مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با خبرنگاران پاکستانی در پاکستان

آیت الله هاشمی رفسنجانی : با تشکر از حضور خبرنگاران محترم . من ترجیح می دهم که وقت را به خود شما واگذار کنم و صحبت ابتدایی نداشته باشم . آقایان می توانند سؤالاتشان را شروع کنند .

خبرنگار : آیا پاکستان و ایران استراتژی مشترکی را برای تهیه سلاح هسته ای تهیه کردند ؟

آیت الله هاشمی رفسنجانی : اما درباره سلاح هسته ای اصلا" با پاکستان بحث نکردیم . ایران که اصلا" دنبال ساخت سلاح هسته ای نیست و مسئله مال خود پاکستان است . ما در این موضوع با آقایان حرفی نداشتیم .

خبرنگار : درباره جزیره ابوموسی ، عربستان کشورهای عربی که قرار دارند بر سر آن ، حالا کشور ایران آن را در تصرف خود دارد و موضع عالیجناب در این باره چیست ؟

آیت الله هاشمی : ابوموسی در تصرف ایران بوده و اتفاق تازه ای هم نیفتاده . ماخیلی توجیه نشدیم که چرا بعضی از رسانه های غربی قضیه را اینجوری مطرح می کنند . مسئله تازه این بوده که تعدادی از اتباع شارجه که آنجا زندگی می کنند ، اخیرا" ما دو سه نفر افراد مسلح مشکوک از بیگانگان غیر منطقه ای را آنجا بازداشت کردیم و احساس شد که شاید توطئه ای باشد برای فتنه انگیزی ، دستور دادیم که اتباع خارجی غیر اماراتی را کنترل کنند و افراد مشکوک را شناسایی کنند . این چیز تازه ای بود این یک تصمیم امنیتی است ، تصمیم سیاسی یا تصمیم اداری جدیدی هم در آن نیست . مردمی که آنجا زندگی می کنند مثل گذشته می توانند راحت زندگی کند و آمد و رفتشان هم آزاد است .

خبرنگار : بعد از انتخاباتی که در ماه آوریل در ایران انجام شد ، گفته شد که جنابعالی مستقیم از نظر اقتصادی و فرهنگی در ایران فضایی بازتری ایجاد کنید . چه کار می خواهید بکنید و چه مقدار شما مؤفق شده اید ؟ با توجه به موضع قبلی که رهبر مردم ایران ، حضرت آیت الله خامنه ای اظهار کردند ، با چه مشکلاتی روبرو هستید ؟ سؤال دوم من این است که در مورد وضعیت تاجیکستان اظهار نظر بفرمائید . آیا تحولاتی که در آنجا هست ، آغاز پیدایش یک جنبش اسلامی در آسیای مرکزی است ؟

آیت الله هاشمی : در مورد انتخابات ، این تفسیرهای رسانه های غربی بود بیشتر . آنها برای خودشان خیالاتی داشتند . ما برنامه مان را از اول تشکیل دولت اعلام کردیم ، همان است که بوده . با انتخابات هیچ چیز بنا نبود عوض بشود و بنا هم نیست مسئله تازه ای اتفاق بیفتد و ضمنا" ایران بطور منطقی و در چهار چوب اصول ما باز است و آزاد . در مورد آیت الله خامنه ای ، رهبر ما ، ایشان سیاستهای کلی کشور را ایشان اصلا" تعیین می کنند ، برنامه هم با هدایت ایشان تعیین شده و هیچ دولتی که در ایران سر کار باشد نمی تواند اختلاف با ایشان داشته باشد یا درگیر باشد . ایشان حامی دولتها هستند که سر کار باشند ، چون بدون مؤافقت ایشان هم هیچ دولتی شکل نمی گیرد . در قانون اساسی ما وضع اینطوری است که رهبر باید تأئید بکند دولت را . بنظرم باز هم این از خیالات خامی است که مطرح می شود . در مورد تاجیکستان ما خواستار ثبات در تاجیکستان هستیم و فکر می کنیم به مصلحت کشورهای جدید الاستقلال نیست که این نا آرامی ها در آنجا باشد تا اینکه اینها بتوانند زندگیشان را شکل بدهند و مشکلاتشان را پشت سر بگذارند .

خیلی زیاد است مسایل که ما در پاکستان داشتیم . البته اینها همه مربوط به این سفر نیست ، از گذشته ها ما تفاهم نامه هایی داشتیم در زمینه های مختلف سیاسی ، تجاری ، صنعتی ، آموزشی و فرهنگی . همکاریهای بین الاثنینی هستند اینها و مسایل منطقه ای و جهانی که فرصت خوبی که در این سفر ما داشتیم ، با مذاکرات طولانی تری ، ابعادش را مشخص کردیم که اینها مسجل شد . من با مردم پاکستان و با نمایندگان مجلس بیشتر آشنا شدم در این سفر که آنها را مردم خونگرم و روشن و با محبتی یافتم . در مورد افغانستان ، به تصمیمات مشخص تری رسیدیم و در مورد بوسنی ـ هرزگوین هم پیشرفت محسوسی در دیدگاهایمان در جهت هماهنگی پیش آمد . مطالبی هم هنوز مشغول مذاکره هستیم که تا فردا صبح که ما اینجا هستیم ، امیدواریم تمام بشود .

خبرنگار : ممکن است بفرمائید در مورد افغانستان چه موضوعات مشخصی را با پاکستان مورد مذاکره قرار دادید ؟ چون در هفته های اخیر در مطبوعات ایران و پاکستان نشان داده شده است که تنشی میان دو کشور در این ارتباط .... بعلاوه گفته می شود که ایران و پاکستان و عربستان سعودی در امور افغانستان مداخله می کنند ، چه با صورت کمک مالی و چه بصورت تسلیحاتی . می خواستم ببینم که آیا در مورد عدم مداخله این سه کشور در مورد افغانستان هم صحبتی شد ؟

آیت الله هاشمی : مداخله که حرف درستی نیست ، کمک می کنیم . ما هم کمک غذایی ، دارویی و کمکهای اضطراری می کنیم ، اما کمک تسلیحاتی نه ، چون الان درد افغانستان این است که سلاح زیاد دارد ، باید سلاحش کم بشود . پاکستان هم الان وضعی شبیه ما دارد . ما آنجا هم بنظر ما در حد کمکهای مالی و غذایی و اینهاست ، یک کمکی هم هر دو کشور می کنند و آن تلاش برای رفع اختلاف گروهها است . هر گروهی که از هر کسی حرف شنوایی داشته باشد ، ما با او صحبت می کنیم که اختلافشان را کم بکنیم . در حقیقت به مدیریت کشور کمک می کنیم . ما هر دو کشور ، متفقیم که الان نیاز افغانستان ثبات است و رفع اختلافات و باید دولت افغانستان ، دولت قانونی افغانستان را تقویت کنیم . گروههایی که مزاحم می شوند ، باید به نحوی به آنها فهمانده بشود که مصلحت نیست که مزاحم دولت بشوند . و بحثی هم داریم نسبت به آینده افغانستان که کمک کنیم ، بتوانند انتخاباتشان را خوب انجام بدهند که دولت منتخب مردمی بیاید سر کار ، دیگر از آن بحثهای گروهی و دعواها کم بشود .

خبرنگار : در مورد مسئله کشمیر و نقض حقوق بشر در کشمیر سؤال می نمایند ؟

آیت الله هاشمی : ما موضعمان از پیش مشخص بود ، نیاز به بحث نداشتیم با پاکستانیها . ما عقیده مان این است که طبق مصوبه سازمان ملل باید سرنوشت کشمیر مشخص بشود . با اینکه با هندوستان هم ما رفیق هستیم ، روابط خوبی دارد ایران با هند ، ولی این موضعمان را هیچوقت مخفی نکردیم . در پاکستان هم من صریحا" در مجلس و در مهمانی شام آقای رییس جمهور ، موضع ایران را اعلام کردم .

خبرنگار : کارهایی که آمریکا با پاکستان انجام می دهد در نظر عالیجناب نتایج اینجور کارها چه خواهد بود و موضع پاکستان چه باید باشد ؟

آیت الله هاشمی : منظور ایشان از کارها چیست ؟

خبرنگار : درباره مناسک منع عبور و مرور از منع پروازهایی اشاره می کند بوجود آوردند منطقه ای که عراقیها اجازه عبور از هوا ندارند .

آیت الله هاشمی : شما پاکستان را گفتید !

خبرنگار : درباره عراق بود .

رییس جمهور : ما از حضور نیروهای آمریکایی در منطقه ناراضی هستیم و فکر می کنیم حضور نیروهای آمریکایی و غربی ، نیروهای نظامیشان مخصوصا" ، به نفع منطقه نیست و مخالفیم . اما برای مردم عراق هم نگرانیم . دولت عراق نسبت به مردمش خیلی بد رفتاری می کند . همان مقداری که در مقابل آمریکائیها ضعف نشان می دهد ، در برخورد با مردمش شدت عمل و قساوت نشان می دهد .

خبرنگار : به نظر می رسد که نیروهای اسلامی در تاجیکستان به قدرت رسیده باشند . آیا فکر می کنید این بر سایر کشورهای آسیای مرکزی هم خواهد بود و آیا این به نفع سیاست ایران است ؟

آیت الله هاشمی رفسنجانی : من هنوز نمی دانم در تاجیکستان چه اتفاقی افتاده و به کجا منتهی می شود . قضاوت در این مورد . فکر می کنم زودرس باشد . باید یک مقداری صبر کرد .

خبرنگار : ممکن است در مورد همکاریهای دفاعی پاکستان و ایران اظهار نظر بفرمائید ؟

آیت الله هاشمی رفسنجانی : ما با هم مذاکراتی داریم . با پاکستان ، ولی هنوز به نتیجه مشخصی در این مورد نرسیدیم .

خبرنگار : هواپیماهای جنگی عراق در زمان جنگ با کویت که در ایران فرود آمده بودند راجع به آن چه می فرمائید ؟

آیت الله هاشمی رفسنجانی : آنچه که ایران اعلام کرده این است که حدود 25 ـ 24 فروند هواپیمای عراقی آمدند به ایران که اخیرا" تعدادی از آنها را معلوم شد مال کویت است و هم عراقیها گفتند و هم سازمان ملل گفت و هم کویتی ها اسناد آوردند ما آنها را پس دادیم . بقیه هواپیماهای عراقی در ایران هست و تابع تصمیمات سازمان ملل متحد است . ما بر اساس مصوبات سازمان ملل رفتار خواهیم کرد .

خبرنگار : چند سال پیش خبرنگارها شاهد مصاحبه مطبوعاتی حضرت آیت الله خامنه ای بودند در همین اتاقی که در ارتباط با بازار مشترک اسلامی و همکاریهای اقتصادی . الان هم شما این مصاحبه مطبوعاتی را تشکیل دادید ، ولی در عین حال مبادلات بین بیش از 170 میلیون جمعیت مسلمان به اقدامهای قابل توجهی نرسیده . آیا در ارتباط با بازار مشترک اسلامی و به خصوص مبادلات اقتصادی بین این دو کشور تصمیمات چیست ؟

آیت الله هاشمی رفسنجانی : همین مسئله هم جزو بحثهای ما با پاکستانیها بود که فکر شد سازمان اکو را اگر تقویت بکنیم ، می تواند شروع بازار مشترک اسلامی باشد . چون سازمان کنفرانس اسلامی هم خواستار این مطلب هست . الان تعدادی از کشورها عضو اکو هستند که اگر با طرحهایی که در اکو هست اجرا بشود ، ما فکر می کنیم شروع شده بازار مشترک اسلامی ، منتها طول می کشد تا شکل معروف بازار مشترک را به خودش بگیرد .

خبرنگار : خبر رسیده که پس از این عالیجناب مسافرت دارند به چین . آیا می شود گفت که ایران در صدد اختیار بودن یک بلوک علیه غرب است یا خیر ؟

رییس جمهور : این سفر برای این منظور نیست . ما با چینی ها سوابق طولانی داریم و کارهای زیادی از سالها پیش با هم داریم . رییس جمهور و نخست وزیر چین اخیرا" به ایران آمدند . آنها از من دعوت کردند . من پاسخ به دعوت آنها را دارم می دهم . و کارهای فراوان بین الاثنینی و منطقه ای هم با چینی ها داریم که در این سفر مطرح می شود .

خبرنگار : بعد از پایان جنگ خلیج فارس در سال گذشته روابط ایران با کشورهای .....

خبرنگار : با منافع ملی ایران تناقض دارد . در این مورد نظرتان را بفرمائید . ضمنا" روابط عربستان سعودی با ایران چگونه است ؟ و آیا آنطور که سال گذشته اعلام شد ، امکان دارد که در آینده نزدیک از عربستان سعودی دیدار کنید ؟

رییس جمهور : در مورد حضور نیروهای بیگانه به دعوت و قرار داد کشورهای جنوب خلیج فارس ، بله ما این اختلاف نظر را با کشورهای جنوب داریم ، اما این ، این نیست که معنایش این نخواهد بود که ما با آنها روابطمان را تیره کنیم . بهر حال کشورهای همسایه می توانند اختلاف نظرهایی هم داشته باشند و روی آنها هم کار بکنند . البته آنها بهانه شان الان مسئله عراق است . آنها می ترسند از دولت عراق . گر چه عراق ضعیف شده ، ولی با از آنها قوی تر است و الان کینه دارد نسبت به آنها . منتها ما این را کافی نمی دانیم . ما می گوئیم باید کشورهای خود منطقه ترتیبات امنیتی را بدهند و جلوی تجاوزات هر همسایه ای را بگیرند . در مورد عربستان هم ما روابطمان الان طبیعی است . هم من دعوت کردم از پادشاه عربستان ، هم ایشان از من دعوت کردند ، ولی وقتی الان تعیین نشده برای سفر . فکر می کنم بالاخره زمان مناسبی برای این سفر از یکی از دو طرف انتخاب خواهد شد .

خبرنگار : درباره مضرات فرقه گرایی صحبت کردید و مضرات جنگهای مذهبی . با توجه به جغرافیای زمانی و مکانی ، نظر شما از (طرف شیعیان .......)

رییس جمهور : در مورد آقای عرفات ، طبیعی است که ما با ایشان ملاقات بکنیم . من در جاکارتا با 40 رییس کشور یا رییس هیأت ملاقات داشتم . صحبتهایمان با ایشان بیشتر درباره مسایل فلسطین و مذاکراتی که الان به نام مذاکرات صلح جریان دارد بود که به نظر می رسید که ایشان هم دارد به این نتیجه می رسد که مذاکرات به طرف بن بست می رود و سودی برای اینها نداشته ، جز اتمام حجت بر دنیا و کشف بیشتر نیات توسعه طلبانه اسرائیل . البته این برای ما مکشوف بود . ایشان خواستند برای افکار عمومی دنیا اثبات بشود . در مورد تذکر به خطرهای فرقه گرایی ، حرف من مخصوص است ، پس سپاه صحابه و دیگران نبود . به همه عرض می کنم . پیامی هم از طرف شیعه نبود . چون شیعیان پاکستان ، خودشان پیام خودشان را می دهند . من در آستانه هفته وحدت در ایران که هدفش اتحاد مسلمین هست خواهش کردم از همه گروهها منجمله شیعه و سپاه صحابه و سایر فرق که مطالبشان را با منطق و استدلال با هم مطرح کنند نه با زبان هو و ترور و کارهای خشن . اشاره داشت . یعنی ، ما واقعا" در درگیرهای افغانستان هم همین مشکلات را می دیدیم ، به آنها هم نصیحت کردیم که منطقی برخودر کنند . در مورد روابط با ساف هم عادی است روابط ما . ما گله ای از ساف داریم بخاطر ورود در مذاکرات با اسرائیل ، اما بهر حال آنها مستقل و تصمیم گیرنده خودشان هستند و داشتن یک انتقاد گله باعث نمی شود که ما روابطمان را تیره کنیم با ساف . (اگر سؤالی هست )

خبرنگار : در آنسوی مرز پاکستان ، در افغانستان ، بعضی از گروههای رهبران افغانی می خواهند افغانستان را بر اساس ملتی تقسیم کنند . در این مورد اظهار نظر بفرمائید ؟

رییس جمهور : ما کاملا" نمی فهمیم . اگر این اتفاق بیفتد ، افغانستان روی صلح نخواهد دید و کشورهای مجاور هم مسئله پیدا می کنند . این هم جزو تفاهم های ما و پاکستان بود که کمک بکنیم برای حفظ یکپارچگی افغانستان .

خبرنگار : دیدگاه شما راجع به نقاط قوت و ضعف دهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد بفرمائید ؟

رییس جمهور : من در پایان سفرم یک جمع بندی خواهم ارائه داد ، ولی خلاصه بنظرم کنفرانس مؤفقی بود در جاکارتا . از لحاظ مدیریت اندونزی خوب تدارک کرد و خوب اداره کرد . از لحاظ سخنرانیها که وقت عمده اجلاس را گرفت ، محتوای سخنرانیها خوب بود . حرفهای قابل توجهی زده شد . مسایل عمده جهانی آنجا بحث شد . در تصمیمات نهایی هم برای اولین بار ، به مسایل جدی دنیا توجه شد . در مورد دموکراتیزه کردن سازمان ملل ، در مورد وتو و در مورد همکاریهای جنوب و جنوب و در مورد مقابله با روشهای سلطه آمیزی که الان کشورهای پیشرفته نسبت به جهان سوم دارند ، هم بحثهای خوبی شد و هم در بیانیه نهایی جالبی آمد .

خبرنگار : ایران و پاکستان مشخصا" چه کار باید بکنند برای کمک به مسلمانان بوسنی و هرزگوین ؟

رییس جمهور : کمک در سطح جهانی برای فشار روی صربها و کمکهای مالی و غذایی و امثال اینها برای مردم بوسنی و هرزگوین .

خبرنگار : رهبران بوسنی می گویند که ما به نیازهای تسلیحاتی ، تسلیحات نیاز داریم برای مقابله . شما آیا کمک تسلیحاتی هم می کنید ؟

رییس جمهور : اگر همه خانمها خبرنگارها خانم بودند ما سؤالاتمان خیلی سمج تر بودند . ما هنوز با این مسئله برخورد نکردیم یعنی آنها از ما کمک تسلیحاتی نخواستند .

خبرنگار : نظر ایران چیست ؟ چون جورج بوش فعلا" در حال مبارزات برای انتخاب بشود و می خواهد و ممکن است تحت کوشش سازمان ملل دوباره شاید علیه عراق دست به حمله بزند ، نظر عالیجناب در این باره چیست ؟

رییس جمهور : من قبلا" گفتم . یک سؤالی بود که جوابش را دادم .

خبرنگار : در سالهای گذشته برای آمد و رفت برای پاکستان و ایران هیچ موانعی مثل ویزا وجود نداشت . آیا اقداماتی در نظر هست که این موانع را هم از بین ببریم ؟

رییس جمهور : ما مشخصا" روی حذف روادید صحبت نکردیم ، ولی سیاست دو کشور هست که رفت و آمد مردم دو کشور را توسعه بدهد . راه آهن را باید وصل کنیم . راه آهن پاکستان را در ایران به راه آهن اروپا و خط هوایی که فعلا" فقط به مشهد است ، به جاهای دیگر هم داشته باشیم و خط دریایی را هم فعال بکنیم . خیلی متشکریم از همه آقایان و خانمها .