مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با رادیو و تلویزیون پیرامون کابینه، هیأتهای بررسی سفارتخانهها و حضورتماشاگران در مجلس و گروههای سیاسی
س ـ با توجه به فعل و انفعالاتی که از دیروز تا به حال درباره معرفی کابینه در رابطه با مجلس و شخص ریاست جمهوری پیش آمده، به عنوان رئیس قوه مقننه چه نظری دارید؟
ج - مسائلی که الان مطرح است و کمی در روزنامهها و رادیو و تلویزیون هم منعکس شد، ریشه دارد که بیشتر باید به آن رسید. ظواهری هم دارد که معلول همان ریشه است. ریشه قضیه این است که ضمن اینکه آقای رئیس جمهور و آقای نخستوزیر هر دو مسلمانند و هر دو به انقلاب اسلامی علاقمند هستند و هردو میخواهند برای انقلاب و مردم کار کنند، از یک بینش مساوی و کاملا منسجم و مثل هم برخوردار نیستند. یعنی صلاحیتها و لیاقتها در نظر هر یک از این آقایان مفهوم خاص خودش را دارد که تحقیقآ هر دو هم میخواهند افراد صالح را انتخاب کنند. یقینآ از هیچ طرف سوء نظری نیست. اما صالح از نظر آقای رئیس جمهور و آقای رجایی تفاوت دارد، لذا همان وضعی که در مورد انتخاب نخستوزیر پیش آمد، در انتخاب اعضای کابینه تکرار شده است.
آقای بنیصدر با صراحت گفتهاند که آقای رجایی را نخستوزیر صالحی نمیدانند. آقای رجایی هم با صراحت گفتهاند که من از لحاظ فکری و بینش با آقای بنیصدر اختلاف دارم. آقای رجایی افرادی را که از نظر خودشان صالح هستند و میتوانند با ایشان همکار، یکدست، همفکر و همرنگ باشند که این یکی از اولین شرایط انتخاب کابینه توسط ایشان بود، انتخاب و معرفی کردهاند. آقای بنیصدر چون میدانستند که چنین مشکلی هست، ابتدا قضیه را منهای وزارت دفاع و وزارت کشور به خود آقای رجایی واگذار کرده و گفته بودند: نظری نمیدهم و سکوت میکنم. بعد چه مسائلی پیش آمده که ایشان فکر کردند یک مقدار باید بیشتر روی قضیه بایستند؟ اظهاراتی کردند و نامههایی نوشتند که بحثهای دیروز و امروز و شاید روزهای آینده را بوجود آورد.
س - با توجه به مسائلی که فرمودید، بالاخره تکلیف چه میشود؟ فکر میکنید مجلس چه تصمیمی خواهد گرفت؟
ج - فردا که این مسأله در مجلس مطرح شود، در دو مرحله بحث خواهد بود. یک مرحله این است که آیا با توجه به اظهارات بعدی آقای بنیصدر و نامههایی که به مجلس نوشتهاند، مجلس میتواند با توجه به قانون اساسی بحث روی افراد کابینه و برنامه دولت را شروع کند و ادامه دهد یا اینکه این کیفیت را از لحاظ قانونی کافی نمیدانند؟ اگر پذیرفته شد که با قانون اساسی منافاتی ندارد، بعد بحث روی اعضای کابینه و صلاحیت آنها و برنامه دولت شروع میشود.
س - در جلسه دیروز گزارش کمیسیون امور خارجه برای اعزام هیأتهای بررسی وضع سفارتخانهها مطرح شد. وظایف این هیأتها در نهایت چه خواهد بود؟
ج - همان طور که امام گفتهاند، جریانهای خلافی در سفارتخانهها و نمایندگیهای ما در خارج جریان دارد و آثاری از رویههای گذشته طاغوتی وجود دارد که هنوز با انقلاب هماهنگ نشدهاند. این هیأتها باید بروند و مطالعه کنند و نقاط خلاف و نامناسبی که میبینند، اصلاح کنند و گزارشهای روشنتری هم تهیه کنند و همراه با مطرح ساختن پیشنهادهای مفید، برای هماهنگ کردن نمایندگیهایمان با انقلاب و فعال و سازنده نمودن آنها به مجلس ارائه دهند.
س - بارها دیده شده است که افرادی از تماشاگران تحت تأثیر وضع موجود در جلسات ابراز احساسات میکنند و شما نیز تاکنون تذکراتی دادهاید. آیا در این مورد توصیهای دارید؟
ج - بله، من این سفارش را به طور اکید دارم که هموطنان ما بدانند که آییننامه مجلس صراحت دارد که تماشاچیان حق هیچ گونه اظهار نظر و عملی را که به نوعی دخالت در وضع مجلس داشته باشد و نظم مجلس را به هم بزند، ندارند. اینکه به نفع کسی شعار بدهند و ابراز احساسات کنند یا حرف تندی در مقابل نمایندهای بزنند یا بین خودشان مشاجرهای کنند، برخلاف آییننامه است و وظیفه ما این است که برای مراعات نظم مجلس نگذاریم این افراد در مجلس بمانند.
خواهش میکنم که تماشاچیان با توجه بهاین مقررات در مجلس شرکت کنند. البته تاکنون در ایران چنین مجلسی نبوده و مردم با این گونه مجالس آشنا نیستند و مقداری زمان لازم است تا مردم آشنا شوند و به رعایت نظم در مجلس عادت کنند.
س ـ بعضی از نمایندگان در نطقهای پیش از دستور مطالبی عنوان کرده بودند، از جمله روشن شدن وضع گروههای سیاسی و خلع سلاح این گروهها، فکر میکنید این مسائل چه زمانی در مجلس مطرح میشود و نظر مجلس در اینمورد چه میتواند باشد؟
ج - فکر میکنم یکی از کارهای فوری ما این است که وضع قانونی و حقوقی و تکالیف گروههای سیاسی را مشخص کنیم تا هر کسی بداند در محدوده قانون چه حقوق و اختیاراتی دارد و این را مجلس باید زود انجام دهد. همین الان هم در فکر هستیم که طرحی در اینباره تهیه کنیم. اما در مورد خلع سلاح قبلا روشن شده است که به هیچ نحوی اجازه مسلح بودن به هیچ گروهی داده نخواهد شد و همین الان هم این کار ممنوع است.
حرفی که نمایندگان میزنند، قانونی است که گروههایی که خودشان تخلف میکنند و مسلح هستند و آشکارا قوانین ما را نقض میکنند، نباید توقع داشته باشند که مردم در مقابل آنها نرمش نشان دهند. مردم تخلّف آنها را میبینند و عکسالعمل نامناسب نشان میدهند. زبان مسؤولان و ما هم در چنین مواردی بسته است. اما اگر آنها مراعات کنند، مسؤولان هم میتوانند از مردم بخواهند که حدود وظایف، تکالیف، اختیارات و حقوق قانونی آنها را کاملا مراعات کنند.