مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با خبرنگاران داخلی و خارجی پیرامون کنفرانس غیر متعهدها، فروش اسلحه فرانسوی به عراق ، زندانیان انگلیسی در ایران و مسائل جنگ تحمیلی

س ـ با توجه به عدم انتخاب سه وزیر کابینه، چه طرحی در مجلس دارید؟

ج - قانون اساسی تعیین نکرده است که اگر رئیس جمهور و نخستوزیر برای انتخاب وزرا به موافقت نرسیدند، چه باید کرد؟ ولی مسلمآ این طور نمیتواند، بماند. ملاقاتی با امام داشتیم. مجلس بنا داشت فشار بیاورد و بیشتر وارد عمل شود، امام فرمودند: چون در جنگ هستیم، یک مقدار کوتاه بیایید و خود ایشان بهفکر بودند که راهحلی پیدا کنند و ما منتظریم که امام این کار را انجام بدهند و تحقیقآ ایشان اگر بخواهند تصمیم بگیرند، این بنبست را میشکنند. البته تا وقتی که ایشان نفرموده باشند که خودشان در این مورد کمک نمیکنند، ما همینطور خواهیم ماند. واّلا فکری میکنیم و نمیگذاریم در بنبست بماند.

س ـ چرا ایران در کنفرانس غیرمتعهدها شرکت میکند؟ حضور ایران چقدر در دنیا تأثیر دارد؟

ج ـ باید در این گونه کنفرانسها شرکت کرد. ما بعد از پیروزی انقلاب، سیاست خود را در جهت غیرمتعهدها اعلام کردیم و اساسآ نمیتوان در این گونه کنفرانسها حضور نداشت. حرفهایی را که ما باید بزنیم، دشمنان ما میزنند. گرچه در شرایط موجود انسان انتظار ندارد تصمیمات چشمگیر و سرنوشت سازی در این کنفرانسها گرفته شود، اما شرکت نکردن باعث انزوای ما میشود و ما بنا نداریم در دنیا منزوی شویم.

اما در مورد میزان تأثیر، باید گفت یک دولت انقلابی مورد توجه مردم دنیا است. اگر حرفی و پیامی برای مردم جهان داشته باشیم و یا بخواهیم روشنگری کنیم و نظرات خود را برای آنان توضیح دهیم، در این گونه کنفرانسها تریبون مناسبی در اختیار ما قرار میگیرد.

در سیاست جهانی دوستان و دشمنانی داریم و آنها را در همین کنفرانسها باید بیشتر آزمایش کنیم، اصولا نرفتن به این کنفرانس مضر است و اما اینکه ما تا چه حد میتوانیم در تصمیمات کنفرانس اثر بگذاریم، به قدرت نمایندگانی که به آنجا رفته اند و مطالبی که مطرح خواهند کرد، بستگی دارد.

س - علت عدم شرکت ایران در کنفرانس طائف حضور عراق بود، اینک با توجه بهشرکت عراق در کنفرانس غیرمتعهدها و عدم طرح مسأله جنگ، چرا ایران در این کنفرانس شرکت میکند؟

ج - کنفرانس طائف به نام کنفرانس کشورهای اسلامی بود و ما نمیتوانستیم بپذیریم که نمایندگان کشورهای اسلامی به عنوان اسلام در آنجا جمع شوند و از اصول اساسی اسلام که یکی از آنها مخالفت با تجاوزگر و جنگافروز است، خودداری شود و ما در آن کنفرانس به عنوان اسلام شرکت کنیم. در صورتی که در کنفرانس غیرمتعهدها مسأله اسلام مطرح نیست و ما با شرکت در این کنفرانس بر چیزی صحه نمیگذاریم.

ما باید در مسائل جهانی موضع قاطع داشته باشیم و روی همان مواضع هم بایستیم و تا به حال هم این طور بوده است. اما در مورد اینکه دول شرکت کننده در کنفرانس غیرمتعهدها چقدر غیرمتعهد هستند، از نظر من قابل بررسی و بحث است. اگر بخواهند واقعآ روی واقعیتها حرکت کنند و موضعگیری درست داشته باشند، باید در خود کنفرانس بررسی کنند. چرا که کشورهایی هستند که گرچه اسمآ غیرمتعهد هستند، ولی عملا با یکی از دو بلوک حتی همکاری نظامی دارند. طبعآ دستهبندیهای دو بلوک هم در آن تأثیر دارد. معتقد نیستم که همه شرکت کنندگان در این کنفرانس غیرمتعهد هستند. ولی به هرحال باید در این کنفرانسها شرکت و این بحثها را مطرح کرد و در آن به گونهای تأثیر گذاشت که واقعآ کنفرانس کشورهای مستقل غیروابسته به دو بلوک در آینده بوجود آید تا اینها بتوانند در مقابل سیاستهای جهانی دو ابرقدرت یک موضع قاطع داشته باشند.

س ـ نظر شما درباره سخنرانی آقای بنیصدر در روز 22 بهمن چیست؟

ج ـ آقای بنیصدر شرایط کشور را تحقیقآ میداند و توصیههای امام را هم که اخیرآ مکرر اعلام کردهاند، شنیدهاند و کاملا به حساسیت مردم در مورد مسائل اختلافانگیز واقفند. چرا که مردم آمادگی تحمل اختلافات را در سطوح بالا ندارند. بهنظر من آقای بنیصدر با توجه به این نکات چیزی که باعث دلسردی مردم و یا نگرانی دوستان و همچنین برخلاف انتظار امام و دلسوزان این انقلاب است، نخواهند گفت.

س ـ فرانسه از طرفی ناوچههای خریداری شده توسط ایران را به ما تحویل نداد و از طرف دیگر به کشور متجاوز عراق اسلحه ارسال کرد. سیاست ایران در قبال این کشور چه خواهد بود؟

ج ـ ما دنبال قطع رابطه با این کشور نیستیم، اما این روش فرانسه را برخلاف ادعاهایی میبینیم که خود فرانسه دارد، هم ما و هم عراق قبل از جنگ از فرانسه وسایلی خریده بودیم و ما بیشتر پول آن وسایل را هم داده بودیم. فرانسه در ابتدا مدعی بی طرفی در این جنگ بود، اما این روش نقض بی طرفی و بلکه حمایت از دشمن ماست. به خصوص از این جهت که ما میدانیم دولت عراق مقدار زیادی امتیازات اقتصادی بهفرانسه داده است و این عمل نشان دهنده روحیه مادیگری فرانسه، علیرغم ادعای آزادیخواهی و بیطرفی این کشور میباشد. تحویل و یا عدم تحویل ناوچه توپدار ما چندان تغییری در وضع قدرت نظامی ما نمیدهد و همان طور که اطلاع دارید، نیروی دریایی ما هنوز بهطور فعال وارد جنگ نشده است و فقط قسمت ناچیزش که در غرب خلیج فارس بود، گاهی وارد عمل شده است و تا آنجایی که میدانیم قدرت نیروی دریایی ارتش عراق با از دست دادن آن قسمت از وسایل خود نزدیک به صفر است. پس بنا به گفته متفکران خود فرانسه اتخاذ روش این کشور یک اقدام متعهدانهای در سیاست جهانی نبود.

س ـ طرح واگذاری زمین به کجا رسید؟

ج ـ این قانون را شورای انقلاب تصویب کرد و من هم جزء رأی دهندگان به آن بودم. البته کیفیت اجرا به نحوی انجام شد که شرایط را برای ادامه کار دشوار ساخت. به نظر من اگر مصوبه شورای انقلاب دقیقآ اجرا شود، این طرح هم شرعی و هم قابل اجرا است. ولی متأسفانه در نحوه اجرای آن نواقصی بوده است. امیدوارم در آینده آمادگی اجرای صحیح آن به وجود آید.

س ـ نظر شما درباره چهار انگلیسی زندانی در ایران چیست؟

ج ـ من پرونده آنها را ندیدهام که بتوانم در این خصوص اظهار نظر نمایم. ولی آنچه که مسلم است این است که بیگناه و بیتقصیر کسی را برای مدت طولانی نگه نمیدارند. ممکن است تقصیر آنها خیلی بزرگ نباشد و اگر گناه بزرگی نداشته باشند، باید مثل هر زندانی دیگری به وضع آنها رسیدگی شود و آزاد شوند.

س ـ اخیراً ادعا شد که حزب توده و چریکهای فدایی در دولت نفوذ دارند. نظر شما چیست؟

ج ـ من این ادعا را به شدت تکذیب میکنم. حرف پوچی است. البته همه مردم به اندازهای که مردم ایران هستند، میتوانند در دولت بهعنوان فردی از این کشور سهمی داشته باشند. اما این دکه حزب توده و یا شاخه اکثریت چریکهای فدایی چنین رابطهای با دولت داشته و یا مذاکرهای درباره مسائل سیاسی خاص داشته باشند، بنده که از مسائل جاری مملکت کم و بیش آگاهی دارم، این ادعا را دروغ میدانم و گروههای مذکور نه نفوذ خاصی دارند و نه در مسائل با آنها مذاکره خاصی میشود.

س ـ نظر شما در مورد اظهارات اخیر صدام در کنفرانس طائف و اغتشاشات اخیر در داخل کشور چیست؟

ج - به نظر من صدام که اکنون مطمئن است دیگر روی پیروزی را نخواهد دید و تجاوز او به شکست خواهد انجامید و از طرف دیگر به علت ضعف روحیه ارتش عراق، روش جدیدی را در سیاست خود انتخاب کرده است. صدام در کنفرانس طائف طی نطقی طولانی مقدار زیادی دروغ بافته و ادعا کرده است که پیش از شروع جنگ وسیع، ایران نزدیک به دویست بار به عراق حمله و تجاوز کرده است. ایشان که تا به حال میگفت ما سه جزیره را میخواهیم و خوزستان باید به عربها داده شود و شطالعرب در اختیار عراق قرار گیرد، در این کنفرانس تنزل کرده و میخواست که ایران بپذیرد تا قرارداد الجزایر اجرا شود تا تکلیف حاکمیت شطالعرب روشن و خطوط مرزی خشک پیاده شود. ما در گذشته هیچ وقت منکر قرارداد الجزایر نشده بودیم که عراق آن را تازه مطرح میکند. اینها میخواهند با این گونه اظهارات در مجامع عمومی جهان قیافه خود را طوری نشان دهند که آماده صلح هستند و این ایران است که نمیخواهد صلح کند. اما موضع ما آن قدر روشن هست که از این حرکت سیاسی فریبکارانه صدام هیچ ترسی نداریم. چرا که دشمن در خاک ما است و این بهترین نمونه تجاوز است و تا زمانی که تجاوز دشمن باقی است، چارهای غیر از جنگ نداریم و اصلا حرف زدن در هر موردی موکول بهزمانی است که سرباز خارجی در کشور ما نباشد.

در مورد اغتشاشات اخیر که در بعضی از شهرستانها بوجود آمده آنها را معلول یک توطئه بهم پیوسته و سازمان داده شده میبینم و ما از ستون پنجم همین انتظار را داریم که در دوران جنگ این گونه توطئهها را نیز انجام دهند. البته شاید بعضی از افراد ناآگاهانه به این اغتشاشات کشیده شوند، ولی عملا ستون پنجم است که این فعالیتها را ایجاد میکند.

س ـ لایحه بازسازی نیروی انسانی در وزاتخانهها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت اخیرآ به مجلس داده شده است و دولت خواستار تصویب آن با قید یک فوریت شد، آیا تاکنون درباره کم و کیف این لایحه بحثی شده است؟

ج - بله، من لایحه را به کمیسیون مشترکی از کمیسیونهای قضایی و استخدامی فرستادم که آنها بحث کنند و اگر نظراتی دارند بدهند و چون یک فوریتی هم هست، به مجلس خواهد آمد و تقریبآ در حال آماده شدن برای عرضه به مجلس است.

س - در سالگرد پیروزی انقلاب، به عنوان رئیس مجلس شورای اسلامی چه پیامی برای مردم مسلمان و اقشار مختلف ملت دارید و عمدهترین دستاوردهای انقلاب در سال جاری چه بوده است؟

ج - به طورکلی پیام من در چند جمله این است که ملت ما بداند دشمنان ما در صدد این هستند برای تضعیف روحیه مردم بر این خط حرکت کنند که بگویند انقلاب دستاوردهای زیادی نداشته، علیرغم این موضوع معتقدم که برخلاف پیشبینیهای دشمنان ما انقلاب بسیار موفق بود و موفقترین انقلاب در دنیاست و در تاریخ یک صد سال اخیر که من با این تاریخ آشنا هستم، هیچ انقلابی نبوده که با این مقدار نابسامانی، با این سرعت بتواند نهادهای خود را جا بیندازد و وضع کشور را به حالت عادی شدن ببرد و علیرغم جنگی که ما بیش از یک سال است داریم که البته جنگ عراق از پنج ماه پیش است، ولی جنگ کردستان و آشوبهای دیگری که ماهیت جنگ عراق را داشت، ما مدتهاست داریم تحمل میکنیم. انقلاب جا افتاده، تثبیت شده، نهادهای انقلاب جا افتادهاند. راه انقلاب مشخص شده و مشکلات بعد از انقلاب خیلی کمتر از آنچه که قبلا حدس زده میشد، بوده است و مردم میتوانند به آینده بسیار خوب برای کشور امیدوار باشند.