لَهُ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن یَشَاء وَیَقْدرُ إِنَّهُ بکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ
کلیدهای آسمان ها و زمین مختصّ او است، عطای خود را برای هر که بخواهد وسعت می دهد یا تنگ می گرداند، همانا او به هر چیزی دانا است.
1 - کلیدهای آسمان و زمین، تنها در اختیار خداوند است.
له مقالید السمـوت و الأرض
تقدیم «له» (خبر) بر «مقالید» (مبتدا) مفید حصر است.
2 - انسان هر چه بخواهد و طلب کند، کلید دستیابی به آن تنها نزد خداوند است.
له مقالید السمـوت
تقدیم «له» بر «مقالید السموت» می تواند برای افاده حصر باشد.
3 - آسمان و زمین، گنجینه های خیرات و روزی موجودات
له مقالید السمـوت و الأرض یبسط الرزق
از کلمه «مقالید» (کلیدها) و نیز جمله «یبسط الرزق»، مطلب یاد شده استفاده می شود.
4 - تسلط و سیطره کامل و فراگیر خداوند بر جهان هستی
له مقالید السمـوت و الأرض
تعبیر «له مقالید» گاهی کنایه از تسلط بر چیزی است.
5 - جهان آفرینش، دارای آسمان های متعدد
مقالید السمـوت
6 - جهان هستی، نظام دار و قانون مند
له مقالید السمـوت و الأرض
از این که برای اداره جهان هستی، کلیدهایی در نظر گرفته شده که در اختیار خداوند است، قانون مندی نظام هستی استفاده می شود.
7 - گشایش و تنگنایی روزی، بر اساس خواست و تقدیر خداوند است.
یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر
8 - میزان روزی آدمیان، همواره از سوی خداوند قابل تغییر و فزونی و کاستی است.
یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر
برداشت یاد شده از فعل مضارع «یبسط» و «یقدر» ـ که دلالت بر استمرار و تجدد می کند ـ صورت گرفته است.
9 - تنها خداوند، مطلع و آگاه از رمزها و گنجینه های جهان هستی
له مقالید السمـوت و الأرض ... إنّه بکلّ شیء علیم
در برداشت یاد شده، حصر از تقدیم «له» بر «مقالید» استفاده شده است.
10 - عوامل طبیعی جهان هستی، مجرای روزی رسانی خداوند به انسان ها
له مقالید السمـوت و الأرض یبسط الرزق لمن یشاء
از این که گفته شده کلید آسمان ها و زمین در اختیار خداوند است، می توان استفاده کرد که گشایش و تنگنایی روزی به وسیله خداوند، از طریق عوامل طبیعی صورت می پذیرد.
11 - آگاهی کامل خداوند، به تمامی موجودات جهان هستی
إنّه بکلّ شیء علیم
12 - تنظیم معیشت انسان ها، در پرتو علم و آگاهی خداوند به مصالح نظام هستی
یبسط الرزق ... إنّه بکلّ شیء علیم
13 - اراده و مشیت خداوند، متّکی بر آگاهی نامحدود او است.
یبسط الرزق لمن یشاء و یقدر إنّه بکلّ شیء علیم
14 - اطلاع دقیق خداوند از راه های تأمین نیازمندی های آدمیان، تضمین کننده روزی رسانی وی به آنان
له مقالید السمـوت و الأرض یبسط الرزق ... إنّه بکلّ شیء علیم
آسمان:
تعدد آسمان ها 5; فواید آسمان 3; مالک کلید آسمان ها 1
آفرینش:
حاکم آفرینش 4; خزاین آفرینش 9; قانونمندی آفرینش 6; مصالح آفرینش 12
انسان:
تأمین نیازهای انسان 14; زندگی انسان ها 12
خدا:
آثار علم خدا 14; آثار مشیت خدا 7; اختصاصات خدا 9; اراده خدا 13; حاکمیت خدا 4; رازقیت خدا 10، 14; علم خدا 9، 12; علم خدا به موجودات 11; مالکیت خدا 1; مشیت خدا 13; مقدرات خدا 7، 8; وسعت علم خدا 13
خواسته ها:
منشأ تأمین خواسته ها 2
خیر:
منابع خیر 3
روزی:
مجاری روزی 10; منابع روزی 3; منشأ ازدیاد روزی 7، 8; منشأ کمی روزی 7، 8
زمین:
فواید زمین 3; مالک کلید زمین 1
عوامل طبیعی:
نقش عوامل طبیعی 10