تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الذاریات – آیه 41 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَفِی عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَیْهِمُ الرِّیحَ الْعَقِیمَ

و در قوم عاد [نیز نشانه ای برجای گذاشتیم] آن گاه که آن باد عقیم را بر آنان فرستادیم.

1 - سرگذشت کفرآلود قوم عاد و سرنوشت شوم آنان، عبرت آموز برای آدمیان

و فی عاد إذ أرسلنا علیهم

سیاق آیات شریفه در بیان سرنوشت عبرت آموز ملت های حق ستیز و نمایانگر نشانه های قدرت و قهر الهی است. بنابراین عبارت «و فی عاد» مانند «و فی موسی» عطف بر جمله «ترکنا فیها آیة» و به تقدیر «و فی عاد آیة» می باشد.

2 - کفر و حق ستیزی قوم عاد، منتهی به عذاب الهی با بادی ویرانگر

و فی عاد إذ أرسلنا علیهم الریح العقیم

3 - عوامل حیات آفرین طبیعت، مایه نابودی ملت ها در نتیجه کفر و گناه

أرسلنا علیهم الریح العقیم

تعبیر «الریح العقیم» (باد نازا) می رساند که باد، آثار مختلفی دارد و اصولاً در نظام طبیعت، یکی از عوامل گسترش حیات به شمار می آید. اما همین نیروی طبیعی به اراده الهی و در نتیجه کفر مردم، نه تنها زاینده حیات نخواهد بود; بلکه زداینده آن خواهد شد.

4 - عوامل نظام طبیعت، در خدمت تحقق اراده خداوند

أرسلنا علیهم الریح العقیم

برداشت بالا، با توجه به این نکته است که خداوند برای مجازات قوم عاد، نیروی طبیعی باد را به کار گرفته است.

5 - «عن علیّ بن أبی طالب رضی اللّه عنه قال: «الریح العقیم» النکیاء;(1)

از امام علی(ع) روایت شده که «الریح العقیم»، بادی است که از مسیر خود خارج شده باشد».

امتها

عوامل انقراض امتها 3

باد

مراد از باد عقیم 5

خدا

مجاری اراده خدا 4

روایت 5

عبرت

عوامل عبرت 1

عذاب

عذاب با باد تند 2

عوامل طبیعی

نقش عوامل طبیعی 3، 4

قوم عاد

تاریخ قوم عاد 2; حق ستیزی قوم عاد 2; عبرت از فرجام قوم عاد 1; عذاب قوم عاد 2; فرجام قوم عاد 2; کفر قوم عاد 2

کفر

آثار کفر 3

گناه

آثار گناه 3

پی نوشت ها :

1. الدرّالمنثور، ج 7، ص 622.