مصاحبه آقای هاشمی با روزنامه جمهوری اسلامی پیرامون ارتباط با مدرسین و طلاب حوزه علمیه قم
س - پس از مدتها که جنابعالی به قم سفر کردید، مایلیم برداشت خودتان را از استقبال پرشور مردم از شما و از 15 خرداد برای خوانندگان روزنامه بیان فرمایید.
ج - بسمالله الرحمن الرحیم. برداشت من این است که مثل گذشته، مورد محبت مردم قم و طلاب و روحانیون قرار گرفتم، اما خودم را لایق این همه محبت نمیدانم؛ ولی آنها به خاطر انقلاب و به خاطر امام و به خاطر این که حسن ظن به ماها دارند، محبت میکنند. آنچه مایه خوشحالی است این که ما قم را مثل همان روزهای اول انقلاب، پرشور و با حال دیدیم که من خیلی از این وضع خوشحال شدم.
مردم صبح راهپیمایی داشتند، عصر وقت زیادی را جلسه گذاشته بودند، متأسفانه از قبل به من دقیقاً وقت جلسه را نگفته بودند، عدهای از مردم (خیلیهایشان) از ساعت چهار منتظر سخنرانی بودند، من نزدیک ساعت هفت بعدازظهر به جلسه رسیدم، دو سه ساعت مردم معطل شده بودند، یک شرمندگی برای من پیدا شد که مقصر هم نبودم، صبر و تحمل مردم و انتظار طولانی آنها متناسب با آن موضوعی که من پیدا کردم و برای آنها صحبت کنم، نبود؛ چون دیگر وقت نماز نزدیک شد و صحبت هم محدود بود. این که در مجموع از طرف مردم هم روش خوبی بود و از طرف ما هم، فکر میکنم آن عکسالعمل مناسب و برخورد مناسب نبود که انشاءالله در سفر بعدیام جبران خواهم کرد. به هر حال من از آنچه که دیدم، خیلی با نشاط و با روح برگشتم.
س - شما با آیات عظام قم دیدار داشتید، اگر ممکن است درباره این دیدار به نکاتی که برای مردم جالب است، اشاره بفرمایید.
ج - دیدار آقایان آیات عظام برای ما مغتنم است، آنها استاد ما هستند و ما پیش آنها درس خواندهایم. آیتالله گلپایگانی و آیتالله مرعشی و آیتالله منتظری شخصیتهای مهم اسلام و جمهوری اسلامی هستند، طبعاً آدم علاقهمند است که آقایان را زیارت کند، فرصت بحث زیادی نداشتیم و بیشتر من مستمع اظهارات آقایان بودم. آیتالله گلپایگانی یک مقدار مواعظ و نصایحی داشتند که مفید بود و من هم به آیتالله گلپایگانی پیشنهاد کردم که بحثها و درسهای حوزه الان باید یک مقدار با گذشته، موقعی که حکومت اسلامی نبود و حکومت دست ما نبود، تفاوت داشته باشد. آقایان الان در موقع بحثها و تحقیقات توجه بکنند که مطالبی که بحث میشود و تصمیم گرفته میشود و فتوا داده میشود، باید با توجه به این باشد که بلافاصله در جامعه مورد عمل قرار میگیرد و در سطح چهل میلیون جمعیت اجرا میشود.
در مورد مسائلی نظیر معدن، بانک و اراضی، نمیتوانیم منتظر بایستیم تا در یک مدت طولانی روی آن نظر بدهیم. ضمن اینکه تلاش همه ما این است که رساله را برای قوانین مرجح کنیم و اسلام رسالهای را اجرا بکنیم، این انتظار هم از حوزههای علمیه و علما هست که درسها و بحثها را با واقعبینی و نیازهای روزمره تطبیق بدهند.
آیتالله مرعشی دعا کردند و موفقیتهای آینده اسلام و جمهوری اسلامی را از خدا خواستند. در محضر آقای منتظری هم ما بحثهای زیادی داشتیم؛ مطالب زیادی راجع به دادگاههای انقلاب، زندانیها، روستاها، نهادهای انقلاب، مجلس، حزب جمهوری اسلامی و در مورد خیلی چیزهای دیگر با ایشان بحث کردیم و من از نظراتشان خیلی استفاده کردم.
آنچه به نظر من جالب رسید این بود که من در ملاقاتهای قبلی که خدمت آقایان میرسیدم، آقایان - به حق - گلهها و نگرانیهایی، گاهی از بعضی از جریاناتی که به خاطر مقتضیات انقلاب میگذشت، داشتند که این بار این حرفها خیلی کم بود یا نبود و بیشتر روی مسائل کلی و امیدها، مطلب دور میزد. این نشان میدهد کشور و انقلاب به طرف انضباط و اصلاح پیش میرود و آقایان که مراجع بخشی از مردم هستند و در رابطه با گلههای مردم طبعاً نظراتشان را زود منعکس میکنند و ملاحظهای ندارند، آن چنان گلایهای نداشتند. از این جهت آدم میفهمد که خیلی از کارها به طرف تکامل پیش رفته که حرف زیادی برای اظهار نگرانی نگذاشته بود. در مجموع ملاقات خوبی برای من بود و انشاءالله منشاأ اثر باشد.
س - دیدار دیگر شما با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود، با توجه به اهمیت این دیدار، نتایج آن را همراه با یک جمعبندی از سفرتان به قم بیان فرمایید.
ج - آقایان مدرسین حوزه علمیه قم، تقریباً همهشان از دوستان دوران اقامت من در قم بودند و مدتها با آنها انس داشتیم و هنوز هم همان ارتباطات قدیم برقرار است. طبعاً در هر فرصتی که بتوانیم باید همدیگر را ببینیم و جلسهای که برقرار میشود، فقط به انس و خاطرات گذشته نمیگذرد، مسائل جاری کشور هم مطرح میشود.
در این دیدار راجع به مجلس و بعضی قوانینی که در مجلس مطرح است، بحث کردیم و در این مسائل قرار شد مشورتها ادامه داشته باشد. روی هم رفته همان ارتباط طبیعی ماست که در تهران و قم هر وقتی که فرصتی پیدا بکنیم باید این جلسات ادامه داشته باشد. خیلی از آقایان در این جلسه جزو کسانی بودند که ما با آنها قبلاً جلسات سرّی داشتیم و در مبارزات با هم اعلامیه میدادیم و با هم در زندان بودیم و همکاری نزدیکی داشتیم.
س - رابطه شما از این پس با طلاب حوزه علمیه قم چگونه خواهد بود؟
ج - ما از مدتها قبل بنا بود که با قم زیاد رابطه داشته باشیم و این حقی است که طلبهها به گردن ما دارند. اوایل انقلاب در ماه یک بار یا دو بار به حوزه میرفتیم، دو سالی است که به خاطر شرایطی که وجود دارد، ارتباط کم شده و چند ماه بود که طلبهها و آقایان روحانی به من اصرار کردند که به قم بروم، متأسفانه تأخیر افتاد و حالا موقعی رفتم که نزدیک ماه رمضان بود و خیلی از طلبهها نبودند. آن برنامهای که قرار گذاشتیم، محفوظ است و انشاءالله بعد از این که دوباره آقایان به حوزه برگشتند، با آنها جلسات مرتبتر و شاید محدودتری هم باید داشته باشیم تا روی مسائل حوزه علمیه و تحصیل مورد نیاز مملکت با هم صحبت کنیم.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته