پیام آیت الله هاشمی رفسنجانی به چهاردهمین کنگره قرآنی سمپاد
قرآن کریم نه فقط به عنوان کتاب مقدس دینی، بلکه برنامه و دستورالعمل راهگشای زندگی است.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
حرم منوّر و مطهر رضوی در سرزمین خراسان، همچون سایر مشاهد متبرکه ائمه هدی(ع) در طول تاریخ همواره ملجأ و پناهگاهی برای دوستداران خاندان عصمت و طهارت و سرچشمه فیض و برکت برای ارادتمندان اهل بیت رسالت بوده است. بویژه، عالمان و شاگردان مکتب تشیّع، از رهگذر مجاورت این ارض مقدّس که به تصریح نصوص، قطعه‌ای از بهشت و رضوان الهی بر روی زمین است، به کسب معارف الهی و مقامات معنوی پرداخته‌اند.
برگزاری چهاردهمین کنگره سراسری قرآن کریم سمپاد در شهر مقدس مشهد و درجوار روضه مبارکه حضرت ثامن‌الحجج علیه آلاف التحیه و الثناء فرصت مناسبی برای تجدید پیمان وفاداری و عمل به وصیت پیامبر اکرم(ص) و تمسّک به دو ثقل گرانبها و دو یادگار ارزشمند، قرآن کریم و عترت پاک او است.
نظام مقدس جمهوری اسلامی که به برکت رهبری داهیانه رهبر فقید انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره) و در سایه حضور همه اقشار ملت و ایثار و فداکاری جوانان غیور ایران عزیراستقرار یافته است، توانست معارف اصیل اسلامی را از غربت تاریخی آن خارج ساخته و در جهانی که با شتاب به سوی پرتگاه‌های الحاد و ماده‌گرایی می‌خزید، قرآن کریم را نه فقط به عنوان کتاب مقدس دینی، بلکه به عنوان برنامه و دستورالعمل راهگشای زندگی در کانون توجه فرزندان این مرز و بوم و حق‌جویان و آزادی‌خواهان سراسر عالم قرار دهد.
در تداوم مسیر پر عزت بیست و پنج ساله گذشته، همواره نیازمند تلاش و مجاهده جوانانی است که حرکت در مسیر تعالیم قرآن و عترت رسول اکرم را به عنوان یگانه راه دستیابی بشر به سعادت دنیا و عقبی، قلباً باور داشته باشند.
درهمین راستا، دستیابی به جایگاه برتر در منطقه خاورمیانه در همه حوزه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی که به عنوان هدف چشم‌انداز بیست ساله نظام جمهوری اسلامی(1) از سوی مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنه‌ای مدظله العالی ابلاغ شده و از آغاز سال 1384 مبنا و میثاق عملکرد همه ارکان نظام قرار گرفته است، جز از این طریق عملی نخواهد بود. ناگفته پیداست که در این مسیر، صاحبان استعدادهای درخشان و به ویژه برگزیدگان قرآنی این قشر جامعه و نیز متولیان و دست‌اندرکاران مسائل مربوط به استعدادهای درخشان، وظیفه‌ای دو چندان بر دوش خواهند داشت.
در پایان یاد و خاطره علامه فقید، مرحوم سید جلال‌الدین آشتیانی را که از شاگردان مبرز و برجسته حوزه درسی حضرت امام خمینی(ره) و علامه محمدحسین طباطبایی(2) بود و همچنین یاد امام جمعه فقید شهر مشهد حجت‌الاسلام و المسلمین عبادی(3) را گرامی می‌دارم.
به امید آنکه اختصاص این دوره از کنگره قرآنی سمپاد به بزرگداشت آن مرحومان، در کنار توجه هرچه بیشتر به ترویج علوم و معارف فرهنگ غنی اسلامی، در مراکز آموزشی سمپاد زمینه‌ساز ظهور عالمانی همچون او در میان استعدادهای درخشان سرزمینمان باشد.
برای دانش‌آموزان و مدیران مجموعه پرتلاش سمپاد و نیز دست‌اندرکاران برپایی چهاردهمین کنگره قرآن کریم سمپاد آرزوی سلامت، توفیق و سعادت دارم.
اکبر هاشمی رفسنجانی
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
***************************************
1- سند چشم‌انداز 20 ساله، از سال 1378 در دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام برای هم جهت‌سازی سیاست های کلی ضرورت ترسیم و تبیین یک افق روشن در آینده ایران مشخص شد. و لذا تا مدت‌ها مطالعات و مباحث تحت عنوان «افق آینده ایران اسلامی» ادامه یافت. در سال 1380 مفهوم چشم‌انداز بجای افق آینده مورد تأکید قرار گرفت. در همین سال نتایج مطالعات برای مقام معظم رهبری طرح گردید که ایشان ضرورت این مسئله را بسیار مهم تشخیص دادند و به مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کرد که سند ملی چشم‌انداز ایران را تهیه نمایند. مجمع تشخیص مصلحت نظام کمیسیون خاصی را تحت همین عنوان تصویب نموده که کلیه مطالعات و تحقیقات دبیرخانه همراه با مطالعات و تحقیقات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دولت را بررسی و متن اولیه سند چشم‌انداز را تهیه و برای مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاده شد. نتایج کمیسیون چشم‌انداز در سال 1381 در مجمع تشخیص مصلحت نظام به بحث گذاشته شد و در سال 1382 پس از اصلاحاتی که مقام معظم رهبری در آن مصوبات انجام دادند به تصویب نهایی رسید.
تصویب:
سند چشم‌انداز پس از بحث در مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1381 و اصلاحات مقام معظم رهبری در نهایت در تاریخ 26/07/1382 توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید.
ابلاغ:
سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی پس از تصویب در مجمع تشخیص مصلحت نظام و ارسال به رهبری، در تاریخ 13/08/1382 توسط مقام معظم رهبری به مجمع تشخیص و قوای سه گانه ابلاغ شد.
براساس این سند راهبردی، ایران کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، باهویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل خواهد بود. متن سند نهایی چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران به این شرح است: "چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامه ریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسی، در چشم‌انداز بیست ساله: ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل. جامعه ایرانی در افق این چشم‌انداز چنین ویژگی‌هایی خواهد داشت: توسعه یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود، و متکی بر اصول اخلاقی و ارزش‌های اسلامی، ملی و انقلابی، با تاکید بر مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادی‌های مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسان‌ها، و بهره مند از امنیت اجتماعی و قضایی. برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی. امن، مستقل و مقتدر با سازمان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه و پیوستگی مردم و حکومت. برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب. فعال، مسوولیت پذیر، ایثارگر، مومن، رضایت مند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن. دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل. الهام بخش، فعال و موثر در جهان اسلام با تحکیم الگوی مردم‌سالاری دینی،توسعه کارآمد، جامعه اخلاقی، نواندیشی و پویایی فکر و اجتماعی، تاثیرگذار بر همگرایی اسلامی و منطقه‌ای بر اساس تعالیم اسلامی و اندیشه‌های امام خمینی(ره) دارای تعامل سازنده و موثر با جهان براساس اصول عزت، حکمت و مصحلت. ملاحظه: در تهیه، تدوین و تصویب برنامه‌های توسعه و بودجه‌های سالیانه، این نکته مورد توجه قرار گیرد که: شاخصه‌ای کمی کلان آنها از قبیل: نرخ سرمایه‌گذاری، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، کاهش فاصله درآمد میان دهک‌های بالا و پایین جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و توانایی‌های دفاعی و امنیتی، باید متناسب با سیاست‌های توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز، تنظیم و تعیین گردد و این سیاست‌ها و هدف‌ها به صورت کامل مراعات شود. شایان ذکر است این چشم‌انداز مبنای تنظیم سیاست‌های کلی چهاربرنامه پنج ساله آینده خواهد بود و افق جهت گیری کلی فعالیت‌های کشور را در ابعاد مختلف در بیست سال آینده مشخص می‌نماید.
2- سید محمدحسین طباطبایی، در سال۱۲۸۱ شمسی، در تبریز در خاندان علم و تقوی دیده به جهان گشود.
وی در 5 سالگی مادرش را از دست داد. بغض غم بی‌مادری او را رها نکرده بود که گرد یتیمی بر وجودش سنگینی کرد و از دیدن روی پدر محروم شد.
مدت زیادی از تحصیل محمد حسین نمی‌گذشت که علاوه بر قرآن مجید، کتاب‌های گلستان، بوستان، اخلاق مصور، تاریخ معجم، ارشاد الحساب، نصابُ الصبیان و دیگر کتاب‌های متداول در مدارس آن روز را فراگرفت. صرف و نحو و معانی و بیان را نزد مرحوم شیخ محمد علی سرابی آموخت و پس از آن سطوح عالی در فقه، اصول، فلسفه و کلام را در زادگاه خود تحصیل کرد. از سال 1297 تا 1304 علوم بسیاری آموخت. در این مدت، تمامی درس‌های مربوط به سطح را فراگرفت و با شور و شوق بسیاری کتاب‌های مربوط به ادبیات، فقه، اصول، کلام و معارف اسلامی را آموخت. مدت 11 سال در کنار مرقد امیرالمومنین(ع) کسب علم کرد. فقه، اصول، فلسفه، ریاضیات، رجال را از محضر اساتیدی والا مقام فراگرفت. بزرگانی چون: آیت الله نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، سید حسین بادکوبه‌ای، سید ابوالقاسم خوانساری، حجت، حاج میرزا علی ایروانی و میرزا علی اصغر ملکی.
در سال 1314 مجبور به بازگشت به زادگاه خویش شد. دوران تلخکامی و غربت از مهد علم و دانش و کار تدریس و تحقیق از آن زمان شروع شد و اولین غنچه‌های «المیزان» با نمودی در «بحارالانوار» بر شاخسار علامه رویید. دوران 10 ساله اقامت علامه در تبریز همراه با تدریس و تألیف سپری شد و فصلی جدید از حیات وی را فراهم کرد. علامه طباطبایی دو اثر شاخص دارد، که بیشتر از سایر آثار مورد توجه قرار گرفته‌است:
نخست تفسیر المیزان، که در ۲۰ جلد و طی ۲۰ سال به زبان عربی تالیف شده‌است. در این تفسیر از روش تفسیر قرآن به قرآن استفاده شده‌است و علاوه بر تفسیر آیات و بحث‌های لغوی در بخش‌هایی جداگانه با توجه به موضوع آیات مباحث روایی، تاریخی، کلامی، فلسفی و اجتماعی نیز دارد.
روش تفسیری چیست؟
این اثر به دو شکل منتشر شده‌است. نخست در 40 جلد و سپس در ۲۰ جلد. این اثر توسط سیدمحمد باقر موسوی همدانی به فارسی ترجمه شده‌است. اثر مهم دیگر اصول فلسفه و روش رئالیسم است. این کتاب شامل ۱۴ مقاله فلسفی است، که طی دهه‌های ۲۰ و ۳۰ شمسی تالیف شده و توسط شهید مرتضی مطهری و با رویکرد فلسفه تطبیقی شرح داده شده‌است.
سرانجام روح پاک و الهی آن حکیم عارف و مفسر وارسته در 18 محرم 1402 قمری (24 آبان 1360 شمسی) به دیار قدسی و ملکوت رهسپار شد.
حضرت امام خمینی(ره) ضمن اظهار همدردی، با برپایی مجلس ختم برای مرحوم علامه این ضایعه اسفناک را تسلیت گفتند و در پی آن دیگر مراجع و شخصیت‌های علمی، مذهبی و اجتماعی چون آیت الله العظمی گلپایگانی (قدس سره)، آیت الله خامنه‌ای و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در این ماتم جانکاه به سوگ نشسته و مراسم بسیاری برپا کردند.
عناوین آثار عربی و فارسی علامه سید محمد حسین طباطبایی: «تفسیر المیزان، بدایه الحکمه، نهایه الحکمه، اصول فلسفه و روش رئالیسم، حاشیه بر کفایه، شیعه در اسلام، مجموعه مذاکرات با پروفسور هانری کربن، خلاصه تعالیم اسلام، روابط اجتماعی در اسلام، انسان و اجتماع و رشد اجتماعی، بررسی‌های اسلامی، آموزش دین، رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا، رساله‌هایی گوناگون درباره قوه و فعل، صفات، افعال الله، وسائط، نحو، صرف، ... این مجموعه 26 رساله است که بنا به ضرورت و نیاز جامعه توسط علامه نگاشته شده است.، دیوان شعر فارسی، سنن النبی، لب اللباب و حاشیه براسفار»
3- آیتالله سید مهدی عبادی، در سال ۱۳۱۵ ش در خانواده‌ای روحانی در خراسان به دنیا آمد. پدرش حجت‌الاسلام آقا سید حیدر در تمامی دوران تحصیل به تبلیغ پرداخت و در عین حال برای امرار معاش به شغل کشاورزی مشغول بود و حوزه علمیه خوسف را تأسیس کرد. مادرش نیز نوه مرحوم آیت‌ا... حاج میرزا علی خوسفی بود.خودش، در مصاحبه‌ای زندگی خانواده پدری‌اش را این گونه توضیح می‌دهد:« این جانب در میان خانواده ای مذهبی و دینی چشم به دنیا گشودم. از ناحیه پدر و مادر به دو خانواده روحانی و درعین حال کشاورز و تولید کننده منتسب میباشم. همچنین افتخار سیادت موسوی را ـ که منتهی به حضرت ابراهیم مجاب بن محمد عابدین موسی بن جعفر می باشد و مزار شریف ایشان در رواق حضرت سیّدالشّهدا علیه السّلام در کربلای معلّی است ـ دارم. پدر بزرگوارم در طول عمر خود همواره به تحصیل و اقامه نماز جماعت و تبلیغ و کشاورزی اشتغال داشته. ایشان بر این عقیده بودند که تمام فرزندانش باید روحانی باشند و از این رو، دو برادر دیگرم آقایان: حجّت الاسلام سیّد احمد عبادی، عالم شهر خوسف و حجّت الاسلام حاج سیّد علیرضا عبادی، نماینده مردم شهرستان بیرجند و نهبندان در مجلس شورای اسلامی هستند و دو داماد ایشان هم روحانی‌اند که یکی امام جماعت مسجدی است و دیگری هم در سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی مسئولیّت دارد. از آثار وجودی حضرت والد، تربیت فضلا و علمایی است که در مدرسه علمیّه ای که در شهر خوسف تأسیس فرمودند انجام می گرفت و آغاز طلبگی این جانب و یکی از برادران نیز در همان مدرسه بوده است.»
آیتالله عبادی دوران ابتدایی را در دبستان «ابن‌حسام خوسفی» گذراند و پس از طی دوران ابتدایی وارد حوزه علمیه‌خوسف شد. پس از دو سال به بیرجند رفت و در مدرسه «معصومیه» به تحصیل پرداخت. بعد از دو سال اقامت در این شهر به مشهد مقدس عزیمت نمود و مدت ۱۳سال در حوزه علمیه این شهر به تحصیل پرداخت.ایشان کیفیت این دوره زندگی‌اش را این گونه بیان می‌کند: «اینجانب از 6 سالگی به تحصیل در دبستان ابن حسام خوسفی (شاعر معروف محلّ) پرداختم و پس از طی دوره ابتدایی در مدرسه علمیّه شهر خوسف به مدت دو سال و سپس در مدرسه علمیّه معصومیّه بیرجند به مدت دو سال و سیزده سال هم در حوزه علمیّه مشهد مقدّس و حدود سه سال هم در نجف اشرف و پانزده سال در حوزه علمیّه مقدّس قم به تحصیل و تدریس اشتغال داشتم و از محضر علما استفاده نمودم و پس از استفاده از محضر ادبا و اساتید ادبیّات در مشهد مقدّس از محضر عالمانی چون آیات عظام: حاج میرزا احمد مدرّس یزدی، حاج شیخ هاشم قزوینی، حاج تسلیم مجتبی قزوینی، میرزا جواد آقا تهرانی، وحید خراسانی و آقای میلانی نیز بهره بردم و آن گاه به نجف اشرف مشرّف شدم و ما چهار نفر که دو نفر آنان الان از مدرّسان محترم حوزه علمیّه مشهد و یک نفر آنها هم از مدرّسان قم هستند، در امتحان ورودی در بیت حضرت آیتالله العظمی خویی شرکت کردیم و امتحان این چهار نفر مورد توجّه بسیار خوب حوزه علمیّه نجف قرار گرفت. در ضمن تحصیل به ویژه در زمان اقامت در مشهد و قم به امر تبلیغات در شهرهای مختلف ایران و خارج کشور مثل کویت اشتغال داشتم و بعد از ترک منبر، از سوی حضرت آیت‌ا...العظمی وحید خراسانی به کویت سفر کردم که تا بعد از پیروزی انقلاب ادامه داشت و در مدت اقامت در حوزه های آن کشور به امر تدریس تا سطح عالی در حوزه های سه گانه اشتغال داشتم.»
آیتالله عبادی همزمان با آغاز نهضت امام خمینی(ره) به صف مبارزان پیوست و در صحنه‌های مختلف انقلاب حاضر بود و در وقایع نقاط مختلف کشور، به‌ویژه سیستان و بلوچستان سهم مهمی داشت.وی در آن هنگام که برخی از روحانیون سیاسی ممنوع‌المنبر و ممنوع‌الخروج بودند، به دستور آیتالله خامنه‌ای به ایراد سخنرانی در مسجد گوهرشاد مشهد پرداخت و زمینه را برای فعالیت دیگر خطبا و سخنرانان در آنجا آماده کرد.
بعد از انقلاب در سال ۱۳۵۹ از طرف امام خمینی به امامت جمعه زاهدان و نماینده ایشان در سیستان و بلوچستان منصوب شد. وی در آن خطه به وحدت شیعه و سنی همت گماشت و به مبارزه با ضد انقلابیون پرداخت. ایشان از طرف مردم استان سیستان و بلوچستان در دوره اول و دوم مجلس خبرگان رهبری حضور داشت و سرانجام از طرف آیتالله خامنه‌ای به عنوان امام جمعه مشهد مقدس در سال ۱۳۷۲ منصوب شد و به عنوان نماینده مردم استان خراسان در سومین دوره مجلس خبرگان رهبری حضور یافت.
وی در اسفند ۱۳۸۳ در مسیر بیرجندـ مشهد در فیض‌آباد دچار حادثه تصادف رانندگی شد و به علت شدت جراحات در بیمارستان بستری شد و در حالی که حالشان رو به بهبودی بود، در همان بیمارستان دچار حمله قلبی شد و در سن ۶۹سالگی دار فانی را وداع گفت.
تصاویر ضمیمه
