جلسه سی و ششم بسمه تعالی 8 مهر ماه 1363 هجری شمسی
4 محرم الحرام 1405 هجری قمری
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی
دوره دوم – اجلاسیه اول
1363-1364
صورت مشروح مذاکرات جلسة علنی روز یکشنبه هشتم مهرماه 1363
فهرست مندرجات:
1- اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید.
2- بیانات قبل از دستور آقایان: سید علی حسینی، ذوالقدر، هاشم حجازی و فؤاد کریمی.
3- بیانات آقای رئیس به مناسبت سالگرد شهادت سرداران رشید ارتش و سپاه و تذکرات نمایندگان به مسؤولان اجرائی کشور.
4- ادامه بحث پیرامون لایحه راجع به افزایش سرمایه ایران در بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه و تصویب کلیات آن.
5- مراسم تحلیف آقایان منتجب نیا و صالحی.
6- تصویب اعتبارنامه آقای اسحق جهانگیری از حوزه انتخابیه جیرفت.
7- تصویب اعتبار نامه آقای محمد جعفر سعیدیان فر از حوزه انتخابیه خمینی شهر.
8- تصویب اعتبارنامه آقای علی اصغر رحمانی خلیلی از حوزه انتخابیه بهشهر.
9- تصویب اعتبار نامه آقای کیان ارثی از حوزه انتخابیه فریدن.
10- تصویب قانون راجع به موافقت نامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر.
11- اعلام وصول چهار فقره لایحه از طرف دولت.
12- پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده و دستور آن.
جلسه ساعت هشت و بیست دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد
1-اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید
رئیس- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، با حضور 185 نفر جلسه رسمی است دستور جلسه قرائت شود.
منشی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، دستور جلسه سی و ششم روز یکشنبه هشتم مهرماه 1363 هجری شمسی مطابق با چهارم محرم الحرام 1405 هجری قمری.
1-گزارش کمیسیون اقتصادی دارائی و در خصوص رد لایحه راجع به افزایش سرمایه ایران در بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه.
2-گزارش کمیسیون امور بازرگانی در خصوص لایحه راجع به موافقتنامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر.
3-گزارش کمیسیون آموزش، فرهنگ، تحقیقات در خصوص لایحه راجع به موافقت نامه فرهنگی بین دولت جمهوری اسلامی ایران ودولت جمهوری عربی سوریه.
4-انتخاب رئیس دادستان دیوان محاسبات پیشنهاد کمیسیون دیوان محاسبات و بودجه.
5-مراسم تحلیف.
6-طرح گزارشهای واصله از شعب در مورد پرونده‌های انتخاباتی آقای علی‌اصغر رحمانی خلیلی از حوزه بهشهر آقای اسدالله کیان ارثی از حوزه فریدن.
رئیس- تلاوت کلام الله مجید را شروع کنید.
اللهم صلی علی محمد و آل محمد
اعوذ بالله من‌الشیطان الرجیم- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
و من اظلم ممن افتری علی الله الکذب و هو یدعی الی الاسلام و الله لایهدی القوم‌الظامین. یریدون لیطفؤانورالله بافواههم و الله متم نوره ولو کراه الکافرون. هوالذی ارسل رسوله بالهدی ودین‌الحق لیظهره علی‌الذین کله و لو کره‌المشر کون یا ایهاالذین آمنوا هل‌ادلکم علی تجارة تنجیکم و انفسکم من عذاب الیم. تؤمنون بالله و رسوله و تجاهدون فی‌سبیل‌الله با موالکم و انفسکم ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون. یغفرلکم ذنوبکم ویدخلکم جنات تجری من تحتها الانهار و مساکن طیبه فی جنات عدن ذلک الفروزالعظیم. واخری تحبونها نصر من‌الله و فتح قریب و بشرالمؤمنین.
(صدق الله العلی العظیم – حضار صلوات فرستادند)
«از آیه 7 الی 14 سوره‌الصف»
2-بیانات قبل از دستور آقایان: سید علی حسینی، ذوالقدر، هاشم حجازی و فواد کریمی
منشی- آقای حسینی نماینده سنندج آقای ذوالقدر نماینده میناب آقای فؤاد کریمی نماینده اهواز.
حسین- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، با سلام و درود بی پایان به ارواح طیبه شهدای راه اسلام از جنگ بدر تا جنگهای اخیر جهان و نهضت‌ها آزادیبخش در سراسر ممالک اسلامی علی‌الخصوص شهدای انقلاب جمهوری اسلامی ایران و با طاهرین تحیات به خدمت امام بزرگوار و با سلام به خدمت نمایندگان محترم به ششمین سالگرد انقلاب مقدس ایران نزدیک میشویم و با دنیائی از تجارب کسب شده میرویم تا سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و نابودی دشمنان اسلام را به یکدیگر تبریک بگوئیم و لیس ذلک علی الله بعزیز.
در این مدت چه نقشه‌ها و چه توطئه‌ها طرح ریزی شده توسط بدخواهان انقلاب اسلامی که لله الحمد نقش بر آب شد و چه برنامه‌ها و امیدها و سازندگیهائی توسط دلسوزان جمهوری اسلامی که به تحقق انجامید امروز دیگر حقانیت این انقلاب و حاکمیت اسلامی این کشور مهر صداقتش و سند الهیت آن در همه ممالک اسلامی و غیر اسلامی برای مردمان جهان ظاهر شده است. این انقلاب در واقع خاری است در چشم دشمنان اسلام و یک نومیدی بود که راه بر امید و آمال جهان خواران را مسدود کرده است، در حالیکه پایه چهارمین سالگرد جنگ تحمیلی رژیم عراق گذاشته‌ایم هنوز ایمان سرشار جوانان ما و حماسه آنان زبانزد خاص و عام و تحسین برانگیز اذهان میباشد و جای تعجب نیست این حماسه و فداکاری از شهید اکبر حضرت امام حسین علیه السلام یاد گرفته، و کان حقاً علینا نصرالمؤمنین، بنده بیش از این وارد کلیات انقلاب اسلامی ایران نمیتوانم بشوم زیرا انقلاب اسلامی ایران دریای بی پایانی است که برای داشتن آب آن نمیتوان با دست آنرا ارزیابی کرد این قدر میتوانم بگویم که امروز امیدی به احیای دین اسلام و آزاد کردن اماکن مقدسه و اعلان دشمنی با طاغوتیان و استرحام و نوید به مستضعفین جهان از هیچ دولت اسلامی به جز دولت جمهوری استماع و دیده نمیشود «ربی زدلهم قوه و شوکه و قدره» سوگندی که در این مقام مقدس و در برابر قرآن مجید یاد نمودم مرا ملزم مینماید که وظایف و ودیعه محوله را که حفظ حقوق مردم و خدمت به دولت است ادا نمایم و شکایات و اظهار درد مردم را به مسوولین محترم اجرائی کشور ابلاغ نمایم امروز دولت جمهوری اسلامی هم برای ملت خود و هم برای دیگران رحمتش بر قهرش غلبه دارد و امید هزاران مستضعف میباشد ما نمیتوانیم درد دل خانواده شهید را گوش کنیم که یکی از عزیزترین خود را در راه انقلاب از دست داده نادیده بگیریم چرا باید خانواده مستضعف برای لوازم جزئی خانگی یا ضروریات زندگی شکایات و اظهار دردمندی بنویسد، مسؤول آن شهریا روستا حاضر نشود در مقابل خون شهید هیچگونه ارزشی برای او قائل نشود و نتواند در مقابل خون شهید یا استضعاف او به لوازمی ناچیز که دولت برایش فرستاده راضی نماید.
بنده می‌خواهم بدون ابهام و حجابی بر حقایق بر آنچه در بعضی از منطقه‌ام گذشته و میگذرد اشاره کنم. ازنظر امنیت سپاه پاسداران ارتش ژاندارمری بسیج و نیروهای مسلح با تمام قوا و ایمان مشغول انجام وظیفه هستند که الحمدلله کردستان را از وجود بدخواهان انقلاب اسلامی پاک و آزاد نموده‌اند و پیدا می‌کند و مدارس تعطیل است ان‌شاءالله آنهم بوسیله جانبازان و توجه وزارت آموزش و پرورش اصلاح خواهد شد اما از نظر اقتصادی متأسفانه و به دلیل وجود مسؤول وظیفه نشناس و بی تفاوت به معنی و محتوای جمهوری اسلامی و کلمات طیبه امام امید مستضعفان است در یک تنگنای عمیقی وجود دارد که شکایات زیاد به من رسیده و الان وجود دارد که همگی در خصوص شکایات از اعمال بخشداری کامیاران در این بخش میباشد که قلب انسان را به درد میآورد من نمونه چند شکایت از این شکایات به وزیر محترم کشور فرستادم متأسفانه هیچگونه اقدامی نشده است نمی‌خواهم دوباره شکایت کمیته امداد حضرت امام  در کردستان بسته شود و یا درمانگاه روستای شاهین که 500 خانواده است نوشته‌اند مدت 5 سال است فاقد آب آشامیدنی میباشد در حالیکه مسؤول منطقه بخش کامیاران آن را مانند یک بهشت به من معرفی می‌کرد بنده باز مجدداً تقاضا میکنم که اعمال مسؤولین را که مردم از آنان راضی هستند دقیقاً زیر نظر داشته تا خدای نکرده نسبت به قوانین جمهوری اسلامی سوء تفاهم فراهم نیاید در آخر به پاره‌ای از مشکلات حوزه انتخابیه‌ام اشاره میکنم:
1-تأمین آب و برق مورد نیاز شهر کامیاران که یک قسمت شهرداران آب و برق نیست.
2-رسیدگی به وضع حقوق و مسکن فرهنگیان سنندج و کامیاران و دیواندره.
3- رسیدگی به وضع فلاکت بار قریه ویزیدر که محرومترین قریه‌های بخش کامیاران است.
برای نمونه که عرض کردم این را نوشتند چنانچه کمیته‌های امداد امام بر اثر عدم توجه اولیای امور نتوانند در بارة مستضعفان مؤثر بوده و پاسخگوی محرومان منطقه باشند اجازه داده شود درب کمیته‌های امداد کردستان مسدود گردد. در مورد درمانگاه شاهنی به عرض برسانم که درمانگاه شاهنی حدود پنج سال است که فاقد هر گونه آب جهت مصرف می‌باشد همچنین روستای شاهنی از لحاظ آب مشروب در مضیقه بوده‌اند لذا امور بهداشتی در این منطقه با مشکل روبرو میباشد (جمع کثیری از کامیاران) به هر حال ما چندین بار به این اداره بخشداری و برادران مسؤول تقاضا نموده‌ایم اما تا به حال هیچگونه کاری را از پیش نبرده‌ایم و هیچ یک از تقاضاهای ما به عمل نرسیده است و هر بار که ما به بخشداری میرویم به بیرون محوطه بخشداری رانده میشویم (توسط جابه‌های خشن)
این هم نامه‌ایست که تقاضای آن برای برکناری بخشدار کامیاران این همه شکایاتی است که از طرف اهالی آمده پس من درد اینها را چه جور دوا کنم. اینها تمام شکایاتی است که از طرف اهالی منطقه حوزه انتخابیه‌ام آمده والسلام علیکم و رحمه‌الله وتعالی و برکاته.
منشی- آقای ذوالقدر.
ذوالقدر- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، اعوذ بالله من‌الشیطان الرجیم «ان‌الله یدافع عن‌الذین آمنوا» فرا رسیدن ماه محرم ماه خون و شهادت را به دوستان حسینی تسلیت عرض میکنم امیدواریم که در این ماه عریز رزمندگان ما به پیروزی نهائی برسند. همانطوریکه همه خبر دارید در این چند روز اخیر حضرت آیت الله العظمی آقای شیرازی درگذشت و همچنین حادثه سقوط هواپیمای ارتشی و از دست رفتن عده‌ای از سرداران رشید اسلام و سومین سال شهادت حجت الاسلام هاشمی نژاد به عموم ملت ایران و مسلمانان جهان و ولی عضر حجه‌بن‌الحسن و نایب برحقش رهبر کبیر انقلاب اسلامی تسلیت عرض میکنم و در حالیکه چهارمین سال جنگ تحمیلی را پشت سر گذاشته‌ایم جبهه دیگری در قلب آمریکا گشوده‌ایم و علیه اسرائیل غاصب و طرد او از سازمان ملل که در واقع طرد آمریکا از صحنه سیاست جهان و به زانو درآوردن این غول قدرت میباشد و اگر ما بتوانیم اسرائیل را از سازمان ملل خارج کنیم بزرگترین ضربه به آمریکای جهان خوار وارد نموده‌ایم و در پایان توجه دولت محترم و مقامات مسؤول را به اوضاع حوزه انتخابیه خود جلب میکنم و آن مردمان محروم و قهرمان جنوب که در طول تاریخ همیشه از مرزهای نیلگون خلیج فارس حفاظت نموده‌اند و مینمایند. از دولت خدمتگزار خواسته میشود که تسهیلات بیشتر در جهت زندگی آنها بنماید. مسافرهائی که برای کارهای ضروری مجبورند به خلیج فارس مسافرت کنند، در وقت بازگشت چیزی که برای زن و بچه خود آورده‌اند مقامات مسؤول خیلی سخت گیری نکنند.
2-مسأله بشاگرد که شاید محروم ترین ملت ایران میباشند به وضع آنها رسیدگی کامل بشود.
3-مردم بیابان از توابع میناب از بی‌ آبی زیاد ناراحتند که دولت فکر اساسی جهت آب آشامیدنی آن مردم محروم بنماید.
4- در این سفر اخیر که میناب دیدن نموده‌ام از معدن فاریاب بازدید نمودیم و آن کارگرهای بیچاره در میان کوه‌ها به وضع آنها رسیدگی کنند.
5-که از همه مهمتر است مسألة جاده میناب بندرعباس هست که در فصل زمستان هنگام بارندگی رابطه میناب بندر به کلی قطع میشود والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
رئیس- آقای ذوالقدر پنج دقیقه از وقتشان را به آقای حجازی داده‌اند.
هاشم حجازی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، با سلام به امام امت و رزمندگان عزیز و دلاور و شجاع ایران در صحنه‌های نبرد پیکار با صدامیان کافر ایران شجاع با پشت سرگذاشتن توطئه‌های نظامی و سیاسی ابر قدرتهای شرق و غرب شجاع با پشت سرگذاشتن توطئه‌های نظامی و سیاسی ابر قدرتهای شرق و غرب شجاع با پشت سرگذاشتن توطئه‌های نظامی و سیاسی ابرقدرتهای شرق و غرب و به بن‌بست رساندن تلاش‌های آنان پنجمین سالگرد انقلاب را جشن گرفته و و به بن بست رساندن تلاش‌های آنان پنجمین سالگرد انقلاب را جشن گرفته و سیاست پرشور مردمی را در هفته جنگ به ثبوت رسانید و به چپاول گران شرق و سیاست پرشور مردمی را در هفته جنگ به ثبوت رسانید و به چپاول‌گران شرق و سیاست پرشور مردمر را در هفته جنگ به ثوبت رسانید و چپاول گران شرق و غرب فهماند که ایران نمیتواند منشاء غارتگریها باشد در راستای پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی از دولت مکتبی می‌خواهم در تقویت دانشگاهها شکوهمند انقلاب اسلامی از دولت مکتبی می‌خواهم در تقویت دانشگاهها با دعوت از اساتید مجربی که دراثر طبیعت انقلاب خسته شده و گوشه نشینی را با دعوت از اساتید مجربی که در اثر طبیعت انقلاب خسته شده و گوشه‌نشینی را انتخاب کرده‌اند بکوشد و از مجلس محترم شورای اسلامی مجدانه خواستارم با توجه به منابع فکری و نیروهای انسانی نشریه‌ای در تقویت سیاست اسلام و
انقلاب مجلس و هکذا ایران عزیز منشتر سازد و نظر دولت مخلص و مکتبی را به شرائط فعلی شهرستان خوی جلب می‌کنم که سیاست های نامطلوب را اعم از سیاسی و فرهنگی از شهرستان خوی زد و ده و با ایجاد دانشکده و هنرستان کشاورزی و دانشسرای دخترانه شهرستان پرجمعیتی را که نیروهای مخلصی دارد مورد لطف و مرحمت قرار دهد و از طرفی این همه فشار روی کشاورزان و بازاریان متعهد و مکتبی که گاهی سیاستهای نامطلوب رنجشان میدهد و فکرشان را معطوف به مسائل جزئی مینماید خودداری نمایند و وضعیت بانکها در چند روز اخیر که موجب دلسردی مردم شده دقت بیشتر مبذول داشته و سریعاً از فشارهای غیر منطقی نجاتشان دهند.
در پایان نسبت به ایجاد گمرک در سه راهی خوی که از جهات عدیده به نفع اسلام و انقلاب بوده و کمک شایانی به حمل و نقل بهتر خواهد نمود اقدامات عاجل مبذول دارند والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
منشی- آقای کریمی.
فؤاد کریمی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، الحمد‌لله رب العالمین والصلوه والسلام علی سیدنا محمد و آله الطاهرین.
السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین وعلی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین، سخن خود را به طرح مسائل جنگزدگان آغاز مینمایم زیرا مسائل جنگزدگان مانند مسألة جنگ است و باید در صدر امور دولت و ملت قرار گیرد. متأسفانه توجه مسؤولین به امور مهاجرین جنگ تحمیلی به اندازه کافی نیست. متأسفانه توجه مسؤولین به امور مهاجرین جنگ تحمیلی به اندازه کافی نیست و در مظلومیت مهاجرین هیمن بس که در هفته جنگ فراموش شدند و روزی بنام آنان که بیش از سه درصد ملت را تشکیل میدهند و یا گوشت و پوست و خون عزیزانشان در مقابل توپها و تانکها و موشکهای صدام ایستاده‌اند واکنون نیز در سختی و عسرت بسر میبرند و فرزندان و همسرانشان در جبهه‌های جنگ می‌رزمند نامیده نشد و در تبلیغات هفته جنگ توجه کافی به آنها نگردید. از رادیو و تلویزیون گلایه میکنم که به اندازه سه درصد هم برنامه‌های خود را به آنان اختصاص نداده است و از برادران نماینده مجلس توقع دارم که این جای خالی را در نطق‌های قبل از دستور خود پر نموده و مهاجرین ملت را در نطق‌های خویش دلگرم کرده و توصیه رعایت و محبت هر چه بیشتر حال آنان را به حوزه‌های انتخابیه خود بنماید و از محضر امام امت تقاضا مینمایم که مانند همیشه دست عنایت خویش را بر سر مهاجرین جنگ تحمیلی کشیده و به آنان اجازه ملاقات با خویش را داده و با کلمات دل‌نشین خود آنان را مورد لطف و عنایت خویش را داده و با کلمات دل نشین خود آنان را مورد لطف و عنایت خویش قرار دهند از مقام محترم ریاست جمهوری و دولت خدمتگزار می‌خواهم که بخشنامه فرماید که رسیدگی به امور مهاجرین در سراسر کشور در اولویت قرار گیرد. از شورای عالی قضائی تقاضا مینمایم که به دادگاههای سراسر کشور ابلاغ فرمایند که اصل عسر و حرج را در مورد مهاجرین جنگ تحمیلی رعایت کنند و این چنین احکام تخلیه را در مورد این مردم آواره و در سختی و عسرت صادر نکنند. خصوصاً در شیراز و اصفهان و بوشهر و در بهبهان.
به وزارت بهداری هشدار میدهم که به وضع بهداشت و درمان این سه درصد از ملت رسیدگی نماید و در شهرک‌ها و مراکز تجمع مهاجرین درمانگاههای ثابت وسیاری مستقر نموده و به وضع اسفبار بهداشت  درمان آنان خاتمه دهد.
به وزارت مسکن در مورد مسکن مهاجرین جنگ تحمیلی و به وزارت بازرگانی به کمبود کالا و مایحتاج آنان تذکر میدهم و به سازمان برنامه و بودجه به کمبود بودجه این محرومین و رسیدگی به وضع اشتغال آنان و به وزارت کشاورزی و جهاد سازندگی و وزارت نیرو به رسیدگی به وضع اشتغال آنان و به وزارت کشاورزی و جهاد سازندگی و وزارت نیرو به رسیدگی به وضع کشاورزان مناطق جنگی تذکر میدهم خصوصاً در مورد خوزستان برادران نماینده می‌دانند که توسعه کشاورزی در سراسر کشور با مانع کم آبی بر خورد مینماید مگر در شمال که زمین کم است اما در خوزستان ما هم آب داریم و هم زمین و راه توسعه کشاورزی و خود کفائی در کشاورزی کشور از خوزستان می‌گذرد و خوزستان همانطور که نفت کشور را میدهد میتواند نان کشور را هم بدهد اما متأسفانه نه تنها به توسعه کشاورزی در خوزستان توجه کافی مبذول نشده است بلکه گاه حرفهای نادرست و بی پایه‌ای می‌شنویم، یکی می آید و می‌گوید از سرشاخه‌های کارون آب برای اصفهان می‌خواهیم بگریم، یکی می‌گوید از سرشاخه‌های کارون آب برای یزد می‌خواهیم ببریم، یکی می‌گوید آب برای کهکیلویه می‌خواهیم بگیریم و استدلال آنها این است که آب در خوزستان زیاد است. ولی این آقایان توجه ندارند که زمین هم در خوزستان زیاد است. آن همه زمین‌هائی که بهترین زمین‌ها هستند بهتر از زمین‌های اصفهان و یزد و سایر مواردی که نام برده شده است و اگر این آبها را بر روی زمین‌های خوزستان ببرید باز هم آب برای توسعه کشاورزی کم می‌آوریم و اگر با وجود این واقعیت‌ها با این دستورالعمل‌ها کارون را خشک نمائید آثار وخیم جغرافیای حیاتی منطقه را آیا پیش‌بینی کرده‌اید. هم اکنون شهر اهواز که مرکز استان خوزستان است هر سال تابستان در تب کم آبی می‌سوزد هنوز بسیاری از روستاهای استان خوزستان آب آشامیدنی ندارند ما نمایندگان خوزستان در دورة اول وکالت خود هر چه به وزارت نیرو و وزارت کشور نامه نوشتیم و تذکر دادیم که بیائید مشکلات آب خوزستان را حل کنید. و تاکنون حل نشده است و مردم خوزستان هنوز به وضع نابسامان آب خود معترض هستند. و ما بار دیگر به دستگاههای ذیربط هشدار میدهیم که هر چه زودتر نارسائی ها و کمبودهای کمی و کیفی آب خوزستان را حل نمایند و از جهاد سازندگی می‌خواهیم که به روستاهای خوزستان آب برسانند و شدیداً با هر طریق که بخواهد آب‌های خوزستان را ازمنطقه جابجا کند و در وضعیت جغرافیائی حیاتی منطقه فاجعه بیآفریند مخالف هستیم و به همه تذکر میدهیم که این اندیشه نادرست از کنار بگذارند.
وضع مخابرات استان خوزستان هم مانند بقیه امورش بسیار خراب است و اضافه بر جنگ زدگی و موشک‌زدگی ضعف مدیریت و نابسامانی های فنی تمام مخابرات استان را در برگرفته است و شکایات بسیار زیادی از طرف مردم وادارات و شرکت‌ها و صنایع به ما رسیده که هم اکنون در برخی از کارخانه‌ها مانند کارخانجات نورد لوله اهواز اختلال ایجاد کرده است. به وزارت پست و تلگراف و تلفن تذکر میدهم که نسبت به بر طرف نمودن ضعف مدیریت و نابسامانی‌های فنی مخابرات خوزستان اقدام نماید تا بیش از این موجبات اختلال و نارضایتی مردم فراهم نگردد. به وزیر جدید فرهنگ و آموزش عالی تذکر میدهیم که به وضع از هم پاشیده دانشگاه اهواز توجه فرمایند. کمبود کادر علمی، کمبود امکانات استادان و دانشجویان که مقداری از آن ناشی از آثار جنگ در تمام منطقه می‌باشد باید جبران شود.
به وزیر جدید بهداری تذکر میدهم که به وضع تابسامان درمانگاهها و بیمارستانهای خوزستان رسیدگی نماید زیرا اهمیت بهداشت در جنوب و غرب کشور بیش از سایر مناطق کشور است به لحاظ اینکه هر گونه بیماری و ضایعات بهداشتی در منطقه برای نیروهای رزمنده نیز زیانبار می‌باشد.
به وزارت بازرگانی تذکر میدهم که به وضع نابسامان بازرگانی وضعف مدیریت آن در استان و کمبودهای دیگر توجه فرمایند. خصوصاً وزیر محترم بازرگانی و سایر وزرای محترم دولت توجه فرمایند که خوزستان و سایر مناطق جنگی تنها بار مشکلات مردم منطقه خود را بر دوش ندارد. بلکه بار رزمندگان و بار جنگ نیز هست. رزمندگان در اوقات استراحت از امکانات شهری استان استفاده می‌نمایند. بنابر این در دادن سهمیه و امکانات و بودجه باید سهمیه رزمندگان هم در نظر گرفته شود.
به سازمان برنامه و بودجه تذکر میدهم که استان خوزستان بر اثر جنگ و خرابی های ناشی از آن و هم چنین ناشی از ضعف برخی مدیریت‌ها و گروه بازی‌ها و برخوردهای نادرست دارای محرومیت‌های فراوان شده است. در مدت زمان جنگ که در استا‌ن‌های دیگر طرح‌های عمرانی اجراء میشده است استان خوزستان و مناطق غرب کشور درگیر جنگ بودند و خراب میشده است استان خوزستان و مناطق غرب کشور درگیر جنگ بودند وخراب میشده است. بنابراین استانهای خوزستان و مناطق غرب باید جزء مناطق محروم شناخته بشود. بلکه این مناطق از سایر مناطق محروم کشور هم محرومتر می‌باشد و از شورای اقتصاد انتقاد می‌نمایم که چرا با این همه محرومیت استان خوزستان را در لیست استانهای محروم نگنجانیده است. و امیدوارم این تذکر مؤثر واقع شده و نام استان خوزستان در لیست استانهای محروم قرار گیرد تا محرومیت‌های آن ان‌شاءالله بر طرف گردد. در پایان لازم میدانم اشاره‌ای به بیانات حضرت حجت‌الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی درخطبه‌های اخیر نماز جمعه بنمایم همانطور که اطلاع یافتیم مواضع ایشان مورد تأیید حضرت امام بوده است و هم چنین آقای خامنه‌ای رئیس جمهور محترم نیز بر این مواضع تأکید نموده‌اند. (رئیس- وقتتان تمام است) اگر اجازه بفرمائید یک دقیقه صحبت کنم. مجلس نیز تا آنجائی که با نمایندگان تماس گرفتم اکثریت نمایندگان این مواضع اقتصادی را تأیید می‌نمودند. اساساً اگر ما به بیانات حضرت امام توجه کنیم می‌یابیم که مانند همیشه تکیه کلام امام بر روی مردم و همکاری و مشارکت
مردم و حضور فزاینده مردم در فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بوده است. و حتی در بیانات حضرت امام تعدیل بخش خصوصی به کارنرفته است بلکه بر کلمه «حضور مردم» تأکید شده است. زیرا حضور مردم در صحنه اقتصادی به دو شکل بخش خصوصی و تعاونی می‌باشد بلکه ماهیت و سازمان بخش تعاونی به شکلی است که امکان همکاری و مشارکت فزاینده عامه مردم خصوصاً مستضعفین را بیشتر فراهم می‌نماید. بنابر این دولت برای تحقق بیشتر و بتر رهنمودهای حضرت امام در حضور بیشتر مردم در صحنه فعالیت‌های اقتصادی برگسترش هر چه بیشتر تعاونی‌ها خصوصاً تعاونی‌های تولیدی و روستائی بیشتر باید اهتمام نموده و بدانها اولویت دهند و همچنین برای کاهش فشار تورمی بر زندگی کارمندان و کارگران و کشاورزان تعاونی‌های آنان را تقویت نموده و سهمیه کالای آنان را افزایش دهند خصوصاً وضعیت زندگی کارمندان که امام امت تأکید نمودند و از مجلس و دولت خواستند که به وضعیت آنها رسیدگی نمایند. بنابر این رسیدگی بیشتر به وضع آنها سهمیه کالای تعاونی آنها باید افزایش یابد و به وضع آنها رسیدگی بیشتر شود. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
3-بیانات آقای رئیس به مناسبت سالگرد سرداران رشید ارتش و سپاه و تذکرات نمایندگان به مسؤولان اجرائی کشور
رئیس- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، قبل از تذکرات نمایندگان محترم یاد شهیدانمان «شهید هاشمی نژاد» شهید فکوری، شهید فلاحی، شهید نامجو و شهید کلاهدوز و شهید جهان آرا» سرداران رشید ارتش و سپاه را گرامی میداریم و به خانواده‌های ارجمندشان در سالگرد شهادتشان تسلیت عرض می‌کنیم و برای ارواح همه شهدای راه انقلاب از خداوند مقام عالی تر تقاضا می‌کنیم.
تذکرات نمایندگان مجلس به مسؤولان اجرائی کشور:
آقای راجی نماینده نائین: به وزارت راه در مورد مرمت راه نائین به اردکان و توجه به راه خور به طبس.
آقای عباس پور نماینده کلیبر: به وزارت بازرگانی در مورد رعایت عدالت در توزیع پارچه و کالاهای دیگر بین روستا و شهر و تأمین کالاهای مورد نیاز در امر ازدواج روستائیان.
آقای موسوی پور نماینده ابهر: به وزارت آموزش و پرورش در خصوص مدارس مورد نیاز خرمدره و به وزارت راه در مورد اسفالت جاده دولت آباد به وزارتخانه‌های نیرو و کشاورزی در مورد تأمین آب کشاورزی منطقه.
نمایندگان استان ایلام: به وزارت راه در مورد اسفالت جاده ایلام و دره شهر و راه اندازی دستگاه حفاری تونل آزادی بین ایلام و شیروان چرداول.
آقای قربانی نماینده آستان اشرفیه: به وزارت دادگستری در خصوص تأسیس دادگستری در آستانه.
آقای عوض زاده نماینده شیروان: به دولت در مورد تأمین نفت سفید و گازوئیل و روغن موتور و لوازم یدکی مورد نیاز کشاورزان منطقه.
آقای محمودی نماینده گلپایگان: به وزارت فرهنگ و آموزش عالی در مورد راه اندازی دانشگاه آزاد گلپایگان.
آقای قنبری نماینده قائم شهر: به وزارت بهداری در مورد تکمیل ساختمان بیمارستان ولی عصر و تأمین نیازهای درمانی و بهداشتی، به وزارت کار در مورد ساختمان سازمانی کارخانجات نساجی قائم شهر و اخذ تصمیمات لازم در مورد طرح طبقه بندی.
آقای کیان ارثی نماینده فریدن: به وزارت بهداری در مورد شبکه بهداری منطقه فریدن تکمیل ساختمان بیمارستان فریدون شهر، تأمین پزشک زایشگاه چادگان و به شورای قضائی در مورد رسیدگی به وضع قضائی منطقه فریدن و تشکیل دادگاه حقوقی و تکمیل کادر دادگستری.
آقای شینی مصطفی نماینده مسجد سلیمان: به وزارت بازرگانی در مورد اعزام بازرس برای بررسی کالاهای توزیع شده، به وزارت آموزش و پرورش در مورد رسیدگی به وضعیت حقوقی واستخدامی مربیان امور تربیتی به وزارت راه و ترابری در مورد تکمیل جاده مسجد سلیمان و لالی.
دستور را اعلام کنید، بقیه هفته گذشته است که ادامه بحث مخالفین و موافقین است.
4- ادامه بحث پیرامون لایحه راجع به افزایش سرمایه‌ ایران در بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه و تصویب کلیات آن
منشی- ادامه بحث راجع به لایحه افزایش سرمایه ایران در بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه است که کمیسیون رد کرده نوبت مخالف بعدی آقای حسینی شاهرودی.
حسینی شاهرودی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، صحبت در مورد افزایش سرمایه در بانک توسعه و صنایع بین‌المللی بود وچون من در این کمیسیون اقتصاد بودم و حرفهای طرفین را از نزدیک شنیدم. بعضی از برادران به عنوان موافق صحبت کردند و مطالبی را بیان داشتند که من از تکرار آنها خودداری می‌کنم و یک عده از برادران به عنوان موافق رد صحبت کردند که من قبل از این که اعلام موافقت خودم را و استدلالاتی را در این زمینه بیان کنم تذکر یک جمله را ضروری می‌دانم و آن این که اصولا مجلس و دولت. که الان مسأله مسأله مجلس است باید سیاست خودش را در زمینة مسائل بین المللی کاملا روشن کنید و تبیین کند این که مشخص باشد چنین مواردی پیش می‌آید بر پایه چه سیاستی باید حرکت کند چون اگر یک سیاست مشخصی و مدونی وجود نداشته باشد به صورت طبیعی، اولا ناهمآهنگی به وجود می‌آید و ثانیاً اتلاف وقت می‌شود و هر روز یکی از این مسائل در مجلس مطرح خواهد شد و مخالف و موافق صحبت خواهند کرد و ممکن است در یک مورد مجلس رأی بدهد در مورد دیگر رأی ندهد و یک ناهمآهنگی در سیاست خارجی به وجود خواهد آمد و شاید خیلی طول نکشد که کلیه مجامع بین‌المللی که به مجلس عرضه شده و باید در موردش تحقیق و بررسی بشود به مجلس خواهد آمد نزدیک 180 مجمع بین‌المللی هست که ما در آن ‌ها با در اکثر آن‌ها شرکت داریم و باید تکلیف این‌ها مشخص شود. لذا اولین عرض من این است که مجلس بنشیند حد و حدود شرکتش را در مجامع بین‌المللی مشخص کند تا وقتی که یک چنین مسائلی را از قبیل میآید ما تنها بتوانیم ببینیم آیا این مصداق آن سیاست هست یا نه، همین کافی است.
و اما این که من موافقم که این سرمایه در این بانک افزایش پیدا کند به این خاطر است که اولا افزایش سرمایه ما در این بانک هیچ گونه ضرری برای ما ندارد به خلاف شرکت ما در بسیاری از مجامع بین‌المللی که شرکت ما در بسیاری از مجامع بین‌المللی برای ما بار مالی دارد، یعنی حق عضویت دارد و شاید در بسیاری از این‌ها در مجموع این‌ها سالانه ما چندین میلیارد دلار باید حق عضویت بدهیم که در این جامع بین‌المللی شرکت کردیم اما در این بانک توسعه، (یکی از نمایندگان- میلیارد ندارد.) خوب حالا مقدار زیادی است که من لایحه‌اش را دقیق ندیدم ولی هر جهت حق عضویت‌های گزافی است در بسیاری از مجامع بین‌المللی که خیلی هم سرو صدائی در دنیا ندارد، شاید حضور ما هم خیلی در آن جا مفید نباشد.
اما شرکتمان در این صندوق، هیچگونه بار مالی برای ما ندارد الان که ما بناست سرمایه‌مان را افزایش بدهیم چیزی در حدود 9 میلیون دلار ما باید سرمایه‌مان را افزایش بدهیم که 9 میلیون دلار در مجموع 100 میلیون دلار است که از این 100 میلیون دلار فقط 9 میلیون دلارش را ما الان باید نقداً پرداخت کنیم و این هم برای ما آن جا ذخیره خواهد بود و مثل یک پشتوانه ارزی برای ما خواهد بود. ما یک مقدار از پول‌هایمان را به عنوان پشتوانه ارزی در بانک‌های ذخیره می‌کنیم. این جا هم تقریباً یک تیر و دو نشان هست هم یک ذخیره ارزی برای ما خواهد بود و هم این که در این بانک شرکت کردیم و آن پرستیژ خودمان را حفظ کردیم و قدرت خودمان را در این بانک محفوظ داشتیم. بنابر این توجه به این مطلب که شرکت در این جا هیچ گونه بارمالی برای ما ندارد، یک مسأله لازم و ضروری است. وبا سؤالی که از مسؤولین شد، از رئیس بانک مرکزی شد که آیا الان دادن این پول یعنی 9 میلیون دلار برای دولت ممکن است یا ممکن نیست یا لطمه‌ای می‌زند یا لطمه‌ای نمی‌زند، آن‌ها در جواب گفتند که نه هیچ مسأله‌ای برای ما به وجود نمی‌آورد که این 9 میلیون دلار را الان بدهیم. چیز قابل اعتنائی الان نیست. و اما یکی از ضررهائی را که مخالفین بیان می‌داشتند که عمدتاً برادرانی که به عنوان مخالف اصل صحبت کردند این بود که آمریکا در آن جا حضور دارد و چون آمریکا حضور دارد، لذا یک مجمعی نیست که به درد ما بخورد دارد و چون آمریکا حضور دارد، لذا یک مجمعی نیست که به درد ما بخورد این است که باید عرض کنیم که اینکه آمریکا در آن جا حضور دارد، تنها حضور آمریکا موجب این بشود که ما از آن جا خارج بشویم. این عیناً آن

چیزی است که آمریکا و تمام دشمنان ما خواستار آن هستند. آن‌ها دوست دارند که یکی یکی ما از مجامع بین‌المللی خارج بشویم و وقتی خارج شدیم خوب معلوم است که یک کرسی را از دست داده‌ایم، یک تریبون را از دست داد‌ه‌ایم و یک جائی که میتوانیم حرفمان را بزنیم. از دست داده‌ایم که این عین خواسته آن‌ها است. و من معتقد هستم که ما نه تنها باید این مجامع بین‌المللی را از دست ندهیم. بلکه باید اگر آن‌ها هم نمی‌خواهند ما به اجبار هم که شده وارد این مراکز و مجامع بین‌المللی بشویم، و هر جا که آمریکاهست ما هم باید در همان جا باشیم تا بتوانیم با او مبارزه کنیم و اگر سنگر را خالی کردیم و آمریکا که در آن جا باقی است و دشمنان ما که در آن جا باقی هستند و ما از آن جا خارج شدیم این خروج ما از آن جا کاری را صورت نمی‌دهد. اما این که گفته میشود که ما خارج نمی‌خواهیم بشویم. هستیم در آن جا اما افزایش سرمایه نمی‌دهیم. من عرضم این است که یا ما باید کلا خارج بشویم. یک خروج قهر‌آمی و یا باید آن جا باشیم به صورت قوی باشیم. اما حضور بی جان و مرده در آن جا جز ضعف و ذلت و زبونی چیز دیگری نیست آن هم بخصوص در شرایط فعلی که ما متهم هستیم که به این که از نظر وضع اقتصادی و مالی وضعمان خوب نیست همین که ما شرکت نکردیم، افزایش ندادیم این سرمایه‌مان را در آن‌جا موجب این خواهد شد که این اتهام به ما بسته شود که این‌ها قدرت نداشتند، توان نداشتند که سرمایه‌شان را افزایش بدهند. بنابر این یا باید سرمایه را افزایش داد یا باید اعلام کرد، چون این بانک بانک استعماری است تحت نفوذ آمریکاست چنین و چنان است، ما کلا از این بانک خارج خواهیم شد والا حضور بی جان در این بانک بی‌فایده است.
و اما اشکال شرعی کردند که چون این بانک وام میدهد به کشورها و وام هم محققاً با بهره هست. شاید اشکال شرعی داشته باشد. باید عرض کنم که چون وام‌هائی که داده میشود این طور نیست که همه‌اش به کشورهای اسلامی باشد. شاید چند درصدش از کل این وام‌ها به کشورهای اسلامی داده بشود و وامی است که به تمام کشورهای کافر و مشرک داده میشود منجمله به کشورهای اسلامی و ما چون نمی‌دانیم این پولی که ما آن جا گذاشتیم، دقیقاً هیمن پول ما است که به کشورهای اسلامی وام داده شده، شاید اشکال شرعی نداشته باشد. آقایان فقهاء و دیگر آقایان فقها تشریف دارند می‌توانند در این زمینه اظهار نظر کنند و شورای نگهبان هم هست. پس هیچ ضرری ندارد و وجود ما و حضور ما در آن جا نه از نظر مالی و نه از نظر سیاسی و اما فوائدی که حضور ما در آنجا دارد این است که همان طور که بیان شد این بانک دارای یک سری کارشناسان بسیار قوی و بسیار نیرومند از سرتاسر کشورهای جهان هست و بالاخره شکی نیست که در پروژه‌های عظیممان و طرحهای عظیممان بالاخره نیازمند به کارشناس های خارجی داریم. ما اگر بنا باشد کارشناس از کشورهای دیگر بیاوریم از آمریکا که نمیتوانیم بیاوریم. از فرانسه که نمی‌توانیم بیاوریم. و از هر جا که ما کارشناس بیاوریم بالاخره کارشناسی است که با رأی خواهد بود. اما اگر کارشناس از این صندوق بیاوریم یا چون یک حالت بین‌المللی دارد دیگر این کارشناس رنگی نخواهد داشت و اما این که گفته می‌شود اگر این کارشناس‌ها بیایند این جا اطلاعات از این جا می‌برند. اگر ما طرحی بخواهیم اجرا کنیم موجب این می‌شود که آنها از مسائل مملکت ما مطلع بشوند این هم حرف خیلی اساسی نیست به خاطر آن که اصولا اگر مسأله اطلاع و اطلاعات باشد آن‌ها دارند افرادی که کلیه اطلاعات ما در اختیار آن‌ها باشد، حتی در بعضی از موارد ممکن است بیش از آن چه را که ما از مملکت خودمان اطلاع داریم آن‌ها از مملکت ما مطلع باشند. این بستگی به زرنگی و زیرکی خود ما دارد که یک طرحی را که می‌خواهیم اجراء کنیم چگونه اجراء کنیم؟ اطلاعاتی را در اختیار آنها بگذاریم که برای آنها مفید باشد یا غیر مفید باشد. لذا این هم اشکال نمیشود.
و اما مسأله دیگر، این که حضور ما در آنجا موجب کسب یک سری اطلاعات میشود که حداقل برای خود ما مفید است مثل این که بنا بوده وامی بدهند به ترکیه برای ایجاد یک سدی که نزدیک ایران است که حالا چون خیلی وقت است از زمان کمیسیون می‌گذرد من خصوصیات آن سد و اسم آن را الان یادم نیست (یکی از نمایندگان- سد اقدیر) بله سد «اقدیر» که بناست در ترکیه تأسیس بشود و هیم بانک هم بناست سرمایه‌گذاری کند و وام بدهد، و اگر این سد زده بشود قسمت عظیمی از زمینهای کشاورزی قسمت آذربایجان ما از بین خواهد رفت یعنی بی آب خواهد ماند و چون ایران در آنجا بوده و حضور داشته واز این مطلب مطلع شده و از این وام مطلع شده، لذا اعتراض کرده که این سد اگر زده شود به ضرر ایران خواهد بود و بالاخره الان قضیه را در جریان انداختند که بیایند تحقیق کنند بررسی کنند ببینند چگونه خواهد بود این سد آیا مضر به حال ایران هست یا نیست؟ و در مجموع بالاخره تصمیم بگیرند این وام را بدهند یا نه و حضور ما در آنجا حداقل این فایده را در این قسمت داشته و ممکن است در زمینه‌های دیگر داشته باشد. پس اگر ما در آنجا حضور داشته باشیم می‌توانیم مطلع بشویم که این بانک دارد چه می‌کند به کجا وام می‌دهد و به کجا نمی‌دهد. به عراق وام داد به اردن وام داد نداد حدالق اعتراض کنیم. حالا اگر اعتراضمان در آنجا مفید واقع نشود بالاخره فریادمان را کشیدیم و در تمام مجامع وقتی که فریاد کشیدیم. این مجموعه یک صدائی خواهد شد و بالاخره مؤثر خواهد بود و از همه بالاتر من مطلبی که دارم این است که اگر ما شرکت کردیم در این بانک، الان هیچ ضرری نکردیم واگر یک روزی بر فرض تصمیم گرفتیم که نه این آمریکا بالاخره زور ما در این مجمع به او نرسیده، در این صندوق نرسید و نمی‌توانیم کار ساز باشیم و به یقین و اطمینان رسیدیم که نمی‌توانیم کارساز باشیم خوب مهم نیست. فوراً می‌توانیم تمام سرمایه‌هامان یا مقدار زیادی از سرمایه‌مان یا هر مقدار از سرمایه‌ای را که بخواهیم فوراً بیرون بکشیم کالاول. خیلی مسأله مهمی نیست. اما آن طرف قضیه…
آقایان و برادران و خواهران نماینده توجه داشته باشند که این افزایش سرمایه اختیاری نیست که هر کسی که دلش بخواهد بیاید بگوید من این قدر سرمایه می‌گذارم و این مقدار سهام من افزایش پیدا کند اینطور نیست. افزایش سرمایه طی نوبت‌هائی است و تقسیم شده، یعنی ایران در هر نوبتی و در هر مدتی می‌تواند یک مقدار خاصی سرمایه‌اش را افزایش بدهد. منتها می‌تواند آن مقدار افزایش بدهد. می‌تواند افزایش ندهد. از آن مقدار بیشتر نمی‌تواند افزایش بدهد. لذا الان چندین نوبت است که نوبت افزایش سرمایه ما رسیده دو نوبتش الان از بین رفته یعنی در آن دو نوبت دیگر ما نمی‌توانیم بیائیم جبران کنیم بگوئیم که آن دو نوبت را هم ما الان می‌پردازیم. یعنی الان اگر مجلس هم تصمیم بگیرد دولت هم تصمیم بگیرد که تمام این چهار نوبت را دو مرتبه باز پرداخت کند امکان ندارد. تنها دو نوبت باقی مانده و این دو نوبت هم برای مدت کوتاه دیگری باز فرصتش سر خواهد آمد و اگر فردا قضایا غیر از آن باشد که الان هست یعنی ما تصمیم بگیریم که سرمایه‌مان را افزایش بدهیم دیگر فرصتی است که از دست رفته است (رئیس- وقتتان تمام است) بنابر این من موافق هستم با این که سرمایه این بانک افزایش پیدا کند و هیچ ضرری را در این زمینه متوجه مملکت و کشور نمی‌دانم و انجام ندادنش و افزایش ندادنش را حداقل احتمال پشیمانی که امکان نداشته باشد جبران بشود این را من می‌بینم. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
منشی- موافق بعدی آقای خلخالی.
خلخالی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، آقایان مخالفین رد مطلبی را در این زمینه فرمودند. روز 5 شنبه هم یکی از مخالفین یعنی آقای هادی مطلبی را گفتند که به نظر ما آن مطالب درست نبود. ایشان عنوان کردند به این که حضور ما در سازمان ملل یک مسأله ضروری است و من این را عرض می‌کنم کلیات حقوق بشر در سازمان ملل شاید مورد اتفاق همه افراد بشر بوده باشد و ما هم آن کلیات حقوق بشر در سازمان ملل شاید مورد اتفاق همه افراد بشر بوده باشد و ما هم آن کلیات را قبول داریم ولی در پیاده کردن آن کلیات در سطح جهان و کشورها مخصوصاً جهان سوم می‌بینیم مطالب به نفع دولت‌های استکبار جهانی تمام میشود البته یک مطلبی را هم ایشان اشتباه کردند گفتند که دولت‌های بزرگ استکباری در سازمان ملل حق وتو دارند و حال آن که حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل است نه در سازمان ملل. شورای امنیت یک برگزیده‌ای از سازمان ملل است و لذا ما الان تلاش می‌کنیم در سازمان ملل اسرائیل را از آن جا بیرون کنیم و آن جا حق وتوئی در کار نیست و ان‌شاءالله این کار عملی میشود آن حق وتو در شورای امنیت است. مسائل امن جهانی است. آن مربوط به این مسأله نیست. مسأله ما یک مسأله واضح و آشکاری است که در حدود هزار و نود و هشت میلیون دلار در آن جا سرمایه‌گذاری کرده‌ایم یعنی هزار میلیونش رفته این نود و هشت میلیون دلارش را میخواهید قدری بالا ببریم که 9 میلیون دلار به این اضافه کنیم. ما در بانک توسعه و ترمیم شرکت داریم. نه این که

اگر بر فرض مجلس تصویب نکرد این 9 میلیون دلار را، باید از آن جا بیرون برویم چنین مسأله‌ای نیست. ما در آنجا هستیم بحث در ریاست چند دولتی است که از قضا آن دولت‌ها با ما اکثراً هم نوا و هم صدا هستند. مثلا الجزایر، یمن جنوبی و بعضی کشورهای دیگر که با ما هم صدا هستند، هم سیاست هستند و من جمله افغان کشورهای دیگر که با ما هم صدا هستند، هم سیاست هستند و من جمله افغان که جزو این کشور هفت نفر است که اگر سهمیه ایران در آنجا اضافه بشود ریاست برای آن قسمت هفت نفره یا هفت دولت یکی هم افغان خواهد بود و ما میدانیم که افغان هیچگاه یعنی این حکومت دست نشانده شوروی ببرک کارمل از ما آنجا اطاعت نمی‌کند. یمن جنوبی و الجزایر چرا، آنها عرض کنم که هم کاری لازم را دارند چه ما سهممان را اضافه بکنیم چه نکنیم. بحث در حضور فعال در آنجا است ما می‌خواهیم با پول درآنجا موقعیت مان را تحکیم کنیم و جنگ با پول غیر از جنگ در میدان است. خوب شما هر چه پول بدهید پول آمریکا بیشتر است و ما اگر این سهم را ندادیم آنها می‌فهمند که ما اقتصادمان ضعیف است این چه حرفی است خوب معلوم است که اقتصادمان ضعیف است این دیگر می‌فهمند یعنی چه آنها خیلی خوب هم می‌فهمند ما اقتصادمان یک اقتصاد بحرانی است و یک اقتصاد نوسانی است. شما می‌گوئید ما اینجا هیچ مخالف اخیری امروز فرمودند که ما اصلا با این سرمایه گذاری آنجا هیچ ضرر نمی‌کنیم نه میلیون از چنگ و بال کسانی که ما در محاصره اقتصادی دارند و کشتی‌های نفتکش را می زنند چه می‌کنند و چه می‌کنند با خود دل به ریخته شدن و قیمت خون رزمندگان ما بدست می‌آوریم ما بیاوریم. بگذاریم دراختیار بانک ترمیم و توسعه صنایع جهانی که آنجا مثلا بخواهند هر کار دلشان می‌خواهد بکنند و حال آنکه ما دیناری از این پول‌ها را در سطح کشورمان مطابق میلمان بخواهیم خرج بکنیم که برای ما منفعت دارد که ضرر ندارد نه میلیون دلار شوخی نیست که ما با هر میلیونش کارهای عام‌المنفعه فوق‌العاده در سطح کشور می‌توانیم بکنیم. خوب حالا بر فرض ما اینجا نه میلیون را اضافه کردیم به هزار میلیون دلار که ما آنجا داریم. «ثم ماذا» شما پولی را که در چنگ و بالتان است تازه خرج می‌کنید ربوی نباشد – عرری نباشد- ضرری نباشد می‌دهید به دست یک استکبار جهانی که آنجا هر جور که دلشان می‌خواهد ما حضور داریم حضورمان با صراحت باید گفت که ما کجدار مریزیم اگر ما میتوانستیم از آنجا خارج بشویم می‌شدیم تمام بدبختی های جهان سوم از همین کسانی است که در سازمان ملل درحقوق بشر رشته کارها را به دست دارند. حالا ما با دست خودمان یک پولی که آزاد داریم آن هم ببریم بریزیم زیر بال آنها. تازه به قول آقایان عرض کنم که سد کجا را بسازند و چقدر ضرر با این پول به خودمان وارد کنیم مگر این ضرر نیست؟ ضرر آن است که چون پول را گذاشتید آنجا قاعده لا ضرر را نمی‌گیرد آنجا پول داری «لاضرر» اینجا مردم چقدر محتاج به این پول‌ها هستند چقدر محتاج به این ارز هستیم. و لذا واقعاً باید از این کمیسیون اقتصاد و کمیسیونهای فرعی منجمله کمیسیون وزارت امورخارجه که من خودم هم یکی از اعضای آن هستم تشکر باید کرد که این‌ها متوجه هستند. شما اینقدر گذاشتید آنجا بس است دیگر. حالا شما بیائید رئیس افغان نشوید مثلا کجای دنیا بهم می‌خورد. آن هم تازه رئیس اسمی که او اصلا شما را قبول ندارد. آن وقت این پول را می‌گذارید آنجا اگر ما خودمان هم بخواهیم از آن پول‌ها استفاده کنیم که نمی‌خواهیم بکنیم تازه باید ربا بدهیم. نزول بدهیم خوب این مسلماً شورای نگهبان مخالفت خواهد کرد. پول خودمان را گذاشتیم آنجا و می‌خواهیم برداریم خوب کلی است دیگر مشاع است. پول شخص عین شما نیست که به شما برگردد از نظر فقهی که آن نه میلیون دلار را در یک جای علیحده گذاشتند با هزار میلیون دلار را در یک جای علیحده گذاشتند از آنجا به شما میدهند. خیر، قاطی پاتی میشود به هم . و نزول می گیرند و این مسلم هست. روی این جهت از اولش ضرر بوده ولی برای مصالح عامه کشور در سطح جهانی ما باید در آنجا حضور داشته باشیم اما حضورمان به این معنا نیست که باید در آنجا پول خرج کنیم تا حاضر باشیم. ما همین اندازه هم که دادیم کفایت می‌کند و این پول را هم که میدهیم دو باره می‌رود به جیب همان‌هائی که قرض ربوی می‌خواهند از آنجا بگیرند و ما باید تا آنجا که میتوانیم کم کنیم این مسأله را این مسأله غیر حضور فعال درمجامع بین‌المللی دیگر است.البته آنجا هم یک سهمی میدهیم اما آنجا سهم پول نمی‌دهیم که آنجا جمع بشود و صرف استکبار جهانی بشود و منافع آنها در نظر گرفته بشود و اینها. روی این جهت همین جوری که کمیسیون اقتصاد و دارائی و هیمن جور که سایر کمیسیون‌های فرعی با این معنا مخالفت کردند و این پیدا است که هیچ منفعتی در کار نیست غیر از ضرر چیز دیگری عاید نمی‌شود روی این جهت ما مخالف رد هستیم و امیدواریم که مجلس شورای اسلامی هم به این مسأله به ردش تقریباً موافقت کند. والسلام.
رئیس- مخالف بعدی را بگوئید صحبت کنند.
منشی- آقای خزاعی،
خزاعی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، من در مخالفت با نظر کمیسیون اقتصاد مبنی بر رد این لایحه ضروری نمی‌بینم که از نظر گاههای سیاسی بخواهم روی مسأله بحث بکنم. البته من پنجشنبه گذشته نتوانستم باشم نمی‌دانم که برادران مخالف رد چه مطالبی را عنوان فرمودند یک مقدار از رادیو گوش کردم ولی ترجیح میدهم چون مسأله، مسألة تصمیم گیری است و نمایندگان محترم باید در این رابطه من بعد گرفته خواهد شد یک مقدار یک توضیحاتی با ارقام و عدد و این‌ها راجع به خود این بانک بدهم که اگر بعضی از برادران فرصت نکرده باشند در این زمینه تحقیقاتی کرده باشند مسأله روشن بشود. اولا ضروری نمیدانم که در مخالفت فرمایشات آقای خلخالی صحبت کنم چون کسانی که آشنا بودند دقت کردند که ایشان اشتباهات بسیار بزرگی مرتکب شدند منجمله یکی از اشتباهات بزرگ ایشان این بود که ایشان فرمودند ما هزار و نود و هشت نمیدانم میلیون، میلیارد سرمایه‌گذاری کردیم در حالیکه اینجور نیست. هزار و نود و دومیلیون حق برداشتی که ما در آنجا داریم صد و پنجاه و هشت به اصطلاح میلیون هست. این را حالا توجه داشته باشید. یا فرمودند که نمیدانم که کلیات حقوق بشر مورد قبول ما است در اجرایش خلاف می‌کنند باید عرض بکنم که اساسنامه این بانک هم بسیار بسیار چیز ایده‌آل و خوبی است اگر مطالعه کنید خوب این هم مثل آن. حالا دیگر لازم نیست من بقیه‌اش را رد کنم. توضیحی در رابطه با خود بانک من بدهم. دقت بفرمائید در حدود چهل سال قبل بانک ترمیم و توسعه که شاخه‌ای است از سازمان ملل متحد بوجود آمده و در حدودی کشورهای زیادی هم عضویت پیدا کردند که این کشورها بیشتر کشورهای فقیر و در حال توسعه و جزء جهان سوم بودند که منجمله آمریکا هم عضو بود انگلستان هم به همین ترتیب و اتحادجماهیر شوروی. ایران از کشورهائی بود که جزو بنیان‌گذاران بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه بود با سرمایه گذاری در حدود 24 میلیون دلار شروع کرد در سال 1944 یعنی دقیقاً چهل سال قبل بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه بر اساس مواد آئین نامه‌اش که من این آئین نامه و اساسنامه‌اش را دقیقاً مطالعه کردم در هیچ جائی از این اساسنامه و آئین نامه بوئی از اینکه بخواهد این بانک دخالت‌های سیاسی و استعماری و غیرذلک بکند ندارد مانند همان قانون حقوق بشر است که در سازمان ملل هست البته این به این معنا نیست که ما بگوئیم حالا که اینجور هست پس آمریکا دستش بسته است نه می‌خواهم فرقش را با بعضی مجامع عرض بکنم حتی در مادة 4 بخش دهم در این اساسنامه صراحتاً ذکر شده است که به هیچ عنوان هیچیک از اعضای بانک بین‌المللی حق نفوذ سیاسی و یا استفاده از موضع قدرت سیاسی ندارند آراء فقط بسته است به تعداد سهام در حالیکه در سازمان ملل هست که آمریکا و شوروی و غیره حق وتو دارند. اینجا حتی در اساسنامه هم این مسأله ذکر نشده یعنی بنابر قانون بانک بین‌المللی آمریکا یا شوروی یا انگلستان نمی‌توانند قانوناً نفوذی پیدا بکنند مگر اینکه آن لطایف الحیل دیگری که ما میدانیم بخواهد بکار ببرند. من این توضیحات را میدهم برای یک مقدار آشنائی بیشتر. این دقت بشود.
مطلب دیگر این هست که کل نیروئی که در بانک بین‌المللی الان ایران دارد صد و پنجاه و هشت میلیون R.D.S هست. بانک بین‌المللی اساسش این است که باز در مواد خود اساسنامه هست این یک بانکی است که در مواد اول و دوم و سوم آن آمده هدفش این است که وام بدهد به کشورهائی که می‌خواهند کشاورزیشان را توسعه بدهند، اقتصادشان را توسعه بدهند حتی برای ترمیم خرابیهای ناشی از جنگ وام میدهد یک به اصطلاح تسهیلاتی قائل بشود این سری کارها را بانک بین‌المللی انجام میدهد. در این بانک یک هیأت مدیره دارد و یک اعضاء هر عضو بانک بین‌المللی در هنگامی که می‌خواهند تصمیم بگیرند برای وام دادن به یک شکور و یا وام ندادن به یک کشور یک مقدار رأی دارد. بنابر این اساسنامه تقسیم آراء به این شرح هست که عرض می‌کنم. هر عضو بانک با هر مقدار سهمی که داشته باشد دویست و پنجاه رأی دارد اولا و ثانیاً به نسبت هر سهمی که داشته باشد دویست و پنجاه رأ دارد اولا و ثانیاً به نسبت هر سهمی که در بانک دارد یک رأی دارد یک رأی دارد یعنی همة اعضاء چه یک تومان چه صدتومان سهم داشته باشند دویست و پنجاه رأی دارند به اضافه

مقدار سهامی که دارند یعنی همان مثال مشهوری (که هر چه پول بدهی آش می‌خوری) یعنی هر چه شما سهامتان در بانک بین‌المللی افزایش پیدا بکند به همان نسبت رأئی که آنجا خواهید داد بیشتر است فرق می‌کند مثلا با مجلس ما که هر نماینده هر چه رأی داشته باشد یک رأی دارد در تصویب قانون آنجا نه! شما هر چه پول داشته باشید بر آن اساس رأی دارید یعنی مثلا آمریکا اگر به اندازه ده کشور پول داشته باشد به اندازه ده کشور می‌تواند رأی بدهد. بنابر این مسأله افزایش سهمیه بسیار مهم است زیرا قدرت رأی یک کشور را بالا می‌برد. این، از این بابت خدمتتان عرض کنم. الان در شرایط حاضر ایران صد و پنجاه و هشت میلیون حق برداشت دارد. حق برداشت یک اصطلاحی است در اصطلاح اقتصاد بین‌المللی S.D.R هست که من سؤال کردم از نظر دلاری معادل همان یک دلار و خرده‌ای به اصطلاح به حساب می‌آید. حالا دراین بانک یک قانون هست که هر چند سال یک مرتبه اجازه میدهد که کشورها بتوانند سهمیه شان را افزایش بدهند. دقت کنید سه مرتبه بانک قطعنامه تصویب کرد قطعنامه‌های 314 و 355 و 346 و غیره که کشورها می‌تواند سهمیه‌شان افزایش بدهند. در این سه باری که به اصطلاح این فرجه پیش آمده ایران در شرایطی بوده در دوران انقلاب و قبل از انقلاب که موفق به افزایش سهمیه نشده و یا بر اساس آن نفوذ و قدرتی که به اصطلاح آن باند بازیهائی که شاه با رفقای خودش در جهان به هم زده بود شاید ضرورت نمی‌دیده بخواهد از این در وارد بشود چون به اندازه کافی باج میداد و به اصطلاح باج هم از بعضی‌ها می‌گرفت. بر این اساس ایران در آن افزایش سهمیه شرکت نکرده است ما هنوز حقمان پابرجا است یعنی من به شما عرض بکنم اگر انقلاب اسلامی در سال 52 به اصطلاح به پیروزی می‌رسید شاید اینحق را به ما نمیداد بانک بین‌المللی چون با این حقی که ما داده ما می‌توانیم رأیمان را بالا ببریم این قطعنامه‌ای که تصویب شد مال زمان رژیم گذشته است که برای آنها فرقی نمی‌کرده افزایش قدرت ایران در بانک بین‌المللی ما الان فرصتی بدست آوردیم که بر اساس این قطعنامه‌های مصوبه‌ای که در زمان گذشته روی داده و هنوز بر جای خودش باقی است و یک مهلت محدودی هم دارد ما می‌توانیم سهمیه‌مان را افزایش بدهیم در این بانک برای اینکه نفوذ و قدرتمان را در این بانک بالا ببریم که توضیحاتش را قبلا داده‌اند. حالا دقت بفرمائید. اگر ما بتوانیم سهمیه‌مان را در این بانک افزایش بدهیم حق برداشت ما از بانک بین‌المللی از نظر اقتصادی فقط صرفنظر از اینکه آراء و رأی گیری و غیره حق بر داشت ما از صد و پنجاه و هشت میلیون S.D.R یعنی مقارن صد و پنجاه و هشت میلیون دلار می‌رسد به یک میلیارد و نود و دو میلیون دلار یا میلیون S.D.R تقریباً . این رقم، رقم کوچکی نیست که معادل دلاری شما نه میلیون دلار باید پرداخت کنید ولی حق برداشت اینقدر بالا را در بانک بخودتان اختصاص خواهید داد.
سهامی که ما می‌خواهیم افزایش بدهیم چقدر است؟ نه هزار و پانصد و نود و نه سهم ما می‌خواهیم الان افزایش بدهیم. اگر مجلس تصویب کند ان‌شاءالله این نه هزار و پانصد و نود و نه سهم چقدر خرجش است. خرجش برابر است با هر سهم رقمی در حدود صد و بیست هزار دلار. به دلار سال 1944 آمریکا صدهزار دلار حالا چون تورم بالا رفته صد و بیست هزار دلار شما به ازاء هر سهم باید پول بدهند. خوب ازاین نه هزار و پانصد و نود و نه تا صد و بیست هزار دلار چقدرش را باید پرداخت بکنید؟ بنابر قانون خود این بانک از این مبلغ در حدود 10% را مال دو تا قطعنامه باصطلاح 314 و355، 10% از کل این مبلغ را ما باید باصطلاح نقداً پرداخت کنیم. اولا دویست و پنجاه سهمش مجانی است می‌ماند هفت هزار و نود ونه سهم. از این هفت هزار و نود ونه سهم 10% را باید نقداً پرداخت کنیم. اولا دویست و پنجاه سهمش مجانی است می‌ماند هفت هزار و نود و نه سهم . از این هفت هزار و نود و نه سهم 10% را باید نقداً پرداخت کنیم از این نقدی هم که پرداخت می‌کنیم باصطلاح یک درصدش دلار پرداخت میشود نه درصد دیگرش عندالمطالبه می‌ماند یعنی در واقع عملا چیزی به آن صورت پرداخت نمیشود. دویست و پنجاه سهم که مجانی است از آن هفت هزار تا باقیمانده هم ده درصدش نقد باید پرداخت بشود از آن ده درصدی هم که باید نقد پرداخت بشود یک درصدش طلا یا دلار پرداخت میشود بقیه‌اش عندالمطالبه می‌ماند که بنابر تحقیقاتی که ما کردیم تا بحال شاید یک مورد پیش نیامده که عندالمطالبه وصول بشود بنابر گزارشی که خود مسؤولین و کارشناسان در این رابطه دادند. نه درصد دیگر هم تازه از این ده درصدی که یک درصدش طلا باید باشد آن نه درصد دیگرش به ریال یعنی به پول داخلی کشور ما در بانک مرکزی خودمان باقی می‌ماند باصطلاح در حساب بانک جهانی بعنوان اینکه مثلا اگر لازم بود برداشت بکنند که تا حالا پیش نیامده در این چهل سال که بخواهند برداشت بکنند. اما در مورد قطعنامه 346 بجای ده درصد هفت و نیم درصد باید پرداخت بشود یعنی باز حتی رقم آمده پائین‌تر و ارفاق بیشتر شده است بنابر این. حالا من اینها را نمیخواهم زیاد توضیح بدهم، کل رقمی که ما برای این 9599 سهم یعنی برای استفاده از یک میلیارد و نود و دو میلیون حق برداشت مخصوص S-D-R باید پرداخت بکنیم. رقمی برابر است با نه میلیون و ششصد هزار دلار و رقمی برابر است با هشت میلیون تومان که این هشت میلیون تومان در بانک مرکزی خود ما باقی است و به هیچ جا هم پرداخت نمیشود، یعنی روی کاغذ فقط رد و بدل میشود، این تا اینجا. گروهی که ایران عضو آن گروه است در این سازمان، در این بانک کشورهائی هستند، عبارتند از: افغانستان، الجزایر، غنا، ایران، لیبی، مراکش، تونس، یمن جنوبی، هر کدام از این کشورهای تلاششان این است که بتوانند سهمیه‌شان را افزایش بدهند و ریاست هیأت را پیدا کنند…. (رئیس- وقتتان تمام شد بسیار خوب) اگر یک دقیقه اجازه بفرمائید تمام می‌کنم بنابراین این فرصتی است که ما به دست آورده‌ایم، شما اسامی کشورهای عضو را اگر بخوانید به جز آمریکا و شوروی و انگلستان، بقیه کشورها که (وقت نیست الان بخوانم) همه جزو کشورهای هستند که ما به آنها مراوده داریم، کشورهای ضعیف به اصطلاح جزو کشورهای جهان سوم هستند و کلا آخرین عرضی که من خدمت برادران دارم، این است، لایحه‌ای دولت به مجلس تقدیم کرده که بیش از صد و هفتاد تشکیلات بین‌المللی ایران عضو هست در آن حق عضویت دارد پراخت می‌کند. ما باید وضعمان را کلا روشن کنیم، یعنی ما اگر می‌خواهیم از این‌جا بیائم بیرون باید از صندوق بین‌المللی پول بیائیم بیرون، از بانک جهانی بیائیم بیرون این مسئله مسئله‌ای است که راجع به آن صحبت شد و اما مطلب دیگر این است که ما اگر سهمیه مان را افزایش بدهیم براساس خود قانون بانک می‌شویم عضو هیأت مدیره بانک بین‌المللی، یعنی این بانک بیست و یک نفر عضو دارد که یکی از آنها آمریکا است و یکی از آنها شوروی است و یکی فلان یکی از آنها هم ایران می‌شود علاوه بر اینکه رئیس هیأت اجرائی می‌شود و این عضو هیأت مدیره است که همه تصمیمات را در بانک می‌گیرند و با یک مثال حرفم را تمام کنم برادرها که نمیخواهند بگویند ما بیائیم از آنجا بیرون، ما باید در آنجا بمانیم ضعیف و مردنی و رئیس ما بشود مصر و نمیدانم مراکش، حتی فرض کنید الجزایر، ما داریم میگوئیم آقا حالا که ما هستیم 9 میلیون دلار، 9 میلیون دلار میدهیم، این قدر توانمان میرود بالا، مثل یک آدمی که در دست یک دشمنی گرفتار است، گردنش را گرفته فشار میدهد، میگوید آقا یک چاقو بدهید حداقل بزنم به شکم این متجاوز، میگوئید نه همین طور تحت فشار بمان چاقو هم به تو نمیدهیم. خوب حداقلش این است که ما براساس خود آئین نامه نفوذ و قدرتمان بالا خواهد رفت می‌بخشید مصدع وقتتان شدم، امیدوارم که توجهی بشودو ان‌شاءالله اگر خدا بخواهد تصویب بشود، متشکرم،
رئیس- موافق بعدی صحبت کند.
منشی- آقای فؤاد کریمی بفرمائید.
فؤاد کریمی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، چیزی که بیشتر از همه مخالفین رد بر آن تأکید کردند، این بود که فرمودند افزایش سهیمه میتواند قدرت و حاکمیت ما را در مجمع عمومی و در هیأت مدیره افزایش بدهد و ما نقش تعیین کننده‌ای در این بانک داشته باشیم، تمام این بحث‌ها، مثال‌ها و صحبت‌ها حول این محور بود. ببینیم آیا واقعاً آن موقعی که  ما سهممان بالا بود، عضو هیأت مدیره بودیم، آیا توانستیم کاری بکنیم و نقشی داشته باشیم که حالا میتوانیم داشته باشیم؟ تمام بحث این است که آقایانی که پیشنهاد افزایش میدهند می‌گویند اگر افزایش ندهیم، عضو بمانیم و لیکن از سر گروه تنزل میکنیم سرگروه یک کسی دیگر میشود، حرف این است، پس بنابر این تمام این محسناتی که میفرمایند که ما اگر بدهیم و سرگروهی خودمان و موقعیت فعلی خودمان را حفظ کنیم چه‌ها میشود، و چه‌ها میشود تاکنون چیزی نشده، زمان قبل از انقلاب هم که آقایان مستحضر هستند از نظر ذخیره‌ ارزی و موقعیت بیشتر و بهتری داشتیم به اضافه اینکه زمان قبل از انقلاب بند و بست هم با قدرتها داشتیم، ولیکن باز نقش تعیین‌کننده‌ای نداشتیم یعنی میخواهم بگویم با اینکه آن روابط قبل از
انقلاب بود و حالا آن روابط نیست، یعنی روابط و پیوند‌های سیاسی، بند و بست‌های سیاسی ایران و آمریکا با همدیگر داشتند یعنی اگر تصمیمی هم ایران در آن موقع میگرفت شاید آمریکا حمایت میکرد، ولی حالا آمریکا در مقابل ما است و ما نمیتوانیم این واقعیت است، نمیتوانیم در بانک بین‌المللی پول نقش تعیین کننده‌ای در اعمال حاکمیت داشته باشیم، چه در مجمع عمومی و چه در هیأت مدیره، در مجمع عمومی زیرا اکثریت کشورهائی که عضو مجمع عمومی هستند درمحور استعمار حرکت می‌کنند و تصمیمشان را دیگران میگیرند و آنها تنها رأی دهنده هستند. در هیأت مدیره باز به علت قدرتی که، قدرتی اقتصادی و سیاسی که آنها، نه تنها در هیأت مدیره بانک بین‌المللی توسعه دارند بلکه در بازار بین المللی پول دارند، پس بنابر این، اینکه میفرمایند حسنش این است که قدرت ما افزایش پیدا خواهد کرد و نقش بیشتری در حاکمیت خواهیم داشت این واقعیت ندارد. مسأله دوم این است که باید ببینیم این بانک عملکردش چه بوده؟ آیا عملکرد این بانک حداقل نمیگوئیم مطابق نظر و اهداف جمهوری‌اسلامی، نزدیک به اهداف جمهوری اسلامی بوده یا اینکه به اهداف جمهوری اسلامی، دارد نزدیک میشود که ما واردش که هستیم، بگوئیم افزایش سرمایه بدهیم، قدرت و بنیة بانک را هم افزایش بدهیم، اعتبارش را هم در دنیا زیاد کنیم؟ می‌بینیم این طور نیست، همین بانک به آفریقای جنوبی، به اسرائیل و اردن وام داده و ما نتوانسته‌ایم و نمیتوانیم جلو وام دادن به آفریقای جنوبی را در این بانک بگیریم.
مسألة سوم این است که میفرمایند اگر ما سهمیه‌مان را افزایش ندهیم در گروه‌ ما دیگران ممکن است سهمیه را افزایش بدهند. ما باید نگاه کنیم، ببینیم کشورهائی که میخواهند سهمیه‌شان را افزایش بدهند، هدفشان چیست؟ این چنین نیست که ما ببینیم دیگران هر کاری میکنند ما هم انجام بدهیم ما که مقلد صرف نیستیم ببینیم برای چه سهمیه را افزایش میدهند، بعد ببینیم اگر آن هدف با هدف ما میخواند بدهیم، اگر این با هدف ما نمیخواند نمیدهیم دیگر، کشورهائی که سهمیه‌شان را افزایش میدهند عمدتاً به این دلیل است که میخواهند از بانک توسعه وام بگیرند، درست است الجزایر یا کشورهای دیگر می‌خواهند سهمشان را افزایش بدهند ولکن به چه دلیل؟ به دلیل اینکه آنها استقراض خارجی دارند و از استقراض خارجی هم ابا ندارند ولی انقلاب اسلامی ما و اهداف انقلاب ما و سیاستی که مجلس دنبال کرده، مخالف استقراض خارجی است. یعنی دیگران که میخواهند سهمشان را افزایش بدهند، به این علت است که میخواهند استقراض خارجی‌شان را افزایش بدهند ولی ما نمیخواهیم استقراض‌مان را افزایش بدهیم و استقراض ایجاد کنیم، پس دیگر به چه دلیل میماند که بگوئیم چون دیگران میخواهند افزایش بدهند، ما هم باید افزایش بدهیم، پس بنابر این سود اقتصادی و سود سیاسی نه بهره سیاسی برای ما دارد، نه بهرة اقتصادی.
مسألة بعد این است افزایش سرمایه‌ای که تحلیل کردند و فرمودند که مقدارش خیلی زیاد نیست و بعد از محاسباتی که فرمودند، فرمودند نه میلیون و ششصد هزار دلار میشود این پول در شرایط موجود برای ما زیاد است، اگر ما در شرایط عادی بودیم، اگر در شرایطی بودیم که ذخیره‌های ارزی ما بالا بود، در حال جنگ نبودیم، میگفتیم خوب یک مقدار از پول‌مان را هم در بانک بین‌المللی توسعه بلوکه میکنیم، اشکالی ندارد ولی ما در شرایطی هستیم که تمام مسؤولان مملکت ما میدانند آقای هاشمی‌رفسنجانی مستحضر هستند، آقای خامنه‌ای میدانند، کمیسیون بودجه میداند، نمایندگان محترم میدانند که ما در یک شرایطی هستیم که به ارز خود محتاج‌تر هستیم، تا ارز خودمان را در بانک بین‌المللی توسعه بلوکه کنیم، ما به این پول احتیاج داریم، احتیاج ما به پول یک امر واقعی و قطعی و حال است منافعی که آقایان میگویند، یک منافع احتمالی که در آینده ممکن است تحقق نپذیرد. در تمام جملات گفتند بلی این احتمالات هست، آن منافعی که آقایان میگویند احتمالی است که به عقیده من هم این احتمال بسیار ضعیف است، اما منفعتی که ما حالا میخواهیم از این ارز ببریم، اگر این ارز در دست ما باشد قطعی و حال است. مسأله آخر که میخواهم در آن تأکید کنم این است که این بانک یک مؤسسه‌ای است که معاملات ربوی میکند، به نظر من اصل حضور ما در این چنین مؤسسه‌ای از نظر شرعی و اسلامی زیر علامت سؤال است تا چه برسد به اینکه ما بخواهیم سهم‌مان را افزایش بدهیم یعنی مسأله این است که ما آیا میخواهیم در یک معامله ربوی جهانی وارد بشویم یا نه؟ و آیا حالا که در معامله ربوی به دلیل ضرورت و یا اضطرار و یا به هر دلیل دیگر وارد شدیم آیا باید حضور خود را در این معاملات ربوی افزایش بدهیم یا نه؟ با در نظر گرفتن اینکه ربا یک معامله بسیار حرام است و به تعبیر قرآن فاذنوا بحرب من‌الله است. اگر آقایان نماینده بخواهند رأی بدهند به این چنین لایحه‌ای حتی در اصلش، نه تنها در افزایشش اینجا قید ضرورت شرعاً و قانون لازم است، یعنی دوسوم از نمایندگان باید رأی بدهند که ما وارد یک معامله ربای جهانی بشویم یا اگر هستیم بیشتر بشویم یا نه؟ آن هم معامله ربائی که وارد شده بر آن ضررها و زیانهائی، قطعاً در سطح جهانی دارد، به دلیل اینکه میدانید که به کشورهای وابسته به آمریکا به کشورهائی که بر خلاف سیاست جمهوری اسلامی هست وام داده‌اند، به این قصد و نیت که آن منافع احتمالی ممکن است به دست آید. این است که این یک رأی دوسوم میخواهد و یک مسؤولیت شرعی هم پشت سر همه این بحث‌ها هست، والسلام علیکم و رحمه‌الله.
رئیس- پنج دقیقه دیگر وقت برای مخالفین مانده، صحبت کنند.
موحدی ساوجی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، مطالب به صورت مشروح و مفصل به وسیله مخالفین و موافقین گفته شد، بنده در این چند دقیقه به صورت خیلی مختصر شاید یک جمع بندی هم نسبت به اظهارات مخالفین رد باشد مطالبم را عرضه می‌کنم، مطلب اول این است که ما در ارتباط با بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه آیا میخواهیم در این بانک بمانیم ی نمیخواهیم بمانیم؟ اگر نخواهیم بمانیم، مسأله‌ای نیست. اگر چنانچه بررسی‌های لازم انجام بگیرد و دست‌اندرکاران، دولت مجلس، تشخیص‌شان این باشد که اصلا کاملا ما در این بانک نباشیم، من با این مسأله مخالفتی ندارم، اما اگر قرار است باشیم، حضور ضعیف در چنین بانکی به نظر من درشأن جمهوری اسلامی نیست و بایستی که ما در این بانک به هر اندازه‌ای که امکان دارد، وزنه‌مان، موضع مان، قوی باشد و از اعتبار بیشتر برخوردار باشیم، اما نکته دوم اینکه ما با دادن 9 میلیون دلار که محاسبه کرده‌اند افزودن بر سرمایه ‌مان در این بانک 90 میلیون دلار در واقع ما اعتبار کسب می‌کنیم اعتبار بیشتر و در واقع ما سرمایه‌ای که در این بانک داریم مانند حساب پس انداز یا حساب جاری است که با دادن یک مقدار فرض کنید اعتبار و پول و افزودن بر اعتبار چندین برابر اعتبار ما را از نظر پولی و مالی در بانک افزایش میدهد. مسألة سوم تقویت اعتبار سیاسی است و اینکه ما در گذشته سرگروه بوده‌ایم و به خاطر اینکه آن مقداری که باید بوده، بدهیم، سهمیه‌مان را نداده‌ایم از سرگروهی نزول کرده‌ایم و اینکه برادرمان آقای فؤاد کریمی گفتند که تا حالا که سرگروه بودیم، مگر چه نتیجه‌ای داشته و چه کار کرده‌ایم، من لازم میدانم که این را اگر لازم باشد توضیحش را نمایندگان وزارت خارجه و وزارت اقتصاد و دارائی در اینجا بیان بکنند که مسأله سر گروه بودن حداقل اگر چنانچه برای ما منافع مادی هم نداشته باشد، منافع سیاسی زیادی در بر دارد زیرا وقتی سر گروه شدیم ما در هیأت مدیره هستیم وقتی ما در هیأت مدیره بودیم که در آنجا همه قدرتها و حکومتهای دنیا حضور دارند لااقل از جریانات و مسائل جهانی در این زمینه، مسائل مالی، اقتصادی، جهانی و کمک‌هائی که میشود هم مطلع میشویم وهمی میتوانیم فعالیت بیشتری بکنیم، واما نکته دیگری که در اینجا آقای خلخالی و آقای فواد کریمی به آن اشاره کردند مسألة اینکه شبهة غیر مشروع بودن دارد، از آنجا که این بانک، یک بانکی است بر اساس قوانین بین‌المللی بانیک عمل میکند و قهراً ربوی هم هست، خوب ما حضورمان در این بانک اگر برای ما سودها و منافعی در برداشته باشد، ما این سودها را چگونه میتوانیم بگیریم، مخصوصاً که اگر از طریق این بانک به کشورهای جهان سوم و به مسلمانها وام بدهند و از آنها سود بگیرند آیا ما میتوانیم آن وقت سهم سود دریافت کنیم؟ این مسألة و این شبهه جوابش روشن است، یعنی این شبهه رفع شده به اینکه معاون وزارت اقتصاد و دارائی گفتند که اولا که ما در این بانک که سرمایه میگذاریم، پول میگذاریم و سرمایه داریم به هیچ وجه سودی به هیچ یک از صاحبان سرمایه تعلق نمیگیرد و اگر چنانچه از موجودی بانک به کشورها وامی داده شود و سودی دریافت شود، این سود به صاحبان سهام تعلق نمیگیرد، بلکه کمک میشود به کشورهای جهان سوم و افرادی که فقیر هستند، کشورهائی که فقیر هستند، بنابر این ما از طریق این سرمایه‌گذاری سودی دریافت نمیکنیم، یک. دوم اینکه مسأله را قبلا با شورای نگهبان صحبت کرده‌اند و با توجه به مذاکره‌ای که با شورای نگهبان بوده و قهراً ایراد آن چنانی گرفته نشده، این لایحه به مجلس تقدیم شده، این مطلبی است که معاون
وزارت اقتصاد و دارائی بیان کرده‌اند و آخرین مطلبی که باید عرض کنم این است که ما از این طریق همانطوریکه بعضی از برادرها هم اشاره کردند ما با افزودن سهمیه‌شان یعنی دادن حق سهیمه و حق‌السهم و نمیدانم اعتبارمان را افزایش بدهیم، با این کار آراء بیشتری ما در این بانک میتوانیم کسب بکنیم، یعنی اگر هیأت مدیره فرض کنید رفتیم و یا قبل از آن ایران بخواهد رأی بدهد آراء خیلی بیشتری خواهد داشت. این خلاصه عرض بنده است و لذا ما با رد این لایحه موافق نیستیم.
رئیس- آخرین موافق پنج دقیقه دیگر وقت دارند.
منشی- موافق دیگر ثبت نام نکرده، اگر کسی در مجلس میخواهد صحبت کند پنج دقیقه می‌تواند صحبت کند.
رئیس- آقای طاهری بفرمائید. پنج دقیقه میتوانید صحبت کنید.
طاهری- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، کاش روی این مسأله بحث نمی‌شد که ما اینقدر روشن بشویم، همان جور به صورت کلی رأی میدادیم و قال قضیه کنده میشد، این جور که برادرها آمدند توجیه کردند…
رئیس- بهتر که بحث شد.
طاهری- بلی بهتر که بحث شد که ما هم جان بگیریم وحرف بزنیم در محضر آقایان و ملت. ما الان یک حساب سرانگشتی اینجا کردیم با این پولی که میخواهیم بدهیم و در آینده حلوای نسیه از آنها طلب کنیم، حداقل پنج هزار مدرسة روستائی دو کلاسه و سه کلاسه میتوانیم بسازیم، جواب این ملتی که قوطی کبریت‌ها را صرفه‌جوئی میکنند و فاب و تاید به جنگ میفرستند از نظر پولی ما چه میتوانیم جواب بدهیم؟ من خودم که جواب ندارم دوم از نظر شرعی تمام حرف ما و بحث ما و صحبت ما این بوده که بانک‌ها ربوی بوده، بیائیم اسلامی کنیم، ذخیره‌درست کنیم، مؤسسات تعاونی درست کنیم، حالا درست در مقابل دنیا با این خلاف شرع و بعد هم برادران روحانی متأسفانه بایستند به توجیه کردن مسائل خلاف شرع و از این جهت بنده عرضم این است نمیتوانیم موافقت کنیم و رأی بدهیم به این، هم خلاف شرع است و هم نیاز شدید زیاد داریم و حرف شورای نگهبان هم ما حق نداریم قبل از اینکه مسأله را… بارها پشت همان تریبون خود آقایان فرموده‌اند اینجا نظری میدهند، بعد شورای نگهبان، قبلا بیائیم از شورای نگهبان مایه بگذاریم که بعد دل آقایان یک قدری نرم بشود، بگوئیم خوب چون شورای نگهبان رأی میدهد ما هم پس حالا رأی بدهیم، خیر ما چنین حرفی را زیر زبان شورای نگهبان نمیگذاریم او خودش مستقل است، والسلام.
رئیس- بسیار خوب، مخبر کمیسیون و نمایندگان دولت صحبت کنند. مخبر کمیسیون آقای خزاعی است که ایشان لابد دیگر صحبت نمیکنند.
بادامچیان (نایب رئیس کمیسیون) - بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، عمدة بحث مخالفین رد این طرح در چندمورد خلاصه میشد که یکی این بود که ما چرا دور خودمان دیوار بکشیم و از این مؤسسات بین‌المللی استفاده نکنیم، این بحثش کاملا روشن است که اگر بیشتر عنایت میفرمودند مسألة عضویت یا عدم عضویت یا عدم حضور ما مطرح نیست، ما در آنجا حضور داریم، سهام هم داریم بنابر این مسأله فقط افزایش سرمایه است، افزایش سهام است، این افزایش سهام ربطی به خروج و عدم حضور و اینها ندارد. البته اگر واقعاً سیاستی را همین جور که فرمودند مشخص شد به اینکه ما باید در مجامع بین‌المللی در کدامش حضور پیدا کنیم در کدام نباشیم این بانک هم معلوم شد، آن موقع یک تصمیم دیگری را مجلس میگیرد، ربطی به این مسأله فعلی ما ندارد، مسأله بعدی این بود که سیاست مشخص داشته باشیم برای حضور، آن هم باز این مسأله مربوط نیست، جوابش داده شد، مسألة بعد این است که تریبونی داشته باشیم برای صحبت کردن و مطرح کردن نظریات خودمان و سایر کشورها، خوب این چیز خوبی است، ما این تریبون را الان داریم، به علت اینکه سهام داریم و حضور پیدا میکنیم درمجامعش، حرف میزنیم، تنها این تریبون می‌خواهد در آن هیأت مدیره بیست و یک نفره‌ای باشد که چندان تأثیری ندارد که آنجا ما حالا یک تریبون اضافه داشته باشیم یا نداشته باشیم، به اضافه اینکه افزایش سهام حتماً به معنای اینکه ما مدیر بشویم هم نیست، من آن روز خدمتتان عرض کردم در کمیسیون بررسی شد، معلوم شد که ما نمیتوانیم خیلی مطمئن باشیم که حتماً با این افزایش سهام‌مان میتوانیم حتماً آنجا سر گروه بشویم یک بحث‌های جدید مطرح شده به رأی گیری داخل گروه و این بحث‌های جدید مخصوصاً که انتخابات امسال در واشنگتن گفتند انجام میشود، طبیعی است که ما از این طرف مطمئن نیستیم، از آن طرف هم مطمئن نیستیم که با افزایش ندادن سهام نتوانیم سرگروه بشویم، در آن ردیف هم کار میشود کرد از نظر سیاسی و باز میشود سر گروه شد، مخصوصاً که نفر بعدی مان نماینده الجزایر است که ما با هم روابط حسنه‌ای داریم. بعد فرمودند که ما میخواهیم استفاده از خدمات، اطلاعات، متخصصین و احیاناً اگر مطابق با منافع کشور ما بود وام برای سرمایه‌گذاری در صنایع مفید استفاده کنیم، این هیچ ربطی به افزایش سهام ندارد، ما الان اگر بخواهیم میتوانیم این استفاده را بکنیم با همین سهام موجود و این افزایش هم خیلی تأثیری در این زمینه ندارد. مسأله‌ای که بود این بود که بعضی از برادران میگفتند با افزایش سهام ما میتوانیم در تصمیم‌گیری نسبت به استفاده‌ بکنیم من تعجب می‌کنم بعضی از برادران، موقعی که ما افزایش سهام مان خیلی که برود بالا، میشود سه درصد، از سه درصد ما چه میتوانیم بکنیم؟ در مقابل این همه مسائل سیاسی که در اطراف این قضیه هست. خیلی چیز تأثیر داری نیست. مسألة بعد فرمودند وامها در ارتباط با جهان سوم و کمک به آنها است. من نمیدانم ما چه کمکی؟ واقعاً فکر میکنیم که استعمارگران با این طرحهای سرمایه‌گذاری یا کمک یا طرح وام به کشورهای جهان سوم میدهند، برای کمک به آنها است؟ برای نجات آنها از دست استعمار است؟ واقعاً برای این است؟ یا یک سیاستی است در تداوم غارتگری و استثمارشان؟ آمریکا دلش به حال کشورهای جهان سوم سوخته که بیاید یک طرح اقتصادی بدهد، آنها نجات بیابند؟ از استعمار و فقر و عقب افتادگی میخواهد آنها رانجات بدهد؟ غارتشان نکند، خودشان سرپایشان میایستند، اینکه کمک نیست به جهان سوم اینها پوشش برای مقاصد پنهانی استعمارگران باشد، یا اینکه این طرحها برای تداوم سلطه غارتگری شان، اتحاد گرگ با بره و همکاری گرگ با بره در راه اینکه بیاید بره زندگی سعادتمندانه‌ای داشته باشد یا یک شوخی است، یا یک قریب است. و این نمیشود که ما بگوئیم آقا آنها میخواهند بیایند کمک کنند، اینها سعادتمند بشوند، اگر یک چنین چیزی است، ما چه حقی داریم به این فریب‌ها کمک کنیم، ما چه حقی داریم که به مقاصد استعماری کمک بکنیم، البته ممکن است بگوئیم که همه مجامع بین‌المللی که این جور نیستند، درست است ما هم در خیلی از آن مجامع عضویت داریم، فعالیت میکنیم، هر کدام هم به نفع ملل محروم احساس کردیم باید در آنجا حضور داشته باشیم، حتماً حضور پیدا می‌کنیم هر کدام برای رسوا کردن این نوع سیاست‌ها احساس کردیم بایستی حضور داشته باشیم، آنجا می‌ایستیم و میرویم حضور پیدا می‌کنیم، فعالیت‌ هم می‌کنیم، سرمایه‌گذاری هم میکنیم، اما اینکه ما بیائیم این نوع چیزها را دربست قبول کنیم که به نفع کشورهای دیگر است نه، من این اعتقاد را ندارم البته نمیگویم این مؤسسه این جوری است روی یک مؤسسه مخصوص من دست نمیگذارم فقط روی کلیت قضیه، بعد فرمودند که ما هم عرضه داشته باشیم از این خدمات و وام سرمایه گذاری آنها استفاده کنیم، مثل بعضی کشورهای که استفاده کرده‌اند، ما میتوانیم استفاده بکنیم، ربطی به افزایش سهام ندارد، ضمن اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ما هیچ استفاده‌ای نکرده‌ایم، این افزایش هم احتمالا کاری خیلی برای مانخواهد کرد. بعد مسأله غربی بودن یکی از نمایندگان محترم فرمودند، بدون استثناء همه سازمانهای بین‌المللی غربی هستند، ما باید بیائیم بیرون، تصحیح می‌کنیم که خیر این جور نیست مثل کشورهای غیر متعهد که غربی نیستند، جمال عبدالناصر، نهرو، تیتو این را بنیانگذاری کردند، خیلی از سازمانهای دیگر هم این جوری نیستند، اصل حرف ما هم این نبود که این غربی باشد ما نباید در آن باشیم، این جور نیست، مسألة حضور آمریکا مطرح نیست، آن غلبه سیاست آمریکا در آنجا مطرح است. والا اگر یک سازمانی آمریکا حضور داشته باشد، خودش هم بنیانگذارش باشد، اما به نفع کشورهای محروم باشد، خودش غلبه نداشته باشد، میشود در آن به راحتی شرکت کرد. مسألة مهم در تقسیم کمیسیون به رد این طرح این بود که این مؤسسه را ما نمیدانیم در جهت منافع واقعی ملت‌های محروم قدم بر میدارد، تا با اطمینان خاطر بیائیم در آنجا شرکت بکنیم، با توجه به نحوة تشکیل آن، کشورهای تشکیل دهنده‌اش گذشته‌اش، عناصر اداره کننده‌اش تشخیص داده شد که این افزایش سهام در جهت منافع کشور ما و سایر کشورهای محروم نخواهد بود. یکی دیگر از نظریات مخالفین این بود که حالا که میخواهیم
حضور داشته باشیم، حضور قوی داشته باشیم، چرا حضور ضعیف داشته باشیم، ما میگوئیم این افزایش تقویت حضور نیست، ما حضور داریم و این افزایش تفاوتی در مجموع نخواهد داشت، در هیأت مدیره هم صحبت کردن، یک اظهار نظریه و گاهی اعتراض است ما اگر سه برابر این سهام‌مان را اضافه بکنیم تأثیری آن چنان در حضور ما نخواهد داشت، آنها کار خودشان را میکنند، ما هم حرف خودمان را میزنیم و به جائی نمیرسد، بنابر این بحث حضور ضعیف و قوی و آن را هم عرض کردم که حالا ما سه درصد سهام داشته‌ باشیم چه تقویت حضوری است با این همه و یک مقدار از این حرفها را برادرمان آقای فواد کریم به بهترین نحو زدند. مسأله بعد که گفتند کارشناسان موافقت داشتند، خوب کارشناسها نظرشان را به کمیسیونها میدهند، کمیسیون هم نظرشان را میشنود، مجموعه این نظریات را همچنان که شنیده بعد با توجه به مجموع این نظریات، بعد از چندین بحث این طرح را رد کرده، خدمت برادران عرض شد که ما روی این لایحه خیلی کار کرده‌ایم، حتی برای اینکه اطمینان داشته باشیم دو نفر برادرمان را مأمور کردیم رفتند بررسی کردند و آمدند نتیجه دادند، دو باره باز مشورت کردیم، باز کارشناس خواستیم، خارج از مجلس هم از بعضی از برادران تحقیق کردیم، کار کردیم، حتی یک جزوه‌ای را در این رابطه تنظیم کردیم و در نتیجه بالمجموع همه این نظریات بود که رد شد، اگر همه بگوئیم که خوب ما حالا این پول را بفرستیم، ضرر ندارد، همان جا باشد، همین جور که در صحبت‌های بعضی از برادران بود ضرر دارد، منهای اینکه اگر ضرر هم نداشت، ما کار بیفایده‌ و لغو را اجرا بکنیم. در هر حال آن بحثی که مطرح بود، این بود که ما در این طرح لایحه اول یک نکته هم اینجا تذکر بدهیم که افزایش سهام که برادران میفرمایند 9 میلیون دلار، این حق برداشت مخصوص حدود دلار است 10 میلیون دلار، ما هزار و نود ودو میلیون دلار سهم‌مان را باید افزایش بدهیم، مبلغ پرداختی ما 10 میلیون دلار است، یعنی ما هزار و نود و دو میلیون دلار بدهکار میشویم، حالا میفرمایند عندالقدره والاستطاعه عندالمطالبه است، من نمیدانم که حالا آن چه میشود، ولی بالاخره این قدر بدهکار میشویم الان باید 10 میلیون دلار بپردازیم. در مجموع نکته‌ای که باید بگوئیم ما واقعاً در کمیسیون فکر میکردیم که باید حجت شرعی داشته باشد، انسان بتواند این لایحه‌ها را رأی بدهد، یک قران هم به خواهد بدهد به یک راهی باید رویش حساب بکند، والا فردا در موقف حساب از آدم حساب میکشند. ما موظفیم منافع ملت را حفظ بکنیم در همه زمینه‌ها. این افزایش باید به عنوان یک وظیفه شرعی باشد که آن هم همان جور که برادرمان آقای فواد کریم گفتند کمک به این مؤسسات ربوی چگونه هست نمیدانم؟ این هم که فرمودند که سودش تقسیم نمیشود و داده نمیشود، ربا که گرفته میشود، از یک طرف این ربا به حساب سهام میرود، منتهی به ما نمیدهند به افراد نمیدهند، ندادنش دلیل این نیست که مثلا ربا گرفته نمیشود و داده نمیشود و به نظر شخص بنده حقیر، این است که اصولا ملت‌های جهان سوم باید خودشان سر پایشان بایستند، پول می‌خواهند بگذارند روی هم خودشان بگذارند، کارشناس دارند خودشان استفاده کنند، اول خودشان قدرت بیابند بعد که قدرت یافتند، بتوانند از سایر امکانات دیگر دنیا هم استفاده کنند، اینکه ما میرویم داخل این مؤسسات وابسته، وابسته میشویم، خیلی چیز جالبی نخواهد بود، بنابر این ما هم در اینجا حضور داریم، هم استفاده میتوانیم بکنیم و هم اینکه نیازی به افزایش سرمایه نداریم با توجه به اینکه چند بار این افزایش بررسی شده و هر بار ردش کرده‌اند، یک بار این را رد نمیکردند، آدم میگفت خوب یک چیزی، یکبار عرض کردم شهید رجائی آورده خدا رحمتشان کند. رد کردند، خودش هم گفته ته دلم راضی نبودم، یک بار مجلس محترم دورة اول رد کرده، باز آمده در کمیسیونها یکی رد کرده، هم کمیسیون سیاست خارجی، یعنی آن برادرانی که صحبت از منافع سیاسی میکردند، کمیسیون سیاست خارجی بررسی کرده و طبق اظهار نظرش این است که این نفعی از نظر سیاسی برای ما ندارد با اکثریت آراء رد شده، آنهائی که بحث اقتصادی میفرمایند که میگویند منافع اقتصادی دارد، کمیسیون آقای خامنه‌ای نوشته‌اند، نوشتند، بنا به گزارش مسؤولین مربوطه شرکت ایران در بانک مزبور تاکنون هیچگونه بهرة اقتصادی برای کشور نداشته، پیش بینی میشود که در آینده نیز نداشته باشد. نظر داده‌اند دیگر.
2-نوشته‌اند: از لحاظ سیاسی نیز حفظ آن مقدار امتیاز ناشی از سهام که تاکنون در اختیار ایران بوده بهره سیاسی در جهت سیاست مطلوب جمهوری اسلامی نداشته است. پس نه نفع سیاسی و نه نفع اقتصادی و انگیزه‌اش هم اینکه این بانک توسط آمریکا و جهانخواران دیگر با انگیزه حفظ تعادل روابط ظالمانه خود با کشورهای ضعیف و در حال رشد انجام گرفته هنوز هم استکبار جهانی از این انگیزه دست بر نداشته بنابر این ما با این افزایش محدود سهام‌مان نمیتوانیم آنرا بیائیم یک چیز اضافه‌ای بکنیم و بگوئیم بهرة اضافی به دست میاوریم، به همین علت است که کمیسیون اینها را رد کرد و این دلایل را هم که همه برادران و خواهران شنیدند، ان‌شاءالله تصمیم مقتضی را خودشان میگیرند. والسلام علیکم و رحمه‌الله وبرکاته.
رئیس- نماینده دولت، معاون وزارت دارائی آقای آشنا بفرمایند.
آشنا (معاون وزارت اقتصاد و دارائی) - بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، خوشبختانه، با توضیحات خیلی مشروحی که برادران گرامی جناب آقای نادی، جناب آقای دکتر هادی و جناب آقای خزاعی در موافقت با اصل لایحه دادند، ما را از توضیحات خیلی مشروح بی‌نیاز کردند و مخصوصاً با توجه به اینکه برادرمان آقای خزاعی یکی از نمایندگان محترمی بوده‌اند که از طرف کمیسیون مأمور بررسی این قضیه شده بودند و نظراتشان را به طور مشروح اعلام فرمودند، این میتواند بسیار قابل توجه باشد، این مطلب همانطوریکه در بحث‌ها مطرح شد، دو بعد سیاسی و اقتصادی دارد، بعد سیاسی را برادرمان از وزارت امور خارجه حضور دارند و تشریح میکنند، فقط من به طور خیلی مختصر در این بعد عرض میکنم که همانطوریکه همه برادران استحضار دارند، حضور ما در مجامع بین‌المللی مطلقاً به مفهوم تأیید و یا همراهی با مؤسسین و پایه‌گذاران این جور مجامع نیست، بلکه ما با فرهنگ اسلامی خودمان و با شیوة خاص انقلاب خودمان در این مجامع حضور پیدا می‌کنیم برای اینکه از این تریبونها برای صدور انقلابمان، برای دفاع از ملت مظلوم‌مان و برای دفاع از همه مستضعفین جهان استفاده بکنیم و حضور در بانک جهانی و یا افزایش سرمایه هم که از طرف دولت جمهوری اسلامی پیشنهاد شده هدفی جز این نمیتواند داشته باشد که ابعاد سیاسی‌اش را برادرمان از وزارت خارجه چون تشریح میکنند، من بیشتر وقتتان را در این زمینه نمیگیرم و اما در بعد اقتصادی مهم‌ترین مطلبی که قابل توجه هست، این است که ما چه چیزی را میخواهیم از دست بدهیم و چه چیزی را به دست بیاوریم که این دو را با هم مقایسه بکنیم و بعد بتوانیم نتیجه‌گیری‌ کنیم که اثمهمااکبر من نفعهما یا بر عکس. مبلغی که پرداخت میشود، به عنوان 9 میلیون دلار گفتند، دیناری بار مالی به دوش ملت ما نمیگذارد این یک دارائی ارزی مملکت خواهد بود که طبق مادة 7 قانون پولی و بانکی کشور به صورت پشتوانه اسکناس باقی خواهد بود، به این معنا که طبق قانون پولی و بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است که همواره معادل بیست و پنج درصد اسکناس‌های در گردش، طلا یا ارز به عنوان پشتوانه مسدود داشته باشد و در خزانه‌اش داشته باشد یا در حساب‌هایش در مراجع بین‌المللی داشته باشد. خوشبختانه برادرمان آقای آقا محمدی که عضو هیأت نظارت اندوختة اسکناس هستند که این هیأت قانونی است که بر این امر نظارت دارد و نمایندگان محترم مجلس هم در آنجا دو نماینده دارند، برادرمان آقای محمدی و آقای فواد کریمی از نزدیک شاهد هستند که همواره موجودی یعنی سرمیاه ما در بانک جهانی، بانک بین‌المللی توسعه و ترمیم، جزئی از پشتوانه اسکناس ما بوده، بنابر این ما یک نوع افزایش دارائی های جاری بانک مرکزی پیدا می‌کنیم که به عنوان اندوختة اسکناس از آن استفاده میکنیم و بعد هم همانطور که گفتیم این قسمتش ارزی است و یک قسمتش هم به صورت ریالی است که در حساب مخصوص بانک جهانی در بانک مرکزی ایران افتتاح میشود و مورد استفاده قرار میگیرد. اما مهم‌ترین مزیت اقتصادی این هست، برادرانی که دست‌اندر کار تجارت خارجی هستند مستحضر هستند که تا چه حد افزایش اعتبار و حیثیت مالی مملکت، مملکتی که می‌خواهد با دنیا مراوده داشته باشد و معامله بکند تا چه حد اهمیت دارد. اگر موقعیت مالی یک کشوری را مستحکم بدانند، اگر ذخایرش را کافی بدانند، اگر موجودی هایش را در یک چنین مؤسساتی کافی بدانند، عرض کردم برادران دست‌اندرکار میدانند چه قدر تفاوت میکند در شرایطی که در موقع معامله با کشورها برای ما پیش میآید، مزایایش اصولا قابل شمارش نیست و اگر ما این نوع اعتبارات را کسر نکنیم، نا چاریم همة پرداخت‌های مان را قبل از اینکه کالا را تحویل بگیریم نقداً بپردازیم و این مشکلات بسیار عمده و عدیده‌ای را در تجارت خارجی ما
به وجود میاورد در حالیکه بالا رفتن حیثیت و اعتبار مالی مان با شرکت در این مجامع که یکی از راههای تحصیل آن هست باعث میشود که تسهیلات بسیار فراوانی برای مملکت از این نظر ایجاد بشود و خود این منجر به صرفه‌جوئی‌های زیادی از نظر معاملات نقد و نسیه در تجارت خارجی ما میشود، بنابر این نه تنها دیناری از این بابت به دوشت ملت تحمیل نمیشود از راه صرفه‌جوئی‌ای که عرض کردم و توضیح دادم به نفع مملکت اقدام میشود، اکثر این سرمایة اضافه بشود.
مسأله دوم که باز یک مقدار به مسائل سیاسی برمیگردد. این افزایش سرمایه باعث میشود که ما قبلا سرگروه بودیم الان با افزایش سرمایه‌ای که داده شده و ما در آن شرکت نکردیم به ردیف چهارم تنزل پیدا کردیم و اگر هم کشورهای گروه افزایش سرمایه بدهند به آن میزانی که تعیین شده، ما پنجم خواهیم شد ولی اگر ما بتوانیم سرمایه‌مان را، مجلس شورای اسلامی اجازه بدهد که به این میزان افزایش بدهیم، تعداد آراء مان شش برابر میشود، یک خاصیتش است طبق مقررات آنجا، یک و دو به عنوان یک مدیر، مدیر یک گروه از پانزده گروه موجود در بانک جهانی این کرسی را به دست میاوریم و علاوه بر خاصیت هائی که دارد که به سهم خودمان مثال خیلی خوبی را زدند برادرمان خزاعی که گفتند اگر با یک غولی روبرو بودیم، اگر یک چاقوئی هم میتوانستیم به بدنش فرو بکنیم نباید فروگذار بکنیم که آن را فرو بکنیم، این یک جهت استفاده‌اش است.
مطلب دوم این است که در این گروهها معمولا محرمانه‌ترین اطلاعات اقتصادی مربوط به کشورهای جهان که 140 کشور دنیا عضو این بانک هستند، در اینجا مطرح میشود که این بخش محرمانه‌اش در هیچ نشریه اقتصادی درج نمیشود که ما به آن دست رسی داشته باشیم، ولی حضور ما در آن بانک و مخصوصاً رئیس گروه شدن به ویژه کمک میکند که ما به این اطلاعات دسترسی پیدا بکنیم و بتوانیم سیاست‌های بازرگانی و اقتصادی مان را با ملل دنیا بر اساس منافع جمهوری اسلام تنظیم بکنیم. پس این مزیت دومش هست و بعد باز از نظر سیاسی میشود اشاره کرد. 140 کشور که عضو بانک جهانی هستند، هفتاد درصدش این افزایش سرمایه را پذیرفته‌اند و کشورهائی که هنوز افزایش سرمایه را نپذیرفته‌اند، کشورهائی مثل زئیر مثل هائیتی،مثل افغانستان، مثل نیجر است، مثل سیرالئون است ما نباید بگذاریم که از نظر اعتبار مالی و اوضاع و احوال اقتصادی ما را در ردیف این کشورها تصور بکنند. از نظر ربوی که فرمودند، مطلقاً دیناری تا به حال بابت بهره بانک جهانی به کشورهای عضو نپرداخته و یکی از سازمان‌های وابسته‌ به این سازمان توسعه هست اصولا کارش دادن وام به کشورهای فقیر و کشورهائی که درآمد سرانه‌شان زیر هفصد دلار است، هست که اصولا بهره نمیگیرد و فقط کارمزد میگیرد و سودی که از طرق دیگر هم بانک بدست میآورد. تا به حال تقسیم نشده و صرف سرمایه‌گذاری و کمک به کشورهای فقیر میشود بنابر این به هیچ وجه مشارکتی ما در فعالیت‌های ربوی هم وجود ندارد. این مجموعه بطور اختصار که قسمت سیاسی آن را برادران وزارت خارجه بیشتر توضیح خواهند داد مزایای اقتصادی این افزایش سرمایه بود و ما مطمئن هستیم که با توجه به اعتمادی که نمایندگان محترم به دولت جمهوری اسلامی دارند و یقین دارند که پیشنهادی که به نفع و مصالح جمهوری اسلامی نباشد مطرح نمیشود و همه جوانبش سنجیده شده و بعد مطرح شده ان‌شاءالله رأی مثبت خواهند داد والسلام علیکم و رحمه‌الله.
رئیس- معاون وزارت خارجه آقای شیخ الاسلام بفرمائید.
شیخ‌الاسلام (معاون وزارت خارجه) - بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، با توضیحاتی که برادران دادند من فکر میکنم که مختصراً چند تا نکته اشاره کنم.
به نظر من مسأله خیلی روشن است. آن قسمت که فرمودند در رابطه با حضور در سازمانهای بین‌المللی که اکثراً هم ساختمانشان توسط ابرقدرتها بوده و زیر نفوذ ابر قدرتها هستند شاید یکی از مثالهای بارزش خود سازمان ملل باشد حضور قوی، فعال منفعتی به حال جمهوری اسلامی ندارد صحیح نیست و در اینکه در آنجاها مبارزه بکنیم نتیجه‌اش روشن نیست صحیح نیست و بهترین نمونه‌اش را هم شما امروز شاهد هستید. یکی بعد از مسأله جنگ ستون اصلی فعالیت‌های سیاسی ما اخراج اسرائیل از سازمان ملل است، ابر قدرتی مثل آمریکا را به موضع تدافعی انداختیم که تنها وسیله‌اش فعلا این شده که اگر اسرائیل را شما اخراج بکنید من هم خارج خواهم شد. این موضع یک ابرقدرت در مقابل طرح جمهوری اسلامی است. طرحی که سال اول 9 رأی و سال دوم 44 رأی و ان‌شاءالله امسال بیشتر حالا اگر آن موقع که می‌خواستیم این را طرح کنیم یک عده‌ای صحبت می‌کردند آقا آنجا ابرقدرتند، آقا آنجا حق وتو دارند، همه کشورهائی که می‌خواهند رأی بدهند زیر نفوذ آمریکا هستند، آن سالی که ما طرح کردیم 9 تا رأی آوردیم، خجالت می‌کشیدیم می‌رفتیم کنار و دیگر طرح نمی‌کردیم 44 تا رأی دوم را هم نمی‌آوردیم و امروز هم این نبودیم که همة ما را به عنوان یک جوان کشتی‌گیر کوچکی که افتاده به جان یک غول در نظر بگیرند. شما میدانید که در تمام صحنه‌های سیاسی دنیا الان ما مطرح هستیم که داریم یک کار مشکل را با امکانات کم پیش می‌بریم وموفق هم بوده‌ایم حالا یک مقدار به خاطر جو سازی خود اسرائیل و آمریکا و غیره و یک مقدار به خاطر تضاد شرق و غرب ولی ما از تمام اینها استفاده کردیم و این طرح را پیش بردیم و با سفر آقای خامنه‌ای و فعالیت‌های دیگر، پس این اصلا طرح نیست به نظر من که جمهوری اسلامی تصمیم خودش را گرفته و در عالیترین سطح هم گرفته که در این صحنه‌ها به مبارزه با ابرقدرتها برود، این انقلاب که ما کردیم این را تقاضا می‌کند. صحبت‌های وزیر محترم خارجه آقای ولایتی در اینجا و رأی اعتمادی که شما به او دادید این را درش داشت و شما این سیاست را تصویب کردید. مسأله را باید دقیق فهمید. مسأله‌ای که اینجا طرح است. من با اجازه شما از صفحه 8 گزارش وزارت اقتصاد و دارائی که خدمت شما هست مسأله را می‌خوانم که شما دقیقاً متوجه بشوید:
مشارکت‌های کشورهای گروه ایران در افزایش سرمایه بانک تا قبل از افزایش سرمایه طی قطعنامه‌هائی که قبلا ذکر گردید ایران در گروه خود بیشترین میزان سرمایه و در نتیجه بالاترین تعداد آراء را داشت. (جدول شمارة 2 فهرست سرمایه‌ها را داده است) لکن بعد از افزایش سرمایه توسط تعدادی از کشورهای هم گروه ایران (همان دویاری است که ما کار نکردیم) از نظر سرمایه و تعداد آراء به مقام چهارم تنزل یافت. (جدول شمارة 3 فهرست را داده است) اینک در صورتی  که ایران سرمایه خود را افزایش دهد حتی با فرض اینکه سایر کشورهای عضو که هنوز در افزایش سرمایه شرکت نکرده‌اند نیز اقدام به افزایش سرمایه خود نمایند کشور با مجدداً مقام اول خود را بدست خواهد آورد (جدول شمارة 4) همانطور که میدانید به هر کس مقداری افزیش سرمایه اجازه داده شده که اگر همه آنها افزایش بدهند و ما هم افزایش بدهیم باز ما مقام اول خواهیم بود. لکن در صورتی که کلیه کشورهای هم گروه به جز ایران سرمایه خود را افزایش دهند موقعیت ما در داخل گروه باز هم تنزل یافته و به مقام پنجم خواهد رسید. سؤال اصلی این است که ما حضور داریم حالا می‌خواهیم یک حضور قوی، یک عضویت قوی و عضویتی که به آن رجوع می‌کنند برای حل مشکلاتشان داشته باشیم یا نه یک حضور ضعیف یک عضویت ضعیف و ما برای حل مشکلاتمان رجوع کنیم. کشورهای دیگر که نام بردیم که ممکن است این مقام احراز کنند که بعضی‌ها دوست و بعضی‌ها برادر که آن طرح ترکیه را به ما بدهد، ما باید رجوع کنیم که آقا با آن افزایش سرمایه‌ای که غنا دارد یا با آن وامی که غنا درخواست کرده موافقت کن که رأی موافق اسرائیل بدهد یا غنا مستقیماً به ما و ما از یک موضع قدرت با یک سر بلند در ضمن اینکه باوام درخواستی غنا موافقت میکنیم به او اعلام میکنیم که به تو کمک خواهیم کرد می‌گوئیم هان تو پارسال در رابطه با اخراج اسرائیل رأی غائب دادی. کشورهائی که نام بردند یکی همین غنا است که در گروه ما است که پارسال در رابطه با اخراج اسرائیل غایب بوده است. شاید اطلاعات کافی به مجلس داده نشده خود غنا به ما رجوع کرد برای تأیید وامش از بانک جهانی و نماینده ما رفت غنا در کنار کارهای دیگرش کارهای سیاسی هم کرد و رئیس گروهی بود که رفت مسألة غنا را رسیدگی بکند. سؤال دقیقاً هیم است یعنی سؤالی که با این لایحه طرح است این است که ما چه جور عضویتی با این 9 میلیون دلار برای خودمان می‌خواهیم داشته باشیم، آینده این عضویت چگونه باشد؟ البته اشاره کردند من خودم در این فهرست ندیدم که بنین هم یکی از این کشورها است. از آقای نادی پرسیدم فرمودند که در گزارش مفصل اقتصاد و دارائی دیده‌اند، من خودم ندیده‌ام ولی بنین هم یکی از کشورهائی است که غائب بوده است وکلا در این صحنه سیاست این زد وبندها هست ما باید محل رجوع باشیم تا بخاطر مشکلاتشان که دارند به ما رجوع کنند و ما در عوض از اینها چیز بخواهیم، از یک موضع قدرت ، از یک موضع آقائی و نه از یک موضع درخواست، همین بانک
جهانی بود که گزارش کرد زمان شاه جهنمی که این سد ارس درست شناخته نشده است و الان همه ما به این وقوف داریم، وزارت نیرو وقوف دارد که این سد آب نشت میدهد. در اطلاعات بانک جهانی بود که ما فهمیدیم البته آقای حسینی اشاره کردند سد، سد نیست، کانال کشی ترکیه هست، کانال کشی که ترکیه کرده با این ترتیبی که دارد انجام میدهد منافع ما را، تهدید می‌کند، منافع ما را از ‌آب رودخانه ارس تهدید می‌کند و ما در حال مذاکره هستیم با بانک جهانی که این وام به آن داده نشود یا  چگونه داده بشود و یا چه شرایطی که اگر ما در بانک جهانی نبودیم شاید پروژه پیش میرفت و تمام میشد و با این وضع اطلاعاتی که ما در این مملکت داریم شاید هیچوقت هم متوجه نمیشدیم. ما به آن اطلاعاتی که ما در این مملکت داریم شاید هیچوقت هم متوجه نمیشدیم. ما به آن اطلاعات محرمانه‌ای که آنجا هست احتیاج داریم. در مقابل دیگر کمک‌هائی که ما به خاطر مقاصد سیاسی اسلام که داریم در این 9 میلیون دلار سرمایه‌گذاری هیچ چیز نیست و آقایان خودشان وقوف به آنها دارند. من خودم برای پرستیژ جمهوری اسلامی هیچ صحیح نمیدانم که برای مسائلی که نیاز پیدا میکنیم و در این بانک جهانی مسائل فنی و غیره هست که ما نیاز به آن پیدا می‌کنیم غیر از مسائل سیاسی آن محل رجوعمان یکی دیگر از آن کشورها باشند و ما برویم از آنها درخواست کنیم. بلکه با این سرمایه‌گذاری کم که به هیچ جا هم لطمه نمی‌زند و همه‌اش قابل برگشت است هر موقع ما تصمیم بگیریم ما محل رجوع کشورهای گروه خودمان و در تصمیمات دیگری که در بانک جهانی لازم است گرفته بشود خیلی از کشورهای افریقائی به ما رجوع می‌کنند که ما از فلان وام، فلان چیز در بانک جهانی دفاع کنیم. اگر موقعیت قوی داشته باشیم این محل رجوع را همیشه داریم و اگر نداشته باشیم رجوع آنها به کشورهای دوست یا به کشورهای دیگر بعضی‌هایشان دشمن خواهد بود و ما در این واویلای سیاسی حرکت سیاسی در جهان باید این محل را برای خودمان حفظ کنیم. ما اگر بلند پروازیهائی که حق هم هست در سرمان هست مجلس و دیگر ارگانهای جمهوری اسلامی باید وسائل لازمش را هم، در دستمان بگذارند تا ما سیاست خارجی را بتوانیم به اهداف بلند پروازنه‌‌ای که صحیح هم هست و میگویم بلند پروازانه بخاطر اینکه وسائلش را هم داشته باشیم اگر ما می‌خواهیم در صورتی که تمام وسائل خبری دست صهیونیست‌ها و امپریالیست‌ها هست اسرائیل را از سازمان ملل اخراج کنیم و شما هم میدانید که این رأی، رأی دولت‌ها هست. این وسائل کوچکی هم که دست ما هست نباید گرفته بشود. همین که محل رجوع باشیم بیایند بگویند رأی بدهید. در هر صورت به نظر من مسأله خیلی روشن است بیشتر از این وقت مجلس را نمی‌گیرم امیدوارم هستم که رأی مثبت را برای افزایش این سرمایه بگیریم والسلام.
رئیس- بسیار خوب، شما هم بحثی دارید؟
الویری (معاون سازمان برنامه و بودجه)- موافق لایحه هستیم.
رئیس- آقای الویری معاون سازمان بودجه هم موافق اصل لایحه هستند، 195 نفر حضور دارند. 12 نفر رأی ندارند. کسانی که با اصل این لایحه موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
حالا می‌خواهیم تنفس بدهیم چند اعتبارنامه آمده که اینها را بعد از تنفس می‌خوانیم. یک ربع ساعت تنفس میدهیم.
(جلسه در ساعت 35/10 به عنوان تنفس تعطیل و مجدداً در ساعت 10/11 تشکیل گردید)
5- مراسم تحلیف آقایان منتجب نیا و صالحی
رئیس- بسم‌الله‌الرحمن‌‌الرحیم، جلسه برای ادامه مذاکرات رسمی است مراسم تحلیف دو نفر از نمایندگان جدید که تشریف آورده‌اند. آقای منتجب نیا و آقای صالحی تشریف بیاورید. آقای منتجب نیا می‌خوانند و آقای صالحی هم آهسته ایشان را همراهی می‌کنند.

منتجب نیا- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم،من در برابر قرآن مجید به خدای قادر متعال سوگند یاد می‌کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم که پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم ودیعه‌ای را که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در انجام وظایف وکالت، امانت و تقوی را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پای بند باشم. از قانون اساسی دفاع کنم و در گفته‌ها ونوشته‌ها واظهار نظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مد نظر داشته باشم.
رئیس- سوگند نامه را امضاء بفرمائید.
6- تصویب اعتبارنامه آقای اسحق جهانگیری از حوزه انتخابیه جیرفت
رئیس- چند تا اعتبارنامه از شعبه آمده است. آقای موحدی اعلام کنید مخبر شعبه تشریف بیاورند.
منشی- گزارش شعبه 5 در بارة اعتبار نامه آقای اسحق جهانگیری کوهشاهی از جیرفت مطرح است. مخبر شعبه 5 آقای علوی تشریف بیاورند .
علوی (مخبر شعبه 5)- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم،
گزارش از شعبه 5 به مجلس شورای اسلامی
پرونده انتخاباتی حوزه انتخاباتی جیرفت مبنی بر انتخاب آقای اسحق جهانگیری کوهشای در جلسه روز 8/7/63 این شعبه مورد بررسی قرار گرفت و با اکثریت آراء تأیید گردید.
رئیس- اعتبار نامه آقای جهانگیری از جیرفت مطرح است (اظهار نشد) معترضی در مجلس نیست اعتبار نامه آقای جهانگیری نماینده جیرفت تصویب شد. (تکبیر نمایندگان).
7- تصویب اعتبارنامه‌ آقای محمد جعفر سعیدیان فر از حوزه انتخابیه خمینی شهر
علوی (مخبر شعبه 5) بسمه‌تعالی
گزارش از شعبه 5 به مجلس شورای اسلامی
پرونده انتخاباتی حوزه انتخاباتی خمینی شهر مبنی بر انتخاب آقای محمد جعفر سعیدیان فر در جلسه روز 8/7/ 63 این شعبه مورد بررسی قرار گرفت و با اکثریت آراء تأیید گردید.
رئیس- اعتبار نامه آقای سعیدیان فر مطرح است (اظهار نشد) معترضی درمجلس نیست اعتبارنامه‌ آقای سعیدیان فر نماینده خمینی شهر تصویب شد. (تکیبر نمایندگان).
8- تصویب اعتبار نامه آقای علی اصغر رحمانی خلیلی از حوزه انتخابیه بهشهر
منشی- گزارش شعبه 4 دربارة اعتبارنامه‌ آقای رحمانی خلیلی از بهشهر چ
رئیس- مخبر شعبه 4 تشریف بیاورند (یکی از نمایندگان- نیستند) نایب رئیس شعبه تشریف بیاورند.
ابوالحسن حسینی (نایب رئیس شعبه 4) بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم.
گزارش از شعبه 4 به مجلس شورای اسلامی
اعتبارنامه جناب آقای علی اصغر رحمانی خلیلی از حوزه انتخابیه بهشهر که پس از انجام مراسم تحلیف در جلسه 1/7/1363 به این شعبه ارجاع گردیده بود در جلسه روز چهارشنبه 4/7/63 مورد بررسی قرار گرفت به اتفاق آراء مورد تأیید قرار گرفت.
رئیس- اعتبارنامه آقای رحمانی از بهشهر مطرح است (اظهار نشد) معترضی در مجلس نیست اعتبارنامه آقای رحمانی نماینده بهشهر تصویب شد (تکبیر نمایندگان).
9- تصویب اعتبارنامه آقای کیان ارثی از حوزه انتخابیه فریدن
منشی- گزارش شعبه 10 در بارة اعتبارنامه آقای کیان ارثی از فریدن مخبر شعبه 10 تشریف بیاورند.
محقق بانکی (مخبر شعبه 10) – بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم.
گزارش از شعبه 10 به مجلس شورای اسلامی
اعتبارنامه آقای اسدالله کیان ارثی از حوزه انتخابیه فریدن که پس از انجام مراسم تحلیف در جلسه 1/7/63 به این شعبه ارجاع گردیده بود در جلسه روز پنجشنبه 5/7/63 مورد بازدید قرار گرفت و به اتفاق آراء مورد تأیید قرار گرفت.
رئیس- اعتبار نامه آقای کیان ارثی از فریدن مطرح است (اظهار نشد) معترضی در مجلس نیست اعتبارنامه آقای کیان ارثی نماینده فریدن تصویب شد (تکبیر نمایندگان).
یک مسأله‌ای را به نمایندگان تذکر میدهم چون به من زیاد مراجعه میشود و وقت آقایان هم گرفته میشود عمومی عرض میکنم. مسأله‌ای در مراکز انتخابیه آقایان مطرح است و آن این است که آقای نماینده حق دارد که در مرکز انتخابیه‌اش دفتر همکاری با مردم داشته باشد یا نه؟ این یک مسأله و متفرع بر این مسأله دیگری است که آیا این دفتر در مراکز دولتی مثلا استانداری، فرمانداری، شهرداری و یا جاهای دیگر میتواند باشد یا نه؟
در قسمت اولش هیچ شکی نیست که نماینده با امکانات خودش یا
امکانات مردم حق دارد دفتر تأسیس کند و کسی هم حق جلوگیری را ندارد. اما اینکه از امکانات دولتی میتواند استفاده کند این مربوط به مأموران محل است استانداری اگر می‌بیند با حضور نماینده در استانداری تسهیلاتی برای کارخودش برای نماینده، برای مردم فراهم میشود و آنجا تلفنی، اطاقی، میزی در اختیار نماینده بتواند بگذارد از اختیارات قانونی خودش این هم اشکالی ندارد اما اجبار ندارند مأمورین این کار را بکنند.
لطیف صفری- ولی این باید تکلیفش روشن بشود.
رئیس- تکلیف قانونی آن را ما باید در مجلس روشن کنیم یا نکنیم بحث دیگری است. چون الان این سؤال زیاد میشود بعضی‌ها خیال می‌کنند اصلا شورای نگهبان یک وقت گفته حق ندارند چنین چیزی نیست، شورای نگهبان گفتند که… (خلخالی- اگر هم باشد متحد‌المآل باشد نه اینکه به بعضی‌ها بدهند به بعضی‌ها ندهند) آن دیگر به آن مأمورین محل بستگی دارد. با مأمورین محل عادلانه برخورد کنند و برای نمایندگان تسهیلات… (کروبی- عملی نیست) خیلی از استاندارها و فرماندارها هستند که اتاق میتوانند بگذارند و کار خودشان هم تسهیل میشود حضور نماینده در آنجا و به آنها کمک میکند. بعضی‌ها ممکن است اتاق نداشته باشند و تلفن نداشته باشند و موافق نباشند آن شکل دیگری است، البته ان‌شاء الله عادلانه باید برخورد بشود که تبعیض بین نمایندگان در شهرستانها نشود تا تکلیف قانونی را ما بعد روشن کنیم.
ضمناً یک دستور ما داریم که انتخاب رئیس دیوان محاسبات است که در دستور گذاشته بودیم ولی 15 نفر در روز پنجشنبه گذشته پیشنهاد داده بودند که این تأخیر بیفتد و آقای حمید هم که رئیس کمیسیون دیوان هستند می‌گویند چون در مجلس بحث نخواهیم داشت در مورد این آقایان ذهن نمایندگان آماده بشود با آنچه که هست که می‌خواهند رأی بدهند. بنابر این ایشان هم موافقند یک جائی در یک جلسه دیگری توضیحات بیشتری خود آن کاندیداها بیایند بدهند که آقایان روشن باشند و در کل اگر اشکالی نباشد هم نظر آن پیشنهاد دهنده ‌ها و هم نظر کمیسیون را تأمین کنیم روز سه شنبه توضیحات بیشتری داده بشود در جلسه این سه شنبه‌ای که پیش می‌آید و این در دستور هفته بعد یا آخر این هفته قرار بگیرد (سید هاشم حمیدی- جلسه عصر سه شنبه دستوردیگر دارد. مگر در جلسه صبح یکساعتی را برای آن اختصاص بدهید) نه، جلسه عصر سه شنبه را تعدیل کنند و یک مقدار کم و زیاد کنند و آنرا هم انجام بدهند. ما جلسه مستقل مسکل است بگذاریم و کار هم زیاد داریم اگر روی این جهت کسی مخالف نیست ما دیگر بحث نکنیم. (اظهاری نشد) پس ما این دستور را البته امروز نمیرسیدیم، اگر هم میرسیدیم فعلا می‌گذاریم عصر سه شنبه آخرین مشورتها در جلسه آقایان بشود ان‌شاءالله در جلسه بعد از سه شنبه ما این را در دستور خواهیم داشت که عمل کنیم. دستور بعدی را مطرح کنید.
منشی- ضمناً یک اشتباهی بوده که در بحث راجع به لایحه افزایش سهام ایران در بانک بین‌المللی نماینده دولت اشتباهاً سد لار را سد ارس گفتند که برای ثبت در مشروح مذاکرات اصلاح می‌شود.
10- تصویب قانون راجع به موافقت نامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر.
منشی- دستور بعد گزارش کمیسیون بازرگانی راجع به موافقتنامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر است مخبر کمیسیون بازرگانی تشریف بیآورند.
عباس رحیمی (مخبر کمیسیون)- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. گزارش از کمیسیون امور بازرگانی به مجلس شورای اسلامی.
شماره ترتیب چاپ 173 شمارة چاپ سابقه 139 لایحه راجع به موافقتنامه بازرگانی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت دموکراتیک خلق الجزایر به شماره ترتیب چاپ 139 در جلسه مورخ 16/5/1363 مورد بحث و بررسی قرار گرفت و با اکثریت آراء عیناً به تصویب رسید. اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌گردد.
رئیس کمیسیون امور بازرگانی- محسن مجتهد شبستری
ضمناً تا تاریخ 27/5/63 گزارش کمیسیون‌های خارجی و دارائی و اصل نگردیده است.
من توضیح مختصری راجع به لایحه عرض کنم که در تاریخ پنجم اردیبهشت 62 وزیر وقت بازرگانی جمهوری اسلامی مسافرتی به الجزایر داشتند که در الجزیره موافقتنامه‌ای بین جمهوری اسلامی ایران و الجزایر منعقد میشود که در این موافقتنامه حدود 32 نوع کالای قابل صادرات الجزایر به ایران تصویب می‌شود که الجزایر به ایران صادر کند و در مقابل حدود 26 نوع کالای ایران که در ایران تولید میشود و قابل صدور هست به الجزایر صادر بشود. طبق اصل 79 قانون اساسی که اینگونه موافقتنامه‌ها باید به تصویب مجلس برسد این موافقتنامه به کمیسیون امور بازرگانی ارجاع می‌گردد و در کمیسیون وقتی که بحث میشود با توجه به سیاست‌های جمهوری اسلامی بر مبنای وحدت فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بین کشورهای اسلامی و ایجاد است واحده بنظر رسید که این موافقتنامه با این مبانی سازگار است. لذا عیناً به تصویب رسید.
من موادی را که مختصر هم هست متنش را می‌خوانم البته لیست آن کالاها ضمیمه هست که نمایندگان محترم می‌توانند مطالعه کنند. مقدمة کوتاهی است که قبل از مواد قرائت میشود.
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر که ذیلا طرفین متعاهدین خوانده میشوند در پرتو اصول شریعت اسلامی با علاقه به تحکیم وحدت‌های مودت و برادری موجود بین ملت‌های دو کشور با توجه به توسعه و گسترش هر چه بیشتر روابط بازرگانی و اقتصادی بین کشورشان براساس برابری و منافع متقابل در موارد ذیل موافقت نمودند.
مادة 1- مبادلات بازرگانی بین دو کشور طبق این موافقتنامه در چهار چوب قوانین و مقررات مربوط به واردات و صادرات جاری در هر یک از دو کشور صورت خواهد گرفت.
مادة 2- طرفین متعاهدین توافق نمودند که هر یک نسبت به دیگری مساعدترین رفتار ممکن را در مورد حقوق گمرکی و سایر عوارض مشابه و هم چنین در زمینه تشریفات و روش‌های مربوط به ورود و صدور کالا فراهم نمایند.
مادة 3- مبادلات کالا بین دو کشور طبق فهرست‌های الف» و «ب» ملزم به این موافقت نامه که جزء لاینفک موافقت نامه حاضر محسوب می‌شود انجام خواهد گرفت.
فهرست «الف» مشخص کننده کالاهای قابل صدور الجزایر به ایران می‌باشد.
فهرست «ب» مشخص کننده کالاهای قابل صدور ایران به الجزایر میباشد.
مادة 4- محصولاتی که مبداء آن در سرزمین یکی از طرفین متعاهدین باشد میتواند فقط پس از کسب اجازه کتبی مقامات صلاحیتدار کشور صادر کننده به همان صورت به کشور ثالثی صادر نمود.
مادة 5- به منظور تشویق و گسترش بازرگانی بین دو کشور طرفین متعاهدین مطابق با قوانین و مقررات جاری خود کلیه تسهیلات لازمه را به طور متقابل برای تشکیل نمایشگاههای اختصاصی و شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی در کشورهای خود به یکدیگر اعطاء خواهند نمود.
ماده 6- طرفین متعاهدین اجازه خواهند داد که در چهار چوب قوانین و مقررات جاری در کشورخود ورود و صدور نمونه‌های بدون ارزش بازرگانی را از حقوق گمرکی و مالیات معاف نمایند.
مادة 7- واردات و صادرات کالاهای هر یک از دو کشور به کشور دیگر براساس قراردادهای منعقده بین افراد حقوقی الجزایری و افراد حقیقی و حقوقی ایران که در امور بازرگانی خارجی دو کشور اشتغال دارند صورت خواهد گرفت.
مادة 8- کلیه پرداخت‌ها و هزینه‌های ناشی از مبادلات تجاری موضوع این موافقتنامه طبق قوانین و مقررات جاری در هر یک از دو کشور به صورت ارز قابل تسعیر انجام خواهد گرفت.
مادة9- این موافقت نامه از تاریخ مبادله اسناد تصویب شده توسط مقامات صلاحیتدار دو کشور لازم الاجراء خواهد بود و به مدت یک سال اعتبار خواهد داشت و پس از آن خود به خود برای مدت مشابه قابل تمدید خواهد بود مگر این که یکی از طرفین سه ماه (90روز) قبل از تاریخ انقضای اعتبار موافقت نامه فسخ آنرا کتباً خواستار شده‌ باشد.
این موادش بود و فهرستش هم ضمیمه شده، بنابراین در صورتی که
نمایندگان صلاح بدانند برای تصویب به مجلس گزارش داده میشود. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
رئیس- مخالف و موافق صحبت کند.
منشی- اولی مخالف آقای دشتی هستند.
رئیس- دو نفر موافق  2 نفر مخالف فقط میتوانند در این گونه لوایح صحبت کنند. بفرمائید.
دشتی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. قبلا عرض کنم که روابط حسنه دولت جمهوری اسلامی ایران با دولت دموکراتیک خلق الجزایر قابل تقدیر و تحسین است و انتظار بیشتر ازاین هم هست. مخالفت من فقط در رابطه با یکی از مواد است . در فهرست مادة 23 با توجه به آن که در مقدمه این فهرست بود که تحکیم پیوند‌های مودت و برادری موجود بین ملت‌های دو کشور که این‌ها اصل است و همچنین توجه به اصل 11 قانون اساسی که در ارتباط با دولت‌های کشورهای اسلامی است. مادة 23 که صادرات الجزایر به ایران است نوشته است فیلم، کتاب، روزنامه، تمبر و غیره… ولی در فهرست صادرات ایران به الجزایر راجع به این مسأله یعنی فیلم، کتاب، روزنامه و تمبر و امثال این‌ها، هیچ گونه ذکری به میان نیامده است با توجه به این که فیلم وکتاب و روزنامه و تمبر و غیره در مسائل فرهنگی نقش اساسی دارد و مسأله فرهنگی هم از اهداف درجه اول جمهوری اسلامی ایران است جزء لیست کالاهای صادرات و واردات باشد خیلی خوب است، مخصوصاً از کشورهای اسلامی. اما این خوب است از دو طرف باشد نه از یک طرف.از طرف جمهوری الجزایر. فیلم کتاب رونامه تمبر و غیره و مانند این‌ها که هم جنبه اقتصادی دارد و هم جنبه تبلیغی و جنبه فرهنگی‌اش که مهم‌تر است به ایران وارد بشود اما از ایران این‌گونه مسائل به الجزایر صادر نشود. البته این مسأله از دو جهت به نظر من اشکال داشت. یکی مسأله فرهنگی و مسأله تبلیغی است که در صدر اهداف جمهوری اسلامی ایران است. مسأله دوم بعد اقتصادی هم دارد. برای این که آن‌طور که ما اطلاع داریم کتاب‌هائی که زیاد هم مورد نیاز است مخصوصاً کتاب‌های عربی شاید به زبان‌های دیگر هم باشد از خارج به ایران وارد می‌شود. وقتی که سؤال می‌کنیم کتاب را که‌ میشود همین جا چاپ و توزیع کرد، به چه دلیل این مقدار کتاب از خارج وارد میشود به ناشرین که مراجعه می‌کنیم می‌گویند که ما نمی‌توانیم کتاب را در آن حد چاپ کنیم که هم بتوانیم صادر کنیم وهم در داخل داشته باشیم و لذا به صرفه نیست به عبارت دیگر یک کتاب که در ایران چاپ می‌شود ممکن است به قیمت 100 تومان در بیاید و لکن همین کتاب، در خارج به قیمت کمتر چاپ میشود مثلا به قیمت 50 تومان بنابر این وقتی که می‌خواهند از خارج وارد کنند ارزان تر تمام میشود از کتابی که در داخل چاپ شده و لذا چاپ کتاب در داخل کشور مقرون به صرفه نیست و نمیتوانیم چاپ کنیم.
خوب، توضیح بیشتری که میدهند میگویند که ما اگر تیراژ یک هزار و پانصد تا چاپ کنیم کتاب به قیمت زیاد در میآید 100 تومان و 200 تومان و اگر بیشتر از این چاپ کنیم در ایران تنها آن قدر مشتری ندارد که ما بخواهیم 10 هزار، 20 هزار، یا 50 هزار نسخه چاپ بکنیم و این تا 10 سال 20 سال در ایران فروش نمی‌رود و این همه سرمایه معطل می‌ماند. به دلیل این که نمیتواند کتاب صادر بکند نمی‌تواند کتاب هم چاپ کند و به همین دلیل هم نیاز داریم مستمراً کتاب از خارج کشور وارد کنیم. اما اگر چنانچه راهی برای صدور این کتاب، همانطوری که در لبنان کتاب زیاد چاپ می‌شود و منتشر میشود، همان طور که در مصر کتاب چاپ می‌شود و زیاد در کشورهای اسلامی منتشر میشود، همین‌طور هم اگر راه صدور کتاب از ایران باز باشد همان کتاب‌هائی که مشترک بین همه است و همه به آن نیاز دارند و از آن استفاده می‌کنند همان کتا‌ب‌ها در ایران هم چاپ بشود و به آن جا هم صادر بشود.
مسأله فیلم هم که همچنین بعد تبلیغی دارد و همچنین مسألة تمبر به همین کیفیت، عرض کردم خلاصه که هم از بعد فرهنگی و تبلیغی و هم از بعد اقتصادی لازم است که همین‌طوری که در لیست صدور کالاهائی که از الجزایر به ایران می‌آید کتاب و فیلم و تمبر در آن هست همین طور هم هم در لیست کالاهائی که از ایران صادر میشود به الجزایر فیلم و کتاب و تمبر هم گنجانده بشود. حتی اگر در زمان حاضر آن مقدار کتاب و فیلم هم نداشته باشیم همین که راه صدورش باز بشود برای تولید بیشتر و برای چاپ بیشتر تشویق می‌شوند. حالا دو تا مسألة دیگر هم هست که من خیلی به دقت و به طور قاطع نمی‌توانم رویش حرف بزنم اما برای این که توضیح بیشتر در این باره داده بشود عرض می‌کنم. مثلا مصالح ساختمانی در آن هست (مادة 20) با توجه به این که خودمان مصالح ساختمانی کم داریم. بعد وسائل گاز سوز، لوازم خانگی، وسائط نقلیه موتوری از همه بیشتر که در داخل کشور خیلی مورد نیاز است و این را بنا بگذاریم جزو صادرات باشد با آن که داخل کشور تأمین نمی‌شود و خیلی کمبود هست. و همچنین مسألة پودر پاک کننده با آن که این جزو کالاهائی است که کوپنی است و ما این را می‌دانیم که کوپن به خاطر ضرورت است، به خاطر کمبود است اگر کمبود هست چرا صادر میشود و اگر کمبود نیست چرا کوپنی است؟
خلاصه کلام که من راجع به آن چند ماده عرض کردم که لازم است توضیح بیشتر داده شود و من نظر قطعی به عنوان مخالف ندارم ولی راجع به کتاب و فیلم و تمبر و غیره و همچنین روزنامه و مجله هم نظرم این است که حتماً باید در لیست صادراتی از ایران هم گنجانده بشود یا از آن طرف حذف بشود واین مسألة هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ فرهنگی بر خلاف اهداف جمهوری اسلامی ایران است. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
رئیس- موافق را بگوئید صحبت کند.
منشی- اولین موافق آقای معماری.
معماری- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. نظر به این که ما در حال جنگ هستیم. و به قول رهبر انقلاب اگر این یک میلیارد مسلمان در اتحاد و همآهنگی هر یکی یک سطل آب می‌ریختند تمام اسرائیل را سیل می‌برد. متأسفانه استعمار شرق و غرب موقعی که امپراطوری اسلام از جبال پیرنه در فرانسه تا اسپانیا وبرکل جهان حاکم بود آمدند یک سیاستی را پیش بردند. برای این که مسأله را با مثال بشود توضیح داد، یک مثالی عرض می‌کنم، در همین تهران در ایام اربعین و روزهائی که معمولا حلوانذر می‌کنند در یک مجمعه بزرگ سر چهار راه ها می‌گذارند اما این را نمی‌شود خورد معمولا این را لوزی لوزی قرار میدهند و چنگال‌هائی می‌گذارند و هر رهگذر یکی از آن‌ها را بر میدارند و به راحتی می‌بلعند. اما اگر یک پارچه باشد گلوگیر است. استعمار غرب و شرق هم آمدند نواحی ما را از هم تجزیه کردند. مثلا 750 هزار نفر، یک میلیون نفر در یک کشور شیخ نشین و یا هفت میلیون نفر یا 8 میلیون نفر یک کشور در حالی که این شرق وغرب برای از بین بردن ما با این که به ظاهر با هم در جناح مخالفند و اما در پشت پرده با هم سیاستشان یکی است. پس ما چرا این مسأله را از بعد دید وسیع از جهان بینی توحیدی اسلامی نمی نگریم که ما مسلمان‌ها باید روی پای خود بایستیم، «کس نخارد پشت من جز ناخن انگشت من» اگر ما بخواهیم به آیه «انتم الا علون ان کنتم مؤمنین» عمل کنیم باید روابط سیاسی و فرهنگی و اقتصادی بین کشورهای اسلام را توسعه بدهیم. دیگر مثلا در این یک بندش فیلمش، کتابش این است. این را به روابط فرهنگی بگوئید که آقا این را در نظر بگیرد والا از نظر کل مسأله لازم است و بخصوص الجزایر که خودش یک کشور انقلابی است و 20 سال تمام با استعمار فرانسه در جنگ بوده است ایشان بهتر است با ما که در حال جنگ هستیم رابطه داشته باشد. از این نظر برای این که ما قدرت پیدا کنیم و دیگر بازارهای ما دست شرکت‌های چند ملیتی آمریکائی و ژاپنی نباشد. شما به بهر جانگاه کنید ساخت ژاپن، ساخت آمریکا ساخت فلان. چرا ساخت کشور الجزایر نباشد؟ ساخت ایران نباید باشد؟ چرا ما در بالا بردن کیفیت کالایمان نکوشیم. سیاست اقتصادی آنها این است که برای آن که بازار را قبضه بکنند خودشان به ضرر یعنی یک چیزی که برای آن 10 هزار تومان تمام شده 2 هزار تومان بما میدهند که بازار را قبضه کنند. ما باید این سیاست را بفهمیم. از این نظر اگر هم به ظاهر در یک بند هم به ضرر ما باشد از نظر دید کلی چون خیر اسلام وخیر مسلمان‌ها است من با این قرار داد اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و الجزایر موافقم. والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته.
رئیس- مخالف بعدی را بگوئید صحبت کند.
منشی- آقای موحدی ساوجی.
موحدی ساوجی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. بنده با اصل این لایحه و موافقت نامه‌ بازرگانی مخالفتی ندارم و قهراً همان طوری که روابط ما با بعضی از کشورها روابط دوستانه و نسبتاً صمیمانه‌ای هست یکی از این کشورها، کشور الجزایر است. اما با پاره‌ای از این موادی که در موافقت نامه‌ آمده من مخالف هستم. مادة 6 و مادة 7 و مادة 9، در این سه ماده من مطالبی دارم. قبلا باید این
نکته را عرض کنم. نمایندگان محترم قهراً توجه دارند که شیوة بررسی قراردادهای موافقت نامه‌ها با سایر لوایح فرق دارد و این موافقت‌نامه از جمله لوایحی است که وقتی به مجلس میآید یک شوری خواهد بود و نه دوشوری. یعنی قابل اصلاح در شور دوم نیست. چون دیگر شور دومی نیست که اصلاح بشود کرد و بعد هم اگر مجلس رأی داد هم به کلیات و هم به جزئیات رأی داده است. بنابر این ما چاره‌ای ندرایم که اگر در جزئیات مخالف باشیم رأی ندهیم تا برگردد واصلاحات لازم بر اثر تماسی که وزارت خارجه با دولت طرف مقابل می‌گیرد مطابق نظر مجلس انجام گیرد و بعد به مجلس بیاد بنابر این، این نکته‌ای بود از نظر آئین نامه که من لازم بود در اینجا تذکر بدهم اما… (کیاوش- 6 ماه بعد لازم نیست. آن طرح است که اگر رد شد 6 ماه بعد است. مطالبی کهباید عرض کنم و اشکالاتی که به نظرم می‌رسد یکی در ماده 6 است که طرفین متعاهدین اجازه خواهند داد که در چهار چوب مقررات جاری در کشور خود ورود و صدور نمونه‌های بدون ارزش بازرگانی در هر کشوری به نفع آن کشور صادر کننده هست که میتواند کالایش را در کشوری که وارد می‌شود به قیمت مناسب عرضه کند و اگر سود بازرگانی و گمرکی و امثال این‌ها بگذارند ممکن است نرخ بالا برود و در آن کشور بازار پیدا نکند. پس این جا چون تقریباً میشود گفت که امری در جهت تسهیل است، در جهت امتیاز دادن است، و باید در این ماده مثل مادة 5 ذکر میشد که به صورت متقابل و متعادل یعنی اگر چنانچه ما یک کالائی را از الجزایر می‌خواهیم وارد کنیم از حیث حجم، از حیث قیمت میآئیم سودگمرکی و بازرگانی آن را در کشورمان حذف می‌کنیم به میزان یک همچو کاری که ما کردیم الجزایر هم نسبت به کالاهای ما انجام بدهد. ولی در مادة 6 اصلا چنین چیزی وجود ندارد.
یکی از نمایندگان- این نمونه است. شما دارید اشتباه می‌کنید.
موحدی ساوجی- حالا اجازه بدهید خواهش می‌کنم هر کس موافق است بعداً حرف بزند بالاخره این چیزی است که بنده استنباط کرده‌ام. قانون باید مبین و روشن باشد.
در مادة 7 اجازه داده شده که واردات و صادرات ما بین دو کشور بر اساس قراردادهای منعقده بین افراد حقوقی الجزایری وافراد حقیقی وحقوقی ایرانی، اگر چنانچه در الجزایر افراد حقیقی نباشند که بتوانند تجارت کنند شاید اگر مصلحت باشد اما این ماده را ناچار باشیم قبول کنیم والا همان طور که در کشور ما افراد حقیقی و حقوقی هستند که میتوانند طرف معامله باشند به نظر می‌رسد که اگر افراد حقیقی در الجزایر هم باشند بایستی که بشود بین افراد حقوقی ما با افراد حقوقی یا حقیق آن‌ها و همین طور برعکس بشود قراردادهائی منعقد کرد.
و اما در مادة 9 که ایراد بیشتری به آن وارد هست به این صورت آمده است. در بارة این که مدت اعتبار این موافقت نامه چقدر است. مدتی که اسمی است و تصریح شده در لایحه یک سال است و بعد همین طور به خودی خود می‌تواند تا سال‌های سال ولو تا 50 سال دیگر این ادامه پیدا کند. می‌گوید که «به مدت یک سال اعتبار خواهد داشت و پس از آن خود به خود برای مدت مشابه قابل تمدید خواهد بود» البته اگر چنانچه 3 ماه قبل هر یک از طرفین بخواهند که تمدید نکنند می‌توانند قبل از انقضای وقت، سه ماه قبل تقاضای فسخ مثلا بکنند. اما اگر تقاضای فسخی نشود این ممکن است تا پنجاه سال به اصطلاح ادامه پیدا کند و ما به عنوان مجلس نمی‌توانیم یک چنین قرارداد بدون سقف، بدون نهایت را تصویب بکنیم. چون هر قرارداد وهر عقدی پایه‌هائی دارد. یکی از پایه‌های آن زمان آن است و من معتقدم همان‌طور که ما الان مصلحت می‌بینیم با توجه به شرایط فعلی یک سال ولی لااقل ذکر کنیم تا سقف مثلا 5 سال یا 10 سال یا 20 سال هر چه مجلس صلاح می‌داند. نه این که بگوئیم به خودی خود می‌تواند تا سال‌های سال… چون وقتی ما این طور گفتیم، اختیار از دست مجلس خارج میشود و در دست دولت خواهد بود که هر چه دلش می‌خواهد این را تمدید کند. بنابر این من با این مادة 9 هم به این صورت موافق نیستم. همان طور که در لوایح دیگر در بارة قراردادها و موافقت نامه‌ها آمده بود و یک سقفی گذاشته بودند، باید این جا هم یک سقفی گذاشته بشود. اما نکته دیگر این که این اجناسی که مورد مبادله و داد و ستد بین کشور ما و کشور آن‌ها انجام می‌گیرد و دراین جا صورتش و لیستش آمده، در این جا یک سری از کالاها و اجناسی است که خود ما نیاز داریم که با این که در داخل یک قسمتهائی از آن را واقعاً تولید می‌کنیم و تولیدات داخلی هم داریم اما به حد خود کفائی به آن صورت نرسیده‌ایم که بتوانیم صادر کنیم. بنابر این اجناسی و کالاهائی مانند پروفیل و لوله و اتصلات چدنی، مصالح ساختمانی، این جور کالاهائی که ما در داخل خودمان واقعاً نیاز به آن داریم و بیش از حد نیازمان تولید نمی‌کنیم به نظر من این توجیهی برای این که در این جا ذکر شود به عنوان صادرات نداریم. این ملخص عرایض بنده بود.
منشی- موافق بعدی آقای خلخالی است.
خلخالی- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، آقایان مطالبی گفتند، خوب معلوم میشود که وقت میشود در بررسی لوایح که از طرف دولت به مجلس تقدیم میشود ولی نکته‌ای که قابل توجه است، آن عبارت از اصل قرار داد و مبادلات تجاری بین ایران والجزایر است که آقایان مخالفین در این مسأله مخالفتی نداشتند بلکه در جزئیات مسأله را مطرح کردند. هم آقای دشتی در فیلم واین جور چیزها که چرا تهاتری نیست و تقابل در کار نیست و هم آقای موحدی که یک قدری بیشتر مثلا صحبت کردند.
آقای موحدی در مادة6 مطلبی را فرمودند و آن عبارت از این است که معافیت از حقوق گمرکی نسبت به امتعه‌ای که ارزش بازرگانی ندارد. این دو تا مسأله اصطلاح است در میان همان آقایانی که در وزارت بازرگانی هستند و راجع به گمرکات مسائلی را بررسی می‌کنند بعضی چیزها ارزش بازرگانی ندارد ولی حقوق گمرکی دارد که ممکن است که حجمش کم باشد، از نظر حجم بعضی چیزها را به متر مکعب اندازه‌گیری می‌کنند که هم ارزش بازرگانی پیدا می کند در وقتی که متاعی وارد کشور میشود که به عنوان ارزش بازرگانی یک پولی میگیرند، مالیات می‌گیرند و یکی هم به عنوان حقوق گمرکی، و بعضی چیزها ممکن است که ارزش بازرگانی نداشته باشد ولی حقوق گمرکی، و بعضی چیزها ممکن است که ارزش بازرگانی نداشته باشد ولی حقوق گمرکی داشته باشد. آن در اختیار قوانین و مقررات جاری در کشور است که ممکن است که معاف بشود از حقوق گمرکی و این البته به نفع آن کشور صادرکننده تنها نیست. بلکه به نفع کشور واردکننده هم هست و تسهیلات فراهم میشود بعضی اجناس را ارزان تر عرضه می ‌کنند و این به نفع کشور تمام میشود. اما در مادة 7 که ایشان اشکال کردند و بعد هم ضمناً اشکالشان را پس گرفتند، میخواهیم این را عرض کنیم که شاید مبادلاتی تجاری جزئی در کشور سوسیالیستی الجزایر واقع میشود ولی آن‌ها تجارت خارجی را به کلی برای اشخاص، اشخاص حقیقی منع می‌کنند. روی این جهت افراد حقوقی الجزایری میتوانند طرف معامله واقع بشوند با افراد حقیقی و تجارت‌های جزئی ایرانی و افراد حقوقی ایرانی که جنبه‌های دولتی و یا شرکتی و شرکت تعاونی پیدامی‌کند. پس از این جهت هم مانعی در کار نیست آن‌ها چون مثلا می‌گویند که سوسیالسیم ما را نجات میدهد البته ما با این مسأله مخالف هستیم و انقلاب اسلامی ایران باعث شده که آن ها در این قوانین خودشان خلاصه خیلی تجدید نظر بکنند و شاید هم به آنجا برسد که افراد حقیقی الجزایری هم بتوانند در آینده بیایند در ایران معامله بکنند. اما در مادة 9 تقریباً اشکال آقای موحدی اصلا وارد نبود. برای خاطر این که دارد از تاریخ مبادله اسناد تصویب شده توسط مقامات صلاحیتدار دو کشور لازم‌الاجرا است و دراین جا ما دوباره تمدید می‌کنیم که اگر کسی حرف نزد از طرفین به مدت مشابه اگر یک سال بوده یک سال دو باره تمدید است. دوباره سال سوم آمد کسی حرف نزد دو باره به همین جور مگر این که یکی از طرفین سه ماه یعنی نود روز قبل از تاریخ انقضای اعتبارنامه فسخ آن را کتباً خواستار باشد. خوب در این زمینه عرض کنم که ما دیگر اعتنا به آن محتوای قرار داد نمی‌کنیم. روی این جهت در این مواد یک اشکال اساسی نیست، اما در بارة صادرات کشور الجزایر به جمهوری اسلامی ایران اولویت‌ها در نظر گرفته شده، چوب پنبه، چرم مصنوعی پارچه که در آنجا ارزانتر تولید میشود، محصولات پلاستیکی، محصولات شیمیائی تا می‌رسد به محصولات فولادی و شما می‌دانید که محصولات فولادی یعنی کارخانه فولاد الجزایر که از هفت، هشت سال قبل به این طرف تقریباً تولیدات خودش را عرضه می‌کند خیلی پیشرفته است و نسبت به کارخانه‌های فولادسازی ما پیشرفته‌تر است برای آن جهت این راگذارنده‌اند و انواعی که از این چیزها صادر میشود، ماشین آلات برقی و غیر برقی و اینها عرض کنم که قالب ریزی، محصولات ذوب فلز که همان محصول آن کارخانه است. کابل، مواد
نسوز، محصولات تلفنی، محصولات رادیوئی و برقی اینجور چیزها البته دارد در آن آخرها که فیلم، کتاب، روزنامه، تمبر، از این جور چیزها، خوب چیزهائی که در الجزایر ارزانتر تولید میشود چون آن به بازارهای غرب دستش بیشتر است یعنی بازتر است چیزهائی را ممکن است که بخرد و واسطه بشود برای آن جهت. خوب اگر کسی هم نخواهد این را ممکن است که بخرد و واسطه بشود برای آن جهت. خوب اگر کسی هر نخواهد این را ممکن است که در عرض یکسال طبق همان جریان عرض کنم که فسخ بکند و به طرف خبر بدهد که ما معامله مثلا پایاپای می‌خواهیم و از این حرف‌ها. در جریان ما امتعه‌ای که از ایران صادر میشود جنبه حیاتی دارد حقش بود فرش را هم در اینجا گنجانده باشند که نگفته‌اند، خشکبار است، ادویه جات است، گیاهان داروئی است خشکبار خیلی اهمیت دارد رب گوجه است که در ایران مصرفش خیلی کم است در خارج خوب است مثلا لوازم خانگی، تجهیزات آتش نشانی، پروفیل آلومینیومی و آهنی تجهیزات بیمارستان، ترانسفورماتور عرض کنم که لوله و اتصالات چدنی، ماشین آلات کشاورزی، قطعات یدکی، مصالح ساختمانی که آقایان گفتند که ما در اینجا چه می‌کنیم. شاید بعضی از مصالح ساختمانی در ایران قابل تولید هست و قابل مصرف نیست، بعضی از کاشی لوکس سرامیک‌های لوکس از اینجور چیزها در ایران فعلا چون طاغوتی‌ها رفتند کم است ولی وضع الجزایر جوری است که اینها را می توانند مصرف بکنند یا خودشان بخرند، بفروشند، روی این جهت مثلا در ایران تولید میشود و ما به ارز آن احتیاج داریم. عمده ارز است، عمده آن پولی است که ما به دست می‌آوریم، مشکلات خودمان را حل می‌کنیم مواد معدنی مخصوصاً با آن وضعی که در ماده دارد که دست نخورده بتوانیم صادر بکنیم. خلاصله از این جهت نیز یک لایحه خیلی خوبی است نه اینکه بخواهیم بگوئیم نواقص ندارد، خیر فرش را مثلا در اینجا نگفته‌اند حقش بود که مثلا این را هم بگویند ولی روی هم رفته این لایحه، لایحه خیلی خوبی است و ما به دوستی مردم الجزایر یعنی مردم مسلمان الجزایر نیاز داریم و امیدواریم که از این قراردادها در بین ما بیشتر بشود. والسلام علیکم و رحمه‌الله.
حسینی شاهرودی- آقای هاشمی یک تذکر دارم و آن این است که متأسفانه آقای موحدی و آقای خلخالی مادة 6 را اشتباه متوجه شدند آقایان تصور کردند که دو نوع کالا وجود دارد یکی کالاهائی که ارزش بازرگانی دارد و دیگر کالاهائی که ارزش بازرگانی ندارد. منظور این نیست بلکه منظور نمونه کالاها است که هر یک از دو کشور برای نمونه می‌فرستند به کشور دیگر. مثلا ایران اگر بنا است اتومبیل پیکان صادر کند نمونه اولی که می‌فرستد این نمونه از گمرک معاف خواهد بود.
رئیس- این تذکر خوبی بود که ایشان دادند منظور نمونه‌ها است یعنی به صورت کالای (موحدی ساوجی- متعادل و متقابل است) متقابل است از دو طرف است طرفین هستند تصریح شده، طرفین متعاهدین اجازه خواهند داد هر دو طرف این اجازه را باید بدهند که نمونه وقتی که وارد میشود با این خصوصیات وارد میشود.
کیاوش- آقای هاشمی راجع به یک شوری بودن آن لایحه هم همانطور که آقای موحدی گفتند مادة 111 غیر از این است.
رئیس- خیر همانطور که ایشان توضیح دادند مسأله همین است این اولین کارمان است، اولین موافقتنامه است آقایان توجه بفرمائید، دو جور موافقتنامه ممکن است بیاید در مجلس یکی (مهم) یک (غیر مهم). مهم آنهائی است که یا خود دولت بگوید مهم است یا به مجلس که آمد نماینده‌ها بگویند این مهم است مجلس هم رأی بدهد مهم است. اگر این چنین چیزی شد چهار، پنج ساعت وقت مذاکره دارد و طولانی است می‌بینید در آئین نامه، «غیر مهم» چیزهائی که قید مهمش را دولت نگفته و یا تصویب نشده در مجلس یک شوری است مثل امروز نیم ساعت مخالف صحبت می‌کند، نیم ساعت موافق صحبت می‌کند دو طرف هم دو نفر و ما اینجا تغییر نمی‌توانیم بدهیم برای اینکه یک طرفش الان الجزایر است ما از پیش خودمان نمی‌توانیم اینجا بگوئیم این اصلاحی است.
شهرکی- پیشنهاد می‌شود داد که بروند آنجا و مذاکره بکنند.
رئیس- بله پیشنهادات و نظراتمان را بعد می‌توانیم بدهیم می‌رود ولی لازم‌الاجراء نیست و اگر رأی ندادیم، در یک موردی مخالف بود مجلس به خاطر یک چیزی و رأی نداد دوباره بر می‌گردد می‌رود اصلاح میشود و می‌آید یعنی این اشکال که آقای کیاوش کردند وارد نیست. شش ماه لازم نیست.
کیاوش- 6 ماه لازم نیست ولی باید برود و دوباره برگردد.
رئیس- بله، باید برود طرف مقابل دو باره دو وزیر بنشینند موافقتنامه را اصلاح کنند آنطوری که مجلس گفته دو باره برگردانند برای اصلاح. شیوه کار اینجور خواهد شد. بنابر این….
سید محمد خامنه‌ای- یک راهی وجود دارد از نظر آئین نامه که دولت با کمیسیون تقاضای اهمیت بکنند آنوقت می‌شود دوشوری.
رئیس- هر وقت اینطور لازم شد بله آن هم… می‌خواهید بخوانیم آقایان این را بدانند، بد نیست.
سید محمد خامنه‌ای- شاید دولت قادر باشد.
رئیس- حالا که چیزی نداریم این دفعه برای آینده این مسأله اینطور میشود (محمد خامنه‌ای- بنده هم پیشنهاد اصلاحی دارم) ببینید از اول می‌خوانیم.
«هرگاه دولت ضمن تقدیم لایحه قانونی به مجلس تقاضای تصویب هر نوع عهدنامه، مقاوله نامه، قرارداد با موافقتنامه‌ای را با یکی از دولت‌های خارجی یا اتحادیه‌‌های بین‌المللی بسته می‌شود بنماید مواد عهدنامه، مقاوله نامه، قرارداد و یا موافقتنامه باید ضمیمه لایحه قانونی مذکور باشد. (که این هست حالا).
مادة 109- مواد عهدنامه، قرارداد، موافقتنامه مذکور در مادة فوق پس از اعلام وصول آن درمجلس بلافاصله طبع و در میان نمایندگان توزیع میشود و به کمیسیون مربوط ارجاع میگردد و در صورتیکه دولت برای آن قید مهم قائل شده باشد و یا کمیسیون مربوط ارجاع میگردد و در صورتیکه دولت برای آن قید مهم قائل شده باشد و یا کمیسیون مربوط تا یک هفته (این زمانش هم یک هفته است) کمیسیون مربوط تا یک هفته چنین قیدی پیشنهاد بکند (نماینده‌ها هم نمی‌توانند بکنند کمیسیون باید پیشنهاد «قید مهم» بکند) رسیدگی به این «قید» (یعنی «قید مهم») بلافاصله در دستور کل مجلس قرار می‌گیرد تا مجلس آنرا بررسی و به رأی بگذارد. طریقه رسیدگی به قید اهمیت در مجلس همان طریقه رسیدگی به تقاضای فوریت خواهد بود. (یعنی یک مخالف و موافق صحبت می‌کنند) و در صورتیکه این «قید» به تصویب مجلس برسد رسیدگی به عهدنامه، مقاوله نامه قرارداد، یا موافقتنامه با طریق خاصی که در همین آئین نامه پیش بینی شده به عمل خواهد آمد (که پنج ساعت وقت دارد اگر «مهم» شد که مخالف و موافق یک چیزی شبیه لایحه بودجه عمل میشود) مادة 111 که حالا به ما مربوط است این است:
مادة 111- در صورتیکه «قید اهمیت» به تصویب مجلس نرسد یا در این باره از ناحیه دولت یاکمیسیون مربوط تقاضائی به عمل نیآید عهدنامه، مقاوله نامه، قرارداد یا موافقتنامه عادی تلقی شده و مجلس به این طریق عمل خواهد کرد که لایحه تقدیمی دولت یک شوری بوده و پس از صحبت دو مخالف و دو موافق در کلیات و جزئیات هم کدام حداکثر به مدت 15 دقیقه به رأی گذاشته میشود. و پس از تصویب یا رد آن در هر دو صورت نظرات نمایندگان از طریق کمیسیون به دولت ابلاغ خواهد شد.
ببینید اگر رد هم بشود ما نظراتمان را میفرستیم برای اینکه اصلاح بکنند، اگر هم تصویب بشود نظرات اصلاحی مان را میفرستیم که دولت بداند این نقص توی این قرارداد وجود دارد حالا به هر شکلی که …
مادة بعدی «در صورتیکه مجلس «قید اهمیت» را تصویب کند رسیدگی به آن مثل لوایح معمولی دیگر دوشوری خوادهد بود.
کیاوش- آقای هاشمی این یک ابهامی دارد که اگر به دولت ابلاغ کرد دولت چه وظیفه‌ای دارد که آیا این را قبول بکند یا قبول نکند.
رئیس- نه اگر تصویب کردیم هیچ وظیفه‌ای ندارد. یعنی در صورتیکه ما الان قرارداد را تصویب بکنیم تذکراتمان یک نصیحت‌هائی است برای اصلاح کار دولت. اگر تصویب نکنیم تذکراتی که میدهیم دولت می رود این تذکرات را با طرف مقابل بحث می کند لایحه‌اش را اصلاح می کند و دوباره می‌آورد مجلس، به این صورت میشود. مخبر کمیسیون هم می‌توانند اگر بخواهند مخبر کمیسیون حرفی دارند؟ بفرمائید شما اول.
ابوالفضل موسوی- آقای هاشمی وقت مجلس را تمدید کنید.
رئیس- بحث زیادی نداریم این جوری هم نیست که برای چند دقیقه تصویب بخواهد (یکی از نمایندگان- وقت فضیلت نماز می‌گذرد) وقت فضیلت نماز که مانده حالا پنج دقیقه دیرتر بشود اینجور نیست که برای هفت هشت دقیقه ما بخواهیم رأی گیری کنیم، بفرمائید.
عباس رحیمی (مخبر کمیسیون)- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، یک نکته‌ای را من توضیح بدهم، جناب آقای دشتی فرمودند آن قسمت فیلم و پوستر و کتاب و امثال این‌ها را، شبهه ایشان به این جهت رد میشود که در این موافقتنامه‌ای که شده منظور این است که آن اجناسی که قابل صدور هست، آنچه که قید شده تولیدات قابل صدور را ذکر کرده، در اینجا الزام به صدور نیست یعنی اینجور نیست وقتی این موافقتنامه تصویب شد حتماً این کتاب و فیلم و امثال این‌ها را الجزایر وارد ایران خواهد شد. در همان جا الجزایر این صحبت و توافق را کرده که این جنس‌ها را من دارم و عرضه می‌کنم به ایران جنس‌های قابل عرضه الجزایر این ها است کما اینکه جنس‌های قابل عرضه ایران هم آنها است. اما اینکه ما الزام داشته باشیم تمام این اقلام را وارد بکنیم یا تمام آن اقلام را صادر کنیم چنین الزامی نیست. بنابر این می‌توانند در آینده فیلمش را یا کتابش را وارد نکنند یا اگر خواستند وارد بکنند قید بگذارند که ما هم از این طرف به کشور شما صادر خواهیم کرد. این یک نکته.
موحدی ساوجی- شما اجازه میدهید ولو اینکه عملی نشود.
عباس رحیم (مخبر)- بله اجازه داده میشود ولی الزامی نیست. نکته دوم راجع به پودر و مصالح ساختمانی که باز اشاره کردند، ما هیچوقت وضع فعلی را که البته کوپنی هست وخیلی چیزها را نداریم، نیست، ما می‌خواهیم بگوئیم که این چیزها را امکانش را داریم در آینده بیشتر هم تولید کنیم کما اینکه سابقاً هم زیاد داشتیم و میتوانیم ما صادر کنیم. حالا اگر در یک شرایط جنگی نداریم این دلیل بر این نیست که نقصی در این موافقتنامه باشد. نکته‌ای که باز راجع به مادة 6 بعضی از برادران اشاره فرمودند. در آنجا اولا طرفین متعاهدین هست، یک طرف نیست، دو طرف است و ثانیاً در آنجا همانطور که بعضی از برادرها باز فرمودند منظور است که نمونه‌های بدون ارزش بازرگانی یعنی همان نمونه اولی را که می‌خواهد بیاید و عرضه کند که ما این جنس را داریم با این نمونه آن است که از حقوق بازرگانی معاف است نه اینکه مربوط به کل اجناس باشد.
نکته‌ای که در مادة 7 جناب آقای موحدی فرمودند راجع به حقیقی و حقوقی که نسبت به افراد ایرانی قید شده و راجع به الجزایر فقط افراد حقوقی قید شده، نکته‌ای است که جناب آقای خلخالی هم متوجه بودند واشاره کردند. در الجزایر چون دموکراتیک هست بخش خصوصی وجود ندارد. بنابر این افراد حقیقی نیست که بخواهد طرف معامله قرار بگیرد پس کلا عرض شود که افراد حقوقی هستند به خلاف ایران که هر دو طرف هستند. من دیگر عرضی ندارم. والسلام.
رئیس- نماینده دولت تشریف بیآورند.
نماینده دولت- بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، همانطور که مشخص شد مخالفین محترم هم با اصل خود لایحه مخالفتی نداشتند فقط یک شبهاتی در رابطه با بعضی از مواد بود که من به نظرم می‌آید که جناب آقای رحیمی توضیحات کافی را دادند. فقط من از جهت تأکید موضوع عرض کنم که این مادة 6 که جناب آقای موحدی ایراد گرفتند در کار بازرگانی این به صورت یک عرف هست که وقتی بخواهد خریدی انجام بشود نمونه و مستوره آن کالا را که ارزش تجارتی و بازرگانی ندارد دریافت می‌کنند و براساس آن نمونه و ارزش کالا اگر مورد پسند واقع بشود تقاضا می‌کنند که آن کالا مثلا قرار داد بسته بشود و خریدش انجام بشود. لذا این موضوع چیز مهمی نیست و برای دو طرف هم مطرح هست. در رابطه با مادة 7 همانطور که اشاره شد افراد حقیقی در الجزایر وجود ندارد و شرکت‌های تجارتی وابسته به دولت هستند که عهده‌دار این کار هستند.
مادة 9 که مورد ایراد واقع شده بود در رابطه با سقف زمانی که تعیین نشده اگر دقت میشد این یکسالی که گفته شده به مدت یکسال اعتبار خواهد داشت در واقع این سقف را تعیین کرده‌اند وبرای دوره‌های بعد چنانچه طرفین بخواهند که این قضیه ادامه پیدا بکند خود به خود این ادامه پیدا می‌کند مگر اینکه بخواهد لغوش بکنند که سه ماه قبلش به اطلاع طرف مقابل خواهد رسید و این حضور منتفی میشود. لذا هر موقع که احتیاج باشد که این قرارداد لغو بشود یا موافقتنامه لغو بشود هر یک از طرفین سه ماه قبلش با اطلاعی که میدهد می‌تواند این موضوع را در واقع لغوش بکند.
مسأله دیگر در رابطه با نکاتی که جناب آقای دشتی اشاره فرمودند که اگر کالاهائی الان ما خودمان کمبود داریم و به صورت کوپنی هست چه احتیاجی هست که صادر بشود. من یک توضیح عرض بکنم و آن اینکه کلا در روابط بین دو کشور چه بسا مواقعی پیش می‌آید که تأکیدی که بر مبادلات بازرگانی خودشان دارند حتی کالاهائی که در داخل تولیداتشان به اندازه کافی نیست و ضرورتاً بایستی یک کشور از کشورهای خارج هم آن کالا را وارد بکند تا رفع نیازش بشود به خاطر این روابط اقتصادی و بازرگانی و تأکید بر روابط سیاسی خودشان حتی کالاها را متقابلا هم صادر می‌کنند حالا نمونه پودر پاک کننده که اشاره فرمودند ما پودر پاک کننده تولیداتمان به اندازه کافی هست حالا اگر به صورت کوپنی عرضه میشود آن یک استدلالی است که برادرهای وزارت صنایع باید توضیح بدهند ولی النهایه آنچه که من باید اضافه کنم این است که الان پودر پاک کننده تولیداتش کافی هست. و مسألة دیگر این اقلامی که در این موافقتنامه ذکر شده در واقع اقلامی است که قابل صدور از طرف ایران به الجزایر هست یا از طرف الجزایر قابل صدور به ایران هست و هیچ لزومی ندارد که حتماً همة این اقلام از طرف کشور مقابل وارد بشود. چون در مادة 1 همین موافقتنامه اشاه شده که مبادلات بازرگانی بین دو کشور طبق این موافقتنامه در چهار چوب قوانین و مقررات مربوط به واردات و صادرات جاری در هر یک از دو کشور صورت خواهد گرفت و طبیعتاً در هر سال مقررات صادرات و واردات روی آن تجدید نظر میشود و آن سیاست‌هائی که به نفع کشور هست در آن مقررات گنجانده میشود که همانطور هم که خود مجلس محترم تصویب کرده مقررات صادرات و واردات باید همه ساله به مجلس ارائه بشود. لذا از این بعدش هم ایراد نیست. نکته‌ای که من لازم میدانم اینجا توجه بدهم نمایندگان محترم را این هست که الان روابط تجاری و بازرگانی مابا الجزایر در سطح بسیار پائینی است این موافقتنامه در سفری که وزیر بازرگانی وقت در الجزایر داشتند در واقع تأکیدی هست بر روابط سیاسی و خوبی که بین دو کشور بر قرار هست اینکه الان ما روابط تجاری خیلی وسیعی مثل فرض کنید با کشورهای بلوک غرب و یا حتی کشورهائی که الان روابط سیاسی و در حال حاضر هم همین موافقتنامه در مجلس الجزایر تصویب شده، اگر هم بخواهید در واقع به  جزئیاتش وارد بشود مجلس و اصلاحاتی انجام بشود مجدداً بایستی برود و مدت زمان زیادی طول خواهد کشید و الان یک سال هم هست از امضای این موافقتنامه گذشته، لذا من تقاضا دارم که نمایندگان محترم به همین صورت تصویب بکنند البته در دوره‌های آینده اگر اصلاحاتی لازم هست که در این موافقتنامه انجام بشود طبیعتاً میتواند به طرف مقابل هم منعکس بشود در عین حال بایستی واقعاً مجلس رهنمودی داشته باشد در این موضوع که موافقتنامه‌هائی که با کشورهای خارجی بسته میشود روال کارچگونه باشد که اگر فرضاً دو وزیر دو کشور می‌نشینند با هم دیگر موافقتنامه‌ای را امضاء می‌کنند آیا بخواهد تغییراتی هم مجلس در آن موافقتنامه بدهد این چه حکمی پیدا می‌کند؟ اگر این مثلا ترتیب اتخاذ بشود قبل از اینکه موافقتنامه به امضاء طرفین برسد در کمیسیون‌های مربوط به آن موافقتنامه بحث بشود و نمایندگان را هم داشته باشیم کمک خواهد کرد که این مشکلات را در جزئیات با آن برخورد نکنیم خیلی متشکر.
یکی از نمایندگان- اشکال مهم در فیلم و کتاب بود. آنها فیلم و کتاب وارد می‌کنند به کشور ما و آنطرف قضیه فراموش شده اشکال مهم آقای دشتی و همه این بود و جواب داده نشد که در یک طرف قضیه فیلم و کتاب از الجزایر ولو قابلیت فعلیت هم نداشته، قابلیت دارد که بیاید ولی نسبت به ما اصلا قابلیت صدور هم ندارد.
رئیس- اولا که اگر این هم نباشد خرید و فروش بین دو کشور که هیچ مانعی ندارد. حالا ما این همه داریم از کشورها می‌خریم و می‌فروشیم. این‌ها آمده‌اند یک چیزی با هم امضاء کرده‌اند این ممنوع نمی‌کند کالاهای دیگر را. این یک پایه‌ای می‌گذارد برای خرید و فروش‌های دو کشور 200 نفر در مجلس حاضرند این موافقتنامه را به رأی می‌گذاریم موافقان با این موافقتنامه قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) با اکثریت قوی تصویب شد.
برنامه‌های دیگر را امروز ما نمی‌رسیم انجام بدهیم که می‌ماند برای جلسه بعد. فقط چند لایحه رسیده اعلام می‌کنیم.
11- اعلام وصول چهار فقره لایحه از طرف دولت
1- لایحه راجع به الحاق یک تبصرة به بند 3 لایحه قانونی راجع به
محصولات سیاسی و لوازم شخصی متعلق به نمایندگان سیاسی ایرانی و خارجی.
2-لایحه راجع به موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی از طریق جاده بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه.
3-لایحه راجع به نحوه بازنشستگی و بازخرید وانتقال اعضاء هیأت علمی گروه علوم انسانی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی.
4-لایحه راجع به اصلاح قانون راجع به نحوه شمول قانون استخدام کشوری در باره کارکنان دانشکده پزشکی مصوب 13/11/60.
12- پایان جلسه و تاریخ تشکیل جلسه آینده و دستور آن
رئیس- بسیار خوب قبل از اعلام ختم جلسه عرض بکنم که برای کمیسیونها آقایان این روزها اگر می‌توانید بیشتر کار بکنند که ما ممکن است اگر از کمیسیون‌ها گزارش بیشتری به دستمان برسد جلسه روز پنج شنبه را که این هفته گذاشتیم منتقل کنیم به چهار شنبه که آقایان برای مراسم عاشورا بتوانند به حوزه هایشان بیشتر برسند. این درصورتی است که ما از کمیسیون‌ها گزارش به اندازه کافی برای هفته قبل داشته باشیم وگرنه ناچاریم (هادی- پنج شنبه تعطیل باشد آقای هاشمی) خوب حالا نمی‌توانیم نظر بدهیم اگر کمیسیون ها بیشتر کار بکنند گزارش به ما بدهند که دستور هفته بعدمان را بر بکنیم ما روز پنج شنبه را ممکن است جلسه نداشته باشیم حالا این تا روز سه شنبه روشن میشود که ما ببینیم کمیسیونها چه قدر کار کرده‌اند. جلسه بعدمان روز سه شنبه ساعت 8 صبح و دستور جلسه هم بقیه دستور هفتگی است که اعلام کردیم. غایب غیر موجه امروز نداریم جلسه ختم میشود.
(جلسه در ساعت 20/12 پایان یافت)
رئیس مجلس شورای اسلامی- هاشمی رفسنجانی