مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با شبکه تلویزیونی العربیه
○ با توجه به تحریم‌هایی که از سوی برخی از افراد مطرح می‌شود، فکر می‌کنید مشارکت بالایی بخصوص در قشر جوان در انتخابات صورت می‌گیرد؟
● انتظار داریم که اکثریت خوبی از مردم شرکت کنند.
○ علیرغم دعوت‌هایی که برای تحریم انتخابات صورت می‌گیرد، بعضی‌ها مردم را دعوت به حضور می‌کنند، فکر می‌کنید مشارکتها چگونه باشد؟
● بالاخره بخشی از مردم شرکت نمی‌کنند و همیشه هم همینطور بوده است، ولی اکثریت مردم به کشورشان علاقه دارند.
○ آیا در مرحله اول نتیجه قطعی می‌شود؟
● نظرسنجی‌ها کمابیش این را نشان می‌دهد. ولی دقیقاً معلوم نیست. نظرسنجی‌ها در ایران دقیق نیست.
○ همه خوشبین هستند که حضرتعالی نفر اول و برنده انتخابات باشید. آیا شما به عنوان برنده انتخابات، به جوانان این مملکت وعده می‌دهید که وعده‌هایی که داده شده، تحقق پیدا کند؟
● عادتم این‌گونه است که اگر چیزی را فکر کنم نمی‌توانم انجام دهم، وعده نمی‌دهم و اینهایی که وعده دادم، چیزی است که در سیاستهای کلی نظام در مجمع تصویب شده و همچنین در برنامه چهارم و اختیاراتی که دولت دارد، قابل تحقق است.
○ آیا این شامل همه موارد مربوط به اقتصاد، سیاست، اصلاحات و خواسته‌های جوانان می‌شود؟
● بله، در میثاقم 14 فصل گنجاندم و به همه آنها سهمی داده شده است.
○ بعضی ها در سالهای گذشته گفتند، نقش رئیس جمهور نقش بایسته‌ای نیست و نقش به حاشیه رانده شده‌ای است. آیا اگر شما رئیس جمهور شوید، سعی خواهید کرد که این نقش را به رئیس جمهور برگردانید و از این مهم اعاده حیثیت کنید؟
● من در دوره قبل که رئیس جمهور بودم، فکر می‌کنم در ایفای نقش رئیس جمهور در حدود قانون اساسی مشکلی نداشتم.
○ شما مسئولیت تشنجی که در انجام وظایف رئیس‌جمهور در سالهای گذشته صورت گرفته، به عهده چه کسی می‌دانید؟
● باید از خود آنها بپرسید.
○ آیا این به این معناست که جناب آقای هاشمی رفسنجانی خواهند توانست تلفیقی بین انتخاب مردم و خواسته‌های آنها و مستلزمات دولت، پارلمان و سایر نهادهای حکومتی ایجاد کنند؟
● اکثریت پارلمان از من حمایت می‌کنند و معنایش این است که یک هماهنگی بین پارلمان و من هست. رهبری هم که در این کشور نقش زیادی دارند، با من صمیمی هستند. 50 سال است که با هم در دوران مبارزه و کار و همه، مراحل انقلاب بودیم. فکر نمی‌کنم کسی بخواهد مزاحم انجام وظایف ما شود.
○ آیا نقش وسیع تری به تکنوکراتها خواهید داد؟
● جامعه ایران الان دانشمندان زیادی دارد. می‌دانید ما حدود سه میلیون دانشجو و میلونها فارغ‌التحصیل داریم. خانمها هم در این بین تحصیل کرده‌ها خیلی زیاد هستند. قاعدتاً میدان برای متخصصین برای کار کردن باز است.
○ در مورد زنان چه وعده‌هایی به زنان ایران که می‌خواهند بیشتر در صحنه حضور داشته باشند، می دهید؟ و همینطور مسئله حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری که در واقع بحث و جدل بسیاری را برانگیخت.
●در مورد حضور زنان در انتخابات ریاست جمهوری که بخواهند نامزد شوند، این شورای نگهبان است که حق تفسیر قانون اساسی را دارد. شورای نگهبان تفسیر کرده که حق ندارند. ولی در سایر مسائل محدودیتی برای خانمها نداریم. هر چه آنها خودشان صلاحیت نشان بدهند و جلو بیایند، ما هم می‌توانیم استقبال بکنیم. از این جهت تفاوتی با مردها نخواهند داشت.
○ در مورد روابط ایران و اعراب که یکی از مهمترین مسائل کاری برنامه جناب آقای خاتمی بود، چه اقداماتی خواهید کرد؟ بخصوص اینکه این مسئله به نوعی به مسئله روابط ایران و آمریکا هم بستگی دارد.
● طبق قانون اساسی و عقاید اسلامی باید همکاری با کشورهای اسلامی را در اولویت قرار دهیم. کشورهای عربی هم که عمدتاً از کشورهای اسلامی هستند. در ایران زبان عربی زبان دوم ماست. ما خودمان تحصیلمان بیشتر به زبان عربی است و فکر می‌کنم در سیاست خارجی ما اولویت به مسلمانها و عربها داده خواهد شد.
○ در مورد روابط ایران و آمریکا که بنظر می‌رسد در دوره آینده چالش اصلی ایران خواهد بود، چه نظری دارید؟
● از پیش از انقلاب چالش ما بوده امیدوارم که با وضع جدیدی که پیش آمده، آمریکا فهمیده باشد که در منطقه نمی‌تواند ایران را نادیده بگیرد. آمریکا مهمترین کشور دنیاست و ایران هم کشور مهم منطقه باشد. قاعدتاً منطقی است که بتدریج ما تضادها را کم کنیم.
○ قبلاً فرمودید که ایران منتظر ابراز حسن نیت آمریکا، بخصوص در مورد سرمایه‌های بلوکه شده ایران در آمریکاست. چرا مشخصاً شما این نکته را در اولویت‌های خودتان در ارتباط با آمریکا قرار می‌دهید؟
● بله این حرف گذشته من بود. اصل مطلب این بود که آمریکائیها برای گفتگو ابراز تمایل می‌کنند. ما گفتیم آنها همیشه با ما خصومت دارند. اگر واقعاً می‌خواهند سیاست جدیدی انتخاب کنند، باید علامتی نشان دهند که حسن نیّت دارند. من به عنوان نمونه گفتم و این می‌تواند یک علامت باشد و منحصر به آن نیست. ممکن است علامت دیگری باشد.
○ در حالی که آنها مرتب به شما فشار می‌آورند. چرا شما منتظر ابراز حسن نیت آنها هستید.
● حالت انتظار نداریم. وقتی مطرح می‌شود که آیا حاضرید با آمریکا حرف بزنید. می‌گوییم در چنین شرایطی ما حاضریم
○ آیا در مورد پرونده هسته‌ای و انتخاب مجدد آقای برادعی که با پشتیبانی آمریکا صورت گرفت، علامت حسن نیت، یک سیگنال و یک علامت مثبت در ارتباط با آمریکا می‌بینید؟
● این یک اقدام مشترک بود، چون ما هم طرفدار بودیم که آقای البرادعی باشد. به یک نقطه مشترک رسیدیم.
○ چگونه این گفته بعضی از آگاهان را مورد ارزیابی قرار می‌دهید که می‌گویند در صورتی که جنابعالی در انتخابات ریاست جمهوری موفق شوید، در مورد داشتن سلاح هسته‌ای ایران فداکاری خواهید کرد؟
● در مورد سلاح هسته‌ای که ما اصلاً فکر سلاح هسته‌ای نیستیم. ما صنایع هسته‌ای صلح‌آمیز می‌خواهیم و در مورد فن‌آوری صلح‌آمیز به هیچ قیمتی عقب‌نشینی نمی‌کنیم. و باید این در اختیار ما باشد. یعنی ریاست جمهوری در این سیاست تأثیری نمی‌گذارد.
○ آیا فکر می‌کنید در مورد روابط ایران و آمریکا هر رئیس جمهوری می‌تواند این را درجامعه ایران به پیش ببرد؟ یا فکر می‌کنید یک مسئله پیچیده است؟
● چون هنوز مسئله جدی نشده، و آمریکایی‌ها اقدام مناسبی نکرده‌اند، این موضوع را در دستور مذاکراتمان قرار نداده‌ایم. اگر شرایطی پیش بیاید، آن موقع با رهبری مذاکره می‌کنیم. معمولاً این نوع بحث‌ها را دسته جمعی بررسی می‌کنیم.
○ به موضوع روابط ایران و اعراب بخصوص کشورهای خلیج فارس برمی‌گردم. اخیراً جناب آقای روحانی سفری به پادشاهی عربستان سعودی داشتند که سفر بسیار مثبتی بود. شما فکر می‌کنید که روابط با عربستان سعودی یا کشورهای خلیج فارس به کجا خواهد انجامید؟
●روابط ما با عربستان خیلی صمیمی است. آقای امیرعبدالله و من مرحله جدیدی از روابط دوجانبه را بنیان گذاشتیم و هر دو علاقمندیم توسعه بدهیم. در مورد بقیه کشورهای همسایه هم چنین سیاستی داریم.
○ مسئله روابط با پادشاهی عربستان سعودی در همه زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و بخصوص بحث روند صلح خاورمیانه مطرح می‌باشد؟
● در مورد صلح خاورمیانه هنوز سیاستهای خود را با عربستان تنسیق نکرده‌ایم. یک مقدار مواضع ما تفاوت دارد. ضمن اینکه در دفاع از فلسطین هر دو مشترک هستیم. شاید در کیفیت حل مسئله راههای متفاوتی داشته باشیم
○ طرح صلح امیر عبدالله در مورد خاورمیانه مطرح شده که دوبار - یکبار در سال 2002 در بیروت و یکبار در سال 2005 در الجزایر- به تصویب کنفرانس سران عرب هم رسیده است. نظر شما در مورد این طرح چیست؟
●مسائل‌مثبت‌ومنفی دارد بابیشتر مطالب‌آن موافقیم. ولی ملاحظاتی هم در بخشی‌از آن داریم.
○ در مورد درگیری اعراب و اسرائیل پرونده مطرحی است و به نوعی به ایران مربوط می‌باشد و آن پرونده حزب الله است. جنابعالی در صورت پیروزی در انتخابات با پرونده حزب الله چگونه برخورد خواهید کرد؟ بخصوص که مسائل مختلفی مثل قطعنامه 1559 شورای امنیت و سایر مسائل ذیربط هم هست.
● مسئله حزب‌الله در اصل مسئله لبنان است. آنجا باید در مورد حزب‌الله تصمیم بگیرند. ولی عقیده ما این است که حزب‌الله یک جریان مقاومت است. اتهام گروه تروریستی به اینها نادرست است. حزب الله حرفهای منطقی مطرح میکند. او می‌گوید که اسرائیل کشور ما را اشغال کرده و تا اشغالش را ادامه دهد، حزب‌الله هم مسلح باقی می‌ماند. اگر اسرائیل از لبنان بیرون برود که گویا منطقه شعبا مورد نظرشان است، آن وقت بحث خلع سلاح حزب‌الله مطرح می‌شود. بهرحال حزب‌الله بخش مهمی از مردم لبنان است.
○ بحث خلع سلاح حزب‌الله امروز در واقع ناشی از یک قطعنامه شورای امنیت بین‌المللی است و جامعه بین المللی این موضع‌گیری را دارد و فشار می‌آورد که خلع سلاح شود. با این مسئله چگونه برخورد می‌شود؟
● ما به عنوان یک عضو از سازمان ملل تلاش می‌کنیم که اقدام نادرستی را بر لبنان تحمیل نکنند. بگذارند خود مردم لبنان تصمیم بگیرند.
○ تا چه حد ازحزب‌الله حمایت خواهید کرد؟ مخصوصاًًٌ اینکه دبیرکل کنونی حزب‌الله از سوی شما پیشنهاد شده است.
● سیاست دائمی ما این بوده که در کار حزب‌الله دخالت نکنیم و آنها خودشان مردم بالغ و رشیدی هستند. البته لبنانی‌ها همه بالغ و رشیدند و هر تصمیمی خودشان بگیرند و هر انتخابی که خودشان بکنند،ا به آن احترام می‌گذاریم. اینکه بگویند ما پیشنهاد کردیم، درست نیست. ما همیشه می‌گوئیم آنچه که خودشان می‌خواهند، همان باشد.
○ در مورد روابط ایران و عراق، مسائل زیادی مطرح است. بخصوص دولت جدید که اغلب آن مورد حمایت ایران است. شما به روابط ایران و عراق چگونه نگاه می‌کنید؟
● ما این حرکت مردم عراق را تحسین می‌کنیم. اینها در حالتی که اشغال شده بودند، انتخابات خوبی انجام دادند. تدبیر و حکمت را در عملشان می‌بینیم. مجلسی با خواست مردم تشکیل دادند. دولتی هم تشکیل دادند که مجلس می‌خواست. نقطه ضعف آن این است که اهل سنت خوب شرکت نکردند. ما آنها را تشویق کردیم که شرکت کنند. سران حزب اسلامی که به ایران آمده بودند، از آنها درخواست کردیم که انتخابات را تحریم نکنند و شرکت کنند. الآن هم به عنوان یک توصیه می‌گوئیم سعی کنند اهل سنت، شیعه و اکراد با تفاهم عمل کنند. قانون اساسی مهم است. باید به اینها فرصت بدهیم که با نظر خود قانون اساسی را بنویسند.
○ دولت قبلی عراق ادعا می‌کرد که ایران جزو کشورهایی است که از جریانات تروریستی در عراق حمایت و پشتیبانی میکند. نظر شما در این مورد چیست؟ با مسائل کنونی عراق چگونه برخورد می‌کنید؟
● این دولت نبود که این ادعا را می‌کرد. دو نفر از عناصر دولت که از بقایای حزب بعث بودند، به خواسته آمریکا عمل می‌کردند. ما همیشه گفتیم اگر سندی دارید، ارائه بدهید و هیچ وقت نتوانستند سندی ارائه دهند. ما طرفدار خشونت در عراق نیستیم. همین راه را درست می‌دانیم که با انتخابات مسائل حل شود.
○ آیا یک منطقه خودمختار شیعی در جنوب عراق را تأیید می‌کنید؟
● اولویت ما این است که عراق یکپارچه باشد، ولی اگر مردم عراق تصمیم دیگری بگیرند، این به آنها مربوط می‌شود.
○ می‌دانیم روابط ایران و سوریه همیشه خوب بوده است. امروز کشور سوریه در معرض بیشترین فشارها از ناحیه آمریکا و جامعه بین‌المللی قرار گرفته، نظر و موضع شما در این باره چیست؟
● ما از دولت سوریه حمایت می‌کنیم و این فشارها را ناحق می‌دانیم. معتقدیم سوریه بهای موضعی که در مقابل اسرائیل دارد، می‌پردازد و فکر می‌کنیم همه کشورهای اسلامی و بخصوص عربی نباید سوریه را تنها بگذارند.
○ آیا این به این معناست که شما از سوریه در برابر مقاومت علیه فشارهایی که به آن وارد می‌شود، حمایت می‌کنید؟
● بله، حمایت می‌کنیم.
○ آیا پیامی برای بینندگان عرب زبان شبکه العربیه دارید؟
● بهرحال مسلمانان و اعراب را برادر خودمان و خانواده بزرگ اسلامی می‌دانیم. خوشبختانه ظرف همکاری ما هم در کنفرانس اسلامی آماده است. پیامم به برادران و خواهران عرب این است که هماهنگ شویم تا از منافع ملتها و دین خود دفاع کنیم.
○ تشکر می‌کنم.
● موفق باشید.