مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با جمعی از اصحاب مطبوعات ورزشی
آقای کرمی: با تشکر از حضرت‌عالی حاضران را معرفی می‌کنم: آقای لارودی پیشکسوت صنف ورزش کشور و سردبیر روزنامه روز ورزش، آقای احمدپور مدیر مسئول و سردبیرروزنامه نبرد، آقای حُجیری سردبیرروزنامه البرز ورزشی، آقای علوی سردبیر بخش ورزش خبرگزاری مهر، آقای عبداللهیان سردبیر روزنامه ابرار ورزشی و آقای علی حق‌شناس.
در کشور یازده روزنامه ورزشی و بیش از چهل نشریه ورزشی در قالب ماهنامه و هفته‌نامه منتشر می‌شود. این جمع از چندماه پیش برای حضور حضرت‌عالی در انتخابات‌تشکیل شد و الان در بخش ورزشی ستاد اطلاع‌رسانی می‌کنیم. امیدواریم که رئیس‌جمهور آینده ما باشید، چون به نفع ورزش کشور است.
آقای لارودی: ورزش ما در چند سال گذشته دچار بی‌ثباتی مدیریت بوده و انتخاب مدیران ضابطه‌مند نبوده است. ورزش از پدیده‌هایی است که افراد مدیر این بخش باید ورزشی باشند. اگر کسی را به عنوان مدیر عمومی در این بخش بگذاریم، چندین سال طول خواهد کشید تا به ورزش علاقمند شود. سؤال ما این است که برای اینکه ورزش به دست اهل ورزش سپرده و ثبات مدیریتی در ورزش اعمال شود، حضرت‌عالی چه برنامه‌ها و رهنمودهایی دارید؟
● پیشنهاد به حقی است که مدیریت ورزش با کسانی باشد که ورزش را بشناسند و این امر کاملاً منطقی و برحق است. امروز هم افراد کم نیستند که بتوانند در این سطح مطرح شوند. انشاءالله بتوانیم در عمل هم این نظر را که فکر می‌کنیم حق است، پیاده کنیم.
○ نحوه به میدان آوردن این افراد و ساز و کار این را چه می‌دانید؟
● اگر من مسؤل بشوم، شورای عالی ورزش داریم و باید در آن شورا بحث شود و نظر آنها را بگیریم. از ورزشکارانی که می‌شناسیم و به آنها اعتماد داریم، اطلاعات بگیریم و با آنها مشورت کنیم. در بقیه جاها هم از افراد مطلع مشورت می‌گیریم. خوشبختانه الان مشکلی برای اصلح نداریم و برای معاونت هم نیاز نیست جایی آن را تصویب کند.
○ چند سالی است که بحثی در کشور مطرح است و آن بحث خصوصی‌سازی است که بخشی از فعالیتهای دولت به بخش خصوصی واگذار می‌شود که قواعد و ضوابطی دارد. این کار در ورزش هم شروع شده است که با دید جامع انجام نمی‌شود. اگر این روند ادامه پیدا کند، ورزش صدمات و لطمات زیادی خواهد دید. این بحث به گونه‌ای شدت یافت که برخی از فدراسیونها از این بخش گلایه‌های جدّی دارند. در جهت رفع این اشکال و تعریف خصوصی‌سازی و ورزش چه ساز و کاری را پیشنهاد می‌کنید؟
● من هنوز به طور سازمان یافته روی این مسأله کار نکردم. اما از لحاظ فکری و سیاست کار نظریه دارم و حتماً هم باید روی این نظریه کار کنیم و نظر صاحب‌نظران را جویا شویم. در این فاصله تعدادی از اهل ورزش که با ما سابقه دوستی دارند، پیشنهادهایی دادند. مجموعاً فکرم این است که ورزش به عنوان مهمترین عامل سلامت، نشاط، امید و پرکردن اوقات فراغت، یک ضرورت واقعی برای همه مردم و نیازی و ضرورت ملی است. دولت نمی‌تواند برای چنین کاری هزینه نکند، همانطور که در بهداشت و در بقیه کارها این کار را می‌کند. این بخش زیربنایی است. آموزش و پرورش کاملاً باید مجّانی باشد. این تفکر، تفکری اصیل است و باید این‌گونه باشد. جاهایی که باید خیلی ارزان و یا رایگان باشد، باید به عهده دولت باشد و یا کمک کند. جاهایی از ورزش است که می‌تواند خودگردان باشد و اقتصادی است و بسیاری از پولدارها به سراغ آن می‌روند. لذا باید روی این مسائل کار کارشناسی صورت بگیرد و جای آن در شورای عالی ورزش است که باید در آنجا بحث شود. علی‌القاعده باید بودجه بیشتری بطرف ورزش بیاید. لذا باید صبر کنید تا تکلیف روشن شود. الان هم که در مجمع هستم، سیاستهای خوبی را برای ورزش در نظر گرفتیم. درخواستهای شما عموماً اجرایی است و باید فرصت مطالعه باشد و جواب درستی به سؤالات شما داده شود.
○ سرانه واردات دارو در کشور و هزینه درمان بسیار بالاست، از طرفی در کشورهای پیشرفته 65% مردم ورزش می‌کنند. ولی در کشور ما کمتر از 15 درصد است. فقر ورزش و تحرک کم موجب افزایش بیماریها و موجب ضرر جامعه می‌شود. از طرفی به علت گرانی، بسیاری از مردم نمی‌توانند ورزش کنند. آیا شما در دولت آینده برنامه‌ای دارید که ورزشهای همگانی را افزایش دهید و شور نشاط را به مردم برگردانید؟
● من هم فکر می‌کنم برای دولت به صرفه است که در ورزش هزینه کند و از طرف دیگر هزینه‌های دارو و درمان را کم کند. یقیناً به همان دلیل که بهداشت بر درمان مقدم است، عامل بهداشت که ورزش است، بر هزینه‌های بعدی مقدم است. هیچ شکی ندارم اگر مردم را به سمت ورزش بکشانیم و تحرک جسمی برای مردم فراهم کنیم، بسیاری از مشکلات روانی، جسمی و ... را کم می‌کنیم که موجب صرفه‌جویی در هزینه دولت می‌شود.
○ پیشنهاد من این است که شما به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام کمیته تشخیص مصلحت ورزش در مجمع داشته باشید که موارد کلان را در ورزش سیاستگذاری کند. الان مربیانی از خارج می‌آیند که در کشورشان ورزش و هویت ملی را نفی می‌کنند. اگر این کمیته باشد، جلوی بسیاری از این مسائل گرفته می‌شود وفضای ورزشی به افراد کشور ما داده می‌شود تا بتوانند استعدادهای خود را به نمایش بگذارند. آیا در برنامه‌های شما تشکیل وزراتخانه ورزش وجود دارد یا خیر؟ گله‌ای از آقای خاتمی داریم که ایشان ماهانه یک بار با روزنامه‌نگاران سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دیدار دارند، ولی طی این هشت‌سال حتی یک دیدار کوچک و لحظه‌ای با روزنامه‌نگاران ورزشی نداشتند. تقاضا می‌کنم درصورت موفقیت، به این خواسته ما جامه عمل بپوشانید و این فرصت را به ورزشینویسان بدهید.
● این کار به نفع دولت است و از ظرفیت خوب شما که خیلی خواننده دارد و بیشتر آنها هم که قشر جوان هستند، استفاده می‌کنیم. انشاءالله که بتوانیم. در مجمع الان داریم بحث ورزش سیاستهای کلی ورزش را آماده می‌کنیم. به آقای سلیمانی بگویید اگر نیاز است از مطبوعات هم کسی در بحثها شرکت کند. در مورد آقای خاتمی ممکن است ایشان گرفتار باشند و یا بحث دیگری است. در مورد وزراتخانه نمی‌دانیم به نفع هست یا خیر و باید بررسی شود. معاون رئیس جمهور سطح بالاتری از وزیر دارد و در برابر مجلس هم به شکل وزرا پاسخگو نیست. در عین حال باید بحث کنیم، چون معاون در دولت است، در کابینه شرکت می‌کند و دستش باز است. اگر در بررسی تشخیص بدهیم که وزارت بهتر از معاونت است، باید این کار انجام شود. ولی من الان چنین عقیده‌ای ندارم. مگر اینکه شما بتوانید متقاعد کنید که وزارت بهتر است.
○ در جامعه از شما به عنوان سردار سازندگی نام می‌برند و بیشترین پروژه‌های اجرایی در دوران هشت سال ریاست جمهوری شما به انجام رسیده است. چه تمهیداتی می‌اندیشید که ما پس از سه دهه بتوانیم مجموعه‌ای مثل آزادی را افتتاح کنیم؟ در این مدت ما حتی یک ورزشگاه بزرگ و آبرومند مثل آزادی را افتتاح نکردیم، در حالی‌که در ساخت بانکها، اتوبانها، بانکها مشارکت و از عوارض اتوبان استفاده می‌کنند.
آیا دستور می‌فرمایید با مشارکت بانکها ورزشگاههای بزرگ بسازیم و تا چند سال از فروش بلیط، عوارض آنها به بانکها برسد و ما هم ورزشگاههای بیشتر و بهتری داشته باشیم؟
● این موارد در ذهنم هست. ما باید بعد از 25 سال از عمر جمهوری اسلامی ورزشگاه بهتر از آزادی بسازیم. در دوران ریاست جمهوری من، بسیج طرحی را آورد که در جنوب تهران مجموعه عظیمی در آن بود و من هم استقبال کرده بودم و قول کمک و مساعدت داده بودم. راهی که شما پیشنهاد می‌کنید، بانکها می‌توانند شرکت کنند و بعداً هزینه خود را از عوارض بگیرد. این ایده خوبی است و ممکن است من این کار را بکنم و شما هم این خواست را در روزنامه‌هایتان مطرح کنید و ما هم کمک کنیم.
○ مصوبه‌ای در دولت و مجلس به تصویب رسید که درصدی از بودجه وزارتخانه‌ها و سازمانها به ورزش اختصاص پیدا کند، ولی متأسفانه به این مصوبه بصورت عملی توجه نشد و هزینه و بودجه بخش ورزش به درستی در بین رشته‌های مختلف ورزشی تقسیم نمی‌شود، به طوری که برخی ورزشهای پایه به شدت کمبود بودجه دارند. شما برای تقویت و برنامه‌ریزی ورزشهای پایه چه برنامه‌ای دارید تا سایر رشته‌ها هم رشد کنند و در ورزش بصورت تک بُعدی عمل نکنیم؟
● اختصاص یک درصد از بودجه سازمانها و نهادها به امر ورزش نفکر خوبی بود و خودم فکر می‌کنم اشکالاتی داشت و آن، این بود که هزینه این پول در اختیار مدیریت و جامعه ورزش نبود و ارگانها به میل خودشان آن را هزینه می‌کردند. اگر هماهنگ عمل می‌شد، چون پول زیادی بود، آنها می‌توانستند طرحهای بزرگی را ایجاد کنند. باید از این ظرفیت و ظرفیتهای مشابه برای جذب سرمایه برای ورزش استفاده کنیم.
○ جناب آقای هاشمی، تشکر می‌کنم که این وقت را به جامعه ورزش اختصاص دادید. امیدواریم در دوران ریاست جمهوری شما جریان تعامل بخش ورزش با دنیای خارج ادامه پیدا کند و ما از ابزار جدید ورزشی و تجربه خوب اساتید و مربیان خارجی برای تقویت ورزش کشور استفاده کنیم.
● در دوران مسؤولیت اجرایی با مسئولین ورزش این بحث را داشتیم. برای قهرمان‌پروری باید از کودکی شروع کنیم و از دبستان ورزشهای پایه را جدی بگیریم و از دبیرستان بوسیله مربیان خوب استعدادهای ورزشی را کشف کنیم. در هر مدرسه می‌توان چند مورد استعداد خوب ورزشی کشف کرد. سپس این استعدادها را به سمت ورزش حرفه‌ای ببریم و قهرمان کنیم و آنها را پرورش بدهیم و عوامل لازم مثل استاد، امکانات، تمرینات و اردوهای لازم را ایجاد کنیم و اگر مدرسه و یا مربی نیاز است، تأمین کنیم. اگر یک دوره به این شکل عمل کنیم، بعد از گذشت چندسال، خودمان دارای ورزشکاران حرفه‌ای خیلی جوان می‌شویم که سالها می‌توانند در میدان بمانند. اگر این کار را بصورت عمیق شروع کنیم، روزی ورزشکاران مستعد و تعلیم دیده خواهیم داشت و در آن زمان می‌توانیم مربی صادر کنیم و تا رسیدن به این مرحله باید از مربیان خارجی استفاده کنیم و افراد را به مدارس خوب ورزشی بفرستیم. الان بسیاری از کشورها در این زمینه از ما جلوتر هستند.
○ یکی از مهمترین دلایلی که شما را برتر از دیگران می‌دانند، دیدگاه فراجناحی و کلام قدرتمندی است که دارید و دیگران ندارند. در ورزش هم مشکلاتی داریم که یکی از آنها پخش تلویزیونی ورزش بانوان است که سالهاست به آن نیاز داریم، ولی هنوز هیچ‌کس نتوانسته آن را محقق کند. ورود خانمها به ورزشگاهها سالهاست که نیاز مملکت است، ولی هنوز کسی نتوانسته این درهای بسته را به روی آنها باز کند. نظر شما در این موارد چیست؟
● از این قبیل مسائل زیاد داریم و احتیاج به اعمال نفوذ بیشتر و استفاده از مراکز تصمیم‌گیری دیگری است که باید استفاده و این مسائل را حل کنیم. شورای عالی ورزش این مسائل را دنبال می‌کند و احتمالاً به موفقیت‌هایی خواهیم رسید.
○ استقلال و پرسپولیس در دوران ریاست جمهوری شما هرگز مشکل مالی نداشتند. ولی در هشت سال اخیر همه تیمها از بودجه دولت ارتزاق می‌کنند، پولهای کلان و بودجه‌های میلیاردی دارند، ولی این دو تیم بزرگ کشور بشدت با مشکل مالی مواجه هستند.
● من فکر می‌کنم اینجا قدری جای سخاوت است. اینها پیشانی ورزش جامعه هستند، وقتی این دو تیم مسابقه دارند، همه با عشق به طرفداری از آنها می‌پردازند. امیدوارم هزینه‌های کوچک مشکلی برای این تیمها بوجود نیاورد. امیدواریم راهی پیدا کنیم که اینها بتوانند مشکلاتشان را حل کنند. قطعاً هم این کار را می‌کنم، چون من می‌خواهم این دو باشگاه خوب بمانند و قطعاً هم باید باشگاههای دیگری ایجاد کنیم و نباید به همین دو باشگاه اکتفا کنیم.
○ ما در رسانه‌های ورزشی بشدت مشکل داریم و ما را به رسمیت نمی‌شناسند. ما بسترساز ورزش هستیم. در تمام دنیا همانگونه که به یک ورزشکار اهمیت می‌دهند، به روزنامه‌نگار ورزشی هم اهمیت می‌دهند. متأسفانه در کشور ما این توجه وجود ندارد. به طور مثال، آیا در شورای عالی ورزش هیچ ورزشی‌نویسی نباید حق حضور داشته باشد؟ از مدیران ورزشی هیچ استفاده‌ای نمی‌شود و در همه بخشها بی‌توجهی کامل به ورزشینویسان وجود دارد. انشاءالله فکری به این بخش بکنید.
● اینکه یک ورزشی نویس در شورای عالی ورزش باشد، پیشنهاد خوبی است و ما هم نظرات جدیدی می‌شنویم و از آنها استفاده می‌کنیم. اگر قانون جلوگیری کند، به عنوان کارشناس می‌توانیم استفاده کنیم.