مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی در پایان سفر در فرودگاه شیراز

زحمت زیادی به مردم استان فارس دادیم . از نظر من تقریبآ به تمام اهداف سفرمان رسیدیم . بخشی از آن هدفهای مردمی بود. در این سفر طولانی توفیق پیدا کردیم به همه شهرستانهایی که قبلا نرفته بودیم ، برویم . از این جهت بسیار خوب بود و مردم را بسیار مهربان ، با انگیزه ، انقلابی ، علاقمند به انقلاب و اسلام و کشورشان یافتیم . هرچه توصیف کنم ، نمی توانم به اندازه آن صحنه هایی که خود دیدید و منتشر هم شد بیشتر توصیف کنم . همین جا باید از مردم صمیمانه تشکر کنم . مهمترین محور کار رضایت مردم است ، این صحنه ها برای من نشانه رضایت مردم از وضع انقلابشان است ، گرچه هیچ رضایتی مطلق نیست و آدم چیزهایی را ممکن است قبول نداشته باشد یا انتقاد داشته باشد ، امامجموعآ نتیجه می‌گیرم که مردم واقعآ راضی هستند. در همین بخش ما تقریبآ با گروههای مختلف اجتماعات عمومی که در شهر ها بود ملاقات داشتیم ، عمدتآ مراکز شهرستانها و چند ملاقات روستایی نیز داشتیم که معمولا جاهایی که طرحی در کنار روستایی بود ، مردم روستاها جمع می شدند . من آنها را باصفاتر می توانم توصیف کنم، چون روستایی ها خیلی ساده و کم تشریفات دور ما جمع می شدند. اما در شهرها به جهت تشریفات فاصله ای بین ما می انداخت . در بین روستایی ها ، جوشیدن با آنها آسانتر بود. همچنین برنامه‌ای که با عشایر داشتیم خیلی برای من زیبا بود. با علماملاقات گرم و سازنده‌ای داشتیم و با خانواده های ایثارگران مثل همه سفرها جلسات و صحبت های زیادی داشتیم . با آنها بودن برای من یک بعد روحانی دارد، برای آنها نقش معلمی را قائلم قائل هستم.با دانشگاهیان جلسه بسیار بسیار خوبی داشتیم ، آنجا دانشگاهیان و معلمان آموزش و پرورش بودند که به مناسبت روز معلم برنامه های خیلی شیرین و پرمحتوی و معنی‌دار داشتند.با هنرمندان و شعرا هم که در شیراز فراوانند ـ و هرجا می‌رفتم مردم با شعر با ما صحبت می کردند و نثر کمتر می دیدیم ـ جلسات خوبی داشتیم ، هم انفرادی و هم اجتماعی . جلسه کاری مؤثری هم با مدیران در شورای اداری استان داشتیم که قاعدتآ تأثیر زیادی برای اداره استان در آینده دارد. فقط یک نکته اینجا باید بگویم که این وضعی که مردم شیراز و کل استان نشان دادند همه را قانع کرد که انقلاب واقعآ شاداب است و پر تحرک به پیش می رود و تبلیغات زهرآگین دشمنان ما در سرد کردن مردم هیچ موفق نبوده است و هیچ دلیلی بهتر از استقبال مردم شیراز نیست. بطوری که جمعیت فشرده و انبوه مردم در مسیر فاصله  22 کیلومتری از فرودگاه تا محل دیدار عمومی در دو سوی خیابانها و بر پشت بامها گرد آمده بودند و همه با شور و هیجان و تبسم در صحنه بودند و شهرستانها نیز از مرکز شلوغ تر بود. این یک بخش از کار ما بود.

 بخش دیگر مربوط به کارهای استان بود که بیشتر ما سراغ کارهای بخش اجرایی و عمرانی می‌رفتیم و عمده ترین آنها شاید در بخش کشاورزی و آنهم در بخش آب و خاک بود. شما می دانید که اولویت در برنامه های کشاورزی است و کشاورزی بخصوص در استان فارس بخاطر طبیعت استان از اولویت ویژه‌ای برخوردار است و ما هم بهای زیادی به کشاورزی در استان فارس می دهیم ، در همین سفر ، من شش سد را که از سدهای بزرگ و متوسط هستند بطور رسمی افتتاح کردم ، البته بعضی از اینها قبلا شروع شده و مراحلی را پیش رفته اند، مثلا تونل انحرافی رازده‌اند و می خواستند بدنه را شروع کنند ، مطالعات تمام شده، راههای دسترسی به سد خیلی جاها آماده شده بود ولی رسمآ اعلام نشده بود، بهره برداری و شروع به کار با آمدن من انجام گرفت . فکر می‌کنم هزینه این شش سد حدود 37 میلیارد تومان خواهد شد و سالانه دو میلیارد و هفتصد میلیون متر مکعب آب ذخیره می‌کنند و در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند . اگرما مثلا سدکرج را که مردم خوب می شناسند، مقیاس قرار دهیم می بینیم که سد کرج سالانه 250 میلیون متر مکعب ذخیره سازی دارد . در اینجا ما خوب متوجه می شویم که چه حجم عظیمی از آبهای استان با این شش سد مهار خواهد شد .نزولات آسمانی استان سالیانه 30 میلیارد متر مکعب است که نیمی از آن در همان روزهای اول تبخیر می شود و مقداری از آبها به زیرزمین می رود و 7 تا 8 میلیارد متر مکعب بر روی زمین به شکل رودخانه جریان می یابد که با این سدها تقریبآ 80 درصد آبها مهار می شوند و با 5 سد دیگری که اکنون در دست مطالعه است 25 درصد بقیه آبهای استان فارس نیز مهار خواهد شد و مقدار آبی که از استان عبور می‌کند در بوشهر ، کهگیلویه و یا یزد مهار می شود و این موفقیت بسیار بزرگ و بی‌نظیری در تاریخ استان و ایران خواهد بود . این یکی از سیاستهای مهم ما در دوران برنامه اول و دوم بوده و تنها مختص به فارس نیست و آذربایجان هم این وضع را دارد که من تازه آنجا بودم. امیدوارم که کشور با همین دو برنامه و نهایتآ با برنامه سوم ، همه آبهای با ارزش خود را همین طور حفظ بکند و دیگر صدها سال و شاید برای همیشه ایران از آب به اندازه کافی استفاده خواهد کرد . همینطور در بخش برق هم وضع ما چنین خواهد بود. البته وزارت کشاورزی هم در بخش آب و خاک از جمله احداث سد انحرافی در فیروزآباد کارهای خوبی انجام داده که جالب بود و رفتیم از نزدیک دیدیم و بهره برداری از آن آغاز شد .تشکیل 35 تعاونی روستائی در استان فارس برای یکپارچه سازی اراضی به منظور صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بالا بردن درآمد کشاورزان ، موضوع جلسه‌ای بود که ما در نی ریز داشتیم. در یکی از مزارع روستایی نی ریز( طبق محاسبات مستندی که بود و از روستائیان هم پرسیدیم ) می‌خواهند با این برنامه مثلاً 300 هکتار تا 1000 هکتار زمین را یکپارچه اداره بکنند که موجب کاهش مصرف کود ، آب و سم می شود ، زمین بیشتری زیر کشت می رود و باعث صرفه جویی می شود، بذر مناسبتر استفاده می شود ، سیاست اصول کشت مراعات می شود، هرچه را که لازم است ، آنجا کاشته می شود ، از فنون ترویجی خوب استفاده می شود . سوخت کمتری مصرف می شود . برداشت هم خیلی آسانتر می شود. ضایعات برداشت کم می شود . آقایان می گفتند ، هزینه ها نصف و درآمدها 5/2 برابر می شود.

اگر این دو را با هم نگاه کنیم ، در نهایت کشاورز 4 تا 5 برابر سود خواهد برد. این طرح از برنامه‌های بسیار مهم کشاورزی است. قبل از انقلاب ، تفکر درست کردن چنین واحدهای مزورعی، بوده است . منتهی آنها می خواستند اجبار کنند که نتوانستند . ما مبنا را بر انتخابی بودن گذاشته‌ایم.حالا کشاورزان فهمیدند که به نفع خودشان است و داوطلبانه از همسایه‌هایشان امضا می‌گیرند و همراه هم مراجعه می‌کنند. الان خوشبختانه آنقدر استقبال زیاد شده است ، که نمی توانیم به آنها رسیدگی کنیم . زیرا باید برای هر کدام از آنها وسایل و امکاناتی فراهم کنیم و وام بدهیم . ما این سیاست را به سرعت ادامه خواهیم داد . اگر این سیاست در نقاطی از سراسر کشور ، که انجام آن ممکن است ، اجرا شود ، جهشی در بخش تولید خواهیم داشت .

در همین بخش ، از یک مرکز آبخوان داری در فسا بازدید کردیم که برای من بسیار بسیار جالب بود . معمولا در دهانه رودخانه ها که آب وارد دشت می شود آبرفتهایی وجود دارند . برای اینکه آبهای فصلی هدر نرود ، با ایجاد شیارها و بندهای کوچک ، آب را در یک دشت وسیعی جمع و پخش می‌کنند. بتدریج این آب وارد زمین می گردد واز چاهها و قناتهای دشت بیرون می آید . در عین حال آن منطقه به نقطه کشاورزی یا جنگل تبدیل می شود.در آنجا ما جنگل را دیدیم که یک جنگل 13 ساله بود . مانند جنگلی که بوسیله آبیاری دستی رشد کرده باشد . چون رئیس سازمان برنامه و بودجه همراه ما بود، طرح جهاد را در آنجا تأمین اعتبار کردیم که این طرح ، امسال در 200 هزار هکتار اجرا می شود.یک طرح عشایری در دشت بکان دیدیم که عشایری را که مایل به اسکان هستند ، تحت طرح ساماندهی عشایر ، جمع کرده بودند و مشغول خانه سازی برایشان بودند و به هر خانواده‌ای 10 هکتار زمین داده بودند و چاه هم حفر کرده بودند . زندگی مناسبی برای عشایر در نظر گرفتند و آنها هم از این اتفاقی که افتاده بود ، خیلی راضی بودند . این طرح سراسری است.

استان در بخش برق از لحاظ تولید خودکفا شده است . با طرح جدیدی که کلنگ آن در بخش بخار سیکل ترکیبی نیروگاه فارس زده شد ، از نظر تأمین برق برای سالهای آینده بی نیاز خواهد بودبا اینکه دیگر برق منطقه‌ای نمی باشد ، زیرا خطوط ارتباط برق ، تقریبا همه کشور را به هم وصل کرده است . بطور مثال شیراز و استان فارس به هرمزگان ( بندرعباس ) و از طرف دیگر به خوزستان وصل شده است . یعنی به همه ایران متصل است . در خود استان ، 6 سدی که عملیات اجرایی آن را آغاز کردیم 120 مگاوات نیرو تولید می‌کند و 300 مگاوات نیز ظرفیت تولید این نیروگاه است که رقم بسیار خوبی است . در بخش صنعت باید بگویم استان دارد صنعتی می شود اما اگر فارس را با اصفهان مقایسه کنیم خیلی فاصله دارند . اصفهان واقعآ یک استان صنعتی است اما شیرازتکیه اولش روی کشاورزی است در عین حال به سرعت در حال صنعتی شدن است و ما در شیراز از یک نمایشگاه صنعتی بازدید کردیم که 140 واحد تولیدات خود را با کیفیت بسیار خوبی به معرض نمایش گذاشته بودند.

در این سفر چند طرح صنعتی مهم از جمله یک کارخانه کمپرسور سازی با ظرفیت تولیدی سالیانه یک میلیون دستگاه ، یک کارخانه لوله سازی و یک کارخانه سیمان سفید را در نی ریز افتتاح کردیم و کلنگ کارخانه سیمان دیگری را در فیروزآباد به زمین زدیم و یک کارخانه سیمان را در استهبان با ظرفیت 2 هزار تن افتتاح کردیم . در استهبان از صنعت بسته بندی انجیر بازدید کردیم که یک کار مهمی است و در این منطقه حدود 30 تا 40 هزار هکتار زمین انجیر دیم در کوهها وجود دارد که سرمایه بسیار خوبی برای این کشور است. عمر درخت انجیر 100 تا 200 سال است ، تقریبآ از هر درختی 10 کیلو انجیر برداشت می‌شود. میوه انجیر همان روزهای اول باید ضد عفونی شود . بگونه‌ای خشک شود که برای مدتی سالم بماند، کشاورزهای متفرقه نمی توانند اینکار را انجام بدهند. در این مکان سپاه به کمک تعاونی انجیرکاران برای ساخت یک سردخانه 6000 تنی رفته و دارند صنایع بسته بندی انجیر را درست می‌کنند تا به بازار عرضه بکنند ، گویا بیش از همه دنیا انجیر داریم ، آن جا حدود 20000 هکتار زمین دیگر آماده بود که به انجیرکاران واگذار کنند و برایشان آنجا را تقویت کنند . کارهای خدماتی ، خیلی فراوان بود . گاز چندین شهر با حضور ما افتتاح شد . گاز رسانی چند شهر را شروع کردند . کشیدن خط انتقال گاز را شروع کردند . خدمات شهری هم در شهر شیراز از طرحهای مهم است . بوستانها ، پارکها و ترمینالها در این شهر افتتاح شد . اصولا من هم از وضع شهر شیراز خیلی لذت بردم ، شهر خوبی است . اتوبانها، پلها ، پارکها و خیابانهای سرسبز و شادی بخش ، یک شهر کاملا خوب برای زندگی را ارائه می دهند. یکی از مشکلات شهر شیراز بالا قرار داشتن آب زیرزمینی در جنوب آن شهراست که مردم را اذیت می‌کند . زه آن بالا قرار دارد . طرحی آنجا تأیید شد که تمام آبهای جنوب شهر را با زهکشی به قسمتهای پایین تر برای استفاده کشاورزان منتقل کنند که 90 میلیون متر مکعب آب سالانه از شهر شیراز خارج خواهد شد . این مقدار آب به اندازه آب یک سد است ، به علاوه آب رودخانه‌ای که داخل شیراز هست ، که حدود 150 میلیون متر مکعب آب را می برند به آن طرف برای کشاورزان و دامداران که مورد مصرف قرار گیرد.

یکی از کارهای مهمی که با حضور ما در استان فارس شروع شد ، خط آهن اصفهان به شیراز است که از آرزوهای دیرین استان فارس است و هم از آرزوهای دیرین ملی است . استانی مثل فارس که حداقل  4 میلیون تن ظرفیت حمل و نقل باری دارد و 3 میلیون مسافر در آن رفت و آمد می‌کنند و با آن مراکز توریستی ، نمی تواند بدلیل نبودن اعتبارات راه‌آهن نداشته باشد . ما گفتیم فعلا خط راه آهن شیراز ، تحت جمشید را با کمک اعتبارات ما و خود وزارت راه و سازمان برنامه در اولویت قرار داده شروع کنند و قطعات بعدی آن را بتدریج در برنامه گذاشته و ادامه بدهیم . یک مسئله جدی دیگری هم که در شیراز مطرح بود استفاده استان از ساحل خلیج فارس است . البته همین حالا هم می توانند استفاده کنند چون مرز استان مانع اینکارنمی شود ، ولی آنها می گفتند یک قطعه ای از ساحل به استان واگذار شود تا با امکانات خود ، آنجا را بسازند که دیگران هم بتوانند استفاده کنند و این حرف منطقی است ، منتهی ممکن است در استانهای مجاور ، بوشهر و هرمزگان اینگونه تلقی شود که فکر کنند از آن استانها زمین گرفتیم و به اینها دادیم ، اگر چه تفاوتی ندارد . من گفتم سه استان (فارس ، بوشهر و هرمزگان ) را هماهنگ کرده و نقطه ای را انتخاب نمائید . اگر هماهنگی آنها به نتیجه رسید ما به صورت رسمی تصویب می‌کنیم که استان فارس با استفاده از امکانات خود محل مورد نظر را هم با خط آهن و هم با اتوبان سراسری به آنجا وصل کند و خواهد شد، آماده نمایند.بخش دیگر از سفر ما کارهای دانشگاهی و تحقیقاتی بود که چند پروژه دانشگاهی را افتتاح نموده و یا کلنگ زدیم ، شیراز و استان فارس یکی از قطبهای آموزش عالی کشور ماست و هم اکنون بیش از شصت و سه هزار دانشجو در دانشگاه شیراز و دانشکده های پزشکی ، دانشگاه آزاد ، پیام نور و مراکز آموزش عالی مثل تربیت معلم مشغول تحصیل می باشند و در این سفر برای مسائل رفاهی و همچنین توسعه آنها تصمیماتی گرفته شد. درخصوص کارهای مربوط به میراث فرهنگی که جزو مسائل مهم شیراز است نیز تصمیماتی اتخاذ گردید که به مرور مطلع خواهید شد.یکی از خدمات با ارزش در اولین روز سفر ما ، افتتاح همزمان چهل و پنج هزار شماره تلفن با هزینه بیست و چهار میلیارد تومان بود.بااین برنامه تلفن موبایل هم در شیراز راه افتاد که به نظر کسانی که سرعت عمل در کارهایشان مهم است خود یک تحول است . صنایع الکترونیک که مهمترین بخش صنعت دنیاست ، در استان فارس از همه جا قویتر است . ما از مرکز این صنایع بازدید کردیم و قرار شد که پشتیبانی و تقویت شود و هماهنگی لازم به عمل آید .یکی دیگر از تصمیماتی که در فارس گرفتیم این بود که سه بخش وزارت دفاع ، مخابرات و وزارت صنایع گروهی هماهنگ را برای ساخت ماهواره تشکیل دهند که انشاءالله ما برای ماهواره‌ای که می خواهیم داشته باشیم از ماهواره ساخته شده خودمان استفاده کنیم . این از سوغاتی های ما در سفر شیراز بخاطر دیدن امکانات جدید صنایع الکترونیک شیراز بود.