مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با خبرنگار واحد مرکزی خبرپیرامون سؤالی در مورد انتصاب آقای هاشمی به سمت جانشینی فرماندهی کل قوا
س ـ نظرتان در مورد صدور حکم جانشینی فرماندهی کل قوا چیست؟
ج ـ توضیحات مختصری را من در نمازجمعه دیروز گفتم، اصل مسأله همین است که به طور طبیعی و اگر هم جنگ نباشد حضور عملی فرماندهی برای اداره نیروهای مسلح یک ضرورت است، مخصوصاً اگر وضعی مثل کشور ما باشد که نیروهای مسلح دوگانه‌ایی مثل سپاه و ارتش و به اضافه بسیج داشته باشیم، خوب این کار باید انجام می‌شد، در گذشته به صورت متفرق، هر بخشی را کسانی از طرف حضرت امام داشتند اداره می‌کردند، اخیراً دیگر محسوس شده که این شیوه ضررهایی دارد و باید فکری کرد و خود حضرت امام هم به همین نتیجه رسیده بودند و از طرف گروه‌ها هم مکرر انتقاد می‌شد که مسأله به صورت متمرکز اداره بشود.
س ـ تصمیم امام مبنی برصدور حکم جانشینی فرماندهی کل قوا به خودتان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج ـ امام را به این تصمیم رساند که آخرین حرف را هم آقای خامنه‌ای ریاست جمهور و ریاست محترم شورای عالی دفاع زدند که طبعاً شورای عالی دفاع این ضرورت را بیشتر از جای دیگر درک می‌کند، چون یک بخشی از هماهنگی‌ها مربوط به خود دفاع است، که در ایشان احساس وجود داشت و نیازی که خیلی ملموس شده بود به حضرت امام ارائه کردند و حضرت امام هم پاسخ مساعد دادند، اما اینکه چرا من شدم؟
خوب، من توضیح دادم، چون به خاطر فراغتی که من از دیگر آقایان داشتم انتخاب شدم.
س ـ در حکم انتصاب شما به ایجاد ستاد فرماندهی کل اشاره شده بود، بفرمایید که در این زمینه چه اقداماتی انجام می‌دهید؟
ج ـ این یک راهنمایی است که برای شیوه کار فرمودند، دو موضوع اصلی حکم یکی، استفاده بهتر از امکانات موجود نیروهای مسلح برای جنگ و دفاع است که به خاطر آن هر از چند گاهی الان مقدار زیادی از این امکانات را استفاده نمی‌کنند، محور مهم دوم، تلاش برای اینکه یک سازمان مناسبی برای کل نیروهای مسلح درست بشود.
س ـ منظورتان از وجود سازمانی جهت پیوند دادن میان ارتش و سپاه چیست؟
ج ـ همان طوری که می‌دانید ما یک سری نیروهایمان به صورت انقلابی و خود جوش و با برنامه‌های خاص با همین روحیه‌ها بوجود آمده و یک سری نیروهایمان ارتش است که سازمان تثبیت شده قدیمی کلاسیک است و اینها در خیلی جاها هم کارهایشان یکی است و باید با هم در میدان باشند و با هم در خیلی کارها باشند و این تفاوت سازمان مشکلاتی را درست می‌کند، این یک مأموریت اصلی است که ما باید انجام بدهیم و مأموریت فرعی مثلاً استفاده درست از امکاناتی که مردم می‌دهند و یا استفاده از دادگاه و قوانین جنگ برای احیاناً اگر تخلفاتی دیده می‌شود و چیزهای دیگری از این قبیل هم در حکم وجود دارد که آنها را هم باید عوض کنیم.
ما باید یک ستاد تأمین کنیم که جامع باشد، الان ارتش و سپاه ستاد دارند، نیروها همه ستاد دارند و هر نیرویی ستاد خودش را لازم دارد، یک ستاد جامع که ستاد فرماندهی کل قوا باشد الان وجود ندارد، گرچه آنها هم به طریقی مربوط به فرماندهی است اما جامع نیست.
این ستاد وقتی که جامع بشود عناصری از ارتش و سپاه و دولت و سایر چیزهایی که مؤثرند در جنگ، کارهایی انجام خواهند داد و تصمیماتی که گرفته می‌شود و آنجا مشورت می‌شود، ستاد نقش هماهنگ کننده امور مربوط به فرماندهی را دارد و فرماندهی نمی‌تواند از ستادهای مختلف استفاده کند، لذا این ستاد باید تشکیل می‌شد و ما هم بلافاصله شروع کردیم.
بعد از این دستور مشورت‌های لازم را هم با فرماندهان سپاه و هم با فرماندهان ارتش و با دولت و با کسانی که به نحوی با جنگ همراه هستند مثل جهاد و جاهای دیگر کردیم، افرادی را هم در نظر گرفتیم و خیلی از آنها هم به طور سری به ستاد اعلام می‌شوند و تشکیل می‌شوند.
س ـ فکر می‌کنید با توجه به هماهنگی که در نیروهای مسلح وجود دارد تغییر اساسی در ارتش و سپاه انجام می‌شود؟
ج ـ تغییر البته پیش خواهد آمد اما این که ما الان بخواهیم این دو سازمان را ادغام بکنیم و یکی بکنیم این یک کار به این فوریت نیست، من فکر می‌کنم به مدت طولانی این دو سازمان مستقل خواهند ماند.
منتها تغییراتی که داده می‌شود در همان جهاتی است که امام در همان دستور برای ما قرار دادند، مثلاً اگر کارهای تکراری دارند و کارهایی که هر دو سازمان با هم انجام می‌دهند، یکی از آنها لازم است و دیگر نمی‌خواهد سازمان دیگری آن کار را انجام دهد، و ما اینها را ادغام می‌کنیم و یکی می‌کنیم، اگر سازمان‌های پشتیبانی کننده این مثلاً خوب ارتش برای خودش سازمان صنایع دارد و سپاه هم سازمان صنایع دارد و به طور کلی مثلاً هر دوی آنها دارند یک چیزی می‌سازند و یک تحقیقات نظامی هر دو دارند و در یک موضوع هر دو دارند تحقیق می‌کنند، اینها باید ادغام بشوند.
یا مثلاً کارهای مهندسی جهاد است و ارتش و سپاه هم هست، و خود قرارگاه هم هست که این را ممکن است که امکاناتی داشته باشند که اگر متفکرانه به کار بگیریم استفاده‌های بیشتری از این می‌توانیم بکنیم. نیروهایی که الان در ارتش و سپاه هستند که در حال جنگ باید اینها بروند به جنگ، و باید حداقل نیرو این جاها بماند.
س ـ نظرتان در مورد تأمین نیازهای معیشتی نظامیان چیست؟
ج ـ این چنین کارهایی در فوریت قرار می‌گیرد و برای این هدف ما بنا داریم یک معاونتی در سپاه یا در اختیار فرماندهی ایجاد کنیم که خوب بنشیند بررسی کند، نمی‌شود تئوری تصمیم گرفت، باید آن موانع را نیروهای متخصص و متعهد کار بکنند و بررسی کنند که از کجاها می‌شود زد و به کجاها می‌شود اضافه کرد و چگونه می‌شود نیروها را از عقبه‌ها آزاد کرد و به طرف صف و خطوط جبهه برد. این یک کار تخصصی و نیازمند به مطالعه است که ما همین حالا شروع کردیم، که خواهیم دید اما به نظر من به این زودی به کار کامل نخواهیم رسید، حقوق پرسنل که به خصوص ارتشی‌ها که با درجه و فلان هستند، ما حتماً باید مراعات کنیم از آنها چیزی کم نشود. و برای سپاه هم من خودم فکر می‌کنم که فکری بشود که پرسنل سپاه هم کم کم تابع یک روابطی بشوند درجاتی داشته باشند و حقوق مشخصی داشته باشند و بالاخره معیشت اینها باید اداره بشود. اینها الان به صورت انقلابی در صحنه هستند، ممکن است خودشان به این مسائل توجه نداشته باشند که اینها خانواده‌ایی دارند و زندگی و لذا یک نظامی هم باید به این جهات مادی و زندگی بچه‌های سپاه داد که البته خوب است با مشورت و خواست خودشان انجام شود.
س ـ یکی از محورهای سخنان شما در نمازجمعه مسأله تدارک نیرو و اضافه شدن خدمت آنها است در این مورد چه تصمیماتی گرفته شده است؟
ج ـ من از اضافه شدن خدمت وظیفه چیزی نگفتم، بلکه گفتم با این چهار ماهی که اضافه شده، یعنی خدمت وظیفه 28 ماه است، با همین چهار ماه نیروی سرباز در جبهه‌ها داریم و اینها به موقع بیایند و به موقع هم ترخیص شوند و من فکر می‌کنم جبهه را در حال حاضر خودشان اداره می‌کنند، اما چیزی که مورد توجه فوری ماست این است که نیروهای موجودمان آن گونه که مقتضی جنگ است و جنگ و موقعیت آن اقتضاء می‌کند، اینها در صف نیستند، بخش زیادی از این نیروها شاید در پشتیبانی ضروری به کار گرفته می‌شوند که می‌شود پشتیبانی‌ها را یا متمرکز و کوچکتر کرد یا از نیروهای دیگر استفاده کرد و یا بروند به طرف صف و ما قاعدتاً اولین کارمان این است که نیروهایی که می‌شود از جاهای دیگر به طرف جنگ برد، ببریم.
من همین جا از همه سازمان‌های نظامی و انتظامی می‌خواهم که البته از طرف مسؤولان مربوطه به آنها بخشنامه می‌شود، آنها همین حالا کارشان را شروع کنند و بررسی کنند و با صرفه‌جویی کامل هر مقدار که می‌شود برای جنگ نیرو آزاد بکنند.
س ـ با توجه به آغاز کار مجلس سوم شما عملکرد مجلس دوم را چگونه می‌بینید و توان مجلس سوم را در رفع تنگناهای کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج ـ من یک یادداشتی داشتم که بگذارید آن را بیاورند تا به طور ارقامی به شما بگویم، اگر سؤالی دیگر دارید بپرسید تا آن را برایم بیاورند.
س ـ آقای هاشمی با توجه به انتصاب شما به سمت جانشین فرماندهی کل قوا بفرمایید که این انتصاب چه آثاری را در جبهه‌ها و جنگ به دنبال خواهد داشت؟
ج ـ من به خودی خود چیز مهمی نیستم، و کسی بایست می‌آمد و این کار را انجام می‌داد، ولی این دستوراتی که امام دادند در این حکم، در صورتی که اینها درست انجام بشود، من فکر می‌کنم یک تحول عظیمی در جنگ ایجاد خواهد شد، البته اجرای اینها خیلی فوری نیست و چیزی نیست که همین لحظه ما تصمیم بگیریم و یک روز بعد هم نتیجه بگیریم، یک مقدار زمان لازم دارد، خود این حکم شور زیادی به رزمندگان داده که در رزمنده‌ها این سؤال همیشه جدی بود که هر وقت ما را می‌دیدند می‌پرسیدند که چرا متمرکز نمی‌کنید و چرا یک نواخت نمی‌کنید چرا از امکانات بهتر استفاده نمی‌شود، طبعاً رزمنده‌ها را جدی‌تر می‌کند و تأثیر آنی این، همین است و مردم طبعاً جدی‌تر می‌شوند وقتی می‌بینند که جنگ خیلی جدی است. این تصمیم، روی دشمن‌ها، اثرش را می‌گذارد و آنها اگر فکر می‌کردند که ایران ممکن است کوتاه بیاید، آنها هم احساس می‌کنند که جنگ جدی است.
س ـ اصرار رزمنده‌ها مبنی بر متمرکزکردن کارها و استفاده بهینه از امکانات را چگونه توجیه می‌فرمایید؟
ج ـ البته آنها ]نیروهای عراقی[ هم خودشان را بیشتر آماده می‌کنند و یا اگر بناست تسلیم بشوند زودتر تسلیم می‌شوند. خوب این دیگر به ما ربطی ندارد، اما قسمتی که به ما مربوط است، ما باید سریعاً آن راهنمایی‌های امام را اجرا بکنیم، من این جوری پیش بینی می‌کنم که چنانچه این راهنمایی‌ها خوب اجرا بشود درصد قابل توجهی به نیرو و پشتیبانی‌ها اضافه می‌شود که در جنگ خیلی می‌تواند کار ساز باشد.
ما ممکن است که مثلاً در ظرف سه چهار ماه آینده بتوانیم آثار مثبت این حرکت را به طور ملموس در خیلی از جاها ببینیم و مسأله مهمتر آینده است یعنی به طور کلی نظام نیروهای مسلح ما باید یک نظامی باشد که دیگر با وضع تثبیت شده کشور سازگار باشد و صرفه‌جویی‌های لازم بشود و این کار هم اثر خوبی خواهد داشت.
و اما جواب سؤال قبلی، من به این مجلس امید زیادی دارم یعنی اگر مسأله‌ایی باشد در کشور، که مجلس باید حل بکند من خیال می‌کنم که این مجلس کاملاً آمادگی دارد که مسائل کشور را آنچه که به مجلس مربوط می‌شود حل کند به طور خیلی خوبی.
در مورد مجلس گذشته هم ما نقص اساسی نداشتیم، من فکر می‌کنم که به عنوان مدیر قبلی مجلس وظیفه دارم که یک مقدار از زحماتی که آنها کشیده‌اند اینجا یاد بکنم که از آنها تشکر بشود، مجلس دوم خیلی کارهای زیادی انجام داد.
الف ـ تصویب قوانین مهم
متأسفانه موقع تبلیغات انتخابات نمایندگان سوم خوب به خاطر مسائل تبلیغاتی چیزهایی از نواقص مجلس دوم گفته شد و گفته شد که بعضی کارها بر روی زمین مانده، من یک آماری از اداره قوانین گرفتم، از قوانین مهمی که مجلس گذشته تصویب کرده است اینجا می‌گوییم.
در حدود سیصد و یا چهارصد مصوبه داشتیم در این مدت که نسبتاً همه آنها مؤثر و مفید بود. که چند تا از مهم‌های آن را آوردیم که مثلاً در موارد امور اقتصادی 13 مورد را که مهم دیدیم یادداشت کردیم، قانون اصل 49 قانون اساسی که کار بزرگی بود.
قانون زمین‌های بایر و دایر که به صورت کشت موقت بود و مشکلی شده بود برای کشاورزان کشور.
قانون مرجع تشخیص اراضی موات و ابطال اسناد آن که خیلی مشکل بود، قانون وصول مالیات و نحوه وصول مالیات برای بالا بردن سطح مالیاتی خیلی مؤثر بود.
ب ـ قانون محاسبات کشور
قانون محاسبات کشور خیلی کارها را می‌تواند روبراه کند، قانون تشدید جرم مبتکران و گران فروشان که البته در بعضی از اینها هنوز با شورای نگهبان اختلاف است که حالا با رأی مجمع تشخیص مصلحت حل خواهد شد، اینها کارهای مجلس است.
قانون مالیات‌های مستقیم، قانون احداث پروژه‌های عمرانی بخش راه و ترابری از طریق بانک‌ها و سایر منابع مالی، قانون واگذاری زمین‌های مزروعی، بازرگانی خارجی، جنگل‌ها و مراتع، تعاونی‌ها، لایحه کار، لایحه مالیات‌ها که اخیراً ابلاغ و تصویب کردیم، مشارکت بانک‌ها در بسیاری از کارهای عمرانی کشور که سرمایه‌هایشان را در کار بیاندازند، اینها در بخش اقتصادی بودند که یادداشت کرده بودم.
ج ـ تصویب اساسنامه‌های نهادهای انقلابی
در بخش نظامی، ما قانون ارتش را گذراندیم که خیلی قانون مفصل و جامعی است، قانون خدمت نظام وظیفه را گذراندیم که خیلی مهم بود، اساسنامه کمیته انقلاب اسلامی را گذراندیم و قانون احتساب خدمت افرادی بود که به صورت بسیجی به جبهه‌ها رفته بودند و پشتیبان جنگ بودند و بنیاد شهید و اینها چیزهایی بود که از این جهت گذراندیم.
در مورد بخش فرهنگی، قوانین مهمی از جمله، قانون نحوه مشارکت مردم در امور آموزشی و پرورشی، مدارس غیر انتفاعی، قانون اعزام دانشجو به خارج از کشور، قانون مطبوعات و قانون استفاده از خدمت خارج از وقت اداری اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌ها که یکدفعه توان تدریس را در دانشگاه‌ها بالا برد و چیزهای زیادی توانستیم بگیریم، اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اهداف وزارت آموزش و پرورش، قانون هیأت علمی مورد نیاز دانشگاه‌ها که کارساز بود برای توسعه دانشگاه‌ها، اساسنامه نهضت سوادآموزی، مدارس غیر انتفاعی و دانشگاه آزاد اسلامی، اینها کارهای فرهنگی مهمی بود که انجام دادیم، در مورد امور اداری و امور روزمره، قانون رسیدگی به تخلفات اداری، قانون تعیین حدود و وظایف و اختیارات نهاد ریاست جمهوری و قانون تشکیل وزارت بهداشت و درمان که در توسعه دانشگاه‌های پزشکی خیلی مؤثر بود، قانون بیمه بیکاری، قانون نحوه تأمین دارو در مناطق محروم و نیازمند کشور، قانون تشکیل شرکت پست در جمهوری اسلامی ایران، قانون تعدیل نیروی انسانی در شرکت‌های دولتی که از تورم کار کن جلوگیری می‌کند. اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و شورای اسلامی کار که یک کار اساسی است و قانون شوراها را باز تصویب کردیم، قوانین انتخابات به صورت متعدد و در مجموع آن چیزهایی که ما در اول مجلس فکر می‌کردیم که باید این دوره انجام بشود تمامش را آوردیم و تصویب کردیم با طرح یا لایحه، منتها بعضی از آنها در قانون‌گیر است.
در مراحل بعدی که ان‌شاءالله با تفاهم با شورای نگهبان یا به کمک مجمع تشخیص مصلحت اینها حل بشود و اگر چیزی لازم باشد که باز مبنای قانونی باشد من فکر می‌کنم این مجلس سوم کمبودی از این جهت ندارد مخصوصاً جهت‌گیری مجلس سوم در جهت منافع محرومان من خیال می‌کنم از مجلس قبلی قوی‌تر است البته در گذشته هم این گونه طرح و لوایح هیچ وقت گیر نمی‌کرد، ولی الان قاعدتاً از ترکیب مجلس من می‌فهمم که این گونه طرح‌ها و لوایح جدی‌تر است و ضمناً اعضای جدید مجلس ما یک مقداری کار کرده هستند یعنی کسانی هستند که در این هفت و یا هشت سال در بخش‌های اجرایی کار کردند و مشکلات کشور و بخش اجرایی را یک مقدار بیشتر از دوره قبل می‌دانند، هماهنگی آنها هم خوب است.
من در این مجلس می‌بینم که همدلی و رفاقتشان خوب است و ان‌شاءالله با نصیحت‌هایی که امام کردند باعث تفرقه‌انگیزی و رنج دل نداشته باشیم و پشتیبانی از جنگ هم در مجلس این دوره خیلی جدی است چون نیروهای جنگ دیده هم این بار در مجلس زیادند.
والسلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته