تفسیر آیات قرآن کریم – سوره ملک – آیه18 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَلَقَدْ کَذَّبَ الَّذینَ مِن قَبْلِهِمْ فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ

و همانا کسانی که پیش از اینان (کافران مکّه) بودند [پیامبران را] تکذیب کردند [و هلاکشان کردم] پس آیا انکار [و عقوبت] من چگونه بود؟

1 - تکذیب شدن دین و پیامبران الهی، از سوی برخی از اقوام و ملت های پیش از ظهور اسلام

و لقد کذّب الذین من قبلهم

2 - عذاب شدن اقوام و ملّت های گذشته، بر اثر تکذیب دین و پیامبران الهی

و لقد کذّب الذین من قبلهم فکیف کان نکیر

3 - تهدید شدن کافران تکذیب گر، به نزول عذاب الهی همچون اقوام و ملل پیشین

و لقد کذّب الذین من قبلهم فکیف کان نکیر

4 - آشنایی مردم عصر نزول قرآن، به سرنوشت هلاکت بار اقوام و ملّت های تکذیب گر پیش از خود

فکیف کان نکیر

تعبیر «فکیف کان نکیر»(پس از انکار و کیفر من چگونه بود؟) می رساند که مخاطبان آیات قرآن، از چگونگی کیفر و عذاب اقوام پیش از خود، کم و بیش آشنا بودند.

5 - عذاب شدن اقوام و ملّت های پیشین، درس عبرت برای همگان و آیتی از نشانه های قدرت خداوند

ءأمنتم من فی السماء ... و لقد کذّب الذین من قبلهم فکیف کان نکیر

جمله استفهامیه «فکیف کان نکیر»، برای برانگیختن مردم به تفکر و تأمّل و عبرت آموزی از تاریخ است.

اقوام پیشین

تاریخ اقوام پیشین 1; تکذیبگری اقوام پیشین 1; تهدید اقوام پیشین 3; عبرت از عذاب اقوام پیشین 5; عذاب اقوام پیشین 3; موجبات عذاب اقوام پیشین 2; هلاکت اقوام پیشین 4

انبیا

آثار تکذیب انبیا 2; تکذیب انبیا 1; تهدید مکذبان انبیا3

خدا

عذابهای خدا 3; نشانه های قدرت خدا 5

دین

آثار تکذیب دین 2; تکذیب دین 1

عبرت

عوامل عبرت 5

عذاب

تهدید به عذاب 3

کافران

تهدید کافران 3; عذاب کافران 3

مردم

علم مردم مقارن بعثت 4