آیتالله هاشمی رفسنجانی پس از سخنرانی در مراسم افتتاح ساختمان شماره 2 دانشگاه علوم اسلامی رضوی در مصاحبهای به سؤالات خبرنگاران پاسخ گفتند که در ذیل میآید:
○ جنابعالی در سخنان خود فرمودید: کشورهای عدم تعهد در نشست شورای حکًام از جمهوری اسلامی حمایت کردند. برخلاف آنها کشورهایی مثل ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و کانادا مثل گذشته همسان و همگان با آمریکا موضع گرفتند. آیا جمهوری اسلامی سیاستهای خاصی در قبال این کشورها اتخاذ میکند؟ چکار باید کرد تا دامنه همکاریها با کشورهای عدم تعهد و دیگران گسترش یابد؟
• بالاخره جای طبیعی ما در بین کشورهای غیرمتعهد است. چون در اردوگاههای استکباری نیستیم. الان شرقی نمود آنچنانی ندارند و ما هم جز غیرمتعهدین در هیچ اردوگاهی نیستیم. باید به اینها بیشتر نزدیک باشیم. این سیاست در قانون اساسی ما هم نوشته شد. با دیگران حالت تنازع نداریم. فقط میخواهم حق خود را بگیریم و برای گرفتن حق خود مقاومت میکنیم.
○ قبلاً فرموده بودید که کشورهای اروپایی قابل اعتماد نیستند، چند ماه پیش هم موقعی که پرونده ایران بررسی میشد، گفتید: اگر اروپا به تعهدات خود عمل نکند، در زمینه اورانیوم و دستیابی به فناوری هستهای از حقوق خود کوتاه نمیآییم. ظاهراً قرار است اروپا به تعهدات خود عمل نکند و پیشنویس قطعنامهای که به اجلاس ارائه کرد، شاهد این قضیه است. فکر میکنید تا کی باید سیاست مدارا را در پیش بگیریم؟ سیاست اصلی ما در این شرایط چیست؟
• هیچ وقت از سیاست مدارا جدا نمیشویم. باید مدارا داشته باشیم. بالاخره آنها واقعیتهای جهان ما هستند و نمیتوان آنها را ندیده گرفت. ولی از راه خود هم برنمیگردیم. این مدارا تا جایی هست که نخواهند ما را از راه اصلی منحرف کنند. راه اصلی ما این است که حق خود را به دست آوریم و تا اینجا هم پیش رفتیم و در آستانه نتایج کامل هستیم. خودم فکر میکنم آنهایی که الان در مقابل ما موضع میگیرند، چند ماه دیگر - دیرتر یا زودتر – مجبور میشوند یک قدم عقب بگذارند و با ما قرار مذاکره بگذارند که در برخی مسایل با حفظ حقوق ما گفت و گو کنند. اما اگر اینگونه رفتار کنند، طبیعی است که ظرفیت مدارای ما هم کم میشود. آن موقع کمی مستقلتر عمل میکنیم.
○ در پایان سفر به استان خراسان، ارزیابی شما از سفر و پروژههایی را که بازدید کردید، چیست؟
• سفر را برای زیات امام رضا (ع) آمده بودم. در کنارش وقتی به مشهد میآیم، از برنامههای آستان قدس بازدید میکنم. امسال هم که آمدم، دو سه برنامه خوب داشتیم. یکی بازدید از طرح توسعه اطراف حرم در رواقها بود. یکی هم افتتاح نساجی خسروی بود که دیگر مزاحم مشهدیها نمیشود و با وضع خوبی به نیشابور منتقل شد. یکی هم برنامه افتتاح ساختمان شماره 2 دانشگاه علوم اسلامی رضوی بود که برای من خیلی عزیز است. جزو آرزوهای من است که دانشگاهی جامعتر از آنچه که فعلاً انجام میشود، در حوزهها داشته باشیم. امروز از این طرح بازدید کردم. ضمناً مذاکرات مؤثری با آیتالله طبسی، استاندار و مدیران درباره استان داشتیم. با توجه به اینکه خراسان رضوی کوچکتر شده، بحث درباره افزایش کیفیت کارها بود.
○ با توجه به دعوت گروهها و شخصیتها از جنابعالی برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری و وضع حساس کشور، آیا تصمیمی نگرفتید؟
• هنوز ترحیج من این است که کسی دیگر بیاید. در ذهن خودم هست که حتماً آدمهای قویتر از من در کشور هستند. وقت هم داریم. صبر میکنیم تا عنصر مطلوب مورد پسند مردم و ما پیدا شود و از بین اشخاصی که مطرح هستند، کسی اعلام کند که آمادگی دارد. فعلاً در این مرحله هستم.
○ شما فرمودید: اگر ضرورتی پیش بیاید، درنگ نخواهی کرد. این ضرورتها چیست که شما را مجاب میکند تا به عنوان یک نامزد قدرتمند در انتخابات شرکت کنید؟
• وقتی این احساس واقعی باشد که جامعه اینگونه فکر میکند و شخصیتهای صاحبنظر کشور به این نتیجه رسیدند که این کار را من بهتر انجام میدهم. منظور من این است الان پیش از انتخابات است. بالاخره روزی میرسد که به صورت قاطع بگویم میآیم تا نمیآیم. فعلاً دنبال این هستم که شخص دیگری بیاید.
○ فضایی کنونی را که تقریباً یک سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری شروع شد، مناسب و ضروری است؟
• بالاخره این حرفها باید گفته شود تا مردم بتوانند برای سرنوشت خود فکر کنند. بدنیست. اگر نجیبانه و افشاگرانه باشد، خوب است. چون مردم میتوانند تصمیم درست بگیرند. شرطش این است که با نیت آشنا کردن مردم باشد.
○ جناب آقای هاشمی، برنامه چهارم اخیراً دوباره از طریق شورای نگهبان به مجلس رفت و نمایندگان مجلس هم تأکید کرد که به مجمع تشیخیص میفرستند. با توجه به بررسی اصل 44 در مجمع، آیا برنامه به موقع به دولت میرسد؟
• اولاً هنوز منتظریم که مجلس و شورای نگهبان به تفاهم برسم. با جناب آقای جنتی هم صحبت کردم که سعی کنند مسئله را تمام کنند. اگر تمام نشد، فقط یک بند میماند که در یک نیم جلسه تمام میشود. بنابراین وقتگیر نیست. در مورد اصل 44 از اول مهر که شروع میکنیم، کار رایج هفتگی است. تا به حال جلسات ما دوهفته یکبار بود. برای اینکه این بحث زودتر به نتیجه برسد، هر هفته جلسه خواهیم داشت.
○ اختلافاتی از مجلس ششم مانده بود. آیا مجلس همه را ارجاع داد؟
• پنج شش مورد را که ابهام بود و شورای میگفت اول باید ابهام رفع شود، به مجلس فرستادیم تا ابهام را برطرف کنند. اگر اشکال ماند، پیش ما میآید.
○ هنوز مورد اختلافی هست؟
• زیاد است. هفت، هشت مورد مانده است.
○ خیلی ممنون
• موفق باشید.