مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره اول – جلسه 98 )

مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی. صورت مشروح مذاکرات جلسة علنی روز دوشنبه بیست و نهم دیماه 1359 فهرست مندرجات: 1- اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید. 2- بیانات قبل از دستور آقایان محمد حسین صادقی، دکتر آیت. 3- تذکرات آقای رئیس در باره رابطه کمیسیونهای مجلس با ستاد انقلاب فرهنگی. 4- رد لایحه الحاق یک تبصره به لایحه قانونی راجع به اصلاح ماده 39 قانون برنامه و بودجه. 5- تصویب یک فوریت طرح آئین نامه داخلی مجلس. 6- قرائت نامه شورایعالی قضائی در باره سوالات نمایندگان. 7- رد لایحه راجع به تمدید مهلتهای مذکور در تبصره ماده 3 و ماده 5 متمم قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران. 8- رد پیشنهاد پانزده نفر از نمایندگان دایر بر یک فوریتی شدن لایحه مستثنی شدن مصرف اعتبارات مربوط به آوارگان ناشی از جنگ تحمیلی عراق از شمول قانون محاسبات عمومی. 9- پایان جلسه و تاریخ ودستور جلسه بعد. جلسه ساعت هشت وسی دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد. 1- اعلام رسمیت جلسه وتلاوت آیاتی از کلام الله مجید. رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم. با حضور 183 نفر جلسه رسمی است دستور جلسه را قرائت کنید. منشی- بسم الله الرحمن الرحیم. دستور جلسه نود وهشتم روز دوشنبه بیست و نهم دی ماه 1359 مطابق با دوازدهم ربیع الاول 1401 1- تلاوت کلام الله مجید. 2- نطقهای قبل از دستور. 3- گزارش کمیسیون اصل 90 در خصوص طرح قانونی اجازه مکاتبه و تحقیق مستقیم به کمیسیون اصل 90 با دستگاههای مختلف دولتی جهت رسیدگی به شکایات مردم. 4- گزارش کمیسیونهای برنامه و بودجه، امور اقتصاد و دارائی مبنی بر رد لایحه الحاق یک تبصره به لایحه قانونی راجع به اصلاح ماده 39 قانون برنامه و بودجه. 5- گزارش کمیسیونهای صنایع و معادن ، امور اقتصاد و دارائی و برنامه و بودجه مبنی بر رد لایحه تمدید مهلتهای مذکور در تبصره ماده 3 و ماده 5 قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران و آئین نامه اجرائی آن و اصلاح ماده 3 قانون مذکور. 6- اعلام اسامی غائبین و دیرآمدگان جلسه قبل. 7- اعلام ختم جلسه وتاریخ و برنامه جلسه بعد. جعفری- این برنامه برای فردا اعلام شده بود. رئیس- دیروز من اعلام کردم که چون سؤال نداریم برگردیم و برنامه سه شنبه را بیاوریم. دیروز در آخر جلسه اعلام کردم. رئیس- تلاوت کلام الله مجید را شروع کنید. اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، ان الله و ملائکته یصلون علی النبی یا ایهاالذین آمنوا صلواعلیه و سلموا تسلیماً. (حضار صلوات فرستادند) « آیه 56 سوره الاحزاب. بسم الله الرحمن الرحیم. والفجر . ولیال عشر. والشفع والوتر. واللیل اذایسر. هل فی ذلک قسم لذی حجر. الم ترکیف فعل ربک بعاد. ارم ذات العماد. التی لم یخلق مثلها فی البلاد. و ثمودالذین جابواالصخر بالواد. و فرعون ذی الاوتاد. الذین طغوافی البلاد. فاکتروافیهاالفساد. فصب علیهم ربک سوط عذاب. ان ربک لبالمرصاد. . (صدق الله العلی العظیم . حضار صلوات فرستادند ) «از آیه اول الی آیه 14 سوره الفجر» 2- بیانات قبل از دستور آقایان : محمد حسین صادقی، دکتر آیت. رئیس- سخنرانان قبل از دستور را دعوت کنید. منشی- آقای محمد حسین صادقی نماینده درود و ازنا بفرمائید. محمد حسین صادقی- سلام علیکم و رحمه الله . اللهم صل علی محمد و آله. و هب لناثبات الیقین و محض الاخلاص و شرف التوحید و داوم الاستقامه و معدن الصبر و الرضا بالقضاء والقدر. اللهم انانرغب الیک بدوله کریمه تعزیها الاسلام و اهله و تذل بها النفاق واهله‌(انشاءالله) . الحمدالله والصلوه والسلام علی رسول الله و علی آله آل الله سبما بقیه الله خاتم الاوصیاء. درود برهبر کبیر انقلاب ابراهیم بت شکن موسی زمان بنیانگذار جمهوری اسلامی، درود به رزمندگان میدان نبرد و جان بر کف وعشایر غیور وبسیج و سایر جانبازان.دورد بی پایان بروان پاک شهیدان که با خون سرخ خود درخت دین را آبیاری کردندو در جوار رحمت حق مرزوق و جاویدانند. آری چه خوب توصیف فرموده خدای منان در قرآن آنجا که فرموده: «و کاین من نبی قاتل معه ربیون کثیر فما وهوالمااصابهم فی سبیل الله و ماضعفوا و مااستکانوا والله یحب الصابرین و ما کان قولهم الاان قالوا ربنا اغفرلنا ذنوبنا و اسرافنا فی امرنا و ثبت اقدامنا وانصرنا علی القوم الکافرین. فآتیهم الله ثواب الدنیاو حسن ثواب الاخره والله یحب المحسنین.(آیات 140و141و142 سورة آل عمران) قعطاُ این اوصاف در باره عزیزان جنگنده ما صادق است زیرا نه ، از خود سستی وضعفی نشان داده اند و نه، در برابر دشمن خضوعی کرده اند بلکه مانند دیوار آهنین در برابر بعثیان مزدور ایستاده وتا غرب و خوزستان را گورستان صدامیان نکنند دست از نبرد نخواهند کشید همانگونه که این آیه (وافی هدایه) هم در باره آنان منطبق است «ان الله یحب الذین یقاتلون فی سبیله صفاً کانهم بنیان مرصوص» (آیه 4 سوره الصف). مگر نه این است که «الدنیا متجراولیاء الله » چگونه این فرصت را که نصیب هر کس نمیشود از دست میدهند؟ مخصوصاً که مکررسیمای محمد گونه (حضار صلوات فرستادند) رهبر عظیم الشأن خودخمینی عزیز را(حضار سه مرتبه صلوات فرستادند) از صدا وسیمای جمهوری اسلامی میبینند و وعده های قطعی خدای منان را از زبان ایشان میشنوند نظیر این آیه «ان الله اشتری من المؤمنین انفسهم و اموالهم بان لهم الجنه یقاتلون فی سبیل الله فیقتلون و یقتلون وعداً علیه حقاً فی التوریه والانجیل والقرآن و من اوفی بعهده من الله فاستبشروا ببیعکم الذی بایعتم به وذلک هوالفوزاالعظیم (آیه 113 سوره التوبه) فروشندگانی چون مؤمنین خریداری همچون «الله» ثمنی همآنند جان و مال مثمنی چون جنت سندی چون تورات و انجیل و قرآن نهایتی چون فوزی عظیم . آری کدام جنت؟ آن جنتی که خدا میفرماید: مثل الجنه التی وعدالمتقون فیها انهار من ماء غیر آسن و انهار من لبن یتغیر طعمه و انهار من خمر لذه للشاربین وانهار من عسل مصفی ولهم فیها من کل الثمرات (آیه 17 سوره محمد(ص) ) تا کی جان ندهند تا کی سر بنازند؟ «و مغفره من ربهم» طرف مقابل دشمن خونخوار، کفار، منافقین، مشرکین «کمن هو خالد فی النار و سقواماء جمیعاً قنطع امعانهم» (آیه 17 سوره محمد(ص)) حق دارند سربازان جان بر کف ما محضر مقدس مرجعشان و ولی فقیهشان عرض کنند دعا کند شهادت نصیبشان شود واو دعا کند پیروزی نصیبشان گردد، مقام والای شهید نه چنان است که فقط خود شهید رستگار شود بلکه مددکاران و بستگان و بازماندگان او هم سربلندو مفتخرند چنانچه رسول گرامی اسلام(ص) میفرمای: «من یلغ رساله غازکان کمن اعتق رقبه و هو شریکه فی ثواب غزوته» هر کس فقط پیام شهید را برساند، پیام شهید را . تا چه برسد به اینکه برای او پشتیبانی و جانبازی کند مانند همان شهید است در ثواب واجر و مزدو باز فرمود «اغزوا، اغزوا تورثوا ابناء کم مجداً» بجنگید در راه استقلال و آزادی از اغلال استثمار و ذلت استعمار تا فرزندان شما هم به مجد و عظمت و سربلندی نائل آیند و باز فرمود: «فوق کل ذی بر، بر حتی یقتل فی سبیل الله فاذا قتل فی سبیل الله فلیس فوقه بر» و باز فرمود: «ما من قطره احب الی الله عز و جل من قطره دم فی سبیل الله» نکته ای را که خواستم عرض کنم جای بسی تأسف است که در استضعاف دولتی که یکی از نعمتهای بزرگ الهی است که نصیب این کشور گردیده بکوشیم. مگرنه این است که این مجلس پرمحتوی و بی نظیر در جهان که مرکب از فقهای عالیقدر و دکتران و مهندسین و گویندگان توانا که منتخبین این ملت انقلابی هستند به این دولت مکتی انقلابی رأی اعتماد داده اند؟ اگر بنا شود این مطلب نادیده گرفته شود پس باید انقلابی و شهیدان ومعلولانی از نو بیاوریم و دولتی برگزیند چه دور از انصاف است که دولتی که هنوز چند ماه از عمرش نگذشته تضعیف کنیم و رأی دهندگان این دولت را افراطی معرفی کنیم و اما درباره ولایت فقیه سخن زیاد گفته شده است اما مانند این ولی فقیه که زبان الکن من قاصر است از بیان وضعش نعمتی بزرگ و صراطی مستقیم است که انحراف و لغزش از او موجب خسران وحرمانی جبران ناپذیر است، در کجای تاریخ نظیر او دیده شده؟ آن اساتید عالی مقامش حائریها و بزرگان دین واین همفکران گرانقدرش مانند آیات عظام گلپایگانیها و مرعشیها و نیز شاگردان والامقامش مانند مطهریها و منتظریها و بهشتیها و اردبیلیها و سایر ستارگان درخشان علم فقاهت در سراسر کشور بلکه در دول دیگر «خسر من خالفه و عانده وذلک هوالخسران المبین.» و اما حوزه انتخابیه ام درود و ازنا اولا از استانم که استان لرستان است قدردانی و تشکر میکنم، از عشایرغیور چه در جبهه و پشت جبهه از کمکهای قابل توجه وارزنده ای که کرده اند و شهیدانی که تقدیم جمهوری اسلامی نموده اند برای اینکه موکلین هم راضی شوند و ثانیاً نیازمندیهای منطقه آرزوی مهم اهالی محترم این دو بخش تبدیل بخش به فرمانداری است که از هر جهت شایستگی موجود است و امیدوارم مسؤولین امر بذل مهر فرموده به این آرزو جامه عمل بپوشانند و آنچه فعلا برای شهر درود قابل اهمیت است مسأله آب آشامیدنی است که آلوده سات در این باره با استاندار محترم گفتگو شده و همچنین در باره سایر نیازمندیها و نواقص این دو شهر و طی جلسات مکرری که با نمایندگان محترم استان و برادر، استاندار و فرمانداران و شهرداران و بخشداران و مسؤولین سپاه و جهاد از چندین ماه پیش داشته ایم به مشکلات تا اندازه توان رسیدگی شده است مخصوصاً در هفته پیش که با برادر آقای محلوجی در درود وازنا با مسؤولین مشکلات سراسر بخشها را در میان گذاشته که انشاءالله به تدریج حل خواهند شد و کارهائی که در این چند ماهه انجام شده چه در شهر و چه در روستا توسط جهاد سازندگی و بخشداری وشهرداری تا اندازه ای رضایت بخش است حتی آن استاندار مکتبی مان که راستی مکتبی و فعال است تعهد نموده اند که هر اندازه بخشداران نسبت به بخششان و شهرداران نسبت به شهرشان در امور اجرائی کار کنند بودجه دراختیارشان گذاشته شود. رئیس- یک دقیقه دیگر وقت دارید. محمد حسین صادقی- و این موضوع ما را امیدوار کرده همانگونه که د ر ماههای گذشته هم همین قرار بوده در پایان از مدیر کل آموزش و پرورش استان حجه الاسلام مشکینی کمال تشکر را دارم و همچنین از رؤسا و دبیران و معلمین انقلابی دوشهرمان و نیز از میهمان نوازی اهالی محترم درود وازنا، هنگام عبور ارتشیان عزیز وهمچنین از برادران وخواهران خوزستانی کمال امتنان را دارم و به عنوان یک نماینده مجلس از طرف نمایندگان محترم مجلس تبریک و تهنیت به بازماندگان شهداء عرض نموه و از خدای متعال برای آنها صبر و برای شهیدان اجر خواهانم و باید از حجه الاسلام آقای محمودی امام جمعه درود تشکر کنم که حقاً به میهمانان عزیز با اهالی محترم درود خدمت میکنند. نکته ای را اینجا نوشته بودم در آخر عرضم. که آن را میخوانم کشوری که با ادعای ابرقدرتیش00 رئیس- وقتتان تمام است آقای صادقی. محمد حسین صادقی- بله، سخن من تمام شد تازه رئیس جمهورش یک هنرپیشه باشد کشوری که با ادعای ابرقدرتیش ، چه ابرقدرتی؟ ! ، خدا میداند ابرضعف هم نیستند، این دو روز میگذرد و آنها را به جهنم جاوید میکنند با مملکتی که رهبرش فقیهی صائن نفس و حافظ دین و مخالف هوی و مطیع امر مولی باشد یکسان است؟ «افمن کان مؤمنا کمن کان فاسقاً لایستوون» که با فکر صائبش بنیادهای انقلابی را ایجاد کرد راستی در آن موقع اگر کمیته های امداد و بنیاد شهید و بنیاد مسکن مستضعفان نبود با اینهمه ضد انقلاب دیگر چه بود؟ چه خوب است که چشم انصاف باز کرده و از حق نگذریم. والسلام علیکم و رحمه الله. منشی- آقای آیت بفرمائید. آیت- بسم الله الرحمن الرحیم. پس از درود به روان شهدای انقلاب اسلامی ایران ودرود به روان شهدای جنگ تحمیلی، پس از 8 ماه که نوبت نطق قبل از دستور به اینجانب رسیده است نمیدانم که از بین صدها موضوع ومسأله ومشکل در باره کدامیک صحبت کنم آیا از واقعه طبس وحمله آمریکا به ایران یا از، از بین بردن 5 هلیکوپتر صحیح و سالم که د رطبس به زمین نشسته بود و حاوی اسناد مهمی بود بدون هیچ دلیل قانع کننده و یا از اسناد جاسوسخانه آمریکا که اخیراً تلاش وسیعی برای بی اعتبار ساختن آنها شروع شده است ویکی از روزنامه های صحب در مقاله ای خواسته بود با یک تیر دو نشان بزند هم اسناد خانه سدان را که در سال 1330 بدست آمدو چهره- های کریهی همچون شاپور بختیار عضو حزب ایران و مؤسس جبهه ملی دوم و چهارم و متین دفتری نخست وزیر رضا خان و سناتور به اصطلاح مدافع حقوق بشر شاه سابق را رسوا میکرد خواسته بود مخدوش جلوه گر سازد و یا از کسانی که خود میزنندو خود گریه میکنند از طرفی به جد درصدد تضعیف ارتش هستندو از سوئی تضعیف ارتش را به افرد مجهول وغیر معین نسبت میدهند ویا از دو نوار معروف خود اینجانب که آن تبلیغات مسموم را در باره اش به راه انداختند و لااقل نکردند آن دو نوار را که در دسترسشان بود در اختیار صدا و سیمای ایران بگذارند تا ملت گوش کنند و بدانند که آیا من توطئه کرده ام یا توطئه گران را در آن دو نوار رسوا ساخته ام به هر حال موضوع زیاد است وصحبت در باره این مطالب را میگذارم به فرصت مناسب و اگر آن کسانی که مدعی طرفداری از بحث آزاد هستند حاضر باشند من شخصاً حاضرم در باره این مسائلی که گفتم در تلویزیون یا در رادیو یا در هر جای دیگری که عموم مردم بتوانند حاضر شوند با آنها بحث و مناظره بکنم در این فرصت کمی که هست چند موضوع را میخواهم توضیح دهم: یکی دسائس و توطئه هائی است که ابرقدرتها و امپریالیستها در باره انقلاب اسلامی ایران میچینند، عصر حاضر عصر برنامه ریزی است. یکی از برنامه ریزیهای مهمی که استعمارگران انجام میدهند برنامه- ریزیهائی است که به منظور تسلط بر سایر ملل نجام میدهند. این برنامه ریزیها و دسائس انواع مختلف دارد . دسائس سیاسی، دسائس تبلیغاتی، دسائس تخریبی و دسائس اقتصادی از انواع این دسائس است. ساختن خطوط و مهره های بدنی در مقابل خطوط اصلی ، بدلی به دو معی: یک معنی، به معنای تقلبی در مقابل اصلی مثل الماس و طلای بدلی در مقابل الماس و طلای اصلی. و دیگری بمعنی یدکی و جانشین بدلی از نوع تقلبی میدانیم که شخصیتهائی مثل شاه سابق، یا شاه حسین، یا پادشاه مراکش، مهره های شناخته شده استعمار هستند. استعمارچون پیش بینی میکند که این قبیل مهره ها را ممکن است زمانی مردم علیه آنها قیام کنند، مهره های انقلابی نما، ملی گرای دوآتشه، مارکسیست تر از مارکس و نظایر آنها در مقابل آنان درست میکند تا وقتی که این مهره های اصلی فرسوده وبلااستفاده شدند آن مهره های بدلی راجانشین آنان بسازد. حجتی کرمانی- خط امام بدلی را هم بگوئید. یکی از نمایندگان- آقا توهین نکنید. آیت- ایشان میگوید خوب مفهوم توهینش همین است. یکی از نمایندگان- مردم قضاوت میکنند. آیت- بله مردم هم قضاوتشان را کرده اند (یکی از نمایندگان: خط بقائی را هم بگو) (همهمه نمایندگان) آقای هاشمی این وقت را که میگیرند. لطفاً به حساب من نگذارید. رئیس- آقای حجتی این نظم است که شما مراعات میکنید؟ همان یک کلمه تان باعث بی نظمی و بهم خوردن نظم و ضایع شدن وقت مجلس است خواهش میکنم نظم را رعایت کنید. یکی از نمایندگان- آقا حالا مدافع اسلام شده است. آیت- از این خطوط در انقلاب اخیر ایران بوجود آوردند می بینیم که درسالهای 55،56و57 که آمریکا صلاح دیده بود که با نقاب آزادی خواهی و مدافع حقوق بشر چهره کریه خود را بپوشاند احزابی همچون جبهه ملی، جبهه دمکراتیک ملی، خلقیون، جنبشیون در انواع مختلفش به میدان آمدند و اعلامیه های چند صد صفحه ای نوشتند و بیانیه هائی در دفاع از حقوق بشر امضاء نمودند. و اشخاصی همچون شاپور بختیار، نزیه، مقدم مراغه ای، متین دفتری بمیدان آمدند. تا در مقابل خط اصلی امام خط بدلی بوجود بیاورند ولی همانطوری که دیدیم شکست خردند ولی هنوز دست از توطئه ها برنداشته اند. و با روی کار آمدن ریگان که آمریکا مجدداً قیافه کریه و بی نقاب خودرا میخواهد نشان هد. بوی کباب به مشام بعضیها خورده است. و همچون کرمها و حشرات الارضی که حرارت اتفاقی زمستان باعث میشود که از زیر زمین بیرون آیند، از سوراخهای خود بیرون آمدند و صریحاً دم از مقابله و مقاومت با دولت میزنند. آن بازاری معلوم الحال که سوابق ضد دینی و ضد روحانیتش به زمان ملی شدن نفت میرسد، صریحاً دم از مقاومت با دولت میزند. آن آقای دیگر جزوه ای منتشر میکند و اسلام را طوری معرفی میکند که اگر بخواهیم مطابق آن جزوه رفتار کنیم باید ارتشبد نصیری، آزمون و شکنجه گران معدوم ساواک را بجای اعدام کردن، وزارت و مدیر کلی و استانداری بدهیم. زیرا این شخص به ادعای ناروا مدعی است که پیامبر چنین میکرده است. اکنون اینان مشغول تدارک توطئه وسیعی برای واژگون ساختن جمهوری اسلامی ایران هستند. ولی من از اینجا بآنها اعلام میکنم که بوی کبابی که به مشامشان خورده است، بوی کباب نیست بلکه خر داغ میکنند (خنده نمایندگان). رئیس- آقای آیت دو دقیقه دیگر وقت دارید. آیت- و حرارتی که از لطف ارباب شامل حالشان شده است. آن حرارت را سورت سهمگین انقلاب اسلامی ایران در پی است که آنها را مانند آن کرمها که سرمای شدید زمستان خشکشان خواهد کرد، خشکشان خواهد کرد. من بآن فریب خوردگان دست دومی که به خیال جاه و مقام و دلایل دیگر، فریب اینان را خورده اند نصیحتی میکنم که بدانند که ملت ایران مواظب کوچکترین اعمال و رفتار اینها هست. و دیگر پس از کشف توطئه واعلام توطئه پشیمانی سودی نخواهد داشت. بخودشان رحم کنند و دسیسه گران و توطئه گران را معرفی نمایندو به شط عظیم بپیوندند تا پاک و مطهر شوند. و بگفته شاعر: قطه را تا که به دریا جائی است پیش صاحب نظران دریائی است. ور ز دریا به کنار آید زود شود آن قطره ناچیز که بود قطره دریا است اگر با دریا است ور نه آن قطره ، قطره و دریا، دریاست. بهر صورت انقلاب براه خودش ادامه میدهد وکسانی که از انقلاب جدا میشوند جز رسوائی و خذلان نصیبی نخواهند داشت اگر از وقتم چیزی باقی هست لطفاً به آقای عالی پور مرحمت کنید. رئیس- انشاءالله دفعه دیگر که نوبتتان شد. متشکر. 3- تذکرات آقای رئیس در باره رابطه کمیسیونهای مجلس باستناد انقلاب فرهنگی. بسم الله الرحمن الرحیم. یک تذکر به برادران که در کمیسیونها هستند میدهم پیش از اینکه به مجلس بیایم، به بخش پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی رفتم که حدود 200 نفر با کمیسیونهای فراوان دارند طرحهائی تهیه میکنند آقایان گله داشتند وتذکر میدادند از اینکه در کمیسیونهای مجلس بطور کلی اگر طرحهائی ومطالبی مطرح است که باید بعداً به مجلس بیاید، این ، موقعیت مناسبی هم هست چون گروههائی با اطلاع و تخصص در کارهای مختلفی مشغول کارند. و بنا شد که آنها یک رابط بدهند و ما هم یک رابط تعیین کنیم که کمیسیونها رابطه داشته باشندو از تجربیات یکدیگر استفاده کنند. تذکر دوم این است که اولین برنامه امروزمان گزارش کمیسیون اصل 90 هست که قبلا یک فوریتش تصویب شده بوده و کارمندان مجلس غفلت داشتند از اینکه در یک فوریتیها هم باید اعضای شورای نگهبان دعوت بشود. امروز شورای نگهبان را دعوت نکرده اند البته الان من وقتی که داشتم میآمدم اینجا، تقاضا کردم که اگر میشود آقایان اعضای شورای نگهبان را دعوت کنند که برای قسمت اخیر برنامه تشریف بیاورند. اگر تشریف بیاورند این برنامه کمیسیون اصل 90 هم امروز انجام میشود والا به فردا موکول میگردد و بجای آن ما مسأله آئین نامه را که مدتی است در جلسه مشترک رؤسای کمیسیونها و در جلسات متعدد هیأت رئیسه روی دو طرح کار شده است و قرار است که در این هفته تصمیم بگیریم که آئین نامه را مشخص کنیم. آن را مطرح میکنیم چون ماه هم دارد تمام میشود. 4- رد لایحه الحاق یک تبصره به لایحه قانونی راجع به اصلاح مادة 39 قانون برنامه و بودجه. رئیس- قسمت دوم برنامه امروز مجلس را شروع مکنیم وآن گزارش کمیسیونهای برنامه وبودجه و امور اقتصادی و دارائی مبنی بر رد لایحه الحاق یک تبصره به لایحه قانونی راجع به اصلاح مادة‌39 قانون برنامه و بودجه است مخبر کمیسیون گزارش کمیسیون را قرائت کنند. توکلی(مخبر کمیسیون برنامه و بودجه)- بسم الله الرحمن الرحیم. کمیسیون برنامه و بودجه در جلسه مورخ 12 آذر ماه 1359 لایحه شماره 9854 مورخ 14/8/1359 هیأت وزیران را راجع به اصلاح مادة‌39 قانون برنامه و بودجه چند کلمه عرض بکنم و اصل مصوبه شورای انقلاب را خدمتتان بخوانم تا مسأله یک مقدار روشن تر بشود. طبق مادة 71 قانون محاسبات عمومی اگر یک طرح یا خرید ویا چیزی باشد که وزارتخانه نخواهد بخاطر شرایط خاصی از طریق مناقصه و مزایده عمل بکند مادة 71 قانون محاسبات عمومی که الن خدمتتان قرائت میکنم اختیاراتی برای وزیران، برای فرار از مشکلات مناقصه ومزایده قائل میشود. موحدی ساوجی- آقای هاشمی، این برنامه ای را که آقای توکلی گزارش میدهند آیا جزو برنامه امروز است؟ رئیس- بلی، جزو برنامه ، برنامه امروز است. توکلی- چطور نیست شماره چاپش 87 است. رئیس- دستور امروز سه است قسمت اولش00 توکلی – شماره ترتیب چاپ 87 است. مادة 71- « در مواردی که انجام مناقصه یامزایده به تشخیص هیأتی مرکب است از: معاون وزارتخانه مربوطه ، و ذی حساب وزارتخانه یا مؤسسه حسب مورد و یکنفر به انتخاب وزیر مربوطه در مورد وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و در مورد شرکتهای دولتی مدیرعامل و دو نفر به انتخاب مجمع عمومی میسر یا به مصلحت نباشد، میتون معامله را به طریق دیگری انجام داد و در اینصورت هیأت مزبور با رعایت صلاح وصرفه دولت نحوه انجام اینگونه معاملات را در هر مورد با بطور کلی برای یکنوع کالا و یا خدمت تعیین، و اعلام خواهد نمود» یعنی اگر مناقصه به دلایلی برای دولت صرف نداشته باشد میشود هیأتی مرکب از : معاون وزارتخانه، ذی حساب وزارتخانه ، ویکنفر دیگر به تشخیص وزیر عهده دار این بشوند که نحوه اجرای کار را تعیین بکنند. مادة 39 قانون برنامه و بودجه که در 24/3/59 (امسال) اصلاح شده است اینجور است: مادة واحده- مادة 39 قانون برنامه و بودجه مصوب سال 1351 بشرح زیر اصلاح میگردد: مادة 39 در اجرای مادة 71 قانون محاسبات عمومی همین ماده 71 که الان برای شما خواندم بعداً محدود شده بود حداکثر مبلغی را که برای خریدها ، خود آن هیأ‌ت میتواند تصمیم گیرنده باشند معین کرده بود . و این مادة 39 قانون برنامه وبودجه، این مبلغ را به این ترتیب که من میخوانم افزایش داده است. در اجرای مادة 71 قانون محاسبات عمومی مصوب دیماه 1349 در مورد معاملات مربوط به طرحهای عمرانی چنانچه مبلغ معامله بیش از ده میلیون ریال باشد انجام معامله پس از تصویب کمیسیون سه نفری (معاون وزارتخانه، ذی حساب وزارتخانه، یک نفر هم به انتخاب وزیر) و با تأیید وزر یا مسؤول دستگاه اجرائی عملی میشود و در صورتی که مبلغ معامله متجاوز از /200 میلیون ریال باشد موکول به آن است که تصمیم هیأت سه نفری به پیشنهاد وزیر یا مسوول دستگاه اجرائی به تصویب شورای اقتصاد برسد. پس تا /200 میلیون رال را اگر مبلغ آن طرح عمرانی یا خرید خدمت و یا خرید کالا باشد همین کمیسیون سه نفری میتوانند تصمیم بگیرند. شورای انقلاب تصویب کرده بود که اگر مبلغش بیش از 200 میلیون ریال بود باید تصمیم این کمیسیون سه نفری به پیشنهاد وزیر ، یا مسؤول دستگاه اجرائی به تصویب شورای اقتصاد برسد. شورای اقتصاد هیأتی هست مرکب از : نخست وزیر، وزیر بازرگانی و وزیر مشاور و سرپرست امور برنامه و بودجه، وزیر کشاورزی و وزیر اقتصاد و امور دارائی که تصمیم میگیرند که آیا این طرحی که به فرض مبلغش /400 میلیون ریال هست و یا خرید کالائی که /450 میلیون ریال مبلغش هست، تشخیص این کمیسیون سه نفره درست بوده است یا نه؟ اخیراً دولت لایحه ای داده است این بوده است که : اگر بیش از /200 میلیون ریال بوده دیگر لازم نباشد که شورای اقتصاد تصمیم بگیرد. همین که وزیر تصمیم گرفت و نظر کمیسیون را قبول کرد، کافی باشد. کمیسیون برنامه و بودجه به دلایلی که الان عرض میکنم این تفویض اختیار را از شورای اقتصاد برای تصویب طرحهای بیش از /200 میلیون ریال به وزیر یا مسؤول دستگاه اجرائی به صلاح مملکت ندانست و رد کرده است دلائلش به این شرح است که عرض میکنم البته در عبارتش و آن متن چاپی که در خدمت شما هست تغییراتی داده شده است که با نظر آقای رئیس کمیسیون و منشی این تغییرات لفظی داده شده است که یک بند آن حذف شده است دلایلش اینطوری است: 1- «قوانین و مقررات مالی کشور برای جلوگیری از حیف ومیل، سوء استفاده مصرف در غیر موارد برنامه ریزی شده و مصوب پیش بینی و وضع شده اند و حذف این مقررات بدون دلیل موجه موجب انحرافات تدریجی اعم از عمدی یا غیر عمدی در نظام مالی کشور میشود.» مسأله این است که اگر ما برنامه ریزی را در نظام مالی کشور پذیرفتیم باید حداکثر تلاش خودمان را برای اینکه تغییر برنامه ها به تشخیص افرادی باشد که خالی از ضوابط عمل بکنند و تصمیم فردی باشد، پرهیز کنیم. 2- موارد استثناء بدلیل ضرورتها و نیازهای فوری و خاص در خود قانون پیش بینی شده است منجمله در ماده 71 قانون محاسبات عمومی این موارد و راه مقابله با آنها را ذکر کرده است. 3- موارد استثناء در امور مالی بایستی قطعاً حدود و سقف معینی از نظر مالی در نظر بگیرد که مسؤولین اجرائی نتوانند فراتر از آن بدون مقررات عمل کنند و طبق اصل 55 در محل خود بمصرف رسیده باشد اصل 55 قانون اساسی اشاره باین دارد که کلیه دخل و خرج دولت باید قابل کنترل باشدو برای تفریغ بودجه به مجلس داده بشود. این حد مسؤولیت و اختیار را به یکهزار میلیون ریال میرساند کمیسیون با توجه به اهمیت فعل وانفعالات مالی دولت از نظر حفظ مصالح و منافع دولت بیشتر از حد 200 میلیون ریال را غیر ضروری دانسته و مصلحت نمیداند. این مبلغ یکهزار میلیون ریال در کمیسیون وقتی که ما از مسؤولین خواسته بودیم، آنجا بحث شد که قصد این است که تا یک میلیارد ریال وزیر بتواند این کار را بکند. که کمیسیون بیش از 200 میلیون ریال مصلحت ندانست. 4- در حالی که هر نوع مجوز ترک مناقصه از طریق شورای اقتصاد کاملا عملی و قانونی است پیشنهاد واگذاری این حق به رؤسای دستگاه اجرائی ناشی از عدم اعتماد به شورای اقتصاد است، شورای اقتصاد تحت ریاست نخست وزیر از وزرای دارائی، سازمان برنامه و وزیر بازرگانی، وزیر کشاورزی، رئیس بانک مرکزی هر زمان که امر فوری مطرح باشد تشکیل جلسه میدهد واین شورا تنها ماقمی است که روی اینگونه تصمیمات وزراء و رؤسای دستگاه اجرائی میتواند از این لحاظ نظارتی داشته باشد. 5- در غیر اینصورت در آئین نامه و تشخیص صلاحیت ارجاع کار سازمان برنامه مقرراتی هست که باستثناء موارد فروشنده واحد و یا تخصص خاص کارهای بزرگ حدود یک میلیارد ریالی رابه پیمانکاران یا فروشنده واحد ارجاع نمیکنند تا بدین ترتیب ازتکاثر ثروت و کار انتفاعی دولتی در دست پیمانکار معینی جلوگیری شود یک کار بزرگ را میتوان و بایستی به چند پروژه کوچک تقسیم کرد و هر پروژه را به یک پیمانکار واگذار نمود تا توزیع کار و ثروت عادلانه تر باشد وسرعت کار و اشتغال هم بیشتر گردد. اینجا باید این نکته را توجه بکنیم که هر طرح عمرانی را سازمان برنامه و بودجه اگر بخواهد قراردادی مبادله بکند اینطورهست که اگر طرح مبلغ خیلی هنگفتی باشد هیچوقت طبق مقرراتی که دارد نمیتواند این طرح را یکجا به یک پیمانکار بدهد هدفش هم در متن صراحتاً ذکر شده است. ولی اگر این کار به تشخیص وزیر باشد. چون یک نفر است ولو اینکه حسن نیت هم دارد ومورد اعتماد مجلس هم هست ومورد اعتماد نمایندگان ملت هم هست. ممکن است در تشخیص پیمانکران و میزان کارآئیشان که بند بعدی به آن اشاره میکند اشتباهاتی رخ بدهد و مبالغ هنگفتی سود نصیب افراد معین و محدودی بشود . در حالیکه اگر طبق مقررات برنامه وبودجه این کار انجام بشود، میآیند معمولا یک طرح بزرگ را به چند طرح کوچک که به کلیات طرح هم صدمه نزند تقسیم میکند . و هر کدام را بیک پیمانکار میدهند و تازه هر پیمانکاریرا هم خوب بررسی میکنند که قابلیت دارد که آنمقدار کار را جذب بکند و بتواند انجام بدهد یا نه؟ 6- با ارجاع کار از طریق ترک مناقصه ، ضوابط انعقاد پیمان فرم و تیپ وشرایط عمومی و خصوصی پیمان که پس از سالها تجربه و انواع مطالعه و تحقیق امروزه مدون و آماده و مورد اجرای تمام نظام پیمانکاری کشور است. نادیده گرفته شده وناملحوظ میماند. 7- در بین ضوابط ارجاع کار به پیمانکاران، ضریب اشتغال وجود دارد هیچ پیمانکاری نمیتواند از حد معینی از نظر مبلغ و حجم کار که مناسب است با ظرفیت فنی واجرائی آن پیمانکار بیشتر بگیرد ولی در شکل ترک مناقصه پیشنهادی دولت ، هیچوقت این کنترل و محاسبه ضریب اشتغال صورت نخواهد گرفت لذا یک پیمانکار کارهای زیادی را با دستگاههای مختلف دولت پیمان میبندد ولی ظرفیت و استعداد فنی و اجرائی او اجازه این همه کار را نمیدهد لذا هم دیگران محروم میشوند وهم کار معطل میماند یک علت مبهم عقب افتادن طرحهای عمرانی همین ارجاع کار خارج از ظرفیت است. 8- سازمان برنامه هیچوقت نمیتواند سطح تعهدات دولت و سطح اعتبارات مصوب راکه به مرحله مناقصه و پیمان رسیده است در دست داشته باشد. 9- اصولا قانون برای شرایط خاص و وزراء و رؤسای خاص نیست و با توجه به اینکه هیچ وزیری و یا رئیس دستگاه اجرائی نمیتواند ادعا بکند که به تمام جوانب امور وادر است، تفویض اختیار به یک فرد صحیح نیست. عرض کردم که این متن تغییراتی کرده است با مشورت منشی ورئیس کمیسیون البته دسترسی به دیگر اعضای کمیسیون نبود این متنی که چاپ شده است و به خدمت آقایان داده شده است البته به تصویب کمیسیون نرسیده بود،‌ بهمین دلیل به نظر آقای رئیس کمیسیون تغییراتش اشکالی ندارد. 10- حذف شده است. 11- در مادة 39 قانون برنامه و بودجه به رؤسای دستگاه اجرائی اجازه میدهد که از طریق کمیسیون سه نفری منصوب خود (به استثناء ذیحساب که بایستی عضو کمیسیون باشد) و با مسؤولیت خود تا حدود دویست میلیون ریال معاملات دولتی راخود و بدون دخالت مقام دیگر انجام دهد وبرای معاملات بالاتر از این مبلغ در صورتی که ضرورتی در ترک تشریفات ومقررات احساس کنند بایستی به تصویب شورای اتقصاد برساند. عمده مشکلی که باعث میشود وزارء محترممان چنین لوایحی را به هیأت وزیران بیاورند و تصویب کنند . این است که آنها اعتراضاتی دارند. فرض بفرمائید که نحوه عملکرد ذیحساب فلان دستگاه اجرائی یا اینکه مقررات در سازمان برنامه و بودجه است چنین و چنان میشود این تغییر مقررات نیست اگر یک وقتی کمیسیون سه نفره که معاون وزارتخانه و یک نفر به انتخاب وزیر و ذیحساب کارآئی ندارد باید یکمقدار روابط افراد با هم عوض بشود تا کارآئی پیدا بکند. اگر نه قانون بنظر من و بنظر کمیسیون نقصی ندارد که بگوئیم مقرارتی که فعلا موجود است برای انجام این کارها و رفع مشکلات کارآئی ندارد. کسی هم بعنوان مخالف ثبت نام نکرده است. رئیس- آقای توکلی ببینید کسی میخواهد ثبت نام بکند؟ این گزارش کمیسیون هم همانطوری که توجه فرمودید مبنی بر رد لایحه است اگر کسی با گزارش کمیسیون مخالف و یا موافق است و ثبت نام هم نکرده میتواند نظرش با بگوید. یکی از نمایندگان- آقای هاشمی من به عنوان موافق ثبت نام کرده ام. رئیس- مخالف کیست؟ منشی- کسی مخالف هست؟ علی اکبر ناطق نوری- آقای هاشمی آیا از نماینده دولت دعوت شده است؟ رئیس- بلی ، از نماینده دولت دعوت شده است منتهی چون ما وقت را جلو انداختیم، ایشان هم مقصر نیستند. لطفاً آن رد دوم را هم بخوانید که اگر تشریف آوردند در موقع رأی گیری بتوانند000 منشی- مثل اینکه مخبر کمیسیون صنایع باید بخواند. رئیس- آنهم رد است؟ منشی- بلی. موحدی ساوجی- آقای توکلی من یک سؤال دارم. رئیس- اجازه بدهید چون ما وقت نماینده دولت را تعیین کرده بودیم الان وقت ایشان هم باز به تأخیر افتاده است تا هنگام حضور ایشان رأی نگیریم با اجازه مجلس وارد مسأله آئین نامه بشویم که مسأله مهم ما هم هست. 5- تصویب یک فوریت طرح آئین نامه داخلی مجلس. رئیس- تا هنگامیکه تکلیف آئین نامه را روشن کنیم آن آقایان هم میآیند و نظرشان را میگویند وبعد رأی میگیریم. در مورد آئین نامه همانطوی که قبلا هم خدمتتان گفتیم این آئین نامه جدید توزیع هم شده است و بخدمتتان هم دادیم لابد هر کسی هم که نظری داشته، داده است. این به دو شکل مطرح شده است که در تصویب این آئین نامه جدید عمل بکنیم. آقایان لطفاُ خوب دقت بفرمائید چون این مسأله برای مجلس و کار مجلس سرنوشت ساز است. من توضیح مختصری میدهم و یکی از این دوشکل را مجلس برای انجام کارش انتخاب میکند. شکل اول این است که: طبق روال معمول که طرحها و لوایح به مجلس میآید این هم به صورت طرح به مجلس میآید و لابد آقایان هم پیشنهاداتی میخواهند بدهند پیشنهاداتشان در ظرف یک هفته یا کمتر یا بیشتر داده بشود. منتها ما بجای اینکه به کمیسیون آئین نامه بفرستیم، آن را بفرستیم به کمیسیونها و همین پیشنهاداتی که آقایان میدهند بفرستند به کمیسیون خودشان، این پیشنهاداتی را که داده شده است در کمیسیون خود آقایان بحث بشود ونتیجه گیری بحث را در ظرف یک هفته یا در مهلتی که معین میکنیم. رؤسای کمیسیونها در یک جلسه مشترک جمع بشوند و با هم تبادل نظر بکنند به اضافه کمیسیون آیئن نامه، و محصول مشورت رؤسای کمیسیونها که حامل نظرات کمیسیونها هستند و با کمیسیون تدوین آئین نامه برای شور دوم که شور نهائی میشود بصورت آئین نامه جدید به مجلس بیاید در شور نهائی فقط آن مواردی که روی آن اعتراض شده است و روی آنها پیشنهاد داده شده است در مجلس بحث میشود مثلا شما میدانید که در حدود /190 الی /200 ماده داریم که ممکن است /20 یا /30 یا /50 مادة آن مورد اظهار نظر قرار گرفت البته این مقدار را هم که گفتم دقیق نیست و ممکن است یک کمی بیشتر یا کمتر باشد. فکر کردیم که در حدود /30 الی /40 ماده ممکن است مورد اظهار نظر قرار بگیرد بعد آن ماد باید یکی ، یکی در مجلس خوانده بشود منتها بحث فقط روی آن موادی بشود که روی آن مواد اظهار نظر شده است. روی هر ماده ای هم طبق معمول موافق و مخالف صحبت میکند و رأی گرفته میشود واصلاح عبارتی میشود ویکی یکی رد میشویم، تا آئین نامه تمام بشود. این یک طرح بوده که آقای شهرکی در جلسه رؤسای کمیسیونها دادند و از میان چند طرح تصویب شد و ما آن را به هیأت رئیسه بردیم ویک طرح دیگری هم آقای شبستری داده بودند که در آن جلسه تصویب نشد اما طرحی که ایشن داده بودند در هیأت رئیسه مورد قبول قار گرفت و طرح ایشان این بود که آقایان نظرشان را روی این نسخه هائی که خدمتشان داده شده است بدهند و نظر آقایان به کمیسیون آئین نامه برود. البته کمیسیون آئین نامه باید غنی بشود که البته پیشنهد کرده اند که آن کمیسیون به چه صورت غنی میشود. بعد کمیسیون آئین نامه پیشنهادات را بررسی بکند و اصلاحات نهائی را هم در آئین نامه به عمل بیاورد و آئین -نامه اصلاح شده بصورت ماده واحده به مجلس بیاید. هر آنچه که کمیسیون آئین نامه داده است به مجلس بیاید و یا اینکه در مجلس ما اجازه بدهیم که حق قانونگذاری را طبق ماده /85 به آنها واگذار کنیم و یا اینکه به مجلس بیاسد و بصورت ماده واحده بطور آزمایشی برای یکسال تصویب بشود. البته در اینصورت میدانید که آئین نامه جدیدمان از آئین نامه قدیم مان قوی تر و مفیدتر است اما باز هم کامل نخواهد بود ودر تجربه میفهمیم که یک عیوبی هم خواهد داشت. این دو شکل فعلا مطرح است و البته شورای نگهبان هم باید تصویب بکند. اگر لازم دانستیم که با دو فوریت باشد آقایان را دعوت میکنیم که به مجلس تشریف بیاورند والا که آن را میفرستیم به شورای نگهبان البته شکل قانونی آن را باید تصویب بکنیم اگر خواستیم که بصورت دوم را عمل بکنیم باید قبلا یک ماده از آئین نامه موجودمان را اصلاح بکنیم. و آن ماده ای است که میگوید لایحه و یا طرحی که مشتمل بر مواد زیادی است بصورت ماده واحده نمیتواند در مجلس مطرح بشود. باید اول این را اصلاح کنیم و بعداً دومی را بیاوریم.این مسأله از مسائل مهم ما است امروز که روز بیست و نهم دی ماه است ما باید تصمیمان را روی این مسأله بگیریم که در رابطه با همین مسأله ، مسأله کمیسیونها مطرح است. الان دولت لوایح زیادی پیش ما دارد که با این روشی که ما داریم نمیتوانیم بسرعت روی آنها عمل کنیم باید اصل /85 قانون اساسی را که بطور آزمایشی است عمل کنیم. اول باید کمیسیونها را قوی کنیم. بعد که کمیسیون هایمان را قوی کردیم بعضی از لوایح را برای تصویب موقت به آنها بدهیم. که اینکار هم مربوط به این آئین نامه میشود. یا آئین نامه جدید در مورد کمیسیونها اجرا میشود یا اینکه اگر قرار شد آئین نامه قدیم هم باشد آن پیشنهاداتی که داریم و برای تقویت کمیسیونها و ادغام کمیسیونها آماده کرده ایم آنها را عمل بکنیم یا انشاءالله که باید در این هفته در مجلس اینکار را انجام بدهیم. حالا اگر آقایان میخواهند که روی این دو نظر بحث بکنند (البته یک بحث کوتاه زیرا نمیتوان روی آن زیاد بحث کرد) آن دو نفر آقایان پیشنهاد دهنده هم در مجلس از نظریات خودشان دفاع بکنند تا اینکه امروز یکی از این دو شیوه را در مجلس انتخاب بکنیم تا از نظر آئین نامه خیالمان راحت باشد. محلاتی- یک تکمله هم داشت آقای هاشمی! رئیس- من در این مورد خلاصه ای گفتم و آن آقایان میآیند و صحبت میکنند و مفصل است طرحشان هم اینجا هست. حائری زاده- آقای هاشمی ما آمادگی در این مورد نداریم و این جزو برنامه چهارشنبه بوده است. رئیس- این مسأله ای نبود که اگر قبلا هم میدادیم خدمتتان شما میخواستید آمادگی داشته باشید . این مسأله آئین نامه از قدیم مطرح است. حالا اگر چهارشنبه مطرح میشد چه آمادگی پیدا میشد؟ چیزی که به شما داده نشده بود. محمد مجتهد شبستری- آقای هاشمی طرح من را ناقص بیان فرمودید. رئیس- بله، من هر دو را ناقص گفتم ، یعنی خلاصه ای از پیشنهادات را بیان کردم و خود آقایان بطور کامل توضیح میدهند. حالا آقای شبستری و آقای شهرکی در مجلس از طرح خودشان دفاع بکنند وبعد آقایان صحبت کنند آقای محمد مجتهد شبستری بفرمائید. شبستری- بسم الله الرحمن الرحیم. پیشنهادی که بنده داده بودم که با شکل یک ماده واحده هم تنظیم کردم و به هیأت رئیسه دادم . به این شکل بود که ما در مدتی که با آئین نامه سرو کار داشتیم و دوستانی که در کمیسیون آئین نامه تشریف داشتند. تجربه هائی که ما داشتیم ما را به اینجا رسانید که متناسب با خواستها و پیشنهادهائی که در مجلس بوده و تمایلاتی که در مجلس بوده. اصلاح آئین نامه را ما پیش بردیم یعنی همانطوری که میدانید تقریباً چهار الی پنج ماه با اینکه بیشتر از پنج ماه ، یا بلکه بیشتر از پنج ماه روی آئین نامه کار شد، وبرخلاف آن چه که بعضی از آقایان میگفتند که این ترجمه ای است و به روال سابق است و همان آئین نامه مجالس طاغوتی سابق گرفته شده است وبدان عمل شده است. این شبهه ای در بعضی از اذهان ایجاد کرده بود. بهتر است در اینجا یک نکته ای را عرض کنم و بعداً سراغ پیشنهادم بروم. باید بگویم که قضیه اینطور نیست. یک سلسله مسئل انسانی هست که آن مسائل انسانی در همه جا یکسان است و اصول واحدی دارد. شما وقتی که یک ساختمانی را میخواهید بسازید اصول ومهندسی ساختمان دیگر طاغوتی و غیر طاغوتی ندارد. اصول مهندسی یک چیز است، منتها باید در هر محیطی آن را متناسب با آن محیط کرد، اصول مهندسی ریاضیات ثابتی است. عرض کنم بحضورتان شورهائی که انسانها داشتند وقتی صد یا دویست نفر یا بیشتر و یا کمتر از انسانها دور هم می نشستند، فنون شور واین که چگونه باید شور بکنند در این زمینه تجربه هائی بوده است ودر همه جای دنیا، و در مجالس دنیا، که در همین مجلس هم به شیوه موجود در مجالس و دنیا خیلی استناد شده است . بنده تنها این حرف را نمیزنم. خیلی از آقایان بوده اند که همیشه بلند شده اند وگفته اند که د رمجالس دنیا قضایا چنین و چنان است . یعنی اصول مشترکی که وجود دارد و بصورت یک سلسله از اصول انسانی پذیرفته شده است متناسب با یک جو اسلامی و حذف آن نوع از اصولی که به کشمکش واختلاف می انجامد و جایگزین کردن اصولی که تفاهم و شور را در معنای واقعی کلمه بوجود میآورد این خط مشی کمیسیون تدوین آئین نامه بوده است . بعد از این مدت زیاد که روی آن کار بشود. پیشنهادی که من خدمت آقایان دارم این بود که آئین نامه حدود دویست ماده دارد. و این دویست ماه بطور وضوح خیلی طولانی است اگر قرار باشد آئین نامه به شکل لوایح و یا طرحها بطور متداول در مجلس بیاید باید به این شکل عمل بشود که یک بار مثلا بصورت یک طرح با امضای عده ای از آقایان نمایندگان به مجلس آورده شود. بعد کمیسیون فرستاده بشود و آن کمیسیون بررسی بکند و بعد دوباره برای شور اول به مجلس بیاید در شور اول در کلیات صحبت بشود (و بعد هم البته توجه دارید که در کلیات /180 یا 200 ماده بحث کردن یک مسأله بسیار پیچیده ای است ونمیتوان گفت که در کلیات آن به چه شکلی بحث بشود) بعد روی ماده به ماده آن شور بشود و پیشنهادها جمع آوری بشود ودوباره به کمیسیون برود و کمیسیون بررسی بکند و دوباره برای شور دوم به مجلس آورده بشود و بعد به تمام پیشنهادهای مربوط به تمام مواد رسیدگی بشود و بعد ماده به ماده تصویب بشود اگر قرار باشد که ماده به ماده تصویب بشود یعنی هر ماده خوانده بشود و درباره هر ماده موافق و مخالف نظراتشان را بگویندو پیشنهاداتشان را بگویند بنده فکر میکنم حداقل یکسال فقط جلسات علنی ورسمی مجلس را به این شکل از تصویب آئین نامه میگیرد. بنابراین این که مفروغ عنه است به این شکل نمیتواند . با همه مسائل بسیار ضروری مملکت که هست و در مجلس باید مطرح بشود به این جهت بنده خدمت آقایان پیشنهاد کردم که مسأله به این شکل مطرح بوشد که جناب آقای هاشمی یک کمی پیشنهاد را ناقص بیان کردندو بنده آن را تکمیل میکنم، بنده عرض کردم با امضای عده ای از آقایان نمایندگان که حداقل هم پانزده نفر باید باشد بصورت یک یک طرح فوریتی آئین نامه به مجلس عرضه بشود. طرح یک فوریتی که شد. رئیس مجلس و هیأت رئیسه این را به کمیسیون تدوین آئین نامه ارجاع میکنند. کمیسیون تدوین آئین نامه همانطوری که ایشان فرمودند به یک شکلی غنی میشود وبعد کمیسیون آئین نامه د رعرض یک هفته یا فرض بفرمائید در عرض ده روز بررسی میکند و آقایان محترم نمایندگان در عرض این یک هفته و یا ده روز تمام نظراتشان را عنایت میکنندو لطف میکنند به آن کمیسیون ویژه که مأمور بررسی شده است. این کمیسیون سعی میکند تمام نظرات را حتی الامکان مراعات کند آنهائی که به تشخیص کمیسیون قابل مراعات است کامل شده آئین نامه را پس از یک هفته و یا ده روز که البته با نظر رئیس مجلس یک وقتی تعیین خواهد شد به مجلس میآورد، وقتی که به مجلس میآورد پیشنهادی که بنده در آن طرح تقدیمی داده بودم این بوده که «شکل شور» در آن شور اول «شکل ماده واحده باشد بنده روی این «شکل شور» تأکید میکنم. شکل شور یعنی چه؟ یعنی به این شکل بشود، در ماده واحده ما چگونه شور میکنیم؟ معنای ماده واحده این است که هر کس در هر کجای این ماده واحده نظری ویا پیشنهادی دارد آن را میگوید و اگر در جائی پیشنهاد حذف و اصلاحی دارد آن را بیان میکند اما دیگر جزء به جزء و بند به بند برای تصویب عرضه نمیشود مجموع ماده واحده یک جا تصویب میشود بعد از آن که روی نظرات بحث شد، پیشنهاد من این بوده که «شکل شور» نه اینکه خود آئین نامه ماده واحده باشد. «شکل شور» شکل شور ماده واحده باشد یعنی آقایانی که پیشنهاداتی داده اند و در کمیسیون مورد قبول قرار نگرفته است این افراد بلند شوندو بگویند مثلا یکی از آنها میگوید من در فلان ماده پیشنهاد داده بودم و دیگری میگوید در فلان ماده و000 روی مجموع این پیشنهاداتی که داده شده است بحث میشود و شور میشود و این تخمین زده میشد که ممکن است یک جلسه یا دو جلسه طول بکشند. یعنی همانطور که آقای هاشمی هم گفتند در سی، چهل مورد مثلا اگر اختلاف نظر وجود داشته باشد بحث روی آنها ممکن است مثلا دو جلسه و یا حداکثر سه جلسه طول بکشند. بعد که این بحثها شد احتیاج به این نیست که ماده به ماده به تصویب برسانیم. بلکه در باره مجموع آئین- نامه پس از بحث در آن شورها به تصویب گذاشته میشود والبته برای پیشنهادها رأی گرفته خواهد شد. نه این که پیشنهادها فقط شور است هر پیشنهاد که داده شد در باره اش موافق، مخالف ، صحبت میکند و رأی میدهند وقتی این جریان تمام شد برای مجموع آئین نامه یک جا به شکل یک ماده واحده رأی گرفته میشود، فایده و ثمره آن این است که هم نظرات نمایندگان محترم مراعات شده و هم اینکه در باره پیشنهادهایشان بحث شده است وهم از مضرات و تطویل وقت ماده به ماده تصویب کردن ما در امان مانده ایم چون به آن صورت خیلی طول میشکد، همانطور که قبلا هم گفته شد این پیشنهاد بنده بود منتها اگر قرار باشد که این پیشنهاد عملی بشود (که من فرم آن را هم درست کرده ام) به تعبیر دیگر دو ماده از آئین نامه باید اصلاح بشود . و در این طرح تقدیمی باید قید بکنیم که شکل مطرح کردن آئین نامه به تصویب نرسیده است ما ناچار هستیم که ضوابط آن آئین نامه قبلی را مراعات کنیم . آن دو ماده همانطور که گفته شد یکی آن ماده ای است که میگوید ک باید ماده به ماده خوانده بشود و تصویب بشود. یکی این که تصویب این آئین نامه را از شمول آن ماده مستثنی میکنیم و دیگری مادة دیگری است که گفته میشود اگر مطالب گوناگونی در یک طرح یا لایحه باشد آن را نمیشود به شکل یک ماده تنظیم کرد بلکه باید اصلا آن را در تنظیم به شکل مواد گوناگون تنظیم کرد. در آن طرح میآوریم که این آئین نامه از نظر تصویب از شمول آن دو ماده جدا خواهد بود. پیش بینی این است که اگر اینطوری عمل بشود، جامع جهات مختلف است ونظرات هم در آن گنجانیده میشود و سرعت عملی هم در کار خواهیم داشت و این حالت قید یک فوریت پیدا میکند. رئیس- من اضافه میکنم طرحی که ایشان پیشنهاد کرده اند الان حاضر است و پانزده امضاء هم دارد و با قید یک فوریت میتواند در مجلس مطرح بشود ولی چون ما خواستیم که اینکار با مشورت دوستان انجام بشود. داریم یک مقداری از وقت مجلس را میگیریم که پخته تر عمل بکنیم و بعد طرح را میخوانیم آقای شهرکی شما هم توضیح تان را بفرمائید. محمد خامنه ای- آقای هاشمی همانطور که ایشان فرمودند برای اینکه شما بتوانید این را طرح کنید باید قبلا یک ماده واحده ای بگذرانید تا آن ماده مورد نظر ایشان را اصلاح کند. رئیس- آن را هم آورده ایم. آقای شهرکی بفرمائید. شهرکی- بسم الله الرحمن الرحیم. پیشنهاد من به این ترتیب بوده ، از امروز که این آئین نامه مطرح شده است به مدت یک هفته، آئین نامه را خود آقایان نمایندگان مطالعه کنند اگر اشکالی در مواد آئین نامه می بینند یادداشت کنند وبه کمیسیون خوشان بیاورند در کمیسیون یک دفعه آئین نامه مطرح بشود و اشکالات اصلی را که کمیسیون تصویب کرد آن را به کمیسیون مشترک بیاورند، این کمیسیون مشترک شامل رؤسای کمیسیونها و کمیسیون آئین نامه خواهد بود. ودر کمیسیون مشترک آن مسائلی که آن جا مطرح شد و تصویب شد. در مواد آئین- نامه منظور میشود بعد به موجب مادة واحده ای که شور آن به همان ترتیب (که آقای شبستری گفتند) خواهد بود و صورت شور آن به آن ترتیب خواهد بود. به همان ترتیب بیاید و در مجلس مطرح بشود اما این که من پیشنهاد کردم که آئین نامه با این تفصیل بررسی کرده باشد و حداقل این حالت یک شور را دارد که در کمیسیونها ، آئین نامه مطرح میشود و یک شوری روی آن انجام میشود وآقایان نمایندگان آئین نامه را با بررسی بیشتری به مجلس میدهند. و بصورت ماده واحده-ای که باز صورت شور آن به همان ترتیبی بوده که آقای شبستری گفتند در مجلس مطرح میشود ورأی گیری میشود حالا اگر اشکالاتی هم در مواد آئین نامه قبلی است آنها بررسی میشود ولی من به دلایلی باز کمیسیون آئین نامه تنها راکافی نمیدانم برای اینکه باز آئین نامه را بفرستیم تا خودش اصلاحاتی بکند. چون کمیسیون آئین نامه یک نظراتی داشته است و نمایندگان هم نظراتشان را به این کمیسیون داده اند و بررسی کرده است و یک چیزی بیرون داده است. و یک کمیسیون ویژه ای باید اینکار را بکند و حتی تک تک آقایان نمایندگان باید روی این آئین نامه نظر بدهند. حالا چه در مجلس وچه در کمیسیونها و این پیشنهاد من هم بر این اساس بوده است. متشکرم. منشی- آقای هادی بفرمائید. محمد یزدی- یکی از این دو نظر را به بحث بگذارید و موافق و مخالف صحبت کندو رأی بگیرید. رئیس- آن پیشنهادی که آماده است وقبلا داده شده است آن پیشنهاد آقای شبستری است که با امضای00 محمد یزدی- آقای هاشمی بهر صورت یکی از آن دو پیشنهاد باید به بحث گذاشته بشود. رئیس- بسیار خوب،‌ ما همان را میخوانیم چون متن این مطرح است تا ببینیم آقایان چه میگویند. شهرکی- آقای هاشمی بنده یک ماده واحده به مجلس داده ام که زیر آن را پانزده نفر هم امضاء کرده اند . رئیس- بلی، شما هم پیشنهاد داده اید و من فرستاده ام که بیاورند، البته ایشان زودتر پیشنهادشان را داده اند یعنی قبلا آقای شبستری داده بودند و شما بعداً دادید. شهرکی- من زودتر داده ام اگر شما به تاریخ پیشنهادتوجه بفرمائید. رئیس- ایشان قبل از شما داده اند چون تاریخ پیشنهادات اینجا هست و ما الان تاریخ هر دو را میخوانیم. در هیأت رئیسه وقتی که ما دو نظر را بردیم و دادیم این تصویب شده است . البته یک مقدمه ای دارد که چون طولانی است ما آن را نمیخوانیم. بسم الله الرحمن الرحیم. مادة واحده- الف: طرح نهائی آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که بوسیله کمیسیون آئین-نامه تدوین و در تاریخ 16/9/1359 تکثیر(آن موقع نوشته اند) و در میان نمایندگان توزیع شده است با قید یک فوریت در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ب- پس از تصویب شدن فوریت. کلیه پیشنهادهای نمایندگان محترم که با توجه به متن تکثیر شده به عمل خواهد آمد بوسیله هیأت رئیسه به کمیسیون آئین نامه یا کمیسیون ویژه ای که اعضای آن را مجلس انتخاب میکند ارجاع خواهد کرد. کمیسیون مربوط طی مهلتی که از طرف هیأت رئیسه تعیین میشود گزارش خود را تقدیم مجلس خواهد کرد. ج- چگونگی تصویب آئین نامه داخلی مشمول ماده /104 و تبصره ماده 86 آئین نامه موقت نخواهد بود. آئین نامه بصورت ماده واحده به شور گذاشته میشود. (این که آقای شبستری گفتند «شکل» به اینصورت نیست و خودشان با صراحت اینطوری نوشتند) آئین نامه بصورت ماده واحده به شور گذاشته خواهد شد. معادیخواه- بنده یک تذکر آئین نامه ای دارم. رئیس- تذکرتان چیست؟ معادیخواه- الان این طرح باید تکثیر بشود و 00 رئیس- خیر این یک فوریتی به مجلس آمده است. فؤاد کریمی- یک فوریتی هم باشد باید تکثیر بشود. رئیس- خیر، وقتی که طرح دادند به مجلس فوری مطرح میشود اگر یک فوریتی آن تصویب شد. معادیخواه- من مخالف با یک فوریت هستم. رئیس- خواهش میکنم یکبار آئین نامه را قبلا بخوانید بعد تذکر آئین نامه ای بدهید. معادیخواه- من به عنوان مخالف با یک فوریت هستم. رئیس- وقتی که انسان میخواهد به هر قیمت حرف بزند اینطوری میشود . آیت- ایشان فکر کردند که شما الان میخواهید مطرح کنید. معادیخواه- بلی، همینطور فکر کردم. آیت- در حالیکه الان فقط یک فوریت آن مطرح است. رئیس-پیشنهادی است که پانزده نفر هم آن را امضاء کرده اند ودر این مورد هیچ اشکالی هم نداریم یعنی الان قانونی مطرح شده است. حالا موافق و مخالف میتوانند صحبت کنند. منشی- من اسامی آقایانی را که نوبت گرفته اند بترتیب میخوانم هر کدام که مخالف فوریت ن بودند صحبت بفرمایند. آقای هادی شما مخالف فوریتش هستید؟ رئیس- من میخواستم که در این جلسه مشورت بشود. حالا آقایان اگر میخواهید که بصورت انضباطی و قانونی یک تخلف آئین نامه ای نشود، آن شکل دیگری است، ما میخواستیم که یک جلسه مشورتی در کیفیت کار با آقایان داشته باشیم. یکی از نمایندگان- این کار طبق آئین نامه نیست. رئیس- شما از مشورت آئین نامه برای کیفیت کار در مجلس دریغ دارید؟ یکی از نمایندگان – دریغ نداریم. فؤاد کریمی- مذاکرات باید قانونی باشد. این مذاکرات غیر قانونی است بعد اگر تصویب شد آن را به کمیسیون آئین نامه و یا کمیسیون ویژه میدهیم، البته این را دیگر باید در اینجا تعیین کنیم. آقای انصاری شما مخالف یک فوریت هستید؟ سامی- آقای هاشمی اگر به عنوان شور مسأله رامطرح فرموده بودید اشکالی نداشت ولی وقتی که به عنوان یک طرح فوریتی مطرح میفرمائید. به همان دلیلی که در مورد یک فوریتی قبلی گفتید که اعضای شورای نگهبان تشریف ندارند و صبر میکنیم ولی اگر نیامدند به فردا موکول میکنیم. رئیس- این یک فوریتی است . فوریتش مطرح است. سامی- اول طرح باید مطرح بشود که بد فوریتش مطرح بشود. رئیس- خیر، طرح الان مطرح نشده است و فوریتش مطرح است (همهمه نمایندگان) توکلی- فوریتش آقای سامی شما دیگر چرا؟ رئیس- اگر یک فوریتی آن تصویب شد ما این را میفرستیم به کمیسیون آئین نامه. و بعد از کمییون آئین نامه که برگشت شورای نگهبان را دعوت میکنیم . اینکار الان هیچ اشکال قانونی ندارد منتها من میخواستم آقایان بطور خشک با این مسأله برخورد نکنید و یک مشورتی در مجلس بشود و با نظر نمایندگان باشد ولی اگر اصرار دارید که آئین نامه ای باشد اینطور عمل میکنیم. حالا مخالف فوریت صحبت کند. محمد یزدی- جناب آقای هاشمی ارگ قرار است که یکی از این دو نظر به بحث گذاشته بشود و نظر مجلس روشن بشود شما این ماده واحده را که بفوریت میگذارید خود به خود آن دو طرح باید کنار برود. رئیس- آقایان اعتراض دارند و میگویند چون در برنامه نبوده است روی آن بحث نشود و من هم میخواهم مطابق آئین نامه باشم واینکار را نمیکنم. یکی از نمایندگان- زمان تان تمیرسد. رئیس- اشکالی ندارد، همین یکی را که اول آمده است ما هم این را مطرح میکنیم. هیأت رئیسه هم این را تصویب کرده است. شهرکی- بنده اعتراض دارم اینجوری نمیشود. رئیس- چرا؟ شهرکی- بنده یک ماده واحده دادم وایشان هم یک ماده واحده داده اند. رئیس- ایشان قبل از شما داده اند. شهرکی- ضمناً در جلسه رؤسای کمیسیونها آن طرحی را که من دادم تصویب شد. رئیس- آن تصویب بشود، اعتباری ندارد. شهرکی – چرا اعتبار ندارد. رئیس- اعتبار قانونی ندارد. رؤسای کمیسیونها که اعتبار قانونی ندارند یک طرحی یک فوریتی قبل از شما آمده است و این باید مطرح بشود.. شهرکی- برای مجلس هم تصویب نامه هیأت رئیسه اعتبار قانونی ندارد. رئیس- خیر آن قبل از شما بوده است. شهرکی- شما تاریخ هایش را بخوانید. رئیس- تاریخ اش اینجا نوشته است. 17/9/1359 شهرکی- بسیار خوب،‌تاریخ ماده واحده ای که من دادم چیست؟ رئیس- گفتم پیشنهاد شما را بیاورند تا من تاریخش را بخوانم. آیت- نظر آقای شهرکی هم باید مطرح بشود. رئیس- برای اینکه اعتراض آقای شهرکی روشن بشود و آقایان هم در جریان قرار بگیرند . آقای شهرکی اعتراضشان این است که این یک پیشنهاد یک فوریتی است ویک طرح یک فوریتی هم ایشان داده اند منتها تاریخ طرح ایشان بعد از این است، یعنی پیشنهاد آقای شبستری حتی قبل از آن کمیسیون بود. شهرکی- اجازه میدهید آقای هاشمی که بنده یک توضیحی بدهم؟ رئیس- بفرمائید توضیح بدهید. شهرکی- ببینید وقتی که من آنجا در جلسه رؤسای کمیسیونها مطرح کردم و تصویب شد، یک روز یا دو روز بعد از آن آقای خوئینی ها گفتد که شما طرحی بدهید و یک ماده واحده بدهید ومن هم اینکار را کردم . چطور شد که آن موقع هیأت رئیسه آن را تصویب کرد ولی الان میگویند که این را تصویب کرد؟ رئیس- این را جدیداً تصویب کرده است. من میگویم شما که میخواهید قانونی برخورد کنید اصلا نظر هیأت رئیسه معتبر نیست. دو طرح یک فوریتی است و این بیش از آن کمیسیون نوشته شده است. آیت- آقای هاشمی بعدی هم باید مطرح بشود. رئیس- بسیار خوب حالا این مطرح بشود. آیت- آنوقت دچار تضاد میشود. رئیس- اگر این مطرح شد دیگر نوبت بعدی نمیرسد. آیت- نمیتواند که نرسد. رئیس- چرا؟ شهرکی- وقتی که تصویب شده است. رئیس- وقتی که این تصویب شد تمام میشود حالا آقایان میخواهید که مته به خشخاش بگذارید که وقت مجلس گرفته بشود آن مسأله دیگری است این کاملا قانونی است و هیچ ایراد قانونی ندارد، پیش از جلسه مشترک ما این امضاء شده است و بدست من رسیده است (همهمه نمایندگان) آقایانی که مخالف یک فوریت این طرح هستند صحبت بفرمایند. منشی- آقای انصاری به عنوان مخالف بفرمائید. مجید انصاری- بسم الله الرحمن الرحیم. همانطوری که مشاهده فرمودید فعلا دو پیشنهاد در شیوه تصویب آئین نامه جدید مطرح است وما الان دیگر طرح آقای شبستری را به عنوان یک فوریتی اینجا تصویب بکنیم عملا پیشنهادات جدید که احتمالا از هر دو اینها ممکن است بهتر باشند دیگر مطرح نخواهد شد یا روی طرح آقای شهرکی که از جهاتی بهتر است وهمه آقایان هم000 رئیس- آقا روی یک فوریتی صحبت کنید. مجید انصاری- روی یک فوریتی است . عرض میکنم و اگریک فوریت این طرح الان تصویب بشود عملا دیگر امکان دادن هیچ نوع پیشنهادی وجود نخواهد داشت وروی پیشنهاد آقای شهرکی هم بحث نخواهد شد. لذا من با یک فوریت مخالف هستم و میخواهم که این تصویب بشود و همان طوری که فرمودید به عنوان مشورتی روی طرحها و پیشنهادات ارائه شده بحث بشود تا از میان آنها یک طرح حسابی را انتخاب بکنند واگر بصورت یک فوریت باشد دیگر پیشنهاد جدید هم پذیرفته نخواهد شد. لذا من با یک فوریت مخالف هستم. رئیس- من بعنوان موافق یک فوریتی این ماده واحده صحبت میکنم بقدر کافی این آئین نامه در اختیار قانون بوده الان بیش از یکماه است که آئین نامه تکثیر شده و آقایان دیده اند واگر باز مدت طولانی هم بماند ما میدانیم اگر آقایان فرصت مطالعه نداشته باشند. مطالعه نمیکنند اگر هم داشته باشند که مطالعه کرده اند اگر علاقمند هم باشدن باز این فاصله ای که خواهیم داشت فرصت مطالعه هست میتوانیم مطالعه کنیم و نظرات را بدهیم و از میان این دو طرحی که تا بحال داده شده است و روی این دو طرح هم کار شده است و من خودم هم یکی از آنهائی هستم که باعلاقه قضیه را تعقیب کردم و چندین جلسه هم در هیأت رئیسه مطرح کردیم و بحث کردیم این بحثهای زیادی که شده این شکل عملی تر دیده شده است. بنابراین هیچ دلیلی ندارد که ما وقت مجلس و وقت آئین نامه را که برای ما الان خیلی ضرورت دارد که رویش نظری بدهیم و زودتر چیز کاملتری را در برنامه مان قرار بدهیم و زودتر چیز کاملتری را در برنامه مان قرار بدهیم ما از دست بدهیم اگر بجای این آن ، طرح دوم را هم بخواهیم بیاوریم چیزی بر این اضافه نمیکند. چون در کیفیت زیاد تفاوت نیست بنابراین من فکر میکنم هر چه زودتر تکلیف آئین نامه را روشن بکنیم مفیدتر خواهد بود. محمد یزدی- دلیل فوریت این طرح بحث نشد. همه قبول دارند که هر چه زودتر باید تکلیف این آئین نامه روشن بشود. آقا قبل از اینکه امتیاز پیشنهاد آقای شبستری نسبت به پیشنهاد آقای شهرکی مشخص بشود نمیشود که به فوریت این طرح رأی داد. رئیس- خوب شما که اجازه این که آیا این طرح بهتر است یا آن را نمیدهیدو چون مجلس اجازه نمیدهد باید یکی زا این دو تا را امروز رویش تصمیم بگیریم. ما روی فوریت الان داریم بحث میکنیم الان هیچکس روی این ماده واحده بحث نمیکند، ماده واحده ممکن است در جلسه اصلاح با رد بشود. ما روی فوریت این طرح بحث میکنیم که تکلیف آئین نامه باید روشن بشود فقط همین مسأله است. محلاتی- آقای هاشمی ممکن است دو سه نفر موافق نباشند بقیه آقایان موافق هستند. رئیس- به هر حال میخواهیم روی فوریت رأی بگیریم دیگر معطل نکنیم. شهرکی- آقای هاشمی اجازه بدهید برای حل شدن این موضوع بنده توضیح بدهم. رئیس- آقای شهرکی شما توضیح دادید آقای شبستری هم توضیح دادند و الان هم هیچ روی طرح، بحث نیست روی فوریت این که ما به آئین نامه برسیم بحث است، بعد از این همین ماده واحده ممکن است به مجلس بیآید یا طرح ایشان. شهرکی- یک توضیحی دارم آقای هاشمی. رئیس- آخر جای توضیح نیست با اینکه به نفع این طرح هم میخواهید صحبت بفرمائید ولی بعضی از آقایان اعتراض میکنند اجازه بدهید خیلی طبیعی باشد. شهرکی- آقای هاشمی اگر میخواهید تصویب بشود اجازه بدهید توضیح بدهم چون هر دو طرح یکی است. رئیس- توضیح بفرمائید. شهرکی- بسم الله الرحمن الرحیم. قسمت دوم طرح من و آقای شبستری یکی است توجه بفرمائید ولی من در قسمت اول طرح خودم دو هفته وقت تعیین کرده ام که آقایان بررسی کنند حالا بعد میشود در کمیسیون این دو طرح را با هم تلفیق کرد ولی قسمت دومش یکی است فرقی ندارد حالا هر طرحی تصویب بشود چه طرح من و چه طرحی که آقای شبستری داده اند روی قسمت اولش میشود بعد در کمیسیون بحث کرد. معادیخواه- ببینید اشکال اساسی اینست که فرصت برای مطالعه آئین نامه به مجلس داده نشده است. رئیس- یک ماه آئین نامه خدمتتان است. معادیخواه- اجازه بدهید عرض کنم ببینید بطور طبیعی گرفتاری مجلس جوری است که وقت برای نگاه کردن حتی روزنامه ها ، نامه هائی که میرسد وطرحهائی که تکثیر میشود باندازه کافی برای ما نیست. گاهی ما آئین نامه را اینجا در حالیکه داریم به یک مسأله دیگری گوش میکنیم با یک گوشمان آنرا میشنویم و با چشمان هم اینرا نگاه میکنیم. اگر شما اجازه بدهید و مجلس موافقت بکند که یک هفته کمیسیونها دستورکارشان این باشد که یک مطالعه دقیق در کمیسیونها روی آئین- نامه بکنند که وقت داشته باشند برای مطالعه والا ما خیلی علاقه داریم به این معنا یادداشتهائی هم کردیم ولی با همه علاقه و با همه عشقی هم که داشتمی فرصت نداشتیم که برای یک بررسی دقیق مطالعه کنیم یک هفته کمیسیونها دستور کارشان مطالعه آئین نامه باشد وهر کمیسیونی یک نماینده انتخاب بکنند که با کمیسیون تدوین آئین نامه همکاری کرده وبعد از بررسی و مطالعه000 رئیس- بسیار خوب، پیشنهادتانرا شنیدم ولی من این ادعا را قبول نمیکنم برای اینکه من از آقایان وقتم کمتر است ، من همین آئین نامه را در ظرف سه روز مطالعه کردم و در بسیاری موادش هم پیشنهاد دادم. الان یک فوریتی طرح پیشنهادی آقای شبستری مطرح است. منشی- مسؤول کمیسیونها آقای موسوی خوئینی ها چه میفرمائید؟ رئیس- اجازه بدهید آقای موسوی صحبت نفرمائید . چون ممکن است باز اعتراض بشود به اینکه کیفیت رأی درست نبوده است. موسوی خوئینی ها- اجازه بفرمائید. شما جلساتی مشترک بین هیأت رئیسه و رؤسای کمیسیونها در بعضی از هفته ها میگذارید از جمله جلسه ای بود که در آن جلسه دو سه ساعت وقت صرف همین مسأله شد که عده ای از رؤسای کمیسیونها هم تشریف داشتند هیأت رئیسه خودش پیشنهادی داشت در آن جلسه تصویب نشد آقای شبستری نظری دادند باز در آنجا تصویب نشد از بین همه اینها نظر آقای شهرکی در آنجا تصویب شد وقرار شد که اینرا به مجلس بیاوریم من میبینم متأسفانه شما این مسأله را اصلا به آن هیچ اشاره نمی کنید که در آن جلسه باز فرصت زیادتر و این که رؤسای کمیسیونها با یک حوصله بیشتر دو سه ساعت روی این قضیه بحث کردند و شما چون نظر خودتان نبوده متأسفانه اصلا نتیجه آن جلسه را اعلام نمی کنید و سوق میدهید به مسأله- ایکه خودتان بیشتر موافق بودید من تصور میکنم اگر نظر آقای شهرکی را با این تلفیق بکنید لااقل آن جلسه هم نتیجه اش در مجلس بی اثر نمانده است. رئیس- آقای موسوی شتریف نداشتند موقعی که من توضیح دادم حالا آمده اند این وسط یک چیزی طلبکار شده اند. توضیح دادم جلسه کمیسیونا را گفتم و نظر آقای شهرکی را هم گفتم آقای شهرکی هم اعتراض کردند همه این حرفها قبلا گفته شد شما نه در هیأت رئیسه تشریف داشتید نه اینجا و حالا گفتم این معیار قانونی که مطرح شد اینست که پیشنهاد آقای شبستری قبل از پیشنهاد آقای شهرکی بدست ما رسیده است اینرا من با تاریخ نشان میدهم ایشان پیش از جلسه کمیسیون دادند یعنی پیش از این که ما آن جلسه رؤسای کمیسیونها را داشته باشیم ایشان دادند تاریخش هم اینجا هست 19/9/59 و با 15 امضاء. و ما د رجلسه رؤسای کمیسیون مطرح کردیم آن موقع قبول نشد در کمیسیونها بعد در اینمدت هم مشورت میکردیم در هیأت رئیسه هم مکرر مطرح کردیم امروز هم من هر دو را میخواستم مطرح کنم ولی این چون تاریخش جلوتر است قانوناً باید این مطرح بشود اگر این رأی نیاورد ما بعداً طرح آقای شهرکی را مطرح میکنیم اگر یک فوریت این تصویب شد این میرود به کمیسیون با آن هم قابل تلفیق هم هست چون در ماده واحده ایکه بعد میآید مجلس میوانیم هر یک از آنها رابه این اضافه کنیم یا کم کنیم، قابل بحث هست، بنابراین آقایان سر این دیگر معطل نکنند. /182 نفر در مجلس حاضرند کسانی که با یک فوریتی این طرح موافقند قیام بکنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. بفرمائید /91 نفر ایستاده اند. خوب، من حالا بیش از شما احتیاج به تنفس دارم چون خیلی زحمت کشیدم . (جلسه در ساعت ده و پانزده دقیقه بعنوان تنفس تعطیل ومجدداً در ساعت 11 صبح به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد.) 6- قرائت نامه شورایعالی قضائی در باره سؤالات نمایندگان. رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم. ادامه جلسه است. یک نامه از شورای عالی قضائی رسیده در مورد برنامه های این هفته برای ما مطرح کردنش لازم است چون چند تا سؤال داشتیم از شورای عالی قضائی آقایان در چند مورد از شورای عالی قضائی سؤال کرده بودند و شورای عالی قضائی یک نامه فرستاده اند مشکلاتی دارند در رابطه با سؤالهایی که مجلس میکند من نامه شان را میخوانم بعد باید در رابطه با شورای نگهبان تکلیف این مسأله روشن بشود. سؤالهای نمایندگان محترم که ضمیمه نامه های مورخ 10/9/59 و 21/9/59 و 6/9/59 برای وزیر دادگستری ارسال بود پس از اسعفای وزیر دادگستری به این شورا ارجاع گردیده است از آنجا که این سؤالها مربوط به مسائلی است که طبق اصول قانون اساسی و تفسیر شورای محترم نگهبان قانون اساسی در حوزه مسؤولیت شورای عالی قضائی است نه درحوزه مسؤولیت وزیر دادگستری خواهشند است (این دو مطلب را توجه بفرمائید) روشن کنید که سؤال نمایندگان محترم به استناد کدامیک از اصول قانون اساسی بعمل آمده و در صورتیکه سؤال مجوز قانونی دارد چه مقامی مسؤول پاسخ به آن است تا اقدام مقتضی بعمل آید. دیروز در شورای عالی قضائی مسأله را مطرح کرده اند جوابها هم نوشته شده بوده و میخواسته اند بفرستند که این مسأله مطرح شده که این اصل قانون اساسی که بموجب آن نمایندگان سؤال میکنند سوال از وزیر است مسؤولیتهای مربوط به وزیر است اینکه آیا از شورای عالی قضائی هم میشود سؤال کرد مسائلی که در حوزه اختیار آنهاست میشود سؤال کرد یا نه؟ این مسأله را با شورای نگهبان مطرح کنیم آقایان هم مطرح کنند وضع روشن بشود تا بیآیند جواب بدهند. نقوی- باید روشن بشود. رئیس- اینرا چون جزو سؤالات امروز بود ما دربرنامه گذاشته بودیم و این مشکل پیش آمده نامة آقایان دیروز به ما رسیده است!آقایانی که سؤال کرده اند. تشریف بیاورند بنشینیم با هم صحبت بکنیم مسأله روشن بشود یک جوابی به آقایان شورای عالی قضائی بدهیم. معین فر- مجوز سؤال در خود سؤالات نوشته شده است استناد به اصول قانون ا ساسی در خود سؤالی که ما کرده ایم هست. رئیس- میگویند آن ماده مربوط به شورا نیست به وزیر مربوط است واین چیزها که شما سؤال کردید در حوزه اختیارات وزیر نیست در حوزه اختیارات شورای عالی قضائی است. معین فر- به این شکل نبوده است. رئیس- میگویم به هر حال اینرا بگذارید بحث بکنیم یک جواب به آنها بدهیم آقایانی که سؤال کرده اند تشریف بیاورند بنشینیم بحث کنیم یا خودتان جواب این نامه را تهیه بفرمائید که بفرستیم برای شورای نگهبان. معین فر- وقتش را معین بفرمائید. رئیس- به دفتر من بعد ازجلسه میتوانید تشریف بیاورید. گلزاده غفوری- آقای هاشمی شما خودتان بعنوان حامی مجلس باید بگوئید طبق اصل 76 قانون اساسی است. رئیس- از این مسأله میگذریم. اولین گزارش کمیسیون را که اول جلسه خواندیم الان از طرف وزارت برنامه و بودجه تشریف آورده اند و اظهار میکنند نظری ندارند توجه میفرمائید. گزارش رد را آقای توکلی خواندند و مخبر توضیحاتشان و ادله رد را دادند ، گزارش رد مخالف نداشت خواستیم رأی بگیریم گفتند چونکه نماینده دولت تشریف ندارند د ر غیاب آقایان رأی نگیریم تشریف آورده اند و حالا میگویند ما نظری نداریم و توضیحی نداریم بنابراین ما باید رأی بگیریم برای این 182نفر حاضرند در جلسه. آیت- اگر نظر ندارند پس بگیرند آقای هاشمی چرا رد بکنیم. رئیس- حالا پس هم بگیرند باز باید مجلس تصویب بکند حالا روی کلیات لایحه باید رأی بگیریم یعنی از اصل همان کلیات مطرح است اگر تصویب شد وارد شور در جزئیاتش باید بشویم آقایانی که با اصل 000 یکی از نمایندگان- آقای رفسنجانی اصلا نمیدانیم لایحه چه هست؟ اول قرائت بفرمائید. رئیس- خواندیم لایحه را. خزاعی- بعضیها نمیدانند که لایحه چیست؟ رئیس- بعضیها، لابد خود سرکار هستید. خزاعی- من میخواهم یکدقیقه صحبت کنم. رئیس- قبلا اینجا خواندیم آقایان هم بودند وآقای توکلی هم توضیحاتشان را دادند دیگر آن بعضیها که سؤال میکنند سؤال نکنند. آقایان تشریف داشتید خواندیم، اگر سه، چهار نفر نبودند در آن لحظه ما بخاطر آنها وقت مجلس را نمیگیریم. محمد یزدی- استدلالاتی برای رد ذکر شد دیگر کلیات وجزئیات معنی ندارد. رئیس- خیر شور اول است ما رأی میگیریم اگر اصلش را قبول کردند باید وارد شور بشویم کیفیت حرکت ما بر طبق آئین نامه اینست، حالا آقایانی که با اصل لایحه ایکه دولت تقدیم کرده بود و کمیسیون رد کرد و ادله اش را هم آورد ومخالف هم نداشت ونماینده دولت هم حرفی ندارند. دکتر زرگر- مخالف داشت، من مخالف بودم. منتظر بودم نماینده دولت توضیح بدهد. رئیس- شما مخالفید. پس کجا بودید؟ آقای دکتر زرگر سرکار ظاهراً اینجا در مجلس نبوده اید اگر بودید اعلام کردیم. دکتر زرگر- نماینده دولت توضیح بدهد. رئیس- خوب حالا آقای دکتر زرگر بعنوان مخالف صحبت کنند. وتوضیح بدهند آنچه که من از این لایحه میفهمم اینست که دولت در اجرای کارهایش به یک مشکلاتی برخورد کرده علتش هم اینست که اول لایحه شورای عالی اقتصاد را مطالعه بفرمائید شامل نخست وزیر، وزیر دارائی، سازمان برنامه، وزیر بازرگانی ، وزیر کشاورزی و رئیس بانک مرکزی است . چون وزیر دارائی نداریم و وزیر بازرگانی نداریم،‌رئیس بانک مرکزی هم منصوب این دولت نیست خواه ناخواه در تشکیل شورای عالی اقتصاد مشکلاتی در پیش است به همین دلیل این لایحه را آورده اند برای مدت محدودی یعنی در حدود یک سال این لایحه را درخواست کرده اند که اجازه بدهند به وزیر مربوطه که بتواند کارهایش را انجام بدهد بنابراین برای حل این مشکل یا باید این وزراء هر چه زودتر تعیین بشوند که من شخصاً موافق این هستم که شورای عالی اقتصاد تصمیم بگیرد اما چون همین الان کارهای مملکت معطل مانده به علت نبودن این وزراء اینها کارشان مشکل است. من تعجب میکنم که نماینده دولت چطور نیامده اینجا این توضیح را بدهد، بنابراین خواهش میکنم این لایحه را اگر برای یک سال هم نیست برای 6ماه موقتاً تصویب بکنید تا اینکه تکلیف وزراء تعیین بشود. رئیس- بسیار خوب موافق رد آقای خزاعی بفرمائید. خزاعی- بسم الله الرحمن الرحیم . در موافقت بر رد این لایحه زیاد احتیاج به صحبت نیست و برای اجرای قانون من فقط صحبت میکنم جالب اینجاست که آقای دکتر زرگر کاسه داغتر از آش شده اند، نماینده خود دولت حاضر است که اینرا پس بگیرد و علاوه بر این یک ضرر کلی که من مطرح میکنم اینجاست . ما در کمیسیون دارائی وامور اقتصادی که خود من هستم، هر روز برخورد میکنیم با لوایحی که میآید و هی میگوید، فلان مورد ، فلان مورد و فلان خرج را از مقررات محاسبات عمومی خارج کنید به یک وزیر اختیار بدهیم که این مبلغ را به شخصه خودش خرج کند مهمترین ضرری که این نوع خرج کردنهای بدون محاسبه وحساب و کتاب برای مملکت دارد اینجاست که اولا حیف و میل درش میشود نه توسط خود وزیر توسط عوامل اجرائی ، وقتی ذیحسابی با سایر کارهای حسابرسی نباشد. ثانیاً اینکه باعث تورم و گرانی سرسام آور قیمتها میشود وقتی مناقصه از بین برود، البته مقررات محاسبات عمومی دارای اشکالات دست وپاگیر زیادی هست که دولت برادر رجائی رادر انجام بعضی کارها مواجه با مشکلاتی میکند، این عیب هست، اما ما بایداصل عیب را برطرف بکنیم و من به آقای نوربخش هم آنروز در کمیسیون عرض کردم شما یک ماه دو ماه بنشینید مقررات محاسبات عمومی را عوض بکنید والا هر روز لایحه بیاوریم که ما به یک وزیر اجازه بدهیم که بیشتر از 20 میلیون تومان به میل خودش بدون مناقصه خرج بکند، خوب نتیجه اش اینست که در بعضی شهرستانها که جهاد سازندگی برای ا نجام کارهای روستائی که فوریت داشته بدون مناقصه مثلا رفته لوله خریده لوله شده متری 80 تومان. اگر قرار باشد که انجام این سری کارها بدون مناقصه انجام بگیرد این خودش کمک میکند به تورم قیمتها، این توضیح بیشتری هم لازم نیست دیگر چون یقیناً رأی نخواهد آورد . متشکرم. رئیس- آیا کمیسیون میخواهد توضیح بدهد؟ توکلی- با توجه به اشکالی که آقای زرگر مطرح کردند همین الان شورای اقتصاد چهار عضوش حاضر هستند نخست وزیر، وزیر کشاورزی، وزیر مشاور، و سرپرست سازمان برنامه و بودجه و رئیس بانک مرکزی دو سوم از 6- عضوش. صباغیان- بقیه هم معاونین هستند. منشی- حالا معاونین هم نباشند بر فرض از همین چهار نفر هم ولو اینکه رئیس بانک مرکزی منصوب این دولت نباشد ، سه نفرشان با هم، هم نظرند ، میتوانند خیلی کارها را انجام بدهند و مشکلی ایجاد نمیشود. رئیس- آقای قائم الصباحی شما توضیحی میخواهید بدهید؟ قائم الصباحی- در چه موردی؟ رئیس- در مورد این مخالفتی که شده است. دکتر زرگر- توضیح بدهند که چرا لایحه راداده اند. رئیس- آقای قائم الصباحی یک توضیحی اینجا داده اندو آن اینست که میگویند شورای اقتصاد مرتباً تشکیل میشود و وظائف قانونی این رامیتواند انجام بدهد. دکتر زرگر- آقای هاشمی ایشان که در جریان این لایحه نیستند. دیالمه- اگر نماینده دولت اینقدر بی تفاوت است در مورد یک لایحه ای چرا اینقدر وقت مجلس را میگیرند؟ رئیس- به هر حال ایشان بعنوان نماینده دولت آمده اند و دارند دفاع میکنند و میگویند مهم نمیدانند. قبلا هم کمیسیون لابد با دولت تماس داشته است. یکی از نمایندگان- هیأ‌ت دولت باید برگرداند نه این. رئیس- حالا که خیلی وقت نگرفتند ما آن موقع نتوانستیم رأی بگیریم والا ده دقیقه صحبت کردند (همهمه نمایندگان). یکی از نمایندگان- آقای هاشمی اجازه بدهید یک سؤال بکنم که ضرورت اینکه کمیسیون این لایحه را به مجلس داده چه بوده است؟ رئیس- به هر حال آقایان این کمیسیونها حق دارند یک لایحه ای را رد کنند تو مجلس هم که آمد بحث میشود و رد میشود دیگر حالا سر این مسائل چه میفرمائید. (یکی از نمایندگان. پس گرفته است.) رئیس- پس نگرفته کمیسیون رد کرده وردش را هم توضیح داده است. یکی از نمایندگان- از آن دفاع کند. رئیس- ببینید این شد که کمیسیون لایحه دولت را رد کرده وآمد ادله ردش را در مجلس خواند مخالف و موافق هم صحبت کردند و نماینده دولت هم توضیحی ندارند که بدهند ما میخواهیم رأی بگیریم هیچ اشکالی ندراد الان رأی را هم که باید بگیریم اینست دقت بفرمائید مثل آنروز نشود که بعد میفرمائید ما توجه نکردیم که به چه چیز باید رأی داد رأی باین میدهیم که آیا اصل لایحه دولت راقبول داریم و وارد شور در موادش میشویم؟ اگر این رأی را دادیم یعنی رد کمیسیون راقبول نداریم ما میخواهیم در مورد لایحه بحث کنیم. دیالمه- اگردولت قبول ندارد پس بگیرد. دولت خودش قبول ندارد ما به چیز آن رأی بگیریم. رئیس- قانون اینست آئین نامه اینست . منشی- چرا پس بگیرد؟ شما یک چنین اجباری را نمیتوانید بکنید. رئیس- شاید دولت نخواهد و ما میخواهیم بر دولت تحمیل کنیم در آئین نامه نوشته است لایحه-ایکه آمد تازه اگر دولت هم بخواهد پس بگیرد ما اجازه ندهیم پس بگیرد خودمان میخواهیم بحث بکنیم. آقایانی که با اصل لایحه (نه رد کمیسیون) موافقند واجازه میدهند وارد شور بشویم اینها قیام بکنند. (دکتر زرگر و موحدی ساوجی برخاستند) رد شد. 7- رد لایحه راجع به تمدید مهلتهای مذکور در تبصره مادة 3 و مادة 5 متمم قانون حافظت و توسعه صنایع ایران. رئیس- آقای امین ناصری تشریف بیاورند برای گزارش کمیسیونشان. امین ناصری(مخبرکمیسیون)- بسم الله الرحمن الرحیم. گزارش از کمیسیون صنایع و معادن به مجلس شورای اسلامی. لایحه راجع به تمدید مهلتهای مذکور در تبصرة ماده 3 و مادة 5 متمم قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران و آئین نامه اجرائی آن و اصلاح مادة 2 قانون مذکور طی سه جلسه با حضور مسؤولین مربوط در کمیسیون صنایع و معادن مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در جلسه مورخ 30/9/59 به اتفاق آراء و دلایل زیر آنرا رد کرد، دلایل عبارتند از : 1- تاکنون دو با رمدت تعیین شده در قانون تمدید گردیده است واین مدت برای پائین آوردن میزان بدهید از رقم 5/2 کافی بنظر میرسد لذا تمدید مجدد غیر ضرور مینماید. 2- تمدید مجدداین امکان را به صاحبان صنایع مشمول قانون مذکور میدهدتا بدهی خود را از بانکها و یا سایر منابع عمومی تأمین کنند با توجه باینکه قانون فوق بدهی واقعی اینگونه صنایع را مطالبه میکند پرداخت بدهی به طریق فوق نقض اهداف قانون بنظر میرسد. 3- ادامه کار کمیسیون پنج نفری برای تعیین وضعیت صنایع مشمول بند «ج» منع قانونی ندارد و کمیسیون پیشنهاد تهیه لایحه قانون جامع تری را داده است. رئیس- توضیح نمیخواهید بدهید؟ امین ناصری- اگر لازم باشد توضیح میدهم. رئیس- اگر میخواهید توضیح بدهید واگر که نمیخواهید میل خودتان است. یکی از نمایندگان- بله، توضیح بدهید تا معلوم بشود و ما قضایا را بدانیم. امین ناصری- سازمان صنایع ملی ایران سازمانی است که مجری قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران است قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران بعد از انقلاب به خاطر سر و سامان دادن به وضع آشفته صنایع به وجود آمد میدانیم که صنایع ما در زمان رژیم سابق کاملا وابسته و مونتاژی بود بعد از انقلاب هم آشفتگیهای ناشی از انقلاب ، بر صنایع ما وارد شد ا ز جمله مسائل کارگری، مسائل حقوقی ، مسائل مالکیت ، مسائل تهیه مواد اولیه و فروش و توزیع آنها، همه اینها صنایع ما را بوضع نابهنجاری در آورده بود. قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران شروع به کار کرد و هدفش سر و سامان دادن به وضع صنایع کشور بود. این قانون صنایع ایران را به 4 دسته تقسیم کرد: صنایع بند «الف» صنایعی هستند که کلا ملی هستند از قبیل صنایعی مانند تولید فلزات در مرحله نورد گرم مانند اهن و آلومینیوم و مس، صنعت نفت که از قبل ملی شده بود صنعت شیلات، صنعت برق، گاز واز این قبیل0000 همچنین صنایع ماشین سازی ، مونتاژ کشتی و هواپیما، جزء صنایع بند«ب» محسوب میشوند صنایعی هستند که صاحبانشان از طریق غیر مشروع و از طریق وابسته بودن به رژیم سابق و تضییع حقوق ومنابع ملی و مردمی توانستند صاحب چنان کارخانه هائی و چنان صنعتی بشوند اینها هم صنایعی هستند که دولت اینها را دست گذاشته است و به تملک خودش درآورده است. دسته سوم صنایع بند «ج» هستند که بحث الان پیرامون این مطلب است، صنایعی هستند که وامی که از منابع عمومی مثل بانکها و یا سایر منابع عمومی گرفته اند بیشتر از دارائی های خالصی است که دارند. اینها صنایعی هستند که باید ا ظهارنامه مالیاتی خود را به وزارت اقتصاد میدادند و بعد از تأیید وزارت اقتصاد سازمان صنایع ملی ایران روی این صنایع تصمیم میگرفت. مهلتی برای این قبیل صنایع گذاشته شده بود که دو با رتمدید شد. یک بار مثل اینکه تا اسفند 58 و یک بار هم تا پایان مهر ماه 59 بود. به این صنایع فرصت داده شده بودکه در این مدت میزان بدهی شان را از رقم 5/2 پائین تر بیاورند رقم 5/2 را الان عرض میکنم چیست؟ حاصل جمع این دو کسر است ، وام طویل المدتی که دارند تقسیم بر دارائیهای ثابت قبل از کسر استهلاک ، به علاوه دو برابر بدهی جاری ، به دارائی جاری، در ترازنامه سال56 است. مجموع این دو رقم اگر بزرگتر از 5/2 بود این شرکت ویا این صنعت مشمول قانون بند «ج» میشود و باید دولت،به اصطلاح سرپرستی آن را به عهده بگیرد و طبق آئین نامه اجرائیش با آن رفتار بکند. لایحه ای که الان آمده است (این مدت را) مدتی که برای این وضعیت تعیین شده بود (آخرین مدت تا پایان مهر ماه 59 بود) لایحه تقاضای تمدید مجدد را داشت که کمیسیون ما (با این سه دلیلی که عرض کردم) آن لایحه را رد کرد کمیسیونهای دیگر هم آن را رد کردند توضیح اضافی اگر لازم است عرض بکنم؟ رئیس- تشریف داشته باشید اگر لازم شد000 بفرمائید. آقای توکلی! موافق و مخالف دارد؟‌(توکلی: بلی، آقای رهامی مخالف هستند.) رئیس- آقای رهامی بفرمائید. رهامی- من مخالف اصل لایحه هستم نه مخالف رد کمیسیون . توکلی- پس در حقیقت موافقید؟ (رهامی: بلی) محمد شبستری- در مورد لایحه باید صحبت بکنند. رهامی- لایحه مطرح است کمیسیون گزارش آن را داده است من مخالف اصل لایحه هستم و در مورد مخالفت با لایحه صحبت میکنم (همهمه نمایندگان) توکلی- به این ترتیب همه مخالف لایحه هستند. رئیس- موافق اصل لایحه که مخالف رد باشد کسی اسم ننوشته است؟ توکلی- خیر، هیچکس اسم ننوشته است. رئیس- خیلی خوب،‌حالا اگر میخواهند یکی از آقایان صحبت بکنند چون مخالف اصل لایحه هم هستند. امین ناصری- نماینده دولت هم قبول دارند. شهرکی- سؤال میشود کرد؟ رئیس- نماینده دولت توضیح بدهند شما توضیحتان را بفرمائید (اشاره به نماینده دولت) امین ناصری- ایشان هم قبول دارند. رئیس- نماینده دولت هم اظهارات رد راقبول دارند. (همهمه نمایندگان) گلزاده غفوری- پس توصیه بفرمائید لایح رامطالعه کرده بیاورند. یکی از نمایندگان- پس وقت مردم را بی جهت نگیرید. دکتر هادی- آقای هاشمی تذکر قانونی دارم. رئیس- بفرمائید ، تذکرتان را بدهید. توکلی- آقای هادی بفرمائید. دکتر هادی- بسم الله الرحمن الرحیم. من این تذکر را میدهم امیدوارم نماینده دولت که در اینجا حضور دارند این تذکر را به هیأت دولت منتقل بکند وقتیکه لایحه ای را دولت به مجلس میآورد ممکن است یک مسائلی در این لایحه بوده است که دولت متوجه نبوده است وبعد در کمیسیون با نظر برادران وقتیکه مشورت کردند و در کمیسیون حضور بهمرساندند، دولت قانع شده است که این لایحه اشکالاتی دارد و میخواهد این لایحه را پس بگیرد یعنی این لایحه به درد نمیخورد . چه طور لایحه ای را که یک وزیر با قید دو فوریت به مجلس آورده است این لایحه دوفوریتی هم بوده است و بعد من تقاضا کردم دوفوریت آن تصویب شده است من تقاضا کردم دوفوریت آن سلب شده است و به کمیسیون رفته است. لایحه ای که اینقدر دولت در باره اش اصرا رداشته است که با دوفوریت به مجلس آورده است، نماینده دولت الان در اینجا هیچ چیزی برای گفتن ندارد این عمل برای دولت بد است اگر شما حرفی برای گفتن ندارید (اشاره به نماینده دولت) یعنی لایحه را نمیخواهید پس قبل از اینکه رد لایحه بیاید این لایحه به درد نمیخورد باید بلافاصله در مجلس حاضر شوید‌(خارج از نوبت هم میشود) و تقاضای سلب فوریت لایحه یا تقاضای پس گرفتن لایحه را یکنید نه اینکه اینجا نماینده دولت بیاید وهیچ حرفی برای گفتن نداشته باشد بنظر من این عمل برای دولت خیلی بد است. حائری زاده- علتش اینست که از آئین نامه داخلی ما مطلع نبودند. مجید انصاری-آقای هاشمی تذکری دارم. (شهرکی: سؤالی دارم). رئیس- مثل اینکه این قبیل تذکرات ضروری نیست. مجید انصاری- باید جواب آقای هادی داده بشود. مجلس نقشش در این است که به دولت کمک میکند که پس بگیرید. رئیس- من فقط توضیحی که در مقابل اظهار آقای دکتر هادی میدهم همین است اینکه در آئین- نامه اینها پیش بینی شده است از اول روشن است که اینگونه موارد پیش میآید دولت در یک شرایطی یک لایحه ای میدهد یک وقت است که کمیسیون رد میکند و پیش بینی هم شده است معلوم میشود مواردی است که کمیسیون تشخیص میدهد این لایحه نباید باشد در همین مورد ممکن است دولت به رد کمیسیون قانع بشود دو شکل میتواند عمل بشود. یک شکل این است که به مجلس بیاید و لایحه در اینجا تمام بشود. یک شکل هم دولت تقاضای استرداد لایحه را بکند مواردی که پیش بینی شده است پیدا است که شکل معقولی است که پیش میاید اینطور نیست که تا ابد پیش نیاید البته این تذکر در این جا باید باشد که دقت بیشتری بشود که لوایحی که مورد نیاز نیست یا احیاناً راه حلی غیر از این لایحه در مواد دیگر قانون وجود دارد، از آن راه حل استفاده بشود که وقت کمتری روی این قبیل چیزها مصرف بشود بنابراین ما طبق همان رویه قبلی نسبت به این لایحه هم رأی میگیریم. کسانی که با اصل (شهرکی: اجازه بدهید سؤالی دارم) اینگونه سؤالات را دیگران هم دارند آقای انصاری قبل از شما میخواست صحبت بکند دیگران هم میخواستند صحبت بکنند چه فایده ای دارد؟ شهرکی- ضرورتی که این لایحه رادولت به مجلس داده است چه بوده است؟ ما هم اقلا بدانیم. رئیس- این سؤال را دیگران هم کردند، سوال جدیدی که نیست. شهرکی- لااقل ایشان بگویند. رئیس- یک ضرورتی تشخیص دادند بعد معلوم شد که از طرق دیگر مسأله حل میشود یا همین توضیحی که ایشان دادند. شهرکی- باید نماینده دولت بگوید چرا شما میگوئید؟ رئیس- میگویم حالا هر چه بود این پیش بینی شده است که لایحه ای را دولت، بدهد و بعد استرداد بکند. شهرکی- آقای هاشمی نمیشود نماینده دولت بیاید توضیح بدهد؟ خزاعی- آقای رفسنجانی این لایحه اثر مهمی بر روی صنایع داخلی مملکت داشت و دارد در اینجا بجا است که بجای شما نماینده دولت حداقل بگویند آن روز ما این لایحه را به این دلیل دادیم حالا فرض کنید اشتباه کردیم . رئیس- حالا اگر نماینده دولت نخواهند بگویند اجبارشان میکنیم اگر اظهاری دارند بفرمایند؟ شهرکی- سؤالی است و باید جواب بدهند. خزاعی- لایحه به این شدت وحدت به مجلس آوردندو دارند پس میگیرند. رئیس- (زنگ رئیس) حالا برای اصل لایحه ، طبق معمول میخواهیم رأی بگیریم حضار در جلسه 187 نفر هستند اصل لایحه اگر تصویب بشود باید وارد شور در مواد آن بشویم . بنابراین برای ورود در شور در مواد رأی میگیریم کسانی که با اصل لایحه و ورود در شور جزئیات موافقند قیام بکنند (یکنفر برخاست) فقط آقای عباسی از میناب رأی دادند (خنده نمایندگان) رد شد. تذکری در مورد رأی گیری قبلی بدهم اعلام شد که 182 نفر در مجلس هستند و 91 نفر رأی مثبت دادند فوریت طرح آقای شبستری با آن پیشنهاد تصویب شد یک سؤال هم پیش آمد 182 نفر نصفش میشود 91 نفر پس تصویب نیست چون نصف است بعد اولا یکی از منشیها میگویند 92 نفر رأی دادند ولی جواب این نیست آقای بهروزیه که درمجلس تشریف دارند ودر اینگونه مواد رأی ندارند جزء قیام کنندگان نبودند بنابراین اکثریت هم بوده است اگر هم 91 نفر باشد(دکتر خلیلی: رأی رئیس را هم بخوانید) قانونی نیست اسامی غائبین را آقای قائمی بخوانید. یکی از نمایندگان- طرح یک فوریت چه شد؟ رئیس- یک طرح یک فوریتی هم داریم. منشی- بسم الله الرحمن الرحیم. جلسه روز چهارشنبه مورخ 24/10/59 غائبین غیر موجه، آقایان: زرهانی از دزفول، محمد حسن طیبی از اسفراین، محمد مهدی کرمی از دشت آزادگان، صادق خلخالی از قم، تأخیرهای بیش از 15 دقیقه غیر موجه در روز چهارشنبه آقای ابوسعیدی منوچهری از جیرفت 25 دقیقه، آقا ی هادی غفاری از تهران 25 دقیقه، جلسه روز یکشنبه مورخ 28/10/59 غایب غیر موجه تنها آقای مرتضی اعظمی از خرم آباد تأخیرهای بیش از 15 دقیقه آقای عباس عباسی از میناب، آقای علی هاشمی سنجانی از اراک، آقای محمد مجتهد شبستری از شبستر، آقای علی اکبر ناطق نوری از تهران هر کدام 20 دقیقه، آقای فرج الله واعظی از ابهر، آقای فضل- الله مهدیزاده از محلات هر کدام 25 دقیقه ، آقای حسن هاشمیان از رفسنجان 30 دقیقه، آقای محمد صادق حائری از شیراز 30 دقیقه، آقای سید حسین موسوی جهان آبادی 30 دقیقه از مشهد، آقای صادق خلخالی از قم 30 دقیقه، آقای محمد مهدی کرمی از دشت آزادگان 50 دقیقه، آقای هادی غفاری از تهران 60 دقیقه. 8- رد پیشنهاد پانزده نفر از نمایندگان دایر بر فوریتی شدن لایحه مستثنی شدن مصرف اعتبارات مربوط به آوارگان ناشی از جنگ تحمیلی عراق از شمول قانون محاسبات عمومی. رئیس- قبلا لایحه ای داشتیم که فوریت نداشت به کمیسیون رفته است از کمیسیون هم برگشته است ولی الان 15 نفر از آقایان تقاضا کردند که «همین را یک فوریتی بکنید» بخاطر اینکه در کمیسیونهای بعدی معطل نشود آقای فؤاد کریمی توضیحشان را بدهند چون ایشان این لایحه را بمن دادند. آقای کیاوش بخوانید. کیاوش(منشی)- بسم الله الرحمن الرحیم. «لایحه راجع به مستثنی شدن مصرف اعتبارات مربوط به آوارگان ناشی از جنگ تحمیلی عراق از شمول قانون محاسبات عمومی و سایر مقررات مربوطه»: مادة واحده: کلیه اعتبارات مربوط به آوارگان ناشی از جنگ تحمیلی عراق که در اختیار وزارت کشور قرار گرفته است یا قرار خواهد گرفت از شمول قانون محاسبات عمومی و سایر مقررات عمومی دولت مستثنی بوده و اجازه داده میشود هزینه های مربوط با نظر و موافقت وزیر کشور و هزینه قطعی منظور گردد. رئیس- آقای کریمی پیرامون فوریت آن صحبت کنید. فؤاد کریمی- بسم الله الرحمن الرحیم. اصل خود همین لایحه در مورد اختیاراتی است که به وزارت کشور داده میشود در مورد جنگ زده ها، از نظر قانون محاسبات عمومی، خرج کردن اینگونه اعتبارات یک ضوابط و یک مشکلاتی دارد، دولت در استفاده از این اعتبارات با مشکلاتی برخورد کرده است یعنی اعتباراتی که میخواهد صرف امور جنگ زده ها بکند. یک نمونه از اشکالات این است که یک مقدار از این اعتباراتی که باید صرف امور جنگ زده ها بشود پولهای دستی است. و اینها قابل حسابرسی نیست، دولت همین حالا در رسیدگی به امور جنگ زده ها با این مشکل روبرو شده است . خود نماینده دولت هم به کمیسیون آمده است و با او صحبت کردیم و حتی مواردی را هم که در قانون محاسبات عمومی بود و امکان داشت که یک راه حلهائی داشته باشد با نماینده دولت صحبت کردیم اما معلوم شد که مشکلاتی بر سر راه است و دو مشکل است که این دو مشکل برداشته نمیشود مگر اینکه این لایحه تصویب بشود از‌ آن جهت که این لایحه مربوط به امور جنگ زده ها است وهمین حالا یکی از مشکلات اساسی دولت و مردم ، مسأله جنگ زده ها است و باید نمایندگان عنایت بفرمایند وبه مسائل جنگ زده ها خصوصاً به اعتباراتی که دولت میخواهد صرف جنگ زده ها بکند وبرای این کار اولویت و فوریت قائل بشوند از نمایندگان محترم تقاضا میکنیم قبول بفرمایند که یک فوریت آن تصویب بشود. و اگر یک فوریت آن تصویب بشود احتمال دارد تا یک هفته دیگر این طرح در مجلس مطرح بشود و مورد بحث قرار بگیرد ولی اگر یک فوریت آن تصویب نشود ممکن است در یک مدت طولانی تری بیفتد و از این نظر هم برای دولت زحمت و مشکل است و هم برای جنگ زدگانی که در مشقت به سر میبرند. خیلی متشکر. رئیس- مخالف یک فوریت چه کسی است؟ منشی- آقای شهرکی. شهرکی- بسم الله الرحمن الرحیم. من با اصل اینکه این لایحه به صورت یک فوریتی یا دو فوریتی مطرح بشود مخالفتی به آن ترتیب ندارم ولی لایحه ای که دولت تقدیم کرده است چطور باز نماینده ها میآیند طرحی میدهند که این لایحه دوفوریتی و یا یک فوریتی بشود چرا خود دولت (اگر ضرورتی در این کار می بیند) این کار را نمیکند واین درست نیست که ما خودمان این کار را تقبل بکنیم. و دولت خودش پیشنهاد بکند اصلا آن را دوفوریتی بکند. رئیس- ایشان به عنوان مخالف صحبت نکردند خود.م هم جزء مخالفین هستم اگر شما به عنوان مخالف صحبت نمیکنید00 شهرکی- عمل درست نیست آقای هاشمی! خود دولت بیاید و ضرورتش راهم بگوید. رئیس- چرا؟نماینده حق دارد تقاضای دو فوریت و یک فوریت هر لایحه ای را بکند. شهرکی- طرحی را که نماینده میتواند خودش بدهد وتقاضای دوفوریت آن را هم بکند. مشنی- لایحه را هم میتواند. رئیس- هر لایحه ای که بیاید نمایندگان میتوانند تقاضای دوفوریت بکنند. منشی- آقای شهرکی از آئین نامه اطلاعی ندارید طبق نص صریح آئین نامه است که میشود. ملک پور- فکر میکنم این در یکی از تبصره های ماده 68 است که پیش بینی شده است که مسائل جنگ یا زلزله یا سیل ویکی ، دو موارد دیگر است که مستثنی است دولت دستش باز است. رئیس- خیر، از محاسبات عمومی مستثنی است. صباغیان- آقای هاشمی تبصره 2 ماده 68 است. رئیس- بسیار خوب،‌اگر هست که لایحه اش مفهومی ندراد دیگر وقت دوفوریتی هم نداریم. فؤاد کریمی- بحث کردیم بر روی این لایحه . رئیس- خیلی خوب، حالا عیبی ندارد موافق یک فوریتی هم صحبت بکند. محمدکاظم دانش- من موافقم. منشی-‌آقای دانش بفرمائید. سید محمد کاظم دانش- بسم الله الرحمن الرحیم. میدانید این لایحه جزء مسائل جنگی است وجنگ لحظه را میزند لحظه لحظه در مسائل جنگی مهم است وما اگر بخواهیم این را در جریان عادی لوایحی که میآید در مجلس بگذاریم ممکن است چند سال بعد از پایان جنگ نوبتش برسد با این صف طویلی که لوایح و طرحها دارند بنابراین هر چه زودتر بایستی تکلیفش روشن بشود که دولت هم دستش باز باشد وانشاءالله کار خودش را انجام بدهد. والسلام. رئیس- اینکه فرمودید چند سال بعد از پایان جنگ دقت هم در موردش داشتید؟ محمدکاظم دانش- این کمی اغراق آمیز بود (یکی از نمایندگان: چند ماه) رئیس- آقایانی که با یک فوریت پیشنهاد آقای فؤاد کریمی و دوستانشان که امضاء کرده اند موافقند قیام بکنند (عده کمی برخاستند ) تصویب نشد. کرمی- دومرتبه توضیح بدهند. رئیس- توضیح دادند چه توضیحی بدهند؟ 9- پایان جلسه وتاریخ و دستور جلسه بعد. رئیس- جلسه فردا همان ساعت 8 صبح است و برنامه مان هم چند سؤال است که مربوط به امروز بوده است و به فردا موکول کردیم. سؤال آقای نقوی و آقای غلام عباس زائری از وزارت کشور است وگزارش شور اول کمیسیون امور اقتصادی ودارائی در خصوص لایحه راجع به اضافه شدن مدت شش ماه به موعد تسلیم ترازنامه. آقا محمدی- اصل 90 هم هست آقای هاشمی! رئیس- اگر شورای نگهبان آمادگی داشته باشند اصل 90 هم مطرح میشود (زنگ رئیس، ختم جلسه) (جلسه ساعت 40/11 پایان یافت.) رئیس مجلس شورای اسلامی- اکبر هاشمی رفسنجانی