س- با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب و ریاست محترم جمهوری مبنی بر نزدیکی ایران با کشورهای اسلامی و منطقه، مخصوصاً سوریه، جناب‌عالی راه‌های گسترش همکاری‌های دو کشور را درچه زمینه‌هایی می‌بینید؟

رئیس جمهور سوریه- من از لحظه ورود اعلام کردم که برای تحکیم روابط دو کشور به ایران آمده‌ایم. خوشبختانه در گفتگوها به این نتیجه رسیدم که در تمام دیدگاه‌ها کاملاً توافق داریم. نه تنها هیچ اختلافی نداریم، بلکه هیچ‌گونه اجتهاد متفاوتی هم نداریم. دیدگاه‌ها همسو و هماهنگ بود. ما اصرار داریم که روابط دو کشور در چارچوب این تفاهم باشد. در ملاقات‌هایی که با رهبری نظام، جناب آقای هاشمی و رئیس جمهور منتخب داشتیم، به این نکته رسیدیم، جوهر سخنان ما یکی بود، هرچند با کلمات و واژه‌های متفاوتی بیان شد. برداشت من این است که همه ما هدف واحدی را دنبال می‌کنیم.

س- نتایج سفر رئیس جمهور سوریه به ایران را چگونه ارزیابی می‌فرمایید؟

ج- بسم الله الرحمن الرحیم، از پیش هم مطمئن بودیم که مذاکرات ما در جهت اهداف مشترک نتیجه بدهد. در عمل هم این‌گونه شد. در این فرصت درباره مسائل مورد علاقه بحث کردیم. مسائل مربوط به اسرائیل و اراضی اشغالی، جولان، جنوب لبنان، دنیای عرب، اعضای کنفرانس اسلامی، رفتار خصمانه آمریکا با اعراب و مسلمانان و کمک‌های آنها به اسرائیل، حضور نیروهای بیگانه در خلیج فارس، اوضاع عراق، وضع جدید ترکیه و همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های فنی، سیاسی و فرهنگی از مفاد مذاکرات ما بود.

از نظر من در هر موضوعی که مذاکره کردیم، به نتیجه مطلبوب رسیدیم. برای همکاری‌های طولانی مدت هم روابط سابق را مرور کردیم. تشخیص ما این است که سوریه مهمترین سنگر برای دفاع از دنیای اسلام و عرب در کنار اسرائیل است. به همین دلیل فکر می‌کنیم که تقویت سوریه وظیفه همه مسلمانان است. شخص آقای حافظ اسد در این جهت نقش بی‌بدیلی دارند. هم خود ایشان و هم موقعیت خاص سوریه جایگاه بلندی در نگاه ایران دارد.

س- جناب آقای هاشمی رفسنجانی، این روزها سخن از بهبود روابط ایران و مصر می‌شود، از لحاظ اقدامات ایران در این رابطه، کار به کجا رسیده است؟

ج- در مذاکرات با آقای حافظ اسد در این باره بحث نکردیم، ولی وضع ما و مصر بهتر از گذشته شده است. فکر می‌کنم همکاری مصر، سوریه و ایران می‌تواند در وضع جدید کارساز باشد.

س- جناب آقای حافظ اسد، دیروز جناب آقای هاشمی رفسنجانی فرمودند که باید در مقابل همکاری ترکیه و اسرائیل، یک هم‌پیمانی تازه بین ایران و سوریه صورت بگیرد، آیا در این باره هم بحث کردید؟ آیا غیر از ایران و سوریه، بحث حضور کشورهای دیگر در این پیمان مشترک مطرح شده است؟

رئیس جمهور سوریه- درباره مسائل مختلفی بحث کردیم. درباره ترکیه، اسرائیل و کشورهای عربی صحبت‌های زیادی با هم داشتیم. به طور کلی درباره کشورهای اسلامی نگاه من این است که باید کشورهای عربی با ایران هم‌پیمان باشند و این نه برای ستیزه‌جویی است، بلکه برای اطمینان از آینده خود می‌باشد. بدون شک اگر چنین پیمانی شکل بگیرد، می‌تواند مانند دیگر پیمان‌هایی که بین کشورهای جهان بسته می‌شود، اهداف دوجانبه و منطقه‌ای را مدنظر قرار دهند. تفاهم مشترک در این زمینه وجود دارد. چارچوب سخنان ما در این رابطه بود و درباره دیگران حرف نمی‌زنیم، چون معتقدیم که باید مذاکرات ما زمینه اجرایی داشته باشد.

س- با توجه به تحولات کنونی منطقه، نقش کنفرانس اسلامی را در آینده، مخصوصاً در مسائل فلسطین و جنوب لبنان چگونه می‌بینید؟

رئیس جمهور سوریه- کنفرانس سران اسلامی در هر حال کنفرانس مهمی است. وقتی تشکیل می‌شود، تمام مسائل جهان اسلام را بررسی می‌کند. از اینجاست که باور داریم کنفرانس اسلامی خیلی مهم است.

س- جناب آقای حافظ اسد، با توجه به نقش حزب الله و مقاومت اسلامی در مبارزه با اسرائیل، نظرتان را در این باره بفرمایید.

رئیس جمهور سوریه- حزب الله شهروندان لبنانی هستند که از سرزمینی که در آن زندگی می‌کنند، دفاع می‌کنند. اگر اسرائیل از لبنان خارج شود، وضع این کشور بهتر می‌شود و مردم هم در سرزمین خود در امان زندگی می‌کنند. به هر حال حزب الله لبنان بر توانایی‌های خود ایستاده است. آنچه را که انجام می‌دهد، با خواست خود انجام می‌دهد.

س- از هر دو رئیس جمهور تشکر می‌کنیم که در این کنفرانس مشترک، به سؤالات پاسخ داده‌اید.