پیام آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره معلمین و روز معلم

بسم الله الرحمن الرحیم

اِقْرَاْ باسْمِ رَبِّکَ الَّذی خَلَقَ، خَلَقَ الاِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ، اِقْرَاْ وَ رَبُّکَ اْلاَکْرَمُ، اَلَّذی عَلََمَ بالْقَلَمِ، عَلَّمَ الاِنْسانَ ما لَمْ یَعْلَمْ*

با توجه به آیات فوق که نقطه آغاز نزول وحی از دریچه آسمان برای انسان‌ها پس از حدود 500 سال است و بر مبنای تعالیم عالیه مکتب متعالی اسلام، اگر قرار باشد براساس قاعده طولی در مقام معلم سخن بگوییم، باید در سلسله مراتب معلّمین تاریخ انسان‌ها، خداوند بزرگ را سرسلسله بدانیم که به عنوان بزرگ معلّم مدرسه آفرینش، آن هم براساس نصّ صریح قرآن «آموخت به انسان‌ها، آنچه را که نمی‌دانستند»

این معلّم بزرگ با توجه به اهمیتی که برای انسان‌ها به عنوان شاگردان بالقوه خویش قائل بود، در مراحل بعدی نیز همواره با نزول کتاب‌های آسمانی، معلّمانی را با توجه به میزان آگاهی هر دوره تاریخی فرستاد که از آنان تعبیر به انبیاء می‌شود و آخرین و کامل‌ترین معلم آسمانی انسان‌ها، حضرت ختمی‌مرتبت هستند که با کتاب مبین خویش تا همیشه تاریخ درس‌های آموزنده و متناسب با زمان‌ها برای انسان‌ها دارد.

براساس اندیشه‌های شیعه، رسول مکرّم اسلام نیز در پایان عمر شریف خویش با انتخاب 12 معلّم برای نسل‌های پس از خویش، مسلمانان را مکلّف به علم‌آموزی در محضر آن بزرگواران دانست که از آنان تعبیر به «ائمه» می‌شود.

پس از این سه، یعنی خداوند، انبیا و ائمه، معلّم‌ها قرار دارند که در طول تاریخ طولانی هبوط انسان در زمین، وظیفه هدایت بشریت را برای کسب عوامل سعادت مادی و معنوی در دنیا و آخرت بر دوش دارند.

معلّم، اصطلاحی مقدس از ریشه «علم» است که پس از «تعلّم» به عنوان پیش‌نیاز این شغل شریف، به «تعلیم» می‌پردازد. شغلی که معلّم با انتخاب آن در همه احوال و براساس روایت معتبر «زکات العلم نشرها» مشغول عبادت پرداخت زکات آن هم به نیازمندان واقعی در جامعه است.

اهمیت حرفه معلّمی از جایگاهی که در بین ملت‌ها دارد، پیداست، به‌گونه‌ای که همه مردم با هر ملیت و قومیت به معلّمان خویش احترام می‌گذارند و باید این احترام با نشر جوانب آن در همه ابعاد زندگی معلّم‌ها، گسترده‌تر شود.

از گذشته‌های دور تاریخ ایران می‌گذرم و به تاریخ معاصر 30 ساله اخیر می‌پردازم که پس از امام راحل و پیشتازان روحانی، معلّمان نقش به‌سزایی در آگاهی جوانان دانش‌آموز و به‌تبع آنها خانواده‌ها داشتند. این معلّم‌ها بودند که با آگاهی کامل از برنامه‌ها و اهداف انقلاب اسلامی آن را با زبانی متناسب با فهم جوانان در مدارس بیان می‌کردند و این آگاهی را در زمان دفاع مقدس دیدیم که چگونه معلّمان و شاگردان، بسیج را برای حضور در جبهه‌ها «مدرسه عشق» کرده بودند.

پس از پایان جنگ و در زمان عزم جزم مردم و مسئولان برای جبران عقب‌ماندگی‌ها و ترمیم خرابی‌های جنگ، معلّم‌ها با بیان متین اهداف، باعث ارتقای فهم عمومی به سوی توسعه همه‌جانبه و پایدار شدند.

معلّمینی که با نجابت خاص، همیشه مطالبات به حق خویش را نیز در هر دوره تاریخی مطرح می‌کردند. مطالباتی که همه مسئولان می‌دانند و اذعان می‌کنند که برآورده شدن آنها باعث ارتقای کمّی و کیفی علم و دانش و باعث تقویت روحیه شادابی در جامعه می‌شود.

اینجانب که در همه مراحل گوناگون انقلاب، از نزدیک در جریان امور بوده‌ام، با اعتقاد و اعتماد کامل شهادت می‌دهم که معلّمین جمهوری اسلامی، بهتر و بیشتر از همه اقشار برای هموار کردن مسیر ناهموار حرکت جامعه به سوی چشم‌انداز 20 ساله کشور تلاش کرده‌اند و می‌کنند. چون دانایی، محور حرکت جامعه برای ارتقای به جایگاه شایسته در جهان و به خصوص در میان 28 کشور منطقه است و دانایی جز با علم و علم‌آموزی میسّر نمی‌شود و در این راه، نقش معلّمین به عنوان یکی از عوامل اصلی باید همیشه مدنظر باشد.

اتفاق جالب و معنادار انتخاب روز معلّم در جمهوری اسلامی ایران، تقارن آن با روز شهادت استاد شهید، آیت‌الله مرتضی مطهری است، کسی که در لباس روحانیت، سال‌های متمادی عمر شریف خویش را در حرفه معلّمی گذراند و سرانجام به خاطر ترس دشمنان از نفوذ کلام ایشان که همیشه معلّم جامعه بود، به شهادت رسید.

باید روز معلّم را در کنار احترام به جایگاه و تلاش برای رفع نیازهای مادی معلّمان گرامی‌ داشت و نگذاشت این قشر تأثیرگذار احساس ناراحتی نماید.

اکبر هاشمی‌ رفسنجانی

رئیس‌ مجلس‌ خبرگان‌ رهبری

رئیس ‌مجمع تشخیص‌ مصلحت ‌نظام