مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با مایک والاس، خبرنگار شبکه تلویزیونی «سی.بی.اس» آمریکا
پیرامون: • روابط ایران و آمریکا • ظلمهای همیشگی مسئولان آمریکا در حق مردم ایران • حمایت چشم بسته آمریکا از اسرائیل
س- جناب آقای رئیس جمهور، اگر اجازه بفرمایید با نقل قول از یک دیپلمات عالیرتبه در ایران شروع میکنم که عنوان کرده است: «ایران و آمریکا درگیر با یکدیگر و یا وابسته بهدرگیری با یکدیگر هستند که غیرمنطقی، هیجانزده و با لفاظیهای خصمانه با یکدیگر صحبت میکنند»، چرا باید اینگونه باشد.؟
ج- ما در ایران تقصیر را بهگردن آمریکا میگذاریم، چون آمریکاییها هم پیش از انقلاب و هم پس از انقلاب با ما بد کردند.
س- آقای «نیوت کینگریچ» که رئیس مجلس نمایندگان در آمریکاست و با اسم ایشان آشنا هستید، جملات نامناسبی را در خصوص ایران ادا کردهاند، از جمله اینکه «ایران امپراتوری بدیها و یا خطری برای تمام مردم در زمین و نوع بشر مطرح است.» از طرف دیگر رئیس مجلس ایران، آقای ناطق نوری سخنانی اینگونه ادا کردهاند: «آمریکا یک گرگ خونخوار است که سیلی خورده است و رابطه ما با آمریکا مثل رابطه گرگ و بره است» چرا باید گفتگوهای مسئولین دو کشور بالغ و رشد کرده اینگونه باشد؟
ج- اگر این تعبیرها نبود، بهتر بود. انسانهای مؤدب بهتر میتوانند هم نزاع خود و هم کار خود را اداره کنند. بهتر این است که به جای فحاشی، حرفها را با استدلال و منطق بزنیم.
س- چرا این درگیری هم از طرف آمریکا به طرف ایران و هم از طرف ایران بهطرف آمریکا اینگونه بیمنطق وجود دارد.؟
ج- من از طرف خودمان صحبت میکنم. به هر حال ما پیش از انقلاب شاه را تحت حمایت آمریکا میدیدیم و در ظلمهایی که در ایران بود، سهمی هم بهآمریکا میدادیم. بعد از انقلاب هم دیدیم رفتار آمریکا عوض نشد و در ماههای اول در جهت تضعیف انقلاب حرکت میکرد. حتماً یادتان هست که اوج این هیجانها موقعی بود که شاه را بهآمریکا بردند و علائمی پیدا شد که آمریکا برای براندازی در ایران فعالیت میکند، طبیعی است که مردم انقلابی ایران عصبانی میشدند.
س- هفده سال بعد.؟
ج- در این هفده سال هم آمریکا کاری نکرده است که گذشته خود را اصلاح کند. آخرین مورد همین مسائل تحریم و کارهای غیرمنطقی آمریکاست که داریم میبینیم. یادمان هست که در جنگ ما با عراق، آمریکا عملاً در سالهای آخر علیه ما وارد جنگ شد. در مسائل عمومی مورد علاقه ما هم شبیه این کارها از طرف آمریکا وجود دارد. مثلاً همین آخرین اقدام که برای شما تازگی دارد، وتوی نظر شورای امنیت در مورد اسرائیل بود.
س- این اتفاق کی افتاد؟
ج- امروز صبح.
س- چه اتفاقی افتاد؟
ج- نظر همه اعضای شورای امنیت این بود که برای ساختن شهرک جدید در بیتالمقدس، اسرائیل را محکوم کنند که آمریکا وتو کرد. این با ادعای صلحخواهی آمریکا نیز همخوانی ندارد و بیمی برای جریان مذاکرات است.
س- البته حضرتعالی مستحضر هستید که خود آقای کلینتون مراتب نارضایتی خود را از ساخت آن شش هزار و پانصد واحد مسکونی در بیتالمقدس اعلام کردهاند. لذا شما و آقای کلینتون در این موضوع اشتراکنظر دارید؟
ج- ولی در عمل معلوم میشود اظهارات آنان ادعاست و حقیقت ندارد.
س- آقای «بروس لینگن» در زمان گروگانگیری در مدت 442 روز کاردار سفارت در تهران بودند و این جمله از ایشان است که «هفده سال عدم رابطه بین ایران و آمریکا و نداشتن گفتگو بسیار طولانی است، اما چالش عمده یافتن راهی برای شروع گفتگو و بدون هیچگونه پیششرط میباشد، البته مشکلات قابل توجهی در سر این راه وجود دارد. مشکلات احساسی و سیاسی و البته فکر میکنم که در مقایسه با دولتها افکار عمومی مردم در هر دو جهت برای برقراری رابطه به یکدیگر نزدیک شده باشد.»
ج- بین ما مسئله مهم عدم اعتماد بهآمریکاست، مسائل هیجانی و موارد دیگر برای ما اهمیتی ندارد. اگر آمریکا بتواند اعتماد ما را جلب کند، آن چیزی که شما میگویید میتواند اتفاق افتد.
س- آمریکا چگونه میتواند اعتماد شما را جلب کند.؟
ج- ممکن است راههای مختلفی وجود داشته باشد. باید حسننیت خود را نشان دهد. چون ما همیشه از آمریکا عدم حسننیت، دیدهایم. من قبلاً به عنوان مثال یک راه مشخص را میگفتم که آمریکا اموال ما را که بدون دلیل در آمریکا مسدود است، آزاد کند که البته این یک نمونه است.
س- ممکن است در خصوص این پولی که مسدود شده است، توضیح بفرمایید که جریان چیست؟
ج- قبل از انقلاب آمریکا برای فروش اسلحه بهایران یک حساب ویژه به نام «اف.بی.اس» باز کرده بود و پول نفت مستقیم بهآن حساب میرفت. آمریکا در مقابل فروش اسلحه، بدون دخالت ایران از آن حساب برداشت میکرد. بعد از این که انقلاب خیلی جدّی شد، ارسال سلاحها متوقف شد و پولها در آنجا ماند.
س- چه مقدار پول مانده است؟
ج- الان چون رقم دقیق را نمیدانم نمیخواهم از طرف ما رقمی اعلام شود.[1]
س- در آمریکا به من گفته شده است که مذاکراتی در جریان است و حتی بیشتر از مذاکرات، ترتیباتی در لاهه صورت گرفته است که صورتحسابهای طرفین در دادگاه بینالمللی به یکدیگر پرداخت میشود؟
ج- در آنجا تمامی دعاوی مطرح است. این هم جزو دعاوی است. ولی میبینید الان 18 سال گذشته و ما نتوانستهایم پول خود را بگیریم. آمریکا میتوانست به عنوان حسننیت حداقل مقداری را که خودش قبول دارد، بپردازد که رقم درشتی است و مقدار کمی نیست و بالغ بر میلیاردها دلار است.
س- یعنی شما میفرمایید که آمریکاییها میتوانند این پول را برگردانند و داراییهای مسدود شده را باز گردانند و در حقیقت خود آنها مبلغ را مشخص کنند.؟
ج- بالاخره عدد واقعی را آنها میدانند چه مقدار است که متعلق به ماست. مسئولان مربوطه در دو کشور میدانند و باید آن را بپردازند.
س- اجازه دهید من و شما فرضی با یکدیگر داشته باشیم، من ایالات متحده هستم و شما ایران هستید، من خبرنگار پول را بهشما برمیگردانم، شما در این زمینه چه میکنید.؟ آیا جدّی هستید؟ آیا این تنها مشکلی است که بر سر راه شروع مذاکره دو کشور وجود دارد؟
ج- این علامت حسننیت است. ما این را به عنوان یک دلیل میدانیم، شما میتوانید چیز دیگری را به عنوان یک نشانه انتخاب کنید.
س- فکر میکنم این برای انسانهای بزرگ و سیاستمداران مطلع، مسئله قابل حل و قابل انجام شدن باشد.
ج- ممکن است.
س- همانگونه که مستحضر هستید، من سفرهای زیادی بهایران داشتهام و در حقیقت جلب ایران شدهام. آمریکاییها ایران را دوست دارند و ایرانیها هم آمریکا را، فکر میکنم اغلب تحصیلکردگان ایران تحصیلکرده آمریکا باشند. بسیاری از درجات دکترا و مهندسی و فوقلیسانس آنان از دانشگاههای آمریکایی است. فکر میکنم این مسئله برای گفتگوی مسئولان دو کشور مؤثر باشد. به عنوان مثال آمریکا با چین و روسیه دارای یک مشکلات جدی بود و این اختلافها، زوایای مختلفی داشت. لفاظیهای بسیار شدیدی هم میان آنان وجود داشت، اما نهایتاً از طریق گفتگو به یکدیگر نزدیک شدند.
ج- ما از بس بدی دیدهایم، حتّی این مسئله وجود دارد که درخواست مذاکره هم میتواند یک برنامه نادرست دیگر باشد.
س- آیا هنگامی که اجازه فعالیت و مشارکت «کونوکو» را در برنامههای نفت و گاز ایران دادید، در حقیقت بیان خاصی را برای آمریکاییها داشتید؟
ج- ما برنامههای اقتصادی را محدود نکرده بودیم.
س- شما حتماً دلیل و علت آن را میدانید. آقای کلینتون میگوید: «ایران دولتی حامی تروریست است و سعی میکند در روند صلح خاورمیانه ایجاد اختلال کند و با حمایت و کمک به حزبالله سعی در وارد آوردن خسارت به دوست و متعهد ما، اسرائیل در منطقه دارد، ایران دست بهاعمال تروریستی در اروپا و خاورمیانه میزند و همچنین ایران اقدام به کشتن مخالفان خود میکند» که در کشورهای آلمان، فرانسه، عراق، ترکیه و پاکستان این اعمال صورت گرفته است.
ج- تمام اینها ادعاهایی است که بسیاری از آنها حقیقت ندارد و در بعضی از موارد، تعبیرات را عوض میکنند. ایران بیش از کشورهای دیگر از تروریسم رنج برده است. همانهایی که در ایران مرتکب ترور شدهاند، الان در آمریکا آزادانه، مشغول فعالیت هستند و آمریکا نیز این را میداند.
س- ممکن است اسم آنها را بگویید؟
ج- منافقین و برخی گروهکهای دیگر.
س- این گروه را نمیشناسم.
ج- نمیخواهید بشناسید، الان در عراق هستند. اخیراً سوئد نیز آنها را رسماً تروریست اعلام کرده است. مسئله حزبالله را با ترور نباید مخلوط کرد. حزبالله از کشور خود دفاع میکند که توسط اسرائیل اشغال شده است، ما در آنجا اسرائیل را تروریست میدانیم که تروریست دولتی است. مگر اسرائیل علناً در لبنان آدمربایی نمیکند و به زندان نمیبرد؟ این مصداق روشنی از ترور دولتی است. کسی را که از کشور خود دفاع میکند، محق میدانیم و به او کمک میکنیم و بقیه حرفها دروغ است. شما تا به حال نتوانستهاید یک مورد این اتهامها را اثبات کنید.
س- اجازه میدهید فهرستی از افرادی را که توسط افراد شما و یا به هر ترتیب دیگر کشته شدهاند با تاریخ محل و نام آنها خدمتتان ارائه دهم؟
ج- حتی یک مورد از اینها هم بهدولت ایران مربوط نمیشود. اینها نوعاً بین خودشان نزاعهای داخلی دارند و یا مواردی است که به ما مربوط نمیشود. در یک مورد هم اثبات ادعا نیست.
مگر تا به حال مخالفان دیگر کشورها - مثلاً خود آمریکا- در خارج کشته نشدهاند؟ مگر در آمریکا افرادی که مخالف دولت بودند، کشته نشدهاند؟ مردمی که در آن کلیسا بهکلی سوخت و همه مردند، چه بودند؟ بالاخره شما یک مورد از ادعاهای خود را نتوانستهاید در هیچ مرجعی تأیید کنید.
س- در فرانسه و آلمان؟
ج- آیا اثبات شده است؟
س- در حدی که فرانسویها را راضی کند، بله و یک مورد دیگر در آلمان در جریان است.
ج- در فرانسه در نهایت دادگاه با آن همه تبلیغات، دولت ایران را محکوم نکرد، افرادی محکوم شدند که مأمور خود فرانسه، منبع اطلاعات فرانسه بود.
س- من به شما قول میدهم که دقیقتر بررسی کنم.
یاسر عرفات زندگی خود را وقف آرمان فلسطین کرده است و آقای هاشمی رفسنجانی که زندگی خود را در طول حکومت شاه در زندان و شکنجه سپری کرده است و به عنوان نیرویی برای انقلاب پس از آن مطرح بودهاند، هماکنون به عنوان مانعی در مسیر صلح که عرفات به دنبال آن است، مطرح شدهاند. روند صلحی که مورد تأیید شاهحسین، مبارک، فلسطینیها و بسیاری دیگر بوده است. آیا شما در حقیقت فلسطینیتر از فلسطینیها شدهاید؟
ج- اولاً شما در این موضوع، دو مسئله را با یکدیگر مخلوط کردهاید، ایران اظهارنظر کرده و مخالفت عملی با این سازش نکرده است. ما گفتهایم که این صلح را عادلانه نمیدانیم و گفتهایم این صلح موفق نمیشود. چون مسئله آوارگان را حل نکرده است. از طرف داخل اسرائیل را میشناسیم و میدانیم که اسرائیلیها نخواهند گذاشت فلسطینیها همین مقدار نیز امتیاز بگیرند. تا این لحظه حرف ما درست بوده است. این رسانه که قبلاً امضا نمیکردند و آقای نتانیاهو آمد همه امضاهای نخستوزیر قبلی را پاک کرد.
س- فکر میکنم این بیان قدری اغراق باشد، شما میدانید که وی مسیر را ادامه داده و با توافق اسلو همراهی داشته است؟
ج- وی قبول کرده بود که جولان را تخلیه کند. آیا عمل کرده است؟
س- خیر، اما پذیرفته است الخلیل را تخلیه کند؟
ج- در الخلیل هم نیروهایش را نگاه داشته است، بالاخره نیروهای اسرائیل الان 20 درصد آنجا را در اختیار دارند و این صحنه الخلیل است. الخلیل باید خیلی زودتر تخلیه میشد.
س- چه کسی درباره حق فلسطینیها بیشتر میداند؟ آقای هاشمی یا عرفات؟
ج- ما تنها نیستیم، خیلی از فلسطینیها هم مثل ما حرف میزنند.
س- و شما بهآنها کمک میکنید؟
ج- نه ما بهآنها کمک هم نمیکنیم.
س- به حزبالله هیچ کمکی نمیکنید؟
ج- حزبالله از لبنان دفاع میکند.
س- این به خوبی شناخته شده است که ایران تسلیحات خود را از طریق سوریه به دره بقاع منتقل میکند و در اختیار حزبالله قرار میدهد.
ج- اینها تهمت است. ما به حزبالله پول میدهیم، در لبنان همه چیز میتوان خرید، هر سلاحی را میتوان خرید، احتیاجی نیست از اینجا سلاح ببرند.
س- من میتوانم برنامه کامل پرواز هواپیماهای شما و حساب تسلیحات را که در فرودگاه دمشق برای کمک به حزبالله وارد میشود، در اختیار شما قرار دهم.
ج- خوب است بگویید که ما هم مطلع شویم. هواپیماهایی که شما میگویید، کمکهای انسانی میبرند.
س- موشک، کمکهای انسانی است؟
ج- شما خیال میکنید، موشکهایی که آنجا میزنند، در خود لبنان نیست؟ اشتباه میکنید، اطلاعات شما ناقص است. اینها همه اسلحههای روسی است که بهاندازه کافی از قدیم در لبنان انبار شده است.
س- موضوع دیگر، تهران یک شهر در حال پیشرفت است و من میتوانم بگویم پیشرفتهتر از هر حالتی که من تاکنون ظرف 25 سال گذشته این شهر را دیدهام، تمیز و سبز است و ساختمانهای زیادی در دست احداث است. من برای اینکه 8 سال در ایران نبودم، شرایط فیزیکی شهر تهران و تحولات آن برای واقعاً تعجبانگیز بود. چگونه اتفاق افتاد؟
ج- درست همین هشت سالی که شما نبودید، هشت سال سازندگی ماست، ما در این هشت سال پول زیادی خرج سازندگی ایران کردهایم. خرجهای عمده ما هم خارج از تهران بوده است، تهران با بودجه خود مردم ساخته میشود. ما در حال مطالعه و یا احداث 135 سد بر روی رودخانهها هستیم، هر 40 روز یک سد بزرگ افتتاح میشود، پالایشگاهها، نیروگاهها، کارخانههای فولاد و طرحهای پتروشیمی. 95 درصد روستاها، آب، برق، راه، بهداشت و مدرسه گرفتهاند.
س- این را میدانم که بسیار بهتر از زمانی است که شاه در این جا حاکم بود. اما وضعیت اقتصادی شما تا آنجا که به فرد مربوط میشود، خوب نیست. به من گفته شده است که زنان و مردانی در اینجا هستند، باید دو یا سه شغل را همزمان داشته باشند برای اینکه دخل و خرج خود را جفت کنند. چرا؟
ج- به هر حال میدانید که مردم ایران از لحاظ هزینه و مصرف در سطح نسبتاً بالایی هستند. مقدار سرانه کالری که در ایران مصرف میشود، از خیلی کشورهای دنیا بالاتر است.
س- این را هم میدانم.
ج- سطح خانهها از جاهای دیگر بیشتر است. کسانی که بخواهند این خرجها را داشته باشند، با حقوق یک کارمند نمیتوانند، بدون یک شغل این اندازه درآمد داشته باشند. ولی بیشتر مردم ما در روستاها و شهرهای کوچک هستند که با یک شغل زندگی راحتی دارند. روستایی امروز مثل شهری زندگی دارد، همه امکانات شهری در آنجا هست و مردم از زندگی خود واقعاً راضی هستند. ممکن است آمار اشتباهی را به شما داده باشند.
س- البته این توسط ایرانیها و دیپلماتهایی که در اینجا هستند و دیگران بارها و بارها به من گفته شد. درآمدی که در شهر تهران با جمعیتی بالغ بر 10 تا 15 میلیون وجود دارد، یک سوم نیاز را پاسخ میدهد.
ج- از همین ارقام شما معلوم میشود که با شما دقیق صحبت نمیکنند، تهران هفت میلیون نفر جمعیت دارد، لابد بقیه ارقامتان هم اینگونه است.
س- بقیه ارقام چگونهاند؟ من راجع به تهران بزرگ صحبت میکردم.
ج- البته مدعی نیستم جمعیت تهران بزرگ 10 میلیون است و یا استان تهران با چند شهر 11 میلیون جمعیت دارد. البته این را هم الان مدعی نیستم که یک کارمند با یک شغل کارمندی میتواند زندگی راحتی داشته باشد. ولی همه چیز رو به بهبودی است.
س- ثروتمندان در حال غنیتر شدن هستند، ساختمانهای بسیار زیاد و آپارتمانهای بسیار زیبا و زیادی در اقصی نقاط تهران در حال ساخته شدن هستند، آیا این توسط بخش خصوصی ساخته میشود؟
ج- عمدتاً متعلق به بخش خصوصی است.
س- این پول را از کجا میآورند؟
ج- بالاخره مردم درآمد، تجارت و یا تولید دارند. کارخانهها عمدتاً خصوصی هستند. الان تولید در ایران خیلی بالا است. شما بروید یکی از فروشگاههای بزرگ را ببینید، میبینید همه کالاهای مصرفی با حجم بسیار بالا در خود ایران تولید میشود.
س- با شما موافق هستم. ثروتمندان زیادی وجود دارند. کالاهای زیادی با قیمتهای زیادی وجود دارد. ولی مسئله اینجا است که بسیاری از مردم هم نمیتوانند یک زندگی مناسب داشته باشند.
ج- وضع آنها به هر حال از گذشته بهتر است و رو به بهتر شدن هم هستند.
س- در زمینه فساد چه میفرمایید؟
ج- ما فساد را در ایران از هر جا، منجمله از خود آمریکا کمتر میدانیم.
س- اما فکر میکنم این تصویر زیبایی است که حضرتعالی ارائه میفرمایید و با نظرات دیگری که من از ایرانیهای دیگر و یا دیپلماتها شنیدهام، مخالفت دارد که آنها میگویند ایران گرفتار فساد بسیار زیادی شده است.
ج- واقعاً آنچه که به شما گفتهاند، گزارش نادرستی است. ما الان در ایران یک کادر نسبتاً سالمتر از همیشه تاریخ اداری ایران داریم و مدیران نوعاً انقلابی و قانع هستند. اینگونه که به شما گفتهاند، نیست.
توقع مردم، بهحق این است که در یک نظام انقلابی و اسلامی اصلاً فساد نبینند. هر مورد کوچکی را هم که ببینند، بیش از حد عصبانی میشوند.
س- بهنظر میرسد آنچه که من در خصوص اطلاعاتی که دیگران در اختیارم قرار دادهاند، عنوان میدارم، همه کاملاً تهمت و نارواست و هیچکدام حقیقت ندارند و کاملاً این سیستم کامل و سالم اداره میشود. اما به هر جهت من هم یک گزارشگر هستم و اطلاعاتی را از برخی از افراد دریافت میکنم که بهآنها اعتماد دارم.
ج- به شما حق میدهیم هر جور که فکر کنید، حرف بزنید.
س- در خصوص زنان باید بگویم که انقلاب کار بسیار فوقالعادهای را برای زنان انجام داده است و مایل هستم از شما در خصوص پیشرفتهای زنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بشنوم.
ج- ما کار عمدهای که برای خانمها کردیم، این است که خانمها را وارد مسیری کردیم که روزبهروز وضع آنها از گذشته بهتر میشود. الان 48 درصد از دانشآموزان ما و 40 درصد دانشجویان دانشگاهها دختر هستند. ما به زودی یک قشر دانشمند زن در کشور خواهیم داشت.
س- و خیلی هم سخت میکوشند.
ج- 35 درصد کارمندان دولت در آموزش و پرورش، دانشگاه و بهداشت و درمان در کل کشور خانمها هستند. برای لباس و ظاهر آنها سختگیری هم میکنیم.
س- آیا سعی کردید که ایشان را منصرف کنید و بگویید که وارد سیاست نشوند؟
ج- نه، آزادند هر کاری که خواستند، انتخاب کنند.
س- این سؤال را دوست ندارید و خواهید گفت که اشتباه میکنم. به هر جهت من آن را مطرح میکنم. این دو موضوع را در خصوص زندگی زنان وقتی که در انظار عمومی ظاهر میشوند و یا در خانههای خود بهطور خصوصی هستند، چگونه میتوانیم با یکدیگر تطبیق دهیم؟ یک عده در خارج چادر به سر میکنند و خود را میپوشانند و در مجالس دیگر لباسهای بسیار راحت و آزاد میپوشند.
ج- ممکن است عدهای مقررات اسلامی را قبول نداشته باشند و ما میتوانیم بهآنها در خیابان بگوییم ظاهر را رعایت کنید. این را قانون میگوید. اما ما اختیار آنها را در خانههایشان نداریم و به عقیده خود عمل میکنند.
س- این قانون همچنین منع استفاده از ماهواره را تعیین میکند. چرا؟ چون تعداد زیادی از جوانان شما هستند که به دیدن برنامههای ماهوارهای و غربی علاقمند هستند و شاید این باعث پدیدار شدن نگرانیهای برای علاقمند شدن این افراد بهآن سبک زندگی شده باشد و به همین خاطر استفاده آن ممنوع شده است.
ج- به هر حال آنهایی که بهاین قانون رأی دادهاند، فکر میکنند که بهتر است محدود کنند. زیرا میدانند که از طریق آن سیستمهای ارتباطی، افکاری وارد ذهن جوانان میشود که ما نمیپسندیم. در بقیه کشورها هم میبینید که این اقدامها وجود دارد. الان در خیلی کشورهای اروپایی هم از تهاجم فرهنگی آمریکا و برنامههای شما نگرانی دارند.
شما هم قبول کنید که اینگونه برنامهها جوانان را دچار مشکل و بنیاد خانواده را تضعیف میکند. مشکلاتی که الان در غرب وجود دارد، شما امسال نزدیک به 16 میلیارد دلار برای مبارزه با مواد مخدر تخصیص دادید. بالاخره همین موارد عامل این کارهای بد است. من شنیدهام باید 400 میلیارد دلار در ظرف 10 سال خرج کنید. آمار زنان بیسرپرست و بچههای بیپدر در غرب بسیار وحشتناک است. ایدز اکنون وبای قرن ماست که به همین کار مربوط میشود. به هر حال حفاظت اخلاقی اقدام درستی برای حکومتهاست.
س- آیا شما پیشنهاد میکنید که ما باید یک جمهوری اسلامی در ایالات متحده داشته باشیم؟
ج- نه، من میگویم اخلاق خوبی داشته باشند. نگذارید اخلاق جوانان شما منحرف شود. بنیاد خانوادههای خود را بهتر و محکمتر کنید.
س- این مشکلی است که در آنجا وجود دارد و ممکن است که شما هم در آینده همین مشکلات را داشته باشید. میدانید که همتای شما آقای کلینتون در آمریکا تلاش بسیار زیادی را برای ممانعت از این مسئله دارد، اما این بهای آزادی است!
ج- به هر حال اگر آزادی به انهدام اخلاق و روابط خوب اجتماعی و تضعیف خانواده منجر شود، بهتر است که قدری مراعات شود. آمار بالای زندانیهای جنایتکاری که دارید و قتلها و دزدیها، آیا شما را نگران نمیسازد؟
س-یقیناً میسازد. نه تنها من، بلکه حتی کسانی را که کشور را اداره میکنند و همه را.
ج- بچههایی که پدر آنان مشخص نیست، برای غرب بلایی شدهاند.
س- شما نمونهای را به من ارائه میکنید که انتظار نداشتم، میبینم که شما با آمریکا آشنا هستید.
ج- اینها را همه میدانند، ما این مطالب را از رسانههای خودتان میشنویم. بعضی اوقات که مثلاً آمار بچههای سقط جنین آمریکا را ارائه میدهیم، به حدی زیاد است که مردم باور نمیکنند. به هر حال ما فکر میکنیم که مسئولان یک کشور باید از جوانان خود که خیلی عاطفی و احساسی هستند حفاظت بیشتری به عمل آورند. من فکر میکنم مثلاً چیزهایی مثل پلی بوی* یا بعضی فیلمهای هالیوود و امثال آن به پیشرفت کشور و مردم شما کمکی نمیکند.
در اسلام برای غریزههای جنسی، برنامهای به صورت کنترل شده و قانونی تنظیم شده است. یعنی فکر شده است که به هر حال شرایطی وجود دارد که مرد و زن احتیاج دارند در شرایطی که دسترسی به ازدواج دائمی ندارند، به غرایز خود برسند.
س- چرا نباید دائمی باشد؟
ج- معلوم است که همیشه نمیتواند برای همه دائمی باشد، گاهی مسافر هستند، گاهی امکانات مالی ندارند و موارد دیگر، زنهایی هستند که شوهرهای خود را از دست میدهند، در مجموع فراوانند کسانی که احتیاج به این دارند که به طور موقت ازدواج کنند. این کار میتواند با قید موقت و برای هر مدت زمان انجام شود.
س- به نظر میرسد راهی مشروع برای روابط زن و مرد باشد.
ج- این امر نظم دارد و تکلیف بچه نیز روشن میشود. تکلیف زن برای مدتی که نمیتواند ازدواج کند، از لحاظ هزینهها روشن میشود. از لحاظ روحی، کار، قانونی میشود و یک کار خلاف نیست که همه از آن میترسند.
س- به نظر میرسد که این کار برخورد کریمانه با یک زن و مرد است که به یکدیگر علاقمند هستند تا رابطهای جنسی داشته باشند.
ج- همه علمای شیعه قبول دارند. ما خیال میکنیم الان راهحل مشکلات جنسی میتواند این باشد.
س- آیا شما بمب را میخواهید؟ چرا؟
ج- بمب یک جور نیست و انواع مختلفی دارد.
س- شما میدانید که من در مورد بمب اتمی صحبت میکنم.
ج-نه، آن کاری که آمریکاییها در هیروشیما و ناکازاکی کردند، همه را به فکر انداخت که دنبال بمب اتمی بروند.
س- پس شما خواهان داشتن بمب اتمی نیستید؟
ج- تحقیقاً نیستم. از این اسلحه متنفرم.
س- واقعاً چنین است؟
ج- ما مردم صریحی هستیم، ما موشک میسازیم و به همه هم میگوییم صنعت موشکی ما قوی است. ولی دنبال بمب هستهای نمیرویم، دنبال اسلحه میکروبی نمیرویم و دنبال اسلحه شیمیایی نخواهیم رفت.
س- نیروگاه اتمی میسازید، در حالی که شما اینقدر منابع نفتی و گازی دارید. خیلی با هزینه است.
ج- نیروگاه اتمی و تکنولوژی هستهای، امروز برای کشوری مثل ما فوقالعاده ضروری است. این نیروگاهی که میخواهیم تکمیل کنیم، چیزی است که دولت تحت حمایت شما در زمان شاه ساخته است. چطور آن روز آمریکاییها تأیید میکردند ولی الان مخالفت میکنید؟ در این مسئله نیز شما محکومید. ما هفت میلیارد مارک خرج کردیم، الان اگر با بهره حساب کنیم، بیش از 20 میلیارد مارک سرمایهگذاری کردیم. آمریکا میگوید ما این را تکمیل نکنیم. شما میگویید ما از آمریکا و از دولت آمریکا متنفر نشویم. اگر کسی به شما اینگونه زور بگوید، شما میتوانید با او دوست باشید؟ همین ژست مغرورانه است که ایران انقلابی را از آمریکا دور میکند.
س- شما اکنون یک کشور بزرگ 60 میلیونی هستید و آمریکا نیز یک کشور بزرگ و در حقیقت نیاز ما به نفت باعث خواهد شد که ما در این منطقه از دنیا حضور داشته باشیم، زیرا وابستگی مصالح حیاتی ما بدان است. همینطور فنآوری ما را که همه نیازمند بهآن هستند و شما هم یقیناً بهآن نیازمند خواهید بود. آیا فکر میکنید این مطلب برای مقامها و رهبران جمهوری اسلامی ایران قابل پذیرش باشد که شرایطی برای نشستن با آنها و فراهم آوردن زمینهای برای صحبت داشته باشند؟
ج-گفتم اگر حسننیت نشان دهند، چرا نباشد؟ همین نیاز را ژاپن هم دارد، به خوبی هم نفت خود را دارد میبرد. هیچ مشکلی هم ندارد. دولت آمریکا باید خودش را اصلاح کند. ما با مردم آمریکا مشکلی نداریم. ما الان با دولت آمریکا مسئله داریم. باید دست از این قلدری و زورگویی بردارند، همه چیز درست میشود.
س- جناب آقای رئیس جمهور از اینکه با حوصله به سؤالهای من پاسخ دادید، تشکر میکنم، واقعاً انجام این مصاحبه به زمان طولانی که در انتظار آن به سر بردم، میارزید.
[1] ۱۲ میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران در امریکا شامل اموال دیپلماتیک، وجوه نقد، اموال نظامی و اموال محمدرضا شاه و خانوادهاش میشود که در پی حادثه ۱۳ آبان ۱۳۵۸ از سوی ایالات متحده مسدود و توقیف شد، هرچند بعدها با میانجیگری کشور الجزایر دو کشور بر سر استرداد دارایی ایران از سوی واشنگتن به توافق رسیدند اما در برخی استدلالهای حقوقی اختلافاتی میان ایران و امریکا بروز کرد که دو کشور برای حل اختلافات خود به دیوان داوری لاهه مراجعه کردند. به موجب قرارداد الجزایر، امریکا متعهد شد که با اعاده «وضعیت مالی ایران» به قبل از ۲۳ آبانماه ۱۳۵۸ تمامی داراییها و اموال مسدود شده ایران را که پس از تسخیر سفارت جاسوسی توقیف کرده، آزادکند اما این اتفاق هیچ گاه روی نداد.
* پلیبوی (به انگلیسی: Playboy)، نام مجله بزرگسالان معروف آمریکایی است. مجلهٔ پلیبوی که بصورت ماهیانه در دهها کشور جهان و به زبانهای مختلف منتشر میشود، شامل مقالات سیاسی، اجتماعی و ورزشی، مصاحبه با شخصیتهای مهم جامعه، مقالات مرتبط با مُد، عکسهای مانکنهای زن و برخی افراد مشهور به صورت عریان و همچنین مقالاتی در مورد مسائل جنسی با موضوعیت روابط جنسی است که از سال ۱۹۵۳ میلادی (۱۳۳۲ خورشیدی) توسط هیو هیفنر و همکاران در ایالات متحده آمریکا برای نخستینبار انتشار یافت و تاکنون نیز ادامه دارد. شرکت پلیبوی که بعدها زیر چتر شرکت پلیبوی انترپرایز با گسترش حیطه خود از مجله به تمامی فرمهای رسانهای، از جمله شبکه رادیویی، شبکه تلویزیونی و شبکه اینترنت نفوذ گستردهای یافت و به یک امپراتوری رسانهای در زمینه مربوط به سکس و مسایل جنسی تبدیل شد.