پیام تسلیت آیت الله هاشمی رفسنجانی به بیت مرحوم آیت‌الله سید اسماعیل هاشمی
بسم الله الرحمن الرحیم
اعضای بیت و خاندان مرحوم سید اسماعیل هاشمی
رحلت آیت‌الله حاج سید اسماعیل هاشمی (5) در جوار مقدس حضرت ثامن‌الائمه (ع) را به خاندان آن جلیل‌القدر تسلیت می‌گویم و برای روح آن عالم از درگاه خداوند متعال رحمت واسعه مسألت دارم.
اکبر هاشمی رفسنجانی
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
*****************************************************************
1- مرحوم آیت‌الله آقای حاج سید اسماعیل هاشمی اصفهانی، حدود سال 1330 قمری در روستای طالخونچه سمیرم سُفلی ـ که محلّ تبلیغی اجداد پدری و مادری‌اش بود ـ متولد شد. پدر ایشان حضرت آیت‌الله میرزا محمدحسن موسوی، از شاگردان برجسته میرزا ابوالمعالی کلباسی، آخوند کاشی، میرزا جهانگیرخان قشقایی و سیّدمحمدباقر درچه‌ای بودند که در میان عالمان آن عصر، به زهد و تقوا معروف بوده و اذکاری نزد خود داشتند.
تحصیلات ابتدایی خود را در مکتب خانه نزد پدر و سایر بزرگان فامیل به پایان برد و در حدود سال 1340 قمری در زمان حیات آیت‌الله درچه‌ای به اتفاق برادرش مرحوم آیت‌الله آقا سیّد علی‌اکبر برای ادامه تحصیل به اصفهان هجرت کردند و در آنجا مشغول فراگیری علوم حوزوی شدند. پس از مدتی توقّف و ادامه تحصیل، برای گرفتن جواز سفر به نجف اشرف و ادامه تحصیلات در آن حوزه مقدّس، از اصفهان به شهر مقدّس قم آمدند.
فعّالیّت‌های علمی:
الف) تدریس
مدت پنج سال دروس سطح (لمعه شهید ثانی، رسائل و مکاسب شیخ انصاری) را در مدرسه اقدمیّه شهرضا تدریس فرمودند و درس اخلاق معظّم له نیز به صورت جلسات عمومی برگزار می‌شد. در اصفهان نیز برای گروهی از طلّاب مدرسه ملّاعبداللّه شرح لمعه، مکاسب محرّمه و بخشی از مبحث بیع را تدریس کردند. ایشان علاوه بر این موارد مزبور، هر هفته برای سپاهیان پادگان غدیر اصفهان، یک جلسه تفسیر موضوعی قرآن و درس اخلاق می‌گفتند. هم چنین جلسات اخلاقی فراوانی را برای بانوان در مقاطع مختلف، داشته‌اند.
ب) تألیفات
1. ذریعه الزائر یا رهبر زوّار؛ 2. درّة البیضاء فی فضائل سیّده النساء یا لؤلؤ درخشان؛ 3. ملتقطات فی التعقیبات، مشترکات و المختصات للصلوات؛ (این کتاب به عربی بوده و طبق اظهارات معظّم له، در سفر حج همراه با کتاب‌ها و اشیای دیگری که در داخل چمدان بوده به سرقت رفته است)؛ 4. هدایت الاخوان یا برادری؛ 5. شهادة الشهداء؛ 6. ابیات و سروده‌هایی به عربی و فارسی پیرامون موضوعات مختلف.
مطلق انجمن‌های خیریّه و مؤسّسات عام المنفعه‌ای که در اصفهان تأسیس گردیده، و حتی بسیاری از مؤسّسات فرهنگی و آموزشی، زیر نظر معظّم له و با مشورت ایشان تأسیس و به انجام وظایف محوّله با همکاری افرادی متدیّن و کارآزموده مشغول به خدمت می‌باشد، که از جمله می‌توان انجمن مددکاری امام زمان (عج) و انجمن رسیدگی به مستمندان واقعی آسایشگاه صادقیّه و تأسیس کانون‌های فرهنگی و... را نام برد.