تفسیر آیات قرآن کریم – سوره أحزاب – آیه 34 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَاذْکُرْنَ مَا یُتْلَی فِی بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ وَالْحِکْمَةِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ لَطِیفًا خَبیرًا

 

و آنچه را از آیات خدا و حکمت در خانه های شما تلاوت می شود به خاطر داشته باشید، همانا خدا باریک بین و آگاه است.

 

1 - همسران پیامبر، مکلف بودند که هر آنچه در خانه هایشان، از آیات خداوند و حکمت تلاوت می شود یادآوری کنند و به یاد داشته باشند.

 

یـنساء النبیّ ... و اذکرن ما یتلی فی بیوتکنّ من ءایـت اللّه و الحکمة

 

2 - همسران پیامبر، به توجه کامل و به یاد سپردن کلمات و گفتارهای پیامبر(ص) موظف بودند.

 

و اذکرن ما یتلی فی بیوتکنّ من ءایـت اللّه و الحکمة

مراد از «آیات اللّه» به قرینه «یُتلی» آیات قرآن است و «الحکمة» ـ چنان که مفسران نیز گفته اند ـ کلمات و سخنان پیامبر(ص) است.

 

3 - کلمات و سخنان پیامبر(ص)، سراسر، حکمت است.

 

و اذکرن ما یتلی ... و الحکمة

 

4 - قرآن، دربردارنده آیه های خدا و حکمت است.

 

و اذکرن ما یتلی فی بیوتکنّ من ءایـت اللّه و الحکمة

مراد از «ما» به قرینه «یُتلی» می تواند قرآن باشد و «من» برای بیان «ما»، در این صورت، آیات و حکمت، تشکیل دهنده محتوای قرآن خواهد بود.

 

5 - به خاطر داشتن آیات خدا و حکمت، امری شایسته و بایسته است.

 

و اذکرن ما یتلی ... من ءایـت اللّه و الحکمة

 

6 - وابستگان به خانه وحی، دارای مسؤولیتی خاص درباره وحی اند.

 

و اذکرن ما یتلی فی بیوتکنّ من ءایـت اللّه

 

7 - برخورداری از موقعیت خاص، در پی دارنده وظیفه و تکلیفی ویژه است.

 

یـنساء النبیّ ... و اذکرن ما یتلی فی بیوتکنّ

 

8 - در خانه های همسران پیامبر، آیات خدا و حکمت، تلاوت می شده است.

 

و اذکرن ما یتلی فی بیوتکنّ من ءایـت اللّه و الحکمة

 

9 - همسران پیامبر، وظیفه دار ابلاغ آموخته های خود در منزل پیامبر(ص)، به مردم بودند.

 

و اذکرن ما یتلی فی بیوتکنّ

«ذکر» (مصدر «اذکرن») به دو معنا آمده است: یکی، به خاطر سپردن و به خاطر داشتن است، که از آن، به ذکر قلبی تعبیر می شود و دیگری، به زبان آوردن است (مفردات راغب). احتمال که دارد مراد از «اذکرن» معنای دوم بوده و مفید برداشت یاد شده باشد.

 

10 - خداوند، همواره لطیف (مهربان) و خبیر (دارای آگاهی همه جانبه) است.

 

إنّ اللّه کان لطیفًا خبیرًا

 

11 - لطف و آگاهی همه جانبه خداوند، منشأ صدور احکامی خاص برای همسران پیامبر

 

قل لأزوجک ... یـنساء النبیّ ... و اذکرن ... إنّ اللّه کان لطیفًا خبیرًا

 

12 - علم و لطف خداوند، منشأ اعطای عصمت به اهل بیت پیامبر(ص)

 

إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت ... إنّ اللّه کان لطیفًا خبیرًا

اسماوصفات

خبیر 10; لطیف 10

اهل بیت(ع)

منشأ عصمت اهل بیت(ع) 12

تکلیف

عوامل تشریع تکلیف 7

خدا

آثار علم خدا 11، 12; آثار لطف خدا 11، 12

ذکر

ذکر آیات خدا 1، 5; ذکر حکمت 1، 5

سنت

محافظت از سنت 2

عمل

عمل پسندیده 5

قرآن

تعالیم قرآن 4; حکمت در قرآن 4

محمد(ص)

ابلاغ تعالیم محمد(ص) 9; تکلیف همسران محمد(ص) 1، 2، 9; تلاوت آیات خدا در خانه همسران محمد(ص) 8; تلاوت حکمت در خانه همسران محمد(ص) 8; حکمت محمد(ص) 3; مسؤولیت وابستگان محمد(ص) 6; منشأ تکلیف همسران محمد(ص) 11; ویژگیهای سخن محمد(ص) 3