مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره سوم – جلسه 115 )

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی.
صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز چهارشنبه بیست وچهارم خرداد ماه 1368.
فهرست مندرجات:
1- اعلام رسمیت جلسه وتلاوت آیاتی از کلام الله مجید
2- بیانات قبل از دستور آقایان: سید محمد علی شهیدی، سید رضا اکرمی، محمد علی پرتوی و کریم شافعی.
3- تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به مسؤولان اجرائی کشور به وسیله آقای رئیس.
4- مراسم تحلیف اعضاء هیأت رئیسه در شروع اجلاسیه دوم از دوره سوم قانونگذاری مجلس شورای اسلامی.
5- طرح اعتبارنامه آقای محمد کریم مروجی نماینده بروجرد و تصویب اعتبارنامه ایشان.
6- ادمه بحث لایحه همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران وتصویب موادی از آن
7- اعلام وصول طرح اصلاح پاره ای از مواد قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری مصوب 1/9/61  و قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشور وانتخابات شوراهای مزبور مصوب 29/4/135.
8- پایان جلسه و تاریخ تشکیل ودستور جلسه آینده.
لجسه ساعت هفت وپنجاه دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد.
1- اعلام رسمیت جلسه وتلاوت آیاتی از کلام الله مجید.
رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم. با حضور 180 نفر جلسه رسمی است. دستور جلسه را اعلام کنید.
منشی- بسم الله الرحمن الرحیم دستور جلسه یکصدو پانزدهم روز چهارشنبه بیست وچهارم خرداد ماه 1368 هجری شمسی مطابق با دهم ذیقعده 149 هجری قمری.
1- گزراش از شعبه سوم در خصوص اعتبارنامه آقای محمدکریم مروجی از حوزه انتخابیه شهرستان بروجرد.
2- دنباله رسیدگی به گزارش کمیسیون شوراها وامور داخلی در خصوص لایحه همه‌پرسی در جمهوری اسلامی ایران.
3- گزارش از کمیسیون امور قضائی وحقوقی در خصوص درخواست تحقیق وتفحص عده‌ای از نمایندگان در مورد علت و چگونگی و جلب ودستگیری آقای مروت الله پرتو.
4- گزارش از کمیسیون  امور قضائی وحقوقی در خصوص لایحه تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو شعب دیوانعالی کشور.
5- گزارش شور اول کمیسیون برنامه وبودجه در خصوص طرح الحاق یک بند به تبصره (29) قانون بودجه 1368 کل کشور.
رئیس- تلاوت کلام الله مجید.       (قاری آقای خرمیان چند آیه از سوره النحل وسوره الضحی را به قرار زیر تلاوت کردند.)
اللهم صل علی محمد وآل محمد.     اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. ولقد اتینا داود وسلیمان علماً وقالا الحمدالله الذی فصلنا علی کثیر من عباده المؤمنین. و ورث سلیمان داود و قال یا ایها الناس علمنا منطق الصیر واوتینا من کل شئی ان هذا لهوالفضل المبین. و حشر لیسلیمن جنود من الجن والانس والطیر فهم یوزعون. الله اکبر، بسم الله الرحمن الرحیم. والضحی. واللیل اذا سبحی. ماودعک ربک وما قلی. وللاخره خیر لک من الاولی. و لسوف یعطیک ربک فترضی. الم یجدک یتیماً فاوی. و وجدک ضالافهدی. و وجدک عائلا فاغنی. فاماالیتیم فلاتقهر. واما السائل فلاتنهر. و اما بنعمه ربک فحدث.     (صدق الله العلی العظیم. حضار صلوات فرستادند).
2- بیانات قبل از دستور آقایان: سید محمدعلی شهیدی، سید رضا اکرمی، محمدعلی پرتوی وکریم شافعی.
رئیس- سخنرانان قبل از دستور را دعوت کنید.
منشی- ناطقین قبل از دستور آقای شهیدی از حوزه انتخابیه محلات و دلیجان، آقای اکرمی از حوزه انتخابیه سمنان، آقای پرتوی از حوزه انتخابیه سقز وبانه. آقای شهیدی بفرمائید.
سید محمدعلی شهیدی- بسم الله الرحمن الرحیم. سلام علیکم بما صبرتم. رحلت جانسوز رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی قدس سره را به مقام معظم رهبری و ریاست محترم مجلس شورای اسلامی وشما نمایندگان محترم ومردم شریف ایران وتنها یادگار عزیز امام حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین آقای حاج سید احمد آقا خمینی و بیت معظم امام تسلیت عرض مینمایم. فقدان او که عزت وشرف را برای مسلمین به ارمغان آورد و پرچم توحید را بر فراز گیتی به اهتزاز درآورد و طاغوت را به زیر کشید و مردم را جان بخشید برای ما قبل تحمل نیست واقعیت آن است که اندیشه و فکر از دست دادن او لرزه بر اندام همه می‌انداخت ولی چه توان کرد که مرگ قضای مقدر الهی و سنت لایتغیر خدایی است وهمه باید در مقابل این واقعیت سر تسلیم فرود آوریم لیکن حضرت امام که سالها بایاد خدا دل زنده داشته بود وعمری را درراه غمخواری مردم محروم و ستم کشیده خون دل خورده بود و لحظه ای از اتحاد مسلمین غفلت ننموده بود، همچنان در دل ما جای خواهد داشت و ما نیز چون گذشته اندیشه و سیرت پاک او ودیعه الهی سیاسی گرانمایه او را که راه آینده را بر ما روشن ساخته است زنده وجاوید نگه خواهیم داشت. و برای چندمین بار با آرمانهای مقدس او بیعت مینمائیم در طول مبارزات و 10 سال حکومت جمهوری اسلامی دیدیم که امام عزیزمان یک لحظه از یاد خدا وخدمت به محرومان و پابرهنگان وزجرکشیدگان غفلت ننمود و در هر پیام وگفتار به یاد آنان بود وبرای آنان میگفت وبرای آنان مینوشت و در غم ایشان روزگار را سپری مینمود وانصافاً که مردم بزرگوار و داغدار ایران ومسلمانان کشورهای اسلامی هم در غم جانسوز ازدست دادن امام گریبان دریدند وخاک بر سر ریختند وخون گریستند و دست از پای نشناخته بر سر وسینه زدند وحق امام خودرا ادا نمودند.  مسلماً دنیا چنین لحظات باشکوه و عاشقانه ای را که ملت ایران در سوگ عزیز از دست رفته خود نشان دادند، ندیده وکوردلان وستمگران هر چندکه میخواستند نبینند ونشنوند ولی برق این صاعقه و فریاد این طنین آنقدر عظیم بود که عنان از همگان ربود و مات ومبهوت به نظاره این صحنه نشستند و اعتراف کردند که مردم قهرمان ایران در سوگ رهبر محبوب خود حماسه آفریدند و با چشم خود وحدت وقدرت واتصال مردم با امام و مسؤولین جمهوری اسلامی را دیدند .    نکته‌ای را که باید در اینجا عرض کنم این است که امام و مردم به تکلیف خود خوب عمل نمودند ولی اینک نوبت ما است که به آینده این حرکت عظیم الهی فکر کنیم ووظیفه خود را بشناسیم و به آن عمل کنیم. آنچه که میتوان گفت واز مجموعه موضع گیریهای خارجی میتوان نتیجه گرفت این است که خطری کوتاه مدت از سوی قدرتهای خارجی متوجه کشور ما نیست وآنان مأیوس از هر گونه مداخله مستقیم در امور کشور هستند. ولکن باید توجه داشت که هیچگاه دشمنان ما از شرارت و ایجاد نفاق وتفرقه چه در مسؤولین و چه در صفوف ملت عزیز ما دست برنخواهند داشت.       اصلی ترین وظیفه ما در این شرایط بسیار حساس از تاریخ، انقلاب وجمهوری اسلامی حفظ وحدت ، حول محور رهبری است همه ما باگوش جان وصیت نامه الهی ، سیاسی حضرت امام رضوان الله تعالی  علیه را شنیدیم وتأکیدات فراوان آن عزیز را در حفظ وحدت به خاطر داریم و یک لحظه در انجام این وصیت نامه نباید غفلت بورزیم وواقعیت این است که هم قدرتهای استکبار خصوصاً آمریکای جنایتکار وهم دشمنان داخلی بعد از رحلت حضرت امام چشم به عملکرد ما دارند وهمه درصدد بروز اختلاف وایجا رخنه در صفوف متحد مردم و مسؤولین ما هستند تا ازاین راه نفوذ کرده و این انقلاب عظیم را از درون متلاشی کنند ما باید هوشیار و بیدار مراقب تمام حرکات پیرامون خود باشیم وعلیه هر نغمه اختلاف انگیزی بشوریم تا عزت جمهوری اسلامی پایدار و دشمنان به آرزوی پلید و شیطانی خود نرسند قطعاً برای ایجاد و حفظ وحدت نیاز به محورهائی داریم که مردم حول آن محورها متحد شوند و آن عبارت است از «اصول و ارزشهای انقلاب ورهبری» که اجرای این اصول را راهبری وبرنامه ریزی مینماید از حیث اصول که بحمدالله امام عظیم الشأنمان حجت را برهمه تمام ساختند ودر آخر عمر پربرکت خود با به جا گذاشتن وصیت نامه الهی- سیاسی خود در بین مردم سیاستها را مشخص فرموند راه آینده امت اسلامی را که همان راه پیامبر وائمه معصومین سلام الله علیهم اجمعین که بر افراشتن پرچم توحید وخدمت به اقشار محروم و مستضعف جامعه است به ما نشان داده اند .      بنابراین اصولی‌ترین وظیفه سیاسی و شرعی ما بیعت وتبعیت از مقام رهبری است وحفظ وحدت حول محور رهبری معظم حضرت آیت الله خامنه ای سلاله پاک پیامبر ومجتهد مسلم وغمخوار مردم وشهید زنده است بیعت با همان رهبری که از سوی امام عزیز شایسته این مقام شناخته شده اند لکن برای خودداری از بروز هر گونه شائبه ای ودخالت رهبری در تعیین جانشین خود در زمان حیات ایشان ابراز نشد تا دشمنان این موضوع را دستاویز قرار ندهند وخبرگان مردم بتوانند با بصیرت تمام و بادرک عمیق از حساسیت شرایط وبا آگاهی کامل از وظیفه شرعی ومیهنی خود نسبت به انتخاب رهبر شایسته مردم اقدام نمایند و آنچنان که باید باشد، شد و انتخاب خبرگان و امام به طور متحد همان سید بزرگوار و شهید زنده حضرت آیت الله خامنه ای بود که سالهای متمادی رنج مبارزه و شکنجه دستگاه پلید پهلوی را به خود هموار ساخت و پس از پیروزی همواره وهمیشه با یاد خدا و در کنار امام یک لحظه او را تها نگذاشت وآنی از غمخواری مردم غفلت نکرد . او که در شرایط خطیر انقلاب با عضویت در شورای انقلاب و پس از آن در سنگرهای مختلف به خدمت پرداخت ودر حین تصدی پست ریاست جمهوری و هدایت سیاست جمهوی اسلامی هر گاه که جبهه نیاز به حضور مستقیم وی در صحنه های نبرد داشت بی‌توجه به موقعیت خود به عنوان یک بسیجی و فداکار در صحنه حاضر میشد وهمه فداکاریهای او را در پایان این جنگ سنگین ونابرابر به یاد داریم.      آری تبعیت از این مرد جهاد و فضیلت وعلم و تقوا که استاد و امامش او را مجتهدی مسلم نامید وشایستگی او را برای مقام رهبری محرز دانست فریضه الهی وملی ماست که هرگز نباید از آن غفلت کنیم. بنابراین برادران وخواهران عزیز همچنان که امام قدس سره فرمودند، نباشد که در قول از وحدت بگوئیم ودر عمل به اندیشه خود بپردازیم بلکه باید به واقع درصدد تحقق بخشیدن به وحدت باشیم وبا هر کس که نغمه شوم اختلاف و جدائی را سر داد، بستیزیم تا انشاءالله بتوانیم روح امام را شاد و میراث بزرگ او جمهوری اسلامی را از گزند حوادث مصون بداریم وتاکتیکهای مختلف دشمن در ایجاد نفاق را دقیق شناسائی کرده وبی اثر کنیم . از اقداماتی که در این راه میتوان انجام داد توسعه مشاوره وافزایش حجم ارتباطات وتبادل نظر وطرح مسائل به صورت رودر رو است. چون وسواسان خناس با انتقال ناصحیح مطالب را از این فرد به آن فرد واز این گروه به آن گروه رسانده بر حجم اختلافات خواهند افزود ونهایتاً منجر به ایجاد دشمنیها وکینه توزیها در گروههای مختلف ورخنه در صفوف مردم خواهد شد نفس رو در رو نشستن وبحث ومناظره اعتماد و حسن ظن طرفین را ا یجاد خواهد نمود و فضای مناسب جهت مشاوره وتبادل نر را به وجود خواهد آورد. با داشن صعه صدر وتکرار و تذکار این امر که همه باید با هم باشیم راه امام را خواهیم داشت و رفت حضرت امام که تمام عمرش برای مردم برکت داشت در هنگام وصیت خود نیز یکبار دیگر از این چشمه فیاض رحمت خدائی را بر مردم منتشر ساختند ومردم را یکصدا ویک دل در صحنه حاضر نمودند و مردم دیدند که مسؤولن و یاران امام در عین داشتن داغ جانکاه فقدان امام چگونه متحد و متفق در کوتاه‌ترین زمان به سامان بخشیدن به امر نظام پرداختند. و یک دل وهم آواز با تبعیت از رهبری حضت آیت‌الله خامنه ای غمخواری خود را برای مردم به اثبات رساندند. واین اقدام به این معنا است که حفظ نظام و اقتدار جمهوری اسلامی که ثمره عمر حضرت امام در هماهنگی با مردم فداکار است بر تمام مصالح ، احساسات ، ایده ها وعلایق شخصی ارجحیت دارد این واقعه همچنان که دشمنان را در عین ناباوری مأیوس ساخت مایه شور و امید در دل مردم شد وامت خدایی را به آینده این نظام امیدوارتر ساخت و حتی کسانیکه به دلایل گوناگون امیدشان کم سو شده بود به صحنه حاضر کرد و یکبار دیگر شکوه حضور مردم در صحنه همه را آماده خدمت به این امت فداکار وقدردان نموده است.        مبادا خدای ناکرده که با داشتن هوای نفس و خودخواهی این عظمت و این شکوه واین امید را به یأس مبدل کنیم که در اینصورت مورد غضب و نفرین خدا ومردم خواهیم بود، امیدوارم که این شور مردم با مصوبات راهگشای شورای بازنگری قانون اساسی که بر اساس رهنمودهای حضرت امام در صدد راهگشائی در امور جمهوری اسلامی هستند قرین شود و با رفع موانع هر چه سریعتر شاید تحقق یافتن آرمانهای والای امام باشیم. ضمناً در هر صورت وبه هیچوجه نابید مسائل اقتصادی و مشکالت مردم را از یاد برد چون به فرموده امام عزیز آنها ولینعمت ما هستند (رئیس: وقتتان تمام است) چشم، یک دقیقه دیگر. وباید نسبت به آنها ادای وظیفه کنیم . واقعیت این است که جامعه دارای مشکلات اقتصادی واجتماعی فراونی است و گرانی و نارسائی های مختلف بر دوش مردم ، خصوصاً قشر محروم و مستضعف سنگینی میکند. حضرت اما با تعیین شورای سیاستگذاری درصدد تعیین سیاستها و توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی اسلامی بودند تا در پی ان برنامه پنج ساله وبرنامه های دراز مدت بتوانند فقر و عقب‌ماندگی اقتصادی جامعه را جبران

نمایند ورحلت معظم له وتغییر وتحولات سیاسی نباید موجب فراموشی مردم شود پس از اتمام جنگ، مناطق جنگزده نیاز به برنامه سریع بازسازی دارد تا هر چه سریعتر مردم ستمدیده جنگزده که سالها از خانه وکاشانه و کار و کسب خود دور مانده اند بتوانند به محل خود بازگردند.    و از طرف دیگر اقتصاد کشور نیاز به برنامه فقرزدائی و توسعه اقتصادی دارد تا انشاءالله پس از اتمام جنگ مردم حلاوت زندگی سعادت بار درسایه نظام جمهوری اسلامی را بچشند.      لذا از مسؤولین اجرائی کشور میخواهیم که هر چه پرتوان تر در خدمت به مردم و محرومین بکوشند . و در این شرایط بسیار حساس و خطیر برای رهبر فقیدمان و وحدت ملت درسایه مقام محترم رهبری،‌حضرت آیت الله خامنه ای، والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته.
منشی- آقای اکرمی بفرمائید.
سیدرضا اکرمی- بسم الله الرحمن الرحیم. سلام علیکم ورحمه الله و برکاته. قال الله العظیم فی کتابه. «واذا ایتلی ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن قال انی جاعلک للناس اماما» ضمن عرض تسلیت به پیشگاه امام عصر عجل الله تعالی له الفرج و مقام رهبری آیت الله خامنه ای و فرزند برومند حضرت امام و بیت معظم وشا نمایندگان در رحلت امام و اسوه علم وایمان، تقوا ، جهاد، هجرت، اندیشه، بصیرت، عرفان، زمان شناسی، مردم شناسی، بت شکنی، تحقیر استکبار و تجلیل مستضعفان، محیی و مجدد اسلام وامید دهنده محرومان و مظلومان حال وآینده رهبر کبیر فقید انقلاب اسلامی قدس الله سره وعرض تشکر از برادر ارجمند جناب آقای روحانی که وقت خویش را به بنده دادند سخنم را در سه نکته تقدیم مینمایم:
1- چرا روح الله الموسوی امام شد؟ قرآن این مسأله را پاسخ داده که ابراهیم چرا امام شد؟ ابراهیم کار را از سلم محض دربرابر خدا شروع نود «انی و حهت وحهی للذی فطرالسموات والارض حنیفاً مسلماً» و بت شکنی کرد وفرمود «تالله لاکیدن اصنامکم بعد ان تولوامدبرین» و به دورن آتش افکنده شد که «قالواحرقوه والضروا آلهتکم» و فرزند خود اسماعیل را به قربانگاه برد که «فلما اسلما وتله للجبین ونادیناه ان یا ابراهیم قد صدقت الرویا» واعلام برائت از بت پرستان و هرآنچه باطل است و ناحق «اف لکم و لما تعبدون من دون الله افلاتعقلون» و کعبه مقدس ترین کانون قیام وعبادت را تعمیر وتطهیر «ان طهرابیتی للطائفین والعاکفین والرکع السجود» و هاجر واسماعیل را در سرزمین لم یزرع جهت اقامه نماز وارتباط مخلوق با خالق وجهاد  علیه ستمگرن عصر خویش جهت نجات حضرت لوط که «اول من قاتل فی سبیل الله ، ابراهیم الخلیل حیث اسرت الروم لوطا» میباشد و به دلیل صفا ووفا وخلوص خلیل الله شد «و اتخذ الله ابرایهم خلیلا» و خداوندی وی را در مراحل گوناگون آزموده وموفق شد. بت شکن قرن ما نیز همچون ابراهیم ، «سلم محض» بود وبرای رضای خدا قلم زده وسخن گفت و سکوت کرد و پرخاش نمود وجهاد کرد وقربانی داد و بت شکست واستکبار را به ذلت نشاند ومسیر تاریخ حاکمیت استعمارگران به ویژه آمریکای جهانخوار و ایادی پلید آنان را تغییر داد و قرن را. قرن غلبه مستضعفان بر مستکبران اعلام داشت. در اندیشه ادای تکلیف بود نه «غلبه محض» مستضعفان را آگاه. مسلمانان را آزاد، استکبار را رسوا وحاکمیت آنان را محکوم نمود و روش ویژه ای را برای استقلال جهان سوم اعلام و نمونه ای را برای آنان ترسیم نمود. «سلام علیه یوم ولد و یوم یموت ویوم یبعث حیاً»
2- حال جسم وقلم و زبان و قدم و اشارات امام در بین ما نیست ولی روح وراه وروش واندیشه و آرمان بلند پیامبرگونه وی وجود دارد و به همین دلیل برای احدی رحلت ووفات امام باورکردنی و لمس کردنی نیست که «الناس موتی واهل العلم احیاء العلماء یاقون ما بقی الدهر اعیانهم مفقوده وارواحهم فی القلوب موجوده» امام در صحیف بلند انقلاب با مجلس ومجلسیان سخن فراوان گفتند هم برای حاضران وهم برای آیندگان زیرا سخن امام فراتر از مرز زمان و مکان واشخاص است از مجلس فرمایشی زمان شاه فاسد و پدر بی فرهنگش ودولتها ومجالس فرمایشی که از طرف سفارتخانه های قدرتمندان بر ملت تحمیل میشد (صفحه 7) از مقایسه نمایندگان حکومت خاندان منحط پهلوی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و قوه مقننه که با زحمات طاقت فرسا کوشش در اسلامی کردن این کشور میکنند . (صفحه 12) و آنچه از مجلس خواسته اند، از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این عصر و عصرهای آینده میخواهم که اگر خدای نخواسته عناصر منحرفی با دسیسه وبازی سیاسی وکالت خود را بر مردم تحمیل نمودند مجلس اعتبارنامه آنان را رد کند و نگذارند حتی یک عنصر خرابکار وابسته به مجلس راه یابد.      از حضور مردم در صحنه در تمام انتخابات رئیس جمهور، نمایندگان مجلس وخبرگان سخن فرمودند ،از افراد واجد شرایط برای ریاست جمهور و نمایندگی مجلس که از طبقه ای باشند که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس نموده ودر فکر رفاه آنان باشند. و فرموده اند باید بدانید که اگر رئیس جمهور و نمایندگان مجلس شایسته ومتعهد به اسلام ودلسوز برای کشور و ملت باشند بسیاری از مشکلات پیش نمیآید ومشکلاتی اگر باشد رفع میگردد.
3- از رهبری جدید جمهوری اسلامی، شاگرد پرورش یافته اندیشه وبینش و روش امام چند جمله‌ای بگویم: شخصیتی که در محضر درس بزرگانی چون آیت الله العظمی محقق داماد ، آیت‌الله مرتضی حائری تلمذ نمود و بیست سال قبل در مشهد به تدریس مکاسب شیخ انصاری قدس سره اشتغال داشته  و از نخستین روزهای رویش انقلاب مورد شناخت و قبول رهبری انقلاب بوده تا آخرین روزهای حیات که شخص امام بارها صلاحیت ولیاقت ایشان را برای رهبری اعلام وایشان را چون خروشید معرفی نموده وبرادر خویش خواند. مجتهد و مجاهد فی سبیل الله ، اندیشمندو دانشمند مدیر مدبر متقی وپارسا محبوب و مقبول که «ان الذین آمنوا وعملواالصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا» و خبرگان کشور امام عصر در کانونی مقدس چون مجلس شورای اسلامی وی را با رأی قاطع مسؤولیت رهبری دادند که «شکرالله مساعیهم و جزاهم الله عن الاسلام والمسلمین خیراً» دنیا دیده و جهان شناس، آگاه به زمان.   در پایان سخن دو تذکر دارم نسبت به مراسم چهلم حضرت امام دقت ویژه ای بشود از نظر وسائل رفت وآمد، پارک ماشینها، جلوگیری از حرکت وسائل سنگین پس از مراسم . سپردن هدایت عبور ومرور ووسائل نقلیه به پلیس راه و راهنمایی، لوله کشی آب در جایگاههای مناسب. پمپ بنزین برای تأمین سوخت.      دوم به وزارت علوم در مورد امور آموزش عالی شهرستان سمنان از مدیریت تا توسعه رشته های تحصیلی. والسلام علیکم و رحمه الله وبرکاته.
منشی- آقای پرتوی بفرمائید.
رئیس- لطفاً وقت را مراعات کنید.
محمدعلی پرتوی- بسم الله الرحمن الرحیم. انا لله واناالی راجعون . منت خدائی را که تاریخ دگرگون عصر، تجلی گاه جاودانه امام خمینی گشت. و عصر خمینی با رسالتی جهانی به منصه ظهر رسید و اینک جلوه راستین امام در نهضت آزادیبخش اسلام متبلور است. امام امت به ملکوت اعلی پیوست ، اما روح پرفتوحش در کالبد امت بیدار مسلمان کماکان زنده است . خون این ملت عشق است. اسفا! زمان مساعدت نکرده که از بحر فضل وکمالش جرعه ای اندوخته کنیم وتاریخ قدر این مخدره پاک را آنچنان که شایسته بود ندانست واز نعمت وجودش غافل، و آنچه در مافی ضمیرش بود در سه کلمه توصیه میفرمود: «وحدت، خدمت، مبارزه» بی گمان اهمیت وحدت کلمه مستغنی از شرح وتوضیح است کما قال «یدالله مع الجماعه» در سایه وحدت پیروزی میسر است. همچنین وصیت خدمت به مستضعفین ، کوخ نشینان وهمه پابرهنگان الهام از توصیه حضرت رسالت پناه بود ومبارزه رسالت چندین سال تلاش بی وقفه در دوران پرتلاطم او بود. آری کمال جهد و مساعی جمیه آن معظم در تحقق این سه شعار : «وحدت امت، خدمت به ضعفا ومبارزه با طاغوت واستعمار بود.» روح پرفتوحش شاد و راه پراستوارش مستدام باد.      با این آیت به حضور بیعت مجدد مردم مسلمان کردستان با امام وانقلاب ورهبری حضرت آیت الله خامنه ای این حقیر به نیابت از طرف مردم شریف و مسلمان کرد که درطول تاریخ پرافتخار ایران، مرزدار شرف وعزت واستقلال میهن بوده و عشق به وطن و متابعت رهبر حق در ضمیر جانشان میجوشد با قلبی مالامال از اندوه، ارتحال جانگداز امام امت اسوه زهد وتقوا ، پرچمدار عدالت را تسلیت عرض نموده و به اطاعت  از فرمان لازم الاطاعه رهبری انقلاب تأکید مینمایم.      ملت کرد اکنون مثل همه اقشار ملت ایران در سوگ رهبری است که به

حق درد مردم کرد و ستمهای اقتصادی وفرهنگی در طی تاریخ رژیم سابق را لمس کرده است و در رفع ظلم مضاعف کردستان میکوشید وفرمود: «اینجانب از اهالی محترم‌ آن ناحیه کمال تشکر را دارم که دین خود را به اسلام ومسلمین به نحو شایسته ادا نمودند ودر این نهضت عظیم سهم بسزائی داشتند. خداوند تعالی به آنان خیر عنایت فرماید: از قول اینجانب به دهقانان و کشاورزان محترم تذکر دهید که گول تبلیغات بی اساس را نخورند و اسلام و حکومت اسلامی برای شما احترام زیادی قائل است و باشما به بهترین وجه رفتار میکند وحتماً بدانید که حال همه طبقات در حکومت اسلامی مثل حکومت زمان طاغوت نیست که در آن همه را از هستی ساقط نموده با این عنایت به این دید اسلامی وانقلابی علیرغم ناامنی انصافاً خدمات شایان وچشمگیر فرهنگی، سیاسی ، نظامی واقتصادی توأم با خون از طرف ارگانهای مخلص وایثارگر مانند جهاد و سپاه بنایدها وارگانهای انقلاب ارائه شد که ساختار اجتماعی منطقه و چهره آن را دگرگون کرده است که به همین اکتفا میکنیم که تمام این مسؤولین و دست اندرکارانی که از کردستان بادزید بعمل آورده اند به وضوح اذعان نموده اند که مردم کردستان انقلابی ودارای یک احساس پاک مذهبی و اینان پشتوانه محکمی برای انقلاب اسلامی میباشند. و اکنون نیز عظمت امام ، تقوا و عدالت ایشان باعث حضور تمام اقشار مردم کردستان در صحنه شده است .       اما در همین شرایط عده ای معلوم الحال درآن دیار چنان برنامه ریزی مینمایند که خائنان را خدمتگزار وخود را موحه جلوه دهند و خامان را خائن، با برچسبهای ناروا وشایعه پردازی موجب عزت منافقین و ذلت مؤمنین شده اند با برچسب زدن وهابیت به همه حزب الله در شرایطی که ریشه هابیت درسقز وبانه رو به خشکاندن میرود و از طرف برادران حزب الله محکوم ومطرود منفور شده اند! این تذکری است به وزارت محترم کشور پیرو آن تذکرات و مکاتبات عدیده که فرماندار سقز لبه تیز حمله خود را متوجه برخی از مسلمانان متعهد به انقلاب کرده جهت همه آنها مشغول پرونده سازی است وبا اسائه ادب وبرچسبها واتهامات ناروا سعی بر این دارد که محیط کردستان را مسموم وافکار را تحت‌الشعاع خود قرار دهد. با این اقدامات حزب الله را طرد وعده ای معلوم الحال را که گذشته‌ای سیاه دارند در امورات دخیل نماید.       امام فرمود: «جمهوری اسلامی دفاع از حزب الله وجبهه رفته ها است»  اما درآنجا عکس آن است. اما م خطاب به فرمانداران فرمود : «طبقات ضعیف را بیشتر از همه ملاحظه کنید که این خود یک عبادت بزرگ است. » اما در سقز یک ضعیف از فرماندار راضی نیست. پس به فکر اصلاح امور آن دیار باشند و فرمانداری را انتصاب نمایند که با مردم مسلمان آن خطه که واجد یک نیروی پاک معنوی بوده وپیوسته خود را متعلق و پای بند اخلاق اسلامی ملزم ساخته اند مدارا کند تا امام از ما خشنود باشد ورهنمودهایش تحقق پذیرد. والسلام.
رئیس- ایشان سه دقیقه ازوقتشان را به آقای شافعی داه اند، آقای شافعی بفرمائید.
کریم شافعی- بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدالله رب العالمین السلام علی الحسین وعلی بن الحسن وعلی اولاد الحسین وعلی اصحاب الحسین.       سلام بر شما ای روح خدا ای خمینی عزیز، ای فرزند حسین وای یارو رهرو حسین. ای عبد صالح خدا اگرچه با غروب ظاهری خورشید وجودت دلهای میلیونها مسملمان مشتاق ومرید و مقلدت آرامش همیشگی خود را از دست داد وقلبهای مطمئن پیروان داغدارت هراسان ونگران وغمگین از فقدان وجود پربرکتت به آینده انقلاب واسلام واهداف عظیم شما نظاره میکنند لیکن ای مرد بزرگ! ای نایب امام عصر! ما با شما پیمان خون بسته ایم وبر پیمان خود استواریم که تا آخرین نفس وتاآخرین منزل وتا‌آخرین قطره خون از اهداف شما، از کلام شما، از قیام شما واز راه شما پاسداری کنیم. پس آنچنان که فرمودی با روحی شاد در ضیافت معبود باش که دشمنانت هرگز کاروان شما را بی ساربان وراه شما را بی رهرو نخواهند یافت.      و شما ای شاگرد ومرید ومخلص امام! ای فقیه عادل وای فرزند رسول الله وای رهبر، حضرت آیت الله خامنه ای! نیک میدانید که مقلدین امام «اطیعواالله واطیعواالرسول واولی الامرمنکم.» را با تمام وجودشان درک کرده ودرسهای ولایت فقیه امام روحی‌فداه به تمام وکمال در گوش جان مسلمین جای گرفته است واین دولت ومجلس وملت وتمامی پیروان ومقلدین امام اطاعت از شما را اطاعت از ولی عصر دانسته وآن را بر خود فرض میشمارند  وانصافاً کسی بر ولایت امر مسلمین از شما که مجتهدی عادل ، فقیهی سیاستمدار وشخصیتی با فضائل عالی انسانی واهل علم و عمل ، زهد وتقوا و جهاد و توکل میباشید اولی‌تر نیست.      اینجانب از مجلس معظم خبرگان به خاطر انتخاب بسیار شایسته وبه موقع جنابعالی  و از مراجع بزرگ تقلید وحضرت آیات وعلماء اعلام ومدرسین حوزه های علمیه وائمه جمعه و جماعات ووعاظ سراسر کشور به خاطر اعلام پشتیبانی از آن رهبر شایسته سپاسگزاری مینمایم و به ملت وعلماء و سیاستمدارن عرض میکنم که رسول الله را خداوند عزت رسالت داد، امیرالمؤمنین را خداوند شوکت ولایت داد، ولی عصر را خداوند ولی بشریت تعیین فرمود وخمینی کبیر را خداوند متعال برانگیخت.      و اگر امروز امام ورهبر ومراد ما در میان ما نیست چه باک که به قول امام فقیه: خدا باماست «ومن یتوکل علی الله فهو حسبه» و خداوند حافظ اسلام وقرآن و انقلاب است که : «انا نحن نزلنا الذکرو اناله لحافظون» و همچنین اعلام میکنم که آیات قرآن کریم ودرسها وپیامهای حضرت امام در وجوب اطاعت میکنم که آیات قرآن کریم ودرسها وپیمهای حضرت امام در وجوب اطاعت از ولی فقیه وولی مسلمین چیزی نیست که با فقدان حضرت امام به فراموشی  سپرده شود. همه باید بدانند که اطاعت از ولی مسلمین یک تکلیف الهی، شرعی، انقلابی وملی بوده وهر کس که برخلاف آن سخن ران محکومیت او محرز است000 پرچم لااله‌الاالله و محمد رسول الله را در سراسر گیتی به اهتزاز درنیاوردیم از پای نخواهیم نشست وتا ظلم و بی عدالتی هست مبارزه هست و تا مبارزه هست ما هستیم ولازمه تحقق همه اینها اطاعت از ولی فقیه است و دشمنان اسلام از شرق و غرب از ضد انقلاب داخلی وخارجی و وسواسان خناس بدانند که اسلام شکست بردار نیست وانقلاب اسلامی تا حصول به اهداف نهائی خود ب اتکال به خداوند والهام از وصیت نامه و فرامین امام عزیز تمامی سنگرهای کفر را به تسخیر درخواهد آورد والسلام علیکم ورحمه الله
3- تذکرات نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به مسؤولان اجرائی کشور به وسیله آقای رئیس.
رئیس- تذکرات نمایندگان مجلس به مسؤولان اجرائی کشور.     آقای اسدی نماینده اسلام‌آباد غرب به شورایعالی قضائی درخصوص تسریع در رسیدگی به پرونده تعاونی نخودکاران وتسریع در رسیدگی به پرونده تعاونی قبلی مرغداران.      آقای هدایتی نماینده فریدن وفریدون شهر به وزیر کشاورزی درخصوص تأمین کود شیمیائی کشاورزان منطقه.     به وزیر راه در مورد جاده کمربندی داران ومیاندشت.       به وزیر کشور در خصوص تشکیل شورای تأمین استان.      آقای عظیمی نماینده طرقبه و چنارن به آقای نخست وزیر و وزیر کشاورزی در مورد رسیدگی به وضع کشاورزان طرقبه وچناران.      آقای طاهائی نماینه تنکابن ورامسر به وزیر برنامه وهیأت دولت در خصوص تسریع در تخصیص اعتبار مربوط به  مساعده خانواده های سربازان تحت پوشش کمیته امداد.      آقای قریشی نماینده خمین به وزیر نفت درخصوص تأمین نفت مورد نیاز خمین و روستاهای اطراف تذکر داده اند.
4- مراسم تحلیف اعضاء هیأت رئیسه در شروع اجلاسیه دوم از دوره سوم قانونگذاری مجلس شورای اسلامی
رئیس- آقایان اعضاء هیأت رئیسه تشریف بیاورند. ما باید مراسم تحلیف را بعد از انتخابات انجا بدهیم یعنی بعد از انتخاب هیأت رئیسه طبق آئین نامه برای وفاداری به آئین نامه ، برای انجام وظیفه بر اساس آئین نامه داخلی باید سوگند یاد بکنند که متن سوگندی موجود است که ما همان متن سوگند را میخوانیم.     (به شرح زیر خوانده شد.)
بسم الله الرحمن الرحیم .       ما اعضاء هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در برابر قرآن مجید به خداوند قادر متعال سوگند یاد میکنیم که حداکثر توان خود را برای اجراء

آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی با مراعات بی طرفی کامل در انجام وظائف به کار گیریم و از هرگونه اقدام مخالف آئین نامه اجتناب نمائیم. والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته.
5- طرح اعتبارنامه آقای محمد کریم مروجی نماینده بروجرد وتصویب اعتبارنامه ایشان.
رئیس- اعتبارنامه آقای محمد کریم مروجی از شهرستان بروجرد مطرح میشود.
منشی- اعتبارنامه آقای محمدکریم مروجی از شهرستان بروجرد مطرح است مخبر شعبه سوم برای گزارش تشریف بیاروند. (اظهاری نشد) آقای حائری زاده نائب رئیس کمیسیون بفرمائید.
سید ابوالحسن حائری زاده( نایب رئیس شعبه 3) – بسم الله الرحمن الرحیم. گزارش از شعبه سوم به مجلس شورای اسلامی.       اعتبارنامه جناب آقای محمد کریم مروجی از حوزه انتخابیه شهرستان بروجرد که پس از انجام مراسم تحلیف به این شعبه ارجاع گردیده بود در جلسه روز 22/3/68 مورد بررسی قرار گرفت و به اتفاق آراء مورد تأیید قرار گرفت.
          رئیس شعبه سوم- محمدعلی حقی
رئیس- اعتبارنامه آقای مروجی از بروجرد مطرح است. لطفاً بایستند که با چهره ایشان آشنا بشوند. معترضی در مجلس نیست.      اعتبارنامه آقای مروجی نماینده بروجرد تصویب شد. (تکبیر نمایندگان) خوب، دستور را شروع کنید ، دستور امروز یک فوریتی مربوط به همه پرسی است.
6- ادامه بحث لایحه همه پرسی در جمهوری اسلامی ایران و تصویب موادی از آن.
منشی- ماده (6) را میخوانم. (یک پیشنهاد هم آقای موحدی ساوجی در این ماده دارند.)
ماده 6- اخذ رأی در داخل وخارج از کشور در یک روز انجام میشود و مدت آن 10 ساعت است ودر صورت ضرورت قابل تمدید میباشد.
تبصره 1- تشخیص ضرورت و مدت تمدید اخذ رأی به عهده وزیر کشور است.
تبصره 2- اخذ رأی باید در یکی از روزهای تعطیل رسمی انجام گیرد.
رئیس- پیشنهاد آقای موحدی ساوجی چه بود؟
منشی- پیشنهادشان اینجا است:       «تبصره 1- تشخیص ضرورت و مدت تمدید با شورای نگهبان واعلام آن با وزارت کشور میباشد.»
رئیس- آقای موحدی بفرمائید.
موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم. در ماده(6) تبصره (1) در ارتباط با تمدید مدت برگزاری این همه پرسی هیچگونه نقشی به شورای نگهبان نداده اند و ما عملا در انتخابات مشاهده کردیم که وزارت کشور مثلا گاهی در کل کشور فرض کنید یک ساعت، دو ساعت بر مدت انتخابات اضافه میکند، خوب این یک امر سراسری است برای اینکه احساس میکند که در بعضی از فصول افراد در ساعاتی که میوانستند رأی بدهند این ساعات باید تمدید بشود و روز بیشتر سر کار هستند . در روستاها، در مراکز تولیدی وامثال ذلک00 این است که لازم میبینندگاهی یکی دو ساعت به صورت سراسری تمدید کنند.       اما گاهی هم در مناطق مختلف تمدیدهای خاصی صورت میگیرد و گاهی یکی دوبار تمدید میکنند واین معلوم نیست که بر اساس چه دلیلی هست و اعتراضاتی هم مردم به دنبال این مسأله دارند ومردم احتمالاتی میدهند که فرض کنید که بعضی جاها را تمدید میکنند، بعضی مناطق را تمدید نمیکنندو برای مردم این مسأله روشن نیست که دلیل این کار چیست؟ این ست که ما تمدید مدت را اگر صرفاً بر عهده وزارت کشور بگذاریم از آنجائی که شورای نگهبان هم در انتخابات وهم در همه پرسی نقش دارد و مسؤول صحت برگزاری انتخابات شورای نگهبان است این صحت فقط بعد از برگزاری که نیست .حین برگزاری انتخابات وهمه پرسی وحتی قبل از برگزاری همه پرسی وانتخابات اگر چنانچه لازم باشد یک سری سیاستها و برناه های پیش گرانه باید ما این پیش بینی لازم را بکنیم. بنابراین در اینجا هیچ نقشی برای شورای نگهبان قائل نشده اند ، حالا اینکه گفته اند مثلا تشخیص آن با شورای نگهبان است واعلام آن با وزارت کشور. به جهت اینکه این است که باید هر دو نقش داشته باشند، از این جهت من این پیشنهاد را کرده ام.
منشی- مخالف آقای اکرمی هستند بفرمائید.
سید رضا اکرمی- بسم الله الرحمن الرحیم. جناب‌ آقای موحدی ساوجی عنایت نکردند که اصل نود ونهم وظیفه ای که برای شورای نگهبان تصریح کرده به این صورت است: «شورای نگهبان نظارت بر انتخاب رئیس جمهور، انتخابات مجلس شورای ملی ومراجعه به آراء عمومی  و همه‌پرسی را  برعهده دارد. »       بنابراین وقتی شورای نگهبان حالت نظارت داشت دیگر معنا ندارد که بیائیم در مورد اصل وقت، یا تمدید وقت آن هم دربعضی از نقاط با د ساعت (کمتر و بیشتر) بیاید خودش را وارد جریان بکند. ما همچنانکه برای اصل 10 ساعت نیامدیم به شورای نگهبان نقش بدهیم، معنا ندارد در فرع آن که موردی وموضعی هست بیائیم برای او نقشی قائل بشویم. این یک نکته.      نکته دوم اینکه آقای موحدی این را بفرمایند که اگر ما گفتیم شورای نگهبان هم نظر بدهد وهماهنگ با او بشود. یعنی در تهران وزارت کشور با شورای نگهبان بنشینند هماهنگ بکنند، یا نه در هر شهرستانی یا مرکز استانی استاندار وفرماندار بنشینند با اعضای نظارت شورای نگهبان آنجا در باره مورد بحث بکنند؟ اگر اینجور باشد که باید بگوئیم در همه شهرهایی که میخواهند تمدید بکنند آنها بنشینند، ممکن است اصلا مرکز چنین چیزی را صلاح نداند. یا اگر بگوئیم مرکز بنشینند ، خوب چگونه شورای نگهبان اطلاعات کامل میتواند داشته باشد که بتواند تصمیم بگیرد.      اشکال مهم این هم این است که گاهی ممکن است تمدیدها خاص معنا دار دارای احتمالات باشد ما خیلی میتوانیم اشکال در باره انتخابات از بیسوادی گرفته تا مسائل دیگر داشته باشیم. اما به خاطر موارد اندک و جزئی انصاف مطلب این است که ما نایئیم یک چیزی را قرار بدهیم که ضرورت و لزومی برای آن نیست وحتی مشکل ساز نیز خواهد بود. والسلام.
منشی(بیات)- کمیسیون یا دولت صحبت کنند.
سید رضی حسینی المدنی(مخبر کمیسیون شوراها وامور داخلی)- بسم الله الرحمن الرحیم. کمیسیون به همان دلایلی که آقای موحدی فرمودند به همان دلیل مخالف این پیشنهاد هست. برای اینکه وظیفه شورای محترم نگهبان نظارت هست وبایستی در همان سطح بالا وعالی که هستند نظارت داشته باشند ودر این مسائل جزئی وریز فکر میکنم که شاید مادون شأنشان باشد که بخواهند در این مسائل ریز وجزئی دخالت داشته باشند .      اینکه فرموند گهاگاهی تمدید میشود، ممکن است به خاطر مسائل خاصی باشد یا اعمال غرض باشد، این یک مسأله دیگری است که اگر واقعاً چنین مسائلی باشد بایستی به آن مسائل رسیدگی بشود و این دلیل بر نقص قانون نمیشود. ما بایستی به آن مسائل رسیدگی کنیم تا آن افراد  آن خلافها را صورت ندهند. بنابراین در اینجا به نظر کمیسیون داخل همان چیزی که تصویب شده و در کمیسیون به تصویب رسیده است نظر کمیسیون هست و با این پیشنهادآقای موحدی به شدت مخالف هستیم. چون ما فکر میکنیم چون مسؤول برگزاری انتخابات وزارت کشور هست ومسؤول صحت وسقم انتخابات شورای نگهبان هست، به همین  شکلی که در اینجا آمده بهتر هست. والسلام.
منشی- نماینده دولت صحبت کند.
دکتر سید محمد صدر (معاون سیاسی وزارت کشور)- بسم الله الرحمن الرحیم. با پیشنهاد ارائه شده دولت موافق نیست، دلیلش هم این است که اشاره کردند این کار صرفاً یک کار اجرائی و از وظایف وزارت کشور است. نحوه کار هم این است که از طریق هیأتهای اجرائی در کل کشور به بخشدار یا فرماندار این نیاز منتقل میشود وآنها بلافاصله با وزارت کشور تماس میگیرند وآن دستور صادر میشود.      نکته بسیار مهمتر فوریت قضیه است . یعنی بعضی وقتها برای تصمیم گیری وزارت کشور مثلا یک ربع یا نیم ساعت یا حداکثر یک ساعت وقت

دارد. در این یک ساعت بای تصمیم گیری بکند که دو ساعت انتخابات فلان شهرستان مدتش اضافه بشود یا نه؟ قطعاً تأیید میفرمائید که وقتی که این اندازه کار فوری است وزمان کم هست این هماهنگی اصلا از نظر عملی امکانش نیست. در عین حال جلسه قبل هم عرض کردم که تمام این مواد بر مبنای قوانین قبلی که تصویب شده نوشته شده که عین این قضیه در اتتخابات ریاست جمهور هست که تبصره 1. ذ یل ماده (20) میگوید «تشخیص ضرورت و مدت تمدید اخذ رأی در سراسر کشور به عهده وزیر کشور است» این یک روالی بوده که تمام قوانینی که تاکنون در مجلس محترم به تصویب رسیده این روال انجام شده، به همین دلیل با پیشنهاد موافق نیستیم خیلی متشکر.
رئیس- 180 نفر در جلسه حاضرند پیشنهاد آقای موحدی را برای رأی گیری مطرح کنید.
منشی- پیشنهاد آقای موحدی این است که بجای «تشخیص ضرورت و مدت تمدید اخذ رأی به عهده وزیر کشور است، ایشان گفته اند «تشخیص ضرورت ومدت تمدید با شورای نگهبان واعلام آن با وزارت کشور میباشد»
رئیس چهار نفر الان ما بدون کارت داریم بنابراین 184 نفر در جلسه حاضرند. آقایانی که با این پیشنهاد قزائت شده موافق هستند قیام بفرمایند دو نفر ایستاده اند. تصویب نشد.
منشی- آقای ذوالقدر دو تا پیشنهاد در همین ماده (6) دارند گفته اند «در خارج از کشور زمانش 24 ساعت وبا گذرنامه هم اخذ رأی بشود. »      آقای ذوالقدر توضیح بدهند.
سید مصطفی ذوالقدر- بسم الله الرحمن الرحیم. غرض از این پیشنهاد بنده این است که برادران محترم توجه کنند که در خارج از کشور اصلا شناسنامه به کلی مطرح نیست وهمیشه گذرنامه هست که هر وقت انسان سفارتخانه میرود یا کاری دارد برای انجام آن به آنجا مراجعه میکند آنجا اصلا شناسنامه را نمیشناسند فقط گذرنامه شخص را میشناسند. و یا همین مسافرانی که از ایران به خارج از کشور میروند (99%) شناسنامه با خودشان نمیبرند. و همه با خودشان گذرنامه میبرند. لذاست که من پیشنهاد کرده ام که در خارج از کشور با گذرنامه رأی گیری بشود. یعنی همانطوریکه در داخل حتماً باید با شناسنامه مطرح باشد در خارج از کشور حتماً باید با گذرنامه رأی گیری بشود.       پیشنهاد دیگر ما این بود که در خارج از کشور مثل داخل ایران نیست که در هر محله ای فرض کنید یک صندوق رأی باشد و مردم به آسانی بتوانند بروند در رأ‌ی گیری شرکت کنندوبعد در خارج از کشور مردم آرزو دارند که مهر جمهوری اسلامی در شناسنامه آنها یا در گذرنامه آنها باشد حتی بعضی برای تبرک خدا میداند ما در کویت که بودیم که آنجا انتخابات برگزار کردیم بعد از دو روز بعضی میآمدند گریه میکردند که چرا باید مهر جمهوری ا سلامی در شناسنامه ما نباشد. وبعد راهها هم دور است شما میدانید در یک کشور فقط درسفارت صندوق رأی هست. و دیگر در هر شهرستان ودر هر کجا نمیتوانند که صندوق بگذارند لذاست آمدن مردم در خلال ده ساعت وپانزده ساعت ممکن نیست و لذاست که من پیشنهاد کردم که 24 ساعت مدت بشود. و با گذرنامه هم رأی گیری شود. والسلام علیکم ورحمه الله.
منشی- مخالف آقای اکرمی.
سید رضا اکرمی- بسم الله الرحمن الرحیم. اولا جناب آقای ذوالقد ر عنایت نکردند که در خود قانون هست هر جا ضرورت داشته باشد مدت تمدید میشود. و حداقل مدت مشخص است ده ساعت است اما حداکثر وقتی با وزارت کشور هماهنگ بکنندخوب طبیعتاً قابل تمدید هست و از این نظر نگرانی ندارد.      اما اینکه ما بگوئیم الا ولابد 24 ساعت یعنی چه؟ یعنی کل 24 ساعت شبانه روز در سفارتخانه باز باشد، چهار بعد از نیمه شب یک بنده خدایی میخواهد بیاید رأی بدهد. آخر این واقعاً یک  کار معقولی ومعمولی خواهد بود که بگوئیم بیایند آنجا وچنین کاری را انجام بدهند. ایشان میفرمایند که سهولت و دسترسی آنجا آسان نیست. ما عرض میکنیم همینطور جمعیت اندک است واز قبل میتوانند خودشان را آماده کنندو سفارتخانه یا کنسولگری ما آنجا میتواند زمینه را برای آگاهی دادن واطلاع دادن و مطلع کردن آنها قبلا فراهم بکنند.    یا در مورد گذرنامه ایشان گفتند که شناسنامه را آنجا کسی نمیشناسد.یعنی چه؟ کسی نمیشناسد؟ یعنی سفارتخانه نمیشناسد؟ کنسولگری نمیشناسد؟‌این که معلوم است سفارتخانه و کنسولگری که شناسنامه را کاملا میشناسد و مطلع است ومیداند. شناسنامه را میشناسد. در مورد اینکه تیمناً و تبرکاً میخواهند مهر بخورد حالا مهر چه در شناسنامه بخورد و چه در گذرنامه هیچ مشکلی ندارد. ما نیائیم یک کارهایی را انجام بدهیم و آن افرادی که از کشور خارج میشوند قطعاً شناسنامه را باید همراه ببرند. گاهی در داخل کشور هم همینجور است . شما میفرمائید خارج از کشور نه. بنابراین من با هر دو پیشنهاد ایشان مخالفم.
منشی- موافق آقای شهریاری.
سید کمال الدین شهریاری- بسم الله الرحمن الرحیم. اگر برادران به فرمایشات برادرمان آقای ذوالقدر عنایت کرده باشند ایشان مطرح نکردند که در خارج سفارتخانه شناسنامه را نمیشناسد. بحث شناختن شناسنامه نبود. شناسنامه یک فرد ایرانی برای اعضای سفارت ایران در خارج کاملا شناخته شده است. منتهای مراتب آنچه که آقای ذوالقدر اشاره کردند عدم لزوم شناسنامه در خارج برای مسافر هست. یعنی کسانیکه به خارج مسافرت کرده باشند، غالباً تأیید میفرمایند که انسان وقتی میخواهد از کشور خارج بشود آن مدرکی که در همه جایش از همه مورد نیاز هست آن پاسپورت و آن گذرنامه هست که هویت وملیت و تمام مشخصات آن شخص در آن پاسپورت میرود بخاطر اینکه شناسنامه در خارج اعتباری ندارد وآن پاسپورت کار شناسنامه را انجام نمیدهد معمولا شناسناه را کسی با خودش از کشور خارج نمیکند. بهمین دلیل غالب کسانیکه در خارج از کشور در سفر هستند و آنها هم ضرورتاً باید در انتخابات شرکت بکنند حق مسلم آنها هست که در انتخاب رئیس جمهور، انتخاب نمایندگان همه پرسی قانون اساسی شرکت کنند ونظر خودشان را اعلام بکنندبنابراین نداشتن شناسنامه نباید واقعاً مستمسکی بشود که آنها از این حق واز این قانونی که برایشان در نظر گرفته میشود. استفاده نکنند. بنابراین پیشنهادی که آقای ذوالقدر دادند این است که در خارج از کشور بجای شناسنامه پاسپورت را که حتماً هر ایرانی در خارج جزء ملزومات وضروریاتش هست ، پاسپورت را مورد قبول قرر بدهند و بوسیله پاسپورت شخص بتواند در خارج رأی بدهد. والسلام علیکم ورحمه الله.
منشی- کمیسیون.
سبد رضی حسینی المدنی(مخبر کمیسیون شوراها  و امور داخلی)- بسم الله الرحمن الرحیم. برادران محترم توجه دارند که پریروز بود که حتی در داخل کشور که امکان تخلف واعمال نظر خیلی کمتر بود و حتی برای بیماران در بیمارستان ورزمندگان در پادگانها وزندانهها به هر حال رأی نیاورد وصرفاً بایستی با شناسنامه صورت بگیرد.       در خارج از کشور به این دلیل که نوعاً شناسنامه همراه دارند، شناسنامه چیزی است که باید با هر فردی در هر کجا که باشد، و امکان خلاف کاری خیلی بیشتر هست وامکان نفوذ آنجا خیلی بیشتر هست وممکن ا ست که با دخالتهایی که بشود افراد بیایند هم با شناسنامه رأی بدهند و هم با گذرنامه بدهند. بنابراین این بنظر میآید که کار صحیحی نباشد و ضمناً سال 64 بود که طی یک نامه ای از شورای محترم نگهبان خواسته شده بود این را رد کردند. بنابراین نظر کمیسیون مخالف این پیشنهاد هست. والسلام.
منشی- دولت نظر دارد؟ (دکتر صدرک دولت هم با این پیشنهاد مخالف است) دولت هم مخالف است.
رئیس- دولت هم با این پیشنهاد مخالف است. پیشنهاد آقای ذوالقدر را به رأی میگذاریم ایشان دو تا پیشنهاد دارند آنها را جدا جدا به رأی بگذاریم (ذوالقدر : جدا جدا رأی بگیرید) پیشنهادایشان این است که «ده ساعت» تبدیل بشود به «24 ساعت در خارج » 186 نفر حضور دارند، نمایندگانی که با این پیشنهاد موافق هستند قیام بفرمایند(عده کمی برخاستند) دو سه نفر ایستاده اند رأی نیاورد آن 2-3 نفر منطقه ای هم هست پیشنهاد دوم ایشان این است که بجای شناسناه بنویسیم «گذرنامه » نمایندگانی که با تبدیل «شناسنامه 

در خارج از کشور » با گذرنامه موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.   پیشنهاد دیگری نیست دراین ماده (اظهاری نشد) آقایان ماده (6) را با 2 تبصره که قرائت شد با این اصلاحیه آقای ذوالقدر میخوانم به رأی میگذاریم. بخوانید.    (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 6- اخذ رأی در داخل وخارج از کشور در یک روز انجام میشود و مدت آن 10 ساعت است ودر صورت ضرورت قابل تمدید میباشد.
تبصره 1- تشخیص ضرورت و مدت تمدید اخذ رأی به عهده وزیر کشور است.
تبصره 2- اخذ رأی باید در یکی از روزهای تعطیل رسمی انجام گیرد.
منشی(بیات) – این عبارت آقای ذوالقدر کجا اضافه بشود؟ به چه شکلی اضافه بشود؟ چون در این ماده و تبصره هایش که آن عبارت پیشنهادی نیامده .
رئیس- بلی اصلا این پیشنهاد آقای ذوالقدر مربوط به اینجا نبود این پیشنهاد مربوط به آن ماده قبلی بود که حالا در این ماده (6) بحث شد و در آن ماده اضافه کنید.(منشی: در ماده قبلی) بلی در آنجا که قید «با شناسنامه»آمده بگوئید د  خارج از کشور با گذرنامه یعنی در خارج از کشور تبدیل شناسنامه به گذرنامه 181 نفر حضور دارند موافقان با ماده (6) و دو تبصره که قرائت شد قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (7) را بخوانید.     (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 7- صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است برنامه های آموزشی در باره همه پرسی و همچنین کلمه اعلامیه ها واطلاعیه های مربوطه را که وزارت کشور یا هیأت مرکزی نظارت منتخب شورای نگهبان ضروری تشخیص میدهند از شبکه سراسری یا محلی صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش نماید.
منشی- دراینجا آقای موحی یک پیشنهادی دارند . بخوانم پیشنهاد ایشان را.
رئیس- بخوانید.
منشی- پیشنهاد ایشان این است که آنجا گفته شده «شورای نگهبان ضروری تشخیص میدهند» عبارت «حسب مورد» را هم گفته اند اضافه بشود.
رئیس- اصلا معلوم است که حسب مورد است دیگر یعنی بعضی جاها محلس است و دربعضی جاها شهر است.
علی موحدی ساوجی- منظورم از «حسب مورد» یعنی باید به اطلاعشان برسد.
رئیس- میدانم خوب، میگویم «حسب مورد» هست شورای نگهبان که برای وزارت کشور اطلاعی نمیدهد او هم برای اینها نمیدهد بحثی ندارد که ما وقت مجلس را  روی این طور چیزها بگیریم آقای موحدی ! پیشنهادتا! دیگر صرفنظر کنید که برای اصل ماده رأی بگیریم 180 نفر درجلسه حاضرند نمایندگانی که با ماده (7) که قرائت شد موافقند قیام بفرمایند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (8) خوانده شود.      (به شرح زیر خوانده شد).
ماده 8- مأموران انتظامی در حدود قانون موظف به ایجاد نظم و جلوگیری از هر گونه بی نظمی در جریان همه پرسی و حفاظت صندوقها میباشند. نیروهای نظامی وانتظامی حق دخالت در امور اجرائی ونظارت درهمه پرسی را ندارند.
منشی- کمیسیون امور قضایی پیشنهاد دارد.
رئیس- کمیسیون امور قضایی میخواهند پیشنهادشان را مطرح کنند؟ (اظهاری نشد) چون خودشان نخواستند مطرح نمیکنیم.      181 نفر در جلسه حضور دارند . آقایان توجه داشته باشید که داریم سریع عبور میکنیم نمایندگانی که با ماده (8) که قرائت شد موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (9) خوانده شود.    (به شرح زیر خوانده شد)
ماده 9- آرائی که از طریق خرید وفروش بدست آمده باشد با تأیید هیأت نظارت یا نماینده وی باطل ولی جزء آراء مأخوذه محسوب ومراتب در صورت جلسه قید وآراء مذکور ضمیمه صورت جلسه خواهد شد
منشی- در این ماده هم پیشنهاد نداریم.
رئیس- ماده (9) هم پیشنهاد ندارد. با حضور 182 نفر به رأی میگذاریم نمایندگان موافق این ماده قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (10) خوانده شود.      (به شرح زیر خوانده شد)
ماده 10- در موارد ذیل با تأیید هیأت نظارت با نماینده وی برگهای رأی باطل بوده وجزء آراء مأخوذه محسوب نشده و مراتب در صورت جلسه قید و آراء مذکور ضمیمه صورت جلسه خواهد شد:
1- صندوق فاقد لاک و مهر همه پرسی باشد.
2- آراء زائد بر تعداد تعرفه باشد.
3- آراء کسانیکه به سن قانونی رأی دادن نرسیده باشند.
4- آرائی که شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی داده شده باشد.
5- آرائی که با تقلب و تزویر (در تعرفه ها آراء صورت جلسات شمارش) بدست آمده باشد.
6- آرائی که با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد.
7- آرائی که با شناسنامه کسانیکه حضور ندارن اخذ شده باشد.
8- آرائی که فاقد مهر همه پرسی باشد.
9- آرائی که از طریق تهدید بدست آمده باشد.
10- اوراق رأی متفرقه، غیر از برگ رأی قانونی.
تبصره 1- کل آراء مندرج در صورتجلسه ای که صندوق اخذ رأی آن فاقد اوراق رأی یا برگهای تعرفه باشد با کل و جزء آرا مأخوذه محسوب نخواهد شد.
تبصره 2- به تعداد آراء زائد مذکور در بند 2 قبل از قرائت آراء و بدون توجه به نوع رأی از کل برگهای رأی کسر میشد.
منشی- در اینجا آقای موحدی ساوجی پیشنهاد دارند.
رئیس- پیشنهادشان چه هست بخوانید.
منشی- در بند 9 گفته اند «آرائی که اجباراً اخذ شده باشد»
رئیس- «از طریق تهدید» را کرده اند اجباراً؟
منشی- آقای موحدی بفرمائید.
علی موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم. مسئله تهدید مراتبی دارد. مثلا تهدید یکوقت مالی هست، یکوقت امنیتی هست ، یکوقت شغلی هست و بعد هم تهدید مالی ممکن است یکمقدار ناچیزی باشد . قابل توجه نباشد، همه اینها را ممکن است تهدید بگوئیم یا نه . اصلا یک تهدید لفظی باشد که خیلی هم قابل توجه نباشد و در اینجا ما هر گونه تهدیدی را ولو غیر مؤثر باشد در دادن رأی بخواهیم ملاک قرار بدهیم و رأی را بگوئیم هم باطل است و هم جزء آراء محسوب نمیشود بنظر من کار درستی نیست. آنکه مهم است این است که رأی گرفتن یا رأی دادن اجباری باشد. یعنی طرف تحت فشار به صورتی عمل کرده که نمیتوانسته و مجبورش کرده اند و گفته‌اند توباید به این مورد مثلا به این شخص رأی بدهی. یا درمورد همه پرسی رأی آری حتماً باید بدهی. که بطوری باشد که واقعاً از اختیار خودش خارج شده باشد والا اگر به اراده واختیار خودش عمل کرده وتهدید هم تهدید مهم و مؤثری نباشد ما صرفاً  نمیتوانیم اینجا یک تفسیر روشنی باید از تهدید بشود و واقعاً مواردش  و مصادیقش هم برای ما معلوم بشود. اما اگر «اجباراً» بگوئیم اجباراً یک معنا ومفهوم خیلی روشنی دارد که طرف روی میل واراده خودش عمل نکرده بلکه مجبور بوده که اینطوری رأی بدهد.
منشی- مخالف دارد؟ (اظهاری نشد) حاج آقا مخالف ندارد.
رئیس- اگر مخالفی ندارد، کمیسیون و دولت توضیح بدهند.
سید رضی حسینی المدنی(مخبر کمیسیون شوراها وامور داخلی)- آنچه که مسلم است این است که بایستی مردم آزادانه و بدون ارعاب و وحشت وترس بتوانند در همه پرسی ویا اگر موقع انتخاباتی باشد شرکت کنند. حالا آن تهدیدی که منجر به سلب آزادی بشود یقین اینجا منظور هست و اگر یک شعاری یک کسی بدهد ، یک کسی یک حرفی بزند که مؤثر نباشد و در وقاع سلب آزادی نکند آنجا منظور نیست وفکر میکنم همین جمله ای که اینجا آمده یک جمله کلی هست ومطلب را هم میرساند دیگر خیلی هم نیاز نیست که ما در این ریز بشویم که بگوئیم «اجباراً» منظور را نمیدانیم اجباراً یعنی چه؟ یعنی ما کاری کرده باشیم اسلحه روی کسی گرفته باشیم وبگوئیم آقا شما برو رأی بده که این مسلم نیست، و به هر حال هر نوع تهدیدی که منجر به سلب آزادی از

افراد بشود آنجا شامل این ماده هست ونظر کمیسیون همین است که همین جمله مناسب است.
رئیس- دولت.
سید رضا اکرمی- آقای هاشمی!‌ تهدید یا اجبار بتواند کرد یا 000
رئیس- نه آخر اشکال ایشان در لفظ تهدید بود که کشدار است گفتند که یک مفهوم روشنی نمیشود از آن بگیریم. اگر آن را بگیریم دیگر تهدید یا اجبار منظور نظر ایشان نیست (اکرمی: در مسائل اعتباری آیا تهدید) و اجبار مگر هرد و از نظر معنا000
رئیس- شما که گفتید موافق هستید حالا دوباره که نمیشود صحبت کرد.      181 نفر حضور دارند پیشنهاد آقای موحدی در بند 9 این است که آرائی که از طریق تهدید بدست آمده اینجوری اصلاح بشود. آرائی که «اجباراً» یا «با اجبار» بدست آمده باشد. نمایندگانی که با این اصلاحیه پیشنهادی آقای موحدی موافق هستند قیام بفرمایند (عده کمی برخاستند)رأی نیاورد.
منشی- ایشان پیشنهاد دیگری در تبصره (2) همین ماده دارند «از کل برگهای رأی پس از مخلوط کردن آنها برداشته و کسر میگردد.» آقای موحدی بفرمائید توضیح بدهید.
علی موحدی ساوجی- شاید در همین تبصره «2» هم این معنا نهفته باشد. منتها ما خواستیم تصریح بشود که وقتی فرض کنید که در یک صندوق معلوم میشود که مقداری از آراء زائد است یعنی مشمول یکی از بندهای این ماده است وحالا ما بایستی که از مجموعه آراء به تعداد این آراء باطل شده یا زائد مثلا باید برداشت بکنیم اینجا این معنا تصریح نشده که ما باید آراء را اول مخلوط کنیم. بعد از مجموع آرائی که مخلوط کردیم مثلا ده تایش اگر باطی است ده تا را انتخاب بکنیم. اما اگر این مخلوط کردن نباشد چه بسا ممکن است آنکسانی که سر صندوق هستند بدانند که این آرائی که مثلا مخدوش است رو هست یا زیر است، کجاست؟ ولی اگر چنانچه مخلوط شد دیگر هیچ شائبه ای واشکالی در کار نخواهد بود.
رئیس- اینکه نوشته «بدون توجه به نوع رأی» لابد منظور این است ؟ یعنی آقایان خواسته اند بگویند که از یک موافق یا مخالف برنمیدارند منظور این است حالا این حرف شما آئین نامه ای است.
سید رضا اکرمی- اصلا این لایحه، لایحه همه پرسی است مشخص مطرح نیست.
موحدی ساوجی- منظورم این است آراء باید مخلوط بشود که از یک نوع آراء از صندوق برندارند.
رئیس- بلی میدانم، مخلوط باشد یعنی منظور شما این است که از یک رأی برندارند منظورآقایان هم قید «بدون توجه به نوع رأی» همین است که آراء نه، و آراء آری با هم در صندوق مخلوط بشود، بعداً از صندوق به عنوان رأی باطله یا زائد در بیاورند.
رئیس- مخالف و موافق اگر میخواهند صحبت کنند، صحبت کنند.
منشی- مخالف ندارد.
رئیس- خیلی خوب پس موافق هم صحبت نمیکند دولت و کمیسیون هم صحبتی نمیخواهند بکنند. کمیسیون اگر صحبتی دارید بفرمایید.
حسینی المدنی(مخبر کمیسیون شوراها وامور داخلی) – در اینجا آمده آراء زائد بر تعرفه باشد در وقاع اینجوری هست که وقتیکه احتمال دادند که یک همچو مسئله ای باشد بدون توجه به  اینکه آری هست یا نه هست یا مثلا در انتخابات باشد رأی مال چه کسی هست دست میکنند در صندوق و آنمقدار رأی را برمیدارند و باطل اعلام میکنند و کسانی هم که سر صندوق هستند علم غیب که ندارند که آیا الان نه ها رو هست یا آریها رو هست یا رأی فلان شخص رو هست یا پائین هست. بنابراین نیازی به مخلوط کردن وقاطی کردن اینجور چیزها نمی‌بینیم . والسلام
رئیس- خیلی خوب پیشنهاد آقای موحدی را مشخص کنید رأی میگیریم .
منشی- عبارت این است که بعداز «بدون توجه به نوع رأی از کل برگهای رأی » اینجور اصلاح میشود«از کل برگهای رأی پس از مخلوط کردن آنها برداشته وکسر میگردد. »
رئیس- 180 نفر در جلسه حضور دارند پیشنهاد آقای موحدی را به رأی میگذاریم. نمایندگان موافق این پیشنهاد قیام بفرمایند(عده کمی برخاستند) رأی نیاورد ضمناً آقای رجائی خراسانی یک تذکری داده اند که اصلاح لفظی است درست هم هست آن بندده را ببینید، نوشته که: «اوراق رأی متفرقه غیر از برگ رأی قانونی» اصلا این عبارت با آن عبارتهای بالا نمیخواند چون همه آنها جمله فعلیه آمده این یک جمله اسمیه ای آمده عبارتش هم جالب نیست ایشان نوشته اند عبارت را اینجوری کنید «آرائی که روی برگهای رأی قانونی هست منظور آقایان هم لابد دیگر همین است مگر همین نیست؟ (حسینی المدنی: منظور کمیسیون هم همین است) منظور کمیسیون همین است یعنی روی ورقه ای که غیر از برگهای قانونی هست نوشته بشود پس این عبارت را به جای آن وقتی که رأی میگیریم جای این میگذاریم. پیشنهاد دیگری نیست؟
منشی- نه ، پیشنهاد دیگری نداریم.
رئیس- ماده (10) پیشنهاد دیگری ندارد با دو تبصره به رأی میگذاریم 182 نفر حضور دارند نمایندگان موافق ماده (10) با دو تبصره قیام بفرمایند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (11) خوانده شود.      ( به شرح زیر خوانده شد)
ماده 11- وزارت کشور مأمور اجرای قانون همه پرسی بوده ومسؤول صحت جریان برگزاری آن است و بدین منظور میتواند مأمورانی جهت بازرسی وکنترل جریان همه پرسی به طور ثابت ویا سیار به شهرستانها وبخشها وشعب ثبت نام واخذ رأی اعزام دارد.
منشی- آقای موحدی یک پیشنهادی دارند «و مسؤول حسن اجرای آن است» آقای موحدی بفرمائید.
موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم. کمیسیون بالاخره وقتی که میبیند در بعضی موارد اگر موادی را که تنظیم کرده اشتباهی رخ داده باید بدون تعصب بپذیرد .خود مخبر کمیسیون واز جمله نماینده وزارت کشور در گذشته روی همین قانون همه پرسی در بعضی موارد که من پیشنهاد داشتم تصریح کردند که «مسؤول صحت و سقم انتخابات» وزارت کشور نیست بلکه شورای نگهبان است وتعجب است که این جا همان وظیفه ای که قانون اساسی بر عهده شورای نگهبان گذاشته همین را آمده اند به وزارت کشور داده اند گفتند که «وزارت کشور مأمور اجرای قانون همه پرسی بوده ومسؤول صحت جریان برگزاری آن است.» که مسؤول صحت وسقم انتخابات یا همه پرسی شورای نگهبان است که نظارت میکند وهیچ مقام ومرجع دیگری نیست.     در اینجا ممکن است مراد آقایان این باشد که «مسؤول حسن اجرای این قانون است» یعنی وزارت کشور همانطور که مأمور اجرای قانون همه پرسی است در ارتباط با اینکه درست اجرا بشود یعنی حسن اجرا در کار باشد وغلط اجرا نشود خوب مسؤولیت دارد. بنابراین مسؤول صحت وسقم انتخابات همه پرسی به هیچ وجه نیست.
منشی- مخالف دارد؟
رئیس- مخالف دارد ما با این پیشنهاد مخالفیم برای  اینکه بحث را طولانی نکنیم روی این جهت صحبت نمیکنیم . کمیسیون صحبت کنند.
یکی از نمایندگان- آقای هاشمی موافق صحبت بکند.
رئیس- خوب وقتی مخالف صحبت نکند موافق هم صحبت نمیکند بفرمائید.
حسینی المدنی(مخبر کمیسیون)- مسؤول صحت جریان انتخابات تا مسؤول صحت انتخابات دو  مسأله هست: یعنی وزارت کشور مسؤول این هست که به نحو احسن وشایسته ای انتخابات را برگزار کند واگر چنانچه مسامحه وکوتاهی کند مثلا نیروهای انتظامی را به موقع نگذارد صندوق را به موقع نرساند واین چیزها مسؤول هست شکی در آن نیست.     اما راجع به صحت وسقم انتخابات یا همه پرسی آن شوری نگهبان ا ست و من تعجم از آقای موحدی که اینجور با این الفاظ بازی میکنند وفکر میکنم مطلب خیلی روشن است که اینجا وزارت کشور مسؤول صحت جریان انتخابات یا همه پرسی است وهیچ ربطی به صحت وسقم انتخابات ندارد.والسلام.
رئیس- دولت بفرمائید.

دکتر صدر(معاون سیاسی وزارت کشور)- بسم الله الرحمن الرحیم. همینجوری که از کمیسیون اشاره کردند مسؤول صحت یعنی وزارت کشور باید سعی بکند که این انتخابات را صحیح برگزار بکند حالا اینکه این انتخابات صحیح برگزار شده باشد. قضاوت این با شورای نگهبان است وگرنه این است که خودوزارت کور باید سعی بکند که این انتخابت را با صحت کامل برگزار بشود باز من ماده (3) قانون انتخبات ریاست جمهوری را عیناً میخوانم. توجه بفرمایند.     «‌وزارت کشور مأمور اجرای قانون انتخابات ریاست جمهوری بوده و مسؤول صحت جریان انتخابات است وبدین منظور میتواند مأمورانی جهت بازرسی وکنترل جریان000» یعنی عین همین.
رئیس- خیلی خوب، پیشنهاد آقای موحدی را جهت رأی گیری مطرح کنید.
منشی- پیشنهاد ایشان این است که در ماده 11 وزارت کشور مأمور اجرای قانون همه پرسی بوده ومسؤول صحت جریان برگزاری آن است «مسؤول حسن اجرای آن است».
رئیس- خیلی خوب، 180 نفر حضور دارند موافقان با پیشنهاد آقای موحدی ساوجی قیام بفرمایند (سه نفر ایستادند) تصویب نشد. اصل ماده را به رأی میگذاریم. کسی پیشنهادی ندارد؟
منشی- پیشنهاد دیگری نداریم.
رئیس- 182 نفر حضور دارند آقایانی که با ماده (11) موافق هستند قیام بفرمایند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (12) را بخوانید.      (به شرح زیر خوانده شد)
ماده 12- ارتکاب امور ذیل جرم محسوب میشود:
1- خرید و فروش رأی.
2- تقلب و تزویر در اوراق تعرفه یا برگ رأی یا صورت جلسات.
3- تهدید یا تطمیع در امر همه پرسی.
4- رأی دادن با شناسنامه جعلی.
5- رأی دادن با شناسنامه دیگری.
6- رأی دادن بیش از یکبار.
7- اخلال در امر همه پرسی.
8- کم و زیاد کردن آراء یا تعرفه ها.
9- تقلب در رأی گیری وشمارش آراء.
10- رأی گرفتن با شناسنامه کسی که حضور ندارد.
11- توصیه به ریختن برگ رأی معین از طرف اعضاء شعبه اخذ رأی یا هر فرد دیگری در محل صندوق رأی.
12- تغییر وتبدیل یا جعل ویا ربودن و یا معدوم نمودن اوراق واسناد انتخاباتی از قبیل تعرفه وبرگ رأی وصورتجلسات وتلکس وتلفنگرامها و تلگرافها .
13- باز کردن و یا شکستن قفل محل نگهداری ولاک مهر صندوقهای رأی بدون مجوز قانونی .
14- جا به جائی ، دخل وتصرف ویا معدوم نمودن اسناد همه پرسی بدون مجوز قانونی.
15- ایجاد رعب ووحشت برای رأی دهندگان یا اعضاء شعب ثبت نام واخذ رأی با اسلحه ویا بدون اسلحه در امر همه پرسی.
16- دخالت در امر همه پرسی با سمت یا سند مجعول ویا به هر نحو غیر قانونی.
تبصره- چنانچه وقوع جرائم مندرج در ماده فوق موجب گردد که جریان همه پرسی در یک یا چند شعبه ثبت نام و اخذ رأی از مسیر قانونی خود خارج شود و در نتیجه کلی همه پرسی موثر باشد مراتب وسیله وزارت کشور به منظور طرح در شورای نگهبان به هیأت مرکزی نظارت اعلام میگردد.
منشی- دراین ماده کمیسیون امور قضائی پیشنهاد دارند وآقای موحدی ساوجی هم دو تا پیشنهاد دارند.
رئیس- خیلی خوب کمیسیون اگر خواستند مطرح بکنند آقای موحد ی که حاضرند پیشنهادشان را مطرح کنند.
منشی- آقای موحدی عبارت پیشنهادتان را بخوانم؟
موحدی ساوجی- بله بخوانید.
منشی- پیشنهاد اولشان در بند 2«یا برگ رأی یا صورتجلسات».
موحدی ساوجی- اینجا ظاهراً باید یا بوده باشد.
منشی- شاید همین بوده.
حسینی المدنی (مخبر کمیسیون)- حرف «یا» هست.
منشی- کمیسیون هم میگوید «یا» است. پیشنهاد دومشان تبصره سطر سوم .«مراتب وسیله وزارت کشور یا هیأت مرکزی نظارت به منظور طرح در شورای نگهبان ارسال میگردد» آقای موحدی پیشنهاد دومتان را توضیح بدهید.
موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم. عبارتی که در اینجا آمده این است که: «چنانچه وقوع جرائم مندرج در ماده فوق موجب گردد که جریان همه پرسی در یک یا چند شعبه ثبت نام واخذ رأی از مسیر قانونی خود خارج شود ودر نتیجه کلی همه پرسی مؤثر باشد ، مراتب وسیله وزارت کشور به منظور طرح در شورای نگهبان به هیأت مرکزی نظارت اعلام میگردد.»      من در اینجا به نظرم آمد که اگر چنانچه جریان همه پرسی در یک یا چند شعبه ثبت نام واخذ ر‌أی از مسیر قانونی‌اش خارج بشود و در نتیجه کلی اثر داشته باشد این از دو طریق میتواند به شورای نگهبان منتقل بشود:        یک طریق وزارت کشور است. که وزارت کشور فرض کنید که در یک یا چند شعبه ملاحظه کرده که جریان همه پرسی از مسیر قانونی اش خارج شده ودر نتیجه مؤثر هست این است که گزارش میکند به هیأت مرکزی نظارت شورای نگهبان برای طرح در شورای نگهبان و یا اینکه ممکن است وزارت کشور به این مسأله توجه نکند یا توجه کرده ولی به نظرش این خروج از جریان وخروج از مسیر قانونی د رنتیجه همه پرسی فکر میکند مؤثر نیست.       اما درکل کشور در حوزه های اخذ  رأی از طرف شورای نگهبان هم مأمورانی برای نظارت هستند و اگر چنانچه گزارش گران و بازرسان ومأموران شورای نگهبان هم گزارشی در این رابطه داده اند برای هیأت مرکزی باید هیأت مرکزی هم تصریح کنیم  که میتواند هیأت مرکزی هم دراینگونه موارد گزارش به شورای نگهبان برای بررسی بدهد.      بنابراین چون  در اینجا فقط یک کانال را برای انتقال مسأله به شورای نگهبان ذکر کرده اند و آن وزارت کشور است ما فکر کردیم که رابطه دوم و کنال دوم آن هم خود مأموران نظارت شورای نگهبان باید باشند. و لذا اینطور ما اصلاحش کردیم.
منشی- مخالف دارد؟‌(اظهاری نشد) کسی مخالف نیست.
رئیس- کمیسیون بفرمائید.
حسینی المدنی(مخبر کمیسیون)- یک کانال اینجا وزارت کشور هس که اگر ببیند به خاطر خلاف‌کاریها سرنوشت همه پرسی در آنجا دگرگو ن شده مکلف است که به شورای نگهبان گزارش بکند.       ولی بایستی توجه داشت که آن عزیزانی که از طرف خود شورای نگهبان ناظر هستند و در همه جا حضور فعال دارند منع نشده اند آنها  هم میتوانند گزارش  خودشان را به شورای محترم نگهبان منعکس بکنند و آنوقت هست که شورای محترم نگهبان میتواند تصمیم بگیرد. بنابراین در اینجا به همین شکلی که آمده است نظر کمیسیون هست وبهتر هم هست وضمناً منعی هم نیست اگر چنانچه کسانی از طرف شورای محترم نگهبان ناظر هستند بر شعب، بر صندوقهاو در مراکز آنها آزادند، مستقل هستند میتوانند مستقلا گزارش تهیه کنند وارسال دارند بنابراین نیازی به آوردن این جمله ای که آقای موحدی پیشنهاد داده اند نیست. والسلام.
رئیس- پیشنهاد ا صلاحی کمیسیون قضائی هم گویا در همین حد است پیشنهاد را مشخص بکنید.
منشی- در تبصره ماده (12) آقای موحدی پیشنهاد کرده اند«مراتب وسیله وزارت کشور یا هیأت مرکزی نظارت به منظور طرح در شورای نگهبان ارسال میگردد.»
رئیس- 180 نفر حضور دارند نمایندگانی که با این پیشنهاد موافق هستند قیام بفرمایند(خود آقای موحدی هم قیام نکردند) تصویب نشد. آقای موحدی! منصرف شدید؟
موحدی ساوجی- دارم پیشنهاد بعدی را تنظیم میکنم.

رئیس- خیلی خوب، اصل ماده 12 را با تبصره به رأی میگذاریم نمایندگانی که موافق هستند قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده بعدی خوانده شود.     (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 13- تشکیلات قضائی هر شهرستان یا بخش به منظور پیشگیری از وقوع جرم ضمن هماهنگی با ناظرین شورای نگهبان وهیأت اجرائی اقدامات لازم را در محدوده مقررات معمول میدارد.
منشی- در این ماده پیشنهادی نداریم.
رئیس- 180 نفر حضور دارند موافقان با ماده (13) که قرائت شد قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (14) را بخوانید.       (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 14- رأی دهندگان باید دارای شرایط ذیل باشند:
1- تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.
2- ورود به سن 16 سالگی.
3- عدم جنون.
رئیس- این هم پیشنهاد ندارد؟
منشی- این هم پیشنهاد ندارد.
رئیس- ماده 14 هم پیشنهاد ندارد با حضور 180 نفر رأی میگیریم. موافقان قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. فصل سوم را بخوانید.   (به شرح زیر خوانده شد.)
فصل سوم هیأت اجرائی.
ماده 15-  بلافاصله پس از صدور دستور شروع همه پرسی از طرف وزارت کشور، فرماندار دستور تشکیل هیأتهای اجرائی را به بخشداران صادر نموده و موظف ا ست ظرف سه روز هیأت اجرائی همه‌پرسی شهرستان را به ریاست خود وعضویت رئیس ثبت احوال ودادستان یا نماینده وی و هشت نفر از معتمدین تشکیل دهد.
تبصره – 24 نفر معتمدین بنا بر دعوت کتبی فرماندار یا بخشدار محل ظرف دو روز تشکیل جلسه داده وپس از حضور دو سوم مدعوین در حضور هیأت نظارت از بین خود یا خارج هشت نفر را به عنوان معتمدین اصلی وپنج نفر را بعنوان معتمدین علی البدل هیأت اجرائی با رأی مخفی واکثریت نسبی آراء انتخاب مینمایند.
منشی- این هم پیشنهاد ندارد.
رئیس- ماده (15) پیشنهاد ندارد با حضور 180 نفر به رأی میگذاریم.
منشی- یک پیشنهاد آقای موحدی فرستاده اند و گفته اند «معتمدین محل» اضافه بشود.
رئیس- در هر صورت دیر گفتند کلمه «معتمدین» در کجا اضافه بشود؟
منشی- لابد منظورشان این است که در تبصره به عنوان معتدین محل اضافه بشود.
رئیس- منظورایشان لابد معتمدین محل است این که اشکال ندارد بنویسید معتمدین محل وبحث هم نمیخواهد.
موحدی ساوجی- «معتمدین محل» اضافه بشود.
رئیس- «معتمدین » که از خارج بنا نیست بیاورند قاعدتاً از همین هیأت نظارت است.
موحدی ساوجی- نه ممکن است آقای فرماندار بگوید اینها معتمد نیستند.
رئیس- خیلی خوب حالا بنویسند معتمدین محل که دیگر فرماندار آنجور نگوید. آقای صدر! منظور همان معتمدین محل است. /180 نفر حضور دارند موافقان با ماده (15) و تبصره قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (16) را بخوانید.       (به شرح زیر خوانده شد)
ماده 16- تعداد اعضاء هیأتهای اجرائی شهرستان و بخش وکیفیت ومهلت تشکیل آنها یکسان است .منشی- پیشنهاد ندارد.
رئیس- ماده(16) پیشنهاد ندارد. نمایندگان موافق ماده (16) قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده بعدی خوانده شود:     (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 17- کلیه امور همه پرسی بخش مرکزی را هیأت اجرائی شهرستان انجام میدهد. پیشنهاد نداریم.
رئیس- ماده (17) هم پیشنهادی ندارد به رأی میگذاریم.    180 نفر حضور دارند نمایندگان موافق ماده (17) قیام بفرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد.
منشی- ماده 18- معتمدین هیأت اجرائی باید دارای ایمان والتزام عملی به اسلام و قانون اساسی وحسن شهرت وسواد خواندن ونوشتن بوده و از عوامل مؤثر در تحکیم رژیم سابق ووابسته به گروههای غیرقانونی نباشند.      آقای موحدی یک پیشنهادی در اینجا دارند. «و وابسته به حزب منحله رستاخیز وساواک و گروههای غیر قانونی نباشند» . آقای موحدی ساوجی میخواهید مطرح کنید . یا منصرف شدید؟
موحدی ساوجی- منصرف شدم.
رئیس- نمیخواهند مطرح کنند. 183 نفر در جلسه حاضرند آقایانی که موافق ماده (18) هستند قیام بفرمایند . (اکثر برخاستند) تصویب شد.
منشی- ماده 19 : اعضاء هیأت اجرائی پس از پذیرفتن عضویت ملزم به شرکت در جلسات وانجام وظائف قانونی مربوطه میباشند. پیشنهاد ندارد.
رئیس- 183 نفر حاضرند، موافقان ماده (19) قیام کنند(اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده بعد قرائت شود.    (به شرح زیر خوانده شد)
ماده 20- هیأت ا جرائی بخش بلافاصله پس از انتخاب معتمدین تشکیل جلسه داده وتعداد و محل استقرار شعب ثبت نام واخذ رأی را تعیین نموده وبه وسیله رئیس هیأت به فرماندار جهت طرح در هیأت اجرائی شهرستان اعلام میدارد. آقای موحدی در اینجا یک پیشنهاد دارند. «و به وسیله رئیس هیأت (بخشدار) به فرماندار).
موحدی ساوجی- فکر میکنم که قبول دارند رئیس هیأت اجرائی در بخش بخشدار است.
رئیس- همینطور است . معمولا که بخشدار است.
موحدی ساوجی- اگر ذکر نکنیم معلوم نیست که رئیس آن کیست؟
رئیس- یعنی معمولا بخشدار است حالا در قانون این آمده بخشدار یا میخواهند 00 طبق قانون هر کس رئیس هست. بالاخره که ما قانون داریم برای این یا 00
موحدی ساوجی- حاج آقا قانون همین است.
رئیس- خیلی خوب، بخشدار وقتی که هیأت اجرائی دستور میدهد.
موحدی ساوجی- در ماده (15) نوشته که به ریاست فرماندار در اینجا هم تصریح بشود که به ریاست بخشدار.
رئیس- یعنی به ریاست خودش تشکیل میدهد؟
دکتر صدر(معاون سیاسی وزارت کشور)- ماده (15) که الان به تصویب رسید اجازه بدهید در این مورد بیایم توضیح بدهم.
رئیس- تشریف بیاورید آقای صدر توضیح بدهید.
سید محمد صدر(معاون سیاسی وزارت کشور)- ماده (15) را که همین الان به تصویب رسید من میخوانم: «  بلافاصله پس از صدور دستور شروع همه پرسی از طرف وزارت کشور، فرماندار دستور تشکیل هیأتهای اجرائی را به بخشداران صادر نموده و موظف ا ست ظرف سه روز هیأت اجرائی همه‌پرسی شهرستان را به ریاست خود وعضویت رئیس ثبت احوال ودادستان یا نماینده وی و هشت نفر از معتمدین تشکیل دهد. » یعنی دستور را که به بخشدار میدهد همان جوری که در شهرستان رئیس هیأت اجرائی فرماندار هست در بخش هم بخشدار است این یک چیز واضحی است.
رئیس- خیلی خوب اگر این واضح است منظورتان آن است عیب ندارد ما داخل پرانتز بگذاریم (بخشدار).
فارغ- به استثنای بخشدار مرکزی.
رئیس- نه آن به ریاست فرماندار است .اشکالی ندارد که آن بخشدار باشد چون نظر کمیسیون و دولت هم همین است ما بخشدرا را میگذاریم که نظر آقای موحدی ساوجی هم تأمین شده باشد.
فارغ- آقا ی هاشمی!‌ قید کنید به استثنای بخشدار مرکزی، بخشدار

یک منطقه که جزو فرمانداری است ، رئیس هیأت اجرائی فرماندار است.
رئیس- نه آنکه دستور به او نمیدهند، دستور به بخشهای منطقه میدهند. همانهایی که دستور میگیرند.
فارغ- این باید بشود والا00
رئیس- نه اینجا که اگر مأمور تشکیل هیأت اجرائی باشد هر بخشداری که مأمور تشکیل هیأت اجرائی باشد خودش هم رئیس میشود مثل فرماندار. بخشداری را در پرانتز میگذاریم.
جعفری اصفهانی- اگر اینطور است دیگر قید در  پرانتز لازم است.
رئیس-‌آخر ما با همین قید میفهمیم که خودش رئیسش است یعنی منظور کمیسیون این است که رئیسش هست ولی همانطور که آقای موحدی گفتند فرماندار را گفتند رئیس است اما بخشدار را نگفتند رئیس است. وقتی که در پرانتز بگذاریم(بخشدار) این نظر تأمین است.
جعفری اصفهانی – این دیگر توضیح واضحات است.
رئیس- خیلی خوب توضیح واضحی است که ضرری ندارد. /181 نفر حضور دارند نمایندگانی که با ماده (20) که قرائت شد موافق هستند قیام بفرمایند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (21) را بخوانید.      (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 21- جلسات هیأتهای اجرائی شهرستان وبخش با حضور دو سوم کلیه اعضاء رسمیت یافته واخذ تصمیم با اکثریت مطلق حاضرین خواهد بود. پیشنهادهم ندارد.
رئیس- 182 نفر حاضرند . موافقان ماده (21) قیام کنند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده بعد را بخوانید.     (به شرح زیر خوانده شد)
ماده 2- هیأت اجرائی شهرستان پس از تأیید محلهای استقرار شعب ثبت نام واخذ رأی وبررسی و تأیید وتصویب مصوبات هیأتهای اجرائی بخشها در مورد تعداد ومحل شعب ثبت نام واخذ رأی 9 روز قبل از روز اخذ رأی مبادرت به انتشار اگهی همه پرسی حاوی تاریخ برگزاری ، ساعت اخذ رأی، شرایط رأی دهندگان جرائم و تخلفات ومقررات جرائی و محل ثبت نام واخذ رأی در سراسر شهرستان مینمید.
تبصره- در صورت بروز بعضی از مشکلات با موافقت وزارت کشور مهلت 9 روز تا 7 روز تقلیل می‌یابد.      آقای موحدی ساوجی، «در صورت بروز بعضی مشکلات با موافقت وزارت کشور و شورای نگهبان» پیشنهاد داده اند آقای موحدی بفرمائید.
موحدی ساوجی- بسم الله الرحمن الرحیم. این مهلتی که در این ماده آمده برای انتشار آگهی همه‌پرسی هست ودر این آگهی هم بالاخره تاریخ وساعت وشرائط رأی دهنده وامثال ذلک که لازم هست به مردم اعلام بشود دراین آگهیها اعلام میشود. در تبصره آمده: «در صورت بروز بعضی از مشکلات با موافقت وزارت کشر مهلت 9 روز، تا 7 روز تقلیل پیدا میکند» . ما به نظرمان آمد از آنجائی که انتخابات ویا همه پرسی با دو رکن انجام بشود: یک رکن اجرائی وزارت کشور است ویک رکن نظارتی شورای نگهبان است. این است که اینجا «موافقت وزارت کشور و شورای نگهبان باشد.»
منشی- مخالف کسی نیست؟ (اظهاری نشد) کمیسیون ودولت .
حسینی المدنی(مخبر کمیسیون شوراهاوامور داخلی)- ماه (2) که پریروز به تصویب رسید داریم که: «وزارت کشور، ضمن هماهنگی با شورای نگهبان تاریخ برگزاری همه پرسی را تعیین واعلام خواهد نمود. » بنابراین وزارت کشر یک هماهنگی با شورای محترم نگهبان خواهد داشت ودراینجا چون مسؤول برگزاری وزارت کشور هست و کارش را خودش انجام میدهد ونیازی باز به همان موافقتی که قبلا روی آن صحبت شد ورأی نیاورده، نیست. واگر چنانچه واقعاً شورای عدم هماهنگی باشد. و آن وقت صورت نمیگیرد. پس بنابراین اگر چنانچه وزارت کشور تشخیص بدهد که مدت را تقلیل بدهد، هیچ اشکالی ندارد واین کار را خودش انجام میدهد ونظر کمیسیون با این پیشنهاد موافق نیست. والسلام.
رئیس – خیلی خوب دولت.
دکتر سید محمد صدر(معاون سیاسی وزارت کشور)- عمده مشکلاتی که ممکن است باعث بشود که چند روزی این اقدام عقب بیفتد عمدتاً با مشکلات اجرائی است ویا مشکلات امنیتی که در هر دو مورد  خود وازرت کشور مسؤول است وباید تصمیم گیری بکند و نیازی به موافقت نیست با توجه به این قضیه00 یعنی در تمام طول انتخابات خلاصه هماهنگی با شورای نگهبان وجود دارد. ضمناً باز من تبصره ذیل ماده (45) قانون انتخابات ریاست جمهوری را میخوانم: «در صورت بروز بعضی از مشکلات با موافقت وزارت کشور، مهلت 9 روز تا 7 روز تقلیل می‌یابد.» یعنی این ، عین چیزی است که در انتخابات ریاست جمهوری هم هست که هم زمان با همه پرسی برگزار خواهد شد.
رئیس- 183 نفر در جلسه حضور دارند پیشنهاد آقای موحدی ساوجی را جهت رأی گیری مشخص بکنید.
منشی- پیشنهاد ایشان این است که در تبصره با موافقت وزارت کشور و«شورای نگهبان» هم اضافه بشود.
رئیس- نمایندگان موافق با این پیشنهاد قیام بفرمایند(یک نفر ونیم ایستادند چون آقای حججی کاملا نایستادند) تصویب نشد. اصل ماده (22) وتبصره را به رأی میگذاریم نمایندگان موافق قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (23) خوانده شود.   (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 23- هیأتهای اجرائی شهرستان وبخش ، پس از انتشار آگهی همه پرسی برای هر شعبه ثبت نام واخذ رأی، 5 نفر از معتمدین محلی که دارای سواد خواندن ونوشتن باشند ا نتخاب، وبه فرماندرا، یا بخشدار جهت صدور حکم معرفی مینمایند.
رئیس- پیشنهاد دارد؟
منشی- خیر، پیشنهاد ندارد.
رئیس- خیلی خوب با حضور 182 نفر ماده (23) را به رأی میگذاریم موافقان قیام بفرمایند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (24) خوانده بشود.     (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 24- هیأت اجرائی بخش با تصویب هیأت اجرائی شهرستان میتواند برای مناطق صعب‌العبور وکوهستانی ومسافتهای دور و نقاطی که تشکیل شعب ثبت نام و اخذ رأی مقدور نیست ، شعب اخذ رأی سیار تشکیل دهد. هیأت اجرائی شهرستان نیز میتواند در صورتیکه لازم بداند نسبت به تشکیل شعب اخذ رأی سیار در مرکز شهرستان وبخش مرکزی اقدام نماید وهر دو مورد باید به اطلاع هیأت نظارت برسد. وهمچنین نماینده ای از هیأت نظارت در معیت صندوق سیار بوده و مسیر گردش صندوق را در صورت جلسه ای قید وتأیید نماید.
منشی- ضمناً این ماده هم پیشنهاد ندارد.
رئیس- ماده (24) پیشنهاد ندارد وبا حضور همان رقم قبلی به رأی میگذاریم موافقان قیام بفرمایند(اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده (25) خوانده شود.   (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 25- در سفارتخانه ها وکنسولگری ونمایندگی سیاسی ایران در خارج از کشور، هیأت اجرائی همه پرسی به ریاست سفیر ویا سرکنسول ویا عالیترین مقام نمایندگی سیاسی وعضویت 3 نفر از کارمندان ارشد سفارتخانه، کنسولگری ونمایندگی سیاسی و 5 نفر از ایرانیان مؤمن به انقلاب اسلامی مقیم آن کشور به انتخاب و دعوت سفیر ویا سرکنسول ویا مقام نمایندگی سیاسی تشکیل میگردد.
منشی- آقای هاشمی این ماده هم پیشنهاد ندارد.
رئیس-  181 نفر حضور دارند نمایندگانی که با ماده (25) که قرائت کردیم موافقت دارند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده (26) خوانده شود.    ( به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 26- هیأت اجرائی موضوع ماده فوق پس از خاتمه اخذ رأی و قرائت آراء ، نتیجه را صورت جلسه مینماید. سفیر ویا سر  کنسول ویا عالیترین مقام نمایندگی سیاسی موظف است ، بلافاصله نتیجه را با سریعترین وسیله

مخابراتی ممکن از طریق وزارت امور خارجه به وزارت کشور اعلام دارد.
منشی- پیشنهاد ندارد.
رئیس- این ماده هم پیشنهاد ندارد. نمایندگانی که با ماده (26) موافقند قیام نمایند(اکثر برخاستند) تصویب شد. فصل چهارم خوانده بشود.     ( به شرح زیر خوانده شد.)
فصل چهارم،    شکایت ونحوه رسیدگی .
ماده 27- شورای نگهبان ظرف یک هفته و در صورت ضرورت حداکثر 10 روز، پس از دریافت نتیجه همه پرسی، نظر قطعی خود را به وزارت کشور اعلام و وزارت کشور از طریق رسانه های گروهی، نتیجه نهائی را به اطلاع مردم خواهد رساند.
رئیس- این ماده پیشنهادی ندارد000
عباس عباسی- آقای هاشمی! به جای به اطلاع مردم «به اطلاع عموم» برسد.
رئیس- مردم مگر عموم نیستند؟
عباس عباسی- مردم ، عموم نیست، جمعیت است.
رئیس- خیلی با م فرقی نمیکند. نمایندگانی که با این ماده ای که قرائت شد، موافقند قیام بفرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. ماده (28) خوانده شود.   (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 28- هیأتهای اجرائی موظفند تا دو روز پس از اعلام نتیجه همه پرسی، شکایات واصله را بپذیرند. و ظف 24 ساعت در جلسه مشترک هیأت اجرائی  و ناظرین شورای نگهبان در شهرستان مربوطه به آنها رسیدگی نمایند و نتیجه را صورت جلسه نموده و به وزارت کشور اعلام دارند.
تبصره 1 – کسانی که از نحوه برگزاری همه پرسی شکایت داشته باشند  میتوانند ظرف 3 روز از تاریخ اخذ رأی شکایت مستند خود را به ناظرین شورای نگهبان یا دبیرخانه این شورا نیز تسلیم دارند.
تبصره 2- شکایاتی که قابل رسیدگی خواهد بود که مشخصات شاکی یا شاکیان شامل نام، نام خانوادگی ، شغل، نشانی کامل ، شماره تلفن واصل امضاء شاکی را داشته باشد.
تبصره 3- طرح وربررسی شکایات در مورد افراد محرمانه بوده و افشای آن ممنوع است.
تبصره 4- بازرسان گزارشات خود را منحصراً به مراجع ذیصلاح قانونی ارسال میدارند.
رئیس- ماده (28) هم پیشنهادی ندارد000
عباس عباسی- آقای هاشمی! شکاه نه شاکیان به کار برده بشود.
رئیس- خیلی هم بدتر است زیرا آن جمع عربی است ، فارسی میشود باز شاکیان که جمع شاکی است.
عباس عباسی- آقای هاشمی! شکاه که بهتر است از شاکیان.
رئیس- اگر بخواهیم فارسی بگوئیم این بهتر است برای منطقه شما شاید  آن بهتر باشد.
موحدی ساوجی- آقای هاشمی! من پیشنهد دارم.
رئیس- دیگر گذشت ما اعلام رأی کردیم با حضور 183 نفر ، ماده 28 را با 4 تبصره به رأی میگذاریم ، موافقان قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد . ماده (29) خوانده شود.    (به شرح زیر خوانده شد.)
ماده 29- هیأت اجرائی پس از بررسی شکایات وگزارشات ، چنانچه تشخیص دهد که امور همه‌پرسی در یک یا چند شعبه از جریان عادی خارج شده وصحیح انجام نگرفته با تأیید شورای نگهبان همه پرسی را در یک یا چند شعبه مزبور باطل اعلام مینماید.
رئیس- 184 نفر حاضرند موافقان ماده 29 قیام کنند. (اکثر برخاستند.) تصویب شد. فصل پنجم قرائت شود.     (به شرح زیر خوانده شد.)
فصل پنجم – مجازات.
ماده 30- مجازات تخلف از بند 15 ماده 12 به ترتیب زیر تعیین میگردد.
الف- چنانچه مرتکب بدون اسلحه ایجاد رعب ووحشت نماید تا 74 ضربه شلاق محکوم میگردد.
ب- چنانچه ایجاد رعب ووحشت خواه به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند تا 74 ضربه شلاق ویا حداکثر تا 2 سال حبس محکوم خواهد شد.
منشی- کمیسیون قضائی پیشنهاد دارند.
رئیس- پیشنهاد  کمیسیون قضائی چه هست بخوانید.
منشی- پیشنهاد این است: ماده (30) به صورت زیر اصلاح گردید:       ماده 30- مجازات تخلف از بند 15 ماده 12 با رعایت شرایط وامکانات خاطی ودفعات ومراتب جرم و مراتب تأدیب از وعظ و توبیخ وتهدید ودرجات تعزیر به ترتیب زیر تعیین میگردند:
الف- چنانچه مرتکب بدون اسلحه ایجاد رعب ووحشت نماید تا 74 ضربه شلاق محکوم میگردد.
ب- چنانچه ایجاد رعب و وحشت خواه به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند تا 74 ضربه شلاق وحداکثر تا 2 سال حبس محکوم خواهد شد.
رئیس- خیلی خوب آقای عمید توضیح بدهند. ضمناً آقایان توجه بکنید ما در مسأله تعزیرات آن اجازه ای را که داشتیم این بود که با پیشنهاد کمیسیون قضائی این تعزیرات را تصویب بکنیم حالا این همان است که ایشان پیشنهاد کرده اند بفرمائید.
عباسعلی عمید زنجانی- بسم الله الرحمن الرحیم. آقایان عنایت بفرمایند آن عبارتی که منشی محترم قرائت کردند ، آن عبارتی است که شورای محترم نگهبان در مورد مجازاتهای تعزیری مقرر کردند که حتماً باید گنجانده بشود. چون در تعزیرات که در دست حاکم است باید سلسله مراتب بین حداقل و حداکثر ملاحظه بشود و آن مراتبی است که خاطی دارد و سلسله مراتبی است که از نصیحت واز کیفیت امر به معروف و نهی از منکر شروع میشود بنابراین آن عبارت، عبارتی است که همواره در مجازاتهای بازدارنده و تعزیری باید مراعات بشود.      در مورد خصوصیات مجازاتی که دراین ماده 30 آمده باید عنایت داشته باشید که اگر به مرحله ایجاد رعب و وحشت منتهی میشود  و مسأله به صورت حمل سلاح توأم با ایجاد رعب ووحشت باشد، محارب صدق خواهد کرد.      اما در اینجا فرض بر این است کسی که مرتکب این جرم شده اسلحه نداشته وایجاد رعب ووحشت هم نکرده بنابراین مادون الحد شلاق 74 ضربه خواهد شد. منتها تعیین میزان بین حداقل و حداکثر را قاضی ودادگاه تعیین خواهد کرد.       در مورد بند ب دقیقاً همینطور است که ایجاد رعب ووحشت خواه به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند چون همه جا که شخص حمل سلاح میکند یا اسلحه میکشد به قصد ایجاد رعب ووحشت ، محاربه نیست. محاربه آنجائی است که مردم را بترساند یعنی جنبه عمومی داشته باشد .     اما اگر بین دو نفر مخاصمه شخصی است ونفر اول اسلحه میکشد برای ایجاد رعب در مقابل خصمش و فقط جنبه شخصی دارد واین محاربه صدق نمیکند چون محاربه صدق نمیکند لذا حداکثر شلاق که برای تعزیر هست، 74 است چون 75 خودش حد حساب میشود. بنابراین حداکثر 74 ضربه شلاق منموظر شده ودر مورد حبس هم حضرات عنایت داشته باشند  که نظر کمیسیون قضائی با توجه به مشکلات زندانهای کشور که بالاخره مشکل اجرائی دارد ، سعی بر آن است که کمیسیون کمتر مجازات حبس وزندان مقرر بکند.      اما در اینجا از بابت اینکه دادگاه مخیر باشد بین تعزیر و بین حبس، تا دو سال حبس اینجا به عنوان حداکثر منظور شده، اما حداقلش خواه ناخواه از چند ساعت میتواند تا این حداکثر.     توضیحی که من باید دوباره رویش تأکید و اشاره بکنم این است که تصور نشود که بند (ب) همان محاربه است که خوب کسی که حمل سلاح میکند یا تجهیز صلاح میکند یا اینکه برای ایجاد رعب ، اسلحه میکشد، چگونه میشود که مثلا او 74 ضربه شلاق بخورد این مفروض این است که محاربه به او صدق نمیکند. واین برای ارعاب مردم نیست. این در صورتی است که مخاصمه شخصی باشد وبرای ارعات شخص یا اشخاص معین صورت گرفته باشد.
 
بنابراین پیام این ماده (30) دو جهت است: یکی اضافه کردن آن عبارتی است خوانده شده به خاطر واگذار کردن سلسله مراتب به قاضی ودادگاه در تعزیرات مجازاتهای تعزیری.     مسأله دوم هم در مورد بندهای الف وب هست که دو تا مرتبه است با دون محاربه که یکی از آن دارای مجازات بیشتر و دیگری مجازات کمتر هست .       ممکن است شیشه ای به نظر بعضی از سروران برسد. که بند (ب) با بند (الف) چندان تفاوتی ندارد با وجود اینکه بند (الف) مفروض این است که اسلحه نکشیده ولی در بند ب مسأله این است که همراه با اسلحه ایجاد رعب کرده ، چطور در هر دو مورد یک نوع مجازات تعیین شده این را باید توجه داشته باشید که من جواب این سؤال مقدر را عرض بکنم. درست است که حداکثر یکسان است البته با این تفاوت که در بند (ب) 2 سال زندان هم اضافه شده اما چون حداقل وحداکثر دارد ، ممکن است قاضی در مورد بند (الف) مثلا مجرم را به 20 ضربه شلاق محکوم بکند اما در بند (ب)به  70 ضربه، تفاوت بین مورد بند (الف) و مورد بند (ب) به وسیله قاضی تعیین میشود چون حداقل و حداکثر نوسان ، زیادی دارد. مراتب اقل برای بند (الف) است ومراتب اکثر برای بند(ب) هست والسلام علیکم.
منشی- آقای موسوی تبریزی مخالف و آقای اکرمی موافق.
سید حسین موسوی تبریزی- بسم الله الرحمن الرحیم. مخالفت من همان مسائلی است که جناب آقای عمید اشاره کردند وخواستند پاسخ بدهند که به نظر من پاسخهای درستی نبود.      مسأله این است که در احکام مجازات ما یا حدود و یا تعزیرات را داریم اگر جرائم به حد حدود برسد قطعاً احکام حئدود باید طبق تعیین حکم شرعی پیاده بشود. اگر به حد حدود نرسد احکام تعزیرات دارد آقایان در بند (ب) اولا فرض کردند که سلاح داشته باشد، رعب ووحشت هم ایجاد  بکند. من نمیدانم آقای عمید این را از کجا باین میکنند رعب ووحشت در عموم باید باشد؟      اولا مسأله انتخابت مسأله عامله است وعموم است، شخصی نیست ولو یک نفر را بترساند شخصی نیست عمومی است.      و ثانیاً ما در روایاتمان داریم و و فقه ما و فتوای فقهای ما هم بر این اساس است حتی اگر یک نفر را بترساند «من سل سیفه لخافه الناس او شهر سیفه لخافه الناس» حتی ناس درست است که گفته شده ولی در مصداق ولو یک نفر را بترساند در جاده ای می‌ایستد شمشیر میکشد یا اسلحه میکشد یک نفر را میترساند این عنوان محارب برایش صدق میکند مسلماً محارب حساب میشود. بالخصوص در رابطه با انتخابات واین مسأله عامه مدرم باز هم مسلما محارب صدق میکند پس اگر محارب صدق بکند حکمش از نظر جزا مشخص است جزای محارب را دارد.      اما علی فرض اگر هم بگوئیم محارب صدق نمیکند میشود جرمی که کمتر از محارب است یعنی جرمی که حد مشخصی از نظر شرع مقدس اسلام ندارد میشود تعزیرات. وقتی تعزیراات شاید ما باید با یک بند مسأله را دیگر تمام بکنیم بگوئیم کسانی که اینگونه کارها را انجام میدهند. از فلان قدر تا فلان قدر زندان دارد آن وقت قاضی خودش بر اساس کیفیت کار وحجم جرمی که این شخص انجام داده است حالا 50-60 ضربه و40 ضربه شلاق انجام میدهد که ما دون حد را آقایان فکر کردند 74 ضربه است. بند (ب) وبا بند (الف) از نظر شرع مقدس اسلام اگر محارب صدق نکند فرق نمیکند در یک جا باید به نظر قاضی«علی ما یراه الحاکم» باید باشد و اگر فرق میکند، فرقش همان است که عرض کردم محارب میشود و حکم محارب هم حکمش این نیست که آقایان فرمودند واین اشکالی است که آقای عمید هم توجه داشته ولی جوابهای ایشان قانع کننده نبود والسلام علیکم ورحمه الله.
منشی- موافق آقای اکرمی.
سید رضا اکرمی- بسم الله الرحمن الرحیم. من استدعا میکنم که نمایندگان محترم عنایت بفرمایند یک مقدار این بحث دقیق است من از جناب آقای عمید سؤال کردم که بند (الف، ب) آنچه که کمیسیون امور داخله گزارش داده وبا آنچه که شما میگوئید، جز در‌آن مقدمه، هر دو یکی است، و ایشان تصدیق کردند که آری. ولی باز عبارت در بند (ب) یک مقدار تفاوت دارد حالا آن ماده (30) که قسمت اولش است خوب همیشه بوده در همه قوانینی که ما مجازات را مطرح میکردیم این عبارت را اضافه میکردیم: «با رعایت شرایط وامکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم ومراتب تأدیب از وعظ و توزیع وتهدید و درجات تعزیر0000» این را ما در همه قوانینی که مجازات مطرح بوده میگنجاندیم و شورای نگهبان الاو لابد به این نظر داشته و مطرح بوده، این یک قسمت بحث است.     قسمت دوم این است: «چنانچه ایجاد رعب ووحشت خواه به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند تا 74 ضربه شلاق و حداکثر تا دو سال» این نظر کمیسیون قضائی است.     اما کمیسیون امور داخله آمده گفته: «74 ضربه شلاق ویا حداکثر تادوسال» یعنی یکی از این دو تا را در نظر گرفته این عبارت نمیدانم حالا منظور کمیسیون امور داخله این است که 74 ضربه شلاق باشد وحداکثر دو سال زندان هم باشد یا اینکه نه، یکی از این دو تاباشد. کمیسیون امور قضائی میگوید هر دو باشد که خوب روشن است برای اینکه میخواهند جلو متخلف را بگیرند ونرود در مورد انتخابات وهمه پرسی که گاهی سرنوشت یک مملکت و سرنوشت یک کار اساسی با آن تدوین میشود و هماهنگ است بیاید یک کار خلافی را بردارد انجام بدهد حالا تهدید بکند یا اسلحه بکشد و یا چکار بکند و چکار بکند. من با یان قسمتی که میگوید: «هم زندان حداکثر دو سال باشد و 74 ضربه شلاق، » با این قسمت موافقم نه آنچه که در گزارش کمیسیون امور داخله است که تصور من این است که اشتباه است یعنی آنها هم هر دو را میخواهند بگویند باشد «هم زندان حداکثر و هم 74 ضربه شلاق» آن قسمت اول هم لحاظ بشود که ما در همه قوانین لحاظ کردیم والسلام.
منشی- کمیسیون توضیح بدهند.
حسینی المدنی( مخبر کمیسیون امور داخله)- بم الله ا لرحمن الرحیم. مجازاتها و حتی میشود گفت فلسفه قصاص و این چیزها در اسلام در واقع برای جلوگیری از جرم است ودر اینجا پیش‌بینهائی که شده به خاطر واقعاً که افراد متوجه بشوند که اگر خلافی کردند جرم آنها سنگین است وتبعات زیادی خواهد داشت.     و لذا در آنجائی که ارعاب و تهدید باشد و بدون اسلحه صورت بگیرد، کمیسیون تصویب کرده که «74 ضربه شلاق» باید تعزیر بشود ولی جائی که با اسلحه صورت بگیرد و موجب وحشت عمومی هم بشود که البته من همانطور که به خاطرم هست در تحریر الوسیله حضرت امام راجع به محارب اصلا هر کسی که موجب وحشت عمومی بشود. او محارب به حساب میآید و حالا کسی که در اینجا با اسلحه موجب ارعاب و وحشت مردم بشود در حقیقت در سرنوشت عمومی مردم یک چنین دخالتی بکند برای اینکه به مجازات جدی برسد پیشنهاد شده که «74 ضربه شلاق وحداکثر000(فکر میکنم این اشتباه چاپی باشد، تا دو سال هم زندان» پیش بینی شده . یعنی علاوه بر این که شلاق میخرود، دو سال هم زندان پیش بینی شده واین که آقای عمید میفرمایند ما شرایط زندانهایمان چنین وچنان است آن یک بحث دیگری است. ولی واقعاً آنچیزی که خیلیها از آن وحشت دارند ومیترسند همان زندان است در واقع جدا شدن از زندگی و مشکلاتی که بعداً برای آنها پیش میآید و ممکن است همین تمهیدات موجب بشود که دیگر ا“ خلافها کمتر بشود.     بنابراین نظر کمیسیون ، همان نظر اولیه است که : «اگر چنانچه ارعاب و وحشت بدون اسلحه باشد، 74 ضربه شلاق داشته باشد  و اگر چنانچه با اسلحه صورت بگیرد، علاوه بر اینکه شلاق میخورد و تنبیه  و تعزیر میشود، حداکثر تا 2 سال حبس هم پیش بینی شده» و این هم به اختیار قاضی گذاشته شده از اختیارات قاضی هست که تشخیص بدهد که او جرمش چقدر است و چه میزان دخالت کرده وچه میزان واقعاً مؤثر واقع شده که حکم را صادر میکند. والسلام.
رئیس- دولت توضیح بدهند.
دکتر سید محمد صدر (معاون سیاسی واجتماعی وزارت کشور)- بنده در ماخلفت وموافقت نمیخواهم صحبت بکنم و وارد محتوای قضیه نمیشوم چون بحث قضائی است . منتها میخواهم این را عرض بکنم که نه تنها ماده (30) بلکه ماده (30) تا آخر قانون یعنی ماده 35 که بحث مجازات هست، این عیناً از مجازاتهائی که در انتخابات ریاست جمهوری در نظر گرفته شده ، از روی آن نوشته شده و این چیزی است که قبلا به تصویب رسیده و مورد

تأیید شورای محترم نگهبان هم قرار گرفته یعنی از نظر تأیید شورای محترم نگهبان هم ما مشکلی نخواهیم داشت چون قبلا این به تصویب رسیده وما عیناً از روی آن این قانون را نوشته ایم.
رئیس- آقایان توجه بفرمایند این یک نوع اخطار قانون اساسی است چون در پیشنهاد کمیسیون قضائی این مراتب جرم واین چیزها آمده در پیشنهاد کمیسیون خودمان نیامده و ممکن است به همین دلیل از شورای نگهبان برگردد که مواردی اینطوری داشتیم که برگشته . پیشنهاد کمیسیون قضائی را جهت رأی گیری بخوانید.
منشی- پیشنهاد کمیسیون قضائی به این ترتیب است:
ماده 30- مجازات تخلف از بند 15 ماده (12) با رعایت شرایط وامکانات خاطی ودفعات ومراتب جرم ومراتب تأدیب از وعظ وتوبیخ و تهدید و درجات تعزیر به ترتیب زیر تعیین میگردد:
الف- چنانچه مرتکب بدون اسلحه ایجاد رعب ووحشت نماید تا 74 ضربه شلاق محکوم میگردد.
ب- چنانچه ایجاد رعب و وحشت خواه به تحریک یا بالمباشره همراه با اسلحه باشد و محاربه صدق نکند تا 74 ضربه شلاق و حداکثر تا 2 سال حبس محکوم خواهد شد.
رئیس- 180 نفر حضور دارند آقایانی که با این پیشنهاد اصلاحی کمیسیون موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده بعدی خوانده شود.      (به شرح زیر خوانده شد)
ماده 31- مجازات کسی که با اتخاذ سمت مجعول در همه پرسی دخالت بکند (موضوع بند 16 ماده 12) تا 50 ضربه شلاق خواهد بود. و هر گاه مرتکب سندی هم دراین مورد جعل نموده باشد، مجازات جعل وتزویر را خواهد داشت. و چنانچه دخالت وی مؤثر در سرنوشت همه پرسی باشد وجریان همه پرسی را در یک بخش و یا یک شهرستان و یا یک استان را بر هم بزند، مرتکب از یک سال تا 5 سال حبس محکوم خواهد شد.
منشی- در اینجا باز کمیسیون قضائی پیشنهاد دارند.
رئیس- آقای عمید شما مختصراً بگوئید میدانید که وقت محدودی داریم اگر بتوانیم این لایحه را تمام بکنیم بفرمائید.
عباسعلی عمید زنجانی- بسم الله الرحمن الرحیم. در مورد «ماده (31) مجازات کسی که با اتخاذ سمت مجعول در همه پرسی دخالت کند تا 50 ضربه شلاق خواهد بود وهر گاه مرتکب سندی هم در این مورد جعل نموده باشد مجازات جعل وتزویر را خواهد داشت» با اصلاحیه ای که انجام گرفته به خاطر همان جهات عمومی است که قبلا هم من توضیح دادم که باید در تعیین مجازاتها، داشته باشد وملاک سوم هم وضع عمومی کشور در رابطه با امکان مجازاتها است بنابراین نباید مجازاتها به نوعی باشد امکاناتش وجود نداشته باشد یا اشکالی در اجرا ایجاد بکند ونباید به نحوی باشد که تناسب بین جرم ومجازات از بین برود وآن جهاتی که در مورد ماده (30) هم من تذکر دادم روی این جهاتی که توضیح داده شد ونمایندگان محترم توجه کردند این اصلایحه در مورد ماده (31) انجام گرفته وپیشنهاد کمیسیون قضائی به قراری است که قرائت شد والسلام علیکم و رحمه الله.
منشی- آقای هاشمی این پیشنهاد مخالفی ندارد.
رئیس- این پیشنهاد مخالفی ندارد اگر کمیسیون میخواهد به عنوان مخالف صحبت بکند، والا رأی بگیریم.
حسینی المدنی(مخبر کمیسیون شوراها وامور داخلی) – کمیسیون هم نظری ندارند.
رئیس- خیلی خوب کمیسیون هم در این خصوص نظری ندارند آقایانی که از جلسه بیرون رفته‌ا ند بگوئید زود به داخل تشریف بیاورند.
موحدی ساوجی- آقای هاشمی! ما یک ماده مستقلی پیشنهاد کردیم که میخواهیم مطرح بشود.
رئیس- خیلی خوب اگر شما پیشنهاد دارید بقیه این را به جلسه بعد موکول میکنیم /180 نفر حضور دارند پیشنهاد کمیسیون قضائی برای رأی گیری خوانده میشود.
منشی- پیشنهاد کمیسیون قضائی این است:       ‌«ماده 31- مجازات کسی که با اتخاذ سمت مجعول در همه پرسی دخالت کند موضوع بند 16 ماده (12) با رعایت شرایط وامکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم ومرات تأدیب از وعظ وتوبیخ و تهدید ودرجات تعزیر تا 50 ضربه شلاق خواهد خورد. و هر گاه مرتکب سندی هم در این مورد جعل نموده باشد ، مجازات جعل وتزویر را خواهد داشت و چنانچه دخالت وی مؤثر در سرنوشت همه پرسی باشد وجریان همه پرسی را در یک بخش ویا یک شهرستان ویا یک استان برهم بزند مرتکب با رعایت شرایط وامکانات خاطی ودفعات ومراتب جرم ومراتب تأدیب از وعظ وتوبیخ وتهدید و درجات تعزیر از یک تا 5 سال حبس محکوم خواهد شد.»
رئیس- 181 نفر حاضرند نمایندگانی که با این پیشنهاد کمیسیون قضائی موافنقد قیام کنند (اکثر برخاستند) خوب تصویب شد ولی چون 2-3 تا ماده داریم وچند تا پیشنهاد ماده مستقل هم هست وما برنامه دیگری داریم جلسه امروز را ختم میکنیم پیش از ختم جلسه یک طرحی رسیده که اعلام وصول میشود.
7- اعلام وصول طرح اصلاح پاره ای از مواد قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری مصوب 1/9/61 و قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری وانتخابات شوراهای مزبور مصوب 29/4/1365.
منشی- یک طرح با 16 امضاء توسط نمایندگان تقدیم مجلس شده .   طرح اصلاح پاره ای از مواد قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری مصوب 1/9/61 و قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری وانتخابات شوراهای مزبور مصوب 29/4/65.
 8- پایان جلسه وتاریخ تشکیل ودستور جلسه آینده.
رئیس- جلسه بعدمان روز یکشنبه هفته آینده و دستور هفتگی را که بعداً اعلام میکنیم اگر میخواهید اسامی غائبین ودیرآمدگان را بخوانید ، بخوانید.
منشی- جلسه آینده میخوانیم.
رئیس- خیلی خوب جلسه ختم میشود.      (جلسه ساعت 26/10 پایان یافت).
     رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبرهاشمی رفسنجانی