تفسیر آیات قرآن کریم- سوره الشوری – آیه 12– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

لَهُ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن یَشَاء وَیَقْدرُ إِنَّهُ بکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ

 

کلیدهای آسمان ها و زمین مختصّ او است، عطای خود را برای هر که بخواهد وسعت می دهد یا تنگ می گرداند، همانا او به هر چیزی دانا است.

 

1 - کلیدهای آسمان و زمین، تنها در اختیار خداوند است.

 

له مقالید السمـوت و الأرض

تقدیم «له» (خبر) بر «مقالید» (مبتدا) مفید حصر است.

 

2 - انسان هر چه بخواهد و طلب کند، کلید دستیابی به آن تنها نزد خداوند است.

 

له مقالید السمـوت

تقدیم «له» بر «مقالید السموت» می تواند برای افاده حصر باشد.

 

3 - آسمان و زمین، گنجینه های خیرات و روزی موجودات

 

له مقالید السمـوت و الأرض یبسط الرزق

از کلمه «مقالید» (کلیدها) و نیز جمله «یبسط الرزق»، مطلب یاد شده استفاده می شود.

 

4 - تسلط و سیطره کامل و فراگیر خداوند بر جهان هستی

 

له مقالید السمـوت و الأرض

تعبیر «له مقالید» گاهی کنایه از تسلط بر چیزی است.

 

5 - جهان آفرینش، دارای آسمان های متعدد

 

مقالید السمـوت

 

6 - جهان هستی، نظام دار و قانون مند

 

له مقالید السمـوت و الأرض

از این که برای اداره جهان هستی، کلیدهایی در نظر گرفته شده که در اختیار خداوند است، قانون مندی نظام هستی استفاده می شود.

 

7 - گشایش و تنگنایی روزی، بر اساس خواست و تقدیر خداوند است.

 

یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر

 

8 - میزان روزی آدمیان، همواره از سوی خداوند قابل تغییر و فزونی و کاستی است.

 

یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر

برداشت یاد شده از فعل مضارع «یبسط» و «یقدر» ـ که دلالت بر استمرار و تجدد می کند ـ صورت گرفته است.

 

9 - تنها خداوند، مطلع و آگاه از رمزها و گنجینه های جهان هستی

 

له مقالید السمـوت و الأرض ... إنّه بکلّ شیء علیم

در برداشت یاد شده، حصر از تقدیم «له» بر «مقالید» استفاده شده است.

 

10 - عوامل طبیعی جهان هستی، مجرای روزی رسانی خداوند به انسان ها

 

له مقالید السمـوت و الأرض یبسط الرزق لمن یشاء

از این که گفته شده کلید آسمان ها و زمین در اختیار خداوند است، می توان استفاده کرد که گشایش و تنگنایی روزی به وسیله خداوند، از طریق عوامل طبیعی صورت می پذیرد.

 

11 - آگاهی کامل خداوند، به تمامی موجودات جهان هستی

 

إنّه بکلّ شیء علیم

 

12 - تنظیم معیشت انسان ها، در پرتو علم و آگاهی خداوند به مصالح نظام هستی

 

یبسط الرزق ... إنّه بکلّ شیء علیم

 

13 - اراده و مشیت خداوند، متّکی بر آگاهی نامحدود او است.

 

یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر إنّه بکلّ شیء علیم

 

14 - اطلاع دقیق خداوند از راه های تأمین نیازمندی های آدمیان، تضمین کننده روزی رسانی وی به آنان

 

له مقالید السمـوت و الأرض یبسط الرزق ... إنّه بکلّ شیء علیم

آسمان:

تعدد آسمان ها 5; فواید آسمان 3; مالک کلید آسمان ها 1

آفرینش:

حاکم آفرینش 4; خزاین آفرینش 9; قانونمندی آفرینش 6; مصالح آفرینش 12

انسان:

تأمین نیازهای انسان 14; زندگی انسان ها 12

خدا:

آثار علم خدا 14; آثار مشیت خدا 7; اختصاصات خدا 9; اراده خدا 13; حاکمیت خدا 4; رازقیت خدا 10، 14; علم خدا 9، 12; علم خدا به موجودات 11; مالکیت خدا 1; مشیت خدا 13; مقدرات خدا 7، 8; وسعت علم خدا 13

خواسته ها:

منشأ تأمین خواسته ها 2

خیر:

منابع خیر 3

روزی:

مجاری روزی 10; منابع روزی 3; منشأ ازدیاد روزی 7، 8; منشأ کمی روزی 7، 8

زمین:

فواید زمین 3; مالک کلید زمین 1

عوامل طبیعی:

نقش عوامل طبیعی 10