تفسیر آیات قرآن کریم – سوره نمل – آیه 34 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوکَ إِذَا دَخَلُوا قَرْیَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذلَّةً وَکَذَلِکَ یَفْعَلُونَ

گفت: همانا پادشاهان وقتی که [با غلبه نظامی ]به شهری درآیند آن را تباه می کنند و عزیزان اهلش را به ذلّت می کشانند و همواره چنین می کنند.

1 - کیاست ملکه سبا و عدم تمایل وی به تسریع و پیشقدمی در جنگ

قالت إنّ الملوک إذا دخلوا قریة أفسدوها

2 - پی آمدهای شوم جنگ برای مردم و حکومت، دلیل تمایل بلقیس به روش های مسالمت آمیز

قالت إنّ الملوک إذا دخلوا قریة أفسدوها

3 - ویرانی شهرها، تباهی جامعه و ذلّت عزّتمندان، نتیجه همیشگی سلطه شاهان بر کشور بیگانه

إنّ الملوک إذا دخلوا قریة أفسدوها و جعلوا أعزّة أهلها أذلّة

4 - تأکید بلقیس بر استمرار شیوه شاهان در تباه ساختن ممالک تحت سلطه خویش

قالت إنّ الملوک ... و کذلک یفعلون

5 - دلبستگی بلقیس به آبادی سرزمین و عزت و سربلندی مردم خویش

قالت إنّ الملوک ... و جعلوا أعزّة أهلها أذلّة

علت آوردن بلقیس برای پرهیز از جنگ، نشانگر اهتمام او در حفظ آبادی سرزمین و عزت جامعه خویش است.

6 - نگرانی بلقیس از قدرت و غلبه سلیمان(ع)، علی رغم اظهار آمادگی فرماندهان وی برای هر نبرد

قالوا نحن أُولوا قوّة ... قالت إنّ الملوک إذا دخلوا قریة أفسدوها

طرح مسأله تباهی جامعه در صورت بروز جنگ، بیانگر مطلب یاد شده است.

7 - برداشت ملکه سبا از شخصیت سلیمان(ع)، به عنوان پادشاهی از پادشاهان

قالت إنّ الملوک ... و کذلک یفعلون

بیگانه

آثار سلطه بیگانه 3

پادشاهان

آثار سلطه پادشاهان 3، 4; افساد پادشاهان 3، 4

جامعه

آسیب شناسی اجتماعی 3; عوامل افساد جامعه 3

جنگ

زیانهای جنگ 2

ذلّت

عوامل ذلّت 3

سلیمان(ع)

پیروزی سلیمان(ع) 6; سلطنت سلیمان(ع) 7; قدرت سلیمان(ع) 6

شهرها

عوامل ویرانی شهرها 3، 4

قوم سبأ

آمادگی نظامی فرماندهان قوم سبأ 6; تاریخ قوم سبأ 6

ملکه سبأ

بینش ملکه سبأ 4، 7; تدبیر ملکه سبأ 2; صلح طلبی ملکه سبأ 2; عزت طلبی ملکه سبأ 5; علایق ملکه سبأ 5; نگرانی ملکه سبأ 6; ویژگیهای ملکه سبأ 1، 5; هوشیاری ملکه سبأ 1