س - خبرنگار واحد مرکزی خبر: وضعیت فعلی جبهه‌ها را با توجه به شرایط نیروها، تحولات منطقه و وضعیت نظامی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج - از نظر ما وضع جبهه‌ها کاملا مطلوب است و ما همه چیز را در جبهه‌ها به نفع خودمان می‌بینیم و آمادگی برای هر تحرکی که مصلحت بدانیم داریم.
نیروهای دشمن را در حالت ضعف می‌بینیم. گرچه حامیان عراق سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌اند، اما از لحاظ ما مسأله‌ای نیست و همان طور که گفتیم منتظر فراهم شدن شرایط سیاسی مناسب هستیم، برای اینکه جنگ پایان خوبی داشته باشد و اصراری بر حرکتهای نظامی بدون اهداف مشخص سیاسی نداریم.

س - خبرنگار واحد مرکزی خبر: با توجه به اینکه هفتمین سال پیروزی انقلاب را پشت سر می‌گذاریم هنوز در بعضی از مسائل زیربنایی من جمله حدود بخش خصوصی و دولتی در اقتصاد، وضعیت مالکیت زمینهای مزروعی و مسأله تجارت خارجی نکات مبهمی در قوانین موجود است، مجلس شورای اسلامی در زمینه حل این مسائل چه اقداماتی انجام داده و یا خواهد داد؟
ج - از نظر مجلس اکثر این مسائل روشن است چون هم در تجارت خارجی، هم در فعالیتهای بخش خصوصی و هم درباره اراضی اظهار نظر شده و اینها هر سه در اختیار شورای نگهبان است که آنها دارند روی آن بررسی می‌کنند. مشکلاتی موجود هست که برای حل آن در حال تلاش هستیم و به نظر من مشکل آن چنان عمیقی وجود ندارد و ما می‌خواهیم به صورت پخته‌ای حل شود.

س - خبرنگار مجله جو از آلمان غربی: آیا در آینده روحانیون از لحاظ سیاسی، علمی و اقتصادی در مملکت نقش خواهند داشت و برای این منظور روحانیونی تربیت خواهند شد یا خیر؟
ج - ما غیر از مدرسه قضائی مدرسه خاصی برای تربیت روحانیون جهت انجام امورکشور نداریم. در سایر مسائل روحانیون هم مثل مردم دیگر هستند ما لباس و عنوان روحانی را مانع از اینکه افراد در اجتماعات و کارهای کشوری مسئولیت بپذیرند نمی‌بینیم و این را دلیل اینکه مسئولیت باید بپذیرند هم نمی‌دانیم و نظر اسلام نیز این است که لباس نباید محدود کننده باشد، آنچه که مهم است صلاحیت‌های روحی و علمی آن فرد است.

س - خبرنگار روزنامه جمهوری اسلامی: در جریان توطئه اخیر کاهش قیمت نفت کشور انگلیس به عنوان یکی از سردمداران اصلی این توطئه شناخته شده است. جمهوری اسلامی ایران برای شکستن این توطئه راه‌هایی نظیر قطع موقت صدور نفت و یا تحریم  خرید کالا و به‌خصوص کالاهای کارگر برای غرب و خصوصآ انگلیس را پیشنهاد نمود به نظر شما این روش‌ها تا چه حد می‌تواند مشکل فعلی نفت را برطرف کند؟
ج - در رابطه با تحریم کالا من نظرم این نیست که الان حربه مؤثری باشد. آنچه که بیشتر مؤثر است همان کارکردن روی صدور نفت است. الان جمهوری اسلامی دارد با کشورهای صادرکننده نفت با هماهنگی الجزایر و لیبی تماس می‌گیرند، برنامه‌ریزی می‌کنند و هدف این تلاش هم این است که مانع ارزان فروشی نفت شویم. راه‌های متعددی به چشم می‌خورد البته چون این حرکت ریشه سیاسی دارد، ما راه‌های سیاسی را نباید فراموش کنیم. اما قسمت عمده این است که چند کشور نیرومند صادر کننده نفت تصمیم بگیرند نفت خودشان را ارزان نفروشند و به عنوان یک پیشنهاد این مطرح هست که برای ما یک مدت معینی همین مسأله باشد، چون نفت کالایی است که صرفی جویی در مصرف آن خیلی آسان نیست. و نفت هم در دنیا این قدر موجود نیست که وقتی یک جا بسته شد از جای دیگر جانشین آن شود. البته چند کشور من جمله عربستان سعودی و کشورهای خلیج‌فارس و ایران و بعضی کشورهای آفریقایی هستند که ظرفیت صدور بیشتری دارند و اینها هم عمدتآ عضو اوپک هستند اگر اوپک تصمیم بگیرد که نفت صادر نکند جای آن را کسی نیست پرکند. و وقتی جای آن پر نشود تقاضای نفت طبعآ بالا می‌رود و این توطئه سیاسی خواهد شکست و مجبور می‌شوند نفت را به قیمت عادلانه بخرند. البته هنوز به تصویب نهایی نرسیده است. فکر می‌کنم در ظرفیت هفت هشت روز آینده با مشاورت‌هایی که الان در جریان است به یک تصمیمی خواهیم رسید.

س - خبرگزاری زیمبابوه: دولت جمهوری اسلامی ایران در مورد سرمایه‌گذاری ایران قبل از انقلاب توسط شاه معدوم از قبیل تأسیس پالایشگاه نفت در آفریقای جنوبی و غیره با در نظر گرفتن آن چه که اینک در آفریقای جنوبی می‌گذرد چه اقداماتی انجام داده و یا خواهد داد؟
ج - یکی از مواردی که بلاتکلیف مانده، همان سرمایه‌گذاری است که رژیم سابق در آفریقای جنوبی کرده است. طبعآ تا حکومت نژادپرست آنجا سر کار باشد ما موافقت نخواهیم کرد که سهم ما به صورت فعال در پالایشگاه بماند، با آنها نمی‌خواهیم کار مشترک داشته باشیم اگر حکومت نژادپرست عوض نشود. و حاکمیت به اکثریت که سیاه پوست هستند برسد در این صورت ما آمادگی داریم که آن سرمایه‌های مان را فعال کنیم و بیشتر هم کمک کنیم ولی اگر چنین چیزی صورت نگیرد باید تلاش کنیم به نحوی پولمان را پس بگیریم و در صدد هستیم و چون با واسطه باید حرف بزنیم، فعلا پیشرفت کار زیاد نیست. در بعضی جاهای دیگر هم این مشکل را داریم مثلا در زمان شاه در مصر سرمایه‌گذاری شده که ما چون با مصر قطع رابطه کرده‌ایم در آنجا هم تکلیف روشن نشده، طلبهای زیادی از اسرائیل داریم که از زمان شاه مانده و اینها به‌خاطر قطع رابطه ما سوءاستفاده می‌کنند و حق ما را درست نپرداخته‌اند، فرانسه هم از همان باج‌گیرهایی است که هنوز پولی که از ما گرفته پس نداده با اینکه از موعد آن هفت، هشت سال می‌گذرد، در آمریکا نیز پول هایی داریم که به ما پس ندادند و البته داریم کار می‌کنیم خیلی از این طلب‌ها را هم گرفتیم.

س - خبرنگار روزنامه رسالت: نقش شهید مظلوم بهشتی در تنظیم قانون اساسی و مقایسه اجمالی قانون اساسی جمهوری اسلامی با قوانین اساسی کشورهای شرقی و غربی چیست؟
ج - تاریخچه قانون اساسی به این شکل است که وقتی شورای انقلاب شروع به کار کرد از همان روزها صحبت تهیه قانون اساسی مطرح بود. یک پیش نویسی به شورای انقلاب داده شد در آن پیش نویس عده‌ای کار کرده بودند که در شورای انقلاب در زمینه قانون اساسی بحث شد و شهید آیت‌الله بهشتی هم آنجا بودند، بعد خدمت امام و مراجع دیگر بردیم و آنها نظر دادند، اصلاحاتی شد و در مجلس خبرگان مورد بحث قرار گرفت. در آن زمان آیت‌الله العظمی منتظری به عنوان رئیس و شهید بهشتی نایب رئیس مجلس خبرگان بودند و تغییرات عمده‌ای در این پیش نویس داده شد و کامل‌تر شد. شهید بهشتی جزو کسانی بود که بیشترین نقش را در اصلاح قانون اساسی در مراحل قبلی داشتند. در مقایسه با قوانین اساسی دنیا مهم‌ترین چیزی که در این قانون است تکیه بر اسلامی بودن است که هیچ قانون اساسی در دنیا وجود ندارد که در چهارچوب ادیان آسمانی و بخصوص اسلام تنظیم شده باشد و بخش دیگر مسأله ولایت فقیه است که البته آن هم در همان امتیاز اول می‌گنجد که اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.

س - خبرگزاری چین: تأثیر سفر اخیر معاون وزیر خارجه شوروی به ایران بر روی روابط این دو کشور و نیز روی جنگ تحمیلی چیست؟
ج - سفر آقای کورنینکو به ایران تأثیر زیادی در روابط ما و شوروی‌ها و به‌طورکلی دنیای شرق خواهد گذاشت و می‌شود در مسائلی مثل روابط فنی، نظامی، اقتصادی و احیانآ سیاسی خوشبین بود. در مورد جنگ ایران و عراق هم بی تأثیر نیست چون شورویها از نزدیک با مواضع ما آشنا شدند و مطالبی را فهمیدند که شاید در گذشته نمی‌دانستند. ما انتظار یک انعطاف هایی داریم. در مورد افغانستان هم احساس شد که از آن سماجت قبلی شوروی‌ها کاسته شده باشد و امید اینکه در آینده بتواند به جایی برسد که ملت افغانستان از این جنگ نجات پیدا کند و کشور مستقلی باشد وجود دارد.

س - خبرنگار روزنامه اطلاعات: شما در خطبه‌های نماز جمعه اعلام کردید که ایران اسلامی خواهد توانست از منابع داخلی خود غیر از نفت بهره برده و تولیدات این صنایع را جایگزین صادرات نفت نماید بفرمایید مجلس و دولت جمهوری اسلامی برای رهایی از اقتصاد تک محصولی چه برنامه‌هایی دارد و تاکنون چه اقداماتی انجام داده است؟
ج - در مدت بعد از پیروزی انقلاب با اینکه ما نفت را هم داشتیم و مشکل زیادی هم نبود اتکاء به نفت خیلی کمتر شده است. همین امسال در بودجه جاری ما سهم نفت از 50 درصد هم پایین‌تر آمده است و سالهای اول انقلاب این مقدار خیلی بیشتر بود. این مسأله داغی که حالا به عنوان شکستن قیمت نفت مطرح شده است، خیلی جدید است یعنی در این مورد، هنوز مجلس اقدامی نکرده است. دولت یک طرح‌هایی دارد، ما در سالهای اول و دوم جنگ برنامه‌هایی برای شرایط اضطراری ریختیم که پیش بینی شده است اگر چنانچه نفت اصلا نداشته باشیم چکار کنیم، اگر مثلا 200 هزار بشکه و یا 500 هزار بشکه داشته باشیم چه بکنیم و اگر بیشتر و یا کمتر باشد چه کنیم. برای هر مرحله، اصول طرحی را تنظیم کردیم و الان در شرایطی هستیم که آن مسائل را باید به بحث بگذاریم. چنانچه مسأله پایین آمدن قیمت نفت و یا خودداری از صدور نفت جدی باشد در این صورت باید طرح‌های دولت در مجلس مطرح شود.
جایگزین‌های نفت که در ایران می‌تواند فراوان وجود داشته باشد آنها مطرح شود تا به جایی برسیم.

س - خبرنگار تلویزیون ان.اچ.کی ژاپن: با گسترش انقلاب اسلامی ایران در سرتاسر جهان به‌خصوص در خاورمیانه، آیا به نظر جنابعالی تأسیس یک حکومت اسلامی در لبنان تنها راه حل برای بحران لبنان محسوب می‌شود؟
ج - با توجه به‌اینکه اکثریت مردم لبنان مسلمان هستند نظر ما هم همین است. از جهت دیگر مسیحی‌ها در لبنان مسئول دوران وابستگی لبنان هستند همین حالا هم بسیاری از مسیحیان در کنار اسرائیل با آنها هماهنگ هستند. مسلمانها هم اگر بخواهند بعد از این همه جهاد آرام بگیرند بالاخره باید خواسته‌هایشان تأمین شود و اکثریت باید راضی باشند، البته ممکن است ما مستقیمآ مطرح نکنیم حکومت اسلامی، بلکه بگوییم حکومت اکثریت یعنی چیزی که الان در همه دنیا وجود دارد. اکثریت مردم لبنان مسلمان هستند اما اینکه حالا اکثریت هم شکل حکومت را بخواهند حکومت اسلامی باشد این را من دقیقآ نمی‌دانم.
ولی منطقی‌ترین مسأله در لبنان حکومت اکثریت است و اگر اکثریت ملاک باشد هم مجلس، هم دولت و هم ارتش را مسلمانها می‌برند و اگر چنانچه آن موقع خود مسلمانها خواستند حکومت‌شان اسلامی باشد، تعیین می‌کنند و اگر نخواستند، حکومت اکثریت هست که باز خودشان انتخاب می‌کنند.

س - خبرنگار مجله اطلاعات هفتگی: شما گمان می‌کنید که مانورهای قدس تا چه حد می‌توانند فشار رزمی و نظامی بر رژیم صدام باشند و آیا شما این مانورها را به‌عنوان اهرم فشار مؤثر می‌دانید یا اینکه احتمال یک حمله قریب الوقوع وجود دارد؟
ج - ما از همان پنج، شش ماه پیش که این مسائل را مطرح کردیم احساس کردیم که یک جنگ روانی علیه ما شروع شده است. دشمن ما با امکاناتی که در بوق‌های تبلیغاتی جهانی و صهیونیستی و امپریالیستی دارد تبلیغاتی راه انداخته بود که ملت ایران از جنگ خسته شده‌اند و با همین تبلیغات دروغ می‌خواستند به سربازان خودشان روحیه بدهند و هم اینکه حمایت‌های بیشتر جهانی را برای صدام جذب بکنند.
ما ضمن این که راه نظامی مان را ادامه می‌دادیم فکر کردیم که لازم است یک نمایشی بدهیم که صدام را از نتیجه این جنگ روانی که برایش راه انداخته‌اند مأیوس کنیم و این همین کارهایی بود که انجام دادیم. اولین اقدام راه‌پیمایی روز قدس بود که اثر خود را فوری نشان داد و کسانی که باید بفهمند فهمیدند، فشار روی صدام آوردند تا دست از خرابکاری و شرارت خود بردارد و جنگ شهرها تمام شد و ادامه این کار را با راهیان کربلا و این مانور لشکرهای احتیاط قدس انجام دادیم البته این چند جنبه دارد، هم جنبه روانی دارد که روی دشمن اثر تضعیف کننده می‌گذارد مخصوصآ روی حامیان صدام، چون خود صدام اینک نمی‌جنگد حامیان او می‌جنگند و آنها تجدیدنظر در برنامه‌هایشان می‌کنند. تحقیقآ روی آنها تأثیر دارد. روی ملت خود ما نیز تأثیر مثبتی دارد و آن‌ها محکم‌تر می‌شوند. ضمنآ نقش آمادگی هم دارد. یعنی ما در شرایطی هستیم که باید آماده باشیم اگر لحظه مناسب سیاسی فرا رسید دیگر آن فرصت سیاسی از دست مان نرود و این را فقط با همین آمادگی‌ها می‌توانیم حفظ کنیم.
ما باید آماده باشیم هر وقت دیدیم مناسب است که حمله‌ای بکنیم و اهداف مان را تأمین نمائیم حمله بکنیم. بنابراین، این حرکت‌های مردمی چه تظاهرات و چه مانور نیروها و چه نمایش‌های نیروهای احتیاط و این گونه مسائل همه با اهداف متعدد عمل می‌شود و ما هم از نتایج آن راضی هستیم.

س - خبرنگار خبرگزاری فرانسه: شرایط عمومی که مقامات جمهوری اسلامی فراهم شدن آن را برای حمله نهایی لازم می‌دانند، چه شرایطی هستند؟
ج - همه شرایط را ما نمی‌توانیم اعلام کنیم ولی بخشی از شرایط این است که در منطقه و دنیا شرایطی باشد که حذف صدام پذیرفته شود. یعنی وقتی ما حمله‌ای می‌کنیم و بخشی از خاک عراق را می‌گیریم یا ضربه نظامی وارد می‌کنیم، مردم عراق و همسایه‌های ما و حامیان درجه یک عراق اینها این واقعیت را بپذیرند که دیگر تداوم حکومت بعث عراق به مصلحت نیست و بعد از آن ما نیاز به خونریزی و تخریب زیاد نداشته باشیم. چون اگر جنگ به داخل خاک عراق به آن وضعی که ما نمی‌خواهیم کشیده شود و مدتی هم طولانی باشد ما فکر می‌کنیم به‌کلی صنعت و امکانات عراق منهدم می‌شود و ما نمی‌خواهیم که شرایطی پیش آید که آینده مردم عراق دچار مشکل باشد. ما مایلیم مردم عراق بعد از حذف صدام و حزب بعث بتوانند زندگی خودشان را به خوبی ادامه دهند.
الان عراق روی پای خودش بند نیست، عراق در شرایطی هست که اگر حامیان او از او مأیوس شوند با یک تکان، حزب بعث سقوط می‌کند.
الان از داخل مأیوس است ولی خارج او را نگه می‌دارد و ایران خواهان چنین شرایطی است. البته این جزئیاتی هم دارد که ما داریم روی آن کار سیاسی می‌کنیم خیلی از اینها تحقق یافته و بخشی هم در حال تحقق است. و همین که کشورهای خلیج فارس متوجه شده‌اند که جمهوری اسلامی برای آنها خطر نیست این خودش یکی از شرایط بود که آنها نگران پیروزی ما نباشند.
س - خبرنگار روزنامه تهران تایمز: گزارش‌های رسیده حکایت از آن دارد که طی دیدار صدام از مسکو، مقامات رسمی شوروی به او توصیه کرده‌اند ظرف شش ماه از قدرت برکنار شود. نظر شما در این مورد چیست؟
ج - البته به ما هم چنین گزارش هایی رسیده که آنها گفته‌اند و دیگران هم به صدام گفته‌اند. منظور از شرایط سیاسی که در سئوال قبل مطرح شد هم همین است. بخشی از حامیان صدام به این نتیجه رسیده‌اند که حزب بعث نمی‌تواند دوام بیاورد. البته من جواب روشنی برای این سئوال ندارم، اما در کل می‌دانم حامیان صدام بعضی معتقدند صدام چندان دوامی ندارد و هرچه زودتر مسأله حل شود بهتر است. منتهی آنها مایل‌اند به گونه‌ای حل شود که جمهوری اسلامی احساس پیروزی مطلق نکند و برایشان تلخ است مسلمانان جهان احساس کنند اسلام در مقابل کفر با این همه سرمایه گذاری که کفر جهانی کرده بود توانست تنها روی قدرت یک کشور آن هم ایران پیروز شود.

س - مجله کیهان عربی: نظرتان درباره ارزیابی آمریکا با توجه به شکست‌های این کشور در موارد مختلف از جمله سقوط هواپیماهای اف - 18 در فضای دریای مدیترانه، سقوط چلنجر و غیره چیست؟
ج - آمریکا اصولا یک قدرت آسیب پذیری در دنیاست و این مسأله فقط مربوط به آمریکا نیست. هرکس زیاد گنده شد، جسم گنده زودتر هدف قرار می‌گیرد. آمریکا الان همه جا حضور دارد و حضور او هم خطرناک است، یعنی مسائل حیاتی آمریکا در خود آمریکا نیست، در دنیا هم هست. بنابراین همیشه خطر برایش وجود دارد. آن چه فعلا تازگی دارد، قبل از پیروزی انقلاب ما، آن چنان وحشتی آمریکایی‌ها و به طورکلی غربی‌ها در دل مردم دنیا انداخته بودند که مردم می‌ترسیدند با آمریکا طرف شوند، جمهوری اسلامی این ابهت و هیمنه را شکست. آمریکا هرچه ما را تهدید کرد هیچ غلطی نتوانست بکند. در سیاست ما همه جا مقابل آمریکا ایستادیم و نتوانست در مقابل ما کاری انجام دهد.
سیاست نه شرقی، نه غربی ما مردم را بی باک کرد و لذا آمریکا آسیب‌پذیر شده است و ما از این آسیب پذیری باید استفاده کنیم و جلو زورگویی او را بگیریم.
س - شوروی‌ها خبر دادند که سفر صدام شکست خورد و آیا گورنینکو قائم مقام وزیر امور خارجه شوروی در این مورد به شما چیزی گفته است یا نه؟
ج - شوروی‌ها مسائلی را به ما گفتند که نمی‌خواهیم مطرح کنیم.

س - مجله جوانان: نظرتان درباره بهبودی روابط کشورهای دنیا با جمهوری اسلامی و تغییر مواضع بسیاری از کشورها و ادامه این روند در آینده چیست؟
ج - مقداری از این تغییر مواضع به همان مسائل قبلی وابسته است که از آن به عنوان شرایط سیاسی یاد شد و عملا انجام هرگونه توطئه‌ای را اینها به صدام دادند. جنگ شهرها، استفاده از سلاح‌های شیمیایی، زدن کشتی هاو چاه‌های نفت و ناامن کردن خطوط هوایی و همه این کارها شکست خورد و حرکت‌های سیاسی جمهوری اسلامی در داخل کشور و حضور مردم را در جبهه‌ها نشان داد و حرکت‌های سیاسی که ما در خارج داشتیم و توضیحاتی که به کشورهای مختلف دادیم و حرکات وزارت امورخارجه در این مدت نتیجه‌اش چیزهایی بود که شما سئوال کردید و تداوم این حرکت را من مثبت و رو به‌کمال می‌بینم و ما امیدواریم هرچه زودتر به نقطه اوجش برسد که هم این جنگ به خوبی تمام شود و منطقه از شر صدام راحت شود.

س - خبرنگار مجله الشهید: نظرتان درباره تولید فراوان نفت از سوی کشورهای عربستان و کویت چیست؟
ج - ما امیدواریم که این مطلب به اثبات نرسد و روزی ثابت شود که عربستان در کنار بقیه اعضای اوپک و در کنار ما برای حفظ منافع ملت خود همکاری می‌کند و برای این امید تلاش می‌کنیم و آنها قول هایی هم به ما داده‌اند و از امکانات دیگری هم استفاده خواهیم کرد، ولی اگر چنانچه روزی ثابت شود عربستان، کویت و یا هر کشور دیگری با دشمنان اسلام، آمریکا و انگلیس برای پائین آوردن قیمت نفت همکاری می‌کنند ملت ما این را خیانت تلقی کرده و تحمل نخواهند کرد.

س - روزنامه کیهان: علل وجود خلاءهای قانون اساسی و نیز برنامه‌های مجلس جهت رفع این خلاءها چیست؟
ج - البته مواردی هست که احتیاج به اصلاح قانون داریم. ما بعد از پیروزی، قوانین دوره گذشته را لغو نکردیم، این قوانین به اعتبار خود باقی است، صرفآ شورای نگهبان اعلام کرده است که اگر ارگان‌هایی در مورد بعضی از قوانین از لحاظ انطباق با اسلام شک می‌کنند می‌توانند از شورای نگهبان بپرسند و اگر چنین موردی پیش آمد و آن ها گفتند که خلاف شرع است آن قانون لغو می‌شود ولی بقیه قوانین به قوت خودش باقی است.
مجلس شورای اسلامی معمولا هفته‌ای سه جلسه علنی برای تدوین قانون دارد و کمیسیون‌ها تقریبآ هر روز جلسه دارند و کار می‌کنند، آن تعداد از قوانین که ساده است که مجلس تهیه می‌کند و نمایندگان آن را به صورت طرح مسائل روزمره می‌آورند اما بسیاری از قوانین هست که بدین شکل نیست و احتیاج به کارشناسی دارد و باید حقوق دانهابنشینند، مجری‌ها باشند و از تجربه دیگران استفاده شود تا یک ماده قانونی تهیه یا اصلاح شود. ما به دو صورت طرح و لایحه که لوایح را دولت و طرح را مجلس می‌آورد اصلاح می‌کنیم.
در ظرف این پنج، شش سال هم نسبتآ خیلی کار کردیم. قبل از ما هم شورای انقلاب کار کرد، شورای انقلاب در مدت مسئولیت خودش نزدیک به دو هزار مصوبه داشت که بسیاری از خلاءهای قانونی را پر کرد و باز هم مواردی هست که الان یا در مجلس در دست بررسی است و یا در دولت در دست بررسی است و با پیشنهادهایی دارند تهیه می‌کنند و در کل، حرکت به طرف اصلاح قانون است و آنهایی که فوریت دارد و با دو فوریت و یک فوریت می‌آوریم و عمل می‌کنیم و آنهایی که فوریت ندارد بعدآ مطرح خواهد شد.

س - خبرنگار مجله شاهد: جنابعالی اخیرآ اعلام نمودید که هدف اول از توطئه کاهش قیمت نفت، کشور ما بوده و اظهار داشتید که اگر بنا باشد که در دنیا بحران به وجود آید جمهوری اسلامی ایران در منطقه فشار می‌آورد تا ملت‌ها از دولتهایشان سئوال کنند که به چه حقی قیمت نفت را پائین می‌آورند چنانچه این مطلب به عنوان یکی از راه حل‌های اساسی خنثی سازی این توطئه مطرح باشد چگونه با این مسأله برخورد خواهید کرد؟
ج - از طرق سیاسی و غیر سیاسی عمل می‌کنیم و این را باید در عمل ثابت کنیم و این از مسائلی است که گفتنی نیست بلکه عملی است که باید انجام داد.
آخرین اخطار جمهوری اسلامی در جنگ از طریق راهپیمائی 22 بهمن خواهد بود. این ادامه همان بحث‌های قبلی ما است که می‌گفتیم ما انتظار داریم با حرکت‌های سیاسی و نمایش قدرت، حامیان صدام قانع شوند که جنگ را با تمام کردن حمایت‌شان از صدام تمام کنیم و آخرین پرده‌ای که به ذهن ما رسید همین راه پیمائی روز 22 بهمن است که حضور مردمی را نشان دهیم چون که راهیان کربلا و طرح فجر که گردان‌های احتیاط قدس رژه رفتند قدرت نظامی را نشان داده و آمادگی نظامی رزمندگان را نشان داده است و مردم هم حرکت سیاسی خودشان را در روز 22 بهمن انجام می‌دهند و آنهایی که می‌خواهند چیزی بفهمند دیگر می‌فهمند و اگر باز هم نفهمیدند ما آن موقع می‌فهمیم که احتیاج به یک کار داریم یعنی معلوم می‌شود که با حرف نمی‌شود و یا با حرکت سیاسی نمی‌شود دیگران را قانع کرد. آن موقع باید یک حرکت بکنیم تا آنها بفهمند که ما جدی هستیم الان ما گاهی می‌شنویم که کسانی می‌گویند که ایران این کارها را می‌کند که ملت خود را قانع کند و مشکلات داخلی دارد و ما ناچار می‌شویم که ثابت کنیم ما جدی هستیم و از این نیروهایی که به میدان می‌آوریم استفاده می‌کنیم و این کار را خواهیم کرد.

س - خبرنگار روزنامه ماینچی ژاپن: آیا مسأله جانشینی صدام حسین به وسیله فرد دیگری از حزب بعث می‌تواند زمینه را برای تأمین دیگر شرایط ایران برای آتش بس تأمین نماید؟
ج - نه، ما مشکل اصلی را حزب بعث می‌دانیم و صدام یک عنصری است در حزب بعث و اگر بنا باشد مثلا صدام برود و معاونش بیاید این چیزی را عوض نخواهد کرد و بالاخره این همه خسارت و شهادت و این همه مشکلات پنج، شش ساله با رفتن یک نفر و باقی ماندن بقیه تمام نمی‌شود. مسئول جنگ فقط صدام نیست، البته اگر موافقت کنند که صدام محاکمه شود محاکمه صدام یعنی محاکمه حزب بعث و این معنایش این است که حزب بعث دیگر صلاحیت حکومت در بغداد را ندارد و به هر حال حزب بعث مسئول این جریان است منتهی صدام اگر برود مسأله حل است.

س - پس از دیدار معاون وزیر امور خارجه شوروی از ایران آیا فکر نمی‌کنید که سیاست نه شرقی نه غربی تعادل خودش را از دست داده باشد اگر ایران الان از معاون وزیر امور خارجه شوروی استقبال کرده آیا فکر می‌کنید که احتمال دارد که از مقامات رسمی آمریکا استقبال شود؟
ج - نه این طور نیست، ما با شوروی‌ها رابطه داریم. ما همین حالا با شوروی‌ها کار می‌کنیم، شوروی‌ها در ایران چند پروژه را دارند اجرا می‌کنند. البته بعد از جنگ شهرها کارشناسان آنها رفته‌اند اما قراردادهایمان ادامه دارد و روابط رسمی داریم. آنها سفیر دارند. ما در آنجا سفیر داریم. قرارداد ترانزیت داریم. کالاهای زیادی از راه شوروی وارد می‌کنیم و در خیلی از مسائل جهانی هم با آنها همکاری می‌کنیم. شوروی الان برای ما مثل آمریکا نیست. آمریکا مسئول عمده جنایات رژیم شاه است و بعد از شاه هم آمریکا هر روز علیه ما توطئه کرده. البته شوروی‌ها در جنگ عراق به ما ضربه زدند و با عراق همکاری کردند ولی به اندازه آمریکا نیست. به علاوه شوروی همسایه ماست و ما چند هزار کیلومتر با اینها مرز مشترک داریم و همکاری زیادی می‌توانیم با آنها بکنیم.
ما دو سه مسأله با شوروی داریم که باید حل می‌شد. یکی مسأله جنگ عراق که آنها باید حمایت نکنند و دیگری مسأله افغانستان است که شوروی‌ها باید نیروهای خود را از آنجا ببرند و مردم افغانستان را آزاد بگذارند و مسائل تجارتی خودمان بود که مثلا بخواهند بخرند باید به قیمت روز بخرند، و مسائلی از جمله حزب توده بود که از نیروهای ضد دولتی حمایت می‌کردند که آن مسأله هم تمام شده. بنابراین سیاست ما هیچ تفاوت نمی‌کند سیاست نه شرقی، نه غربی است و معنای سیاست نه شرقی، نه غربی این است که سلطه شرق و غرب را نمی‌پذیریم اما دوستی با شرق و غرب برای ما اشکالی ندارد. در مورد آمریکا بارها گفته‌ام ما قسم نخوردیم که تا قیامت رابطه‌مان با آمریکا قطع باشد.
روزی اگر آمریکا دست از شرارت بردارد و حاضر باشد مثل بقیه کشورها روابط متعادل عادلانه با دیگران داشته باشد ما هم می‌توانیم با آمریکا رابطه برقرار کنیم اما اینکه شما می‌گوئید حالا در این شرایط قائم مقام وزیر خارجه امریکا بخواهد به ایران بیاید خیر، ما الان با آمریکا هیچ رابطه‌ای نداریم به این نحو که او بتواند به اینجا بیاید، اگر خودشان را اصلاح بکنند در آینده دوری شاید بشود، نفس آمد و رفت اشکالی ندارد شرط آن این است که به عنوان یک کشور مستقل با ما برخورد کنند و توقعات زیادی و آن استعمارگری شان را کنار بگذارند.
س - خبرنگار تانیوگ یوگسلاوی: آقای خوئینی دادستان کل کشور، سه روز پیش اظهار کردند که دادگاه قضائی نمی‌تواند تا زمانی که سیاست‌ها و خط مشی‌های اقتصادی تغییر نکردند عدالت اجتماعی را برقرار کند. ایشان همین طور گفتند که مجلس علیرغم سالها بحث و گفتگو نتوانسته سیاست‌ها و خط مشی‌های اقتصادی را مشخص و تعیین کند مانع عمده چیست و به نظر جنابعالی دلیل اصلی برای این اختلاف نظرها و سلیقه‌ها چیست؟
ج - مواردی هست که هنوز بین مجلس و شورای نگهبان حل نشده، مثل همین مسائل اراضی کشاورزی و یا تجارت خارجی، آقای دادستان کل کشور نظرشان بیشتر به مسائل اراضی بود چون پرونده‌های زیادی الان در دادگاه‌ها مطرح است که خوانین و فئودالهای گذشته که یک روزی فراری بودند و یا خانه‌نشین بودند و اراضی شان را دیگران کشت می‌کردند، مردم رفتند و آباد کرده‌اند اینها بازگشتند و در دادگاه‌ها دعوا مطرح کردند و دادگاه‌ها هم طبعآ با قوانین موجود عمل می‌کند و آقای دادستان کل مشکل‌شان را مطرح می‌کردند که وقتی تکلیف اینها در قانون روشن نیست دادگاه‌ها مشکل دارند. من جمله مقدار 600، 700 هزار هکتار زمین داریم که شوراهای کشت اینها را به کشاورزان واگذار کردند و اینها می‌کارند و از اول انقلاب هم این طور بوده و هنوز تکلیف مالکیت اینها روشن نشده، مسأله در مجلس بین ما و شورای نگهبان هنوز مورد بحث است. البته مجلس رأی خودش را داده است و از نظر مجلس مسأله تمام است اما تا شورای نگهبان قبول نکند قانون نمی‌شود و در بحث هستیم که نظرات شورای نگهبان را هم تأمین بکنیم و هنوز نقاط لاینحل داریم ولی به نظر من مسأله آن قدرها مشکل نیست و زود حل خواهد شد و این جزو مسائل ماست که باید روشن شود. این دوران فطرت و انتقال از آن شرایط طاغوتی به شرایط اسلامی این مسائل را دارد.
یک وقت ما می‌خواستیم مثل مارکسیست‌ها در انقلابات مارکسیستی یک دفعه همه چیز را به هم بریزیم و بعد از نو یک چیزی را شروع کنیم و چون ما در چارچوب اسلام عمل می‌کردیم این در ایران نمی‌شد و عملی نبود و بخشی از مسائل گذشته هم با اسلام منطبق بوده و قسمتی نبوده، این جدا کردن مسائل یک مقدار کار دارد و در طول دورانی انجام خواهیم داد. و تا به حال هم گام‌های مؤثری برداشتیم و در آینده هم بیشتر حل خواهد شد.

س - نظرتان درباره چگونگی پایان جنگ تحمیلی و شرایط ایران چیست؟
ج - اگر صدام کنار برود مسأله حل خواهد شد و من معتقدم اگر صدام را بردارند و به دادگاه تحویل دهند مسأله حل خواهد شد و نتیجه این خواهد بود که حزب بعث هم باید برود و مردم عراق آزاد شوند. و خسارات بازگشت آوارگان عراق هم دنبال آن خواهد بود که کسی روی آنها حرفی ندارد. برداشتن صدام یعنی پذیرفتن مقصر بودن عراق و دادگاهی کردن صدام.