هاشمی رفسنجانی و دغدغه آب
حامد قدوسی (استادیار اقتصاد مالی انستیتو مالی استیونس)
مطمئن نبودم که در حال و هوای فراگیر روزهای بعد از فوت آقای هاشمی تشکیل جلسه امروز درباره موضوع آب کار معقولی باشد. خودم هم هنوز از شوک این واقعه تلخ بیرون نیامدهام و برای اداره جلسه چندان سرحال نیستم. با دوستان مشورت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که اتفاقا به یاد ایشان و آرزوها و برنامههایی که برای آبادانی کشور داشت، جلسه را برقرار نگه داریم.
مساله آب دغدغه بسیاری از سیاستمداران ایرانی است که از مناطق کویری و نیمهکویری داخل ایران میآیند. این سیاستمداران ارزش منابع محدود آب در میانه سرزمین ایران را به عینه لمس کردهاند و آرزو دارند کاری کنند که منابع آب استحصالنشده یا از منظر آنها هدررفته به ارزش اقتصادی تبدیل شود.
هاشمی جزو مثالهای مهم این نوع سیاستمداران بود. اگر برای مرحوم آیتالله چند میراث مهم قایل شویم قطعا دغدغه بخش آب و موج سرمایهگذاریهای گسترده در این بخش (خصوصا سدسازی) جزو موارد انکارناپذیر آن فهرست خواهد بود.
البته امروز که به عقب نگاه میکنیم و تصمیمات ۲۰-۳۰ سال قبل را با دید انتقادی امروزی بررسی میکنیم، در کنار تاثیرات مهم این برنامهها، خطاهایی بزرگ و کوچک هم در آن میبینیم. شاید مهمترین نقدمان تمرکز بیش از حد تلاشها بر روی روشهای سازهای برای «افزایش عرضه» و کمتوجهی به افزایش «بهرهوری مصرف آب» به ویژه در بخش کشاورزی بود. ولی این نقدی است که امروز و پس از رسیدن کشور به مرز ظرفیتهای استحصال و نیز یادگیری از تجربه جهانی داریم. شک ندارم که خواسته شخص آقای هاشمی هم این بود که گذشته را بازخوانی انتقادی کنیم، درسهای چند دهه قبل را جمعبندی کنیم و به راهحلهای جدید و متفاوت بیندیشیم.
منبع: کانال حامد قدوسی