مصاحبه آیت الله هاشمی رفسنجانی با تلویزیون سی بی اس آمریکا

    س - قدری راجع به زندگی و سوابق مبارزاتی خودتان، در کنار آیت‏ا... (امام) خمینی علیه شاه و نقشی که پس از پیروزی انقلاب داشتید بگوئید.

    ج - من عمده آموزش و تحصیلاتم در علوم اسلامی است. سابقه مبارزات و فعالیتهای من، به پیش از پیروزی انقلاب و به سال سی ودو باز می‏گردد. ولی مبارزات ما از دهه چهل علنی‏تر شد. دهه قبل از آن بیشتر به کارهای مطبوعاتی و تبلیغات گذشت. از سال چهل و یک تا آستانه پیروزی انقلاب مبارزه به‏صورت‏های مختلف در جریان بود. به هرشکل ممکن، چه از لحاظ فرهنگی، سیاسی، و چه از لحاظ درگیریها، سخت مشغول مبارزه بودیم. مدت زیادی هم به زندان سیاسی گرفتار بودیم. پنج بار بازداشت شدم. بعد از پیروزی انقلاب، عضو شورای انقلاب و وزیر کشور بودم. بعد از آن نماینده مجلس و رئیس آن شدم. در شورای عالی دفاع از اوایل جنگ، مسئولیت داشتم. البته مسئوولیتهای دیگری هم به بنده محول شده است.

    س - اگر امکان دارد برای مردم آمریکا، درباره نظام مجلس ایران توضیحاتی بفرمایید و بگویید که این مجلس چه تفاوت‏هایی با پارلمانهای غربی و مخصوصاً کنگره آمریکا دارد؟

    ج - مهم‏ترین تفاوت مجلس ما با پارلمانهای شما، این است که قانونگذاری ما در محدوده اسلام انجام می‏گیرد. این طور نیست که اکثریت هرچه که خواستند، همان بشود. هیچ تصمیمی خارج از محدوده اسلام مطرح نمی‏شود. چرا که نظام ما، نظام اسلامی است. شاید در بقیه موارد خیلی چیزهای آن، شبیه پارلمانهای غرب باشد. مثلاً انتخابات ما مبتنی بر رأی مردم است. یا کیفیت اداره مجلس، تقریباً مثل پارلمانهای غربی است با یک تفاوت اساسی؛ در اینجا هیچ حزبی، نمایندگان را محدود نمی‏کند. اجباری نیست که طبق خواسته احزاب رأی بدهند. با شناخت معیارهای اسلامی، نمایندگان آزادند در مسائلی که مطرح می‏شود، رأی مناسب را بدهند. به غیر از اینها، تفاوت عمده دیگری با پارلمان‏های غرب نداریم.

    س - از نظر ایران، جنگ با عراق چگونه پیش می‏رود. در ضمن، شما فکر می‏کنید جنگ چه موقع خاتمه پیدا کند؟

    ج - به‏نظر من، جنگ در ایران ماههای آخر عمرش را می‏گذراند. سرنوشت جنگ را نیروی زمینی باید تعیین بکند. عراق فعلاً در زمین قدرت تحرک ندارد. در مقابل ارتش، سپاه و بسیج، عملاً قدرت تصمیم‏گیری و تحرک از عراق سلب شده است. من فکر می‏کنم با وارد کردن چند ضربه دیگر - از همان ضربه‏های شرق کارون - عراق نمی‏تواند به حضور خود در خاک ما ادامه بدهد.

    این مقدار نیرویی هم که در ایران دارد یا تسلیم خواهند شد، یا فرار را بر قرار ترجیح خواهند داد.[t1]

    س - به عقیده شما، آیا پایان جنگ در عراق، یا یک کودتای نظامی انجام می‏پذیرد؟

    ج - بعد از وارد کردن چند ضربه قاطع و اساسی در چند جبهه مهم به عراق، آنگاه می‏توان پیش‏بینی کرد، که چه خواهد شد. اگر صدام تسلیم شود، چون در مقابل ملت عراق و دنیای عرب جوابی ندارد، طبعاً نمی‏تواند به حکومتش ادامه بدهد. اگر هم تسلیم نشود، شکست در جنگ کافیست که به پایان دوران حکومتش نزدیک شود. صدام این جنگ را برای تحکیم حکومت خودش راه انداخته بود. بهرحال با شکست عراق، واضح است که زمینه‏ای برای ادامه حکومت صدام باقی نمی‏ماند وقتی که جنگ برای عراق، نتیجه معکوس داشته باشد، ملت عراق دیگر دلیلی برای تحمل حکومت صدام ندارند. غیر از این، من نمی‏توانم به‏احتمال بروز کودتا یا قیام علیه صدام، تکیه بکنم. بعد از پیروزی، هرچه باید اتفاق می‏افتد.

    س - مسأله اصلی که امروز در ایران مطرح شده، تقسیم عادلانه ثروت است. گویا لایحه‏ای نیز به همین منظور برای تقسیم زمین و اصلاحات ارضی به‏مجلس آورده شد. اگر ممکن است قدری پیرامون این لایحه توضیحات بدهید؟

    ج - برنامه ما در انقلاب اسلامی مبتنی بر حذف بخش خصوصی نیست. ما که به‏طرف بطرف سوسیالیسم کمونیسم پیش نمی‏رویم. آنچه مهم است توقیف ثروتهای حرامی است که در دست عده معدودی جمع می‏شود. البته نباید این عمل به راه‏اندازی سرمایه‏داری از نوع غربی تعبیر شود. اگر ما بتوانیم با ایجاد زمینه‏ای از تجمع ثروتهای نامشروع در آینده جلوگیری کنیم، گام عمده‏ای در تقسیم عادلانه ثروت برداشته‏ایم. این سرمایه‏های نامشروع که اغلب بی هیچ زحمتی انباشته شده‏اند باید در تولید بخشهای خصوصی به کار گرفته شود.

    اصلاحات ارضی هم قبلاً در شورای انقلاب تصویب شده بود و چیز تازه‏ای نیست. بخشی از آن عمل شده و چون مشکلاتی در ادامه کار ایجاد شد، مجلس در صدد است هر چه زودتر کار از سر گرفته شود. موارد دیگر شبیه به‏این هم داریم. تجارت خارجی که وسیله‏ای برای ثروت‏اندوزی بی حدوحصر عده‏ای فرصت طلب شده است، باید تحت اختیار قانون، صرف کارهای ملی بشود.

    همچنین در نظام تولید، برای کارخانجات و سایر قطب‏های پول‏ساز، چنین برنامه‏هایی خواهیم داشت تا در آینده جلوی غارت مردم و استثمار و دزدی اموال عمومی گرفته شود. هر چه دزدی شده باشد به شکل قانونی پس می‏گیریم و این سیاست کلی ماست.

    س - شما راجع به تروریستهای اقتصادی مطالبی را بیان فرمودید. آیا مطالبی که گفته شد این نظریه را تقویت نمی‏کند که غرب به سرکردگی آمریکا، در حین راه‏اندازی جنگ اقتصادی علیه ایران است؟

    ج - من تعبیر جنگ را در مورد مسایل اقتصادی زیاد صحیح نمی‏دانم. در واقع تا این حد نیست که بتوان اسم آن را جنگ گذاشت. در اینکه معمولاً اقتصاد حربه معمولی غرب برای وارد کردن فشار به‏ملتهای خواهان استقبال بوده، شکی نیست. محاصره اقتصادی و بلوکه کردن اموال ما در آمریکا و اروپا، از جمله همین سیاست‏ها است. با این حال به‏نظر من، در کشوری مثل ایران که راههای مختلف برای تداوم کار شریانهای اقتصادی وجود دارد، این حربه‏ها تأثیری ندارد. برای ما، دهها راه جهت تأمین مایحتاج اقتصادی از کشورهای غیرمتعهد، بلوک شرق و کشورهای آزاد وجود دارد.

     س - اخیراً امام خمینی، تبلیغات ایران در خارج را ضعیف دانسته‏اند، نظر شما چیست؟

    ج - واقعیتی مسلم است، به دوجهت. اولاً تبلیغات شدید مراکز تبلیغی غرب علیه ما، با در دست داشتن صحنه ارتباطات جهانی، مسلماً بر هر کار تبلیغی دیگری می‏چربد. ثانیاً سفارتخانه‏ها و رایزنهای فرهنگی ما در خارج از کشور به‏دلیل فعال نبودن وزارت امور خارجه کشورمان فعالیت نداشته‏اند.

    تنها تبلیغات ما را دانشجویان و جوانان مخلص و مسلمانی به عهده گرفته‏اند که ارتباطی هم با ما ندارند و تنها ندای حقیقت را در گوشه و کنار دنیا فریاد می‏زنند. بنابراین، می‏بینید که اینها هیچ کافی نیستند. امیدواریم زودتر بتوانیم برای رفع این مشکل بیشتر بکوشیم.

    س - آیا تعبیر شما از تروریست‏های اقتصادی کسانی نیست که مخالف اصلاحات ارضی هستند؟

    ج - منحصر به‏آنها نمی‏شود. همان طور که گفتم کسانی هستند که از ناحیه اقتصاد ضربه می‏زنند. احتکار، بازار سیاه و دلالی، اعمالی هستند که موجبات نارضایتی مردم را فراهم می‏آورند. حتی افرادی از موقعیت جنگی سوءاستفاده کرده، بدنبال ثروت‏اندوزی می‏روند. ما به‏این‏ها بارها اخطار کرده‏ایم. بطورکلی مخالفان حکومت در ایران، بیشتر از سرمایه‏داران و عمال مپریالیسم ریشه می‏گیرند.البته بعید نیست تروریستهای چپ هم آنها را هدایت بکنند. حرکتهای ضدنظام، چه در شکل نظامی و چه به صورت اقتصادی یک ماهیت دارند.

    س - شما فکر می‏کنید لایحه اصلاحات ارضی بزودی تصویب خواهد شد. اگر جواب مثبت است، بفرمائید چه وقت؟

    ج - این لایحه، قبلاً در شورای انقلاب تصویب شده بود؛ اما به علت نواقصی که باید برطرف می‏شدند، هنوز در دست بررسی است. فکر نمی‏کنم زیاد طول بکشد.

    س - از آنجا که شما به تروریستها اشاره کردید، من به‏این فکر کردم که در مدت این پنج شش هفته اقامتم در ایران اعمال بمب‏گذاری و ترور افراد کمتر شده است. دلیل آن به‏نظر شما چیست؟

    ج - دلیل آن را در ضربه‏ای که تروریست‏ها خورده‏اند می‏دانم. بیش از نود درصد نیروهاشان، چه از هواداران و چه از اعضای کادرهای مهم بازداشت شده‏اند. گروهی از آنها اعدام شدند و بقیه  که از همان سرمایه‏داران و عمال رژیم قبل بوده‏اند وحشت کرده و گریخته‏اند. البته اینها فکر نمی‏کردند مبارزه تا این حد جدی بشود. به‏نظر من اینها به‏عنوان یک جریان فعال، از بین رفتند. شاید در دراز مدت حرکتهای کوچکی اینجا و آنجا داشته باشند؛ ولی من فکر نمی‏کنم با این برخورد قاطعی که اسلام با خراب‏کاران، تحت عنوان محارب دارد، اینها بتوانند در آینده دست به ترور بزنند.

    س - شما به رسانه‏های گروهی خارج اشاره کرده‏اید؛ به‏عقیده شما در آینده، آمدن مخبرین خارجی نظیر ما به‏ایران، چگونه خواهد بود؟

    ج - ما مخالف آمدن شما نیستیم، بلکه ما همواره پذیرای مخبرینی هستیم که واقعاً می‏خواهند برای دریافت حقایق و انعکاس درست آنها در رسانه‏هاشان به‏اینجا بیایند. و علاوه بر اینکه ما همیشه از حقیقت استقبال می‏کنیم، می‏خواهیم تا اگر نقاط ضعفی داریم، در همین انعکاس خبرها آنها را به خوبی دریافته و به اصلاحشان همت گماریم. نقاط قوت انقلاب هم برای اصلاح مردم بد نیست. منتها ما گاهی خاطره‏های بدی از مخبرین خارجی داریم. خیلی از آنها سوء نیت گزارش‏ها را منعکس کردند. اگر این اعمال ناشایست در کار نباشد، دلیلی ندارد که ما از حضور مخبرین بترسیم یا بدمان بیاید، برعکس، استقبال هم می‏کنیم. خبرنگاری که حقایق را به‏درستی منعکس کند، شرافت دارد. حالا چه آمریکایی باشد چه از هر جای دیگر.

    س - در هر انقلابی معمولاً بعضی از ارگان‏ها به علتهای مختلف از قدرتشان سوءاستفاده می‏کنند. بنظر می‏آید برخی معتقدند که سپاه پاسداران قدرتش محدود شود. گویا یک لایحه‏ای هم در این‏مورد تقدیم مجلس شده است. نظر شما راجع به‏این لایحه چیست؟

    ج - من به‏این اصل که معمولاً در انقلاب‏ها قشری که بیشتر خدمت کند، ممکن است بیشتر قدرت بگیرد، معتقدم. در انقلاب ما هم سپاه، یک نهاد محبوب و مقتدری است. به این علت هم که نیروهایش بی‏دریغ در نثار جان خود برای انقلاب حاضر و آماده‏اند.

    در حال حاضر هم علیرغم اینکه سپاه مسئولیتی در جنگ به‏عهده‏اش نیست، اما نیروهای زیادی را در جنگ شرکت داده است. در داخل هم، شکست ضدانقلاب تا حدود زیادی مرهون جانفشانیهای سپاه پاسداران است. خدمات فرهنگی و تبلیغاتی سپاه نیز، فعالیت کوچکی نیست و ارزش فراوانی دارد. بخشی از بهترین جوان‏های ما همواره در سپاه آماده جانفشانی بوده‏اند. طبعاً اینها چون در همه صحنه‏ها حضور دارند، قدرتشان بیشتر به چشم مردم می‏آید. البته مردم نیز استقبال می‏کنند.

    لایحه‏ای که الان در مجلس برای سپاه هست، اساسنامه این نهاد عزیز می‏باشد. طرحی نیست که ما برای محدود کردن سپاه آورده باشیم. اساسنامه‏ای است که خود سپاه برای قانونی کردن نظام مدیریتی به‏مجلس آورده تا ما بررسی کنیم. سپاه یک اساسنامه مختصری هم از قبل داشته که برای گستردگی امروز کافی نیست. بنظر ما سپاه یک نهاد قدرت‏طلبی نیست. بلکه نهاد شهادت‏طلبی است. هرگز دلیلی برای محدود کردن آن نمی‏بینیم. سپاه از مردم عادی تشکیل شده و اصولاً قدرت زیادی ندارد که بخواهیم محدود بکنیم. مسئولیت سپاه مبارزه با ضدانقلاب است.

    س - در مجلس چهار نماینده زن وجود دارد. به‏عقیده جنابعالی آینده زنان برای شرکت در سیاست ایران چگونه است؟

    ج - از نظر اسلام در این جهت، هیچ مانعی وجود ندارد. ما براساس لیاقت و صلاحیت کار می‏کنم. اگر خانمها بتوانند در مجلس با مسئولیت دیگر لیاقت بیشتری از خودشان نشان بدهند، طبعاً در آینده، میدان برای آنها وسیع‏تر می‏شود. البته مشاغل فراوانی برای زنان در انقلاب اسلامی ایران وجود دارد. کارهای آموزشی، تحقیقاتی، اداری و از این قبیل در جامعه هست که زنان می‏توانند دوش به‏دوش مردان در آنها مشغول به‏کار باشند. البته معززترین و مهمترین وظیفه زنان را ما در اداره خانواده می‏دانیم. در نظام و شرع مقدس اسلام، اساس اجتماع را خانواده تشکیل می‏دهد، و خانم‏ها در این بخش اصلی جامعه، بهترین نقش را ایفا می‏کنند. بهرحال از لحاظ کلی راه برای خانمها باز است.

    س - بسیاری از رسانه‏های گروهی در غرب معتقدند ایران بوسیله یک گروه مرتجع بنیادگرا و قرون وسطایی اداره می‏شود. به‏عقیده شما چرا در آنجا به‏طور وسیعی این تصور پخش شده است؟ دیگر اینکه سفیر سابق ایران در سازمان ملل - که آقای فرهنگ از افراد نزدیک به بنی‏صدر بوده - به‏یکی از دوستانش گفته: »وقتی که روحانیون ایران همکاری خود را با کمپانیهای چند ملیتی و خیلی قدرتمند خارج شروع کنند، پای آنها دوباره به‏ایران باز می‏شود.« نظر شما در مورد این دو موضوع چیست؟

    ج - در مورد اولی باید بگویم، این شیوه تبلیغاتی، تازگی نداشته و ندارد. ریشه‏اش به زمان شاه برمی گردد. زمانی که روحانیت با شاه مبارزه می‏کرد، شاه دو شیوه برای دفاع از خود داشت. یا آنها را متهم به کمونیسم می‏کرد و یا اینکه مرتجع می‏خواندشان. می‏گفتند: دشمنان شاه یا باید کمونیست باشند یا مرتجع. حالا هم که به‏ما نمی‏توانند بگویند کمونیست، چون می‏دانند حرف ما روی دین اسلام و خداست، طبعاً آن یکی را باید بگویند. البته بهانه خوبی هم دستشان است. از آنجا که اسلام تاریخ هزار و چهار صد ساله‏ای پشت سر دارد، بنابراین می‏توانند تأکید ما بر مسایل اسلامی را متهم به واپس گرایی و ارتجاع کنند.

    در مورد اظهارات آقای منصور فرهنگ باید بگویم قضاوت نادرست کرده. ما همیشه با همه وجودمان با کمپانیهای مذکور که خونخوارترین مراکز بین‏المللی جهان هستند، مخالفت کرده‏ایم. ما با هرنوع استثمار، چه از خارج و چه داخل مخالفیم. البته اگر منظور آنها اشاره به برقراری ارتباط بین‏المللی است، باید بگوییم که ما تمایلی به قطع این روابط نداریم. ما خواهان روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی سالم و مستقل با همه دنیا هستیم.

ت