مصاحبه با آیت الله هاشمی رفسنجانی در مراسم بازدید از موزه ایران باستان و کتابخانه ملی
س: ]آقای رئیسجمهور شما امروز از دو مرکز فرهنگی و تاریخی کشورمان بازدید کردید ابتدا در مورد کتابخانه ملی بفرمایید که مشکلات این کتابخانهرو چه دیدید و برای توسعه این کتابخانه و حفظ و حراست آثار مکتوب کشور چه دستوراتی میدید و در ضمن در مورد موزه ایارن باستان بفرمایید که در این مورد چه توصیههایی دارید؟[
بسما... الرحمن الرحیم
ما این 4 ـ 5 ساعتی که توانستیم اینجا وقت مصرف بکنیم، بخشی اش را در کتابخانه ملی ایران به سر بردم که اخیراً مسؤولیت آنجا به عهده رئیس جمهور گذاشته شده که من بخاطر مسؤولیت مستقیمی که پیدا کردم فکر کردم بیایم ببینم چه کار میتوانیم بکنیم برای اینکه از این کتابخانه بیشتر استفاده بکنیم و بهتر حفاظت کنیم. بخشی از وقتها هم صرف موزه ملی ایران و کشفیات جدیدی که وزارت اطلاعات داشته کردیم که هر سه بخش برایم خیلی جالب بود و دلم میخواهد مردم ما هم آنچه که من امروز دیدم همه بخوبی ببینند. در کتابخانه ملی خب یکی از عظیمترین ذخایر علمی و ماست و از افتخارات تاریخ ماست، آنچه که مایه خوشحالی است اینست که این آثار بخوبی حفظ شده و تنظیم شده و در اختیار محققان و فرهنگ دوستان است آنجا هم که مایه تأسف است اینست که ما به اندازه کافی شرایط لازم را برای این کتابخانه آنطور که شایسته آنجاست تا بحال فراهم نکردیم حدود 500 هزار جلد کتاب با ارزش بصورت چند نقطه در چند جای تهران نگهداری میشود، نه مخزنها متناسب با ارزش کتابهاست و نه قرائت خانهها و جای کارکنان و اینها که البته طرح هست که ساختمان مناسبی برایشان ساخته بشود. علاقهای که من در کارمندان و مدیریت آنجا دیدم این آثار را دوست میدارند و تلاش کردند با امکانات کمی که در شرایط گذشته داشتند آنجا را حفظ کنند قابل ستایش است ولی مسؤولیت ما هم بالاست که من امیدوارم ما هر چه زودتر بتوانیم جای مناسبی برای این کتابخانه درست بکنیم و امکانات انجام وظایفشان را بدهیم، چون اینها با سراسر دنیا در ارتباط هستند و مبادله باید بکنند و چیزهایی بگیرند، چیزهایی بدهند افتخارات ما را به دنیا عرضه بکنند و میتوانند تاریخ ما روغنی بکنند. موزه ملی ایران که خوشبختانه خیلی خوب نگهداری شده هم آثار ایران باستان و هم آثار تاریخ اسلام، دوران تاریخ اسلام در ایران خوب نگهداری شده و چیزهای با ارزشی دارد. در کشور ما بازدید از موزه خیلی جزء کارهای مرسوم مردم نشده، در کشورهایی که یک مقدار به تاریخ و فرهنگ و اینها اهمیت بیشتری میدهند، قابل توجهی از وقت مردم را دیدن موزهها و مطالعه در آثار گذشتگان تشکیل میدهد. و ما امسال امیدواریم که مردممان علاقمند باشند به موزهها بیشتر بها بدهند و وقت زیادی مصرف کنند. مخصوصاً آثار دوران اسلامی ایران که اینجا هست قابل توجه است، و باز خوشبختانه ساختمان خوبی در دست احداث دارند که با تکمیل آن ما میتوانیم اینجا یک مجموعه خوبی داشته باشیم و اگر ما ارج بگذاریم به موزهمان هم میتوانیم از تاریخمان و از تجارب گذشته خوب استفاده کنیم و هم برای حفظ آثار میتوانیم ارزش بالایی قائل باشیم که این آثار بسیار گرانبها خیلی سرسری گرفته نشود.
س : ]بله، آقای رئیسجمهور ببخشید کشفیات وزارت اطلاعات را هم شما امروز مشاهده کردید، که بقولی حتی بزرگتر از موزه ایران باستان است. برای حفظ این آثار چه دستوری میدهید، و برای جلوگیری از خروج غیر قانونی این آثار با ارزش چه دستوراتی دارید؟[
ج : بله، یکی از قسمتهایی که من دیدم همان کشفیاتی بود که قبلاً هم از رسانههای عمومی در مردم خبرداده شده بود و انصافاً منظره عجیب و غریبی آدم میبیند، آنجا یک دریایی از اشیاء بسیار با ارزش که بعضیهایشان هیچ متخصصی الآن نمیتواند قیمتشان را تعیین بکند از بس قیمتها بالاست و فراوان هم هست اینها، دو سه نقطه قابل توجه است یکی اینکه کشورما چه منبع عظیمی از این همه ذخایر هست که چند نفر قاچاقچی در این مدت کوتاهی توانستند اینهمه چیز را جمع بکنند که آدم اگر این را جای دیگری ببینید فکر میکند یک دولتی یک قرن کار کرده اینقدر چیز بتواند جمع آوری بکند علاوه بر آنچه که لابد از بین بردهاند یا جای دیگری بردهاند یا هنوز ما از آنها نتوانستیم بگیریم. نقطه دوم این است که یک گروهی انسانهای دنیاپرست و پول پرست چقدر میتوانند رذل و پست باشند که این آثار ارزشمند تاریخ کشور خودشان را با آن اینگونه برخورد بکنند. اینها در پیدا کردن آثار گاهی خود اثر را ناقص کردند چون علمی برخورد نمیکردند، با عجله قاچاق، هیچی دیگر وقتی که میروند اینطور برخورد میکند، غیر قانونی بوده. معلوم میشود که ما باید از این منابعی که احتمالاً ذخائر تاریخیمان آنجا هست خیلی دقیقتر باید حفاظت بکنیم. اینها از دوران جنگ و دوران گرفتاری انقلاب سوء استفاده کردند و با راهنمایی دشمنان ما و شاید اون کسانی که در گذشته در زمان رژیم پهلوی این جریان غارتگری را داشتند این جنایات خودشان را مرتکب شدند و ادامه میدادند. نقطه سوم تلاشی است که نیروهای مخلص ما کردند هم در وزارت اطلاعات، هم در دستگاه قضایی و میراث فرهنگی که انصافاً ارزش کار اینها خیلی بالاست. هر کس بجای من باشد بیاید، اینجا را ببیند، تحت تأثیر این تلاش اسلام دوستانه و کشور دوستانه قرار میگیرد که یک گروهی جوان با انگیزههای ملی و دینی، گمنام، اینقدر تلاش کرده باشند این حجم از اشیاء غارت شده را از اینها گرفته باشند خیلی از اینها به خارج رفته بوده برگردانده باشند و دستهایی که کمک میکرده به اینها در جاهای مختلف آنها را شناسایی کرده باشند شبکه را تا عمقش رفته باشند همه چیز را فهمیده باشند و شاید برای سالها کشور را از این جریان غارتگری نجات داده باشند البته ممکن است که هنوز این شبکههای مرموزی باشند ولی وسعت کار اینها نشان میدهد که خیلی خوب پیشرفت کردند. من بعنوان مسؤول اجرایی یک کشور خاضعانه از این برادرانمان تشکر میکنم و نظرم هم این شد که در وزارت اطلاعات باید یک هستهای، ادارهای برای همین منظور باقی بماند چون معلوم است که این روحیه غارتگری و دزدی میتواند در جنایتکارها باشد و کشور ما هم آنقدر از این امکانات دارد که طمع این طمعکارها را بخودش جلب میکند.
س : بله آقای رئیسجمهور برای بازگرداندن بخشی از این ثروت شده به خارج از کشور چه اقدامات میشود انجام داد و آیا تا کنون اقدامی شده و نتیجهای داشته؟
ج : موارد زیادی را اینجا برای ما تعریف کردند که اقدام کردند و چیزهای با ارزشی را برگرداندند برنامشان هم ادامه دارد منتها گفتنی نیست چون آنها متوجه شدند که ما از چه طریقی داریم عمل میکنیم، قاعدتاً خودشان را یکجور دیگری گم میکنند.
س : ]خیلی متشکرم آقای رئیسجمهور[
ج : موفق باشید.