بسم الله الرحمن الرحیم

تاریخ مجموعه اتفاقات مثبت و منفی ملت‌هاست که در روند طبیعی زندگی فردی و اجتماعی جوامع تأثیرگذار است. اتفاقاتی که گاه منجر به تغییر مسیر حرکت یک جامعه می‌شود.

ثبت اتفاقات و حفظ اسناد و مدارک آن، از جمله کارهای بسیار خوب گروهی از انسان‌های علاقه‌مند به تاریخ است که با اهتمام ویژه در جهت نگهداری آنها تلاش می‌نمایند. اسنادی که در هر جامعه در حکم آیینه‌ای برای استفاده از تجربیات گذشته برای انتخاب بهترین مسیر در آینده است.

در این میان کشور ایران با سابقه چندهزار ساله در تمدن و فرهنگ و مهمتر از همه اتفاقات بسیار مهم تاریخی، از کشورهایی است که از لحاظ اسناد ملی بسیار غنی است و بر ماست که این سرمایه ملی را که در واقع امانتی از نسل‌های گذشته برای نسل‌های آینده است، حفظ کنیم.

نامگذاری روز 17 اردیبهشت به نام «روز اسناد ملی» نشان از اهمیت اسناد و مدارک نزد مسئولان ایران از گذشته‌های دور تاکنون است. وجود مراکز مهم نگهداری اسناد در بسیاری از نهادها و ارگان‌ها نشان از توجه آنها به این امر مهم است، اما باید توجه داشته باشیم که وجود یک مرکز مهم به عنوان مرکز مادر باعث رفع نگرانی‌های احتمالی در جهت از بین رفتن یا کم شدن کیفیت ماندگاری آنهاست.

اگرچه کتابخانه و مرکز اسناد ملی در تهران سابقه طولانی دارد و الحمدلله در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ساختمان شایسته‌ای برای آن درنظر گرفته و ساخته شده است، اما این اقدامات سخت‌افزاری نیاز به توجهات نرم‌افزاری دارد و بایسته است که مسئولان مربوطه در این زمینه توجه ویژه داشته باشند.

درباره اهمیت اسناد تاریخی باید به مسئله‌ای که طی سالهای اخیر درباره نام خلیج‌فارس اتفاق افتاده، اشاره شود که اگر نبود مدارک و شواهد فراوان از دوره‌های بسیار طولانی درباره نام این منطقه استراتژیک در جغرافیای خاورمیانه و ایران، چه‌بسا دیگران هم با مدعیان دروغین امروزی برای سرقت سابقه تاریخی نام این برلیان همنوا می‌شدند، اما خدا را شکر که مراکز داخلی و خارجی، حتی در کشورهای عربی مملو از اسناد بسیار متقنی است که حکایت از نام زیبای خلیج‌فارس در همه اعصار و قرون می‌کند.

این مسئله باید اهمیت جمع‌آوری اسناد تاریخی ایران را بر ما دیکته کند که متأسفانه به خاطر کم‌توجهی بعضی از حاکمان و دولت‌ها در دوره‌های مختلف یا از بین رفته‌اند و یا توسط گروهی وطن‌فروش سر از کشورهای دیگر درآورده‌اند.

باید توجه داشته باشیم که نامگذاری روز اسناد ملی یک کار تشریفاتی، در تقویم‌ها نیست، بلکه نشان از اهمیت این اسناد در تاریخ است و هر ایرانی در هر جا و مقامی که هست، وظیفه ملی دارد که در راه حفظ آثار ارزشمند ملی تلاش نماید تا اگر در برهه‌ای ضرورت‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، تاریخی و جغرافیایی ایجاب کرد، نسبت به نشر آن اسناد اقدام شود.

اکبر هاشمی‌ رفسنجانی

رئیس‌ مجلس‌ خبرگان‌ رهبری

رئیس ‌مجمع تشخیص‌ مصلحت ‌نظام