سنگ بنای جوامع انسانی ارتباط میان انسانهاست. همانطورکه بهترین راه شناخت آنها نیز بررسی و تجزیه و تحلیل نوع روابط آنهاست. هر ارتباطی حداقل از سه مؤلفه متکلم (ارسال‌کننده پیام)، محتوای پیام (متن/ کلام)، مخاطب (دریافت‌کننده پیام) تشکیل می شود.

در طول حدود 55 سال از عمر نهضت و نظام جمهوری اسلامی، جنس و روش و صورت ارتباط و دلدادگی آیت الله هاشمی و امام خمینی را می توان مبنای شناخت هر دوی آن بزرگواران قرار داد و با بررسی و تحلیل محتوایی پیامها و احکام حضرت امام به ایشان، به شخصیت تأثیرگذار و نقش آقای هاشمی در تاریخ معاصر کشور و جهان اسلام پی برد.

در این نوشته صرفاً پیامها و احکام پس از انقلاب ارائه می شود. امید است فرصتی پیش آید و در زمان مناسب این منابع ارزشمند مورد بررسی و تحلیل دقیق و جامع قرار گیرد. نخست پیام و احکام انفرادی، سپس جمعی تقدیم می گردد.

uاحکام و پیامهای انفرادی

زمان: 5 خرداد 1358

موضوع: ترور نافرجام آقای هاشمی رفسنجانی‏

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

جناب حجت الاسلام مجاهد متعهد، آقای هاشمی عزیز

مرحوم مدرس که به امر رضا خان ترور شد، از بیمارستان پیام داد: «به رضا خان بگویید من زنده هستم». مدرس حالا هم زنده است. مردان تاریخ تا آخر زنده هستند. بدخواهان باید بدانند هاشمی زنده است چون نهضت زنده است.

امریکا و دیگر ابرقدرتها بدانند ملت ما زنده است. اجتماعات عظیم این دو- سه روز شاهد زنده بودن انقلاب است. اینان با این تلاشهای احمقانه نمی‏توانند انقلاب اسلامی ما را ترور کنند؛ نمی‏توانند شخصیت انسانی- اسلامی مطهری و هاشمی را ترور کنند؛ هر چند ترورها حساب شده و سازمان یافته باشند و از لابه لای آنها جای پای ابرقدرتها و جنایتکاران بین المللی به چشم بخورد.

ملت با تمام قوا باید در مقابل دسیسه ها مقاومت کنند، توطئه ها را بشکنند؛ با کمال مراقبت انقلابی این جنایتکاران را شناسایی کنند و به دادگاههای انقلابی معرفی کنند. پاسداران انقلاب و رؤسای آنان موظفند از این شخصیتهای ارزنده انقلابی حفاظت کنند و رفت و آمدهای مشکوک را تحت نظر بگیرند؛ اگر چه خود آنان راضی نباشند. ملت بزرگ اسلامی مصمم است به نهضت اسلامی خود ادامه دهد، و اجازه دخالت خیانتکاران را در کشور خود ندهد. ما ملتهای بزرگ اسلامی را به همکاری در این نهضت اسلامی ایران دعوت می کنیم. باید دست جنایتکاران از ممالک اسلامی و از عموم مستضعفین قطع شود، و وعده الهی به همت اقشار ملتهای اسلامی تحقق یابد. من به آقای هاشمی- فرزند برومند اسلام تبریک می گویم که در راه هدف تا نزدیک شهادت به پیش رفت. و سلامت و ادامه خدمت ایشان را از خدای تعالی خواستارم. و السلام علیه و علی عباد اللَّه الصالحین. روح اللَّه الموسوی الخمینی

(صحیفه امام، ج‏7، ص: 495)

 

زمان: 26 آبان 1358

موضوع: انتصاب به سرپرست وزارت کشور

بسمه تعالی‏

حجت الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی‏

طبق پیشنهاد شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران، جنابعالی به سمت سرپرست وزارت کشور منصوب می شوید. از خداوند متعال، توفیق جنابعالی را در ایفای وظایفی که عهده دار شده اید و جلب رضای مقدسش را خواهانم. روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏11، ص: 58)

 

زمان: 9 مهر 1360

موضوع: انتصاب فرمانده نیروی زمینی ارتش‏

محضر شریف فرمانده کل قوا، حضرت امام خمینی- مد ظله العالی‏

با توجه به انتصاب تیمسار ظهیر نژاد به سمت ریاست ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، به موجب تصویب شورای عالی دفاع در جلسه فوق العاده 9 مهرماه 1360 بر اساس بند (د) اصل 110 قانون اساسی، جناب سرکار سرهنگ علی صیاد شیرازی، فرمانده عملیات شمال غرب به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران خدمت حضرت عالی پیشنهاد می گردد. رئیس شورای عالی دفاع- اکبر هاشمی رفسنجانی- 9 مهرماه 1360

بسمه تعالی‏

موافقت می‏شود. - 9 مهرماه 1360 روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏15، ص: 266)

 

زمان: 19 مهر 1360

موضوع: وضع قوانین ضروری بر اساس احکام ثانویه

نامه آیت الله هاشمی

بسمه تعالی، محضر شریف حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی، مد ظلّه العالی‏

چنانکه خاطر مبارک مستحضر است قسمتی از قوانین که در مجلس شورای اسلامی به تصویب می رسد به لحاظ تنظیمات کلی امور و ضرورت حفظ مصالح یا دفع مفاسدی که بر حسب احکام ثانویه به طور موقت باید اجرا شود و در متن واقع مربوط به اجرای احکام و سیاستهای اسلام، و جهاتی است که شارع مقدس راضی به ترک آنها نمی باشد و در رابطه با این گونه قوانین به اعمال ولایت و تنفیذ مقام رهبری که طبق قانون اساسی هم قوای سه گانه را تحت نظر دارند، احتیاج پیدا می شود. علی هذا تقاضا دارد مجلس شورای اسلامی را در این موضوع مساعدت و ارشاد فرمایید. 5/ 7/ 60- رئیس مجلس شورای اسلامی، اکبر هاشمی رفسنجانی

پاسخ امام

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

آنچه در حفظ نظام جمهوری اسلامی دخالت دارد که فعل یا ترک آن موجب اختلال نظام می شود و آنچه ضرورت دارد که ترک آن یا فعل آن مستلزم فساد است و آنچه فعل یا ترک آن مستلزم حَرَج است پس از تشخیص موضوع به وسیله اکثریت وکلای مجلس شورای اسلامی، با تصریح به موقت بودن آن ما دام که موضوع محقق است، و پس از رفع موضوع خود به خود لغو می شود، مجازند در تصویب و اجرای آن؛ و باید تصریح شود که هر یک از متصدیان اجرا از حدود مقرر تجاوز نمود مجرم شناخته می شود و تعقیب قانونی و تعزیر شرعی می شود. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته. 19 مهرماه 1360 روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏15، ص: 297)

 

زمان: 21 مهر 1360

موضوع: انتصاب نماینده در شورای عالی دفاع‏

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

جناب حجت الاسلام آقای حاج شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی- دامت افاضاته‏

بدین وسیله جنابعالی به سمت نمایندگی از طرف این جانب در شورای عالی دفاع منصوب می شوید که ان شاء اللَّه تعالی ضمن انجام وظایف محوله به ادارات مربوطه دیگر نیز رسیدگی و نظارت نمایید. موفقیت جنابعالی را از خدای تعالی مسألت دارم. 21 مهرماه 1360

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏15، ص: 302)

 

پیام تلفنی [در مورد محل برگزاری مجلس خبرگان رهبری‏]

موضوع: اظهار نظر راجع به محل برگزاری مجلس خبرگان‏

بسمه تعالی. سؤال تلفنی آقای هاشمی رفسنجانی:

نظر بعضی از آقایان که قم هستند این است که مجلس خبرگان در قم برگزار شود ولی نظر آقایان مهدوی و جنتی و امامی [کاشانی] و بعضی افراد دیگر اینکه در تهران باشد؛ البته سپاه و مسئولین حفاظت نمی توانند حفاظت و امنیت قم را خصوصاً از جهت هوایی‏اش تأمین کنند، نظر حضرت عالی در این مورد چیست؟

پاسخ امام خمینی:

بسمه تعالی‏

من نظری ندارم؛ لکن اگر امنیت آنها تأمین نمی شود باید جایی باشد که امنیت تأمین می شود.

(صحیفه امام، ج‏18، ص: 2)

 

زمان: 30 بهمن 1362

موضوع: انتصاب فرمانده عملیات و الفجر

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

جناب حجت الاسلام آقای هاشمی رفسنجانی ایّده اللَّه تعالی‏

جنابعالی را به سمت فرماندهی دنباله عملیات و الفجر نصب کردم. توفیق و پیروزی قوای اسلام را بر کفر از خداوند تعالی خواستارم. 30 بهمن 1362 روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏18، ص: 355)

 

زمان: 7 مهر 1364

موضوع: استفاده از سهم امام (ع) برای خرید ماشینهای راهسازی جهت کمک به مردم محروم

نامه درخواست از آیت الله هاشمی

ریاست محترم مجلس شورای اسلامی، جناب آقای هاشمی رفسنجانی‏

پس از سلام، همان طوری که حضوراً عرض شد مردم محروم بشاگرد و حومه در محرومیت بخصوص از جهت راه و جاده در مضیقه اند. در این مسافرت اخیر که با بعضی از برادران کویتی به آنجا رفتیم وضع را خیلی أسف انگیز دیدیم که به جهاد سازندگی تذکر دادیم. گفتند اگر بولدوزر و گِریدر داشتیم تمام مشکلات در اسرع وقت حل می گردید. و یکی از همراهان این جانب به نام حاج عباس بن نخی اظهار داشتند اگر امام اجازه فرمایند آماده هستیم از سهم امام یک دستگاه بولدوزر و گریدر بخریم. خواهشمند است اجازه را شما از امام بگیرید تا این دو دستگاه ماشین را بخریم. توضیح اینکه جهاد هیچ گونه امکانی برای خرید ماشینهای مذکور ندارد.

2/ 7/ 64- نماینده میناب- ذوالقدر

درخواست هاشمی از امام، از طریق حاج سید احمد آقا

حضرت حاج احمد آقا، با توجه به فقر و محرومیت منطقه اگر امام موافقت بفرمایند خیلی خوب است. 7/ 7/ 64- اکبر هاشمی رفسنجانی‏

پاسخ حضرت امام

بسمه تعالی‏

در صورتی که از طریق دیگر میسر نباشد مجازند. ان شاء اللَّه موفق باشند.

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏19، ص: 395)

 

زمان: 1 شهریور 1365

موضوع: حدود تعیین قوانین کیفری بر متخلفان از قانون‏

درخواست آیت الله هاشمی

 بسمه تعالی. محضر شریف حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی- دامت برکات وجوده الشریف‏

معمولًا در قوانین مصوبه مجلسهای دنیا و مِن جمله مجلس شورای اسلامی کیفرهایی برای متخلفان از قانون و مجرمان پیش بینی می شود که بدون آنها ضامنی برای اجرای قانون نیست.

مدتی پیش شورای محترم نگهبان نظر داد که این گونه کیفرها تعزیرهایی اند که باید توسط قاضی در دادگاه معین شوند و نمی شود به صورت کلی در لباس قانون درآیند.

شورای عالی قضایی به خاطر اینکه احاله کیفرها به قضات باعث تفاوتهای فاحش و زننده در کیفرها می شود و مایه بی اعتباری دستگاه قضایی و نظام کیفری اسلامی خواهد شد با احاله کیفرها به نظر قضات مخالفت داشت.

در برهه ای از زمان پذیرفته شد که سقفی و حد اقل و اکثری برای کیفر مجرمان تعیین شود و اختیارات قضات را در انتخاب حدی در میان اقل و اکثر قرار دهیم.

این روش نه نظر شورای نگهبان را تأمین کرد، نه نظر شورای عالی قضایی را. و بالاخره حضرت عالی برای حل مشکل، هیأتی مرکب از دو عضو شورای نگهبان و یک عضو کمیسیون قضایی مجلس و رئیس شورای عالی قضایی را جهت تعیین تعزیرات معین فرمودید. این هیأت نتوانست مشکل را حل نماید.

در ادامه این نامه به بیان علل ناکامی هیأت پرداخته شده و آن گاه چنین پیشنهاد شده است:

در مجلس همه وسایل رسیدگی و دقت موجود است، و لوایح همراه خود نظر کارشناسی دولت و دستگاه قضایی دارند، و دو بار در کمیسیونها با حضور کارشناسان بحث می شود و معمولًا یک لایحه در چند کمیسیون و دو بار در جلسه علنی مورد بحث قرار می گیرد، و از وسایل روابط جمعی پخش می شود و صاحبنظران ذی علاقه معمولًا نظراتشان را برای مجلس می فرستند و حد اقل برای تصویب آن 91 رأی نمایندگان مجلس وجود دارد که معمولًا در میان آنها افراد مجتهد و متقی فراوان است، و اگر اشتباهی پیش آید با نظر شورای نگهبان به مجلس برمی گردد. و بعد از همه اینها اگر باز هم خلاف بود، قانون عادی است و قابل اصلاح.

خواهشمندیم هر گونه که مصلحت می دانید مشکل را حل بفرمایید. ضمناً پیوست عریضه، طرح تشدید مجازات محتکران و گرانفروشان را تقدیم می دارد که مشکل ما را ملاحظه فرمایید.

رئیس مجلس شورای اسلامی- اکبر هاشمی رفسنجانی- 26/ 5/ 65

بسمه تعالی‏

جناب حجت الاسلام آقای هاشمی، رئیس محترم مجلس شورای اسلامی‏

در این موضوع به حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای منتظری- دامت برکاته- مراجعه نمایید که با نظر ایشان مشکل حل شود، ان شاء اللَّه تعالی. 1 شهریور 65

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏20، ص: 109)

زمان: 12 خرداد 1367

موضوع: انتصاب جانشین فرماندهی کل قوا

درخواست توسط رئیس جمهور وقت

آیت الله خامنه‏ای، رئیس جمهور، طی نامه ای به محضر امام خمینی اعلام می دارد:

پیشنهاد مشخص این جانب که قبلًا نیز کتباً و شفاهاً معروض گردیده، این است که:

1- کلیه امور مربوط به نیروهای مسلح، ارتش، سپاه، ژاندارمری اعم از عملیات، پشتیبانی، امور سازمانی و اداری و غیره به شخص واحدی مفوض و محول گردد.

2- شخص مزبور از سوی حضرت عالی موظف گردد که امور را از نزدیک و با قاطعیت تمشیت کند.

3- دادگاه نیروهای مسلح موظف گردد که در تعقیب قضایی متهمین و اجرای محکومیتها به طور کامل از نظر و دستور وی تبعیت کند. با توجه به همه جوانب، به نظر این جانب، تنها فرد مناسب برای تصدی این مسئولیت مهم، جناب آقای هاشمی رفسنجانی است.

امام خمینی در پاسخ چنین مرقوم فرمودند:

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

جناب حجت الاسلام آقای حاج شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی- دامت افاضاته‏

با توجه به درگیری رویاروی امریکای جهانخوار علیه اسلام و ایران و هماهنگی غرب و شرق و ارتجاع منطقه در مبارزه با انقلاب اسلامی و جلوگیری از پیروزی اسلام، به پیشنهاد رئیس جمهور محترم، جناب حجت الاسلام آقای خامنه ای- دامت افاضاته جنابعالی را با تمام اختیارات به جانشینی فرماندهی کل قوا منصوب می نمایم. و جنابعالی موظف به اجرای دستورات ذیل می باشید:

1- ایجاد ستاد فرماندهی کل تا تهیه زمینه وحدت کامل‏

2- هماهنگی کامل ارتش، سپاه، بسیج و نیروهای انتظامی در تمامی زمینه های دفاع مقدس اسلام. بدیهی است انسجام و ادغام مورد قبول و صحیح ادارات و سازمانهای مربوط و پشتیبانی کننده در هماهنگی نیروهای مسلح نقش اساسی را دارا خواهند بود.

3- تمرکز صنایع نظامی و تهیه ما یحتاج دفاع مقدسمان و انسجام امکانات تعمیراتی، پشتیبانی، فنی، مهندسی، رزمی، آموزشی و تحقیقاتی و نیز بسیج همه امکانات و ابزار در جهت اهداف مشخص از سوی فرماندهی کل.

4- سعی در استفاده هر چه بهتر از امکانات و نیروها؛ و جلوگیری از به کار گرفتن امکانات مادی و معنوی در غیر موارد ضروری. و در همین راستا، حذف یا ادغام سازمانها و تشکیلات تکراری و غیر ضروری.

5- تمرکز امور تبلیغی و فرهنگی نیروهای مسلح در تمام زمینه ها.

6- استفاده درست و قاطع از قوانین دادگاه نظامی در زمان جنگ و تنبیه متخلف در هر رده.

7- بهره برداری صحیح از کمکهای مردمی در تمامی زمینه ها.

قوای مقننه و اجراییه و قضاییه موظفند تمامی امکانات و سیاستهای خود را در جهت نیازهای جنگ به کار گیرند.

از مردم عزیز ایران و نیروهای نظامی و انتظامی می خواهم تا با صبر و شکیبایی انقلابی و با قدرت و استقامت در مقابل توطئه های استکبار جهانی ایستادگی نمایند؛ و مطمئن باشند که پیروزی از آنِ صابران است. جهان امروز غرق در نامردمیها و حیله هاست؛ و شما یاران اسلام در اوج قداست و شرافت می باشید. من به همه شما دعا می کنم، خداوند یار و پشتیبان مبارزانِ راه خدا باد. توفیق جنابعالی را از خدای تعالی مسألت دارم. و السلام علیکم و رحمه اللَّه.

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏21، ص: 56)

uاحکام و پیامهای جمعی

زمان: 8 دی 1357

موضوع: تعیین هیأت پنج نفره در مناطق نفتی‏

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

جناب آقای مهندس مهدی بازرگان‏

پس از اهدای سلام و تحیت، به طوری که مسبوق هستید کارگران و کارمندان محترم شرکت نفت به منظور همکاری و همگامی با مبارزات ملت مسلمان ایران و به منظور جلوگیری از صدور نفت به خارج دست به اعتصاب زده اند؛ اما دولت غاصب و غیر قانونی نظامی، با تهاجمات سبعانه خود و اعمال زور و ارعاب، می خواهد این اعتصاب را جهت ادامه غارت نفت بشکند. و همچنین در حالی که نفت و فرآورده های نفتی برای مصارف داخلی تولید می شود یا موجود می باشد، از پخش آن در داخل جلوگیری نموده و سعی می نماید تا ایجاد فشار و ناراحتیهای بیشتری را برای مردم فراهم آورد. برای مقابله با این برنامه های دولت غاصب و تأمین نیازهای مردم در داخله، تحقق شرایط زیر لازم است:

1- نظامیان و مأمورین انتظامی از مناطق و مراکز نفتی بیرون بروند و دخالتی در امور مربوطه ننمایند و از ایجاد هر گونه ارعاب در بین کارکنان خودداری نمایند.

2- نفت و فرآورده‏های نفتی فقط به اندازه مصرف داخلی تولید شود و از صدور نفت به خارج، تا سقوط رژیم غیر قانونی، جلوگیری کامل به عمل آید.

3- ارتش و نظامیان حق احتکار مواد نفتی را که برای مصرف داخلی تهیه می شود ندارند و از آن باید جلوگیری شود.

با توجه به مراتب بالا مقتضی است جنابعالی، که در اداره صنایع عظیم نفت دارای سوابق و تجارب فراوان هستید، یک هیأت پنج نفری مرکب از حجت الاسلام جناب آقای حاج شیخ اکبر هاشمی رفسنجانی و جناب آقای مهندس مصطفی کتیرایی و دو نفر دیگر را با نظر خودتان و مشورت آقایان تعیین نمایید. این هیأت، تحت سرپرستی جنابعالی، مناطق نفتی را بازرسی نموده و در امر تولید نفت با احراز شرایط ذکر شده در بالا نظارت بنمایید؛ و ضمن ابلاغ مراتب تشکر ملت ایران از کارگران زحمتکش و کارمندان محترم، عده لازم را به بازگشت به سرِ کار و ادامه تولید نفت در حد مصارف داخلی دعوت فرمایید؛ و شرایط بالا را به کارمندان و کارگران تذکر بدهید که اگر دولت غاصب هر یک از شرایط بالا را نقض نمود جریان نفت بکلی قطع گردد و به سایر اعتصاب کنندگان ملحق گردند. و بدین ترتیب مسئولیت عواقب قطع نفت به عهده دولت غاصب و غیر قانونی خواهد بود. از مدیریت نفت نیز انتظار داریم که در این امر مهم و حیاتی و در این مرحله حساس کنونی با این هیأت همکاری صادقانه و همه جانبه بنمایند.

از خداوند متعال استقلال و عظمت کشور و توفیق ملت را برای به دست آوردن آزادی و استقلال خواستارم. و السلام علیکم. روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏5، ص: 302)

 

زمان: 11 بهمن 1365

موضوع: تأمین ادوات نظامی‏

مخاطب: خامنه‏ای، سید علی (رئیس جمهور و رئیس شورای عالی دفاع)- هاشمی رفسنجانی، اکبر (رئیس مجلس شورای اسلامی)

 [فرماندهان منطقه عملیاتی «کربلای 5» طی درخواستی اضطراری به محضر امام خمینی، فرمانده کل قوا، با بیان نیازهای عاجلِ خویش شامل توپخانه، نفربر زرهی، تانک و توپ ضد هوایی و ذکر آمار تجهیزات مورد نیاز خواستار تأمین و ارسال آن شده‏اند. امام خمینی در پاسخ به این درخواست چنین مرقوم فرموده‏اند:].

بسمه تعالی‏

جنابان حجتی الاسلام آقای خامنه‏ای و آقای هاشمی- اعزّهما اللَّه تعالی‏

با وضعیت بسیار خطیری که با آن مواجه هستیم شرعاً و عقلًا لازم است برای رساندن ما یحتاج رزمندگان جان به کف کربلای 5 سریعاً اقدام شود. مسامحه در این امر یک فاجعه خدای نخواسته ممکن است به بار آورد. و السلام علیکما و رحمة اللَّه. 11 بهمن 65

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏20، ص: 194)

 

زمان: 11 خرداد 1366

موضوع: پاسخ نامه انحلال حزب جمهوری اسلامی‏

درخواست کننده: آیت الله خامنه ای و هاشمی رفسنجانی

بسم اللَّه الرحمن الرحیم. محضر مبارک مرجع عالیقدر و رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی- مد ظله العالی‏

همان طور که آن رهبر عزیز اطلاع دارند، تأسیس «حزب جمهوری اسلامی» از طرف هیأت مؤسس با مشورت آن مقام معظم و در شرایطی انجام شد که نیاز به یک تشکل در برابر انبوه مسائل در آغاز انقلاب و لزوم انسجام و انتظام نیروهای آگاه و مؤمن و گسترش آگاهیهای انقلابی و تربیت کادرهای فعال و کارآمد برای اداره کشور و خنثی کردن توطئه گروهکها و عوامل دشمن خارجی و ضد انقلاب داخلی بشدت احساس می شد. این حزب در طول سالهای گذشته در حد توان خود به منظور تثبیت نظام جمهوری اسلامی و انجام تکالیف بزرگی که بر دوش خود حس می کرد، از هیچ کوششی فروگذار نکرد؛ و در کوران توطئه های چپ و راست با فداکاری و تقدیم شهدایی که بعضی از آنان چهره های برجسته و فراموش نشدنی انقلابند، از جمله شهدای هفتم تیر، نقاب از روی نفاق برانداخت و مظلومیت و حقانیت خط امام را به نمایش گذارد.

در طول جنگ تحمیلی، حزب جمهوری اسلامی در سراسر کشور به وظیفه اسلامی خود برای بسیج مردم و شرکت فعال در جبهه های نور عمل کرد، و جمعی از کادرها و اعضای آن در این جهاد مقدس به افتخار شهادت نایل آمدند. تعبد افراد این حزب به اسلام و اعتقاد راسخ آنان به ولایت فقیه، که خود عامل مهمی در کینه توزی ضد انقلاب بود، ایجاب می کرد که در مراحل و مقاطع مختلف انقلاب، با کسب رهنمودهایی از آن مقام معظم، حرکت حزب را تنظیم و سیاستهای آن را پی ریزی نمایند.

اکنون به فضل الهی نهادهای جمهوری اسلامی تثبیت شده و سطح آگاهی و درک سیاسی آحاد ملت انقلاب را از جهات عدیده آسیب ناپذیر ساخته و روشن بینی و توکل و قوت اراده آن رهبر عالیقدر و فداکاری و آمادگی مردم حزب اللَّه توطئه های ضد انقلاب داخلی و استکبار جهانی را بی‏اثر و کم خطر نموده است. لذا احساس می شود که وجود حزب، دیگر آن منافع و فواید آغاز کار را نداشته، و بعکس، ممکن است تحزب در شرایط کنونی بهانه ای برای ایجاد اختلاف و دودستگی و موجب خدشه در وحدت و انسجام ملت گردد، و حتی نیروها را صرف مقابله با یکدیگر و خنثی سازی یکدیگر کند. لذا، همان طور که قبلًا نیز کراراً عرض شد، شورای مرکزی پس از بحث و بررسی مبسوط و مستوفی با اکثریت قاطع به این نتیجه رسید که مصلحت کنونی انقلاب در آن است که «حزب جمهوری اسلامی» تعطیل و فعالیتهای آن بکلی متوقف گردد.

مراتب برای استحضار و کسب رهنمود عالی معروض می گردد. و الامر إلیکم، و ادام اللَّه بقائکم الشریف. سید علی خامنه ای- اکبر هاشمی رفسنجانی‏.

بسمه تعالی‏

جنابان حجتی الاسلام آقای خامنه‏ای و آقای هاشمی- دام توفیقهما

موافقت می شود. لازم است تذکر دهم که حضرات آقایان مؤسسین محترم حزب، مورد علاقه این جانب می باشند. امیدوارم همگی در این موقع حساس با اتفاق و اتحاد در پیشبرد مقاصد عالیه اسلام و جمهوری اسلامی کوشا باشید. ضمناً تذکر می دهم که اهانت به هر مسلمانی چه عضو حزب باشد یا نه بر خلاف اسلام و تفرقه اندازی در این موقع از بزرگترین گناهان است. و السلام علیکما و رحمه اللَّه. 11 خرداد 66 روح اللَّه الموسوی الخمینی‏

(صحیفه امام، ج‏20، ص: 275)

 

زمان: 17 بهمن 1366

موضوع: تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام‏

درخواست از حضرت امام

بسمه تعالی‏

محضر مقدس رهبر عظیم الشأن، حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی- دامت برکات وجوده الشریف‏

در سایه اظهارات اخیر آن وجود مبارک، از لحاظ نظری مشکلاتی که در راه قانونگذاری و اداره جامعه اسلامی به چشم می خورْد برطرف شده؛ و همان گونه که انتظار می رفت این راهنماییها مورد اتفاق نظر صاحبنظران قرار گرفت. مسئله ای که باقی مانده شیوه اجرایی اعمال حق حاکم اسلامی در موارد احکام حکومتی است. در حال حاضر لوایح قانونی ابتدا در وزارتخانه های مربوط، و سپس در کمیسیون مربوط در دولت، و سپس در جلسه هیأت دولت مورد شور قرار می گیرد. و پس از تصویب در مجلس، معمولًا دو شور در کمیسیونهای تخصصی دارد، که با حضور کارشناسان دولت و بررسی نظرات متخصصان، که معمولًا پس از اعلام و انتشار به کمیسیونها می رسد، انجام می شود. و معمولًا یک لایحه در چند کمیسیون، به تناسب مطالب، مورد بررسی قرار می گیرد. و دو شور هم در جلسه علنی دارد، که همه نمایندگان و وزرا یا معاونان وزارتخانه های مربوط در آن شرکت می کنند، و به تناسب تخصصها اظهار نظر می کنند و پیشنهاد اصلاحی می دهند. و اگر کار به صورت طرح شروع شود، گرچه ابتدا کارشناسی دولت را همراه ندارد، ولی در کمیسیونها و جلسه عمومی، همانند لوایح، کارشناسان مربوط نظرات خود را مطرح می کنند. پس از تصویب نهایی، شورای نگهبان هم نظرات خود را در قالب احکام شرعی یا قانون اساسی اعلام می دارد که در مواردی مجلس نظر آنها را تأمین می نماید. و در مواردی از نظر مجلس قابل تأمین نیست، که در این صورت مجلس و شورای نگهبان نمی توانند توافق کنند. و همین جاست که نیاز به دخالت ولایت فقیه و تشخیص موضوع حکم حکومتی پیش می آید. گرچه موارد فراوانی از این نمونه ها در حقیقت اختلاف ناشی از نظرات کارشناسان است که موضوع احکام اسلام یا کلیات قوانین اساسی را خلق می کند. اطلاع یافته ایم که جنابعالی در صدد تعیین مرجعی هستید که در صورت حل نشدن اختلاف مجلس و شورای نگهبان، از نظر شرع مقدس یا قانون اساسی یا تشخیص مصلحت نظام و جامعه حکم حکومتی را بیان نماید. در صورتی که در این خصوص به تصمیم رسیده باشید، با توجه به اینکه هم اکنون موارد متعددی از مسائل مهم جامعه بلاتکلیف مانده، سرعت عمل مطلوب است.

عبد الکریم موسوی- سید علی خامنه ای- احمد خمینی- میر حسین موسوی- اکبر هاشمی رفسنجانی.

پاسخ امام

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

گرچه به نظر این جانب پس از طی این مراحل زیر نظر کارشناسان، که در تشخیص این امور مرجع هستند، احتیاج به این مرحله نیست، لکن برای غایت احتیاط، در صورتی که بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان شرعاً و قانوناً توافق حاصل نشد، مجمعی مرکب از فقهای محترم شورای نگهبان و حضرات حجج اسلام: خامنه ای، هاشمی، اردبیلی، توسلی، موسوی خوئینی ها، و جناب آقای میر حسین موسوی، و وزیر مربوط، برای تشخیص مصلحت نظام اسلامی تشکیل گردد؛ و در صورت لزوم از کارشناسان دیگری هم دعوت به عمل آید و پس از مشورتهای لازم، رأی اکثریتِ اعضای حاضرِ این مجمع مورد عمل قرار گیرد. احمد در این مجمع شرکت می نماید تا گزارش جلسات به این جانب سریعتر برسد.

حضرات آقایان توجه داشته باشند که مصلحت نظام از امور مهمه ای است که گاهی غفلت از آن موجب شکست اسلام عزیز می گردد. امروز جهان اسلام نظام جمهوری اسلامی ایران را تابلوی تمام نمای حل معضلات خویش می دانند. مصلحت نظام و مردم از امور مهمه ای است که مقاومت در مقابل آن ممکن است اسلام پابرهنگان زمین را در زمانهای دور و نزدیک زیر سؤال برد، و اسلام امریکایی مستکبرین و متکبرین را با پشتوانه میلیاردها دلار توسط ایادی داخل و خارج آنان پیروز گرداند. از خدای متعال می خواهم تا در این مرحله حساس آقایان را کمک فرماید.

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏ (صحیفه امام، ج‏20، ص: 463)

 

زمان: 23 آبان 1367

موضوع: احداث مصلای تهران‏

درخواست کننده: آیت الله خامنه ای و هاشمی رفسنجانی (ائمه جمعه تهران)

بسمه تعالی. محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی حضرت آیت اللَّه العظمی امام خمینی- مد ظله العالی- السلام علیکم و رحمه اللَّه‏

به دنبال احساس نیاز به ایجاد مصلای تهران و در پی جستجو و بررسی چند ساله، محلی مناسب در قسمت شمال مرکزی تهران (عباس‏آباد) که در مالکیت شهرداری است شناسایی شد و طرح مناسب و جامعی پس از مشورت فراوان و به مسابقه گذاشتن میان مهندسان داخلی و خارجی، تهیه شد.

از آنجا که مشکلات حقوقی و ثبتی و تشریفات انتقال قانونی به این زودیها قابل حل نیست و مشکلات اقامه نماز جمعه تهران در دانشگاه روز افزون است و به نظر می رسد که این کار باید به همت و اراده حضرت عالی به سرانجام برسد، لذا استدعا دارد اجازه فرمایید به مقدار یک میلیون متر مربع از اراضی مزبور در حد فاصل خیابان شهید بهشتی به سمت شمال، که قسمت اعظم آن نیز با موافقت شهرداری محصور گردید و در اختیار مصلا است به ساختمان مصلا و تا حد لازم در محور قبله از شمال آن برای سایر مرافق اختصاص یابد و تصدی امور آن با امام جمعه تهران باشد.

همچنین طرحهایی که بعداً در حریم مصلای تهران پیش‏بینی می‏شود با موافقت امام جمعه انجام گیرد. سید علی خامنه‏ای- اکبر هاشمی‏.

پاسخ امام

بسمه تعالی‏

با حفظ جهات شرعی در مورد زمین مذکور با پیشنهاد حجتی الاسلام، آقایان:

خامنه ای و هاشمی، موافقت می شود. ان شاء اللَّه در کنار ساختن مصلای تهران، در ساختن بینش کفر ستیزی مسلمانان موفق باشید. ضمناً سادگی مصلا باید یادآور سادگی محل عبادت مسلمانان صدر اسلام باشد. و شدیداً از زرق و برق ساختمانهای مساجد اسلام امریکایی جلوگیری شود. خداوند تمامی دست اندرکاران برپا کننده مساجد اللَّه را تأیید فرماید.

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏ (صحیفه امام، ج‏21، ص: 188)

 

زمان: 7 اسفند 1367

موضوع: تأمین زمین برای مسکن پرسنل صنایع خودکفایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‏

درخواست کننده: آیت الله هاشمی رفسنجانی و میر حسین موسوی

 [طی نامه شماره 3028- 70/ 10- مورخ 20/ 11/ 67، آقای سید محمد علیزاده، معاون صنایع خودکفایی وزارت سپاه، ضمن تشریح اقدامات صنایع خودکفایی وزارت سپاه در زمینه تجهیز و پشتیبانی تسلیحاتی و مهماتی جبهه های جنگ، از امام خمینی به عنوان فرمانده کل قوا درخواست صدور اجازه واگذاری چهار قطعه زمین در تهران به منظور احداث واحدهای مسکونی برای پرسنل صنایع سپاه پاسداران در مقابل اخذ وجه موافقت فرمایند.]

امام خمینی در پاسخ چنین مرقوم فرموده اند:

بسمه تعالی‏

جناب حجت الاسلام آقای هاشمی، رئیس محترم مجلس‏

جناب آقای موسوی، نخست وزیر محترم.

در این زمینه اگر بشود کمکی به سپاه کرد بجاست، ان شاء اللَّه. البته با مراعات جهات شرعیه.

روح اللَّه الموسوی الخمینی‏ (صحیفه امام، ج‏21، ص: 302)