مصاحبه مطبوعاتی آیت الله هاشمی رفسنجانی در جمع خبرنگاران داخلی و خارجی
ابرار :قرار بود قیمتها در سال 71 افزایش نیابد که چنین وعده‌ای عملی نشد. اینک با توجه به تصمیم دولت، مبنی بر یک نرخی کردن ارز، دولت چه اهرم‌ها و تضمین‌هایی برای آسیب وارد نشدن به قشرهای کم درآمد دارد.
ج :بسم ا... الرحمن الرحیم.
همان طور که مطلع هستید از بحثهای بودجه در مجلس، برای حفظ اقشار آسیب پذیر و مستضعف ارقام قابل توجهی در بودجه پیش بینی شده که به عنوان کمک و سوبسید مصرف میشود و نتیجتآ تأثیر منفی تک نرخی شدن ارز را کم خواهد کرد.
س :ضرورت ایجاد پست سخنگویی از جانب دولت همچنان ادامه دارد. آیا ریاست جمهوری کسی را برای این سمت در نظر دارد ؟ چرا که از این طریق ارتباط مسئولان به ویژه دولت با مردم از طریق رسانه‌ها سریعتر صورت می‌گیرد. خاطر نشان می‌سازد عدم وجود چنین پستی باعث به وجود آمدن چند گانگی در اعلام سیاستها و سبب تشّتت در انعکاس موضعگیری‌ها شده.
ج :آقای دکتر حبیبی همچنان سخنگوی دولت هستند، کمتر ایشان مصاحبه می‌کردند که ما تأکید کردیم که بیشتر حرف بزنند با رسانه‌ها.
روزنامه تایمز :ما شاهد آن هستیم که تجارت میان آمریکا و ایران افزایش یافته است. آمریکا به شرکتهای خود اجازه داده است که از ایران نفت خریداری کنند و محصولات آمریکایی در ایران به فروش میرسد. حکومت جدیدی در واشنگتن به کار وارد شده است. آیا گمان نمی‌کنید که زمان آن رسیده باشد که برخی از شعارهای ضدآمریکایی متوقف شده و راههای بهبود رابطه با آمریکا بررسی شود ؟
ج :این شعارها بی‌دلیل به وجود نیامده و ریشه در اقداماتی دارد که معمولا دولت آمریکا علیه انقلاب اسلامی با بعضی از کشورهای اسلامی دارد. وقتی که مردم ما احساس کنند که آمریکایی‌ها روش خصمانه‌ای نسبت به انقلاب و اسلام ندارند آن موقع ممکن است مردم هم در شعارهایشان تجدید نظر بکنند، ولی در شرایط فعلی که همچنان ما شاهد اقدامات خصمانه‌ای هستیم از طرف آمریکا، من این زمینه را نمی‌بینم. در مورد تجارت هیچ وقت تجارت بین ایران و آمریکا به کلی قطع نشده، گاهی کم شده، گاهی زیاد شده و بستگی به نیازهای دو طرف دارد و دو طرف وقتی که نیازی داشته باشند، جنس مورد نظرشان را می‌خرند. و این، تغییر اساسی به وجود نمی‌آورد و در شرایط دو کشور. ما بارها اعلام کردیم که همه چیز بستگی دارد به اینکه آمریکا سیاستش را در قبال مسلمین و به خصوص جمهوری اسلامی اصلاح بکند.
س :از آلمان دو سئوال دارند. یکی اینکه خبری دریافت شده که ایران بمب هسته‌ای به دست آورده است. در این مورد نظر جنابعالی را می‌خواستند و اینکه یک نفر آلمانی به جرم جاسوسی در ایران دستگیر شده است. در این مورد چه اطلاعاتی دارید ؟
ج :در مورد سئوال اوّل من فکر می‌کنم حتی خود سئوال کننده هم مطمئن است که خبر کذب است، شایعه است. ما اصولا اسلحه هسته‌ای را، سلاح هسته‌ای را، سلاح غیرانسانی می‌داشتیم و در سیاست کلی ما به هیچ وجه پذیرفته نیست که با سلاح هسته‌ای و سلاحهای دیگر کشتار جمعی مثل شیمیائی و امثال اینها به بشریت آسیب وارد بشود و هیچ وقت هم به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده‌ایم و نخواهیم بود. آنچه که دنبالش هستیم استفاده صلح آمیز از نیروی هسته‌ای است که این چیزی است که مراکز ذی صلاح بین‌المللی هم تأیید میکنند و این شانتاژهای تبلیغاتی که اخیرآ شروع شده در مورد سلاح هسته‌ای، یک چیزهایی از این قبیل روشن است که ریشه سیاسی دارد نه واقعی. در مورد محکوم آلمانی تا آنجایی که من میدانم ایشان هنوز یک مرحله دیگری از دادگاهش باقی است و باید به دیوان عالی برود پرونده که تکلیف را آنجا روشن میکنند.
تایم بین المللی :با عرض سلام جناب آقای رئیس جمهور! در مطالعه جراید و رسانه‌های همگانی ایران متوجه هراس و نگرانی دولت مردان و رهبران مذهبی ایران از ماهواره‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ما همواره می‌شویم. در صورت اعتقاد راسخ دولت ایران مبنی بر پایبندی جامعه ایران به اصول اخلاقی و اسلامی، علت این نگرانی چیست ؟
ج :مردم با اط‌مینان و اعتقاد کامل پایبندند به اصول اسلامی خودشان. آنچه که اظهار میشود هشداری است که مردم متوجه باشند که برنامه‌هایی که برای انحراف نسل جوان در تبلیغات گمراه کننده ضد اخلاقی هست مورد توجه قرار بگیرد و حفظ کنند خودشان را. خب این چیز درستی است که مسئولان کشور به فکر حفاظت مردمشان باشند از پیش. ما شاهد مشکلات بسیار جدّی هستیم که دنیای غرب مخصولا جوانان غربی گرفتارش هستند ؟ شما خودتان دائمآ از مشکلات خانواده‌های بی‌سرپرست، بچه‌های بدون سرپرستی پدر و مادر، زنهای بدون شوهر و ویلان و مسائلی مثل ایدز و امثال اینها هستید که پرکرده رسانه‌های خودتان. شما هم متفکرانتان نگرانند. این نگرانی یک مسئله‌ای است که باید در مسئولان کشور باشد برای حفاظت از مسائل اخلاقی و فرهنگی هر جامعه‌ای. البته ما نمی‌توانیم بگوییم همه مردم بدون استثنا حفاظت درونی دارند. قطعآ عده‌ای تحت تأثیر قرار می‌گیرند و ما هم برای هم همانها باید فکر بکنیم.
تلویزیون ZDF آلمان :جمهوری اسلامی ایران به تدریج، تبدیل به یک قدرت نظامی در این منطقه میخواهیم بدانیم چه کسی دشمن ایران است ؟
ج :این سئوال هم تقریبآ شبیه به سئوال قبلی است. ایران اگر بگویید از لحاظ قدرتهای درونی یک قدرتی است در منطقه، ما این را قبول داریم. همانی که در جریان جنگ هشت ساله ما اثبات شد که به اتکای مردم و با ایمان ما دفاع میکنیم، اما اگر منظور این است که ما برنامه‌های فوق‌العاده‌ای برای مسلح شدن داریم، این واقعآ جدآ تکذیب میشود. شما همین امسال بودجه ما را می‌بینید. ما از بودجه 54 تریلیونی‌مان، فقط 850 میلیون دلار، برای نیروهای نظامی‌مان در نظر گرفتیم. آمار رسمی که مراکز جهانی هم تأیید کردند می‌گوید ایران 5/1% تولید ناخالص ملی خودش را صرف امور دفاعی می‌کند، در حالی که کشورهای هم‌جوار ما شما می‌دانید چه مقدار سلاح می‌خرند و آخرین رقمش که هم این دو، سه روز پیش اعلام شد فروش جنگنده‌های تورنادوی انگلیسی به عربستان بود که به اندازه دو، سه ساله هزینه‌های کل دفاعی ماست. بنابراین، این تبلیغات هم با اهداف سیاسی قاعدتآ ایزایی پیگیری میشود.
س :آقای رئیس جمهور! از خبرگزاری جمهوری اسلامی دو تا سئوال از حضورتان دارم. یکی اینکه برنامه پنجساله دولت با توجه به اینکه در دوران دفاع مقدس تنظیم شده، این برنامه را چه جوری ارزیابی میکنید و مشخصه اصلی برنامه دوم دولت چیست ؟ سوال دوم این است که با توجه به اینکه الان دولت رابطه اقتصادی و مناسبات اقتصادی‌اش تنها با چند کشور محدود اروپایی است، آیا دولت برنامه‌ای دارد که این را گسترش بدهد؟
ج :در مورد برنامه، ما حدود سه سال از برنامه را اجرا کردیم. سال اوّل تقریبآ آخر سال برنامه تصویب شد و از دست رفته بود زمان و سال آینده هم هنوز باقی است، ارزیابی ما این است که برنامه به طور مطلوب اجرا شده، با اینکه در زمان جنگ هم طراحی شده بود واقع بینی در برنامه اوّل از ویژگی‌هایش بوده و در مورد برنامه دوّم ما با استفاده از تجربه برنامه اوّل، به اضافه امکانات جدیدی که در این دوره دستمان آمده، برنامه نیرومندتر و وسیعتری خواهیم داشت. اعتبارات، هم ارزی و هم ریالی خیلی بیشتر است و امکانات اجرایی‌مان هم بسیار بهتر شده و فکر میکنیم برنامه دوّم در ادامه برنامه اول است، امّا با وسعت و جامعیت بیشتر. در مورد همکاری با کشورهای دیگر، آنچه که در سئوال دوّم بود، ما سیاستمان را محدود نکرده‌ایم به چند کشور، این به طور طبیعی اتفاق می‌افتد هر مقدار زمینه همکاری در کشورهای دیگر اروپایی هم باشد از لحاظ اصولی مانعی برای ما نیست و ما می‌توانیم همکاریهایمان را توسعه بدهیم.
س :خبرگزاری ایتارتاس روسیه: موضع ایران را در قبال حوادث تاجیکستان می‌خواستم بپرسم و تصمیم قرقیزستان موضع ایران در قبال تصمیم قرقیزستان در مورد افتتاح سفارت در اسرائیل.
ج :در مورد تاجیکستان ما از حوادثی که آنجا می‌گذرد شدیدآ متأسفیم. به جای بازسازی کشورشان نیروهای مردمی تقسیم شدند و دارند کشورشان را خراب میکنند و آنجا بر خلاف مصالح مردم، حوادث پیش می‌رود، ولی ما دخالت نخواهیم کرد و ما سیاستمان دخالت نیست، ولی اظهار نظر داریم و در مورد شناسایی اسرائیل از طرف هر دولت اسلامی که مردم کشوری که مسلمان باشند یا جهان سوم، آنهایی که ما انتظار داریم با عدالت سیاستشان تنظیم بشود، ما مخالفیم و فکر میکنیم که اسرائیل یک دولت نامشروعی است و باید از طرف همه کشورها مطرود باشد تا اینکه حق مردم مظلوم فلسطین ادا بشود.
یوسف احمد از الجزایر :روابط ایران با عربستان سعودی بهتر شده است، ولی درعربستان سعودی نسبت به شیعیان تبعیض قائل می‌شوند در این مورد چه می‌فرمایید؟
ج :اگر تبعیضی باشد حتمآ باید برطرف بشود و باید در یک کشور دولتها با مردمشان عادلانه رفتار بکنند و ما در چنین مواردی حالا هر جا باشد نظرات خودمان را ابراز میکنیم. ما امیدوارم همچنان که سیاست تحسین روابط رشد می‌کند همکاریهای ما هم با عربستان توسعه پیدا بکند.
س :به نظر میرسد که عراق یک عامل بی‌ثباتی در این منطقه از جهان باشد. ایران چگونه می‌تواند در تلاشهای جهانی برای کنار گذاشتن صدام حسین مشارکت جوید؟
ج :ما این را قبول داریم که عراقی‌ها یعنی حزب بعث عراق عامل بی‌ثباتی در منطقه هستند، هم در تجاوزی که به کویت کردند و هم با رفتاری که با مردم خودشان دارند، اما راه علاج را این نمی‌دانیم که قدرتی مثل آمریکا سرنوشت مردم عراق را و منطقه را در دست بگیرد. اگر می‌بینید که ما به طور فعال همکاری نمی‌کنیم با روندی که در دست آمریکاست، به خاطر سوءظنّی است که به اهداف آمریکایی‌ها و غربیها داریم در اینجا و نگرانیم که این عامل بی‌ثباتی که اکنون محدود به بحث عراق است به دست قدرتهای بزرگتری بیفتد که امکانات بیشتری هم دارند. اگر واقعآ برنامه‌ای باشد که مردم عراق را با حفظ یکپارچگی کشور عراق برسرنوشت خودشان حاکم بکنند ایران به طور فعّال همکاری خواهد کرد.
کیهان :ضمن تشکر آقای رئیس جمهور! من دو تا سوال خدمتتان دارم. مقام معظم رهبری در سخنرانی چند روز پیششان اظهار نظرهای سازشکارانه بعضی از افراد غیر مسئول را تخطئه کردند و فرمودند که ایران به هیچ وجه با مستکبران آشتی نخواهد کرد. بفرمایید دولت در زمینه تخطئه این اظهار نظرها و تبیین سیاست رسمی نظام چه برنامه‌ای دارد؟ و سوال دوم در مورد تک نرخی شدن ارز است. به نظر میرسد که با این موضوع، تورم یک جهش صعودی داشته باشد. در این مورد دولت چه فکری کرده است؟
ج :در مورد اوّل سیاست دولت با سیاست رهبری همیشه منطبق است و اصولا اینگونه سیاستها را در نظام ما رهبر انقلاب تعیین میکنند و خود ایشان هم در سخنانشان فرمودند که موضع دولت و خود ایشان و رئیس جمهور همین است البته حرف این بود که با سیاستهای استکباری ما همیشه در تضاد هستیم و این حرف بسیار درستی است. ما استکبار را که مساوی است استکبار است با تجاوز، انحصار طلبی و زورگویی، در بطن و متن انقلابمان با او مخالفت میکنیم و هر جا که سیاست استکباری باشد ما با او در ستیزیم و ایشان گله کردند در صحبتهایشان از بعضی از مطبوعات که گاهی بیجا میگویند که نظام فاصله گرفته با آرمانهای انقلاب و سیاستهای اوّلی که باز هم حرف حقی است و بنده گله دارم. جمهوری اسلامی از روز اوّل و تا انتها سیاست خودش را بر این اساس قرار داده و خواهد بود و متحد هم خواهیم بود. در مورد نگرانی از تورم در سال 1371 من بارها گفته‌ام که نگرانی موردی ندارد. تک نرخی کردن نرخ ارز غیر از تعدیل است. آن چیزهایی که قبلا با ارز می‌پرداختیم، در بودجه‌مان پیش‌بینی شده که با ریال خواهیم پرداخت. سهمیه‌های کالاهای اساسی ادامه دارد، سوبسیدها به خیلی از جاهای لازم به ریالی داده میشود و ارز هم برای چیزهایی که وارداتی است قطعآ دیده شده، تعدیل هم راه خودش را می‌رود. ما از اوّل برنامه اوّل سالانه حدود 20% تعدیل کردیم و سال 1371 هم همین اتفاق خواهد افتاد و ما این سطح تورم را در حدّی که در سالهای قبل بوده تا پایان دوره تعدیل خواهیم داشت و مواظبیم که آسیبی به مردم وارد نشود، در عین حال برنامه‌های تعدیل هم طبق برنامه پیش‌بینی شده ادامه دارد.
تلویزیون ABCآمریکا :جنابعالی فرمودید که برای برقراری روابط با ایالات متحده آمریکا لازم است که آمریکا به خصومت خود علیه ایران پایان دهد. می‌خواستم سئوال کنم که خصوصآ منظور جنابعالی از این حرف چیست؟ آمریکا چکار باید بکند و آیا جنابعالی شخصآ مایل هستید که این روابط برقرار بشود؟
ج :فکر می‌کنم جواب من کافی بود. من گفتم که این قطع رابطه معلول سیاستهای استکباری آمریکاست و آن سیاست اگر اصلاح بشود ما دلیلی نمی‌بینیم که رابطه قطع باشد. البته کار مشکلی است برای آمریکا. مثلا اموال ما در آمریکا چرا هنوز مسدود است؟ فکر می‌کنم هیچ آمریکایی نمی‌تواند جواب درستی به این سئوال بدهد یا حمایتهای غیر عادلانه آمریکایی‌ها نسبت به اسرائیل و علیه مردم فلسطین چرا ادامه دارد؟ یا سیاست دوگانه آمریکا که در مورد عراق و کویت با آن سرعت مداخله می‌کند ولی در بوسنی با آن همه ظلم و فاجعه‌ای که دارد اتفاق می‌افتد مسئله را جدّی نمی‌گیرد چرا هست؟ و امثال این سئوالها خیلی فراوان است. اگر واقعآ روزی این مسائل اصلاح بشود، آن موقع صحبت از روابط فکر می‌کنم عیبی نداشته باشد ولی با این شرایط به‌طور جدّی با افکار عمومی و اهداف اصولی انقلاب ما ناسازگار است.
روزنامه رسالت :آقای هاشمی! با توجه به اینکه لایحه بودجه سال 1372 کل کشور از سوی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در خلال آن تغییراتی درخصوص اقدامات عمرانی، فصل آموزش و پرورش، مناطق محروم و آموزش عالی صورت گرفت، حضرت‌عالی مباحث بودجه در مجلس را چگونه ارزیابی میکنید و تحلیل شما از رابطه مجلس و دولت چیست؟
ج :بحثهای بودجه در مجلس خیلی خوب بود و هم واقع‌بینانه. همان‌طور که دیدید آخر بار مجلس رأی داد که سقف اعتبارات در حدی باشد که دولت تعیین کرده. علی رغم بحثهای زیادی بود که گفته می‌شد درآمدها غیر واقع‌بینانه است یا هزینه‌ها گاهی مسرفانه، ولی آخر بار بعد از بحثهای فراوان نماینده‌ها هم به همین نتیجه رسیدند و نظر دولت را رأی دادند. مقداری جابه جایی‌هایی بوده که ما این را حق مجلس می‌دانیم و اشکالی هم ندارد. مجلس به هر حال مرکز تصمیم گیرنده هست و مواردی را اصلاح می‌کند، اما تغییر کلی در بودجه کشور داده نشد و ما کاملا راضی هستیم از آنچه که اتفاق افتاد.
س :سئوال بعدی بنده در ارتباط با وضعیت اداری کشور است. با توجه به اینکه بوروکراسی اداری یکی از مشکلات اساسی دستگاههای اجرایی می‌باشد، درخصوص تحول در نظام اداری چه اقداماتی صورت گرفته و نظر حضرت‌عالی در ارتباط با سرعت بخشیدن به این اقدامات چیست؟
ج :لابد در جریان اخبار شورای عالی اداری هستید. ما به طور مرتب آنجا مشغولیم. یک دبیرخانه فعال کار می‌کند و شورای عالی تا به حال تصمیمات متعددی را گرفته و اعلام کرده و این کار با آماده شدن پرونده‌های بیشتری سرعت بیشتری خواهد گرفت.
س :با عرض سلام، جناب آقای هاشمی! اخیرآ تعدادی از همکاران شما در مسئولیتهای سیاسی مختلف اظهار نظر کردند که هیچ وحشتی از مذاکره با کشورها ندارند و مذاکره با کشورها به معنی اتفاق‌نظر با مواضع آن کشور نیست. سئوال بنده این است که اوّلا آقای حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر اخیرآ از مقامات ایرانی برای گفتگو دعوت کرده است، آیا جنابعالی و یا مقامات دیگری در جمهوری اسلامی آمادگی چنین مذاکراتی با مصر دارند؟ ثانیآ آیا این اصل یعنی مذاکره، نه برقراری روابط، شامل آمریکا می‌باشد یا نه؟ ثالثآ موضع جنابعالی چه خواهد بود، اگر از ایران برای شرکت در مذاکرات صلح خاورمیانه دعوت به عمل آید؟
ج :در مورد آمریکا خب من قبلا جوابش را دادم و دیگر تکرار نمی‌کنم در مورد مصر حقش این است که ما با دولت مصر که یک کشور بزرگ اسلامی با سوابق فرهنگی هست، همکاری بکنیم و رابطه داشته باشیم. علت قطع رابطه، پیشگامی مصریها یعنی دولت مصر در کمپ دیوید بود که کمپ دیوید ضربه بزرگی به جبهه مقابل اسرائیل زد و تفرقه ایجاد کرد و بسیاری از کشورهای عرب و همسایه‌های مصر هم قطع رابطه کردند. از نظر ما آن علت هنوز رفع نشده و دلیلی نمی‌بینیم که برای جریانی که هنوز مصر هم سردمداری می‌کند غمض عین بکنیم. فکر میکنیم بهتر این باشد که مصریها هم موضع بهتری بگیرند در مورد اسرائیل و اگر یک چنین اتفاقی بیفتد ما با استقبال به طرف مصر سیاستمان را باز خواهیم کرد و با آنها همکاری میکنیم. البته مذاکره هیچ اشکالی ندارد. ما با مصریها باید مذاکره را ادامه بدهیم و میدهیم و خیلی جاها هم همین حالا مذاکراتی در مجامع بین‌المللی با آنها داریم. در مورد صلح خاورمیانه ما سیاستمان قاطع است اسرائیل دولت نامشروع است و از طرفی معتقدیم که اسرائیل هیچ امتیازی به اعراب و فلسطینی‌ها نخواهد داد. در این مذاکرات بنابراین اگر دعوت هم بکنند شرکت نخواهیم کرد.
خبرگزاری کویت :روابط میان ایران و شورای همکاری خلیج‌فارس را چگونه ارزیابی می‌کند؟ بخصوص بعد از آنکه اختلافات دیرپای میان امارات و ایران در مورد جزایر خلیج فارس مطرح گردید و به ویژه پس از آنکه امارات در مورد این جزایر به سازمان ملل شکایت کرد و دور دوّم مذاکرات هم انجام نشد؟ سئوال دوّم من راجع به بوسنی و هرزه‌گوین است. اینک که ضرب‌الاجل کشورهای اسلامی در مورد مداخله سازمان ملل بوسنی تمام شده است و کاری انجام نشده است، ایران چه در نظر دارد که انجام دهد؟
ج :در مورد کشورهای جنوب خلیج‌فارس، سیاست ما همکاری و نزدیکی است و علاقه‌مندیم که با آنها از هر جهت صمیمی باشیم و این را به نفع منطقه و صلح جهانی می‌دانیم. تحریکاتی می‌بینیم در منطقه که متأسفانه با مطرح کردن مسئله کهنه جزایر سه‌گانه با بهانه‌های واهی در جریان است. ما امیدواریم که این مسئله با درایت کشورهای همسایه‌مان به خوبی حل بشود. ایران فکر می‌کند راه حل، گفتگوهای دوجانبه است. به همین دلیل هیئتی را به امارات فرستادیم، مذاکره کردند و آماده هستیم که دور دوّم مذاکرات را ادامه بدهیم و امیدواریم که برادران ما در خلیج‌فارس هم توجه بکنند که منطقه به صلاحش نیست که دچار تشنج بشود. در مورد بوسنی هرزگوین ما عمیقآ نگرانیم. قدرتهای منطقه را - منطقه اروپا را - جدّی نمی‌بینیم در دخالت مؤثر و ختم این فاجعه و جمهوری اسلامی عملا کار زیادی نمی‌تواند آنجا بکند. آن مقداری که از دست ما ساخته است تا به حال انجام دادیم و باز هم انجام خواهی داد، ولی کار اساسی این است که سازمان ملل مسئله را واقعآ جدّی بگیرد. این فاجعه مایه روسیاهی قدرتهای بزرگ و کشورهای اروپا بخصوص است.
س :جناب آقای رفسنجانی! همان طور که اطلاع دارید هفته گذشته در ترکیه حوادث ناخواسته و ناراحت کننده‌ای در رابطه با قتل یک خبرنگار ترک اتفاق افتاد. آیا این اتفاقات هیچ تأثیری بر روی برنامه مسافرت ماه آینده جناب آقای حبیبی به ترکیه و روابط خوب ایران و ترکیه خواهد داشت یاخیر؟
ج :در مورد ترکیه سیاست دولت ترکیه و دولت ایران همکاری بیشتر است، ولی ما حس میکنیم هستند قدرتهایی در ترکیه که مخالف این همکاری ترکیه و ایران هستند و حوادثی خلق میکنند و شانتاژهای تبلیغاتی راه می‌اندازند، جوّسازی میکنند که این همکاری را ضعیف بکنند. به نظرم تصمیم دو دولت تحت‌تأثیر اینگونه حوادث نباید قرار بگیرد و امیدوارم قرار نگیرد و با هم بتوانیم این روندی که آغاز کردیم به خوبی ادامه بدهیم.
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران :به نام خدا.آقای هاشمی! با توجه به اجرای طرح یک نرخه ارز در بودجه سال 1372 کل کشور بفرمایید با توجه به تأثیرگذاری اجرای طرح در شاخصهای اقتصادی، دولت برای تطبیق سیاستهای خودش در زمینه‌های مختلف از جمله اصلاح مقررات صادرات و واردات یا سیاست خصوصی‌سازی یا سایر زمینه‌ها آیا زمان‌بندی خاصی را در نظر دارد یا اینکه به تدریج این کار را انجام خواهد داد؟
سوال دومم در همین زمینه است. با توجه به اینکه سیاست دولت جنابعالی از ابتدا شعار حمایت از تولید بوده و در طرح یک نرخه‌شدن ارز یکی از سیاستهای کلّی حمایت از تولیدات داخلی چه در بخش صنعت و چه در بخش کشاورزی است، بفرمایید که سیاستهای حمایتی دولت برای تولیدات داخل کشور چه هست؟
ج :در مورد زمان‌بندی و نظم اجرایی برنامه، خب همان‌طور که مطلع هستید بالاخره ما الان دیگر از دو، سه سال پیش کارمان برنامه‌ای است و برنامه یعنی همین، یعنی هر چیزی حدش مشخص است، زمانش مشخص است و سهمش هم مشخص است و میشود. برنامه اوّل تا حدود زیادی نزدیک به 90% به موقع اجرا شده و برنامه دوّم امیدوارم دقیقتر باشد. همه چیز با زمان خودش طبق برنامه تنظیم میشود و اجرا میشود و در مورد سیاست حمایت از تولید، بله هنوز هم آن شعار و سیاست باقی است. ما راه نجات اقتصاد کشورمان را در تقویت تولید می‌بینیم و خوشبختانه موفّق بودیم. این سه سال برنامه‌ها به طور معدّل حدود 10% رشد تولید داشتیم تولید ناخالص که اقتصاد دانهای دنیا می‌دانند این رشد بسیار رقم خوبی است و شاخص مطلوبی است که چند کشور در دنیا این رشد را الان دارند و حمایت از تولیدگر باز جزء سیاستهای جدّی ماست. در ایران خیلی حمایت میشود از تولید. شما می‌دانید که سوخت، حمل و نقل و نیروی کار در ایران همه از سوبسید دولت استفاده میشود و یک واحد تولیدی در ایران و مشابهش در ترکیه اگر شما مقایسه کنید می‌بینید که واحد تولیدی در ایران چه مقدار از دولت امکانات می‌گیرد. سوخت ارزان، به طور کلی انرژی ارزان، کارگری که با سوبسیدهای دولت سهم مزدش پائین نگه داشته شده نسبت به آنجا و حمل و نقلی که با سوخت تقربیآ مجانی و ارزان حمل و نقلشان را انجام میدهد و کارهای زیربنایی سوبسیدی دیگر. در عین حال یک تصمیم دیگری هم گرفتیم که تعرفه در حدود بیست درصدی کالاهای وارداتی به نفع تولیدات داخلی تنظیم کردیم که از سال آینده اجرا میشود و حمایتهای اداری و مدیریتی هم خواهد بود.
نشریه نیویورک تایمز :سلام آقای هاشمی، لطف کنید بفرمایید که آقای « نوتن مایر » اخیرآ دستگیر شده بودند در تهران، وضعیت حقوقی‌شان چیست؟ و سوال دوّم من این است که با توجه به اینکه در دنیا تمام ممالک با همدیگر بالاخره روابط دارند، دوستی دارند و با هم کار دارند، شما فکر میکنید که مناسبترین راه برای اینکه ایران دوستان و هم‌پیمانان بیشتری پیدا کند چیست؟
ج :در مورد پرونده قضایی کسی که محکوم شده یا بازداشت شده تصمیمات را دستگاه قضایی ما می‌گیرد که کاملا مستقل است. سعی ما این است که عادلانه و براساس مقررات باشد که همینجور خواهد بود. در مورد پیداکردن دوستان بیشتر در دنیا من از اوّلی که کار اجرایی‌ام را شروع کردم اعلام کردم که سیاست ما سیاست دشمن تراشی نیست و سعی ما این است که چیزهایی که قابل حل است در روابط ما با کشورهای دیگر، اینها را حل کنیم و روابط را دوستانه‌تر و همکاری بیشتری داشته باشیم. البته مواردی هم هست که پای و اصول در میان است. به هرحال دوستی و دشمنی به نقطه‌ای می‌رسند که دیگر باید بر سر اصول مصالحه کرد که ما اهل مصالحه بر سر اصول نیستیم. موارد ناخواسته‌ای هست در روابط که گاهی اخلال می‌کند که اینها را باید سعی کنیم کمتر باشد.
روزنامه فرانکفورتر آلگمانیه :
کمیته مجازاتها در مورد بوسنی و یوگسلاوی سابق - اعلام کرده است که حدّاقل یک هواپیمای جامبوی ایرانی چند ماه پیش در زاگرپ به زمین نشسته است و احتمالا دارای سلاح برای مسلمانان بوسنی بوده است. کمیته مزبور نامه‌ای به دولت ایران فرستاده است و خواسته است که ایران توضیح بدهد که در این هواپیمای جامبوچه بوده است؟ و تا کنون پاسخی از ایران به کمیته مجازاتهای ملل متحد داده نشده است؟ می‌خواستم سئوال کنم که ایران چگونه از مسلمانان بوسنی حمایت می‌کند؟ آیا تسلیحات و مستشار نظامی به آن کشور می‌فرستد یا خیر و اگر در آینده پیش آید آیا این کار را خواهید کرد؟ سوال دوّم من در مورد صدور انقلاب ایران به کشورهای مانند سوران و سومالی و (ــــ) در فلسطین است و اینکه آیا این روابط در آینده و این همکاریها در آینده ادامه خواهد یافت؟
ج :در مورد بوسنی ما فکر میکنیم یکی از کارهای غیر عادلانه‌ای که آنجا جریان دارد این است که صربها کاملا مسلّح هستند و با امکانات فراوان تسلیحاتی در مقابل مردم بی‌دفاع و بی‌سلاح محاصره شده بوسنی دارند ظلم میکنند. حق را این می‌دانیم که این تحریم ارسال سلاح به بوسنی برداشته بشود و جنگ نابرابر که واقعآ ظلمی است در تاریخ ما تمام بشود به یک شکلی. در مورد آن هواپیما، هیاهوی تبلیغاتی بود. شما خودتان هم لابد می‌دانید، اگر آنها چیز حسابی داشتند بیشتر از این سر و صدا می‌کردند. چیزهایی که هیچی نیست، مثل سلاح اتمی و امثال اینها در مورد ایران این همه هیاهو دارد؟ بنابراین ما آنجا اصلا چیزی که بر خلاف مصوبات سازمان ملل باشد فکر نمی‌کنیم اتفاق افتاده باشد و در آینده هم خواست اوّل ما این است که حل بشود و این جنگ تمام بشود. اگر جنگ ادامه داشته باشد هر گونه کمکی که از دست ما ساخته باشد خواهیم کرد و تلاش میکنیم که مقررات سازمان ملل به نحوی اصلاح بشود که برخلاف عدالت و مصالح نباشد که مردم بتوانند از خودشان دفاع بکنند، اما به نفع خود صربها هم نیست که این جنگ اینگونه ادامه پیدا بکند. در مورد سودان و سومالی و فلسطین که سئوال شد به عنوان صدور انقلاب گفته شد به هم مخلوط شد مسائل. ما اصولا چیزی به نام صدور نداریم. کلمه صدور انقلاب اگر اینجا گفته شده مفهومش این است که ما انقلابمان را معرفی میکنیم. هر کس خواست از ما استفاده بکند و از تجربه ما استفاده بکند، استفاده می‌کند، اما به معنای دخالت و صدور فیزیکی هیچ وقت در سیاست ما نبوده. در سودان مثلا یک دروغ بزرگی است که ما آنجا نیروی نظامی داریم. ما اصلا در سودان یک فرد نظامی هم نداریم و کمی کارهای عمرانی داریم برای سودانی‌ها که جهاد و اینها کمک میکنند و کار تجاری است. در سومالی ما اصلا حضور نداریم، حتی به صورت سیاسی و در فلسطین سیاست اعلام شده ما است که هر کمکی به مردم فلسطین برای ما مقدور باشد میکنیم برای احقاق حق مردم مظلوم فلسطین.
س :از آشوبهایی که در ماه مه و ژوئن در ایران اتفاق افتاد در اثر سیاستهای اقتصاد دولت، چه نتیجه‌ای گرفته شد؟ آیا جنابعالی قصد دارید که در دوره آینده هم در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنید؟
ج :در مورد سئوال اوّل اینکه واقعآ چیزی به نام آشوب در ایران اتفاق افتاده باشد اینهم از تبلیغات بزرگ شده رسانه‌های غربی است. به طور طبیعی یک عدّه مردم وقتی که مثلا خانه ساخته باشند و شهرداری بخواهد جلوی بی‌نظمی‌ها را بگیرد، ممکن است اقداماتی بکنند که هر روز در همه جای دنیا دارد اتفاق می‌افتد. این نمی‌شود اسمش را آشوب گذاشت، آن هم جنبه سیاسی به او داد که هیچ ربطی نه به مسائل سیاسی دارد و نه به اقدامات اقتصادی. یک کار بی‌نظمی بوده در خانه‌سازی که بر خلاف مقررات ساخته بودند و شهرداری جلویش را گرفت، آنها اظهار ناراحتی کردند و بسیار محدود و غیرقابل توجه. دنیا - غربیها یا ضدانقلاب ما - به این مسائل خیلی پر و بال دادند. در مورد مسئله دوّم که ریاست جمهوری من در دوره بعد باشد من از اوّل زندگیم خودم را وقف انقلاب کردم. از جوانی که وارد این کار شدم دیگر مسائل برای من شخصی نیست. هر وقت در هر جا نیاز جامعه باشد که به من احتیاج باشد من در خدمتم در این مورد هم استثنایی وجود ندارد و اگر نیاز باشد که من در این مسئولیت باشم باز در صحنه خواهم بود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران :سلام علیکم، خسته نباشید و جناب آقای هاشمی! بیست و پنجم بهمن سالگرد صدور حکم تاریخی حضرت امام در مورد مسلمان رشدی است.اخیرآ تلاشهایی را مطرح ساخته‌اند که مجددآ سلمان رشدی و به این جهت اعمال فشاری علیه جمهوری اسلامی صورت گرفته. آیا این تلاشها در موضع جمهوری اسلامی در قبال ماجرای سلمان رشدی اثری دارد یا نه؟ سئوال دوّم من درخصوص مسئله تعدیل اقتصادی است. همان جوری که همکارانم بخصوص خبرنگارهای داخلی مطرح کردند این نشان از یک اضطراب درخصوص مسئله فشار برای اقشار آسیب‌پذیر است. مشخصآ بفرمایی در اجرای تعدیل اقتصادی شما چه برنامه‌های عملی را جهت این قضیه طراحی کردید؟ اگر بشود به رُئوس این مطالب اشاره بفرمایی متشکر خواهم شد.
ج :در مورد سئوال اوّل، فتوایی حضرت امام صادر کردند. ایشان مجتهد عالیقدری هستند در تاریخ اسلام و بخصوص در ایران. نظرشان نظریه‌ای است که بسیاری از کشورهای اسلامی هم پذیرفتند به عنوان یک نظر فقهی. کسی هم نمی‌تواند نظر یک مجهتد را عوض بکند. آن نظری که ایشان دادند و خودشان هم الان دیگر متأسفانه حضور ندارند. حالا اگر دیگران فشاری بخواند بیاورند برای اینکه این نظر لغو بشود این حرکت عوامانه‌ای است. در هیچ رشته‌ای نمی‌شود کارشناسی را تحت فشار قرار داد که نظرت را عوض کن. این تغییرنظر یک مسئله کاملا فنی است که خود صاحب‌نظر خودش را می‌تواند یا اصلاح کند یا نکند و این مسائل جنبه سیاسی به این شکل به آن داد خود غربیها این کار را کردند کم است مگر در دنیا که کارشناسان نظرای می‌دهند که تأثیر دارد در کشورهای دیگر هم. اگر بخواهید دامن بزنید، هر موضوعی را میشود جنبه‌های سیاسی داد. این یک نظر کاملا اسلامی است که شخص صاحب همه صلاحیتهای کارشناسی، نظرش را ابراز کرده.
س :در غرب این نظر وجود دارد که ما در یک دوره خاص و بحرانی در روابط میان اسلام و غرب هستیم. جنابعالی در برابر آنهایی که میگویند اینک اسلام ایدئولوژی جدیدی در برابر غرب است چه می‌فرمایید؟
ج :این حرف تا حدودی درست است. تفکر اسلامی در مبنای خودش استقلال و آزادگی را دارد که غربیها برای کشورهای اسلامی این چیزی را مایل نیستند اتفاق بیفتد از لحاظ سیاسی و از لحاظ اخلاقی و ایدئولوژی هم تفکرات اسلام در مواردی با فرهنگ رایج غرب در تضاد است که خب این تضاد واقعیت مشهودی است و همه ما داریم می‌بینیم. غربیها در مقابل خودشان یک حرکت جدّی را می‌بینند و این حرکت را مایل نیستند به پیروزی برسد و لذا این تضاد به وجود آمده و من فکر می‌کنم که غرب باید بپذیرد که حتی بر مبنای خودش که روی دموکراسی و حقوق بشر تکیه می‌کند باید به آراء و افکار عمومی دنیای اسلام احترام بگذارد و مطمئن باشد که این درگیری اگر ادامه پیدا بکند به نفع توده‌های اسلامی تمام خواهد شد و نمی‌شود ملتها را برای همیشه سرکوب کرد. میشود حوادث را به گونه‌ای تنظیم کرد که تأخیر بیفتد حوادث، ولی خب این تأخیرها قربانی‌های خاص خودش را هم دارد. مناسب این است که مردم کشورهای اسلامی را غربیها به حال خودشان بگذارند، آنها راه خودشان را انتخاب کنند براساس اعتقادات خودشان که متأسفانه این تحمل و این مخالف‌پذیری را در غرب نمی‌بینیم.
خبرگزاری رویتر :
هفته گذشته ملاقاتی از طرف رئیس اوپک در ایران داشتید و اینکه در مورد بازار نفت چه میخواهیم کرد. جنابعالی فکر میکنید که آیا می‌توان نفت را در قیمت همان بشکه‌ای هفده دلار که جنابعالی براساس آن بودجه را پیش‌بینی کرده‌اید حفظ کرد و در این مورد چکار باید کرد؟
ج :ما فکر میکنیم باید مصوبه اوپک که مبنا را بر بیست و یک دلار قرار داده قیمت نفت را، پیگیری بشود و این را هم عملی می‌دانیم اگر کشورهای عضو اوپک کمی از تولیدشان کم بکنند به آن هدف تعیین شده اوپک می‌رسند و تلاش را شروع کردیم. خوشبختانه ونزوئلا که مسئول این دوره اوپک الان در کنفرانس هست، ایشان هم دارد دنبال می‌کند و امیدواریم تحقق پیدا بکند این خواسته حق.
- واشنگتن پست :معذرت می‌خواهم که این سئوال را دو مرتبه مطرح میکنیم، ولی برای روشن شدن قضیه است. فرمودید که ایران مایل نیست که با ایالات متحده گفتگو کند، مادام که دولت آمریکا تغییری در سیاستهای خود نداده است. در حالی که مقامات ایالات متحده چندین بار اعلام کرده‌اند که، مایلند بنشینند و به طور آزاد با ایران صحبت کنند، بدون آنکه پیش شرطی داشته باشند، در حالی که ایران برای گفتگوهای خود با آمریکا پیش‌شرط می‌گذارد. سئوال من این است که چرا ایران با ایالات متحده نمی‌نشیند و مشکلات خود را حل کند؟
ج :بالاخره آدم باید قبلا حسن نیّتی در طرف خودش ببیند و به امیدی وارد مذاکره بشود. در مقابل این سئوال همیشه گفتیم آمریکا به ما توضیح بدهد که چرا اموال ما الان مسدود است؟ از پانزده سال پیش مبالغ قابل‌توجهی پولهای ایران در بانکهای آمریکا مسدود است. خب اگر کسی حسن نیت داشته باشد در این موارد، قبلا باید زمینه را مساعد بکند. آنها هیچ علامتی نشان ندادند که حسن نیت دارند. مذاکره در این صورت می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار بگیرد و با امکانات تبلیغاتی که آنها دارند از این مذاکره بهربرداری سیاسی بکنند. ما همیشه گفتیم اوّل حسن‌ظن و حسن‌نیّتی نشان بدهند از خودشان عملا نه با اظهار - تا ما بعد بتوانیم تصمیم بگیریم.
- مجله العالم :استعمار از زمان جنگهای صلیبی، دنیای اسلام را مورد تهاجم قرار داده و در قرن اخیر با توسل به برنامه‌های تلویزیونی و ماهواره‌ها جوانان دنیای اسلام را هدف گرفته است. اقدامات دولت ایران و برای مقابله با این تهاجم چه بوده و در آینده چه اقداماتی انجام خواهد داد؟
ج :با اینگونه تهاجماتی که آثارش را داریم می‌بینیم و اگر آمادگی درونی در کشورهای اسلامی باشد و مردم از درون مهیّا بشوند برای مواجهه با اینگونه مسائل، این می‌تواند جواب بسیاری از نگرانی‌ها را بدهد که البته یک مقدار این مسائل مربوط میشود به دولتها و یک مقدار زیادی‌اش هم به افکار عمومی خود مردم.
- روزنامه سلام :
از روزنامه سلام مزاحمتان می‌شوم. دو سوال داشتم با اجازه‌تان مطرح می‌کنم. همان‌طور که مستحضر هستید قبل از انقلاب در اثر سیاستهایی که از طرف دولتمردان اعمال می‌شد فرهنگ منحط مهاجم بر کشور سایه افکنده بود. با وقوع انقلاب اسلامی این قدرت را ما پیدا کردیم که علاوه بر اینکه بر فرهنگ مهاجم غلبه پیدا کردیم، حتی فرهنگ خودمان را توانستیم صادر بکنیم. با گذشت چهارده سال از انقلاب در حال حاضر بحث تهاجم فرهنگی از سوی برخی دلسوزان نظام مطرح میشود. سئوالی که هست این است که اوّلا آیا فرهنگ مهاجم قدرت‌پذیر شده یا آسیب‌پذیر شدن فرهنگ ما را می‌رساند این مطلب؟ نکته دوّم در رابطه با بحثی است که آقای عادلی در یکی از دانشگاههای تهران مطرح کرده بودند و ایشان به صورت تلویحی در واقع سیستم سرمایه‌داری حاکم بر کشورهای سرمایه‌داری را به صورتی توجیه کردند و اشاره داشتند که قوانین اقتصادی هیچ ارتباطی با مبانی ایدئولوژی و فکری ندارد. از آنجایی که این نقطه نظرات با نظرات حضرت‌عالی در کتاب « مواضع ما » تا حدودی اختلاف دارد میخواهیم نظرتان را در این زمینه بفرمایید.
ج :در مورد برخورد و فرهنگ یا چند فرهنگ، این خب یک واقعیتی است تاریخی. نباید فکر کرد که فرهنگها آرام می‌نشینند. هر فرهنگی تمایل دارد خودش را توسعه بدهد و تحکیم بکند و قلمرو فرهنگهای دیگر را تصرف بکند. این مسئله بین فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی هم صدق می‌کند و همیشه هم بوده و آینده هم خواهد بود و ما هم نباید نگرانی از برخورد اندیشه‌ها و فرهنگها داشته باشیم. باید مردم آزاد باشند و با سعه صدر و آزادی و تفکر و اندیشه برخورد کنند با سایر افکار و فرهنگها. ما این قدرت را در فرهنگ اسلامی می‌بینیم که اگر در شرایط مساوی با فرهنگهای دیگر برخورد بکند پیشروی داشته باشد. اگر اظهار نگرانی میشود از این جهت است که ابزار تبلیغاتی فرهنگ غرب قویتر از ابزار فرهنگ اسلامی است الان و این یک مبارزه نابرابری است. ما در اصل مبارزه هیچ نگرانی نداریم، بلکه اصلا اهل برخورد اندیشه هستیم و زندگی‌مان هم نشان میدهد. در کیفیت و شیوه‌هاست که خود آن هم یک فرهنگ دیگری است. در مورد سئوال دوّمتان که نقل کردید که مسائل اقتصادی و فرهنگی و سیاسی اینها با هم ارتباط دارد یا نه؟ خب بله، من نظرم این است این مسائل در همدیگر تأثیر دارد و نمی‌شود از هم جدا باشد، تأثیر متقابل دارد و به نظرم حرف رئیس بانک مرکزی را عوض کرده بودند یا بد نقل شده بود. ایشان هم نظری غیر از این ندارند
- خبرگزاری ژاپن :
کشورهای صنعتی هفتگانه از جمله ژاپن و آلمان محدودیتهایی در مورد صدور تکنولوژی پیشرفته به ایران قائل شده‌اند. دولت ژاپن نیز سیاست جدیدی در مورد محدودیتهای تجاری با ایران در پیش گرفته است. نظر خودتان را در این مورد بفرمایید؟
ج :ما با محدودیتهایی که دیگران قائل بشوند که طبعآ موافق نیستیم. ما نظرمان مخالف است، اما نگران این چیزها هم نیستیم. اینکه آنها اعلام کردند نگرانند مثلا در ایران سلاح هسته‌ای یا شیمیایی یا امثال اینها ساخته بشود، خب این را ما نمی‌خواهیم دنبالش هم نیستیم و هر محدودیتی که بخواهد مانع اینها بشود برای ما مشکلی نیست، اما حرف، حرف نادرستی است که آنها مطرح کردند، ولی از طرفی هم می‌دانیم کار زیادی هم نمی‌توانند بکنند. ما الان از اوّل انقلاب تا به حال تقریبآ یک چنین محدودیتهایی داشتیم و همیشه هم توانستیم مشکلات خودمان را حل بکنیم. وضع به گونه‌ای نیست که آن چیزهایی که مورد نیاز ما و خواست ماست به دستمان نرسد و آن چیزهایی هم که، نمی‌خواهیم، چه آنها محدود بکنند چه نکنند ما دنبالش نخواهیم رفت.
- نشریه تایمز کندن :
اخیرآ سلمان رشدی دست به حرکاتی زده و در برخی از کشورها از جمله آلمان، دانمارک و ایالات متحده ظاهر شده است. آیا این اقدامات تأثیری در روابط ایران با بریتانیا و یا سایر کشورهای غربی خواهد داشت یا نه؟ سوال دوّم من این است که قرار است در روزهای آینده سمیناری در مورد رشدی برگزار شود. می‌خواستم بپرسم که منظور از این سمینار چیست؟
ج :اینکه تأثیر می‌گذارد یا نه این مسئله‌ای است که مربوط به خود آن دولتهاست. من خیال می‌کنم این بصورت یک بهانه معمولا در اختیار کسانی است که می‌خواهند اهداف خاصی را تعقیب بکنند و همان‌طور که قبلا گفتم، اعلام‌نظر یک فقیه در مورد یک حکم شرعی این همه شانتاژ ندارد که دارند مرتکب می‌شوند و در این سمیناری که اشاره شد مربوط به یک بنیاد غیردولتی است. این مربوط به دولت و کل نظام نیست. آنها اگر بخواهند سمینار بگذارند یا نگذارند آزادند، همان‌طور که در غرب هم کسانی هستند که اقداماتی آزادانه میکنند.
- مجله ایران اکسپورت :
با عرض سلام، از مجله ایران اکسپورت صحبت میکنیم. اشاره فرمودید به 10% رشد تولید در زمینه صدور کالاهای غیرنفتی. ما در برنامه اوّل پنجساله شاهد 18 میلیارد صدور کالا بودیم که توانستیم به 9 میلیاردش دسترسی پیدا بکنیم. بازارهای بالقوه خیلی خوبی ما در همسایگی خودمان داریم. سئوال من از جنابعالی این بود که برای برنامه دوّم عمرانی آیا فکری جدی‌تر از گذشته برای صدور کالاهای غیرنفتی ایران شده؟
ج :در مورد صادرات همان‌طور که می‌دانید ما از اوّل برنامه آمادگی نداشتیم و در ایران کالایی نبود که صادر بشود و تولید خیلی کم بود. یکسال طول کشید تا تولید در ایران رونق پیدا کرد و در حقیقت ما الان دو سال است که امکانات صادراتی‌مان به میدان آمده تا حدودی و از آن وقتی که شروع شده همیشه رشد مطلوب داشته صادرات و ما هم سیاستمان پشتیبانی از صادرات است. همان حمایتهایی که از تولید میشود امکانات صادراتی را و رقابت را در بازارهای جهانی برای ما مقدور می‌کند که همان سیاست ان شاء ا... ادامه خواهد داشت.
خبرنگار B.B.C :
در این کنفرانس این احساس را ما از صحبتهای جنابعالی داشتیم که دیگران همه باید تغییر کنند. آمریکایی‌ها باید خود را عوض کنند و ایران باید همان چیزی که هست بماند. آیا ما می‌توانیم چنین برداشتی داشته باشیم که چون تلاشهای قبلی ایران مثلا آزادی گروگانهای غربی آن‌گونه که باید تلافی نشده است ایران دیگر نمی‌خواهد کاری بکند؟ و یا آیا معنی آن این است که ایران بعد از چهارده سال که از انقلاب گذشته هیچ درسی از انقلاب نگرفته است؟ سوال دوّم من آن است که واکنشهای قوی در ایران مشاهده است در قبال سیاست فرهنگی ایران، یعنی حتی اشخاصی که نظر مخالفی داشته‌اند به سختی سرکوب شده‌اند؟ آیا جنابعالی فکر میکنید که ایران در یک چنین شرایطی ایران می‌تواند رشد کند و به یک کشور قوی تبدیل شود، در حالی که مثلا از چاپ کتابها جلوگیری میشود و امثال آن؟
ج :در مورد اینکه ما گفتیم دیگران باید تغییر بکنند، یک مسائلی هست که به ما مربوط نیست و ما نمی‌گویم آنها تغییر بکنند. آنها آزادند و اختیار خودشان را دارند و به ما هم ربطی ندارد. مسائلی است که به ما مربوط میشود. مثلا مسئله فلسطین یک مسئله اسلامی است و ما اینجا نظر داریم. ما شریکیم این حق ماست که مطالبه کنیم که این سیاست عوض بشود. ظلمی شده باید اصلاح بشود یا در مورد آمریکا خب آمریکا به ما ظلم کرده، هم پیش از انقلاب و هم بعد از انقلاب. ما در رابطه با خودمان می‌گوییم آن سیاستش را عوض بکند، آنچه که به ما مربوطه است. ما هم اگر کار نادرستی، ظالمانه‌ای نسبت به آنها کردیم ما هم باید عوض بشویم. شما موردی را ذکر بکنید که جمهوری اسلامی کار خلافی کرده نسبت به دیگران و بگویید ایران بماند همانجور. ما چنین ادعایی برای خودمان نداریم. سعی میکنیم کار بدی نسبت به دیگران نکنیم و بنابراین اگر ما می‌گوییم آنها اصلاح بشوند در این رابطه است که شما کلی قضیه را گرفتید و در مورد مسائل فرهنگی ما فکر میکنیم در ایران واقعآ آزادی در حدّی است که افکار فرهنگی اگر آلوده نباشد به اخلال و به هم‌زدن نظم کشور، کاملا آزاد است. شما ترییون مجلس ما را می‌بینید، روزنامه‌های ما را می‌بینید، مسائل مهم کشور، رابطه خارجی، داخلی و فرهنگی در این رسانه‌ها آزادانه مطرح میشود. اگر موردی بوی توطئه بدهد این را شما هم در غرب تحمل نمی‌کنید، منتها با شکلی و اسمی دیگر. اینجا هم به عنوان اسلام با او برخورد میشود این بی‌انصافی است که در کشورهای مثل ایران با این همه آزادیهای فردی و اجتماعی و اظهار نظر در تریبونهای بسیار آزاد کشور و حضور همه فرقه‌های مذهبی رسمی در مجلس شورای اسلامی، نماینده اقلیتهای مذهبی مثل نماینده اوّل تهران اینجا اظهارنظر میکنند در مجلس، آدم این کشور را متهم بکند به زورگویی. ممکن است بعضی چیزها با معیارهای شما نخواند. خب البته این همان اختلافات فرهنگی است که آن تعارض وجود دارد.
خبرنگار خارجی :
فرمودید که ایران همیشه کوشیده است که خوب باشد اگر این برداشت من از ترجمه درست بوده است می‌خواهم سئوال کنم که ایران چه کار کرده است؟ در چهارده سال گذشته ایران چکار کرده است؟ حداقل در دوره‌ای که جنابعالی در این مقام بوده‌اید ایران برای بهبود روابط با غرب، یا ایالات متحده، با بریتانیا و با دیگران چه کار کرده است که انتظار مقابله به مثل از آنها دارد؟
ج :باید سئوال را یک قدری جلوتر برد. چرا این تیرگی‌ها به‌وجود آمده؟ عامل این تیرگی‌هایی که بوده آنها می‌خواهند با همان برداشتهای قدیمی استکباری برخورد کنند باید ملت آزاد انقلابی یک چنین اتفاقاتی رخ میدهد. شما مواردی که ایران بد کرده است نسبت به آنها برخلاف موازین، آنها را باید شما بگویید. ما فکر میکنیم همیشه با موازین بین‌المللی خودمان را تطبیق داده بودیم و تا آن حدی که محدوده انقلاب ما می‌گنجیده و مزاحم دیگران نبودیم، دیگران مزاحم ما بودند.
- روزنامه کار :
جناب رئیس‌جمهور! با توجه به اینکه سال آینده سررسید بدهیهای کوتاه مدّت یوزانس می‌باشد، لطفآ بفرمایید درصورت مواجه شدن با کمبود ارز، تعادل قیمت آن به چه نحوی حفظ خواهد گردید؟ سئوال دوم اینکه لایحه انتخاب مستقیم شهرداران و تشکیل شوراهای اسلامی اخیرآ تصویب شد، اما با توجه به اینکه موضوع قانون شوراها از سال 1361 تاکنون خود مورد بحث بوده، زمینه‌های تحقق این امر را چگونه ارزیابی میکنید؟
ج :
در مورد بدهیهای ارزی ما برنامه‌ای که تنظیم کردیم به گونه‌ای تنظیم کردیم که کل تعهداتمان پرداخته بشود و 15% از تعهدات خارجی‌مان هم کم بشود. اصولا در برنامه اوّل اینجوری بود. ما سه سال اوّل را اجازه داشتیم که استقراض بکنیم و تعهد خارجی بیشتر ایجاد کنیم. دو سال آخر برنامه به تدریج شروع میشود و تعهدات خارجی کم میشود تا به تعادل برسیم. امسال حدود چهار میلیارد دلار کم کردیم از تعهداتمان در سال 1371 و در سال 1372 هم فکر میکنیم به همین مقدار از تعهداتمان را کم خواهیم کرد و این روند ادامه پیدا می‌کند تا استقراضهایی که با اجازه برنامه اوّل داشتیم به صفر برسد و در مورد سئوال دوّم ایشان - شوراهای شهرداری قانون اشکالاتی داشت. قانون قبلا تصویب شده بود در مجلس سوّم و اشکالات اجرایی داشت. دولت این اشکالات را اصلاح کرد و فرستادیم به مجلس که وقتی که این تصویب بشود شهردارها از طرف مردم انتخاب خواهند شد.
خبرنگار دانمارکی :
ممکن است در مورد سیاستهای اقتصادی در چهارچوب سازمان همکاریهای اقتصادی - اکو - توافقات جدیدی که در این زمینه بوده است توضیحاتی بفرمایید؟
ج :اکوباپیوستن کشورهای دیگر منطقه در آسیای میانه و قفقاز شکل جدیدی پیدا کرده و امکانات جدیدی به اکو اضافه شده. از لحاظ اصولی تغییر عمده‌ای نخواهد کرد. آنها هم چون شرایط قبلی اکو را پذیرفتند وارد مرحله جدیدی شده‌ایم که بانکهای مشترک و بیمه‌های مشترک و (ـــ)تعرفه‌ها و تعرفه‌های ترجیحی که باید بین کشورهای عضو انجام بشود باید به مرحله اجرا در بیاید و راههای مواصلاتی اصلاح بشود که فکر می‌کنم یک مقدار طول بکشد تا اینها همه به جریان بیفتد.
- خبرگزاری فرانسه :
از خبرگزاری فرانسه هستم. ریاست محترم جمهوری! سئوالهای فرهنگی، اقتصادی به اندازه کافی شد. پرسش بنده درخصوص مسائل مربوط به فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی جوانان که بخش بزرگی از جمعیت ما را هم تشکیل می‌دهند خواهد بود به ویژه در زمینه ورزشی. برنامه‌های جاری دولت، توسعه مکانهای ورزشی و تشویق جوانان و توّجه بیشتر به تربیت بدنی است که به نظر میرسد در این زمینه جوانان پسر بیشتر کار نظر قرار گرفته‌اند. پرسش بنده این است که دولت جنابعالی برای مشارکت بیشتر بانوان در صحنه‌های اجتماعی و ورزشی و تشویق آنها در این بخش و کاستن از فواصل موجود چه تدابیری اندیشیده‌اید؟ و اگر برنامه‌هایی هست برای آینده اعلام بشود.
ج :همان طور که ایشان گفتند در جامعه ما در مسئله ورزش و تفریحات سالم سهم خانمها به اندازه آقایان هنوز نیست. سیاست دولت این است که هر چه بیشتر مشارکت خانمها را تأمین بکند در اینگونه مسائل. شورای عالی جوانان هم که اخیرآ تشکیل شده این را جزء سیاستهایش قرار داده و ما هم در این دهه فجر هم برنامه مشخصی داریم برای یک اجتماع بین‌المللی از کشورهای اسلامی برای ورزش خانمها که رسانه‌ها در جریانش قرار خواهند گرفت. ما تشویق میکنیم. البته این هم یک کار آسانی نیست با توجه به فرهنگ جامعه ما و سوابق تاریخی و ضرورت ملاحظات اخلاقی ما محدودیتهایی داریم که باید به تدریج و در چهارچوبهای ضوابط فرهنگی و اخلاقی کشورمان توسعه بدهیم حضور خانمها را سهم آنها را.
- تهران تایمز :
من اخیرآ ملاحظه کرده‌ام که در اثر گفتگوهای مختلفی که مقامات اجرایی ایران داشته‌اند، برداشتهای گوناگون درمورد اظهارات مقامات بالا به‌وجود آمده درمورد مسائل اساسی مانند مسئله زمین یا ارز واحد و یا سرمایه‌گذاری خارجی در ایران. من مایل هستم که جنابعالی صریحآ تا آنجا که ممکن است درمورد این مسائل توضیح بفرمایید تا کسانی که مایلند مثلا در ایران سرمایه‌گذاری کنند نظر دولت را بدون پیچیدگی بدانند.
ج :فکر می‌کنم اگر به برنامه‌های دولت و مذاکرات مجلس و مصوبات قانونی مراجعه بکنند می‌بینند که اینها روشن است سئوالاتی که کردند، اما اینکه اظهارنظرهای مختلف میشود، خب این در یک جامعه آزاد همین جوری است دیگر. ما نمی‌توانیم بگوییم به همه که آن‌طوری که ما فکر میکنیم اظهار نظر کنند. اظهارنظر آزاد است، اما برنامه‌های ما در مسائل اقتصادی و هم صنعتی، هم روابط خارجی، هم بازرگانی خارجی و هم سرمایه‌گذاری خارجی تمام اینها روشن است و اینها نظر مثبت داریم و اعلام کردیم. نباید اظهارات را ملاک قرار داد، باید مصوبات را و مقررات را مطالعه کرد و اگر آنجا ابهامی دارید آنها را مطرح کنید.
- روزنامه جهان اسلام :
با توجه به افزایش قیمتها و عدم تعادل میان درآمدهای اقشار محروم، کارمندان و کارگران و افزایش قیمتها، آیا در سال آینده دولت تعداد اقلامی را که برای آنها سوبسید می‌پردازند کاهش خواهد داد یا خیر؟ و دولت به غیر از پرداخت سوبسید از چه اهرمهایی برای حمایت از اقشار محروم شود خواهد جست؟ سئوال دوم این است که اخیرآ کشور امارات عربی، ادعای ارزی درمورد جزایر ایرانی ابوموسی، تنب کوچک و بزرگ را مطرح کرده‌اند. می‌خواستم از جنابعالی بپرسم گفتگو و بحث با مسئولین اماراتی در این خصوص به کجا انجامیده است؟
ج :درمورد سوبسید باز هم من گفتم ببینید در برنامه ما و عملا این طوری است که درحدی که تورم داریم ما حقوق حقوق‌بگیران را یک مقداری بیشتر اضافه میکنیم. مثلا اگر تورّممان بیست درصد است، حقوقها بیش از بیست و پنج درصد، سی درصد اضافه میشود که جبران سالهای جنگ را بکنیم به تدریج در حقوقها. در مورد کسانی که حقوق دولتی و ثابت ندارند چند راه هست که خدمت میشود به آنها. اولا بودجه قابل توجهی ما در بودجه‌مان در نظر گرفتیم که کمک مستقیم به آنها میشود. امسال این رقم را بالا بردیم و ثانیآ کالاهای اساسی مثل نان، قند، شکر، روغن، و این طور چیزها که در زندگی مؤثر است، هنوز به صورت سهمیه‌ای و کوپنی به آنها داده میشود و به طور کلی سیاست تعدیل این است که سالانه حدود 20% تعدیل میشود اینها و در مقابل درآمدها بالا می‌رود و اگر منصفانه برخورد بشود می‌بینید که توازن بین هزینه‌ها و درآمدها مخصوصآ حقوق بگیرها و همیشه به نفع حقوق بگیرها بوده و در برنامه این است. به علاوه برنامه‌های دیگری داریم مثلا توسعه بیمه‌های درمانی که لایحه‌اش را اخیرآ به مجلس فرستادیم که تمام جامعه ما زیر پوشش بیمه درمانی قرار بگیرند و بیمه‌های اجتماعی که الان در دولت داریم بحث میکنیم که کل جامعه را و مخصوصآ بخشهای محروم را زیر پوشش بیمه‌های اجتماعی ببریم که طبعآ دیگر اینها آسیب‌پذیر نخواهند بود و در یک حداقل ضرورت به آنها داده میشود. در مورد امارات و جزایر هم من قبلا توضیح دادم، سیاست ما این است که با مذاکره بین الاثنینی این مسئله را حل بکنیم.
- نشریه سالزنیوزی نادا :
لطفآ بفرمایید در این زمان چه ضرورتی داشت که ایران زیردریایی بخرد و بفرمایید که این زیردریاییها الان در کجا هستند؟
ج :این خرید زیردریایی برمی‌گردد به پیش از انقلاب و مربوط به این زمان نیست. پیش از انقلاب تعدادی زیردریایی از آلمان و آمریکا رژیم سابق خریده بود و برای آنها پایگاهی هم در ایران شروع کرده بودند به ساختن که با انقلاب از طرف آلمان و آمریکا این قراردادها متوقف ماند و هنوز هم ما ادعا داریم و بعد از انقلاب هم همان راه را ما منتها از طریق روسیه رفتیم. من در سفری که به مسکو داشتم در زمان آقای گورباچف، آن موقع قرارداد خرید زیردریاییها را که ما سرمایه‌گذاری‌اش را قبلا کرده بودیم منعقد کردیم و حالا به نتیجه رسیده. آنها شروع به ساخت کردند و اولین فروند آنها ساخته شد و تحویل شد و بقیه‌اش هم به تدریج ساخته میشود و این توازن قدرت را در منطقه به هم نمی‌زند. آنهایی که اهل اطلاعات نظامی هستند می‌دانند که چند تا زیردریایی نمی‌تواند خیلی چیزها را عوض کند، منتها یک مجموعه دفاعی امروز در دریا، زیردریایی هم جزء آن است. اگر این حلقه را از این زنجیر برداریم ناقص میشود این زنجیر دفاعی و اگر ما نخریم سئوال است که شما این زنجیره دفاعی‌تان را با نداشتن زیردریایی چگونه میخواهید حفظ بکنید؟
- خبرگزاری آسوشیتدپرس :
متشکریم که این مقدار از وقت را در اختیار ما قرار دادید. در تهران که من می‌گردم احساس می‌کنم ایرانیها هر کدام دو، سه شغل دارند برای اینکه بتوانند هزینه اجاره و زندگی خود را بپردازند. آیا واقعآ برنامه‌های معقول اقتصادی برای اینکه مردم بتوانند هزینه‌های خود را بپردازند درنظر گرفته شده است یا نه؟ در مورد سیاست عدم تمرکز چه اقداماتی انجام شده است و اینکه در مورد اتهام آقای مک فارکتون دقیقآ بفرمایید که چه بوده است؟ به نظر می‌آید دولت ادعا می‌کند که برنامه‌های معقولی برای پیشرفت اقتصادی باز کرده است ولی مردم دربرخورد با آن احساس میکنند که نمی‌توانند هزینه‌های خود را تأمین کنند و گاهی احساس میکنند برنامه‌هایی که دولت برای عدم تمرکز در پیش گرفته مخالف انقلاب بوده است. سئوال کردند که دقیقآ اتهامات آقای رمر آمریکایی چه بوده است؟
ج : در مورد این که افراد شغل متعدد دارند بعضی‌ها، این واقعیتی است در ایران و این یک چیز تازه‌ای نیست. هیچوقت در ایران حقوق معمولی یک کارمند عادی همه زندگی‌اش را تأمین نمی‌کرده. و حالا هم همی‌طوری است. این است که رفته رفته مزدها را متعادل بکند با هزینه زندگی متعارف. منتها این تدریجی خواهد بود. در مورد متهم آمریکایی این واقعآ در ایران یک واقعه سیاسی نیست، یک حادثه قضایی و امنیتی است. افرادی متهم می‌شوند، بازداشت می‌شوند مطابق قانون رسیدگی میشود، اگر جرمی نداشته باشند آزاد می‌شوند و اگر جرمی داشته باشند مجازات می‌شوند مثل خود ایرانیها. ما همه تلاشهامان این است که مسائل سیاسی را دخالت ندهیم در امور قضایی و لذا از ابتدای کار ما نمی‌رویم سراغ قوه قضاییه که بگوییم این چه بود آنها کار خودشان را میکنند. اگر شما سیاسی نکنید قضیه را، قضیه به همین شکل تمام خواهد شد. در مورد برنامه‌های اقتصادی دولت و عدم تمرکز این سیاستی است که مردم ما استقبال کردند. ما در دوران جنگ بسیاری از کارها را که لازم نبود در شرایط عادی دولت به عهده بگیرد به عهده دولت گذاشتیم. در سیاستهای اقتصادی، در سیاستهای مخصوصآ بازرگانی توزیع کالا، تولید، و خیلی مسائل دیگر که به تدریج داریم اینها را از عهده دولت برمی‌داریم و واگذار میکنیم به جای مناسب خودش و یک بخش دیگر تمرکز زدایی این است که به استانهایمان اختیارات بیشتری میدهیم که در هر استانی بسیاری از تصمیمات را خودشان بگیرند بدون اینکه به تهران مراجعه بکنند و من خیال می‌کنم ک این چیزی است که مردم ما پذیرفته‌اند، هیچکس هم اینها را خلاف انقلاب نمی‌داند. البته یک رسوبات افکار مارکسیستی از قدیم در کشور ما بوده و گاهی هنوز افکاری است که فکر میکنند همه چیز باید دست دولت باشد که این نه در ماهیت انقلاب ما بوده و نه در افکار عمومی جامعه ما چنین چیزی هست.
- کیهان العربیه :
بنده دو تا سئوال دارم. یک جوّی در منطقه حاکم است که حاکی است از وحشت بین کشورهای منطقه از به اصطلاح خطر یک ایران مقتدر، چنانچه رژیم صدام حسین برود یا اینکه برکنار شود این جوّ هم ساخته و پرداخته خود رژیم عراق است که همیشه سعی داشته این ترس را برانگیزد در منطقه و کشورهای غربی را از آن برحذر بدارد و متأسفانه برخی از کشورهای عربی خلیج‌فارس از این احوال تأسف پیدا کردند، به طوری که این قضیه آنها را به این وادار کرده که به دنبال پیمانهای نظامی با غرب مخصوصآ با آمریکا بشتابند و به سراغ خرید انبوه سلاح بروند. 1-آیا این پیمانهای نظامی بین کشورهای خلیجی و بین غرب مسئله نظام امنیتی منطقه‌ای را منتفی می‌سازد؟ 2- استراتژی تهران در برخورد و در روابط با بغداد بر فرض اینکه حکم بعثی‌ها ادامه یابد با توجه به جوّی که ایجاد کرده و همچنین ورود دموکراتها به کاخ سفید چگونه خواهد شد؟
ج :در مورد اول من آن نقطه‌ای که ایشان در مقدمه سئوالشان بود قبول دارم که شیطنتهایی در تبلیغات جهانی وجود دارد که ایران را به عنوان خطری در منطقه معرفی کنند. یکی از اهدافش هم این است که توجه کشورهای عربی را از مسئله اسرائیل به ایران منعطف کنند و این کاری است که در جریان است. ما خب نشان دادیم تا به حال در جنگ هم نشان دادیم که در دفاع از خودمان بسیار جدّی هستیم و هیچ کوتاه نمی‌آییم در مقابل منافع خودمان، ولی اصلا در ذهنمان تجاوز به همسایه‌ها و دخالت در امور همسایه‌هایمان نیست و هیچ کشوری کوچک یا بزرگ نباید نگران باشد از اینکه از قدرت ایران به او آسیبی برسد و در مورد همکاریهای نظامی و پیمانهای نظامی بین کشورهای کوچک خلیج‌فارس و آمریکا و جاهای دیگر ما مخالف هستیم و اصولا بازکردن دست غربیها را در اینجا به صورت نظامی درست نمی‌دانیم. البته همکاری می‌توانند بکنند و هر کشوری آزاد است همکاری بکند، اما پیمانهای نظامی را وسیله استقرار صلح واقعی در منطقه نمی‌دانیم و به نفع خود این دولتها هم نمی‌دانیم. در مورد عراق ما بعد جنگ قرارمان را بر این گذاشتیم که رفته رفته مسائلمان را با عراق حل بکنیم و همسایگی‌مان را آلوده نکنیم به نزاعها. البته عراقی‌ها معلوم شد این تمایلی ک نشان می‌دادند به خاطر تجاوز به کویت بود. اگر فرض کنیم که حزب بعث یا صدام بماند و رئیس قانونی کشورشان باشد و بخواهد با ایران همکاری بکند ما با آنها هم مثل هر همسایه‌ای همکاری میکنیم، منتها هنوز آنها حقوق ما را ندارند، هنوز اسرای ما را تعدای‌شان را آزاد نکردند، هنوز غرامت جنگ را که معلوم شد آنها مقصرند نپرداختند و چیزهایی از این قبیل اینها باید تسویه بشود بین ما و آنها و اگر دولت مردمی در عراق پیش بیاید که خب طبعآ ما آسوده‌تر هستیم برای همکاری.
- تلویزیون بین المللی ایتالیا :
جناب رئیس‌جمهور! دو سئوال داشتم که روشن بکند ابهامات را. یکی مسئله سرمایه‌گذاری خارجی در ایران است. قانون اساسی اکثریت سرمایه را در دست خارجی نمی‌گذارد، ولی در مناطق آزاد این امر را می‌گذارد. این ابهام قانون اساسی و مناطق آزاد برای سرمایه‌دار خارجی مسئله است. آیا جنابعالی فکر نمی‌کنید که برای تسهیل در این امر یک روشنی در قانون باید به‌وجود بیاید؟ مسئله دوم باز در رابطه با رفع ابهامات، مسئله هواپیماهای عراقی و شایعاتی که درباره‌اش هست. جنابعالی به عنوان یک مقام رسمی بفرمایید که وضعیت این هواپیماها به چه صورتی خواهد بود. به عنوان خسارات جنگی ایران خواهد شد یا به چه صورت خواهند درآمد؟
ج :در مورد سئوال اولشان که سرمایه‌گذاری خارجی باشد ما یک اصل در قانون اساسی داریم که می‌گوید که امتیاز دادن را منع می‌کند الان یک بحثی مطرح هست که این امتیاز به معنای انحصار است یا اینکه سرمایه‌گذاری بیش از پنجاه و یک درصد را هم شامل میشود که حاکمیت یک موسسه در اختیار خارجی باشد. این نظر را شورای نگهبان باید بدهد اگر شورای نگهبان نظرش این باشد که بیشتر از پنجاه و یک درصد نمی‌شود خارجی‌اش سهیم باشد، طبعآ سرمایه‌گذاری خارجی زیر پنجاه درصد خواهد بود اگر این نباشد می‌توانند بیشتر سرمایه‌گذاری کنند. در مورد هواپیماهای عراقی بزرگ کردند قضیه را. آن تعدادی را که ما قبول کردیم که هواپیماهای عراقی به ایران آمدند آنها در ایران موجودند تعدادش را مال کویت بود، کویتی‌ها آمدند بردند البته هنوز هزینه‌های نگهداری را به ما نپرداختند ما طلبکاریم و سازمان ملل و خود کویت و عراق توافق کردند ما تحویلشان دادیم. بقیه هواپیماها هم هست تا تکلیف نهایی قضیه از طرف سازمان ملل و روابط خود ما با عراق روشن بشود.
- نشریه سیاسی کویت :
س :جناب آقای رئیس‌جمهور من سئوالم را به عربی می‌پرسم و چون میدانم شما میتوانید به عربی صحبت کنید لذا برای اینکه ملتهای عربی بدون ترجمه صحبتهای شما را بفهمند به عربی پاسخ بدهید. در بین کشورهای عربی نگرانیهائی درخصوص افزایش توان نظامی ایران وجود دارد لطفآ در این مورد توضیح بفرمائید؟
ج :این سئوال را ما مکرر جواب دادیم ایشان هم درخواستشان این هست که من به زبان عربی بگویم که همه اعراب بفهمند خب اینها ترجمه میشود به زبان عربی ما حالا زبان رسمی‌مان اینجا زبان فارسی است در مصاحبه. سئوال تکراری است در مورد نگرانی بعضی کشورها از قدرت ایران. ما واقعآ نمی‌دانیم به چه زبانی باید بگوئیم که ما هیچ نظر غیردوستانه به هیچ یک از همسایه‌هایمان نداریم. ما در جنگ هم این را ثابت کردیم. همه را حالا صرفه‌نظر کردیم و دست دوستی به طرف اینها دراز کردیم بیخود تحت تاثیر هیاهوهای تبلیغاتی که می‌خواهند توجهشان را از اسرائیل به اینجا منعطف بکنند قرار می‌گیرند. ما با همکاری بیشتر می‌توانیم کار بکنیم خب جزایر سه‌گانه را شما می‌دانید در سال هفتاد و یک مسائلش حل شده تمام شده مسائل زیادی بوده همه تمام شده ما یک کنترلی بخاطر بعضی شرایط خلیج‌فارس در ابوموسی زیاد کردیم از لحاظ امنیتی این هیاهوها را بلند کردند بهانه‌جویی است بیخود بهانه‌جویی نکنند بنشینیم با هم حرف بزنیم بهرحال مسائل دو کشور در کنار هم می‌تواند حل بشود و ما واقعآ دوستانه باید مسائل مشترکمان را پیگیری بکنیم.
- روزنامه خبر جنوب :
جناب آقای هاشمی بفرمائید که توانایی‌های تخصصی خوبی در کشور وجود دارند که اخیرآ در زمینه طب این توانایی را در عمل پیوند قلب در شیراز توسط دکتر سنجریان و اعزای تیم مربوطه شاهدش بودیم. حمایت از این تخصص‌های حیات بخش چگونه است در درجه اول این یک بخش از سئوال؟ همچنین اساس نامه احداث انجمن خیریه پیوند قلب تنظیم شده که گفته میشود مسئولیت آن را شخص شما به عهده خواهید گرفت و بخش پیوند قلب تنظیم شده که گفته میشود مسئولیت آن را شخص شما به عهده خواهید گرفت و بخش پیوند قلب نیز در شیراز احداث میشود آیا اعضای تیم را به حضور خواهید پذیرفت؟ در این موارد اگر توضیح بفرمائید ممنون می‌شوم.
ج :ما همه سیاستمان در مسائل آموزشی و تحقیقاتی این هست که این نقاط ضعفی که از قدیم برای ما مانده حل بکنیم و تشویق میکنیم تحقیقات را و ابتکارات را و مبتکرها و محققین را. در برنامه دوم دستمان بازتر است برای این کار سهم بیشتری قائل می‌شویم و همین امسال هم در بودجه سال 71 بیش از حد برنامه ما سهم قرار دادیم و من بشدت علاقمندم به اینگونه مراکز و اینگونه افراد سعادت کشورمان را از این مسیر تا حدود زیادی میدانم که امیدوارم آنها هم بتوانند مطمئن بشوند به آینده بهتر.
س :یک سئوال دیگر من در مورد طرح اخیر ایجاد شبکه سوم تلویزیون ایران، و نیز ایجاد فرستنده‌های تلویزیونهای کابلی در ایران توضیح بفرمائید اگر امکان دارد؟
ج :ما این را قبول داریم که باید تنوع بیشتری در برنامه‌های تلویزیون پیدا بشود گاهی دو کانال موجود به گونه‌ای هستند که بعضی از مردم ممکن است به هر دو برنامه دو کانال راغب نباشند باید تنوع بیشتر باشد برنامه‌های ورزشی، تفریحی، فرهنگی، سرگرمیها، و اطلاعاتی، کانالهای بیشتری لازم دارد. در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم اخیرآ تصویب کردیم که اینگونه کارهای تصویری جزء برنامه توسعه صدا و سیما و وزارت ارشاد باشد.
شبکه NRC هلند :
چهارده سال پیش انقلاب اسلامی ایران به نام خدا و برای بهبود سرنوشت مستضعفین جهان واقع شد آیا اینک بعد از چهارده سال میتوانید بگویید که انقلاب ایران موفق شده است؟ و اینکه وضعیت در جهان اسلام رضایت بخش‌تر شده است؟ سئوال دوم من در خلال چهارده سالی که از انقلاب می‌گذرد همواره دولت انقلاب اسلامی ایران گفته است که دولت ایران یک دولت الهی است که بر مبنای اعتقاد الهی بوجود آمده است آیا بر این اساس می‌توانیم ادعا کنیم که دولت الهی ایران از نظر ایران از نظر فلسفی و ایدئولوژیک دولتی است که هیچگاه اشتباه نمی‌کند؟
ج :اینکه در این چهارده سال ما چه مقدار توفیق داشتیم به اهدافمان برسیم خیال میکنیم علی رغم جنگ و محاصره خیلی موفق بودیم. شما الان اگر فرصتی بکنید به نقاط مختلف ایران مراجعه کنید سفر کنید می‌بینید چه تغییراتی در زندگی مردم پیدا شده. قبل از انقلاب آبادی و عمران مخصوص دو سه تا شهر بزرگ ایران بود امروز به اکثر روستاهای ایران شما بروید می‌بینید آب و برق و همان چیزهایی که در تهران هست به آنجا هم دارند می‌برند امکانات به طور عادلانه تقسیم میشود در کشور. راههای روستایی مدارس، روستایی، مبارزه با بیسوادی، احیاء مناطق محروم، مهار آبها، و نقد امکانات طبیعی مراکز عقب‌افتاده بسیار فراوان است بی‌جهت نیست که شما می‌بینید مردم این مقدار به انقلابشان علاقه‌مند. ان شاء الله همین دهه فجر در تهران هستید و می‌بینید که مردم چطور عشق می‌ورزند به انقلابشان اگر ما موفق نبودیم اینها بعد از پانزده سال دیگر آن حماسه را نداشتند. من در این سفرهایی که میروم به شهرستانها وقتی که میروم آنجا می‌بینم همه مردم جمع می‌شوند واقعآ و با همه وجودشان ابراز عشق و علاقه میکنند به انقلاب. استقلال سیاسی که کشور ما به دست آورده این یک آرزوی دیرین برای ملت ما بوده شما باید قبول بکنید که امروز ایران روی پای خودش است و تصمیماتش را خودش می‌گیرد و تحت تاثیر هیچ قدرتی در دنیا نیست این دستاورد بسیار عظیمی است که ما داریم. کارهای زیربنایی جدّی در کشور ما هست الان حدود یک‌صد تا سد را ما داریم یا مطالعه میکنیم یا اجرا میکنیم برق، راه‌آهن، بندر و کشاورزی، معدن همه اینها با تلاطم و با سرعت دارد فعال میشود البته در زمان جنگ ما متوقف شده بودیم الان داریم جبران میکنیم. از لحاظ جهانی ما خیال میکنیم موفقیم منتها نمی‌گذارند آنچه که پیام ما را مسلمانان گرفتند این تحقق پیدا کند شما اگر آزادی بدهید به کشورهای اسلامی و به مردم بگویید رأی بدهند خودشان به حکومت خودشان می‌فهمند که مردم پیام ما را گرفتند منتها خب سرکوب میکنند شما الجزایر را من برایت مثل میزنم دیدید آنجا نزدیک به هفتاد، هشتاد درصد مردم به حکومت اسلامی رأی دادند. اگر این توفیق انقلاب در رسالتش نیست پس چیست؟ بگذارید مردم آزاد باشند و نظرشان را بدهند آن وقت می‌فهمید که انقلاب پیروز شده یا نه؟ البته ما هیچوقت مدعی نبودیم که زور ما میرسد به تنهایی قدرتها را با آنها مبارزه بکنیم ما پیاممان الهی است به این معنا است که احکام خدا را برای مردم اعلان میکنیم هرکس خواست بپذیرد. من ارزیابیم این است که انقلاب، انقلاب بسیار موفقی بوده با همه مخالفتهایی که داشت. و چون پیامش ضد استکباری است ضد ظلم است طبیعی است که قدرتهای ظالم ناسازگارند با ما. در مورد این سئوال دومتان که آیا ما فکر میکنیم اشتباه نمی‌کنیم اصلا چنین چیزی نیست ما که می‌گوییم حکومت الهی یعنی احکام الهی را میخواهیم اجرا بکنیم آنچه که در قرآن است مثلا اینکه ما اشتباه نکنیم ربطی به این ندارد چرا ما هم اشتباه میکنیم مثل بقیه افراد هیچ تفاوتی از این جهت نداریم.
- مجله الوطن
س :در مورد روابطتتان با قطر بخصوص بعد از جنگ ایران و عراق و جنگ خلیج‌فارس همچنین ادعای امارات بر جزایر توضیح بفرمائید.
ج :در مورد روابط ما با قطر پرسیدند از مواردی که روابط حسنه است روابط ما با قطر است که ما راضی هستیم. درجوانب مختلف، تفاهم و همکاری داریم و هیاهویی که بی‌جهت در مورد جزایر راه افتاد تاثیری بر روابط ما با قطر نداشته، ما امیدواریم که با بقیه کشورها هم به عنوان یک نمونه این وضع تکرار بشود.
- مجله ایندیپندنت انگلیس :
من دو سئوال دارم جناب عالی به تبلیغات خصمانه غرب علیه ایران و کشورهای مسلمان اشاره فرمودید ممکن است بفرمائید کدام یک از کشورهای غربی خصومت بیشتری با ایران دارد؟ سئوال دوم من این است که آیا گمان نمی‌کنید که در ایران نوعی دلتنگی نسبت به روزهای پیش از انقلاب وجود داشته باشد؟
ج :در مورد تبلیغات به نظر ما آمریکائیها بیشتر از دیگران الان خصمانه عمل میکنند ولی در رسانه‌های تبلیغی دیگران هم حرفهای نادرست فراوان است و در مورد نظر مردم به انقلابشان من در سئوال قبلی توضیح دادم ما مردممان را واقعآ وفادار و در صحنه و همراه انقلاب می‌بینیم. امیدوارم شما هم نمونه‌اش را امسال در مراسم روز بیست و دوّم بهمن در تهران ببینید و شهرستانها را هم از رسانه‌های خواهید دید. البته از اول در ایران جمعی با انقلاب موافق نبودند آنها بعضی‌هایشان کم کم جذب شدند ولی هنوز هم کسانی هستند که راغب نیستند ولی آنها خیلی کم است تعدادشان هم در انتخاباتها و هم در مراسم انقلابی که ما داریم این مسائل برای شما روشن میشود.
- فانیبشل تایمز :
همواره فرموده‌اید که باید زنان نقش بیشتری در جامعه ایرانی داشته باشند و این نقش را تشویق کرده‌اید چگونه میخواهید که زنان این نقش را ایفا کنند و در ابعاد مختلف جامعه نقش خود را ایفاء کنند. با توجه به مشکلاتی که زنان دارند مثلا زنها را نیم یک مرد حساب میکنند اسلام گفته است که پیشرفت باید با توجه به مقتضیات زمان و مکان باشد آیا گمان میکنید که چنین دستوراتی مطابق مقتضیات زمان و مکان باشد؟
ج :ما واقعآ روی این سیاست اعاده شخصیت اجتماعی زنانمان اصرار داریم و قبول داریم که بخاطر شرایطی که قبل از انقلاب بوده، فرهنگی در جامعه ما رسوخ کرده که زنها را منزوی کرده البته یک عده‌ای از زنها آن موقع در میدان بودند ولی اکثریت زنان ما چون ناراضی بودند از جریانات جاری منزوی بودند ما به تدریج داریم آنها رابه صحنه می‌آوریم. الان شما دانشگاههای ما را ببینید در کنکور تقریبآ نیمی از قبول شده‌ها خانمها هستند. خب این بهترین راه است برای این که زنها وارد جامعه بشوند در درازمدت. در آموزش و پرورش ما حدود سی تا سی و پنج درصد معلمین ما را الان خانمها تشکیل می‌دهند و بسیار فعال هستند. در همه صحنه‌ها ما سعی میکنیم که خانمها بیایند و مسئولیت به عهده بگیرند علاوه بر حضور در صحنه و تظاهرات و اینها واقعآ تشویقشان میکنیم ولی یک مقدار هنوز فاصل داریم با وضع ایده‌ال خودمان و اینکه زن را نیمی از مرد حساب بکنند چنین فکری در جامعه ما نیست. ما زن را یک انسان کامل با شخصیت مساوی با مرد، در جامعه تلقی میکنیم البته اختصاصاتی برای خانمها یا برای آقایان در نظر می‌گیریم اینها هم در اکثر موارد اینطور هست که به نفع خانمها هست نه به ضرر آنهاست. خواست ما این است که هر بی‌عدالتی و تبعیضی هست برطرف کنیم. البته این یک مقدار طول می‌کشد که در همه زمینه‌ها تحقق خارجی پیدا بکند.
خبرگزاری آلمانی :
آخرین سئوال را مطرح کردند. جنابعالی به تبلیغات در غرب علیه ایران اشاره کردید. من می‌خواهم بگویم که در کشورهای مانند ایران با زندانیان سیاسی بدرفتاری میشود، در کشوری مثل عربستان سعودی زندانیان سیاسی بدرفتاری میکنند و در ایران صدها نفر را همه ساله اعدام میکنند. در این ارتباط می‌خواهم بگویم که وقتی جنابعالی می‌گویید آمریکا باید یک قدم به سوی ایران بردارد آیا امکان ندارد که ایران هم یک قدم به سوی غرب بردارد؟ ما می‌شنویم که زندانیان را در ایران شکنجه میکنند، حکایتهایی از شکنجه در زندانیهای ایران شنیدیم که شکی نیست که بعضی از آنها بسیار بد است و ما خوشبختیم که این در فرهنگ غربی و آمریکایی وجود ندارد. سئوال من این است که آیا ایران نمی‌تواند به سوی فرهنگ غرب قدم بردارد؟
ج :من خواهش می‌کنم از ایشان و سایر خبرنگارها که سری به زندانهای ما بزنند. در زندانهای ایران رفتار با زندانی به گونه‌ای است که شما غربیها نمی‌توانید الان با همه ادعایتان اجرا بکنید از لحاظ آزادی. زندانیهای ما عمدتآ مرخصی دارند، در زمانهای معینی می‌آیند به خانه‌شان و با زن و بچه‌شان هستند. ملاقاتهای خاص خانوادگی دارند، امکانات فراوان در زندانیهاست برایشان و بحث شکنجه و این مسائل مربوط به زمان قبل از انقلاب است که شما غربیها حمایت می‌کردید از آن رژیم. ما خودمان در زندانهای رژیم قبلی بودیم. بنده خودم یک شب تا صبح شکنجه شدم شکنجه وحشیانه. همان موقعی که بهترین روابط بین دولتهای شما با ایران بود که من میدانم و شما هم می‌دانید. در ایران مبارزه با قاچاق که برای ما بسیار گران تمام میشود و مقداری از سودش را هم شما می‌برید، یعنی ترانزیت مواد قاچاق از ایران است. ما جلویشان می‌ایستیم و با فداکاری داریم این بلای آسمانی را با آن مبارزه میکنیم. متأسفانه رسانه‌های شما اعدام قاچاقچی‌ها رابا اعدام افراد سیاسی مخلوط میکنند. یک مورد را شما پیدا کنید و من فکر می‌کنم این همین شانتاژ تبلیغاتی همین است دیگر که شما اگر یک مورد پیدا کردید که ما یک زندانی سیاسی را به نام قاچاق اعدام کرده باشیم این حرفها را بزنید والّا همین گونه بحثها مصداق همان حرف من است که من گفتم شما شانتاژ میکنید در تبلیغاتتان علیه ایران. در ایران الان غیر از کسانی که در جهت تروریسم و اخلال امنیتی شرارت میکنند کسی را به هیچ جرم سیاسی بازداشت نمی‌کنند. و دیگر جرم سیاسی نیست که ما دنبالش باشیم، یعنی بنای ما این نیست که جرایم سیاسی از این قبیل که روی آن تبلیغ میشود اینجا داشته باشیم و آزادند مردم. شما یک هفته رسانه‌های ما را بخوانید، به برنامه‌های مجلس گوش بدهید و ببینید چه مقدار انتقاد میشود از سیاستهای دولت و از کارهای جاری کشور آزادی و در حد اعلاست. بله اگر کسی بخواهد جاسوسی بکند یا امنیت را مختل بکند یا قاچاق مواد مخدر بکند و به اشرار کمک بکند اینها جرایم است که هیچ کشوری تحمل نمی‌کند. من خیال می‌کنم در حقوق بشر ایران واقعآ طلبکار است از غرب. اینکه شما می‌گویید ما قدمی به سوی غرب برداریم، اگر یک کمی منصفانه برخورد بکنید حرفتان را پس می‌گیرید. مگر همین غربیها از همین دولت عراق که گروه گروه مردم را می‌کشتند در جنگ علیه ما، حمایت نمی‌کردند؟ یا کشورهایی که اطراف ما هستند در جنوب ما مثلا، مسائل حقوق بشر را، انتخابات را، رفتار با مخالفان سیاسی را چگونه دارند در مقایسه با ما؟ و شما با آنها چگونه رفتار میکنید؟ صمیمی‌ترین روابط را دارید چون به نفع خودتان است و حاضرید قرارداد نظامی با آنها ببندید. صدها، صدها، هواپیمای پیشرفته به آنها تحویل می‌دهید. شما مثلا دولتهایتان وفادار به حقوق بشرند در این مسائل؟ در این سئوالی که شما مطرح کردید اگر یک دادگاه عادلانه‌ای مطرح بشود، قطعآ ایران پیروز است و ما خیلی سئوال بی‌جواب داریم در رابطه شما با اینگونه مسائل بعضی از افراد ما گرفتار زندانهای غربیها شدند به هر دلیلی و ما نمونه‌های رفتار با زندانی را از زبان آنها شنیدیم که من نمی‌خواهم حالا آنها را اسم ببرم و اگر خواستید به شما می‌دهم. از افراد غربی شما هم در ایران ما زندانی شدند. بپرسید ما با آنها چگونه رفتار کردیم و جرمشان را بررسی کردیم و قضاوت عادلانه درباره‌شان کردیم. من حالا بخواهم موارد زیاد بگویم فقط وقت شماها را می‌گیرم. من مدعی هستم که در مورد زندانی و حقوق بشر ما می‌توانیم از دیگران طلبکاری بکنیم نه اینکه دیگران از ما طلبکاری بکنند. خب من متشکرم از همه خبرنگاران محترمی که با دقت مسائل مورد نظرشان را مطرح کردند و من هم سعی کردم در محیطی آزاد و بدون هیچگونه پیش‌داوری به سئوالات شما پاسخ بدهم و نمی‌دانم حالا شما قانع شدید یا نه، ولی انتظار من این است که در نقل مطالب امانت را مراعات بفرمایید و ان شاء ا... با حضورتان در ایران بسیاری از واقعیتهای کشور ما را میتوانید بهتر از گذشته درک کنید.
والسلام علیکم و رحمت الله
11/11/ 71
در نیمه دوم دهه هشتاد آثارش ظاهر شد و طی سالهای اخیر اقتصادشان بالاترین درصد رشد را و بالاترین رقم مطلق رشد را دارد در دنیا نشان میدهد. چینیها در حقیقت اصلاحات خودشان را آرام، آرام و با احتیاط، و با تانّی شروع کردند وقتی که صحبت از فضای باز اقتصادی می‌شد آنها تصحیحش می‌کردند حتی رسانه‌هایشان را اینکه پنجره‌ای بسوی فضای باز تعدیلش می‌کردند و یکی از ربانیان اصلاحات چنین گفته که اقتصاد مثل پرنده‌ای هست که اگر شما در دستتان آن را خیلی محکم نگهدارید پژمرده میشود و ممکن است بمیرد، اگر دستتان را زیاد باز نگهدارید از دستتان پرواز می‌کند و خارج میشود. باید باهایش مدارا کرد و ......... برخورد با این پرنده باید داشت. حالا من می‌خواستم، جنابعالی بفرمایی که اصولا دیدگاه جنابعالی همین طور هست ، دیگاه دیگری دارید و یا نه همینطور باید با اقتصاد مدارا کرد.
ج :در اصل این دیدگاه همین است منتها ما یک تفاوتهای اساسی با چنین داریم و اینجا دو سه نکته وجود دارد وقتی که آقای رئیس جمهور چین اینجا بودند ما یک بحث طولانی با ایشان ، در یک جلسه خصوصی ، شام خصوصی من داده بودم ، داشتیم چینیها را با شورویها باید مقایسه کرد، آن موقع بحث آقای گورباچف مطرح بود من هم از شوروی برگشته بودم و با افکارهای آقای گورباچف آشنا بودم باهایشان هم بحث کرده بودم ، ایشان این بحث را در مقابل شورویها می‌کرد. این حرف هم در مقابل آنهاست، انتقادی که داشت به گورباچف این بود که یکدفعه کشورشان را باز کشرد و از دستش رفت، همینطور هم شد. آن موقع فکر می‌شد که چین هم دنبال شوروی می‌خواهد رفت، آنها می‌گفتند ما اینکار را نمی‌کنیم ما همینجور بحث کردیم موضع چینیها خیلی عاقلانه تر بود از روسها، لذا آنها به این اشکالات مبتلا شدند و چینیها اقتدار خودشان تسط خودشان را هم حفظ کردند در داخل کاملا سیاست عاقلانه‌ای پیش گرفتند، اما مقایسه چین با ما یک مقدار مشکل است چون چین یک کشور کمونیستی است، در ایران همه چیز باز هست ، مثلا کشاورزی مال مردم است تجارت مال مردم است ، مسکن همه مال مردم است. صنعت قسمت اعظمش مال مردم است درایران ولی چین همه اینها مال دولت است . بنابراین باز کردن چین، چنین اگر بخواهد به ما برسد هنوز باید ده سال دیگر باز بکند تا حد ما مثلا برسد. ما هیچ وقت کمونیست نبودیم هیچ وقت اقتصادمان ، اقتصاد مارکسیستی نشده بود. بنابراین مقایسه آن با ما اصلا درست نیست، بعلاوه چینیها در یک ابعادی خیلی بیشتر باز کردند که ما به آنها انتقاد می‌کردیم، مثلا در مسائل فرهنگی، من در چین که بودم به همه رهبران چین گفتند این مقدار که شما باز گذاشتید کشورتان مشکل درست می‌کند برایتان ، قبول داشتند آنها هم یک قدری تنزیل کردند. یک مسأله دیگر در چین هست که در ایران قابل مقایسه نیست مسأله مصرف است در چین حالا که اینقدر تولید دارند و اینقدر هم پیشرفت کردند هنوز مصرف با ایران خیلی فاصله دارد، آنجا شما یک خانواده‌ای مثلا چهار نفری را که نگاه بکنید در یک مسکن بیست متری مثلا زندگی میکنند و کیفیت مسکن هم بسیار گ‌ایین است من رفتم در روستاهای اینها، مساکنشان را دیدم مخصوصآ رفتم بازدید کردم ، دو وعده غذا می‌خورند، لباسشان اصلا مثل ما نیست نه خانمهایشان نه آقایانشان اصلا این مقدار لباس که ما مصرف میکنیم ، انها مصرف نمی‌کنند بسیار مقتصدانه زندگی میکنند با این اقتصادشان آن جمعیت را می‌توانند بگردانند ، اگر ما بخواهیم مثل آنها زندگی بکنیم مثلا یک ماه به مردم بگوئیم آن جوری زندگی بکنند مردم اصلا تحمل نمی‌کنند این مقدار کالا را که اینجا مصرف میشود ، آن جا اینطوری نیست، ولی اصل فکری که مطرح کردید کاملا درست است ما هم همین را مواظبیم ما اولا قانون اساسی‌مان به ما اجازه نمی‌ئدهد خیلی باز باشیم چون بسیاری از چیزها در قانون اساسی مال دولت است ، نمی‌تواند باز بشود، یا به خارجی بدهیم یا به داخلی بدهیم، سرمایه گذاری خارجی یک مقدار محدود است در ایران البته چینیها باز کردند قسمت‌های زیادی از کشورشان الان سرمایه‌گذاری خارجی اداره می‌کند ما در آن بخش مثل آنها باز عمل نکردیم ، آنها از ما بازتر عمل کردند و ما هنوز مسئله کوپن‌ها را و این سوبسیدها و اینهایی که ما داریم میدهیم در چین این سوبسیدها را نمی‌دهند بنابراین مقایسه درست نیست اما اصل فکر همین است که باید با احتیاط این تعدیل انجام بشود همین کاری که خود ما داریم میکنیم، ما زیاد باز نکرده‌ایم.
س :آقای رئیس جمهور اگر اجازه بدهید بنده یک یا دو سئوال دیکر خدمتتان مطرح بکنم .
ج :بفرمایید سوالاتتان را بگویید .
س :چون خیلی وقت شما را گرفتیم تشکر می‌کنم از این محبت و وقتی که به ما دادید، اخیرآ دنیا جنجالی را علیه ما دارد براه میندازد، آنهم انفجار بمب در ....... صهیونیستها در آرژانتین هست و خیلی هم دارند تلاش میکنند که به ما نسبت بدهند و ضدّ و نقیض هم زیاد گفتند و در همین رابطه ما شاهد انفجار بمب در حرم مطهر حضرت ثامن‌الائمه علیه السلام بودیم و انفجار بمب در مسجد در زاهدان و شما ارتباطی بین این حرکتها می‌بینید.
ج :بین این دو حرکت نمی‌دانم حالا ارتباطی باشد ولی من مشکوکم یعنی تردید دارم به این که اینها بر اساس یک واقعیتهای که حتی خودشان باور داشته باشند دارند حرکت میکنند چون مثلا مبنای کار آنها روی جریان یک کلاه بردار فراری که تحت تعقیبی که پرونده دارد و محکومیت هم در ایران دارد بر اساس اظهارات او بوده ، حداکثر واقعیتی که می‌توانیم بگوییم که این اظهارات را او کرده برای آنها اما آنها خیلی آسان می‌توانستند بفهمند که این حرفها درست نیست. افتادند در یک مسیری ولی آن بحثی که قبلا کردنم حالا دوباره سردرمی‌آورد که آنها دنبال فرصتهایی هستند که ما را تحت فشار قرار بدهند، این جا به‌خاطر اینکه می‌بینند ما چهره ضد صهیونیستی داریم و حمایت میکنیم از فلسطینی‌ها و آنجا علیه صهیونیستها بوده حادثه ذهنشان یک رابطه طبیعی بین این جریانات خلق می‌کند، ذهنی حرکت میکنند اگر نگوئیم در اصل خصومت آمیز است ولی ادله‌ای زیادی هست قرائنی هست که واقعآ توطئه است و سناریو دارند برای فشار آوردن روی انقلاب ایران .
س :بله خیلی متشکر و ممنون هستیم از اینکه این فرصت را در اختیار ما قرار دادید، آقای رئیس جمهور برای جنابعالی و همه اعضای دولت محترم آرزوی موفقیت داریم ، اگر بعنوان حسن ختام نکته خاصی جنابعالی برای مردم عزیزمان دارید بفرمایید، خیلبی متشکرم .
ج :من فقط باید تشکر بکنم از مردممان که واقعآ در همه مراحل به ما کمک کردند و پشتیبان اساسی دولت و نظام مردم بودند، التبه مردم عشاق و مرید امام بودند مردم را امام به صحنه آورد. ما هم جزو مردم بودیم که امام ما را به صحنه آوردند بخصوص خانواده‌های عزیز شهدا و مفقودان و جانبازان و خود این ایثارگران و رزمندگان عزیر ما که اینها سرمایه‌های اساسی امروز و فردای انقلاب هستند، من حرفم با آنها این است که این انقلاب عظیمی که ما انجام دادیم و این راه طولانی که انتخاب کردیم حتمآ مشکلات دارد و شیرینیهای دارد. باید با همان روحیه‌ای که انقلاب کریدم و دفاع کریدم بقیه مسیر را هم طی بکنیم و با اتحاد و دوستی و رفاقت و هماهنگی و مشقّت ما جامعه‌مان را به جایگاهی که دارد برسانیم ان‌شاءالله س :آقای رئیس جمهور جنابعالی صحبت از وحدت کردید و بحث ما بنده تمام کرده بودم صحبت را می‌خواستم خواهش بکنم این نکته را هم بفرمایی که راز بقای ما اگرچه در این وحدت و همدلی و مشارکت باشد چه عواملی باعث تقویت وحدت ملی ما است و باید تقویتش بکنیم ؟
ج :همیشه عامل تفرقه خودخواهی ات عامل وحدت روحیه جمعی و فداکاری است همه مسائل اینجا ختم می‌شد ما اگر بتوانیم ....... داشته باشیم، هیمن مقدار که خودمان را می‌بینیم، یک مقدار کمتر هم جامعه و دیگران را ببینیم، هم فرقه‌های دیگر هم اینطوری هستند جریانهایی هم که در کشور هستند جریانات مختلف فکری هستند، آدم اگر انحصار طلب باشد دعوایش میشود با آن جریانات یا مذاهبی که هستند اقلیتهایی که هستند برادران اهل سنت ما که هستند ما باید همه‌مان همینقدر که به خوودمان علاقه داریم یک تعاطفی هم نسبت به دیگران داشته باشیم رنج آنها را رنج خودمان بدانیم، لذت آنها را لذت خودمان بدانیم ، شریک بشویم در مشکلات و نعمتها، اگر این روحیه در مردم باشد، وحدت می‌ماند، ولی اگر این روحیه نباشد شما هرچی بگویی وحدت ، ولی نتیجه‌اش نزاع میشود.
س :بله خیلی متشکر هستیم آقای رئیس جمهور .