جناب آقای هاشمی رفسنجانی، چه تضمینی به مردم میدهید که پس از هشت سال طرفداری از دموکراسی و تحولی که اتفاق نیفتاد، کاری برای مردم انجام میدهید؟
● ممکن است کسانی باشند که چنین قضاوتی کنند، ولی مردم ایران از انقلاب خود و کارهایی که برایشان شده، ارزش قائلند و به آن وفادار هستند.
نسل فعلی که انقلاب را مشاهده نکرده، باید به ارزشهای انقلاب و تأثیرات آن پی ببرند و باید برنامههایی داشته باشند تا انقلاب را در زندگی خود لمس کنند.
○ آیا از تقاضا و نیاز جوانان آگاه هستید و اگر رئیس جمهور شوید چه برنامههایی دارید؟
● من درک روشنی از خواستههای جوانان دارم. و در همین تبلیغات انتخابات هم دیدید که هر کس هرچه میخواهد میگوید و مینویسد.
○ خواست جوانان برای ما روشن است و اگر با چشم انصاف به صحنه انتخابات نگاه کنیم میبینیم که در این عرصه هر کس هرچه میخواهد میگوید.
● نمونه خوبی از آزادی در جریان انتخابات ایران مشاهده میشود که البته ممکن است مسائلی بیش از نیاز به آزادی هم وجود داشته باشد که آنها هم طبعاً در حد صلاح کشور و با توجه به افکار عمومی در اختیار دیگران قرار خواهد گرفت.
○ در خصوص ایجاد تعامل سازنده با کشورهای جهان به ویژه آمریکا چه برنامهای دارید؟
● در سالهای قبل هم که با شما مصاحبه کردم، اشاره کردم که آمریکا چه در قبل و چه بعد از انقلاب رفتار خصومتآمیز با ایران داشته است.
○ حمایتهای آمریکا از رژیم شاه در جریان مبارزات مردم مصداقی از خصومتهای این کشور با ملت ایران یاد کرد و افزود: پس از انقلاب هم آمریکا هیچ وقت رفتار خوبی با مردم ایران نداشته است و به ملت ایران بدهکار است.
● آن موقع هم پیشنهاد کردم اگر آمریکا مایل به برقراری روابط مناسبی با ایران است باید نشان دهد که سیاست جدیدی را اتخاذ کرده و مایل هستند راه جدیدی را طی کنند و علائم حسن نیت خود را برای جلب اعتماد مردم نشان دهند که در این صورت مانعی برای گفتگو و رسیدن اهداف دو ملت وجود ندارد.
○ در هفتههای اخیر مذاکرات اروپا با ایران با مخالفت آمریکا روبرو نشد و آمریکا با پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی مخالفت نکرد و علامت سوم هم عدم مخالفت آمریکا با ادامه تحریم فروش قطعات هواپیما به ایران است، آیا همه اینها نشانههای مثبتی برای ارائه حسن نیت و برقراری رابطه نیست؟
● این رفتارها میتواند جهتگیری درستی در رفتار جدید آمریکا باشد، افزود: مسأله سوم هم که شنیدهایم موافقت آقای بوش با انجام محدود عملیات غنیسازی در ایران است که اگر این سه موضوع را با هم بنگریم به نظر میرسد آمریکا در حال اتخاذ راه جدیدی برای رابطه با ایران است.
ولی این مقدار حرکت کافی نیست. آمریکا با پس دادن اموال ما که سالهاست در آن کشور مسدود است میتواند نشان دهد که حسن نیت خوبی در ارتباط با ما برقرار کرده است.
چون مسوول نیستم فعلاً حرف قدیم خود را تکرار میکنم و شاید اگر مسؤولیت را به دست گرفتم ممکن است چیز دیگری را برای حسن نیت آمریکاییها بیان کنم.
○ جناب آقای هاشمی رفسنجانی اگر از سوی مردم انتخاب شوید، قدمهای بلندتر و مثبت بیشتری از سوی ایران برداشته میشود؟
● همین که من این را پذیرفتهام که رفتار آمریکا حرکت مثبتی است خود یک عکسالعمل مثبت است. رفتار مسؤولانه ایران در شرایط حضور آمریکا در منطقه به عنوان یکی دیگر از عکسالعملهای ایران در برابر آمریکا یاد کرد و گفت: اگر ایران میخواست ماجراجویی کرده و مزاحمتهایی برای آمریکا فراهم کند. قطعاً میتوانست چرا که این امکان هم در افغانستان و هم درعراق برای ما فراهم بود.
آمریکاییها خود از این رفتار مسؤولانه ایران تشکر کردهاند و حرکت درست ایران را پذیرفتهاند و حتماً کارهای ما مهمتر از کارهایی است که آمریکا در دو سه ماه اخیر انجام داده است.
○ آقای هاشمی رفسنجانی واقعاً سیاست ایران در خصوص مسائل هستهای ایران چیست؟
● سیاست مشخص ایران مبتنی بر این است که در طرح جامعه اروپا اصل غنیسازی توسط ایران نباید حذف شود و در این صورت زمینه برای حل مسأله و توافق با آنها فراهم است چرا که ایران به سوی تولید سلاح هستهای نخواهد رفت.
منافع تعامل مشترک میان ایران، اروپا و آمریکا را متوجه هر سه قدرت دانست. ما به هیچوجه نمیپذیریم که غنیسازی نداشته باشیم ولی باید اعتماد غرب را جلب کنیم که دراین فرایند به سوی سلاح هستهای نخواهیم رفت.
○ چگونه غرب را متقاعد میکنید که به سوی سلاح هستهای نخواهید رفت؟
● روند سیاستهای ایران در این زمینه مشخص است. ما به آنها پیشنهاد دادهایم که چگونگی کسب اعتماد را به ما اعلام کنند و با حفظ اصل غنیسازی به طور شفاف خواستههای خود را بیان کنند و راه ایجاد اعتماد را آنها به ما پیشنهاد کنند.
ما به طور مشروح شیوه کسب اعتماد آنها نسبت به فعالیتهای هستهای خود را مشخص کردهایم. آنها راهی را که پیشنهاد کردهایم مطالعه میکنند و یا برایشان قابل قبول است و یا راه جدیدی ارائه میکنند. در هر صورت هدف مذاکرات و جلب اعتماد اروپا و حتی آمریکا نسبت به فعالیتهای هستهای مربوط به خودمان است.
○ مطرح میشود ایران درگذشته مخفی کاری کرده است، نظر شما چیست؟
● در مقابل آژانس بینالمللی انرژی هستهای هم به وظایف خود عمل نکرده است. چرا که طبق مقررات باید در مسیر غنیسازی به ما کمک میکرد.
تخلف آژانس به دلیل اینکه به ما کمک نکرده است از تخلف ما بیشتر است ولی وقتی برای اولین بار مشخص شد که میتوانیم در فناوری هستهای کاری انجام دهیم گزارش آن را به آژانس ارسال کردیم.
ما به طور مداوم گزارش عملکرد خود را به آژانس ارائه میدادیم و شاید برخی گزارشهای ما در این میان به موقع ارسال نشد و این به معنی مخفی کاری نیست.
وقتی مسالهای حق ماست و دنیا نیز این حق قانونی ما را پذیرفته و اروپاییها نیز درمذاکرات خود اصل غنیسازی را پذیرفتهاند، دیگر نیازی به مخفیکاری نداریم.
○ آمریکا میگوید ایران در مقابله با تروریست جدینیست و برخی از تروریستهای خارجی از جمله اعضای القاعده در ایران هستند و مسؤولان ایران آنها را تحویل نمیدهند.
● ایران خود بزرگترین قربانی تروریست در جهان است، گفت: اگر بناست مذاکرات در فضای درستی بدون وارد کردن اتهام بیجا به یکدیگر انجام گیرد، در این مباحث بیشک حق با ماست.
این تروریستها که اکنون در مورد آنها صحبت میشود، برای مقابله با ایران توسط آمریکا در منطقه خلق شدند و کشورهای غربی نیز از آنها حمایت کردند.
آمریکا خود مسؤل به وجود آمدن گروه القاعده بود و در حالی که منافقین که هویت تروریستی آنها در اروپا و آمریکا مورد تأیید است، در حال فعالیت در این کشورها هستند، ما را به تروریست بودن متهم میکنند که این قضاوت ظالمانهای است.
ما قربانی واقعی تروریست هستیم و همین روزها که در تهران هستید، شاهد انفجارهایی که دراین شهر صورت میگیرد، میباشید و میبینید هم قربانی تروریسم هستیم و هم بیش از هر کشوری با این پدیده شوم مبارزه کردهایم.
در خصوص دستگیری برخی اعضای گروهکهای تروریستی در ایران هم بسیاری از آنها از پاکستان، افغانستان و جاهای دیگر به ایران آمدند که بازداشت شده و به کشور خود بازگردانده شدند و تنها چند نفری که در کشور ما مرتکب جرمی شدهاند، در ایران نگهداری میشوند، چون محاکمه و محکوم شدهاند و باید در زندان ایران باقی بمانند.
○ اگر برنده انتخابات شوید، اولین برنامه شما در عرصه جهانی و مسائل داخلی ایران از جمله نحوه مشارکت محافظهکاران و اصلاحطلبان در اداره جامعه، چه خواهد بود؟
● اولین کار من پس از رئیس جمهوری تنظیم و انتخاب اعضاء کابینه است که پس از آن به مسائل داخلی میپردازم و سپس در خصوص مسائل بینالمللی کار خواهم کرد.
هم با محافظهکاران و هم با اصلاحطلبان، تعامل خوبی دارم، افزود: از هر دو گروه افراد زیادی در میان حامیان من هستند و از آن سو هم با مجلس میتوانم کار کنم و هم با رهبری دارای روابط خوبی هستم و برادری 50 سالهای داریم.
در داخل مشکلی نخواهیم داشت و در بعد بینالمللی نیز همانگونه که در دوره قبل هم نشان دادم، در پی اعمال سیاست تنشزدایی با جهان هستم.
آمریکا هم بخشی از سیاست تنشزدایی ایران را شامل میشود، افزود: همانگونه که گفتم، اگر آمریکا نشان دهد که صادقانه میخواهند با ایران همکاری کنند، فکر میکنم زمان باز شدن صفحه جدیدی در روابط دو کشور فرا رسیده است.
پیشبینی میکنم در دوره جدید هم با کشورهای همسایه، هم با غرب هم با جهاناسلام و همبا کشورهای آسیایی سطح بهتری از روابط را خواهیم داشت.
○ خیلی ممنون.
● موفق باشید.