مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی با خبرنگاران ایران و آلمان (شرکت کنندگان در سمینار مشترک مطبوعات ایران و آلمان)
هاشمی چهارشنبه 17 آبان 1374
هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری صبح دیروز (16 آبان 1374) روزنامه‌نگاران ایرانی و آلمانی شرکت کننده در دومین دبیران رسانه‌های جمعی دو کشور را که در تاریخ چهاردهم آبان ماه در تهران برگزار شد، به حضور پذیرفتند و به پرسش‌های آنان پاسخ گفتند.
در این جلسه ابتدا سردبیر روزنامه ایران نیوز و دبیر سمینار گزارشی از مسایل طرح شده را به اطلاع رئیس جمهوری رساند و سپس حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی در سخنان کوتاهی ضمن خوش آمدگویی به نمایندگان رسانه‌های همگانی آلمان و حاضران در جلسه گفت : تبادل افکار بین مسئولان مطبوعات می‌تواند به روشن شدن حقایق بین دو کشور کمک کند و مؤثر افتد. حتی اگر این حقایق تلخ باشند، اما کشف آنها مهم و ارزشمند است.
رئیس جمهوری تأکید کرد مطبوعات آیینه افکار عمومی است و اگر حقایق منعکس شود، افکار عمومی نیز درست قضاوت خواهد کرد و قضاوت صحیح نیز مهمترین عنصر اصلاح جامع است.
رئیس جمهوری در پایان سخنان خود افزود: باید بپذیریم کسانی که باعث گمراهی افکار عمومی می‌شوند به مردم خیانت و به جامعه زیان وارد می‌کنند و ضد دمکراسی عمل می‌نمایند.
در این جلسه روزنامه‌نگاران آلمانی و ایرانی پرسش‌های خود را از رئیس جمهوری مطرح کردند.
Éروزنامه فرانکفورتر آلگماینه: آقای رئیس جمهوری باتوجه به این که روابط ایران و آلمان خوب است، چرا چهره ایران حتی در مطبوعات آلمان در برخی مواقع مطلوب نیست؟
Ëرئیس جمهوری: صهیونیسم و آمریکا قدرت تبلیغاتی بسیاری دارند آنها توانسته‌اند حقایق مربوط به ایران را مخفی کنند و مسائل ناروایی را نسبت به کشور ما در افکار عمومی غرب ایجاد کنند و احتمالا مطبوعات در آلمان نیز تحت تأثیر این مسائل هستند.
Éرادیو آلمان: به نظر جنابعالی مرگ رابین در روند مذاکرات صلح خاورمیانه چه تأثیری بر جای می‌گذارد و نقش ایران در این مورد چیست؟
Ëرئیس جمهوری: فکر نمی‌کنم تأثیر زیادی داشته باشد چون یک حزب تغییر نمی‌کند و طبعآ مدیریت جدید حزب با همان افکار جایگزین می‌شود، البته آثار روانی دارد ولی آثار جدی، نخواهد داشت. اما در این میان نقشی نخواهد داشت چون مسائلی در آنجا جریان دارد که ما عملا دخالتی نداریم.
ما فقط اظهار نظر می‌کنیم و در آینده نیز دیدگاه‌های خود را بیان خواهیم نمود. اظهار نظرهای ما بر کسانی تأثیر دارد که نظر ما را می‌پذیرند و نقش اجرایی ندارد.
Éروزنامه درتاگس اشپیگل: در چند روز اقامت خود در ایران به کرات در مورد روابط خوب ایران و آلمان شنیدیم درحالی که نه جنابعالی به آلمان سفر کرده‌اید و نه آقای کهل از ایران دیدن کرده‌اند؟
Ëرئیس جمهوری: این سئوال را باید از آقای کهل بپرسید. ما از ایشان دعوت کردیم ولی پاسخی ندادند. لابد ایشان ملاحظاتی دارند.
Éروزنامه زودویچه: روند صلح در خاورمیانه موضوع مهمی است و قطعآ ایران، اسرائیل و آمریکا در این مذاکرات نقش مهمی را ایفا می‌کنند، آیا جنابعالی روزی را پیش‌بینی می‌کنید که روابط خوبی با اورشلیم (بیت‌المقدس) برقرار کنید؟
Ëرئیس جمهوری: در وضعیت کنونی افق خوبی برای آینده وجود ندارد، از نظر ما آینده ایده‌آل در مورد اسرائیل این است که مردم فلسطین به حقوق حقه خود دست یابند و به آوارگان اجازه داده شود که فلسطینی‌ها به سرزمین مادری خود بازگردند و زندگی کنند، باتوجه به حضور فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها یک حکومت آزاد و دمکرات بوجود آید، در آن صورت، چنین حکومتی می‌تواند مورد قبول ما باشد، مسئله آمریکا و اسرائیل متفاوت است، آمریکا دولت مشروعی است در کشور خودش اما قبل و بعد از انقلاب اسلامی با خصومت با ما برخورد کرده و باید از خصومت خود با ما و مسلمانان در سراسر جهان دست بردارد، آن موقع زمینه مذاکره و همکاری و دوستی پیدا می‌شود مانند وضعی که ما با آلمان و فرانسه داریم، مردم ایران، آمریکا را شریک جرم‌های رژیم ستم شاهی می‌دانند و پس از انقلاب نیز آمریکا همیشه با انقلاب ایران بدرفتاری کرده است، یک نمونه روشن آن مسدود کردن میلیاردها دلار طلب و کالاهای ما در آمریکاست.
Éروزنامه ابرار: به نظر می رسد روابط ایران و روسیه روبه گسترش است، این امر در سفر آقای بالشاکوف معاون نخست وزیر روسیه به تهران نیز مورد تأکید قرار گرفت، آیا این امر که گفته می‌شود دو طرف قراردادهای دفاعی امضا کرده‌اند صحت دارد یا نه؟
پرسش دوم: جمهوری آذربایجان اخیرآ دعا کرده است که منابع نفتی جنوب دریای خزر به آن کشور تعلق دارد. نظر جنابعالی در این مورد...؟
Ëرئیس جمهوری: تعیین جایزه کار دولت نیست و یک مؤسسه خصوصی و یک بنیاد خیریه چنین اعلامی را کرده است و نباید به حساب دولت و نظام منظور شود، اما در اصل قضیه، اروپا حساسیت بی‌مورد نشان داد و شاید فکر می‌کردند با این حربه می‌توانند ایران را تحت فشار گذارند و منزوی کنند. البته تصور اشتباهی بود چون افکار عمومی مسلمانان با این اقدام به ایران نزدیک‌تر می‌شوند چون می‌دانند ایران مدافع اسلام و پیامبر(ص) است. این مسئله یک مسئله حقوقی است که بگویند فلان جرم، مجازات اعدام دارد. اگر کارشناس حقوقی شما در کشورهایی که اعدام وجود دارد، چنین نظری داد، این نظریه جدیدی نیست من تعجب می‌کنم از محققان شما که چرا این امر را به مردم نمی‌گویند. شما اگر کتاب‌های فقهای شیعه و سنی را در هزارسال پیش هم نگاه کنید علما می‌گفتند اگر کسی به پیامبر فحاشی کند جزایش اعدام است. هزاران فقیه این فتوا را در گذشته و امروز داده‌اند و امام نیز همین را گفته‌اند ولی هیاهوی تبلیغاتی شما چیز دیگری از آن ساخته است.
Éروزنامه ایران نیوز: آخرین دور مذاکرات شما با خانم بوتو نخست وزیر پاکستان در مورد افغانستان بر چه محوری استوار بوده و آیا اختلاف نظرهای دو کشور برطرف می‌شود؟
پرسش دوم: نظر جنابعالی در مورد کنفرانس اسلام و مسیحیت که به زودی در بن تشکیل می‌شود، چیست؟
Ëرئیس جمهوری : در مورد سئوال اول باید بگویم دوستی و همکاری ما با روسیه قبل از فروپاشی شوروی آغاز شد. هنگامی که من در زمان آقای گورباچف از مسکو دیدن کردم، ما در آن سفر اسناد مهمی در زمینه‌های علمی، فنی، فرهنگی، اقتصادی و دفاعی امضا کردیم و تاکنون نیز ادامه دارد، آخرین اقدام این بود که روسیه در تکمیل پروژه نیروگاه بوشهر به علت فشارهای نامعقول آمریکا بر آلمان جایگزین این کشور شد. این امر موجب گرمی روابط دو کشور گردید.
مسئله مهم مشترک ما، دریای خزر است که در سفر اخیر مقام روسی به ایران دیدگاه‌های ما به یکدیگر خیلی نزدیک نشد ولی مسئله قرارداد دفاعی اگر در خرید و فروش ابزار دفاعی باشد از گذشته وجود داشته ولی اگر منظور شما چیز جدیدی است باید بگویم اتفاق خاصی رخ نداده است.
در مورد جمهوری آذربایجان، ما با این کشور دوست هستیم و اختلاف چندانی نداریم، روابط روبه توسعه است. اگر به خاطر داشته باشید، در سفر من به آذربایجان، مردم با صمیمیت از ما استقبال کردند.
Éشبکه اول تلویزیون آلمان: روابط ایران و آلمان با برخی کشورهای دیگر هراز چند گاهی دچار نوسان می شود و فتوی صادر شده در مورد سلمان رشدی بر این روابط سایه افکنده است، از جمله جایزه‌ای که برای مرگ رشدی درنظر گرفته شده آیا در موضع ایران در مورد رشدی تغییری به وجود آمده یا خیر؟
Éروزنامه هندلزبلات: جنابعالی از طرفداران رفورم اقتصادی شناخته شده‌اید، فکر می‌کنید، با توجه به بحران مالی که گریبانگیر کشور شماست، قادر خواهید بود به رفورم‌های اقتصادی خود جامعه عمل بپوشانید، من در این مورد به محدودیت‌های اخیر ارزی اشاره می‌کنم؟
Ëرئیس جمهوری: در مورد سیستم اقتصادی طرفدار نظریه اقتصادی اسلام هستم قبلا نیز این نظریه را در مصاحبه و خطبه‌های نماز جمعه تشریح کرده‌ام اقتصاد اسلام نه اقتصاد کمونیستی است و نه سرمایه‌داری، شاید اسم اقتصاد مختلط برای آن صحیح باشد، انتظار نداشته باشید ما در رفورم خود، همان اقتصاد سرمایه‌داری و لیبرال شما را پیاده کنیم.
در اقتصاد اسلام هدایت و حضور دولت بیشتر از اقتصاد سرمایه‌داری است و تصمیم اخیر ما در مورد محدودیت ارز نیز ناشی از همان دیدگاهی است که ما در مورد سیستم اقتصادی خود داریم.
ممکن است شما از این نمونه‌ها در آینده نیز مشاهده کنید که از نظر خودتان نوعی بازگشت تلقی شود ولی از دید ما چنین نیست.
ما در زمینه اقتصادی، بحرانی نداریم، می‌توانید در روزنامه‌هایی که در ایران هستید بررسی کنید، ما مشکلات غیرقابل حل در کشور نداریم، مشکلات کوچکی است که رفع می‌شود.
Éروزنامه ایران: به نظر جنابعالی راه عملی برای تقویت دوستی‌ها و همکاری‌های بین‌المللی میان ایران و آلمان چیست؟
Ëرئیس جمهوری: سوابق همکاری ما با آلمان همواره مثبت بوده است و ادامه آن همین افق را نشان می‌دهد، فکر می‌کنم مشکلی وجود دارد که ناشی از تبلیغات منفی علیه ماست که در افکار عمومی آلمان و مسئولان این کشور قدری محافظه‌کاری ایجاد کرده است، در ایران افکار عمومی در مورد آلمان خوب است.
Éروزنامه اخبار: در آستانه شروع انتخابات دوره پنجم مجلس شورای اسلامی هستیم، برخلاف چند دوره گذشته که تنها دو جناح در کشور وجود داشتند به نظر می‌رسد جناح دیگری که برخی از آن به عنوان تکنوکرات‌های مسلمان یاد می‌کنند، درحال شکل‌گیری است، آیا جنابعالی وجود گروه‌های بیشتر در مجلس را به نفع پارلمان و نظام می‌دانید، ارزیابی شما از انتخابات دوره پنجم چیست؟
Ëرئیس جمهوری: من مایلم که انتخابات در انحصار جریان مشخصی نباشد و همه بتوانند از طریق معرفی کاندیدا به طور جدی در انتخابات شرکت کنند، من به سلامت افکار عمومی و حقانیت نظر اکثریت مردم کشورمان ایمان دارم و مطمئن هستم که از نتیجه یک انتخابات آزاد چیزی جز خیر و صلاح مردم حاصل نخواهد شد، من بنا دارم به طوری جدی از آزادی انتخابات و کسانی که ذیصلاح هستند، حمایت کنم.