خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی: آقای رحماناف، براساس اطلاعات ما مذاکرات صلح تاجیکستان تا حد زیادی پیش رفته، اما هنوز موانعی نیز وجود دارد. مذاکرات شما با جناب آقای هاشمی رفسنجانی، در رفع این موانع چه تأثیری داشته است؟ دولت مرکزی تا چه حد مصمم است که این مذاکرات به نتیجه برسد؟
آقای امامعلی رحماناف: پیشرفتی که در طول شش ماه اخیر در مذاکرات طرفین درگیری در تاجیکستان حاصل شده، بسیار ارزشمند است. این توافقها که با تلاشهای صلح خواهان ایران روسیه حاصل شد، سندی تاریخی برای ما به حساب میآید. ما سعی میکنیم که این تفاهمنامه را اجرا کنیم و امیدواریم که دیگر کسی بهانهجویی نکند. اگر ما دلسوز این مملکت باشیم، باید هدفهای شخصی را کنار گذاشته و دنبال آبادانی و سازندگی این کشور برویم.
خبرنگار خبرگزاری آسیای مرکزی: جناب آقای هاشمی لطفاً بفرمایید جمع سرمایهگذاریهای ایران در تاجیکستان چه مقدار و در چه زمینههایی میباشد؟
ج- الان نمیتوان حجم سرمایهگذاری را روشن کرد، چون حدی قرار ندادیم. زمینهها هم فراوان است. کارهایی که شروع شده، در زمینه صنعت، حملونقل، کارهای مختلف در مسائل بهداشتی و کارهای فرهنگی است. مذاکراتمان برای نیروگاه هم شروع شده است. در مورد صنایع تبدیلی دام و کشاورزی هم کارها شروع شده است و هم در دست مذاکره است. برای استفاده بیشتر از صنایع آلومینیوم و معادن هم داریم صحبت میکنیم. بیانیهها و توافقهایی که منتشر میشود، جواب سؤالات شما را خواهد داد.
خبرنگار صداوسیما: آقای رحماناف، دولت تاجیکستان چه اقداماتی در جهت تسریع اجرای موافقتنامههای امضا شده انجام خواهد داد؟
آقای امامعلی رحماناف: همان طور که قبلاً اشاره کردم، تاکنون شرایط برای اجرای تفاهمنامههای قبلی فراهم نشده و بیشتر آنها تنها روی کاغذ مانده بود. اما امروز در تاجیکستان شرایط مهیا شده است. کارخانههایی که قرار است به طور مشترک فعالیت کنند، از قبیل مرغداری، کارخانه شیر و آلومینیوم آماده است و در بقیه موارد نیز ما همه مقدمات را فراهم خواهیم کرد.
خبرنگار خبرگزاری آلمان: با توجه به نفوذی که ایران در میان مخالفین تاجیک دارد، چه اقداماتی برای دستیابی به یک راهحل مسالمتآمیز طرفین صورت گرفته است؟
ج- ما هر دو کشور افغانستان و تاجیکستان را دوست و برادر هم کیش خودمان میبینیم و در هر دو کشور صلح برای ما ارزشمند است و از نزاع داخلی هر دو کشور ناراحتیم. تلاش ما در هر کشور مستقل از دیگر کشورها این است که در هر جا بتوانیم برای تعمیق صلح کمک میکنیم. اگر بتوانیم از هر یک از این دو کشور برای صلح استفاده کنیم، باز خوشحالیم. چون برای ما صلح و آرامش همه مهم است.
خبرنگار تهران تایمز: آقای رحماناف، مردم اینجا علاقمند به دریافت برنامههای تلویزیون ایران هستند. در این زمینه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
آقای امامعلی رحماناف: در حال حاضر شرایط فنی صداوسیمای تاجیکستان مناسب نیست و حتی در خود تاجیکستان نیز بعضی از مناطق را پوشش نمیدهد. امیدواریم در صورت بهبود شرایط این امکان فراهم شود. همچنین باید زمینهای فراهم شود که تنها اخبار درگیریهای داخلی تاجیکستان در تلویزیون ایران پخش نشود.
خبرنگار خبرگزاری روسیه: همکاریهای مشترک ایران و روسیه را در مورد رفع مشکلات تاجیکستان چگونه میبینید؟
ج- خوشبختانه روسیه و ایران در سالهای اخیر همکاریهای اقتصادی، فنی و سیاسی داشتند که تلاش برای برقراری صلح در تاجیکستان و افغانستان یکی از نمونههای همکاریهاست. همچنین بنا داریم همکاری وسیع در نفت و گاز - هم در دریای خزر و هم در خلیج فارس- داشته باشیم. اخیراً مذاکراتی شده که چین هم به ما بپیوندد که بعضی از همکاریها سهجانبه خواهد شد. البته همکاریهای دوجانبه ما در مسائل انرژی هستهای، تسلیحاتی نیروگاهها و تجارت خیلی وسیع شده است و روزبهروز هم وسیعتر میشود. به نظرم این همکاریها زمینه خوبی است که تأثیر زیادی در صلح افغانستان و تاجیکستان بگذارد. من از جناب آقای رحماناف، رئیس جمهور تاجیکستان صمیمانه تشکر میکنم و میدانم ایشان علاقه زیاد دارند که کشورشان را از باتلاق نزاع داخلی و جنگ نجات بدهند و فکر میکنم با همتی که ایشان دارند، امید به صلح در این منطقه جدی است. باید خدا را شکر کنیم که خطر را هم از ایشان دور کرد* تا ایشان بتوانند رسالت مهمی را که به عهده گرفتند، انجام بدهند و امید به برقراری صلح در این کشور در سایه تلاشهای ایشان جدی است.
(روز چهارشنبه 30 آوریل 1997 میلادی (10 اردیبهشت 1376) امامعلی رحمان اف که برای شرکت در مراسم جشن سالگرد تأسیس دانشگاه دولتی خجند؛ مرکز استان لنینآباد رفته بود؛ هدف تیراندازی قرار گرفت و از ناحیه پا مجروح شد.