مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با خبرنگاران داخلی و خارجی پیرامون سفر به چند کشور، جنگ، گروگانها و اختلاف مسؤولان

س ـ آیا هیأتی که ریاست آن را شما به عهده دارید، در نظر دارد برای گسترش همکاریهای اقتصادی، نظامی و فرهنگی با مقامات ذیصلاح کشورهای الجزایر، سوریه، لیبی و لبنان مذاکره کند؟

ج - در همه رشتههای سیاسی، فرهنگی، نظامی، اقتصادی و هرگونه رابطهای که بتواند «جبهه مقاومت» را در مقابل استثمار و امپریالیسم تقویت کند، آمادگی کامل داریم که گام برداریم. همراه من کسانی هستند که از این جهت تخصص و آگاهی بیشتری دارند.

س - شما با سفرتان چه اهدافی را دنبال میکنید؟ فکر میکنید این سفر چه نتایجی برای جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟

ج - این سفر به دنبال دعوتی است که از مدتها پیش از طرف این کشورها از من شده است و فرصت نداشتم که بروم. الان که مجلس تعطیل شد، این فرصت مغتنم است. البته با توجه به موقعیت موجود و جنگ جاری فکر میکنم، مفید است که به آنجا برویم و مواضع سیاسی و موضعی را که در جنگ داریم، تشریح کنیم. به خاطر حساسیت زمانی میتوان روی دوستی برادرانی که دوستیشان ثابت شده حساب کرد و سیاست هماهنگی در مسائل جاری منطقه و دنیا اتخاذ کنیم.

س ـ آیا لازم است جواب بهآمریکا قبلا در مجلس بررسی شود؟

ج - نه خیر، ما نظر نهایی مجلس را در مورد گروگانها دادهایم، چیزهایی که بعد از بحث و مطالعه تشخیص دادیم که حق ملت ایران است و آمریکا باید بدهد، تعیین و اعلام کردهایم. دولت هم براساس همان تصمیمات مجلس حرکت خواهد کرد. فکر نمیکنم نیازی به ارجاع قضیه به مجلس پیش بیاید.

س - با توجه به مسؤولیت اجرایی دولت، مسأله گروگانها توسط مجلس به دولت واگذار شده است، ولی هنوز گروگانها بهدولت تحویل داده نشدهاند، نظر شما در مورد این تأخیر چیست؟

ج - فکر میکنم مانعی برای تحویل به دولت نیست. دانشجویان پیرو خط امام صریحآ اعلام کردهاند که ما نظر مجلس را با تأیید امام میپذیریم و آمادگی داریم، اگر دولت میخواست، تحویل بگیرد و آنها هم میخواستند، مانع نبود. شاید دولت تحویل گرفته باشد، من در جریان قضیه نیستم.

س - شما در مصاحبه خود با روزنامه السفیر گفتهاید «هنگامی که تهاجم خود را آغاز کنیم، آن وقت نیروهای امدادی را فراخواهیم خواند» اگر ممکن است در این مورد توضیحات بیشتری بدهید؟

ج - منظورم این است که در صورت نیاز، نیروهای کمکی را فرا میخوانیم. اگر مصلحت دیدیم که به دشمن در خاکش حمله کنیم و نیاز دیدیم که برای هجوم از نیروهای بیشتر مردم هم استفاده کنیم، آن موقع استفاده میکنیم. اما اینکه تاریخ تعیین کنیم که چه موقع، مسألهای نیست که در صلاحیت من باشد. چرا که مسؤولان نظامی باید تاریخش را تعیین کنند. ممکن است ما برای جنبههای سیاسی آن، نظر بدهیم.

س ـ اکنون که شما عازم این مسافرت هستید و مسلمآ این حرکت، نقطه عطفی در تاریخ اتحاد مسلمین و همگامی و وحدت کلمه و همکاریهای مودتآمیز بینالملل اسلامی خواهد بود، چه پیامی برای امت اسلامی دارید؟

ج - ما از اول پیروزی انقلاب همین خط را تعقیب میکردیم که نیروهای انقلاب اسلامی در منطقه باید با هم همکاری کنند. در این فاصله فرصت سفر بهخارج را کمتر پیدا میکردیم، ولی دوستان ما از کشورهای اسلامی مورد نظر زیاد آمدند و با هم صحبت کردیم. این سفر فرصت مناسبی برای تسریع در ایجاد هماهنگی است. پیام من به همه نیروهای مسلمان انقلابی این است که موقعیت را کاملا درک کنند. از این فرصتی که با انقلاب اسلامی پیش آمده و دژ محکم امپریالیزم در ایران شکسته است، استفاده کنند. ما مراحل اولیه بعد از پیروزی انقلاب را پشت سر گذاشتهایم و آماده پرداختن به شرایط منطقه هستیم تا برای آینده اسلام و منطقه همکاری جدی و ثمربخشی را با هم شروع کنیم.

س ـ اگر ممکن است نظرتان را نسبت به فرمایشهای امام بفرمایید؟

ج - من اظهارات اخیر امام را مثل همه فرمایشاتشان، ادامه نقش رهبریشان میدانم، از این راهنماییهایی که کردهاند خوشحالم.

ایشان مثل پدر مهربانی که فرزندانش را زیر نظر دارد، در مورد بعضی جهالتها و خطاهایی که ممکن است پیش بیاید، دلسوزانه و پدرانه تذکرات لازم را میدهند و الان هم مثل همیشه مسؤولیت عظیم خود را ایفا کردهاند. انشاءاللّه خداوند به ایشان توفیق بیشتر عنایت کند.

س - لطفآ آخرین تحولات راجع به گروگانها را بیان کنید. آیا جواب دولت جمهوری اسلامی ایران قبل از عاشورا به آمریکا داده خواهد شد؟

ج - من در جریان کارهای اجرایی گروگانها نیستم، اما گزارشی که از طرف کمیته بررسی به من دادند، این است که گروهی از الجزایر و دوستان ایرانی نشستهاند و دارند جوابی را که دولت آمریکا داده است، بررسی میکنند. این بررسیها هنوز به مرحله نهایی نرسید. ولی به هرحال مسائل جدّی مطرح است. ایران نظر خود را داده است و آمریکا هم نمیتواند به بازیهای خود ادامه دهد. آمریکا یا باید تسلیم واقعیتها شود و یا به بازیهای سیاسیاش ادامه دهد.

س - چرا دولت ایران تصمیم گرفته است بعد از مدتی خبرنگاران انگلیسی و آمریکایی را در ایران بپذیرد؟ آیا این دلیل خاصی دارد؟

ج - در گذشته من به یاد دارم که تصمیم گرفتیم از نمایندگیهایمان در خارج تحقیق شود که خبرنگارانی که سابقه بدی ندارند، معرفی شوند تا در ایران پذیرفته شوند. الان هم همان سیاستی است که شورای انقلاب قبلا تصویب کرده بود. ما خبرنگارانی را که بخواهند حقایق را بپذیرند، به ایران راه خواهیم داد. از هر کشوری که باشند، اشکال ندارد.

س - شنیده شده است که سوسنگرد توسط عراقیها محاصره شده است. ممکن است این وضع اهواز را بهخطر بیندازد؟

ج - خطر که خیر، ولی به هرحال محاصره سوسنگرد مسأله مهمی است. شنیدهام که صدام به نیروهایش توصیه کرده است که حتی با دادن نود درصد تلفات، به سوسنگرد برسند. خوشبختانه مقاومت قهرمانانه سپاه پاسداران تا به حال مانع تحقق هدف صدام شده است. با کمکهای سریعتری که ارتش میکند، امیدوارم سپاهیان و ارتشیان ما بتوانند ضربه کاری را به صدام وارد کنند.

س - منظور امام خمینی از گروههایی که میخواهند بین مردم و روحانیت تفرقه بیندازند، کدام است؟

ج - همان طور که همه اطلاع دارند، به نام تظاهرات عدهای از بازاریها در تهران و قم صحنهسازی شد که بعدآ معلوم شد عدهای از گوشه و کنار جمع شده بودند و میخواستند هیاهو به راه اندازند. حرف امام روشن است. بازاریها را نمیتوان متهم کرد. در کلمات امام ابهامی نیست. ایشان با صراحت گفتهاند: چپیهای افراطی، منافقین و آمریکاییهای شکست خورده بودند که میخواستند در روزهای محرم غائله بپا کنند. همین اخطار امام باعث شد که در انجام مقاصدشان مانع ایجاد شود.

س - ما هر چند وقت شاهد اختلافات دولت مردان و مسؤولان هستیم. شما در حل این اختلاف چه نظری دارید؟

ج - اختلاف نظر و بینش وجود دارد و این هم خیلی طبیعی است. نمیتوان در محیطی که از زیر خفقان 50 ساله بیرون آمده است، آدم خیال کند که همه مردم بتوانند به طور قالبی و یک جور فکر کنند. به هیچ وجه در مسؤولان سوءنیت نیست، باید این اختلافات در گوشه و کنار مطرح شود تا مردم روشن بشوند. هنوز آزادی برایمان یک پدیده تازه است و بعضی حرفها برای مردم نامأنوس است.

یکی از دوستان که از آلمان آمده بود، میگفت: در انتخابات اخیر آلمان، رهبران دو حزب در یک مورد اختلاف، ضمن صحبتهایشان 160 اهانت به یکدیگر کردهاند. تا آنجا که من میدانم در مسؤولان کشور عمیقآ دوستی و آشنایی هست. البته اختلافاتی هم وجود دارد و نمیتوانیم همدیگر را مجبور کنیم که نظر یکدیگر را به زور بپذیریم. انتظار داریم در سطحهای پایین و در روزنامهها این اختلافات در حدّ اختلافات بینشی مطرح شود و مطالب سازنده و راهنما باشد تا مردم بتوانند راهشان را انتخاب کنند. خوشبختانه امام هم حضور دارند و وقتی میبینند برخورد اندیشهها گاهی به طغیان میکشد، جلویش را میگیرند.

س - چرا خبرنگاران خارجی دیگر نمیتوانند در ایران به طور دایم یعنی مدت یک یا دو سال کار کنند؟

ج - من عمیقآ در جریان مسائل خبرنگاران و تبلیغات نیستم. بهطور کلی شخصآ طرفدار این هستم که ما در میان خودمان خبرنگاران واقعیت نگاری داشته باشیم تا حقایق کشور ما را آنطور که هست، منعکس کنند. در گذشته کم و بیش دیدیم کسانی که بهایران میآمدند، چنین کاری نمیکردند. این باعث شد محدودیتهایی در کار خبرنگاران خارجی بوجود بیاید. من امیدوارم جامعه خبرنگاران در این فکر باشد که در حدّ حقوق خبرنگاری در کشور ما عمل کند. اگر آنها این کار را بکنند، ما برای مدتهای طولانی میتوانیم آنها را بپذیریم.

س - چند کشوری که شما در نظر دارید از آنها دیدن کنید، به ایران اسلحه میفروشند؟

ج - ما هنوز خیلی نیاز به اسلحه پیدا نکردهایم. اگر در آینده نیاز پیدا کردیم، در صورت مصلحت میگوییم.