تفسیر آیات قرآن کریم – سوره النازعات– آیه 1– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
وَالنَّازعَاتِ غَرْقًا
سوگند به فرشتگانی که[جان کافران را] به شدّت برمی کشند،
1 - گروهی از فرشتگان، عهده دار قبض روح انسان هایند.
و النـزعـت غرقًا
«نزع» به معنای کندن و نیز بیرون کشیدن است. مصداق مورد نظر از «النازعات» به قرینه «فالمدبّرات أمراً» ـ در آیات بعد ـ فرشتگانی هستند که مأمور نزع و قبض روح زندگان اند. آیاتی که میراندن انسان ها را به ملائکه نسبت داده است، این ذهنیت را ایجاد می کند که مراد از «نزع» در این آیه، «نزع روح انسان ها» است.
2 - فرشتگان مأمور قبض روح، دارای مقامی رفیع در پیشگاه خداوند
و النـزعـت غرقًا
قسم خوردن خداوند به فرشتگان مرگ، نشانه ارجمندی آنان در نزد او است.
3 - سوگند خداوند به فرشتگان قبض کننده ارواح
و النـزعـت غرقًا
4 - روح انسان به هنگام مرگ، به طور کامل و از اعماق بدن او، بیرون کشیده خواهد شد.
و النـزعـت غرقًا
«غرق» (اسم مصدر «اغراق») به معنای «مبالغه و افراط در کار» است (لسان العرب). در این آیه ـ چون «غرقاً» وصف برای مصدر است ـ به معنای «مُغرَق» می باشد; یعنی، «نزعاً مغرقاً».
5 - مرگ، کنده شدن جان از بدن است; نه نابودی آن.
و النـزعـت غرقًا
تعبیر «نزع»، حاکی از بقای روح پس از خروج از جسم است.
6 - «فی المجمع بعد قوله تعالی «و النازعات غرقاً» قال: اختلف فی معناها علی وجوه أحدها: انه یعنی الملائکة الذین ینزعون أرواح الکفّار عن أبدانهم بالشدّة ... روی ذلک عن علیّ(ع) و قیل هو الموت ینزع النفوس ... و روی ذلک عن الصادق(ع);(1)
در مجمع البیان بعد از نقل قول خدای تعالی «والنازعات غرفاً» گفته است: در معنای «النازعات غرقاً» اختلاف به وجود آمده و وجوهی بیان شده است; یکی از آنها این است که مقصود فرشتگانی اند که ارواح کافران را از بدن هاشان بیرون می کشند ... این معنا از امام علی(ع) روایت شده است. [و نیز] گفته شده مقصود مرگ است که جان ها را بیرون می کشد و این معنا از امام صادق(ع) روایت شده است».
روایت 6
روح
بقای روح 5; کیفیت قبض روح 4
سوگند
سوگند به ملائکه قبض روح 3
قرآن
سوگندهای قرآن 3
کافران
شدت قبض روح کافران 6
مرگ
حقیقت مرگ 5
ملائکه
تقرب ملائکه قبض روح 2; فضایل ملائکه قبض روح 2; ملائکه قبض روح 1، 6; نقش ملائکه 1
پی نوشت ها :
1. مجمع البیان، ج 10، ص 651; نورالثقلین، ج 5، ص 497، ح 4.
تصاویر ضمیمه
