تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الرحمن – آیه 54 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

مُتَّکِئِینَ عَلَی فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَی الْجَنَّتَیْنِ دَانٍ

این در حالی است که بر بسترهایی تکیه زده اند که آستر آنها از حریر ستَبر است و میوه آن دو باغ در دسترس است.

1 - بهشتیان، تکیه زده بر پشتی ها با آسترهایی از ابریشم

متّکـین علی فرش بطائنها من إستبرق

«بطائن» (جمع «بطانة») به معنای آسترها است. «إستبرق» به ابریشم درشت باف گفته می شود.

2 - ارزشمندترین پارچه های دنیا، به کار رفته در لایه های زیرین پشتی های اهل بهشت

متّکـین علی فرش بطائنها من إستبرق

واژه «بطائن» ممکن است نظر به این داشته باشد که آنچه در دنیا بهترین به حساب می آید، آن جا کمترین جلوه را دارد; تا حدی که به عنوان آستر و یا مواد درونی پشتی ها مورد استفاده قرار می گیرد.

3 - میوه های رسیده برشاخساران باغ های بهشت، در دسترس بهشتیان تکیه زده بر مسندها

متّکـین ... و جنی الجنّتین دان

«جنی» به میوه رسیده گفته می شود و «دان» (از ریشه «دُنوّ») به معنای نزدیک و در دسترس است.

4 - شکوه، جلال، آسایش و تنعم، جملگی جمع در بهشت خائفان از مقام پروردگار

و لمن خاف مقام ... متّکـین علی فرش ... و جنی الجنّتین دان

5 - بی قراران از خوف مقام پروردگار، دارای آرامش و آسایش در نعمت های بهشت

و لمن خاف مقام ربّه جنّتان ... متّکـین علی فرش ... و جنی الجنّتین دان

6 - راه نداشتن کمترین ملال و زحمت، در زندگی اخروی بهشتیان

متّکـین ... و جنی الجنّتین دان

از این که خداوند با تعابیر «متّکئین علی فرش» و «دان»، نهایت آسایش بهشتیان را ترسیم کرده است، مطلب بالا استفاده می شود.

بهشت

آستر پشتی های بهشت 2; پشتی ابریشمی در بهشت 1; نزدیکی میوه های بهشت 3; نعمتهای بهشت 2، 3; ویژگیهای پشتی های بهشت 1، 2

بهشتیان

آسایش اخروی بهشتیان 6; آسایش بهشتیان 4; تکیه گاه بهشتیان 1; شکوه بهشتیان 4; نشاط اخروی بهشتیان 6

خداترسان

آرامش اخروی خداترسان 5; آسایش اخروی خداترسان 4، 5; خداترسان در بهشت 4، 5; شکوه اخروی خداترسان 4; نعمتهای اخروی خداترسان 5