مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی بمناسبت هفته دولت
سؤال: چهارچوب برنامه دوم توسعه اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی چیست؟ چرا این روش را انتخاب کردید؟
جواب: بررسی پس از جنگ باعث شد که تصمیماتی کلی در قالب برنامه به تصویب رسد بنابراین شرایط بررسی وسایل یادداشت شد. مشکلات کشور عبارت بود از خرابیهای جنگ، کسری بودجه و تورم مناطق محروم، عقب ماندگی امور زیربنایی، کمبود منابع تولید نفت و تخریب مخازن و تجهیزات صادراتی آن، تمرکز سیستم اقتصادی دولت و وابستگی مردم به سوبسید، طرحهای عمرانی نیمه تمام، بیکاری، رشد جمعیت، تولید کم، و خاموشی برق، برای منع این مشکلات عادی شدن وضع کشور برنامه اول متناسب با شرایط موجود و با هدف اقتصاد و زندگی سالم و پیشرفت کشور تهیه شد.
سوال: از روشهای اجرایی برنامه اول چگونه دفاع می‌کنید؟
جواب: برنامه‌های طراحی شده به مجلس رفت و آنرا تصویب کرد. در طول برنامه اول وضع کشور بکلی تغییر کرد و اهداف برنامه اجرا شد. بزرگترین موفقیت این برنامه اصلاح شرایط بعد از جنگ و هموار شدن راه برای عمران و آبادی کشور بود.
سوال: با توجه به پشت سرگذاشتن برنامه اول، هشت سال دفاع مقدس و عبور از تنگنای اقتصادی، برجسته‌ترین ویژگی و جایگاه تاریخی مقطع کنونی چیست؟
جواب: در مقطع فعلی ما از مرحله بسیار مشکلی عبور کردیم. برنامه دوم بستر مناسبتر و هموارتری دارد و هدف آن ادامه برنامه بازسازی و سازندگی با اتکا به آرمانهای انقلاب و توجه به مصالح جامعه و نیازهای کشور است.
سوال: تاریخ می‌گوید وزین‌ترین دست، دست تاریخ است که بر شانه مردان بزرگ قرار می‌گیرد. آیا شما این سنگینی را بر شانه خود احساس می‌کنید؟
جواب: سنگینی روزهای اول کار بیش از حالا احساس می‌شد و اینهمه مشکل واقعآ نگرانی داشت اما مطمئن بودم که می‌توانم از عهده این مشکلات برآمد.
سوال: تا چه اندازه خودتان را و مشورتهای خودتان را متکی به مقام معظم رهبری می‌دانید؟
جواب: تصمیم‌گیری در بسیاری از مسایل کلی حق ایشان است و باید از ایشان نظر خواست. در بقیه موارد نیز وقتی با ایشان مشورت می‌کنم تصمیم‌گیری برایم راحتتر است.
سوال: جهت انقلاب و کشور در برنامه چیست؟
جواب: برنامه دوم ادامه راه برنامه اول است. البته در برخی موارد ممکن است اصلاحاتی را انجام دهیم.
سوال: مقصد نهایی را چگونه ترسیم می‌کنید؟
جواب: قصد نهایی من این است که کشوری داشته باشیم مستقل، خودکفا و اسلامی بطوری که منافع کشورمان را نقد کرده باشیم، همه با سواد باشند، با هه داد وستد کنیم و محیط امن و آزاد باشد.
سوال: در برنامه اول کشور و بازسازی شد و کارهای عظیم عمرانی و اقتصادی و فرهنگی انجام گردید. آیا راهی که انتخاب کردید آگاهانه بود و از روش خود راضی هستید؟
جواب: روش ما آگاهانه بود. مشکلات را مردم درک می‌کنند. دلیل حرف من ادامه راه برنامه اول در برنامه دوم است.
سوال: کمکهای شما به اقشار آسیب‌پذیر و کم درآمد در مسیر تحقق عدالت اجتماعی است یا مجانی دادن است؟
جواب: بیت‌المال مال مردم است و هنوز در جامعه بیعدالتی داریم. سعی داریم بی‌عدالتیها را اصلاح کنیم و هرکسی مطابق کاری که انجام می‌دهد مزد بگیرد. برای کسانی که قادر به کار کردن نیستند عدالت این است که آنها را تأمین نماییم و تبعیض را از بین ببریم.
سوال: عدالت اجتماعی چیست؟
جواب: این موضوع ابعاد فردی، اقتصادی و اجتماعی دارد و معنی آن برخورداری از نعمتهای عمومی است.
سوال: شاخصترین نکته در برنامه دوم در بعد اقتصادی عدالت نسبی اجتماعی چیست؟
جواب: توجه به مناطق مردم به شکلی که طبقات محروم بتوانند منصب مناسب انسانی خود را اشغال کنند.
سوال: ماچگونه می‌توانیم با حفظ حریم فرهنگی خود را با دنیای امروز تطبیق دهیم؟
جواب: سازگاری با دنیا مشکل آینده انقلاب است و ما بهرحال این تنازع فرهنگی و درگیری را خواهیم داشت.
سوال: مهمترین دستاورد فرهنگی انقلاب نگرش جدید به اسلام است. با توجه به تاثیرپذیری انسان از محیط و انتقال محیط توسط ماهواره به خانواده برای حفظ این نگرش چه خواهیم کرد؟
جواب: کار اصلی در مسایل فرهنگی کارهای توضیحی و خودکار فرهنگی است. انسان را باید تربیت و اعتا کرد. از طریق تقویت تریبونهای نماز جمعه، مساعد صدا و سیما و رسانه‌ها، مطبوعات و برنامه‌های فرهنگی مدارس، دانشگاههای برنامه‌های سیما، تاتر و ایجاد پارکها، فضاهای فرهنگی و کتابخانه‌های سیار این نگرش را حفظ می‌کنیم. علاوه بر این بر اساس سیاستهای اسلامی تربیت و سرکوب فرع ضرورت دارد.
سوال: برای جوانان، نوجوانان و زنان چه کرده‌اید؟
جواب: با پوشش مدرسه‌ها را زیاد کردیم. تقریبآ تمام مردم را تحت پوشش تحصیلی قرار دادیم. زنان و برادران معلم تربیت کردیم. دانشگاهها را توسعه دادیم و مسایل فرهنگی را تقویت کردیم و بچه‌ها را در جبهه‌ها پرورش دادیم.
سول: با توجه به نقش جوانان در اقتدار ملی و حفظ اعتلای ملی، آیا آنچه برای آنها انجام داده‌اید کافیست؟
جواب: هیچ وقت کافی نیست و بیشتر باید کار بکنیم.
سوال: با توجه به معدل سنی رزمندگان در جنگ و حفظ اقتدار ملی اینرا عرض کردم.
جواب: کارهای ما باید توسعه و تقویت مدارس، غنی کردن صدا و سیما، روزنامه‌ها، سرگرمیها، داستانها و فیلمها و کارهای هنری باشد.
سوال: جایگاه جهانی جمهوری اسلامی کجاست؟ آیا بین سیاست، اقتصاد و فرهنگ ما توازن وجود دارد؟ جاذبه انقلاب اسلامی در چه حد است و آیا نظام قائم به انقلاب باقی خواهد ماند؟
جواب: امروز ایران و انقلاب اسلامی در دنیا بصورت مثبت و منفی مطرح است. جایگاه ما حساس است. اما توفیق ما در به ثمر رساندن افکار و تحکیم آن در آینده نشان داده می‌شود. اهداف ما در بازسازی، سازندگی و رفاه اجتماعی گاه تعارض دارد. خواستهایمان را برای بشریت در خارج مطرح می‌کنیم و سعی می‌کنیم که بر تعارضات و مشکلات فائق شویم.
سوال: با توجه به موقعیت جغرافیایی، معنوی و فرهنگی کشور ما جایگاه حساسی داشته، دنیا باید بپذیرد که ایران تاثیر جدی در تاریخ بشریت دارد.
سوال: از نظر جهانی تا چه اندازه احساس امنیت می‌کنید و برای تامین این امنیت چه می‌کنید؟
جواب: آینده انقلاب نگرانی ندارد. ما می‌توانیم از پس مشکلات بربیاییم. با افکار انقلابی می‌توانیم این امنیت را حفظ کنیم.
سوال: رسالت رادیو و تلویزیون و رسانه‌ها برای عبور از تنگنای فرهنگی چیست در این راستا چه توصیه‌ای برایشان دارید؟
جواب: آنها باید همیشه هدف تهاجم دشمن را درک کنند و سعی کنند در مسیر آن قرار نگرفته و توطئه‌های دشمن را خنثی کنند همین رسانه‌ها باید مردم و جامعه را آگاه نمایند.
سوال: چه برنامه رادیو و تلوزیون را تعقیب می‌کنید؟
جواب: بیشتر اخبار را می‌بینم و در صورت پیدا کردن فرصت برخی از برنامه‌ها را می‌بینم.
سوال: با توجه به مزیت اقتصادی ایران، چگونه از آن می‌توان سود برد؟ در مورد گات نظرتان چیست؟
جواب: ما باید از قدرتمان در دنیا سود ببریم. و موازینی را در ارتباطات بین‌المللی رعایت کنیم. با تدبیر صحیح و مدیریت عاقلانه باید با هوشیاری منافع خود را تنظیم کنیم. در مورد گات در حال مطالعه هستیم و موضمان روشن نیست.
سوال: آیا عدم عضویت ما تضعیفان می‌کند؟
جواب: ما جواب را بررسی کرده و می‌سنجیم. سپس تصمیم می‌گیریم.
سوال: آیا در مشارکت بخش خصوصی در برنامه اول موفق بودید؟ برنامه دوم را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
جواب: در برنامه اول بخش خصوصی را فعال کردیم مردم تشویق شدند و سرمایه‌گذاری کردند. در این برنامه کارخانه‌ها را سودده و آماده واگذاری کردیم. در برنامه دوم مسیر خصوصی‌سازی هموارتر است.
سوال: دیدگاه جنابعالی در مورد فضای باز اقتصادی چیست؟
جواب: سیاست اقتصادی ما متناوب از چین و شوروی است. در ایران همه چیز متعلق به مردم است بنابراین با آنها مقایسه نمی‌شود و اقتصاد با رعایت اصول و قوانین باز است و با احتیاط تعدیلهای اقتصادی را انجام می‌دهیم.
سوال: ارتباط میان بمب‌گذاری در آرژانتین، زهدان و مشهد را چگونه می‌بینید؟
جواب: قرائنی وجود دارد که نشان می‌دهد همه اینها توطئه است و سعی برفشار آوردن روی انقلاب ایران دارند.
سوال: به عنوان حسن ختام پیام شما برای مردم ایران چیست؟
جواب: انقلاب عظیم ما و راه طولانی آن مشکلاتی دارد. باید با روحیه انقلابی، اتحاد، وحدت دوستی و رفاقت، هماهنگی و شفقت جامعه را به جایگاه را به جایگاهی که دارد برسانیم.
سوال: چه عواملی باعث تقویت وحدت ملی است و باید تقویت شود؟
جواب: انحصارطلبی و خودخواهی را باید از بین برد، همه را از خود بدانیم و درمشکلات و نعمتها با هم شریک شدیم.