مصاحبه آقای هاشمی با خبرنگاران و نمایندگان رسانه‏های ارتباطی آلمان فدرال پیرامون نتایج مذاکرات با گنشر وزیر امور خارجه آلمان غربی

 س - در آستانه ورود آقای گنشر وزیر امور خارجه آلمان به ایران، محافل غربی اظهار می‏دارند که ایشان جهت مطرح کردن مسأله حقوق بشر و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به کشورمان آمده است، آیا در مذاکرات شما در زمینه همکاری کشورهای غربی با تروریستهای بین‏المللی و حمایت از هواپیماربایان صحبت شد یا نه؟

 ج - البته ایشان برای این دو موضوع که مطرح کردید نیامدند، ایشان برای روابط فی‏مابین آمدند و ما مسأله زیادی برای بحث داشتیم که در ملاقاتها مطرح کردند، ضمن بحث‏های فراوانی که داشتیم اینها هم مطرح شد.

 البته ما در رابطه با حقوق بشر به طورکلی از غربی‏ها سئوال داشتیم که باید جواب می‏دادند در مورد وضعی که در فلسطین وجود دارد، وضعی که در آفریقا هست، حمایت از تروریست هست. آنها هم از ما سئوال داشتند که ما جواب دادیم، فکر می‏کنم حقوق بشر سئوال ما بوده و هنوز جوابمان را ندادند.

 در مورد جنگ هم به طور ضمنی صحبت شد و ایشان نظرات ما را می‏خواستند بداند و ما نظراتمان را تشریح کردیم. نقطه مثبت ما در این مذاکرات این بود که برخلاف سایر مهمانانی که تا به‏حال داشتیم، آقای گنشر با صراحت در مذاکرات پذیرفتند که عراق متجاوز بوده و جنگ رإ؛ح‏ح‏ظظ  عراق شروع کرده است.

 ما برای اولین بار در مذاکرات رسمی‏مان نظرات مقامات رسمی مهمانمان چنین اظهارات صریحی را داشتیم که ان‏شاءاللّه این تحولی در این مسأله می‏تواند باشد.

 س - خبرنگار روزنامه دویچه لندفوکه آلمان: سفر شما برای مراسم حج مکه چه موقع انجام می‏شود؟

 ج - اگر بنا بود به مکه برویم، این سفر در ایام حج باید باشد. اما تصمیمی در مورد این سفر هنوز گرفته نشده است، یک دعوت ابتدایی توسط مسئول سفارت عربستان از طرف مقاماتی که ایشان مشخص نکردند که چه کسانی هستند از ما خواسته شد که به حج برویم، این را از طرف مسئول سازمان حج به ما ابلاغ کردند و ما گفتیم این گونه سفرها می‏تواند مفید باشد.

 اگر مسأله جدی شد در این مورد صحبت خواهیم کرد. از طرف آنها اظهار تمایل بوده و از طرف ما هم یک حسن برخورد به وجود آمد.

 س - خبرنگار روزنامه دی ولت آلمان: آیا امکان صلح بین ایران و عراق در زمانی که صدام رأس کار است وجود دارد؟

 ج - من فکر نمی‏کنم؛ چون، صدام مسئول این همه خرابیها و ویرانیها و خسارات و جان انسان و سلامتی این همه انسان است. برای جمهوری اسلامی و کشور انقلابی مسلمانی مثل ما، هیچ گونه قابل قبول نیست که با چنین فردی وارد مذاکره شویم.

 ما فکر می‏کنیم که با تداوم حکومت صدام در عراق صلح واقعی به وجود نمی‏آید. به فرض هم اگر صلحی پیش بیاید آتش‏بسی بیش نیست که در همه حال به ضرر همه تمام می‏شد. باید قضیه ریشه‏دار حل بشود. مردم عراق حکومت مطلوب خودشان را انتخاب کنند و ما هم با حکومت مورد قبول مردم عراق همکاری می‏کنیم.

 س - آیا تغییراتی در برخورد ایالات متحده آمریکا و شوروی در رابطه با جنگ ایران و عراق نمی‏بینید؟

 ج - تغییرات مهمی نمی‏بینیم. ما از اول معتقد بودیم که شوروی‏ها و آمریکایی‏ها از صدام حمایت می‏کنند. در منطقه، اقمار آمریکا مثل: اردن، عربستان، کویت و سودان حامی صریح عراق بودند و عمده اسلحه‏ای که عراقی‏ها به کار می‏برند از شوروی‏ها است. حتی در ایام جنگ موشکهای پیشرفته فراگ و اسکات به عراق دادند و هواپیماهای میگ دادند. گاهی اینها مخفی و گاهی علنی بود. در مجموع ما همیشه این جوری احساس می‏کنیم که در تمام این دوران عراق از طرف این دو ابر قدرت حمایت می‏شد. فرانسه هم البته جزو شرکای جنگ است، اخیراً مقداری صراحت بیشتری به خرج می‏دهند.

 برای اینکه اسناد رو شده و مسأله روشن‏تر شده است و واقعیت قضیه فرق نمی‏کند، از طرفی اصلاً این جنگ را ما خیال می‏کنیم که با تفاهم با آنها شروع کردند. قبلاً اینها به نحوی در توطئه شروع جنگ شریک بودند.

 س - خبرنگار روزنامه دیسایت آلمان: آیا شما فکر می‏کنید که صحبت و مذاکره با رهبران عربستان سعودی به پایان جنگ با عراق کمک خواهد کرد یا نه؟

 ج - احتمال می‏دهیم، اما نه زیاد، فکر می‏کنیم که عربستان به خاطر کمکهای مالی فراوانی که در این جنگ به عراق کرده است و باز هم می‏کند، نقش نیرومندی در تداوم امکانات عراق دارد. اگر این امکانات را از عراق دریغ بکند، طبعاً در خاتمه جنگ می‏تواند مؤثر باشد. از طرفی شاید ذهن عربستان را بدبین کرده باشند به خاطر کمی ارتباطاتی که بین ما و آنها بوده است، آنها بی‏جهت از انقلاب اسلامی ایران وحشت داشته باشند، بنابراین شاید مذاکرات ما بتواند آن جو ناسالم را بهتر بکند و آنها را به امکان روابط با ما مطمئن بکند و نسبت به آینده خودشان مطمئن‏تر بکند و دست از این حمایت بی‏جهت خودشان بردارند. البته اگر به چنین نتیجه‏ای ما برسیم فکر می‏کنیم که جنگ خیلی سریع خاتمه پیدا می‏کند.

 س - مجله اشترن: آیا دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیمی برای به پایان رساندن پروژه اتمی بوشهر دارد یا نه؟

 ج - البته تصمیم داریم. چون پروژه به نقطه‏ای رسیده است که دست برداشتن از آن به هیچ وجه درست نیست. قسمت عمده‏ای مخارج شده است و اگر ما بخواهیم دست برداریم باید آن همه خرجی که در آنجا شده است را به کلی ندیده بگیریم و بدرد هیچ کار دیگری هم نخواهد خورد، به اضافه این که ما دچار کمبود انرژی در کشورمان هستیم که در تابستان و زمستان خاموشی داریم. صنایع ما رو به رشد است و احتیاج به برق دارد و پروژه اتمی در بوشهر هم از لحاظ فنی برای ما مهم است که ما برای بدست آوردن تکنیک استفاده از نیروی اتم در کشورمان پیشرفت کنیم و هم مشکلات کمبود انرژی‏مان را حل بکنیم و به علاوه سرمایه عظیمی که در آنجا خرج کردیم بی‏جهت از دست ندهیم. فکر می‏کنم که اصلاً منطقی نباشد که ما از این پروژه صرف نظر بکنیم و امیدوار هم هستیم که این کار درست ادامه پیدا بکند.

 س - ایران برای بدست آوردن صلح از راههایی نظیر راههای دیپلماتیک چه راهی را پیشنهاد می‏کند؟

 ج - ما خیلی امیدوار به راههای دیپلماتیک نیستیم. اگر منظور این باشد که بشود با صدام صلح کنیم باید گفت، مأیوسیم ولی آن صلح در منطقه اگر از این راه به وجود آید، امیدوار هستیم؛ یعنی در مذاکراتمان می‏توانیم با کشورهای منطقه و کسانی که علاقمند به‏صلح منطقه هستند آنها را قانع کنیم که با حذف صدام به صلح پایدار در منطقه خواهیم رسید و ملتهای عراق و ایران و کشورهای همسایه ما می‏توانند راحت و آرام زندگی کنند و غربی‏ها و دیگران که به خلیج‏فارس وابسته هستند، می‏توانند از امنیت خلیج‏فارس مطمئن باشند.

 س - شرایط جمهوری اسلامی برای شروع مذاکرات با عراق چیست؟

 ج - گفتم ما با عراق مذاکره نمی‏کنیم، شرایط ما این است که اگر عراق متجاوز است، به عنوان متجاوز پشت میز محاکمه قرار بگیرد، منتها محکمه را ما تعیین نمی‏کنیم، محکمه را کشورهای اسلامی یا مجامع بین‏المللی یا جهان سوم یا غیرمتعهدها می‏توانند تعیین کنند. آنهایی که علاقمند هستند به عنوان آغاز کننده و شروع کننده جنگ، صدام را بپذیرند که باید محاکمه شود، اگر مذاکره معنایش این است عملی است ولی اگر مذاکره این باشد که ما چگونه با صدام حرف بزنیم که جنگ نکنیم، قابل قبول نیست.

 س - در مجلس چه کسی مسئول پاسخگویی به سئوالات و مسائل مربوط به خانمها هست؟

 ج - همه مسئول هستند، فرد مشخصی مسئول نیست، البته مسائل حقوقی به کمیسیون قضایی ارجاع و رسیدگی می‏شود و به جلسه علنی می‏آید اما در مورد حقوق خانمها همه پارلمان و همه مسئولین کشور مسئولند که رسیدگی کنند.

 س - مجله اشترن: چه کسی جانشین آیت‏الله خمینی خواهد بود و آیا حقیقت دارد که آیت‏الله منتظری خواهد بود؟

 ج - اولاً ما انتظار داریم که امام خمینی سالها بمانند و این انقلاب را هدایت کنند. الحمدلله وضع مزاجی ایشان انتظار و امید ما را تأیید می‏کند.

 ما مایل نیستیم که این گونه سئوالات را حتی بشنویم، ولی قانون اساسی ما جواب را داده است. قانون اساسی ما می‏گوید که اگر فردی شبیه وضع امام مسئولیت عامه پیدا کرده باشد، خود به خود رهبر است و اگر چنین فردی نباشد مجلس خبرگان می‏تواند از کسانی که صلاحیت دارند، رهبر را انتخاب کند.

 در قسمت دوم سئوال شما که آیا آیت‏الله منتظری آن فرد خواهند بود، به نظر شخصی بنده بله، اگر از من می‏پرسید به نظر من این طور است که آیت‏الله منتظری الان مسئولیتشان در حدی است که ما چنین امیدی را می‏توانیم داشته باشیم.

 ما امیدواریم عمر امام از عمر آیت‏الله منتظری کمتر نباشد و اگر چنین روزی پیش آید و شرایط مثل شرایط امروز باشد، بله آیت‏الله منتظری از نظر من به عنوان یک رأی در مجلس خبرگان این طور است، ولی بعدها باید منتظر آینده بود که چه وضعی پیش می‏آید.

 س - آیا ما به درستی فهمیدیم که شما فرمودید وزیر امور خارجه ما، عراق را متجاوز شناختند و آیا شما این را یک تغییر و تحولی در رفتار آلمان احساس می‏کنید یا خیر؟

 ج - در مذاکرات خصوصی ما این جور فرمودند، من گفتم که اگر برخوردها این جور صریح بیان شود می‏تواند تحول باشد، یعنی شرطش این است که اعلان شود.

 من از خبرنگارانی که به ایران آمده‏اند تشکر می‏کنم و امیدوارم در سطح جامعه ما بگردند و واقعیت‏های جامعه ما را آن طور که هست بفهمند و وقتی که به کشورشان برمی‏گردند ما انتظار نداریم که آنها طرفداری بی موردی از ما بکنند، ولی آن همه دروغی که در رسانه‏های جمعی غرب به خورد مردم داده می‏شود اگر دیدند، دروغ است و عکس‏العمل نشان دهند.