مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی در سفر 5 روزه به استان مازندران

«بسم‌الله‌الرحمن الرحیم»

خبرنگار: جناب رئیس جمهور! جنابعالی به مدت پنج روزازنقاط مختلف استان مازندران بازدید فرمودیدوبامردم وعلمای استان دیدارداشتید، بفرمائیدکه نظرتان را درارتباط بانتایج این سفرتوضیح دهید؟

ریاست محترم جمهوری ، بسم الله‌الرحمن الرحیم ، من این مسافرت به مازندران راجزء سفرهای خوب وموفقم ارزیابی می کنم ، ازهرجهت ازآنچه که انجام شددراین چندروزودیدم راضی هستم . نقطه منفی آن فقط این است که مابه بعضی ازشهرهاوبعضی ازطرحهاوبعضی جاهای دیگری کم  بایدمی دیدیم ،نتوانستیم برویم ولی فکرنمی کنم دیگر بیش ازپنج روزبشود دریک استانی ماند. طبعآ درسفرهای بعدی بایدجبران بکنیم و جاهائیکه نرفتیم ، بخشهای مختلفی دراین سفرموردتوجه مابود. قویترین بخش آن ، مسئله مردمی این مسافرت بودکه من علاقه مندم درمقاطعی ازکارهایمان ،سری برشهرستانهابزنم ،بامردم یک مقدارتماس داشته باشم ، هم برای فهمیدن بهترمسائل ،هم برای ایجادارتباط جدیتربین مسئولان ومردم؛ چون من که می آیم ، عده ای نیزبامن هستندووسیله ارتباط زیادی بین ماومردم برقرار می شود، وهمچنین اجتماعاتی کم تشکیل می شودومردم حضوردرصحنه پیدامی کنند،یک تجدیدنشاطی برای انقلاب وروحیات مردم وجامعه مامی شود.

دراین سفرمن حدودسیزده برنامه تنظیم شده مردمی داشتم ؛ درسطح عمومی درشهرهای ساری ، نور، آمل ،بابل ،گنبد،علی آباد کتول ، گرگان ،بندرگز،بندرترکمن ،بهشهروبابلسروقائمشهروهمچنین منطقه شیرگاه دربخش لفوردرروستاهای لفورازسوادکوه آنهابابرنامه بودکم رفتم ،دربعضی شهرهاهم عبوری وبرخوردی پیش آمد دربعضی جاها،شد کلاله ، آزادشهر،کنارراهیان ، کردکوی ونکاوفریدون‌شهروتعداد زیادی ازروستاهاکه مادرمسیرعبورمر کردیم زمین و ازروستاهاعبورمی کردیم ،آنهادیگرعددشان خیلی زیاد است ،اسم روستاهاراهم من نمی دانم همه را؛عملا باقسمت اعظم مردم مازندران مادراین پنج روزبه نحوی برخوردداشتیم وملاقات کردیم ،برای من صحنه هایی کم به وجودآمددراین ملاقاتها، بسیاربسیار زیباوشیرین بود،نه ازجهت خودم که حالامردم ابرازعلاقه می کنند،این برای من یک مقدارگران است وهمیشه بازحمت این آنراقبول می کنم ، چون خودم رالایق نمی دانم برای این همه محبت ؛ امابرای اینکه مردم راشاداب ،بانشاط ،انقلابی ،خوش روحیه ،گرم ، مهمان درست وعجیب هوشیار وعلاقه مند به انقلاب می بینم ، درمازندران این بعددراوج اوج بودوهیچ چیزی کم نداشت ،همه جافوق حدانتظار من بود. من حالادیگرنمی توانم همه این صحنه هاراتشریح کنم ،توقع هم ندارم که رسانه هاهم بتواننداین همه خبررادریک مدت کوتاه بخش بکنند،البته علاقه مندم که مردم دنیاومردم خودمان ازسیما به خصوص ببینندکم چه حماسه هایی مردم دارندوچگونه اینهاباانقلاب صمیمی هستندو این برای من خیلی مهم است .واقعآ شکوه روزهای اول انقلاب مجسم بود این روزها، این یک بخش کارهایم بود ،که برای من مهمترین آن بودازیک جهت؛ کارهای برنامه ریزی شده‌کاری وملاقاتی هم داشتیم هم رسمی وهم غیررسمی باخانواده های ایثارگرملاقات بسیارخوبی وگرمی داشتیم که من راتحت تأثیرقراردادند وهم توشه ای برای روزهای سفرمان شد، باعلمادراین سفرهاخیلی همنشین بودیم ، بانمایندگان محترم ولی فقیه دراستان ، باعلمای بزرگ استان باعلمای بزرگ استان درچندحوزه، علمیه جلسه داشتیم ، دربابل ودرساری دوجا ودرگرگان که طلاب وعلماوجمع بودندو استفاده کردم ازمحضرشان همه جا، باشورای اداری یک جلسه خوبی داشتیم که درآنجانمایندگان استان هم بودندومدیران کشوروعلما، ائمه جمعه وجماعات حضورداشتند، حرفهایشان راآنجاخوب زدند، مطالب زیادی آنجامطرح شد، که برای من استفاده داشت ،هم برای شناخت بهتراستان وهم مسئله نیازهاواستعدادها،دراین سفرنمایندگان مجلس همراه من بودند ومن چون هنوز هم طبیعت مجلسی ام اگربچربد به هرحال قوی است هنوزوجاذبه داردمجلس برای من ، نماینده هابودندوخیلی کمک کردندبه درک بهترمن وتوضیح مطالب‌وپی گیری خواسته های  مردم ، آنهاواسطه های خوبی هستندبرای مطرح کردن مردم وهمچنین علماکم خیلی بی پیرایه بامردم درتماس هستند. ازاین بخش هم من راضی هستم ، چون خیلی استفاده کردم وفکرمی کنم خیلی هم مطالبی که لازم بودبه آنهابگوییم ،گفتم که آنهاهم درجریان امورکشورقراربگیرند. بخشهای کارهای اداری وکارهایی که درمملکت هست هم ، قسمت های زیادی ازوقت ماراگرفت دراین سفرکه حالاآنهاراکم به ذهنم می آید عرض می کنم ، دربخش آب وخاک خیلی وقت مصرف کردیم ، چون برای من درمازندران این مهم بوداینجاازکارهای وزارت نیروطرحهای مهارآب راخیلی دیدیم آنها12 طرح مهم دردست اجرا دارندکه بعضی هابیش به ثمررسیده ودرهمین سفرمن افتتاح شد،بعضی ها هم پیشرفتهای بالای 5% درصد دارد، شش طرح هم درمطالعه دارندکه راجع به آنهاهم ماآنجاهم بررسی کردیم وهم تصمیم گیری ،مثلاطرح سدشهیدرجایی درسلیمان تنگه رادیدیم ،دررودخانه دودانگه که یک طرح بسیارعظیمی است ، سدی شبیه سدکرج است درتهران ،سدانحرافی هزارسنگررادرآمل دیدیم سدانحرافی تجن رادرساری  دیدیم وسدکوثررادررودخانه فومل وگرماب دشت درگرگان ،افتتاح کردیم که تمام شده بودکارش وبعضی سدها راهم ازفضاازهوابررسی کردیم وطرحهای آبیاری کانالهای آبیاری راازفضاوگاهی هم اززمین دیدیم ،که به ازنظرمن از کارهای بسیارمهم مازندران است ،چون درمازندران کشاورزی حرف اول را می‌زند و آب مهمترین مسئله است گرچه اینجا باران می‌آید و معمولا سیرابند مردم، ولی فصلهای لازم موقعی که آب خیلی ضروری می‌شود ـ در تیرو مرداد ـ گاهی کشاورزها مشکل پیدا می‌کنند و گاهی هم به خاطر آن مشکلات کمتر می‌کارند احتیاطآ و ریسک نمی‌کنند. باید آب مطمئن داشته باشند. در این طرحها حدود دو میلیارد و نیم مترمکعب آب مهار خواهد شد که بازده آن در مازندران چون اینها به مصرف همان دو ماه کم آبی می‌رسد تقریبآ سه برابر سدهای دیگری است که ما جاهای دیگر می‌زنیم، چون آن سدها در طول سال استفاده می‌شود، اینها در زمان معینی استفاده می‌شود، و بقیه سال که از آبهای دیگر استفاده می‌کنند و همین جا طرح خاک را بگویم که خیلی مهم است؛ وزارت کشاورزی طرحی دارد برای یکپارچه کردن اراضی ما در گندم و بعضی چیزهای دیگر در استانهای دیگر عمل کردیم و خیلی خوب ثمر داد؛ در این استان هم قطعات زمین خیلی کوچک است. قطعات کوچک هم نمی‌شود روی آن برنامه‌ریزی کرد، نمی‌شود مکانیزه کرد، نمی‌شود ماشینی کرد، ماشین‌های خوبی که الان وجود دارد نمی‌شود درست استفاده کرد. ما امروز یک طرحی را دیدیم که کشاورزها هم حضور داشتند. خیلی کشاورزها راضی بودند، چون این طرح باعث می‌شود که هزینه‌های تولید حدود 30% کم بشود، کرهایی که الان دستی انجام می‌دهند خیلی از آنها را ماشین انجام می‌دهد، مصرف آب در همین مقدار حدود 30% درصد یا بیشتر، کمتر خواهد بود، محصول هم گفتند می‌تواند بیش از 50% اضافه بشود و کارهای جنبی برای آوردن صنایع جنبی و اینها چون یکپارچه می‌شود و برنامه‌ای می‌شود آسان می‌شود، حمل و نقل و رفت و آمد همه چیز را تنظیم می‌کند. الان دولت هزینه یکپارچه کردن را می‌دهد ولی ما پیشنهاد کردیم که چون در سال اول و دوم این جواب خودش را می‌دهد و درآمدهای زیادی دارد از امکانات بانکی هم استفاده بشود که سرعت بیشتری داشته باشد، چون دولت نمی‌تواند خیلی هزینه بکند در یکسال ولی بانکها می‌توانند وام بیشتری بدهند که من از کشاورزان تقاضا دارم این طرح را خیلی جدی بگیرند. یکدفعه تقریبآ همه چیز رد استان دو برابر می‌شود اگر این طرحها اجرا بشود، در بخش صنایع هم ما مستقلی وقت مصرف کردیم، کارخانه چوب و کاغذ مازندران را دیدیم که آن هم برای اصلاح جنگل است و هم برای تأمین کاغذ مورد نیاز کشور است و هم برای اشتغال استان است. کاغذ هم یک محصول استراتژیکی است که جایش هم در همین جنگلهاست که کاغذ طرح مهمی است. دولت خیلی آنجا سرمایه‌گذاری بزرگی کرده کارخانه ساختِ خوراک دام را در گرگان دیدیم که آنها کاه را ماده اولیه‌شان است که تقویت می‌کنند پروتئین کاه را تبدیل به یک غذای خوبی برای دام می‌شود، ماده اولیه خیلی آسان و ارزانی دارد، این صنعت را ما باید توسعه بدهیم و اینجا بحث شهرک های صنعتی شد، وزیر صنایع با ما بودند و بنا شد که ما به سرعت شهرک های صنعتی را ما تجهیز بکنیم، چون نیاز جوانهای اینجا به کار و همچنین صنایع تبدیلی برای کشاورز و دامدار و صیاد و جنگل، همه اینها صنایع تبدیلی می‌خواهد که جایش باید در این شهرکها باشد، قبلا بنا نبوده در این استان خیلی صنعت بیاورند ولی الان ضرورت این صنایع محسوس است. در همین بخش از کارخانه کشتی‌سازی صدرا و سکوسازی صدرا بازدید کردیم که آنجا برای ما یک اعجوبه صنعتی است. یکی از مهمترین تکنولوژیهای دنیا را برای ساخت سکوهای حفاری در اعماق دریا، ما دانش فنی‌اش را گرفتیم از فنلاند و اولین سکو نزدیک به اتمام است که هر کس آن سکو را ببیند مثل یک کارخانه بسیار عظیمی است که سوار می‌شود روی پایه‌ها و در دریا مورد استفاده قرار می‌گیرد. واقعآ خیلی کار بزرگی است و من بسیار بسیار خوشحال شدم از این کاری که وزارت نفت و صنایع سنگین کردند و فکر می‌کنم تحولی است در سازه‌های دریایی ماه من یکی از حساسیتهایم در سازه‌های دریایی است، چون می‌دانم این سازه‌ها خیلی گران است و ما وابستگی شدیدی هم ماداریم، ما هم در دریا خیلی کار داریم. هم دریای خزر، هم خلیج فارس و هم در سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان ما در دریا کارهای بزرگ، بزرگ داریم، صنایع دریایی غربیها خیلی سود از آن می‌برند. خوشبختانه ما در همه صنایع سازه‌های دریایی قدمهای مؤثری برداشتیم، این یکی از آنهاست و همچنین کشتی‌سازی که اینجا دایر کرده بودند که واقعآ دیدنی است و در دریای خزر ما خودمان باید کشتی بسازیم و الّا کسی کشتی به ما نمی‌دهد چون اگر بخواهیم کشتی را از غرب بخریم باید از طریق رود ولگا بیاید که کشتی‌های کوچک می‌توانند بیایند و وابسته هم هست. ما اینجا باید صنعت داشته باشیم و می‌سازیم، کاربزرگی را سامان داده بودند؛ از صنایع مزغ لاین بازدید کردیم که باز از طرحهای استراتژیک نیرومند کشور ماست. آنجا ما پنجمین کشور دنیا هستیم که این صنعت را و این دانش فنی را داریم و مردم ما می‌دانند که مرغ از غذاهای اصلی مردم‌هاست الان و ما نزدیک به  450 میلیون قطعه جوجه یکروزه لازم داریم سالانه برای مرغداریها و این دو به توسعه هم هست و اینجا این صنعت را به طور خودکفا دارد. من یک مثلی فقط بزنم ببینید چقدر با ارزش است. ما مرغ لاین را جوجه‌اش را وارد که می‌کردیم، یکی 35 مارک قیمت دارد یک دانه و الان خودمان تولید می‌کنیم و صادر هم می‌توانیم بکنیم، داریم بازاریابی می‌کنیم. چیزی به این وسعت و عظمت را ما بخواهیم از خارج بیاوریم، یک روز هم اگر به ما ندهند معنایش این است که مرغداریهای ما تعطیل بشود. ما الان مرغ لاین اجداد و مادر را خودمان تولید می‌کنیم و تحویل بازار می‌دهیم. بخش خصوصی هم فعال است و نقطه جالب اینجا این است که ما اینجا این منطقه‌ای که این کار را می‌کنیم، 1100 هکتار زمین است و بنا بوده برای شکار قرقاول در اختیار درباریها باشد، این را تبدیل کردند به این مراکز تولید استراتژیک برای من از این جهت هم خیلی زیبا بود. طرحی که امروز قدرت دارد. 450 میلیون قطعه جوجه ما را پشتیبانی بکند و در آینده به 600 میلیون قطعه خواهد رسید، با همین ظرفیت صنعتی که اینجا الان دارد، باید روی آن خیلی بیش از این حرف بزنیم و مردم ما بیشتر از این بفهمند. وزارت کشاورزی در گذشته و امروز وزارت جهاد حق زیادی به گردن این طرح دارند. مرغدارهای ما می‌دانند این چه کار بزرگی بوده. سیلویی  50 هزار تنی در کلاله در کنار مینودشت ساخته شده، چون آنجا منطقه مهمی است برای زراعت گندم که سیلو نداشته و این سیلو فعلا هم کافی نیست یک 50 هزار تنی دیگری قرار گذاشتیم که آنجا توسعه پیدا بکند، آن هم از کارهای زیبای امروز ماست، چون سیلوسازی هم کاملا وابسته و مال خارجی‌ها بود و امروز خودمان از طراحی و اجرا و عمده ماشین‌آلاتش را همه را خودمان به دست گرفتیم؛ در بخش فرهنگی ما کارهای مهمی در اینجا داریم. دانشگاهها فعلا در حدود 28 هزار دانشجو دارند ـ آزاد و دولتی ـ ولی اینجا به خاطر جمعیت زیادش و جوانهای مستعدش بیش از این باید توسعه پیدا بکند و خود آقایان دانشگاهیها می‌گفتند اگر طرحهای در دست اجرا را ما تکمیل کنیم نیاز استان را تأمین می‌کند که من هم پیگیری خواهم کرد که این طرحها به موقع اجرا بشود و برای کارهای فرهنگی عمومی هم تصمیمات خوبی گرفتیم برای توسعه مثل کتابخانه‌ها، ورزشگاهها و سالن‌های سینما، تقویت حوزه‌های علمیه که نیاز واقعی مردم است برای تربیت طلاب تحصیل کرده خوب و از این قبیل چیزهایی که یک بخش دیگری از کارهای ما بود که انجام شد. یک مسئله مهم دیگر برای این استان مسئله جنگل است. خب مردم ما می‌دانند کم همیشه بحث از تخریب جنگل است و گاهی هم آمار خیلی اندوهباری از تخریب جنگل داده می‌شود، گرچه اغراق می‌کنند در این تعبیرات ولی به هر حال یک فاجعه است. ما جنگل را باید خوب حفاظت بکنیم، اینها موهبت خدا است در دست ما مخصوصآ در این منطقه شمال، گیلان و مازندران ـ جهاد الان طرح خوبی تهیه کرده. ما در منطقه سوادکوه که رفتیم در لفور برای همین رفتیم، ضمنآ این راهم بگویم که یک کارخانه، نساجی خوبی را در لفور رفتیم دیدیم که در آن منطقه فقیر و در عمق جنگلها چنان کارخانه‌ای از کارهای بسیار با ارزشی است که برای ایجاد شغل برای مردم آنجا رفته است که هم ریسندگی دارد و هم بافندگی. برای این جنگلها من دو یا سه تا رقم می‌گویم مردم ما بدانند، مخصوصآ مازندرانیها. این طور که به من گزارش داده‌اند 3400 مزرعه کوچک و گاوداریها و دامداریها در این جنگلهای مازندران پخش است که اینها حدود پانصد هزار جمعیت دارند و پنج میلیون دام دارند، اینها همه حدودی است، حالا رقم ممکن است ریز هم داشته باشد. خوب اینها چون آموزش یافته نیستند، خیلی به جنگل صدمه می‌زنند و به خودشان هم صدمه می‌زنند. به جنگل صدمه می‌زنند، چون این دامها، نهالهای کوچکی را که سبز می‌شود باید بعدآ تبدیل به دوخت بشود جنگل را نو کند، و اینها می‌خورند فوری و دام ضرر بزرگی می‌زند از این جهت یا چوبهای جنگل را بی‌ربط درختهارا قطع می‌کنند برای سوختن برای حرارتی که همه اینها خسارت است، به خودشان آسیب می‌زنند اولا بخاطر اینکه نوعآ اینها بچه‌هایشان بی‌سواد یا کم سواد می‌مانند، چون آنجا که نمی‌شود در این مزارع کوچک همه چیز را برد. آنجا زندگی هم سخت است، نه آب درستی، نه برق درستی و این هم که می‌شنویم در استانی مثل مازندارن آدم می‌شنود که مناطق محروم فراوان دارد. می‌گویند 60 دهستان محروم دارند این یک دلیلش این است که اینها پخش شده‌اند در این مناطق و کسی که آب و بهداشت و آموزش و راه نداشته باشد یا مدرسه نداشته باشد از دید ما، در تعریف ما محروم است، گرچه بتواند از جنگل و اینها زندگی خوبی هم برای روزمره‌اش درست بکند جهاد آمده تعاونیهای جنگلی تشکیل داده در کنار جنگلها، اینها جمع می‌شوند و یک روستاهای کوچک را تجمیع می‌کنند وقتی که اینها جمع شدند، آب، برق، راه، مدرسه، بهداشت و همه چیز می‌دهد و برای دامهایشان کارهای جنگلیشان هم، هم با نظم اینها هدایت می‌شود هم زندگی خودشان بهتر می‌شود و هم جنگلها احیاء می‌شود گویا اینطور که به من گفتند 6000 هکتار جنگل را با همین روش در این مدت کوتاه در دست ترمیم و اصلاح دارند. به هر حال اگحر این سیاست اجرا بشود نجات دادند جنگل را. مردم هم باید همکاری بکنند و نباید اجازه بدهید و جنگل و مرتع به این راحتی غارت شود و از بین برود. بخش دیگری که باز کارهارا اینحا خیلی وقت ما را گرفت مسائل دریا بود، از چند بعد در اینجا قابل توجه است، اولا این دریا به معنای دریای واقعی، تازه برای ما مطرح است. در گذشته یک منطقه محدودی بود ما حضور جدی در دریا نمی‌توانستیم داشته باشیم، روسها فکر می‌کردند خودشان مالک همه این دریا هستند، یک ساحل کوچکی در قلمرو ما بود. الان دیگر دریا به صورت آزاد بین پنج کشور باید استفاده شود؛ اینجا هم خیلی منابع دارد، از لحاظ منابع صیادی ما صد هزار تن ماهی کیلکا می‌توانیم اینجا صید بکنیم که خوب الان خیلی کمتر صید می‌کنیم و سایر منابع، برای استفاده حمل و نقل تقریبآ هیچ چیز نبوده در گذشته، یک چیز بسیار کمی. ما تازه داریم بندرها را تجهیز می‌کنیم و کشتی سازی آوردیم و لنج سازی که از این بندر استفاده بکنیم. ما در این سفر از چند بندر بازدید کردیم، بندرهایی که در دست احداث است در امیرآباد، در فریدون کنار و در بابلسر و قرار بر این گذاشتیم که در بندر ترکمن و بندرگز هم بندرها که قدیمی است و در آنجا بندر بوده و راه آهن هم داشته، احیا بشود و اقای ترکان در همان جا برنامه اجرایی را عملا شروع کردندکه ما از کارهای مهمّمان این است که اولا بندر بسازیم، بندرها چند منظوره، هم تجاری هم صیادی که این کار شروع شده به وسعت، از آستارا تا گمیشان، یک قسمت مسائل بین‌المللی است که تجارت اینجا دارد اوج می‌گیرد که مازندرانیها ظاهرآ حرکتشان را آغاز کردند و صادراتاشن خوب است، به کشورهای شمال توصیه کرده‌ام و باز  هم تأکید می‌کنم باید ما بیشتر به این مسائل توجه بکنیم، این طرف شمال ما 200،  300 میلیون جمعیت، چندین کشور غنی و وسیع وجود دارد که میدان خیلی وسیع است برای ما، ما برای کشورهای کوچکی در جنوب داریم این همه نیرو مصرف می‌کنیم اینجا یک دنیای جدیدی است اصلا غربیها خیال می‌کردند اینجا بازار آنهاست ولی آنها راه درست به اینجا ندارند، ولی ما همجوارشان هستیم دریای به این کوچکی، از این طرف ساحل جنوب با ان طرف با چند ساعت راه می‌توانیم برویم وقتی که کشتی سازی و بندر و اینها اینجا باشد نقل و انتقال کالا به خوبی انجام می‌شود: باید تسهیلات مرزی درست کنیم، مسافرت آسان انجام بشود، خود اینجا بتوانند تصمیم بگیرند، بروند یک منطقه آزاد تجاری یا چند منطقه حفاظت شده تجاری ما باید رد سراسر این ساحلها درسد بکنیم که داریم بررسی می‌کنیم، جایش را انتخاب بکنیم. بندرهای ترکم و بندر گز که در خلیج گرگان هستند، خلیج گرگان از نقاط طبیعی بسیار خوب اینجاست که یک حوضچه آرامی با وسعت بسیار زیادی وجود دارد، جزیره آشوراده هم همانجاس و شبه جزیره میان کاله آنجارا تبدیل کرده به یک نطقه مناسبی که اطرافش می‌شود خیلی تأسیسات دریایی درست کرد و از این حوضچه آرام وسیع استفاده بکنیم. بحثهای دریا خیلی زاید است و من تأکیدهای زیادی کردم، تصمیمات جدیدی هم ما در این سفر گرفتیم که بعدآ باید به اینها برسیم دو سه تا مسئله مه در استان هست که مورد توجه ما بود که یکی از  راههای استان است. البتهاین جزء استان استانهایی است که راه خیلی خوب دارد راههای دسترسی از دریا به راه اصلی و جاهای دیگری خیلی راه دارد راههای دسترسی از دریا به راه اصلی و جاهای دیگر خیلی راه دارد ولی مسافر اینجا خیلی زیاد می‌آید و جاده‌شان بسیار شلوغ است. گاهی هم متأسفانه تلفات میدهد که وزیر راه طرحی را اینجا ارائه دادند برای اصلاح این راه اصلی که از این تراکم یک مقدار نجات خواهد داد. راه دسترسسی به مرکز کشور است که ما از پیش طرح بزرگراه تهران- مازندران را داشتیم که آنجا برای آقایان مهم توضیح دادیم. آن درد دست مطالعه است، من فکر می‌کنم که باید دنبال کسانی بگردیم که بیاند اجرا بکنند، اینها بودجه از ما نمی‌خواهند، این طرحها بودجه‌شان در خودشان است، چون از این بزرگران وقتی ساخته بشود یکی از منابع عظیم درآمدی می‌شود. هم صرفه جویی سوخت دارد، هم صرفه‌جویی وقت دارد، هم آرامش خاطر مردم را و مانع استهلاک ماشینهای مردم می‌شود و عوارض عبور، خوب می‌تواند تأمین بکند هزنیه این راه را و سودبخش هم باشد. طرح دیگری که برای استان خیلی ضروری است، طرح ساحل سازی است. مردم ما می‌دانند هر روز خبر طوفان و پیشروی روی آب دریا و صدمه‌ای که به تأسیسات سوال و مردم ساحل نشین می‌زند، مابا مطالعات بسیار وسیعی از پیش،داریم آماده می‌شویم که کل ساحل را از آستارا تا کهکشان را طرح وسیعی برایش آماده بکنیم آن هم طرح هزینه بدی برای دولت نیست فقط نیرو بر و اشتغال زاست و درآمد زا، چون طرح این است که یک مقداری در دریا پیشروی بکنیم و ساحل دریا را زا خود دریا بگیریم و زمین قابل توجهی چون زمینهای شمال خیلی گران است بدست می‌آید و آنجا می‌ش‌ود هم بزرگراه خوبی درست کرد و هم سازه‌های ساحلی را هر چه بخواهیم آنجا بسازیم. من فکر می‌کنم که به گونه‌ای بخواهد بود ه هر قطع‌ای را حاضرند صاحبان سرمایه بیاند بگیرندو خودشان کار را اجرا بکنند، سودش را هم ببرند، چیزی هم به دولت بدهندکه طرح آماده شد، انشاءا... بزودی هم، همین الان دو گروه مشاور از کشورهای شال اروپا آوردیم، اینجا هستند برای ریزه کاریهایش، طرح را تقریبآ رسیدیم به نطقه مطلوب و فکر می‌کنم به زودی ارجای آزمایشی را در بعضی جاها شروع بکنیم. این هم یک قسمت کار ما بود که اینجا بیشتر مذاکره کردیم و به نتایج ملموس رسیدیم. کارهای دیگری در این ضمن بوده، مثلا کار بزرگی که وزارت پست و تلگراف کرده بود، شصت هزار شماره تلفن و چندین مرکز بین شهری در همین زمانی که ما بودیم در سی طرح افتتاح شد ه جهشی است در ارتباطات استان و کارهای دیگری ما داشتیم، بازدید از داشگاه تربیت مدرس، که آن هم در یکی از تفریحگاههای درباره پهلوی که در کنار شهر نور تأسیس دشه برای منابع طبیعی؛ کار بینایدی است برای استان، چون اینجا منابع طبیعی را باید بررسی بکنیم. مسائل اجتماعی اینجا هم قابل توجه است از یک جهتی که باید عرض بکنم، اولا امنیت که در استان هست، خب همین سفرما خیلی چیزها را نشان می‌دهد. من اصلا در تماسم با مردم هیچ حاجب و رادعی نداشت هم در خیابانها و هم در اجتماعات، تماس مستقیم با مردم داشتیم، دست مردم آنطوری که به هر حال در ازدحامها می‌شود به من می‌رسید. واقعآ استان امن است که باید از نیروی انتظامی‌مان و وزارت اطلاعات مان و مردمان صمیمانه تشکر بکنیم. این یک نقطه جالبی است که من باید این نعمت را عرض بکنم و تشکر هم بکنم و قدردانی بکنم. دیگر از حضور خانواده‌های ایثارگران و نیروهای حزب‌اللهی است در صحنه که حسابی با نشاط و ا نقلابی دارند استان را دیگر از هماهنگی که بین مایندگان و مدیران و نمایندگان ولی فقیه و ائمه جمعه و جماعات و روحانیت در این استان هست. واقعآ همه چیز یکپارچگی اینجا را نشان می‌دهد و من از نقش نمایندگان ولی فقیه به خصوص اینجا باید تشکر بکنم. مایک جلسه بسیار خوبی هم با فرهنگیان و دانشگاهیان داشتیم که آنها هم حرفهای بسیار خوبی را مطرح کردند و نقش فرهنگیها و داشگاهیها را در اینجا در نگهداشتن طراوت این استان برایش بهای زیادی باید قائل باشیم ضمنآ حالا آن جیزی که همه حا نقل محافل ما بود و شیرینی حلسات ما بود، حضور افکار امام راحلمان که مردم همچنان عشق می‌ورزند به امامکه ما همه این نعمتها را از امام داریم و مردم هم فراموش نمی‌کنند که این خیلی با ارزش است و همچنین عشقی که مردم به رهبر معظم انقلاب دارند. همه جا ما هر جا که می‌رفتیم و هر کسی دستش به ما رسید از من تقاضا می‌کردند که سلام مردم را به رهبر معظم انقلاب برسانم. اینها زیبائیها و آن روح کار را نشان می‌دهد که باز برای من جالب بود چیزهایی دیگری هم هست ولی خیلی مصاحبه طولانی شد، باید گذاشت برای مناسبتهای ختلف که عرض بکنم برای مردم مطالبی که سوغاتی سفر من برای مردمان هست آن وحدتی بود که در شرق مازندران بین اهل سنت و شیعه من دیدم در گنبدکاوس ودر بندر ترکمن که اهل سنت آنجا حضور زیادی دارند که ما آنچنان بین آنها صمیمیت و دوستی دیدیم که ائمه جمعه اهل سنت در اجتماعات ما مثل ائمه جمعه خود ماش یعه صحبت می‌کردند و اگر کسی نمی‌دانست که آن‌ها اهل سنت هستند تفاوتی نمی‌توانست تشخیص بدهد. این آمیختگی و رفاقت و وحدت چیز با ارزشی است و این ارزش جهانی دارد ما حالا وحد بقیه بخشهایمان خب دخل است، اما این رد کشورهایی اسلامی نمونه است. مخصوصآ درشرق مازندران که همسایه هم هست باکشورهای اسلامی شمالها، آن وحدت بسیار الهام بخش است. ماباید تشکر کنیم از برادران اهل سنت و شیعه که آن جور با رشد و هوشیاری توجه دارند به مقتضیات زمان خودمان نقطه دیگری هم ک آنجا زا ما زیاد می‌خواستند و حقشان هم بود و اینجا معلوم شد که ما در طرح داریم، فرودگاه دشت نازساری است که الان هواپیماهای کوچک می‌تواننند بنشینند، معلوم شد که ما بودجه برای اینجا در نظر گرفتیم که به زودی این فرودگاه را توسعه می‌دهیم که بتوانیم برای پروازهای هوایپیمای بزرگ هم استفاده بکنیم که این حق مردم است که الان ندارند در رشت هم اینطوری است و بناست آقای ترکان تلاش کنند تا حج امسال نمی‌دانم به امسال برسانند یا سال آینده، دشت را می‌رسانند، اما در اینجا حتمآ انشااء... برای سالهای بعد دیگر حج را از خود از فرودگاهتان انجام بدهید انشاءا... درمورد راه‌آهن، مایکی از تعمیرگاهشان بازدید کردیم، آنجا تعمیرگاه نیرومندی است و نقطه‌ای که آنجا برای من مودر توجه بود،این بود که واگنهای فرسوده را، مسافری را که خیلی قدیمی بوده دارند تجدید ساخت می‌کنند، تبدیل می‌کنند به سالنهای بزرگی مثل توربونها که هم مسافر زیادتری می‌گیرد و هم آسایش بیشتری در آن هست ما زیاد هم داریم از این واگنها که این یکدفعه ظرفیت واگن مسافربری ما را زیاد می‌کند و چون بناست ما راه‌آهن رادر بنارد اینجا تقویت کنیم و حتی‌الامکان هم توسعه بدهیم به بنادر دیگر و درسواحل ببریم، یکی از اهداف من هم آنجا این بود که ببینم آنجا چقدر آمادگی هست که خوشبختانه دیدم آماده هستند، دارند ریلها را هم تجدید می‌کنند. در همانجا یک هدف دیگری داشتیم که این ساحل سازیهایی که اخیرآ برای جلوگیری از موج انجام می‌شود آن‌جا را ببینیم. من دیدم طرحهای موفقی است و گاهی روزنامه‌های می‌نویسند که این طرح ناموفق بوده ولی آنجا که ما رفتیم هم مردم راضی بودند و هم مسئولان. البته این موقتی است ما کار اساسیمان را بعدآ می‌کنیم. در مورد نیروگاه نکا، آن نیروگاه تمام شده‌آی بوده، طرح در دست اجرایی نیست. من رفتم آنجا که تشکر کنم از کارکنان آن‌جا که به خوبی این نیروگاه بسیار عظیم را اداره کردند و در جنگ اینهاسه بار بمباران شدند و 30 شهید دادند و من به خاطر قدردانی از رحماتشان که خودشان بازسازی کردند نیروگاه را رفتم و قدردانی کردم. طرح جدیدی دارند برای پرورش ماهی قزل‌آلا در دریای خزر که این ابعاد گوناگونی دارد و ما رفتیم یک نمونه پرورش ماهی در سبدهای شناور را دیدیم. درکنار جزیره آشوراده مراحل تجربی‌اش را می‌گذارند که ماهی آزاد را هم همین‌جوری می‌شود پرورش داد که این کار مهمی است مسئله دیگر استفاده از مردابهای نزدیک دریاست که یکی از آنها در کمکیشان است که مرداب بسیار بزرگی است. یک چیز کوچکی در مقابل مرداب انزلی است که بنا شده برای آنجا طرحی بریزند و فکر می‌کنیم که هزارها اشتغال و مقادیر زیادی ما می‌توانیم از آنجا گوشت ماهی تأمین بکنیم. یک شیوه دیگری برای پرورش بچه ماهی خاویار اخیرآ گرفتند از کشورها دیگر، گمان میکنم از آلمان گرفتند که آن هم جالب است که اگر ان هم به ثمر برسد که راضی بودند از نتایج ابتدایی و بطور کلی در کنار وضع طبیعی دریای خزر ما باید از این موقعیت استفاده بکنیم که خیلی بیش از این می‌شود ماهیهای خوب اینجا پرورش داد.

سئوال خبرنگار: در استان یک طرح راهسازی توسط جهاد در دست احداث است. آیا امکن طولانی شدن آن وجود دارد؟ ریاست محترم جمهوری: پیشنهاد آقایان این است که این جاده راشش بانده بکنند. البته از ان جاده استفاده خواهد شد و الان هم دارند احداث می‌کنند و استفاده می‌شود، اما اینکه این همان جاده مورد نظر ما باشد، من بعید می‌دانم چون آن جاده متکی به پلها و تونلها بسیار عظیمی است که نمی‌خواهیم آن شیبهای تند را داشته باشد باید به گونه‌ای بسازیم که خیلی سریع عبور بکند، ولی این جاده هم مقداری که برای من توضیح دادندکه یکی از راههای خوب بین تهران و شمال خواهد شد.

س: خبرنگار: در مورد یکپارچه کردن اراضی و نحوه مالکیت آنها توضیحاتی بفرمایید.

ج: آن جزء مسائلی بودکه امروز صبح یک مقدار درباره‌اش صحبت کردیم. البته همین حلا هم مسئله مالکیت یکی از مشکلاتی است که طرح را کند می‌کند. ما الان بیشتر به کسانی که داوطلب باشند می‌توانیم این سرویس را بدهیم، قاعدتآ اگر ما بخواهیم اصولی عمل کنیم باید یک قانونی داشته باشیم که مانع باشد که دیگر اراضی کوچک بشوند . حالا به چه شکل این کار فنی است ما باید هم جنبی شرعی ان را در نظر بگیریم و رضایت مالک را و هم جنبه‌های ملی و منافع کلان طرح را. یکی طرحی آقای دکتر کلانتری دادند به دولت که ما فکر می‌کنیم به صورت یک لایحه به مجلس خواهد رفت ولی درست بررسی است. یکی از چیزهایی که در این سفر و همه سفر ها داریم، زحماتی است که خبرنگارها می‌کشند. من می‌بینم که آن‌ها خیلی با علاقه دنبال می‌کنند برای اینکه لطایفی را پیدا بکنند از مسایل جامعه و منعکس بکنند، گاهی هم به مشکل می‌افتند در گرفتن خبر، به خاطر اینکه شلوغ است معمولا اطراف ما من صمیمانه باید از زحمات آنها تشکر بکنم و همچنین در این سفر و سفرهیا یدگر، از امکانات خوبی که دارد در مسایل امنیتی شهر و انتظامی، کمکهای زیادی را می‌کند به امرو بهتر برگزار شدن این مسایل ضمن اینکه سپاه درکارهای عمرانی هم مشارکت گسترده دارد که باید از همه آنها تشکر بکنم.