مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی در پایان سفر 4 روزه به استان گیلان

س: بسم الله الرحمن الرحیم ـ آقای رئیس جمهور با توجه به اینکه که تمامی استان گیلان را حضرتعالی در سفر چهار روزتان از نزدیک مورد بازدید قرار دادید می‌خواستم ارزیابی حضرتعالی را در خصوص وضعیت جاری و موجود استان گیلان جویا بشویم

ج) بسم اللّه الرحمن الرحیم. ما یک مقداری می‌توانیم بگوییم؛ چون خیلی  نمی‌شود از این استان خوب گفت. وقت زیادی لازم دارد. ما و همراهانمان در این سفر به این فکر بودیم که هم مردم اینجا را خوب ببینم، هم امکانات را باز ارزیابی کنیم و هم کارهای انجام شده را و هم نیازها را. این اهدافی که تعقیب می‌کردیم همه را کم و بیش رسیدیم و دستاوردهای بسیار خوبی از این سفر با خودمان می‌بریم. گیلان را می‌شناختیم، حالا بهتر شناختیم و برای من بسیار بسیار جالب است گیلان که حالا می‌گویم گزارش مختصری از برنامه‌های سفرم می‌دهم و بعد ارزیابیها خودم را می‌گویم بعد شما اگر سؤالی دارید، می‌توانید مطرح کنید ما یک بخش سفرمان کارهای مردمی بود، یک بخشی کارهای اداری و اجتماعی و یک مقدار زیادی هم کارهای فرهنگی و عمرانی. در بخش مردمی سعی کردیم در بسیاری از شهرها با مردم ملاقات داشته باشیم بعضی جاها هم نرسیدیم نماینده فرستادیم هیأت فرستادیم. در شهرهای رشت، آستانه اشرفیه، رودبار، فومن، صومعه سرا، یک منطقه‌ای از سیاهکل، رودسر، املش، لنگرود، آستارا، بندرانزلی، طالش من خودم رفتم و همه جا آن چنان مردم را در صحنه دیدم و با شور و هیجان و عواطف اسلامی و ملّی و انسانی که واقعآ بدون اغراق خیلی بیشتر خود من بود که ممکن است یک چنین چیزهای ببینم همراهانم هم همینطور مثل من قضاوت داشتند. واقعآ مردم گیلان را در این روزها در اوج حماسه انقلابی و اسلامی یافتم و خیلی از این جهت من خوشحالم و دعا می‌کنم برای این مردم که این همه از خودشان حضور در صحنه را ابراز می‌کنند که هم دوستان انقلاب را خوشحال می‌کند و هم دشمنان انقلاب را مأیوس و دلسرد. البته این حرف را باید زبان رسانه‌ها و تصویر به مردم بگوید، من نمی‌توانم توصیف بکنم اگر این صحنه‌ها آنجاهائی که در اوج است پخش بشود برای مردم برای سراسر کشور و می‌ارزد این‌ها به ماهواره‌ها برود که آنهایی که خیال می‌کنند در ایران فاصله‌ای است، بین مردم و مسئولان این چیزها را ببینند و تجدید نظر کنند در ارزیابیهاشان در مورد کارهای فرهنگی، خب دیدار با خانواده ایثارگران بود و خود ایثارگران که ما در هر سفری این را داریم و ]برای[ من این خیلی اهمیت دارد؛ چون معتقدم زنده نگه داشتن یاد و نام این ها و اعتبار این ها در جامعه، عمیق‌ترین اقدامات فرهنگی است، برای تربیت نیروهای حزب الهی و نسل جوان ما. و واقعآ هم روحیه می‌گیریم تعارف هم نمی‌کنیم بین اینها که می‌رویم، می‌بینیم خیلی این ها خوب هستند خیلی با ارزش هستند. ملاقاتی با علما داشتیم، روحانیت که باید من خیلی خوشحال باشم که گیلان چنین علمایی دارد بسیار آگاه، روشن، متواضع، قانع و فقیر خیلییشان و از آنها خیلی همگام با دولت و محریان و یا نظام که واقعآ واسطه خوبی هستند برای ما و مردم و انقلاب که خداوند این سرمایه‌ها را نگه دارد و من مخصوصآ از شخص برادرم جناب آقای احسان بخش تشکر می‌کنم که خیلی خوب هدایت می‌کند، ایشان به عنوان نماینده ولی فقیه در استان، ملاقاتی با دانشگاهیان داشتیم که انصافآ در این استان دانشگاه هم خیلی خوب پیشرفت کرد حدود بیست ودوهزار دانشجو در این استان است که گویا حدود دوازده هزارش از دانشگاه آزاد اسلامی هستند که این خودش یک نکته‌ای را می‌رسانند که مردم اینجا چقدر علم دوست و دانش دوست هستند که اکثریت دانشجوهایشان با هزینه خودشان معمولا هم خوب مردم مشکل دارند برای پرداختن این هزینه‌های زیاد، دارند تحصیل می‌کنند. خب دانشگاهیها بحمداللّه همه روشن و در صحنه و همچنین فرهنگیها هم چهره‌های فرهنگی، مدیران فرهنگی و هم دانشگاهی بودند آموزش و پرورش. آن جا گزارش رؤسای دانشگاهها دانشگاههای آموزش عالی را و دانشگاههای پزشکی را و هم مدیر کل آموزش و پرورش را شنیدیم و استفاده کردیم از حرفهایشان و پیشنهادشان و در آستارا هم با دانشگاه آزاد اسلامی ملاقات کردیم که خوب آنها هم حرفهای حسابی داشتند و من از این ملاقات خیلی خوشحالم فقط یک جمله‌ای هم که یکی از دانشگاهیهای محقق آنجا به من گفت اگر یادم آمد در جای خودش نقل می‌کنم، جلسه‌ای با مدیران استان داشتیم که در شورای اداری بود در استانداری نمایندگان مجلس حضور داشتند و مدیران ما که استاندار که انصافآ استاندار نیرومندی است در این استان و من دیدم همه جا همه از او اظهار رضایت می‌کنند و این چنین چیزی برای من جالب بود، هم نمایندگان، هم علما و هم مردم این محبوبیت جمعی چیز خوبی است برای مدیران عالی در استانها. خُب ایشان گزارش خوبی دادند من هم نظراتی داشتم به مدیرانمان دادم، به نظرم جلسه مفیدی بود، برای من که خیلی مفید بوده لابد آقایان هم نظرات خودشان را به حال دارند، همین جا بگویم که در این استان همکاری نماینده‌ها جالب است ما همه جا شاهد دوستی بین امام جمعهها و نماینده‌ها و مدیرانمان و فرماندارها بودیم که خُب این سرمایه خوبی است ضمنآ من هم در این سفر خیلی استفاده کردم از نظرات نمایندهگان که خوب آنها حرفهای مردم را خوب با تمام وضوح و کمال می‌گفتند و این بهترین راه بود برای دستیابی ما به نظرات مردم، کمک کردند در این سفر به من. کارهای فرهنگی کوچک دیگر که زیارت حضرت جلال الدین اشرف در آستانه و زیارت قبر میرزا کوچک خان که برایم یک شخصیت بزرگ و الهام بخشی است در مبارزات مسلحانه در مقابل استکبار کارهای مختلفی هم داشتیم که حالا دیگر وقت نیست که همه اینها را شرح بدهیم،  اما کارهای مملکتی و اداری‌مان و هیأتهایی هم که فرستاده بودیم وزیر کشور، وزیر راه، رئیس دفتر مناطق محروم به چند نقطه به چند شهر و روستا و جاهای مختلف رفتند آنها هم، همه نظرات مردم را آوردند و هم وظایفی که ما داریم انجام دادند که من امیدوارم آنها هم مثل حضور خود من این تأثیرات را داشته باشند. در مورد کارهای که انجام شد من یک مقدار فکر می‌کنم بگویم مورد به مورد می‌تواند مفید باشد برای توضیح من. یک مرکز ده هزار شماره‌ای تلفن در رشت و چندین مرکز در شهرستانها و روستاها همزمان افتتاح شد که بیست و شش هزار شماره تلفن دارد و از کارهای مثبت برنامه اول توسعه تلفن است. در گیلان گفتند: به 700 روستا تابه حال تلفن دادند که این واقعآ چیز خوبی است و در خیلی جاها دیگر تلفن بازار سیاه ندارد و به روز است. ساختمان دانشکده فنی مهندسی را در دانشگاه گیلان افتتاح کردیم که طرح بسیار عظیمی است و اینجا را تبدیل به یک قطب دانشگاهی می‌کند دویست و بیست و پنج هزار متر در دویست هکتار طرح است که به سرعت دارد پیش می‌رود به اضافه طرح دانشگاه پزشکی که آن هم خودش یک عالم دیگری  دارد که ما البته دیگر به آن محلی که آنها دارند نرسیدیم که کردیم. یکی از پروژه‌های مهم اینجا که سخت مورد نیاز اینجا هست، تعریض جاده بین آستا تا گرگان است که آزاد راه بشود که می‌دانید ترافیک به خاطر فراوانی مسافر بخصوص در تابستان خیلی استان مازندران و گیلان را اذیت می‌کند، شروع کردیم این راه را چهار خطه بکنیم، ما از یک قطعه‌اش بین لاهیجان و رشت بازدید کردیم و قرار شد من کمک بکنم که سریعتر این طرح اجرا بشود وزارت راه هم در چند نقطه کار را هماهنگ با پیشرفت توسعه می‌دهد و همچنین آزاد راهی بین قزوین و رشت که ما باز از ]از[ قطعه‌اش بین امامزاده هاشم تا رشت بازدید کردیم که بنا شد ما آن را در برنامه بگنجانیم، بتدریج این را چهار خطه کنند خیلی پرترافیک است همین حالا گفتند: روزانه بیست و دو هزار رفت و آمد در این هست خُب جاده هم باریک است خطرناک است نیاز دارد به رسیدگی بیشتر. البته طرحهای دیگری هم در همین جهت بود که بررسی کردیم منجمله اتصال ما سوله به ماژولان که از این راه استان اردبیل را وصل می‌کند به گیلان و همچنین برای خلخال بخصوص در استان اردبیل. از چیزهای که ما رفتیم بازدید کردیم که برای مردم ما حتمآ خبرش مهم است، نیروگاه سیکل ترکیبی رشت است سیکل ترکیبی از جدیدترین و عالیترین پدیده‌های نیروگاهی فعلا در دنیا است فعلا در دنیا و که قبلا در این دو، سه سال شش واحد گاز آنجا ما اجرا کردیم که نهصد مگاوات برق تولید می‌کند ما سوختی که آنجا مصرف می‌کنیم فعلا این نهصد مگاوات می‌توانیم با سیکل ترکیبی کردن این یعنی واحدهای  بخاری به این اضافه کنیم با همین سوخت چهار صد و پنجاه هزار مگاوات برق اضافه بکنیم ؛یعنی یک برابر و نیم بشود با همین سوخت که فعلا دارد انجام می شود، چون حرارتی که تلف می‌شود از دودکشها بیرون می‌رود در نیروگاه بخاری همین حرارت باعث می‌شود که بویلرها و توربینهای بخاری نیروگاه بخاری را به حرکت در بیاورد و نصف وضع موجود برق تولید بکند، ما بناست همه جا نیروگاه گازمان راکه خیلی هم فراوان داریم در کشور، تبدیل به همین نیروگاه سیکل ترکیبی بکنیم که این یک صرفه جویی بسیار زیادی، یعنی پنجاه درصد برق اضافه می‌شود با همین سوخت فعلی که ما می‌دانیم هزینه سوخت فعلی که ما می‌دانیم هزینه سوخت نیروگاهها خیلی بالاست که از کارهای خوب وزارت نیروست ما هم پشتیبانی می‌کنیم. البته نیروگاههای آبی و اینها اولویت دارد و آن جای خودش است. در رودبار و منجیل ما از مناطق بازسازی شده بازدید کردیم جزء افتخارات نظام ماست که در ظرف چهار سال این منطقه وسیع را در قزوین و گیلان که حدود دویست و چها هزار واحد یا بکلی تخریب شد بود یا آسیب کلی دیده بود بعضی از اینها کارخانه‌ها و کارگاهها و پل‌های بزرگ و سد و امثال اینها بودند اینها را بازسازی کردند تقریبآ بیش از هشتاد و پنج تا نود درصد، البته بعضی‌ها می‌گفتند؛ هنوز سی درصد مانده که ما آن جوری ندیدیم واقعآ دو تا شهر رودبار و منجیل که من رفتم دیدم دو تا شهر مدرن شدند با بلوارها و خیابانها و ساختمانهای مستحکم که ضد زلزله هم ساخته‌اند، مردم هم فوق العاده آن جا متشکر و راضی بودند اینقدر برای من اجتماع مردم در منجیل و رودبار شیرین بود که همه تلخیهای دوران گذشته من را جبران کرد که دیدم این جور مردم به هم قدردانند و اظهار رضایت می‌کنند یک خاطره و شیرینی هم اتفاق افتاد که من دلم می‌خواهد ملت ما هم در این شیرینی با من شریک باشد. من روز اول که زلزله شده بود، چهار سال پیش رفتم رودبار در یک نقطه خاصی رسیدیم به یک خانمی خیلی سراسیمه و با داد و فریاد آمد جلوی ماشین من را گرفت چهار سال پیش و سخت گریه کرد و عصبانی بود که هنوز بچه‌هایش زیر آوارند بیرون نیامده‌اند که البته آن موقع من را خیلی متأثر کرد و من از این برخورد. کوبیده شدم امسال یک جایی راه بندان شد ما تصادفی گشتیم از همان خیابان عبور کردیم در همان نقطه این از تصادفهای نادر روزگار است، معمولا اتفاق نمی‌افتد این جوری در همان نقطه باز یک خانمی آمد جلوی ماشین را گرفت یک شاخه گل با لبخند و تشکر داد بما و تشکر کرد از اینکه به سرعت مسئولان اینجا را این طور بازسازی کردند. این خیلی برای من جالب بود از این تصادف در یک نقطه و دو حال متضاد، ولی واقعیت این جلوه واقعیت بازسازیاست، روستاها و خیلی جاها بازسازی شده همانجا ما رفتیم سد منجیل را دیدیم که سد منجیل از زلزله بد آسیبی دیده بود پنجاه، شصت ترک خورده بود که آب نشت می‌کرد و خطر انهدام سد بود بازسازی سد در ظرف هفت، هشت ماه من رفتم آن برنامه بازسازی را ببینم، که مهندسین آمدند توضیح دادند، خیلی کار با عظمتی کردند این سد بزرگ را نجات دادند با تزریق رزین و دوختی سد با کلافهای خاصی پایداری سد را از گذشته هم بیشتر کرده بودند در حد این زلزله ها دیگر تحمل می‌کند که واقعآ من را تحت تأثیر قرار کار آنها و حتی نگذاشتند یک سال هم این سد بی‌آب باشد درست موقع محصول آب را رساندند که کشاورزان آسیب ندیدند و همان‌جا ما برنامه وزارت نیرو را درباره مهار آبهای استان گیلان بررسی کردیم سد اوستور که سد بسیار عظیمی است که در استان زنجان زده می‌شود، منتها بیشتر کنترل آبهایی است که می‌آید به گیلان و می‌تواند ما آب برنامه ریزی شده برای همه فصول داشته باشیم و سد منجیل را از این رسوباتی که دارد پر می‌کند سد را نجات بدهیم سد پل رود که قبلا ما در برنامه بودجه‌ای برای مطالعاتش گذاشته بودیم اینجا اهمیتش بررسی شد سد شفا رود که قسمت غرب استان را باید تغذیه بکند و طرحهای وسیع شبکه سازی کانالهای آب و برنامه به زیر کشت بردن پنجاه هزار هکتار زمین جدید برنج که آنجا بررسی شد. من فکر می‌کنم، اگر نمایندگان مجلس هم با ما هماهنگی بکند ما این را در برنامه دوم بگنجانیم؛ چون این ها خیلی خیر و برکت دارد برای کشور. استان گیلان با این هزینه‌ها می‌تواند بخش زیادی از نیازهای کشورما را بدهد. همین حالا این استان بخش زیادی از برنج و عسل و چای و گوشت و ماهی ابریشم و خیلی چیزها چوب و علوفه و بسیاری از چیزهای کشور را دارد تأمین می‌کند، خب این جای حاصلخیز این گونه هزینهها که به این خوبی جواب می‌دهد به نظر می‌رسد نباید از آن دریغ بکنیم که کمک خواهد شد در همان منجیل ما یک پروژه جالبی را رفتیم شروع کردیم طراحی شده بود مسئله ساخت نیروگاههای بادی که برای مردم ما تازه است مردم ما می‌دانند ما استفاده از انرژی‌های نو الان نمی‌کنیم در حالی که خیلی از کشورهای دنیا شروع کردند و خوب هم پیش رفتند استفاده از انرژی باد، انرژی خورشید، انرژی امواج دریا، انرژی تحت الارضی حرارتهای در اعماق زمین این ها چیزهایی است که همه می‌تواند جایگزین سوختهای فسیلی بشود، حالا ما آن جا یک نیروگاه یک مگاواتی حالا چیزی نیست یک مگاوات صد کیلو وات اولین نیروگاه را بتون ریزی پایه‌اش را آنجا شروع کردیم که فعلا با یک میلیون و چهارصد هزار دلار ساخته می‌شود آنجا گزارش دادند مسئولان که همین تونل باد منجیل هزاران مگاوات می‌تواند نیرو تولید بکند حالا نمی‌دانم رقم چه جور باشد، فعلا طراحی پنجاه مگاوات کرده‌اند. تونل منجیل این جوری است که می‌تواند بین دو طرف البرز تفاوت هواست این طرف مرطوب است و معمولا بارانی و آن طرف خشک، یک دره بین این جاست که همان دره منجیل هست که دائمآ دارد از آنجا باد شدید و معمولا از شمال به جنوب می‌وزد. این باد قدرت زیادی دارد در مسیر آن می‌خواهند نیروگاههای این جوری نصب بکنند و این تجربه پنجاه مگاواتی می‌تواند ما را به جاهای خوبی احیانآ برساند چون تکنولوژیش را هم گرفتیم دیگر خودمان می‌سازیم ازاین به بعد این توربین را و آن دیگر آن قیمتها نخواهد بود. همان جا مابرای مساجد که هنوز خیلی‌هایش ناتمام است تصمیم گرفتیم کمک بکنیم و منجمله مسجد جامع لوشان که آسیب جدی دیده و مورد نیازشان است که باید کمک بکنیم از مرکز تحقیقات کرم ابریشم و پرورش نوغان و توتستانهای این صنعت ظریف بازدید کردیم که قرار شد دولت حمایت بیشتری بکند و وزارت کشاورزی دارد آموزشهای خوبی می‌دهد که این صنعت راکه قدیم، ایراین جزء مهمترین کشورهای ابریشم خیز بوده و حالا ما خیلی قوی نیستیم این را باید تقویت کنیم و نوغانداران استحقاق کمک دارند آن جا ما نظرات خودمان را دادیم و بنا شد تعقیب بشود. استادیوم کارگری وزارت کار ساخته بود در صومعه سرا نمونه بسیار خوبی است از کارهای وزارت کار که ما فراوان دیدیم در این سفرمان ما این را چون افتتاح کردیم می‌گویم، والا اینها ورزشگاهها مراکز آموزش حرفه‌و فن و خیلی جاها هر جا که ما می‌رفتیم می‌دیدم که برای کارگران کارهای جالبی کردند، حتی در انزلی دیدم یک استراحتگاه بسیار مدرن برای کارگرها درست کردند که کارگرها بروند استراحت بکنند به نوبت و خیلی لذّت بردم از این کارشان. کارخانه مدرن دخانیات رشت را ما آنجا رفتیم افتتاح کردیم، گرچه ما طرفدار سیگار کشیدن نیستیم و دلمان می‌خواهد هیچکس سیگار نکشد در کشور ما. ولی واقعیت این است که عده‌ای سیگار می‌کشند و کسی هم زورش نمی‌رسد جلوی اینها را بگیرد، ما هم ندهیم قاچاقی وارد کشور می‌شود که دارد هم می‌شد، الان ما به طور رسمی میلیارد نخ سیگار وارد می‌کنیم، اما بیش از بیست میلیارد نخ قاچاق می‌شود ظاهرآ وارد می‌شود و خودمان سیزده، چهار ده میلیارد نخ سیگار تولید می‌کنیم. تصمیم بر این شده که ما سیگار مورد نیاز را خودمان تولید بکنیم؛ چون کشت توتون الان یک شغل بسیار قوی است، مخصوصآ در گیلان و اصفهان و کردستان و بعضی جاهای دیگر و نمی‌شود این کشت را هم به آسانی تعطیل کرد و در ضمن نیاز مردم هم هست بنا شده است سیگار به صورت بهترین سیگار دنیا که الان وجود دارد تولید بکنند که الان دارند می‌کنند این کار را و بیست میلیارد نخ سیگار این کارخانه تولید می‌کند کارخانه بسیار مدرن است بعد که ما خودکفا شدیم آن موقع برنامه ریزی شد که چگونه نکوتین سیگار را کم بکنیم و به تدریج برویم به طرف سیگاری که مردم رااز عادت نجات بدهیم، این مقدمه‌ای است برای نجات مردم از سیگار. من همین جا می‌گویم هر کسی که بتواند سیگارش را ترک کند آنموقع به رضای خداست. ما الان به ناچار برای اینکه اینهمه ارزمان قاچاق نشود برای سیگارهای قاچاقی و این فسادهای اخلاقی قاچاق باشد این اقدام را کردیم و اقدام درستی هم هست، ممکن است بعضی‌ها خوششان نیاید از این کار، ولی این راه درستی است. آقایان رفتند کارگاه تکثیر و پرورش ماهی خاویار را ما دیدیم در بخش سنگر رشت که از کارهای خیلی باارزش است. هر سال میلیونها بچه ماهی خاویاری اینها پرورش می‌دهند  و به دریا می‌ریزند، برای این که نسل این ماهی منقرض نشود بلکه در آمدها زیاد بشود، همین الان دویست، سیصد تن خاویار می‌گیریم از دو سه هزار تن ماهی که صید می‌کنیم خاویاری، ولی با این برنامه ما می‌توانیم در آینده پانصد، ششصد تن خاویار تحصیل بکنیم و این محصول بسیار با ارزشی است. من خیلی تشکر از بچه‌های جهاد آن جا این کار را می‌کردند ضمنآ یک تکنولوژی جدیدی آورده بودند که در یک حوض کوچک به اندازه چندین استخر بزرگ چند هکتاری بچه ماهی پرورش می‌دانند که این یک دفعه تحولی خواهد شد. همین جا هم به گیلانیها بگویم یکی از کارهای بدی که کم و بیش افراد ناباب در گیلان می‌کند است که در سفیدرود و تالاب انزلی صید نادرست و قاچاق صید رد فصلی که نباید ماهیها خاویاری را صید کرد که اینها باید تخم ریزی بکنند انجام می‌شود و کشور را از یک ثروت عظیمی محروم می‌کنند یک ماهی می‌گیرند، اما این هزاران بچه ماهی که باید برد به دریا، کشور را محروم می‌کنند از این  صید نادرست که این بالاترین نوع قاچاق است حتمآنکنند، این بدخود خواهی است و همانجا رفتیم از یک مرکز طرح ساماندهی خروج دامها از جنگل بازدید کردیم که باز جهاد اداره می‌کند از کارهای بسیار ضروری و پرارزش است این جا هم مثل مازندران من مازندران رفتم و دیدم و این طرح را دیدم روستاهای پراکنده‌ای در جنگل هست که چند خانواری این ها با دامهایشان دائمآ دارند جنگل را تخریب می‌کنند و خودشان هم در بلا زندگی می‌کنند نه راه درست دارند، نه برق و نه آب، نه بهداشت، نه بچه‌هایشان است تحصیل می‌کنند جهاد طرحی دارد که این روستاها را تجمع می‌کند یک جا و همه چیز برایشان می‌برد و دامهایشان را هم به صورت پرواری و با مراتعی که در اختیارشان می‌گذارد. دامها ]را[ خوب اداره می‌کند. ما آنجا از یک گاوداری هم که به همین سبک تأسیس شده بود بازدید کردیم که خیلی راضی بودند صاحبان آن گاوداری که من به این جنگل‌نشینها تذکر می‌دهم که دوستانه همراهی بکنند، این به خیر خودشان است، بچه‌هایشان تحصیل می‌کنند، زندگی‌شان بهتر می‌شود و جنگلها از تخریب نجات پیدا می‌کند. ضمنآ در همین بخش جهاد جنگل را در اختیار افراد و شرکتها می‌گذارد که اینها بهره‌برداری صحیح از جنگل بکنند بجای تخریب درخت را به موقع قطع کنند ونهال را به موقع برسانند و مواظب جلوگیری از آتش سوزی و این طور چیزها باشند، راه سازی می‌شود دسترسی برایشان پیدا می‌کنند و همان‌جا ما اسناد سی هزار هکتار مرتع را داریم به کسانی که مرتع گرفته بودند سی ساله برای این که بهره‌برداری صحیح بکنند از مرتع به جای تخریب. گاز شهر املش را افتتاح کردیم که در استان الان تعداد زیادی شهر و روستا گاز دارد وبه سرعت دارد به بقیه استان هم می‌رود و می‌دانیم گاز چه تأثیری در زندگی مردم دارد. مرکز تحقیقات چای را در لنگرود دیدیم که برای اصلاح بذر چای و نهال چای و همچنین آبیاری چای آن جا دارند، تحقیق می‌کنند ثمرات خوبی هم داده، چای واقعآ ترقی کرده در این چند سال در برنامه اول و نجات پیدا کردند چایکارها و بسیار مردم با نشاط و با امید دارد توسعه می‌دهند. ما در سالهای گذشته حدود چهل تا پنجاه هزار تن چای وارد می‌کردیم، پارسال ده هزار تن وارد کردیم و سال آینده شاید خیلی کمتر وارد بکنیم و امیدواریم به صادرات چای برسیم. همان جا باز رفتیم از یک کارخانه چای خشک کنی، بازدید کردیم که یکی از مشکلات چایکاران الان این را در لاهیجان باز بازدید کردیم در لاهیجان هم من قبلا یادم رفته بود اسم لاهیجان را بگویم یکی از جاهایی بود که من رفتم و بزرگترین اجتماع را در آنجا دیدم که واقعآ یک حماسه بود از یک کارخانه بازدید کردیم، کارخانه چای آنجا هم توضیح داده شد که الان مشکل چایکاران این است که کارخانه به اندازه کافی نیست و گاهی برگ سبز را دست چایکار می‌ماند. من همین‌جا اعلام می‌کنم دولت وام می‌دهد یک کارخانه سی تنی، صد میلیون تومان بیشتر خرجش نمی‌شود و اصلا هم ارزبری ندارد و تمامش در داخل ساخته می‌شود، ما هم وام می‌دهیم بیایند سرمایه بگذارند تعاونیها بیایند خودشان سرمایه هم لازم ندارد دولت اکثر آن را می‌دهد این صنعت را تقویت کنیم. اگر کارخانه‌ها زیاد بشوند کیفیت چای ما هم به جایی می‌رسد که ما می‌توانیم صادر بکنیم و زمینه توسعه چای خیلی زیاد است، مخصوصآ اگر کشاورزها از آبیاری بارانی استفاده بکنند و از نهال مرغوب و بذر مرغوب بهره‌بگیرند. از نمایشگاهی در شهر رشت بازدید کردیم تشکیل داده بودند. در سفر ما، حدود بیش از دویست واحد کشاورزی، دامداری، شیلاتی، صنعتی، صنایع دستی و چیزهای دیگر شرکت کرده بودند. من قبلا گاهی از زبان کسانی که مایل هستند بیشتر جذب کنند امکانات استان را معمولا می‌گفتند در استان رشت صنعت خیلی قوی نیست چیزهایی شنیده بودم، اما در این نمایشگاه که رفتم دیدم که صنعت رشت، انصاصآ صنعت گیلان قابل توجه است، البته در مقایسه با جاهایی مثل اصفهان و تهران نه آنها خیلی قویترند، ولی چون این استان کشاورزی و دامداری و استان واینها برایش اصل بوده در مقایسه با استانهای دیگر انصافآ وضع خوبی دارند خیلی صنعت در این استان است و گفتند داوطلب زیادی بوده که جا نبود و در نمایشگاه اینهایی که آمده بودند من دیدم خب کشاورزی این جا که روشن است نیرومند است. صیادی و دامداری و این ها نیست از هر جا بهتر هم شاید باشد. اما صنایع انواع صنایع سنگین، صنایع سبک، صنایع دستی، فرش، جاجیم، خیلی چیزها آن جا دیدم و اکثر این ها هم جالب بود می‌گفتند: ما به صادرات رسیدیم، رقمهای درشتی می‌گفتند، صادر می‌کنیم نقطه جالب دیگر برای من این بود خیلی شیرین است که این ها در این دو سال اخیر که سیاستهای ارزی جدید را ما اعمال کردیم، اکثرشان وابستگی خودشان را با خارج قطع کرده بودند که آن کارخانه‌ها راه بیافتند، بعضی‌هاشان از کمی ارز و نبودن مواد اولیه شکایت داشتند که به نظرم امسال مشکلی نخواهند داشت. روی هم رفته چهره صنعتی شهر رشت، که ما در شهر صنعتی خد رشت آن نمایشگاه بود برای من حسابی امیدوار کننده بود و موافقت اصولیهای فراوانی هم داده شده که چون ما اخیرآ چندین شهرک صنعتی در استان گیلان و مازنداران تصویب کردیم که تا به حال نبوده این شهرکها قاعدتآ ما چون این جا یکی از مشکلاتشان بیکاری است جوانهای تحصیلکرده دیپلم و این ها که نمی‌روند دنبال کارهای مثلا کشاورزی مثلا نهال نشایی و چای چینی و امثال اینها باید از  قبیل کارها برایشان فکر می‌کرد که ان‌شاءاللّه این اتفاق خواهد افتاد در آینده و امروز صبح هم یک مرکز تحقیقات برنج را در رشت رفتیم دیدیم و افتتاح کردیم خب برنج غذای دوّم مردم ماست و در آن مرکز تحقیقات اهداف بسیار عالی در نظر دارند بالا بردن محصولات برنج ما در شانزده استان کشورمان برنج محصول می‌دهد و کشاورزی می‌تواند برنج باشد، اگر آب داشته باشند که خب آنجایی که دارند می‌کارند و انتخاب در گل و لای دارند نهال نشایی می‌کنند با آوردن ماشینهای نهال نشایی که در حضور ما استفاده کردند خیلی خوب بود، به سرعت چهار ردیف نهال را در گل و لای می‌نشاند ماشینهای ارزان که بنا شد این ها را زیاد بیاوریم و هم داخل بسازیم و ارزان بدهیم به کشاورزها یا تعاونیها که آنها بروند خدمات بدهند به اینها و ان شاء اللّه این هم مثل گندم، یک طرح محوری پیدا بکند که ما به محصول برنج اهمیت بدهیم الان ما وارد کننده‌ایم این خوب نیست برای ما از داخل آذربایجان بیاید داخل آستارا وصل می‌شود به یک بندرگاه چند منظره‌ای که جهاد دارد آنجا می‌سازد و هم برای صیادی و هم برای تجارت و خب آستارا یک شعر مرزی است پیشانی ماست که ما باید اهمیت بدهیم و این چیزها جزء ضرورتهای آنجاست و پل بزرگی که روی رودخانه آستارا داریم می‌سازیم در بندر انزلی از تالاب، تالاب انزلی بازدید کردم. طلاب انزلی یک ثروت بزرگی برای کشور است از قدیم بوده و امروز هم هست اما مشکلاتی دارد، مشکلاتی هم برای شهر به وجود آورده، ما آنجا رفتیم بازدید کردیم برای اینکه ببینیم چه کمکی می‌توانیم بکنیم که استفاده بیشتر از این تالاب بکنیم انواع استفاده‌ها این بهترین مرکز توریستی می‌تواند باشد برای این منطقه و بهترین مرکز پرورش ماهیها می‌تواند باشد و برای اطرافیان اینجا می‌تواند منشأ خیر و برکت باشد که الان مشکلاتی دارد، گاهی فاضلابهای کارخانه‌ها به اینجا می‌آید و نی‌های زیادی این جا روییده شده که مزاحم اوست و بعضی جاهاش رسوبات زیادی گرفته محیط زیست طرح جامعی دارد و تهیه می‌کند. ان شاء اللّه سال آینده، این طرح ارائه می‌شود و من امیدوارم که یکی از کارهای من در برنامه دوم  دادن به این طلاب باشد و همچنین سامان دادن به رودخانه سپیدرود که الان اطرافش سه هزار هکتار زمین را ضایع کرده، طغیانهای رود که سه هزار هکتار زمین مرغوب که می‌شود برنج بکاریم کنار سپیدرود، معلوم می‌شود چیز مهمی است که این دو کار را در وزارتخانه هست امسال و سال آینده این ها را راه می‌اندازیم. در انزلی کشتی میرزا کوچک خان را که الان خط نیرومند مسافربری بین ایران و سایر کشورهای شمالی درست کرد دیدیم واقعآ حیثیت جمهوری اسلامی را در دریای خزر بالا می‌رود. من توصیه می‌کنم هموطنان ما استفاده کنند از این مناطق عالی این تا اینجاش که احتیاج به تصویب مجلس ندارد منطقه حراست شده می‌تواند مثل منطقه‌ای که در سیرجان تأسیس شده باشد، البته این جا شاید قوی‌تر بشود، به خاطر اینکه هفت و هشت تا کشور از بالا می‌توانند از این جا استفاده بکنند و هم می‌تواند مکمل آن باشد چون ارتباط تجاری بین شمال و جنوب حداقل باید یک همچنین مرکزی در شمال باشد که مرکز دوم ماهم اطراف خلیج گرگان است، ظاهرآ بین بندر گز و بندر ترکمن که آنجا تعیین کردیم و آن هم تصویب شده باید زمینش را مشخص کنند. اینجا زمینش را مشخص کردیم. آنجا هم زمینش را مشخص بکنند که اجرا بشود، یک مرکز آموزش مدیریت دولتی در رشت تأسیس شد که من آن را هم افتتاح کردم که برای آموزش‌های نیروهای مدیر ما و کارشناسان ما می‌توانند خیلی مؤثر باشد، البته حالا کارهای جزیی فراوان است. من اینهایی که فکر کردم تأثیر دارد در نظرات جامعه ما که بدانند آنها را عوض کردم، حالا یک ارزیابی از استان گیلان می‌خواهم عرض بکنم. من ضمن صحبتم گفتم که ای وفاداری و احساسات مالی و اسلامی که من در گیلان دیدم واقعآ در اوج است دیگر از این بهتر نمی‌شود، ملت ما در گیلان خیلی حماسه‌های حضور در صحنه را می‌توانند از فیلمها و تصویرها ببینند. من در فکر رفتم چرا این مردم این همه بعد از پانزده سال، باز پرشور و احساسات انقلابی هستند جای تعجب هم دارد با این که خیلی تبلغات منفی است علیه دولت بخصوص به خاطر شرایط مثلا گرانیها و بعضی چیزها که در کشور هست، خب هم  روزنامه‌ها می‌گویند، هم تریبونها می‌گویند، هم خارجیها خیلی گنده می‌کنند. قاعدتآ مردم باید افسرده باشند حداقل حالا نگوییم زده شده باشند. این قدر این مردم با نشاط و خندان و پرمحبت چشمان پرفروغ و دوست داشتنی که باید تفسیر کرد واقعآ به آسانی نمی‌شود گذشت، اولا خود مردم، مردم آگاهی هستند، خب آنها با سوادند جزء با سوادترین مردم کشورما هستند، از لحاظ تعداد فارغ التحصیلان آموزش عالی فرهنگشان بالاست مطلع‌اند می‌توانند تجزیه و تحلیل کنند مسایل را و لمس می‌کنند واقعیتها را، هماهنگی روحانیت و نمایندگان و مدیران هم جزء عوامل که این وضع را به وجود آورده، امنیت عجیبی هم در استان وجود دارد واقعآ که نیروهای انتظامی و سپاه و بسیج و اینها که اینجا اطلاعات و اینها که امنیت مردم را تأمین می‌کنند واقعآ کار خوبی کردند. حالا همان جمله آن استادی که در دانشگاه گیلان به من گفت آن را می‌خواهم نقل بکنم، مردم با این اخباری که من الان دادم گوشه‌ای از سازندگیهای انسان را نشان می‌دهد که مردم لمس می‌کنند که در کشور دارد کار می‌شود و می‌فهمند کارهای زیربنایی اخبار بیرون را هم که می‌فهمند ذوب آهن، فولاد، معدن، کشتی، بندر، نیروگاه و مخابرات خب دایمآ خودشان در جریان این ها هستند، آنچه که در استان خودشان می‌بینند ارزیابی مردم این است که کار زیاد دارد می‌شود و می‌فهمندکارهای زیربنایی را امیدوارند به آینده خیلی. این استاد دانشگاه به من می‌گفت ما یک تحقق مروری کردیم در تاریخ که من این را در جاهای دیگر هم نقل کردیم توی اظهاراتم، از زمان هخامنشیها یا ماده گفت تا امروز هیچ وقت در تاریخ، ما در زمان هیچ سلسله‌ای از سلاطین از حکومتهای به اندازه آنچه که امروز دارد ایران در عمران کشور کار می‌شود هیچ وقت نشده، البته یک مقدارش طبیعی، خُب زمان فرق کرده و دیگر ابزار امکانات زیاد شده، ولی این سی و چهل سال اخیر هم ابزار و امکانات بوده که نشده، خب مرم این را لمس می‌کنند هر جای می‌روند، می‌بینند کار دارد عمرانی انجام می‌شود و سرمایه‌ای دارد در عمران کشور به خرج داده می‌شد از مسئولانشان هم حسن نیت می‌بینند، حالا من یک کمی می‌خواهم مقایسه هم بکنم که معمولا آخر مصاحبه‌ها می‌کنند در استانها. بعضی چیزها را که از آمار استانداری گرفتند که معمولا این را هم دست کم می‌گیرند برای اینکه از نو یک چیزهای بیشتر بگیرند برای استانشان این شبیه همه مدیران هست مشکلاتشان را گنده‌تر می‌کند پیش من که می‌آیند من چند تا را می‌گویم ببیند چه زیباست کشور دارد پیش می‌رود، مثلا تلفن در این استان قبل از انقلاب بیست و پنج هزار شماره بوده، من خورده‌هایش را می‌شود دیگه نمی‌گویم و در سال 72 به 128000 شماره رسید و خیلی هاشان هم در روستاهاست روستاها اصلا معمولا تلفن نداشتند در پست قبل از انقلاب 605 واحد بوده بعد از انقلاب 160،  180 واحد بوده به اضافه دفاتر فراوان پستی که خب محموله‌های مردم را می‌دهد، آب قبل از انقلاب  200 روستا فقط آب داشتند آب آشامیدنی خوب و امروز 921 روستا آب آشامیدنی می‌گیرند در گیلان این تفاوت را مردم می‌بینند دیگر این روستاییها و این کسانی که با روستا سرو کار دارند آب شهری حالا این آب روستایی بود آب روستایی بود آب شهری قبلا 30% کّل جمعیت شهری استان آب آشامیدن درست داشتند  و الان به 70% رسیده که آب آشامیدنی مطلوب دارند، قاعدتآ همه دارند منتها دارد مطلوب می‌شود برق قبل از انقلاب 920 روستا فقط برق داشتند و امروز 1652 روستا برق دارند در روستا ببینید چقدر تفاوت کرده و هشتاد و پنج تا از روستاهای بزرگ چون هم هست هشتاد و پنج درصد روستاها الان مردم روستانشین از برق استفاده می‌کنند این قسمتی هم که نمی‌کنند در دیلمان است، دیلمان کوهستانهایی است که دست فلک هم به زحمت به آنها می‌رسید ما به هلیکوپتر خودمان تا نیمه قله‌های آنجا رساندیم که دیگر هلکوپتر هم نمی‌توانست بالاتر برود. خب داریم آنجا راهم کار می‌کنیم. ما یکی از تصمیماتی که در این سفر گرفتیم این بود که دیلمان را از بن بست در بیاوریم؛ چون دیلمان یکی از مراکز فرهنگی عظیم قبلی بوده که حکومتهای علوی شخصیتهای انقلابی اسلامی در صدر اسلام اینجا مأوا داشتند. ما می‌خواهیم ان شاء اللّه از طریق قزوین دیلمان را، رشت را از طریق دیلمان رشت و قزوین را به هم وصل کنیم که این منطقه را از بن بست در بیاورد، آقای ترکان هم رفتند آنجا و برنامه را دیدند که برای این راه کار بکنند (ــــ) معدن، قبل از انقلاب را الان بر پانصد چهل و هشت واحد موافقت اصولی دادیم که خیلی از آنها فعال شده و خیلی‌هاش هم سرمایه‌هایشان مشخص شده و جایشان مشخص شده که می‌خواهند اجرا بکنند که 72 میلیون تومان سرمایه‌گذاری می‌شود. ما در نمایشگاه بخش زیادی از آنها را صنایع سبک قبل از انقلاب صنایع بوده در رشت بد نبود. قبلا هم این شهر صنعتی قبلا پایه‌گذاری شده بود. 350 واحد یا اجازه گرفته بود یا احداث شده بود و امروز رسیده به 1390 واحد صنعت سبک الان در مشغول فعالیت است. تعداد زیادی هم شهرکها اجازه گرفتند که کار بکنند کشاورزی که حالا از قدیم هم این جا کشاورزی بوده و سیاست هم این بوده که این جا کشاورزیشان را بکنند. قبلا 18000 هزار هکتار برنج زیر کشت بوده و امروزه 230000 هکتار زیر کشت است و چای قبل از انقلاب 2000 تن در اوجش تولید می‌شد که امسال به 289000 تن رسیده؛ یعنی سال گذشته و امسال در همین مقطع چند هفته 10% رشد تولید داشتند که این بهاره که اگر این را هم اضافه ده هزار تن ده هزار تنم داشتند رشد تولید در 50000 تا 300% رشد تولید داشتند، در این همین چند هفته، خب این قابل مقایسه نیست و بی‌جهت هم نیست که چایکاران ما جزء راضیترین گروهها دیدیم و این برخوردها، چیزهای دیگری هم ارقامی هم هستند که حالا بیشتر متعرض اینها نمی‌شوم، وضع کل استان این طوری است. خب، مردم این ها را لمس می‌کنند و می‌بینند دلیلی ندارند که حرفهای دشمنان را باور بکنند یا منفی خوانها بتوانند مردم را فریب بدهند، این ها جزء ملموسات مردم خوب می‌فهمند که هم در کشور گرانی هم هست، ولی خودشان هم بالاخره برنج تولید می‌کنند چای تولید می‌کنند قبل از انقلاب چای‌شان را 35000 هزار می‌فروختند حالا ما از آنهامی‌دهیم چقدر می‌خریم 57 تومان می‌خریم سه تومنی را پنجاه و هفت تومان دولت از آنها می‌خرد همچنین برنجشان و عسلشان، دامشان چیزایشان خوب اینها می‌فهمند اگر یک چیزی را گران می‌خرند گران هم می‌فروشند، البته ما راضی نیستیم به این گرانیها دلمان می‌خواهد کم بکنیم مخصوصآ گران فروشیها را جلویشان خواهیم گرفت. ان شاء اللّه امسال شروع می‌کنیم کارمان را اما مردم می‌فهمند، به هر حال این قیمتهای که واقعی شده اصولا راه حل مسئله همین است می‌خواست چای سه، چهار تومان باشد کسی چایی نمی‌رفت بکارد، نمی‌شد که بکارد برنج هم اگر می‌خواست هفتاد و هشت تومان باشد کسی نمی‌کاشت. لذا، آن راه را می‌فهمند مردم خودشان دنبالش هستند و همه کشور ازاین درک و آگاهی برخوردارند. من در پایان سفرم صیمیانه از همه مردم، از علما، از نمایندگان، از مدیران، از نیروی انتظامی، از سپاه، از بچه‌های بسیج ، از خانواده‌ه‌های شهدا، از همه گیلان تشکر می‌کنم.

امیدوارم که بتوانم به وعده‌هایی که در این سفر دادیم عمل بکنیم و هم بتوانیم کارهای مردم را بهتر از گذشته انجام بدهیم،

          والسلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته