س - قدری راجع به زندگی و سوابق مبارزاتی خودتان، در کنار آیتا... (امام) خمینی علیه شاه و نقشی که پس از پیروزی انقلاب داشتید بگوئید.
ج - من عمده آموزش و تحصیلاتم در علوم اسلامی است. سابقه مبارزات و فعالیتهای من، به پیش از پیروزی انقلاب و به سال سی ودو باز میگردد. ولی مبارزات ما از دهه چهل علنیتر شد. دهه قبل از آن بیشتر به کارهای مطبوعاتی و تبلیغات گذشت. از سال چهل و یک تا آستانه پیروزی انقلاب مبارزه بهصورتهای مختلف در جریان بود. به هرشکل ممکن، چه از لحاظ فرهنگی، سیاسی، و چه از لحاظ درگیریها، سخت مشغول مبارزه بودیم. مدت زیادی هم به زندان سیاسی گرفتار بودیم. پنج بار بازداشت شدم. بعد از پیروزی انقلاب، عضو شورای انقلاب و وزیر کشور بودم. بعد از آن نماینده مجلس و رئیس آن شدم. در شورای عالی دفاع از اوایل جنگ، مسئولیت داشتم. البته مسئوولیتهای دیگری هم به بنده محول شده است.
س - اگر امکان دارد برای مردم آمریکا، درباره نظام مجلس ایران توضیحاتی بفرمایید و بگویید که این مجلس چه تفاوتهایی با پارلمانهای غربی و مخصوصاً کنگره آمریکا دارد؟
ج - مهمترین تفاوت مجلس ما با پارلمانهای شما، این است که قانونگذاری ما در محدوده اسلام انجام میگیرد. این طور نیست که اکثریت هرچه که خواستند، همان بشود. هیچ تصمیمی خارج از محدوده اسلام مطرح نمیشود. چرا که نظام ما، نظام اسلامی است. شاید در بقیه موارد خیلی چیزهای آن، شبیه پارلمانهای غرب باشد. مثلاً انتخابات ما مبتنی بر رأی مردم است. یا کیفیت اداره مجلس، تقریباً مثل پارلمانهای غربی است با یک تفاوت اساسی؛ در اینجا هیچ حزبی، نمایندگان را محدود نمیکند. اجباری نیست که طبق خواسته احزاب رأی بدهند. با شناخت معیارهای اسلامی، نمایندگان آزادند در مسائلی که مطرح میشود، رأی مناسب را بدهند. به غیر از اینها، تفاوت عمده دیگری با پارلمانهای غرب نداریم.
س - از نظر ایران، جنگ با عراق چگونه پیش میرود. در ضمن، شما فکر میکنید جنگ چه موقع خاتمه پیدا کند؟
ج - بهنظر من، جنگ در ایران ماههای آخر عمرش را میگذراند. سرنوشت جنگ را نیروی زمینی باید تعیین بکند. عراق فعلاً در زمین قدرت تحرک ندارد. در مقابل ارتش، سپاه و بسیج، عملاً قدرت تصمیمگیری و تحرک از عراق سلب شده است. من فکر میکنم با وارد کردن چند ضربه دیگر - از همان ضربههای شرق کارون - عراق نمیتواند به حضور خود در خاک ما ادامه بدهد.
این مقدار نیرویی هم که در ایران دارد یا تسلیم خواهند شد، یا فرار را بر قرار ترجیح خواهند داد.[t1]
س - به عقیده شما، آیا پایان جنگ در عراق، یا یک کودتای نظامی انجام میپذیرد؟
ج - بعد از وارد کردن چند ضربه قاطع و اساسی در چند جبهه مهم به عراق، آنگاه میتوان پیشبینی کرد، که چه خواهد شد. اگر صدام تسلیم شود، چون در مقابل ملت عراق و دنیای عرب جوابی ندارد، طبعاً نمیتواند به حکومتش ادامه بدهد. اگر هم تسلیم نشود، شکست در جنگ کافیست که به پایان دوران حکومتش نزدیک شود. صدام این جنگ را برای تحکیم حکومت خودش راه انداخته بود. بهرحال با شکست عراق، واضح است که زمینهای برای ادامه حکومت صدام باقی نمیماند وقتی که جنگ برای عراق، نتیجه معکوس داشته باشد، ملت عراق دیگر دلیلی برای تحمل حکومت صدام ندارند. غیر از این، من نمیتوانم بهاحتمال بروز کودتا یا قیام علیه صدام، تکیه بکنم. بعد از پیروزی، هرچه باید اتفاق میافتد.
س - مسأله اصلی که امروز در ایران مطرح شده، تقسیم عادلانه ثروت است. گویا لایحهای نیز به همین منظور برای تقسیم زمین و اصلاحات ارضی بهمجلس آورده شد. اگر ممکن است قدری پیرامون این لایحه توضیحات بدهید؟
ج - برنامه ما در انقلاب اسلامی مبتنی بر حذف بخش خصوصی نیست. ما که بهطرف بطرف سوسیالیسم کمونیسم پیش نمیرویم. آنچه مهم است توقیف ثروتهای حرامی است که در دست عده معدودی جمع میشود. البته نباید این عمل به راهاندازی سرمایهداری از نوع غربی تعبیر شود. اگر ما بتوانیم با ایجاد زمینهای از تجمع ثروتهای نامشروع در آینده جلوگیری کنیم، گام عمدهای در تقسیم عادلانه ثروت برداشتهایم. این سرمایههای نامشروع که اغلب بی هیچ زحمتی انباشته شدهاند باید در تولید بخشهای خصوصی به کار گرفته شود.
اصلاحات ارضی هم قبلاً در شورای انقلاب تصویب شده بود و چیز تازهای نیست. بخشی از آن عمل شده و چون مشکلاتی در ادامه کار ایجاد شد، مجلس در صدد است هر چه زودتر کار از سر گرفته شود. موارد دیگر شبیه بهاین هم داریم. تجارت خارجی که وسیلهای برای ثروتاندوزی بی حدوحصر عدهای فرصت طلب شده است، باید تحت اختیار قانون، صرف کارهای ملی بشود.
همچنین در نظام تولید، برای کارخانجات و سایر قطبهای پولساز، چنین برنامههایی خواهیم داشت تا در آینده جلوی غارت مردم و استثمار و دزدی اموال عمومی گرفته شود. هر چه دزدی شده باشد به شکل قانونی پس میگیریم و این سیاست کلی ماست.
س - شما راجع به تروریستهای اقتصادی مطالبی را بیان فرمودید. آیا مطالبی که گفته شد این نظریه را تقویت نمیکند که غرب به سرکردگی آمریکا، در حین راهاندازی جنگ اقتصادی علیه ایران است؟
ج - من تعبیر جنگ را در مورد مسایل اقتصادی زیاد صحیح نمیدانم. در واقع تا این حد نیست که بتوان اسم آن را جنگ گذاشت. در اینکه معمولاً اقتصاد حربه معمولی غرب برای وارد کردن فشار بهملتهای خواهان استقبال بوده، شکی نیست. محاصره اقتصادی و بلوکه کردن اموال ما در آمریکا و اروپا، از جمله همین سیاستها است. با این حال بهنظر من، در کشوری مثل ایران که راههای مختلف برای تداوم کار شریانهای اقتصادی وجود دارد، این حربهها تأثیری ندارد. برای ما، دهها راه جهت تأمین مایحتاج اقتصادی از کشورهای غیرمتعهد، بلوک شرق و کشورهای آزاد وجود دارد.
س - اخیراً امام خمینی، تبلیغات ایران در خارج را ضعیف دانستهاند، نظر شما چیست؟
ج - واقعیتی مسلم است، به دوجهت. اولاً تبلیغات شدید مراکز تبلیغی غرب علیه ما، با در دست داشتن صحنه ارتباطات جهانی، مسلماً بر هر کار تبلیغی دیگری میچربد. ثانیاً سفارتخانهها و رایزنهای فرهنگی ما در خارج از کشور بهدلیل فعال نبودن وزارت امور خارجه کشورمان فعالیت نداشتهاند.
تنها تبلیغات ما را دانشجویان و جوانان مخلص و مسلمانی به عهده گرفتهاند که ارتباطی هم با ما ندارند و تنها ندای حقیقت را در گوشه و کنار دنیا فریاد میزنند. بنابراین، میبینید که اینها هیچ کافی نیستند. امیدواریم زودتر بتوانیم برای رفع این مشکل بیشتر بکوشیم.
س - آیا تعبیر شما از تروریستهای اقتصادی کسانی نیست که مخالف اصلاحات ارضی هستند؟
ج - منحصر بهآنها نمیشود. همان طور که گفتم کسانی هستند که از ناحیه اقتصاد ضربه میزنند. احتکار، بازار سیاه و دلالی، اعمالی هستند که موجبات نارضایتی مردم را فراهم میآورند. حتی افرادی از موقعیت جنگی سوءاستفاده کرده، بدنبال ثروتاندوزی میروند. ما بهاینها بارها اخطار کردهایم. بطورکلی مخالفان حکومت در ایران، بیشتر از سرمایهداران و عمال مپریالیسم ریشه میگیرند.البته بعید نیست تروریستهای چپ هم آنها را هدایت بکنند. حرکتهای ضدنظام، چه در شکل نظامی و چه به صورت اقتصادی یک ماهیت دارند.
س - شما فکر میکنید لایحه اصلاحات ارضی بزودی تصویب خواهد شد. اگر جواب مثبت است، بفرمائید چه وقت؟
ج - این لایحه، قبلاً در شورای انقلاب تصویب شده بود؛ اما به علت نواقصی که باید برطرف میشدند، هنوز در دست بررسی است. فکر نمیکنم زیاد طول بکشد.
س - از آنجا که شما به تروریستها اشاره کردید، من بهاین فکر کردم که در مدت این پنج شش هفته اقامتم در ایران اعمال بمبگذاری و ترور افراد کمتر شده است. دلیل آن بهنظر شما چیست؟
ج - دلیل آن را در ضربهای که تروریستها خوردهاند میدانم. بیش از نود درصد نیروهاشان، چه از هواداران و چه از اعضای کادرهای مهم بازداشت شدهاند. گروهی از آنها اعدام شدند و بقیه که از همان سرمایهداران و عمال رژیم قبل بودهاند وحشت کرده و گریختهاند. البته اینها فکر نمیکردند مبارزه تا این حد جدی بشود. بهنظر من اینها بهعنوان یک جریان فعال، از بین رفتند. شاید در دراز مدت حرکتهای کوچکی اینجا و آنجا داشته باشند؛ ولی من فکر نمیکنم با این برخورد قاطعی که اسلام با خرابکاران، تحت عنوان محارب دارد، اینها بتوانند در آینده دست به ترور بزنند.
س - شما به رسانههای گروهی خارج اشاره کردهاید؛ بهعقیده شما در آینده، آمدن مخبرین خارجی نظیر ما بهایران، چگونه خواهد بود؟
ج - ما مخالف آمدن شما نیستیم، بلکه ما همواره پذیرای مخبرینی هستیم که واقعاً میخواهند برای دریافت حقایق و انعکاس درست آنها در رسانههاشان بهاینجا بیایند. و علاوه بر اینکه ما همیشه از حقیقت استقبال میکنیم، میخواهیم تا اگر نقاط ضعفی داریم، در همین انعکاس خبرها آنها را به خوبی دریافته و به اصلاحشان همت گماریم. نقاط قوت انقلاب هم برای اصلاح مردم بد نیست. منتها ما گاهی خاطرههای بدی از مخبرین خارجی داریم. خیلی از آنها سوء نیت گزارشها را منعکس کردند. اگر این اعمال ناشایست در کار نباشد، دلیلی ندارد که ما از حضور مخبرین بترسیم یا بدمان بیاید، برعکس، استقبال هم میکنیم. خبرنگاری که حقایق را بهدرستی منعکس کند، شرافت دارد. حالا چه آمریکایی باشد چه از هر جای دیگر.
س - در هر انقلابی معمولاً بعضی از ارگانها به علتهای مختلف از قدرتشان سوءاستفاده میکنند. بنظر میآید برخی معتقدند که سپاه پاسداران قدرتش محدود شود. گویا یک لایحهای هم در اینمورد تقدیم مجلس شده است. نظر شما راجع بهاین لایحه چیست؟
ج - من بهاین اصل که معمولاً در انقلابها قشری که بیشتر خدمت کند، ممکن است بیشتر قدرت بگیرد، معتقدم. در انقلاب ما هم سپاه، یک نهاد محبوب و مقتدری است. به این علت هم که نیروهایش بیدریغ در نثار جان خود برای انقلاب حاضر و آمادهاند.
در حال حاضر هم علیرغم اینکه سپاه مسئولیتی در جنگ بهعهدهاش نیست، اما نیروهای زیادی را در جنگ شرکت داده است. در داخل هم، شکست ضدانقلاب تا حدود زیادی مرهون جانفشانیهای سپاه پاسداران است. خدمات فرهنگی و تبلیغاتی سپاه نیز، فعالیت کوچکی نیست و ارزش فراوانی دارد. بخشی از بهترین جوانهای ما همواره در سپاه آماده جانفشانی بودهاند. طبعاً اینها چون در همه صحنهها حضور دارند، قدرتشان بیشتر به چشم مردم میآید. البته مردم نیز استقبال میکنند.
لایحهای که الان در مجلس برای سپاه هست، اساسنامه این نهاد عزیز میباشد. طرحی نیست که ما برای محدود کردن سپاه آورده باشیم. اساسنامهای است که خود سپاه برای قانونی کردن نظام مدیریتی بهمجلس آورده تا ما بررسی کنیم. سپاه یک اساسنامه مختصری هم از قبل داشته که برای گستردگی امروز کافی نیست. بنظر ما سپاه یک نهاد قدرتطلبی نیست. بلکه نهاد شهادتطلبی است. هرگز دلیلی برای محدود کردن آن نمیبینیم. سپاه از مردم عادی تشکیل شده و اصولاً قدرت زیادی ندارد که بخواهیم محدود بکنیم. مسئولیت سپاه مبارزه با ضدانقلاب است.
س - در مجلس چهار نماینده زن وجود دارد. بهعقیده جنابعالی آینده زنان برای شرکت در سیاست ایران چگونه است؟
ج - از نظر اسلام در این جهت، هیچ مانعی وجود ندارد. ما براساس لیاقت و صلاحیت کار میکنم. اگر خانمها بتوانند در مجلس با مسئولیت دیگر لیاقت بیشتری از خودشان نشان بدهند، طبعاً در آینده، میدان برای آنها وسیعتر میشود. البته مشاغل فراوانی برای زنان در انقلاب اسلامی ایران وجود دارد. کارهای آموزشی، تحقیقاتی، اداری و از این قبیل در جامعه هست که زنان میتوانند دوش بهدوش مردان در آنها مشغول بهکار باشند. البته معززترین و مهمترین وظیفه زنان را ما در اداره خانواده میدانیم. در نظام و شرع مقدس اسلام، اساس اجتماع را خانواده تشکیل میدهد، و خانمها در این بخش اصلی جامعه، بهترین نقش را ایفا میکنند. بهرحال از لحاظ کلی راه برای خانمها باز است.
س - بسیاری از رسانههای گروهی در غرب معتقدند ایران بوسیله یک گروه مرتجع بنیادگرا و قرون وسطایی اداره میشود. بهعقیده شما چرا در آنجا بهطور وسیعی این تصور پخش شده است؟ دیگر اینکه سفیر سابق ایران در سازمان ملل - که آقای فرهنگ از افراد نزدیک به بنیصدر بوده - بهیکی از دوستانش گفته: »وقتی که روحانیون ایران همکاری خود را با کمپانیهای چند ملیتی و خیلی قدرتمند خارج شروع کنند، پای آنها دوباره بهایران باز میشود.« نظر شما در مورد این دو موضوع چیست؟
ج - در مورد اولی باید بگویم، این شیوه تبلیغاتی، تازگی نداشته و ندارد. ریشهاش به زمان شاه برمی گردد. زمانی که روحانیت با شاه مبارزه میکرد، شاه دو شیوه برای دفاع از خود داشت. یا آنها را متهم به کمونیسم میکرد و یا اینکه مرتجع میخواندشان. میگفتند: دشمنان شاه یا باید کمونیست باشند یا مرتجع. حالا هم که بهما نمیتوانند بگویند کمونیست، چون میدانند حرف ما روی دین اسلام و خداست، طبعاً آن یکی را باید بگویند. البته بهانه خوبی هم دستشان است. از آنجا که اسلام تاریخ هزار و چهار صد سالهای پشت سر دارد، بنابراین میتوانند تأکید ما بر مسایل اسلامی را متهم به واپس گرایی و ارتجاع کنند.
در مورد اظهارات آقای منصور فرهنگ باید بگویم قضاوت نادرست کرده. ما همیشه با همه وجودمان با کمپانیهای مذکور که خونخوارترین مراکز بینالمللی جهان هستند، مخالفت کردهایم. ما با هرنوع استثمار، چه از خارج و چه داخل مخالفیم. البته اگر منظور آنها اشاره به برقراری ارتباط بینالمللی است، باید بگوییم که ما تمایلی به قطع این روابط نداریم. ما خواهان روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی سالم و مستقل با همه دنیا هستیم.
ت