تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الانفطار – آیه 19 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی
یَوْمَ لَا تَمْلِکُ نَفْسٌ لِّنَفْسٍ شَیْئًا وَالْأَمْرُ یَوْمَئِذٍ لِلَّهِ
روزی که هیچ کس برای کسی اختیار چیزی ندارد و فرمان در آن روز مختصّ خداوند است.
1 - هیچ کس در قیامت، برای انجام دادن کاری به نفع دیگران، از خود اختیار و مالکیتی ندارد.
یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا
2 - قیامت، روز سلب مالکیت و اختیار از همه انسان ها است.
یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا
3 - نیاز انسان ها به یاری یکدیگر در قیامت
یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا
بیان سلب قدرت از یاری رسان، گویای آن است که نیاز به کمک وجود دارد; ولی از کسی ساخته نیست.
4 - فاسقان در قیامت، محروم از یاری دیگران برای رهایی از آتش دوزخ
و إنّ الفجّار لفی جحیم ... یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا
5 - ناتوانی انسان ها از یاری رسانی به یکدیگر، از حوادث بزرگ و وصف ناپذیر قیامت
و ما أدریک ... ثمّ ما أدریک ما یوم الدین . یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا
6 - صدور فرمان در قیامت، در اختیار خداوند و مخصوص او است.
و الأمر یومئذ للّه
«أمر» ممکن است مفرد «أوامر» و به معنای فرمان باشد.
7 - قیامت روز تخلّف ناپذیر بودن فرمان های خداوند
و الأمر یومئذ للّه
اختصاص «أمر» به خداوند، کنایه از این است که تنها دستور مطاع در قیامت، فرمان او است.
8 - زمام همه امور انسان ها در قیامت، در دست خداوند است.
و الأمر یومئذ للّه
ممکن است «أمر» مفرد «اُمور» و به معنای کار و شأن باشد.
9 - گرفتاری فاسقان به آتش جهنم، فرمان خداوند در قیامت
و إنّ الفجّار لفی جحیم ... و الأمر یومئذ للّه
10 - سیطره حاکمیت خداوند بر تمام امور قیامت، حقیقتی وصف ناپذیر و تصوّر آن بیرون از طاقت علمی بشر است.
و ما أدریک ... ثمّ ما أدریک ما یوم الدین ... و الأمر یومئذ للّه
بیان حاکمیت مطلقه خداوند ـ پس از اشاره به فوق تصور بودن قیامت ـ نشانه آن است که بشر، از درک حقیقت حاکمیت اخروی خدا ناتوان است.
11 - ناتوانی انسان ها از یاری رسانی به یکدیگر در قیامت، جلوه ای از حاکمیّت مطلقه خداوند بر رخدادهای آن است.
یوم لاتملک نفس لنفس شیئًا و الأمر یومئذ للّه
ارتباط صدر و ذیل آیه شریفه، گویای برداشت یاد شده است.
امداد
عجز از امداد 1; عجز از امداد اخروی 5، 11; محرومیت از امداد اخروی 4
انسان
عجز انسان ها 1، 5، 11; منشأ امور انسان ها در قیامت 8; نیاز انسان ها 3
خدا
اختصاصات خدا 6; افعال خدا 8; اوامر خدا 6، 9; حتمیت اوامر خدا 7; حاکمیت خدا 10; عجز از توصیف خدا 10; نشانه های حاکمیت خدا 11
فاسقان
حتمیت عذاب فاسقان 4; فاسقان در قیامت 4; محرومیت فاسقان 4; فاسقان در جهنم 9
قیامت
حاکم قیامت 10، 11; سلب اختیار در قیامت 2; سلب مالکیت در قیامت 2; عجز از امداد در قیامت 11; عظمت قیامت 10; ویژگیهای قیامت 2، 5، 7
نیازها
نیاز به امداد در قیامت 3
تصاویر ضمیمه
