پیام آیت‌الله جوادی آملی به سومین سالگرد ارتحال آیت الله هاشمی رفسنجانی
آیت‌الله جوادی آملی در پیامی تصویری به مناسبت سومین سالگرد ارتحال آیت الله هاشمی رفسنجانی، از ویژگی‌های شخصیتی و اعتقادی آن مرحوم تجلیل کرد.
أعوذ بالله من الشّیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی جَمِیعِ الْأَنْبیاءِ وَ الْمُرْسَلِین وَ الْأَئِمَّةِ الْهُدَاةِ الْمَهْدیین سیمَا خَاتَمُ الْأَنْبیاءِ وَ خَاتَمُ الْأَوْصِیاء عَلَیهِما آلَافُ التَّحِیةِ وَ الثَّنَاء بهِمْ نَتَوَلَّی وَ مِنْ أَعْدَائِهِم نَتَبَرَّأ إِلَی اللَّه».
مقدم شما فرهیختگان نخبگان مسئولان محترم و علاقه‌مندان و ارادتمندان قرآن و عترت را ارج می‌نهیم. ایام سوگ و ماتم فاطمه زهرا(صلوات الله علیها) است این ماتم تحمل‌ناپذیر را به پیشگاه ولی‌عصر(ارواحنا فداه) تعزیت عرض می‌کنیم و از ذات أقدس الهی مسئلت می‌کنیم نظام ما و رهبر ما و ملت ما و مسئولین ما را در سایه قرآن و عترت همچنان محفوظ و سالم نگه بدارد.
در گرامیداشت مقام قرآنی و فقهی زنده‌یاد آیت الله هاشمی رفسنجانی(رضوان الله تعالی علیه) دو نکته را نباید فراموش کرد: اول اینکه از تراث‌های علمی این سیاستمدار نام‌آور این است که قرآن کتاب جهانی است و از آغاز ورود آن جهانی بودن را اعلام کرد و با جهان کار دارد و حوزه اسلامی یا ایمانی اعم از مسلمین و کلیمی‌ها و مانند آن، گوشه‌ای از برنامه‌های جهانی قرآن کریم است. از همان آغاز نزول قرآن در سوره «مدّثر» و مانند آن فرمود این کتاب ﴿نَذیراً لِلْبَشَر﴾[1] است ﴿ذکْری لِلْبَشَر﴾[2] است حقوق بشر را، حرّیت بشر را، شکوه و جمال و جلال بشر را در بردارد راه تحصیل آن را بازگو می‌کند، راه اجرایی شدن آن را نشان می‌دهد و مانند آن و برای رسیدن به محتوای جهانی قرآن کریم یک پژوهش محققانه خستگی‌ناپذیر لازم است و یک کوشش و تلاش همه جانبه. آنچه از «زیارت جامعه» برمی‌آید که انسان وقتی به بارگاه ولی‌ای از اولیای الهی مشرف شد بعد از عرض ادب می‌گوید که «إِنِّی سلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُم»،[3] «مُحَقِّقٌ لِمَا حَقَّقْتُمْ مُبْطِلٌ لِمَا أَبْطَلْتُمْ»[4] یعنی در پژوهش‌های دینی من محقق دینی هستم که راه شما را طی می‌کنم، در سیاست‌های الهی من پیرو مکتب شما هستم که شما «سَاسَةَ الْعِبَاد»[5] هستید، من خط قرمزهای ولایی شما را همچنان حفظ می‌کنم.
مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی سالیان متمادی فقه را در مشهد و محضر اساتید نام‌آوری مثل امام(رضوان الله علیه) فرا گرفت. قرآن را تا آنجا که مقدور بود از مکتب علامه طباطبایی آموخت و سایر مسایل دینی را از محضر آیت الله العظمی بروجردی(رضوان الله تعالی علیه) و بزرگان دیگر همچنان امام راحل فرا گرفت از نظر فقهی صاحب‌نظر شد و علاقه او نسبت به فقه این بود که حکومت دینی تشکیل شود قانون آن دینی، افراد هم قانون‌مدار و محصول آن هم فتواهای دینی و گرایش‌های روایی باشد. فقیه نام‌آوری هم در رأس این سیاست و حکومت قرار بگیرد تا از راهنمایی آن فقیه جامع، جامعه اسلامی طرْفی ببندد.
بنابراین آنچه در زندان مرقوم فرمودند از مطالب عمیق قرآنی، کاملاً نافع و امیدبخش است. آنچه که در بحث‌های فقهی مرقوم فرمودند خواه به صورت تقریر درس یا به صورت جزوه‌نویسی آزاد، آن هم برکات این حوزه است که حکومت را دینی می‌کند، مسئولین را متدین می‌کند، هدف والای شریعت را تشریح می‌کند و محصول حکومت را هم حفظ یک نظامی که بتواند به پیشگاه ولی‌عصر(ارواحنا فداه) تقدیم شود.
نکته دیگری که در جامعیت مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی از نظر فقهی و قرآنی که محصول تلاش‌های خستگی‌ناپذیر و خالصانه و محققانه این دانشمند نام‌آور سیاسی است این است که در سوره مبارکه «آل عمران» قرآن کریم همان طوری که نظام ارباب و رعیتی مادی و اقتصادی را کلاً محکوم می‌داند، نظام ارباب و رعیتی فقهی و فرهنگی را هم محکوم می‌داند؛ می‌فرماید هیچ پیامبری کتاب الهی را رهنمودهای الهی را دریافت نکرد بعد به مردم بگوید: ﴿ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یؤْتِیهُ اللَّهُ الْکِتابَ وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ یقُولَ لِلنَّاس کُونُوا عِباداً لی مِنْ دُونِ اللَّه﴾[6] فرمود هیچ پیامبری، هیچ امامی، هیچ ولی‌ّای از اولیا الهی، معارف آسمانی را از خدا دریافت نکرد که بعد مُجاز باشد برابر قانون منحوس ارباب و رعیتی عمل کند بگوید حرف مرا بپذیرید اندیشه مرا ارج بنهید، هیچ پیامبری نمی‌گوید به طرف من گرایش پیدا کنید که من بشوم معبود شما ﴿ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یؤْتِیهُ اللَّهُ الْکِتابَ وَ الْحُکْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ یقُولَ لِلنَّاس کُونُوا عِباداً لی مِنْ دُونِ اللَّه﴾ که این یک نظام پوسیده و منحوس ارباب و رعیتی فرهنگی است لذا مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی شورای فقهی را پیشنهاد می‌داد که مبادا تک‌رأی بودن، یک نظر خاص داشتن بر جامعه حاکم باشد و مردم ناچار باشند از یک رأی پیروی کنند؛ البته شورای فقهی به نظر واحد می‌رسد و از آن نظر واحد جامعه پیروی می‌کند.
غرض آن است که عمری را در خدمت فقه گذراند فقیه شد، عمری را در مشهد و محضر قرآن گذراند چه در زندان چه در خارج زندان مفسّر شد و نتیجه آن فقه و تفسیر این شد که اگر تحلیلاتی در نماز جمعه و غیر نماز جمعه داشت واقعاً محققانه بود و اگر فرصتی بیشتر می‌داشت هم بر فقاهت خود می‌افزود هم بر مفسّر بودن خود.
امیدواریم ذات أقدس الهی روح او را با روح شهدا و صلحا و صدّیقین محشور کند و بازماندگان معظم و مکرّمشان را صبر جزیل و أجر جمیل مرحمت کند و آثاری که ایشان در حمایت از رهبری داشتند آن آثار را همگان حفظ کنند و در محضر رهبر و در خدمت رهبر هیچ کوتاهی نکنند که نظام، یک نظام الهی است و با حفظ وحدت رهبری و حمایت از رهبر و حمایت از دولت و ملت و حمایت از اقتصاد سالم، امنیت سالم، امانت سالم، آسایش سالم کشور به مقصد والایش می‌رسد.
امیدواریم خدای سبحان این نظام را تا ظهور صاحب اصلی آن از هر گزندی محافظت بفرماید! و هر خطری هست به استکبار و صهیونیست برگرداند!
من مجدداً مقدم همه مسئولان و دست‌اندرکاران و برگزارکنندگان این محفل وزین حق‌شناسی می‌کنم و از ذات أقدس الهی سعادت و سیادت دنیا و آخرت همه شما را مسئلت می‌کنم!
«غفر الله لنا و لکم و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته»
***************************************************************************************************************************************
[1]. سوره مدثر، آیه36.
[2]. سوره مدثر، آیه31.
[3]. مصباح المتهجد، ج2، ص774.
[4]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج2، ص275.
[5]. من لا یحضره الفقیه، ج2، ص610.
[6]. سوره آل عمران، آیه79.