تفسیر آیات قرآن کریم- سوره ق – آیه 41 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَاسْتَمِعْ یَوْمَ یُنَاد الْمُنَاد مِن مَّکَانٍ قَرِیبٍ

و گوش به زنگِ روزی باش که منادی [قیامت ]از جایی نزدیک ندا می کند.

1 - رهنمود خداوند به پیامبر(ص)، در امید بستن به قیامت برای جزای کافران لجوج

فاصبر ... و استمع یوم یناد المناد

آیات پیشین در زمینه مواجهه ناروای کافران با پیامبر(ص) و لزوم شکیبایی آن حضرت در برابر آنان بود. اکنون در این آیه، خداوند به پیامبر(ص) می فرماید: گوش به زنگ منادی حق برای رستاخیز باش; کنایه از این که آن روز کافران، مجازات واقعی خود را خواهند دید.

2 - قیامت، روز ندای منادی حق، از مکانی نزدیک به آدمیان

یوم یناد المناد من مکان قریب

3 - مؤمن، همواره در اندیشه قیامت و مطمئن به تحقق وعده های الهی

و استمع یوم یناد المناد من مکان قریب

4 - همه انسان ها به هنگام رستاخیز، در احاطه منادی حق به گونه ای همسان*

و استمع یوم یناد المناد من مکان قریب

تعبیر «من مکان قریب» ممکن است بیانگر این نکته باشد که در قیامت، همه انسان ها در برابر مبدأ حاکمیت و ندای حق، نسبتی همسان دارند و بعد مکانی وجود ندارد.

5 - قوانین حاکم بر نظام هستی در آستانه رستاخیز، متفاوت با نظام موجود در جهان*

یوم یناد المناد من مکان قریب

از این که انسان ها در پهنه زمین پراکنده اند و با همه پراکندگی ندای الهی نسبت به همه نزدیک معرفی شده است; استفاده می شود که در آستانه رستاخیز، قوانین فعلی حاکم بر ماده تغییر می یابد.

6 - صبر بر ناگواری ها، عبادت در برابر پروردگار و ایمان به قیامت، تکلیف تمامی مؤمنان

فاصبر ... و سبـّح ... و استمع یوم یناد المناد

هر چند واژه های «اصبر»، «سبّح» و «استمع» ظاهراً خطاب به پیامبر(ص) است; ولی در حقیقت تکلیفی است برای همگان و پیامبر(ص) از آن جهت که الگوی امت است، به تنهایی مخاطب قرار گرفته است.

آفرینش

سنتهای حاکم بر آفرینش 5

امیدواری

امیدواری به قیامت 1

انسان

تساوی انسان ها 4

ایمان

ایمان به قیامت 6; ایمان به وعده های خدا 3

خدا

توصیه های خدا 1

ذکر

اهمیت ذکر قیامت 3

سختی

صبر در سختی 6

عبادت

عبادت خدا 6

قیامت

احاطه منادی قیامت 4; ندای منادی قیامت 2; ویژگیهای قیامت 2، 5

کافران

کیفر اخروی کافران 1

مؤمنان

تکلیف مؤمنان 6; صفات مؤمنان 3

محمد(ص)

توصیه به محمد(ص) 1