خاطرات روزانه / آیت الله هاشمی رفسنجانی / سال ۱۳۷۴ / کتاب «مرد بحران ها»

[1] - بیل کلینتون، رییس‏جمهور وقت آمریکا، در تاریخ ۱۵ مارس ۱۹۹۵، به بهانه دفاع از امنیت ملی، کمک به توسعه منابع نفتی ایران را ممنوع کرد و شرکت‌های آمریکایی را از هرگونه معامله یا مشارکت در ‏قراردادهای مالی در صنعت نفت و گاز ایران برحذرداشت. بر اساس این دستور، اشخاص حقیقی و حقوقی آمریکایی یا اشخاص حقوقی که تحت مدیریت افراد آمریکایی هستند، از حضور در قرارداد یا ارایه ضمانت‏نامه به اشخاص ثالث در قراردادهایی که شامل نظارت یا مدیریت توسعه منابع نفتی ایران و همچنین تأمین مالی توسعه میادین نفتی ایران باشد، منع شدند. این دستور اجرایی، تنها ۱۰ روز پس از امضای قرارداد شرکت آمریکایی کونوکو (‏Conoco‏) با ایران- به صورت بیع متقابل- صادر شد و این شرکت را ‏مجبور به لغو قرارداد خود برای توسعه میادین سیری A و E کرد. با این وجود، چند ماه بعد در اواسط سال ۱۳۷۴، قرارداد این پروژه که اولین پروژه صنعت نفت و گاز کشور به روش بیع متقابل محسوب می شد، با شرکت توتال فرانسه، به ارزش ۱٫۲ میلیارد دلار منعقد شد. در ماه‌های بعد، آمریکا بر تلاش‌های خود افزود و در سنای این کشور، طرحی توسط سناتور داماتو ارایه شد که بعدها قانون ایلسا(ILSA)یا داماتو نام گرفت. قانون ایلسا که در سال ۱۹۹۶ به تصویب رسید، سرمایه‌گذاری بیش از ۴۰ میلیون دلار در صنعت نفت و گاز ایران و لیبی را ممنوع اعلام کرد و یک سال ‏بعد این مبلغ را به ۲۰ میلیون دلار کاهش داد. ایلسا اولین قانون تحریم فراسرزمینی بود که بر طبق آن، ایالات متحده می‌توانست حتی شرکت‌های غیرآمریکایی را نیز که داد و ستد بالای ۲۰ میلیون دلاری در حوزه میادین نفت و گاز ایران دارند، مورد مجازات قرار دهد، اما قانون مذکور مورد پذیرش اتحادیه اروپا قرار نگرفت.