مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی با شبکه تلویزیونی المنار لبنان مصاحبه کننده : خبرنگار شبکه المنار لبنان
پذیرش شرایط ایران،
راهی برای پذیرش
پروتکل الحاقی
مذاکرات ایران و
آژانس هسته‌ای
ایران در مقدمه استفاده
صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای
È ضمن تشکر از وقتی که به شبکه تلویزیونی المنار دادید، اجازه می‌خواهیم از وقت استفاده کنیم و سؤالات را مطرح نماییم. چرا ایران موافقت خود را جهت پروتکل الحاقی اعلام کرد؟
É بسم‌اللهّلرحمن‌الرحیم، ما از همان روز اوّل که آقای البرادعی به ایران آمدند، به ایشان گفتیم که اگر شرایط ما تأمین شود و شروط ما را بپذیرند، از امضای پروتکل ابایی نداریم. از آن روز تا به حال مذاکراتی شد و نهایتآ به اینجا رسیدیم که آنها بخش مهم شرایط را پذیرفتند. البته هنوز تمام نشده است. در مذاکرات مقدماتی پذیرفتند و ایران هم پذیرفت که اگر شرایط رسمآ پذیرفته شود، امضاء خواهد کرد. نوعآ هم این شرایط شبیه شروطی است که آمریکایی‌ها برای پذیرش پروتکل قائل شدند. نزدیک به آنها است. چیز تازه‌ای اتفاق نیفتاده است. چند ماهی که صحبت شده، همیشه حرف ایران همین بود و الان به نقطه روشن‌تری رسیدیم.
È آیا ایران امضاء می‌کند؟
É بالاخره هنوز تمام نشده است. الان مذاکرات در ایران و وین در جریان است. وقتی تمام شد، امضاء می‌کنیم، هنوز که تمام نشده است.
È دیدگاه ایران نسبت به غنی‌سازی اورانیوم چیست؟
É ایران هنوز تزریق گاز اورانیوم به ماشینها را شروع نکرده است. در حقیقت کاری شروع نشده است. در مقدمات کار هستیم. آنچه که گفتند
لزوم پذیرش برنامه‌های
شفاف ایران توسط
آژانس هسته‌ای
آمریکا، بزرگترین
جنایتکار هسته‌ای
عدم استفاده فضای
ایران از انرژی هسته‌ای
سابقه همکاری آمریکا
با ایران در نیروگاه
هسته‌ای در زمان شاه
شده، این است که باید صبر کنیم تا آژانس قانع شود که برنامه‌های ایران شفاف است و ابهامی در آن نیست که بتوانیم زیر نظر آژانس کارمان را شروع کنیم. یعنی هنوز چیزی نبوده که بخواهد متوقّف شود.
È آیا ساختن سلاح اتمی با ایدئولوژی دفاعی و نظامی است یا ربطی به شریعت اسلام دارد؟
É آنچه که در استفاده از سلاح اتمی نشان داده شده و نمونه‌هایی که هست و در ژاپن اتفاق افتاده است، انسانهای بیگناه زیادی کشته و مصدوم شدند. طبیعتآ اسلام با چنین عملی موافق نیست. پیامبر اکرم(ص) وقتی لشگری را اعزام می‌کردند، به آنها می‌گفتند که درختی را قطع نکنید. بی‌گناهی را نکشید، به زنها تعدّی نکنید، معابد را خراب نکنید، اسلام همه ابعاد انسانی را در جنگها در نظر گرفته است. چطور می‌شود که ما بپذیریم بمب اتمی را در شهر یا جایی بیندازیم که آثارش تا سالهای متمادی و نسلهای بعدی باقی بماند و آسیب برساند؟ طبیعی است که جمهوری اسلامی و هر مسلمانی با چنین سلاحی موافق نیست که بکار ببرد.
È فکر می‌کنید دیدگاه اخیر آمریکا به خاطر فعالیت‌های اتمی است یا ادامه همان دشمنی‌های پیشین در قالب شعار اتمی است؟
É سابقه این است که آمریکا در رژیم شاه فکر می‌کرد که ایران خانه امن اوست و اینجا را تقریبآ جزو قلمرو آمریکا می‌دید و هزاران مستشار آمریکایی در ایران همه چیز را زیر نظر داشتند و شاه به فرمان آمریکایی‌ها کار می‌کرد. انقلاب اسلامی ایران را از دست آمریکایی‌ها گرفت. آمریکایی‌ها نمی‌توانند این ضربه را فراموش کنند. چون وقتی ایران را از آنها گرفتیم، سیاست آنها در منطقه دچار عدم تعادل شد و برنامه‌هایشان به هم ریخت. بنابراین آمریکایی‌ها از اول با ماهیت انقلاب اسلامی مخالف
انواع توطئه‌های
آمریکا علیه ایرانی
مسایل هسته‌ای، بهانه‌ای
برای مقابله با ایران
اختلافات اصولی
ایران و آمریکا
ناخوشایندی سیاست
استکبار ستیزی ایران
برای آمریکا
بودند و در طول این 25 سال هر وقت فرصتی پیدا کردند، خشم خود را نسبت به ایران نشان دادند، یا ما را تحریم کردند و یا با حمایت صدام علیه ما لشگر کشیدند و یا در مجامع بین‌المللی علیه ما رأی دادند و یا علیه ما تبلیغات وسیعی داشتند.
بنابراین اصل مسأله این است که آمریکایی‌ها با انقلاب اسلامی موافق نیستند. گاهی بهانه مسایل هسته‌ای را می‌گیرند و گاهی مسایل تروریستی را تهمت می‌زنند. یا مثلا در مسأله اسراییل و فلسطین نظر ما به طور جدّی با سیاست آنها درگیر است. ما با رفتار آمریکا و اسراییل موافق نیستیم. این یک مسأله اصولی است و اگر ما هیچ مسأله دیگری هم با آمریکا نداشتنه باشیم، آمریکا نمی‌تواند از این موضع ما بگذرد. پس با آمریکا اختلافات اصولی داریم. به همین جهت در مقاطعی هم از مسایل مقطعی استفاده می‌کنیم.
Èعصبانیت آمریکا از ایران به دلیل فروپاشی شاه ایران است یا ماهیت انقلاب؟
Éهر دو. هم ما دست آمریکا را از ایران کوتاه کردیم و هم سیاست ما این است که اگر بتوانیم جهان اسلام را از سلطه استعمار غربی نجات بدهیم. این را هم مخفی نمی‌کنیم. صریحآ مطرح می‌کنیم که کشورهای اسلامی نباید پیرو سیاست آمریکا باشند و باید مستقل باشند. البته می‌توانند همکاری کنند. ولی فرمان بردن از آمریکا و هر کشور خارجی را برای مسلمانها نمی‌پسندیم. این صراحت قرآن است که خداوند اجازه نمی‌دهد کفار بر مسلمانها مسلّط باشند. این سیاست ما هم برای آمریکا ناخوشایند است.
Èآمریکا از ایران چه می‌خواهد؟ چه چیزی او را از لحاظ سیاسی ارضا می‌کند؟
عدم سازگاری ایران با
سیاستهای توسعه طلبانه
آمریکا
اظهارات ضد و نقیض
آمریکا درباره ایران
حرکات مردم عراق،
الهامی از انقلاب اسلامی
اکثریت شیعه، دلیلی
برای نزدیکی بیشتر
ایران و عراق
Éتا ایران بر مواضع اصولی، اسلامی و ملی و استقلال خود تکیه کند، آمریکا نمی‌تواند از ما راضی باشد. چون با سیاستهای توسعه‌طلبانه آنها سازگار نیست. مگر اینکه احساس کند که باید یک مقدار حقیقت و واقعیت را بپذیرد. اگر آمریکایی‌ها تسلیم حقیقت‌ها و واقعیت‌ها شوند، آن موقع قابل بحث است که بتوانیم با آمریکایی‌ها کار کنیم.
Èآیا ایران به دنبال تکرار جمهوری اسلامی در عراق است؟ چون آمریکا می‌گوید ایران تلاش می‌کند که در عراق نفوذ کند.
Éفکر می‌کنم اینها هم بهانه است. آمریکایی‌ها گاهی از مشی ایران در مسایلی که در افغانستان و عراق رخ می‌دهد، احساس رضایت می‌کنند. یعنی آنها خوب لمس کردند که ما برنامه‌ای برای دخالت عملی در عراق یا افغانستان در شرایطی که پیش آمده، نداشتیم. ولی طبعآ آمریکایی‌ها نگران هستند از اینکه مردم عراق که ذات آنها مسلمان است و مسلمانهای غیور و پرشوری هم هستند، بخواهند راه ایران را بروند. یعنی اسلام را به عنوان حکومت خودشان بپذیرند. لازم نیست عراقی‌ها تحت نفوذ ما باشند. مردم عراق هم مثل مردم ایران هستند. یعنی همان راهی که مردم ایران رفتند، با تفاوتهایی که هست، هر کشور مسلمان دیگری می‌تواند برود. این کشور می‌تواند عراق، پاکستان، مصر و هر کشور دیگری باشد. مثلا در مصر اگر بخواهند بعضی از عوامل را بکار نگیرند، ممکن است مردم مصر هم حرکتی مثل ایران داشته باشند. طبیعی است که آنها نمی‌خواهند مثل ما حکومت مذهبی شیعی داشته باشند. ولی مسلمان هستند و مسلمانان با هم تفاوت زیادی ندارند. به هر حال آمریکایی‌ها نگران داخل عراق هستند و گاهی فرافکنی می‌کنند و می‌گویند ممکن است ایرانی‌ها دخالت کنند.
Èشما در نماز جمعه سیاست آمریکا را در عراق و افغانستان
پنهان کاری آمریکا
در میان اهداف
کشور گشایی‌ها
دروغ پردازهای
بوش در حمله به عراق
آمریکا، دوست دیروز
و دشمن امروز صدام
حمایت‌های بی‌دریغ آمریکا
از صدام در جنایات
مورد انتقاد قرار دادید. آیا منشاء حرفهای شما به خاطر عصبانیت است یا بر اساس منطق بود؟
É من با احساس حرف نزدم. منطق این را نشان می‌دهد. آمریکا برای عراق این همه هزینه کرده که مردم عراق را آزاد کند. حالا چرا آزادشان نمی‌کند؟ بگذارد آزاد باشند. طبیعی است که آمریکایی‌ها اهداف دیگری دارند. برای نفت و یا برای حمایت اسراییل و یا برای سلطه بر منطقه و از این قبیل چیزها آمدند. آنها می‌دانند که هنوز بسیاری از کشورهای دنیا در اسارت آمریکایی‌ها هستند. یعنی دولتهای دست نشانده آمریکا مردم زیادی را اسیر کردند و آزادی آنها را گرفتند. این ادّعا را کسی از آمریکا قبول نمی‌کند. خود آمریکایی‌ها هم باور ندارند. دیروز در تظاهراتی که در آمریکا بود، شخصیتهای آمریکایی گفتند: آقای بوش توانست با دروغ فضای آمریکا را برای اعزام نیرو به عراق آماده کند. برای آنها کم‌کم روشن شده است.
È جناب‌عالی می‌فرمایید آمریکا مردم عراق را آزاد نکرد. آیا فروپاشی رژیم صدام توسط آمریکا بخشی از آزادی عراق محسوب نمی‌شود؟
É در جنگی که عراق علیه ما راه انداخته بود، فشار ایران داشت صدام را از بین می‌برد همین آمریکایی‌ها آمدند و صدام را نگه داشتند. یا وقتی که عراق به کویت حمله کرد، آمریکایی‌ها اقدام کردند و کویت را آزاد کردند. صدام در معرض سقوط بود. چون مردم عراق هم قیام کرده بودند و انتفاضه شروع شده بود. آمریکایی‌ها رسمآ به صدام اجازه دادند که مردم را به شدّت قتل عام کند و هزاران نفر از مردم را با هلی‌کوپتر، هواپیما، تانک و خمپاره کشت که الان جسدهایشان پیدا می‌شود. ما معتقدیم که در این مدت
تضعیف ایران، یکی از
اهداف آمریکا در حمایت
از صدام
قبول سلطه آمریکا در عراق
یعنی چاله به چاه افتادن
عراقی‌ها، مشتاقان
استقلال و آزادی
مردم عراق، صاحبان
اصلی حکومت آینده
در عراق
دفاع جانانه عراقی‌ها
در مقابله با آمریکا
آمریکایی‌ها در بقای صدای مؤثر بودند و از وجود صدام در منطقه برای اهداف خود استفاده می‌کردند که یکی تضعیف ایران بود. بنابراین شاید حذف صدام برای مردم عراق و منطقه یک هدیه باشد. ما تا اینجا را رد نکردیم. لذا هیچ اعتراضی نداریم که چرا حکومت بعث ساقط شد. اعتراض ما این است که آمریکا بخواهد جای او را بگیرد. اگر بناست که صدام برود و به جای او حکومت مستقیم آمریکا یا دست نشانده دیگر آمریکایی در منطقه بیاید، تعبیر من از اول این بود که از چاله بیرون آمدن و در چاه افتادن یا از ترس عقرب به مار پناه بردن است که برای مردم عراق بدتر می‌شود.
È نظر شما درباره مقاومت مردم عراق در برابر آمریکا چیست؟
É نمی‌خواهم در مورد راهی که مردم عراق در پیش می‌گیرند، چیزی بگویم. مردم عراق مردم هوشیار و شجاعی هستند و از شرّ یک دیکتاتور آزاد شدند و الان مشتاق آزادی و استقلال هستند و می‌دانند که کشورشان ثروتمند است و می‌تواند بدون کمک خارجی، مرفه باشد. این خودشان هستند که راهشان را گاهی با حرکت سیاسی و گاهی با حرکت نظامی انتخاب می‌کنند. کسی نباید مردم عراق را سرزنش کند که چرا این یا آن را انتخاب می‌کنند. هر کسی می‌خواهد چیزی بگوید، باید حق را به مردم عراق بدهد که خودشان انتخاب کنند. وقتی که تانک آمریکایی تاکسی عراق را زیر می‌گیرد و یا وقتی که بی‌مهابا هر کسی را خواستند، می‌کشند و هر کسی را خواستند، توقیف می‌کنند و به هر خانه‌ای خواستند، وارد می‌شوند، مردم عراق هم هر وسیله‌ای داشته باشند، دفاع می‌کنند. دزد در خانه آمده و صاحبخانه به هر صورت که مصلحت است، از خود دفاع می‌کند و باید هم دفاع کند.
È آیا ایران با مردم عراق همکاری می‌کند؟ اصولا شما چه
سیاست ایران در
قبال اشغال عراق
توسط آمریکا
همکاری ایران
با مردم عراق
جایگاه و تاثیر
روابط ایران و سوریه
در منطقه و جهان اسلام
سیاستی درباره حضور آمریکا در عراق پیش می‌گیرید یا گرفته‌اید؟
É سیاست ما این بوده که آمریکا باید هر چه زودتر عراق را ترک کند. حالا که حکومت عراق را ساقط کرده، باید به سازمان ملل واگذار کند. سازمان ملل هم باید سریعآ اقدام کند و مردم عراق را بر سرنوشت خودشان حاکم نماید. الان هر تأخیری که بیفتد، مسؤولش آمریکاست. ولی مردم عراق به هر شکلی که می‌خواهند کار کنند، به خودشان مربوط است. نمی‌خواهیم نظرمان را بر مردم عراق تحمیل کنیم. وقتی که آنها مثلا شورای حکم را انتخاب می‌کنند، ما نباید بگوییم که چرا انتخاب کردید، با آنها همکاری می‌کنیم. هرگونه دیگری هم عمل کنند، ما با آنها همکاری خواهیم کرد.
È رابطه تهران و دمشق و جایگاه این دو کشور را منطقه چگونه می‌بینید؟
É به هر حال ما از همان زمان پیروزی انقلاب با کشورهای به اصطلاح مترّقی غرب همکاری را آغاز کردیم. دوستی ما و سوریه درست به بعد از پیروزی انقلاب برمی‌گردد. بین من و آقای حافظ اسد مراودات و مذاکرات بسیار زیادی بود و تقریبآ در اکثر مسایل با هم همراه بودیم. در مسایل اسراییل، لبنان، عراق و حضور بیگانگان در منطقه با هم زیاد فاصله نداریم. طبیعی است که به عنوان دو کشور مسلمان با هم همکاری کنیم. آمریکا هم اینگونه نمی‌خواهد و می‌خواهد تفرقه باشد. به‌خصوص در مسأله اسراییل، همکاری ما و سوریه برای آمریکا تلخ بود.
È دیدگاه ایران نسبت به صلح در فلسطین چیست؟ چرا ایران بر خلاف بقیه کشورهای عربی، ایده‌های مطرح در خصوص صلح خاورمیانه را نمی‌پذیرد؟
سیاست ایران در قبال
مسئله فلسطین
شرایط استقرار صلح
در فلسطین
اسرائیل، جسم خارجی
بر پیکر منطقه
تفاوت مقاومت
با تروریست
É ما در صحنه فلسطین دخالت عملی نمی‌کنیم. فقط نظرمان را می‌گوییم. وقتی نظرمان را می‌گوییم، برای آنها سخت می‌شود. ممکن است بعضی از کشورهای عربی ملاحظاتی داشته باشند و جرأت نکنند نظرشان را بگویند و یا نظر دیگری بدهند. نظر ما این است که تا اسراییل در منطقه هست، صلح واقعی در منطقه تحقق پیدا نمی‌کند و فکر می‌کنیم تا مسأله آوارگان فلسطینی، حداقل بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل و شورای امنیت عمل نشود، منطقه آرام نمی‌گیرد. فکر می‌کنیم با وجود 5 میلیون آواره کسی نباید فکر کند که صلح مقدور است. همه اینها طلبکار و مظلوم هستند و روزی اقدام خواهند کرد. اسرائیل نمی‌تواند و نباید در بیت‌المقدس حضور داشته باشد. اینها نظرات ماست. اصل وجود اسراییل را غصبی می‌دانیم و مشروع نمی‌دانیم که بر منطقه تحمیل شده است. جسم خارجی است که در پیکر منطقه آمده است. اینها نظرات ماست. اما عمل را فلسطینی‌ها می‌کنند و کشورهای مجاور که خط مقدّم هستند، وارد میدان هستند. آنهایی که به ما اعتراض دارند، می‌گویند چرا صاحب نظر هستید؟ در حالی که هر کسی می‌تواند نظرش را بگوید و نظر ما این است.
È ایران به مقاومت در فلسطین کمک می‌کند و قبلا به مقاومت در لبنان کمک می‌کرد و به همین خاطر متهم به حمایت از تروریسم است. تا کی می‌توانید این فشارها را تحمّل کنید؟
É اول باید بپذیریم که مقاومت لبنان یا فلسطین ارعاب یا تروریسم است و بعد بگوییم که ایران از تروریسم حمایت می‌کند. الان چه کسی قبول دارد که اینها تروریسم هستند؟ کشور لبنانی‌ها اشغال شده بود، مبارزه کردند و اسراییل را بیرون کردند. این مقاومت، حق است، نه تروریسم. اسراییل تروریسم است. در فلسطین شما همین امروز صحنه بمباران غزه را دیدید
اسرائیل، بزرگترین
تروریست دولتی
توطئه‌های مختلف
آمریکا علیه ایران
اشغال عراق، آینده‌ای
ذلت با برای آمریکا
که چقدر وحشتناک بود. بمباران با هواپیما، توپخانه و هلی‌کوپتر ترور نیست، اما اگر کسی با دست یا با تفنگ و نارنجک به دشمن چنین صدمه‌ای بزند، ترور حساب می‌شود. آمریکایی ها ناحق می‌گویند. این رویه گمراه کردن افکار عمومی است. ما این را ترور نمی‌دانیم. دفاع بر حق می‌دانیم و فلسطینی‌ها مستحق حمایت هستند.
È همه صاحب‌نظران می‌گویند ایران در معرض یک توطئه است. آیا قبول دارید؟
É البته جدید نیست. ما از بعد از انقلاب همیشه در معرض توطئه‌ها بودیم و هیچ وقت ما را راحت نگذاشتند. بعد از انقلاب بلافاصله در ایران شورش مسلحانه را به راه انداختند. بعد کودتای نظامی کردند، جنگ را به راه انداختند و همیشه علیه ما تحریم بود. در جنگ وقتی آمریکایی‌ها دیدند که ما در حال پیروزی هستیم، با کشتی‌ها و هواپیماهایشان با ما وارد جنگ شدند. از آن به بعد هم همیشه بهانه می‌گیرند و تهاجم‌هایی می‌کنند. این توطئه‌ها برای ما تازگی ندارد.
È شما عقل آمریکایی‌ها را به عقل گنجشک شبیه کردید. منظور جناب‌عالی حکومت فعلی است، یا به طور کلی سیاستهای آمریکا؟
É در خیلی موارد این خاصیت را از آمریکایی‌ها می‌بینیم. در مورد عراق این حرف را گفتم. ببینید آمریکا اینگونه هست یا نیست؟ آمریکا وارد مهلکه‌ای شده است و من گفتم که آمریکا وارد باتلاق شده است و باید سیاست نجات از باتلاق را برای آمریکا اجرا کنند. الان آمریکا در عراق می‌خواهد چه کار کند؟ اگر بخواهد بیرون برود، آنچنان برای آمریکا خفّت‌بار و ذلّت‌آفرین است که به زودی نمی‌توانند سرشان را در دنیا بلند
گرفتاری آمریکا
در عراق
استیصال آمریکا
در عراق
بی تدبیری آمریکا
در حمله به عراق
تلاش برای سلاح هسته‌ای،
تهمت همیشگی دشمنان
به ایران
کنند. چون شکست مفتضحی است. اگر بخواهد بماند، اینگونه است که می‌بینید. یعنی روز به روز هم بدتر می‌شود. امروز که اخبار را می‌خواندم، معاون وزیر دفاع آمریکا به بغداد آمد که به امنیت کمک کند. هتل الرشید، یعنی محل اقامتش موشک باران شد و عدّه زیادی کشته و مجروح شدند. وقتی نمی‌توانند نقطه حساسی را که نقطه حفاظتی آمریکایی‌هاست، حفظ کنند، چگونه می‌خواهند در عراق بمانند؟ تازه اول کار است. طول می‌کشد تا جریانهای مقاومت نهادینه شوند و همدیگر را پیدا کنند و تشکیلات و راهکار پیدا نمایند. تا چند هفته قبل در بغداد خمپاره به کار نمی‌رفت، ولی الان هر جا را که بخواهند، با خمپاره می‌زنند. واقعآ آمریکایی‌ها در عراق مستأصل شدند. اگر مسؤولان عاقلی بودند، نمی‌گذاشتند نیروهایشان در آنجا برای دشمنانشان کیسه بوکس شوند. الان هر کسی بخواهد آمریکا را بزند، عراق مرز ندارد و از هر جا می‌تواند. پس الان آمریکا مستأصل است و این بخاطر بی‌عقلی و بی‌تدبیری است. سؤالات فراوانی از لحاظ مدیریتی است که آمریکایی‌ها نمی‌توانند جواب بدهند و این نشان از بی‌خردی است. اتفاقآ دیروز در تظاهرات واشنگتن سخنرانها همین را گفتند که ما در سیاست خارجی بوش عقلانیت نمی‌بینیم و درست هم گفتند.
Èاسراییل می‌گوید ایران سلاح اتمی دارد و می‌خواهد دولت اسراییل را نابود کند. نظر شما درباره این ادعاها چیست؟
Éمکرر جواب دادیم که نمی‌خواهیم از سلاح هسته‌ای استفاده کنیم و دنبال آن نیستیم. نمی‌دانم چگونه باید اثبات کرد؟ دشمن هر تهمتی را می‌زند و ما هر چه منکر می‌شویم، باز هم تکرار می‌کند.
Èدر خبرها آمده که اسراییل برای بمباران نقاطی در ایران برنامه‌ریزی می‌کند. آیا تهدیدات اسراییل برای ایران جدّی است؟
مقابله شدید ایران
در حملات احتمالی اسرائیل
جدیّت ایران
در مقابله به مثل
محاصره ایران،
یکی از اهداف آمریکا
برای حضور در منطقه
علاقه ایران به همکاری
با کشورهای عربی
É نمی‌دانم چقدر برای این حرفها جدّی هستند. ولی می‌دانم اگر چنین جسارتی کنند، جوابی که می‌گیرند، آنها را به شدّت پشیمان می‌کند. الان جمهوری اسلامی در شرایطی است که خیلی خوب می‌تواند از خود دفاع کند. خدا کند که آنها این بی‌عقلی را نکنند.
È ممکن است تهدیدات اسراییل اشکال دیگری داشته باشد؟ آیا اسراییل در تهدیدات خود جدّی است؟
É حتمآ مایل است که این کار را بکند. ولی به نظرم این دیوانگی را نخواهد کرد. آمریکایی‌ها هم در پایان جنگ ایران و عراق چند ضربه به ما زدند، ولی هر چه زدند، جواب گرفتند. یعنی هیچ حرکت آمریکایی‌ها در منطقه بی‌جواب نماند. ما در مقابله به مثل جدّی هستیم.
È الان ایران از چند جهت در محاصره آمریکاست. در افغانستان و عراق حضور نظامی دارد و با دولت ترکیه روابط خوبی دارد. آیا فکر نمی‌کنید که ایران منزوی شده است؟
É قبلا گفتیم که آمریکایی‌ها به قصد محاصره ایران آمدند. یعنی در افغانستان، عراق و هم جنوب خلیج‌فارس هستند و تلاش می‌کنند که در شمال ایران هم باشند، ولی خداوند اینگونه تدبیر کرده که آمریکا بجای اینکه محاصره کند، محاصره شود. الان آمریکا در محاصره است. شما می‌بینید که آنها در هتل الرشید هم امنیت ندارند. در پادگانهایشان در عراق و افغانستان امنیت ندارند و این ما نیستیم که امنیت آنها را سلب کردیم. خودشان به مرکز خطر آمدند. مثل که آمریکایی‌ها در محاصره هستند.
È آیا به نقش کشورهای عربی در حمایت از ایران اعتقاد دارید؟
É تحقیقآ علاقمند هستیم با کشورهای عربی که آنها هم تقریبآ مسلمان هستند، همکاری صمیمانه داشته باشیم. در قانون اساسی ما هست که
الویت‌های سیاست خارجی
جمهوری اسلامی
دست برادری ایران
به برادران عرب
روابط رو به پیش
ایران و عربستان
خشمگینی مردم عربستان
از سیاستهای آمریکا
اولویت سیاست خارجی ما با کشورهای اسلامی و سپس جهان سوّمی است. اعراب، اسلامی، جهان سومی و همسایه هستند. به سه دلیل باید با اعراب همکاری کنیم. امّا آمریکا نمی‌گذارد. از بعد از پیروزی اسلام در ایران، آمریکایی‌ها تلاش کردند که بجای دشمنی اعراب با اسراییل، دشمنی با ایران را جدّی نمایند. شما دیدید اولویت اعراب را به این دادند و نتیجه‌اش جنگ عراق علیه ما و چیزهای دیگر بود. ولی ما هیچ وقت عکس‌العملی نسبت به این رفتار نداشتیم. همیشه دست برادری را به برادران عرب دادیم و فکر می‌کنیم سرنوشت ما به هم مربوط است.
È در حال حاضر روابط ایران با کشورهای عربی به خصوص عربستان چگونه است؟
É فکر می‌کنم رو به خوبی هستیم. چند سال قبل من دو ملاقات با امیرعبداللّه در سنگال و پاکستان داشتم و بعد به عربستان رفتم، عربستان سعودی نقش زیادی در سیاست اعراب دارد.
وقتی که روابط خود را با عربستان حسنه کردیم، تأثیر زیادی گذاشت و الان هم مشکلی با کشورهای عربی نداریم. دلیلی ندارد که روابط ما راکد باشد و یا عقب‌نشینی کنیم. باید جلو برود. این کار به شرایط بستگی دارد و از طرفی هم به نظر می‌رسد که دوستان عرب آمریکا هم احساس می‌کنند آمریکا در سالهای اخیر به آنها خیانت کرده است و از سیاست آمریکا در فلسطین خشمگین هستند و مردم عرب هم خشمگین هستند. نقاط مشترک ما و اعراب در سیاست خارجی زیاد است و روابط دینی هم بسیار قوی است.
È ایران چگونه می‌خواهد با القاعده برخورد کند؟ آیا درست است که سران القاعده در ایران هستند؟
نقش آمریکا در
خلق القاعده و طالبان
سیاست ایران در برخورد
با وابستگان به طالبان
و القاعده
سوء استفاده آمریکا
از مشاجرات سیاسی ایران
ناروایی اختلافات
سیاسی در ایران
Éاوّلا شما می‌دانید که القاعده و طالبان آمریکا و بعضی از کشورهای عربی در مقابل ایران خلق کردند. ما در گذشته هیچ روابط دوستانه‌ای با اینها نداشتیم و بعد هم هیچ رابطه‌ای برقرار نکردیم. طبیعی است که ایران کشور بزرگی است و افرادی به صورت قاچاق وارد می‌شوند. مدّتی کشورهای عربی جواز نمی‌خواستند که وارد ایران می‌شد و روادید را قطع کرده بودیم. عربها خیلی آسان وارد می‌شدند. ما هم القاعده و طالبان را نمی‌شناسیم. گاهی پیدا می‌شوند و اگر جرمی در ایران می‌کنند، بازداشت می‌کنیم و اگر جرمی نکرده باشند، تحویل کشورهای خودشان می‌دهیم. به آمریکا نمی‌دهیم. سیاست ما این است. ما هیچ قراردادی با آمریکا و غیر آمریکا نداریم که اینها را تحویل بدهیم. ولی چون با اینها موافق نیستیم، به کشورهای خودشان می‌فرستیم و اگر کاری بکنند، در ایران مجازات می‌شوند.
Èچند هفته پیش از احزاب سیاسی خواستید که متحد شوند و از دشمنی‌های سیاسی پرهیز و به جای آن با تهدیدات آمریکا مبارزه کنند، منظور از دشمنی‌های سیاسی چیست؟
Éچند سال است که در ایران مشاجرات سیاسی جریانها زیاد شده است. در گذشته اینگونه نبوده است. آمریکایی‌ها هم از این اختلافات سوءاستفاده می‌کنند و فکر می‌کنند از این دریچه وارد ایران می‌شوند و در ایران اهداف خودشان را پی‌گیری می‌کنند. من این مخاصمات و مشاجرات را به نفع ایران نمی‌دانم. البته اختلاف سیاسی در کشوری که انتخابات دارد، طبیعی است. دموکراسی همراه با اختلاف‌نظرها است. منتهی در ایران از حدّ نصاب بالا رفته است و گاهی به تضعیف و تخریب همدیگر می‌انجامد و من اینها را در شرایط فعلی ناروا می‌دانم. فکر می‌کنم باید ملاحظه کنیم. چون دشمن بالای سر ماست.
ارتباط مستقیم آمریکا
با آشوبگران ایران
سیر تاریخی روابط
ایران و روسیه
تاثیر فشارهای آمریکا
بر روابط روسیه با ایران
چند و چون روابط
ایران و اروپا
Èهمچنین اشاره کردید که آمریکا از طریق افراد خود درصدد ایجاد آشوب در ایران است. آیا در این خصوص واقعیات عینی وجود دارد؟
Éهمین دو، سه ماه قبل آشوبی در ایران شد. تلویزیونها و رادیوهایی که در آمریکا مستقر هستند، مستقیمآ با آشوبگران ارتباط داشتند و فرمان می‌دادند و کمک می‌کردند و صحنه را خیلی روشن هدایت می‌کردند. یک عدّه اوباش، قاچاقچی و اراذل بودند که به خیابانها آمده بودند و با یک عدّه انسانهای فریب خورده‌ی دانشجو یا افراد سیاسی به هم رسیده بودند. اگر آنها اراده‌ای داشتند، در خدمت آمریکا عمل نمی‌کردند. نظرم این است که الان اینگونه حرکتها خواسته آمریکاست.
Èآیا شما از سیاستهای روسیه در قبال ایران راضی هستید؟
Éاز وقتی که با ابتکار من روابط را با روسیه فعال کردیم، تا به حال تا حدود زیادی ازرفتار روسیه راضی هستیم. در زمان آقای گورباچف، سفری به روسیه کردم و مذاکرات خیلی طولانی و وسیع داشتیم و در همه زمینه‌ها قراردادهایی بین ما منعقد شد و بعضی‌ها در حال اجراست. یکی همین نیروگاه بوشهر است. البته از طرفی هم روسها تحت فشار آمریکا هستند. منافعی در روابط با آمریکا دارند. گاهی فشار آمریکا حرکت روسیه را کُند می‌کند. امّا هیچ وقت این حرکت قطع نشده و برنامه‌هایمان ادامه دارد. در مجموع باید از سیاست روسیه درباره ایران راضی باشیم، چون روسیه هم بعد از فروپاشی مشکلات جدّی دارد.
Èنظر شما درباره روابط با اروپایی‌ها چیست؟
Éاروپایی‌ها کمتر از روسیه با ما همکاری می‌کنند. مثلا همین نیروگاه بوشهر را اروپایی‌ها و آلمانی‌ها شروع کرده بودند. ناتمام گذاشتند و روسها
مسایل فلسطین، از مسایل
اصولی مبارزه ایران
حمایت‌های فرهنگی و عقیدتی
ایران از مبارزات فلسطین
حضور انفرادی ایرانیان
در مبارزات فلسطینی‌ها
تمام کردند. بعضی‌ها گاهی با ما بدرفتاری می‌کنند، ولی باید بگوییم اروپا هم بطور نسبی وضع بدی با ایران ندارد.
Èآیا شما با همه فشارها حمایت از فلسطین را ادامه می‌دهید؟
Éاز اوّل حتی در زمانی که با رژیم شاه مبارزه می‌کردیم، مسأله فلسطین جزو مسایل اصولی ما در مبارزه بود. چون شاه ایران هم در کنار اسرائیل بود و ما در کنار مردم فلسطین بودیم. بعد که پیروز شدیم، مسؤولیت ما بیشتر شد. هنوز هم مسأله فلسطین را جزو مسایل خودمان می‌دانیم. به‌عنوان مسلمان، حامی ضعفا و مظلومان، ظلم‌ستیزی و استعمارستیزی جزو اصول انقلاب ماست و در فلسطین همه اینها جمع هستند و ما هم وظیفه داریم از فلسطینی‌ها حمایت کنیم.
Èبه همین خاطر است که در عملیات استشهادی مشارکت می‌کنید؟
Éایرانی‌ها با چه کسی مشارکت کردند؟
Èبا مجاهدین فلسطینی.
Éدر عملیات مشارکت کردند؟
Èبله.
Éمن این را نمی‌دانم. آنچه که می‌دانم این است که از مبارزات لبنان و فلسطین حمایت انسانی، فرهنگی، عقیدتی و مالی می‌کنیم. امّا اینکه در عملیات شرکت داشته باشیم، در سیاست ما نیست.
Èولی ایرانی‌ها در لبنان علیه اسرائیل جنگیدند.
Éاوایل انقلاب که هنوز نظمی در ایران نبود، افرادی رفتند. قبل از انقلاب هم می‌رفتند، امّا برنامه حکومت این نبود که نیرو بفرستد و در عملیات شرکت کند. ولی کارهای دیگر را همیشه انجام می‌دادیم.
انتقادات ایران
از دولت خودگردان
روابط صمیمی ایران
با مبارزان فلسطین
تهمت کمک‌های نظامی
ایران به فلسطین
انتفاضه، تنها راه
آزادی فلسطینی‌ها
Èیاسر عرفات تعبیر بدی نسبت به ایران داشت.
Éچه تعبیری کرد؟
Èگفت از ما فلسطینی‌تر شدند.
Éبالاخره انتقاداتی به دولت خودگران و اینها داشتیم. از محافظه‌کاری آنها خوشمان نمی‌آمد، ولی همانها را هم در خدمت فلسطین می‌دانیم. فرق می‌کند اینکه ما ببینیم نظرات سیاسی ما را در آنجا عمل می‌کنند یا نمی‌کنند. طبعآ هر قدر بیشتر مشاهده کنیم که فلسطینی‌هادر جهاد و مبارزه جدّی هستند، روابط ما با آنها صمیمی‌تر می‌شود. ولی ما که اینجا سفارت اسراییل را تبدیل به سفارت فلسطین کردیم، بر همان اساس باقی هستیم و هنوز هم همان روابط را با سفارت فلسطین داریم و از این جهت هیچ تضعیف نمی‌کنیم. ولی دوستی ما با کسانی که جهاد می‌کنند، بیشتر است.
Èآیا شما به مبارزان فلسطینی سلاح می‌دهید؟
Éچنین خبری را نشنیدم و آنها احتیاج به سلاح ندارند که از ما سلاح بخواهند. طبیعی است که از لحاظ مالی باید کمک کرد. ما هم در مواردی فکر می‌کنیم می‌توانیم کمک کنیم. در آنجاهایی که قبول داریم، کمک می‌کنیم.
Èنظر نهایی شما درباره فلسطین چیست؟
Éانتفاضه را تنها راه نجات و آزادی فلسطینی‌ها می‌دانیم. باید انتفاضه را حمایت و تقویت کرد. شاید عدّه‌ای به‌صورت سیاسی و عدّه‌ای داغ‌تر مباره کنند، ما از انتفاضه حمایت می‌کنیم.
Èمتشکرم.
Éموفّق باشید.