تفسیر آیات قرآن کریم- سوره فصلت – آیه 27 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَلَنُذیقَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا عَذَابًا شَدیدًا وَلَنَجْزیَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذی کَانُوا یَعْمَلُونَ

پس حتماً به آنان که کفر ورزیدند [در دنیا ]عذابی سخت می چشانیم و قطعاً در برابر کارهای بدی که انجام می دادند [در آخرت] به آنان کیفر می دهیم.

1 - عذاب سخت و دشوار الهی، کیفری حتمی برای کافران حق ستیز

فلنذیقنّ الذین کفروا عذابًا شدیدًا

لام و نون تأکید در «لنذیقنّ»، حاکی از حتمی بودن عذاب و کیفر می باشد.

2 - ممانعت از دسترسی انسان ها به پیام قرآن، در پی دارنده عذاب سخت الهی

و قال الذین کفروا لاتسمعوا ... فلنذیقنّ الذین کفروا عذابًا شدیدًا

3 - کفر و مبارزه با قرآن، دارای کیفری حتمی و غیر قابل چشم پوشی

فلنذیقنّ الذین کفروا عذابًا شدیدًا و لنجزینّهم

تأکید فعل های «نذیق» و «نجزی» به لام و نون ثقیله، مفید برداشت یاد شده است.

4 - بدترین عملکرد کافران، مبنای مؤاخذه و مجازات الهی نسبت به آنان است.

و لنجزینّهم أسوأ الذی کانوا یعملون

برداشت یاد شده مبتنی بر این نکته است که «أسوء» منصوب به نزع خافض و به تقدیر «لنجزینّهم علی أسوء الذی کانوا یعملون» باشد; یعنی، ما بی تردید در مقابل بدترین عملشان کیفر خواهیم داد.

5 - بدترین عمل کافران، مبارزه با قرآن و تلاش در جهت محروم ساختن مردم از دستیابی به معارف آن است.

و قال الذین کفروا لاتسمعوا ... و لنجزینّهم أسوأ الذی کانوا یعملون

6 - سدکردن راه ایمان و معرفت دیگران به قرآن، گناهی بزرگ تر و بدتر از کفر و گناهان شخصی کافران

و قال الذین کفروا لاتسمعوا ... و لنجزینّهم أسوأ الذی کانوا یعملون

برداشت بالا بدان احتمال است که «أسوء» در مقام مقایسه میان کفر و حق ناباوری کافران، با تلاش های آنان در جلوگیری از گرایش دیگران به ایمان باشد.

7 - مجازات و عقوبت کفرپیشگان، بازتاب و تجسم عملکرد بد خود آنان است.

و لنجزینّهم أسوأ الذی کانوا یعملون

برداشت یاد شده بر این اساس است که «أسوء الذی...» خود جزا و کیفر باشد.

8 - گناهان، دارای مراتب متفاوت از حیث زشتی وناپسندی

و لنجزینّهم أسوأ الذی کانوا یعملون

حق:

حتمیت کیفر حق ستیزان 1; سختی عذاب حق ستیزان 1

خدا:

ملاکهای کیفرهای خدا 4

عذاب:

مراتب عذاب 1، 2; موجبات عذاب 2

عمل:

تجسم عمل 7

قرآن:

حتمیت کیفر مبارزه با قرآن 3; عذاب مانعان از قرآن2; کیفر ممانعت از قرآن 2; ممانعت از تعالیم قرآن 5، 6

کافران:

آثار عمل کافران 7; بدترین عمل کافران 5; حتمیت کیفر کافران 1; سختی عذاب کافران 1; عمل ناپسند کافران 4; کیفر کافران 7; ملاک کیفر کافران 4

کفر:

حتمیت کیفر کفر 3; گناه کفر 6

گناه:

پلیدی گناه 8; گناهان کبیره 6; مراتب گناه 8