مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی به ریاست آیت الله هاشمی رفسنجانی ( دوره اول – جلسه 45 )

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی جمهوری اسلامی ایران صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز یکشنبه شانزدهم شهریورماه 1359فهرست مندرجات 1-    اعلام رسمیت جلسه وتلاوت آیاتی از کلام الله مجید .2-    بیانات آقا ی رئیس بمناسبت روز هفدهم شهریوز وشهادت فرزند آقای امینیان یکی از مستخدمین مجلس وارجاع طرح دوفوریتی مربوط به تعطیلات تابستانی مجلس به کمیسیون .3-    بحث پیرامون برنامه دولت واعضاء هیات وزیران.4-    طرح آئین نامه انتخابات وارجاع آن به کمیسیون امور داخلی .5-    پایان جلسه .جلسه ساعت نه وسی دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد 1-    اعلام رسمیت جلسه وتلاوت آیاتی از کلام الله مجید .رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم . با حضور 182 نفر جلسه رسمی است دستور جلسه را آقای الویری قرائت می فرمایند .الویری – بسم الله الرحمن الرحیم . برنامه جلسه علنی مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه شانزدهم شهریور ماه 1359 هجری شمیس مطابق با بیست وهفتم شوال 1400 هجری قمری .1-    تلاوت کلام الله مجید .2-    تذکرات ریاست مجلس درباره هیاتدولت .3-    بحث وبررسی هیات دولت .4-    قرائت اسامی غائبین جلسه قبل .5-    زمان و برنامه جلسه بعد .رئیس- تلاوت کلام الله مجید را شروع کنید .اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم هل اتی علی الانسان حین من الدهر لم یکن شیئا مذکورا . انا خلقنا الانسان من نطقه امشاج نبتلیه فجعلناه سمیعا بصیرا انا هدیناه السبیل اما شاکرا واما کفورا . انا اعتدنا للکافرین سلاسل واغلالا وسعیرا . ان الابرار یشربون من کاس کان مزاجها کافورا عینا بشرب بها عبادالله بفجرونها تفجیرا . بوقون بالنذر ویخافون یوما کان شره مستطیرا . ویطعمون الطعام علی حبه مسکینا ویتیما واسیرا .بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین . الرحمن الرحیم / مالک یوم الدین . ایاک نعبد وایاک نستعین . اهدنا الصراط المستقیم . صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم ولا ضالین .بسم الله الرحمن الرحیم الم – ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین الذین یومنون بالغیت ویقیمون الصلوه ومما رزقناهم ینفقون .( صدق الله العی العظیم – حضار صلوات فرستادند )2-    بیانات آقای رئیس بمناسبت روز هفدهم شهریوز وشهادت فرزند آقای امینیان یکی از مستخدمین مجلس وارجاع طرح دوفوریتی مربوط به تعطیلات تابستانی مجلس به کمیسیون رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم چون آئین نامه تصریح دارد که جلسه بطور کامل به بحث وبررسی برنامه دولت وهیات وزراء اختصاص پیدا کند امروز سخنرانی قبل از دستور نداریم ( دکتر آیت – اخطار دارم آقا ) اجازه بدهید من تذکرات رابدهم بعد شما اخطارتان رابدهید ، دوسه مطلب کوتاه است که تذکرش لازم است ، اولین مطلب به مناسبت 17 شهریور روز تاریخی و افتخار آفرین برای ملت ایران وننگ و نفرت آفرین برای رژیم منحوس خانواده پهلوی واربابانش قردا است . مجلس مراتب تسلیت وتبریک خودش را به خانواده ها و بازماندگان شهدای عظیم الشان فردا تقدیم می کند. شهدائی که با این حماسه ای که آفریدند راه رژیم منخوص پهلوی را به بن بست کشیدند ملت ایران درآنروز نشان داد که آماده است در راه احقاق حقش از هرچیزو منجمله جانش بگذرد واین آمادگی ، دل رژیم را واربابان رژیم را لرزاند ومقاومت آنها را درهم شکست پلها را پشت سررژیم شکست آن خونریزی فوق العاده و فاجعه وحشتناک رژیم را دروضعی قرار داد که نمیتوانست برگردد وآشتی کند وبرای پیشرفت هم ملاحظه آمادگی جانبازی ملت رژیم را متقاعد کردکه این گونه ضربه ها نمی تواند راه بقاء او را هموار کند وبهرحال ملت ایران خودش را مرهون این شهدا واین فداکارها واین خانواده های صبور که ازاین همه مصیبت بازمردانه ایستادند وراه را ادامه دادند میداند . مطلب کوتاه دوم ، یکی از کارکنان جزء این مجلس ، مستخدمی است بنام آقای امینیان که یکی از فرزندان برومندش آقای هادی امینیان فارغ التحصیل مدرسه عالی بابل در ماموریتی که به منطقه غرب رفته بودند خبرش را شنیدید که شهید شدند ، من آن جوان را از نزدیک میشناختم از دوران دبیرستان با او آشنا بودم وفردی بسیار ارزنده ولایق وصالح برای شهادت درراه خدا وخدمت در راه خدا بود ما به خانواده ایشان هم تسلیت وهم تبریک می گوئیم . مساله دیگری که تذکرش بایستی باحضور شورای نگهبان مطرح میشد شورای نگهبان اولا درتهران حضور ندارند اکثرشان خارج ازتهران بودند با همه شان تماس گرفتم وبا هم صحبت کردند آنها ضمن اینکه توجه داشتند که باید درجلسه حضور داشته باشند اولا برای گرفتاریهایی که از پیش برای خودشان درمحلی که الان هستند تنظیم کرده بودند بسرعیت نمی توانستند به تهران برسند وثانیا نظرشان این بوده که در مجموع اصلا این یک مطلبی است که مربوط به آئین نامه داخلی است وشائبه مخالفت با قانون اساسی هم ندارد گرچه حضورشان برای تصویب لازم است بهرحال امروز لااقل تا اواخر وقت آنها به جلسه ما نخواهند آمد البته ممکن است تا آخر وقت برسند به این جهت پیشنهاد شده بود که برای اینکه ما از فردا اگر بخواهیم جلسه داشته باشیم ، قاعده یا باید مجلس تصویب بکند ویا باید 50 نفر امضاء بکنند تاما بتوانیم جلسات فوق العاده درتعطیلی تشکیل بدهیم یکی از این دو راه را باید انتخاب بکنیم پیشنهاد این بود که اگر مجلس موافق است ما این ماده واحده را کمیسیون مربوطه ارجاع کنیم که با حضور شورای نگهبان خودشان تصویب کنند ، که درجلسه مطرح نشود واگر با این پیشنهاد موافق نیستید جلسه بعد را باید با امضاء 50 نفر برگزار کنیم ، پس من برای آن پیشنهاد اول ( یکی از نمایندگان – کدام ماده واحده ؟ ) ماده واحده برای استفاده اینکه مجلس حق داشته باشد تعطیلی تابستان را به وقت دیگری که صلاح بداند موکول بکند ، کاملا داخلی است وبیداست که با قانون اساسی هیچگونه مغایرتی ندارد ولی بخاطر همین فرمولی که وجود دارد یک قدری ما را گرفتار کرده حالا اگر مجلس موافق است ما این را احاله کنیم به کمیسیون مربوطه که کمیسیون با شورای نگهبان مساله را تصویب بکنند ( عده ای از نمایندگان – همین کار را بکنیم دیگر ) آقایانیکه موافقند با این نظر قیام بکنند ( اکثر برخاستند ) تصویب شد . حالا اگر کسی بعد شبهه کرد ما میتوانیم با 50 نفر هم مساله را حل کنیم ولی این دیگر تمام شد .صباغیان – تذکری دارم .رئیس- اقای صباغیان چند نفر قبل از شما نوبت گرفته اند .صباغیان – درهمین مورد است .رئیس- اگر در مورد ماده واحده است بفرمائید .صباغیان – بسم الله الرحمن الرحیم . من می گشتم که فصل مربوط به قانون اساسیش را پیدا کنم ، اصلی داریم که ‹‹ مجلس می تواند تصویب لوایح را …››رئیس- این را می دانستم .صبا غیان – نه ، این اشکال دارد اینکه شما الان پیشنهاد کردید کی تکمیلی باید به آن بخورد ‹‹‌که میتواند به کمیسیون ها تصویب یک لایحه ای را ارجاع بکند مشروط براینکه زمان اجرایش را موقت بگذارد که بعدا حتما به مجلس ارائه بشود ›› این در جهت تکمیل است .رئیس- بله بعدا بهرحال باید در مجلس تصویب بشودواین قید قانون اساسی است .3- بحث پیرامون برنامه دولت واعضا، هیات وزیران رئیس- همانطور که اعلام کردیم امروز برنامه دولت واعضاء هیات وزراء مطرح است البته ما آماده هستیم برای بحثهای مقدماتی که منتظریم شروع بشود آقای رجائی تشریف می آورند ومطالبشان رااظهار می کنند بعد از صحبت جناب آقای رجائی ، آقایان اگر حرفهائی دارند ، آماده باشیند برای گفتن نوبتشان را هم نوشتیم ( آیت – من الان اخطار دارم ) شما از پیش اخطار دارید ؟( آیت – بله )رئیس- البته اخطارهای مکرر را نیم پذیرم ، یکی که اخطار کرد نفرات بعد دیگر نمیتوانند همان موضوع را تکرار کنند.قره باغ – آقای هاشمی اگر دولت معرفی شده اند پس چرا توزیع نشده است .رئیس- توزیع شده .قره باغ – روی این برگها .رئیس- بله .قره باغ – این معرفی نامه نیست .رئیس – خیلی خوب حالا اخطار است دیگر بقیه هم مثل شماهستند آقای قره باغ بی اجازه صحبت نکنید بفرمائید بنشینید .قره باغ – این معرفی نامه نیست .رئیس- آقا تذکر میدهم بفرمائید بنشینید . اقای اصفهانی بفرمائید .اصفهانی – بسم الله الرحمن الرحیم . معمولا باید یک روز قبل از اینکه بحث درباره برنامه دولت بشود نه نمایندگان اطلاع داده بشود وخود معرفی نامه بدست آنها داده بوشد ما دیروز که چنین معرفی نامه ای را ندیدیم وتا ساعت 4 ، 5هم بودیم وامروز هم اولین کسی که دفتر حضور و غیاب را امضاء کرد من بودم ویک وقت متوجه شدیم دیدیم 21 نفر یا بیشتر نفهمیدیم چه وقت ورقه مخالف وموافق را آوردند وعده ای امضاء کردند ، اینکه باید روی این مساله فکری بشود .رئیس- بسیار خوب ، اجازه بدهید من راجع به نکته ای که ایشان گفتند توضیح بدهم نامه هائی بود که من بایستی قبلا می خواندم منتظر بودم یک نفر صحبت بکند زمینه بحث روشن بشود که این نامه ها را که می خوانم اگر جواب خیلی از حرفها بود از آقایان خواهش میکنم وقت نگیرید یا اگر کسی تذکری داد ، آنها تکرار نکنند ، سابقه را که می دانید ، مسائلی بود که ما قبلا نامه هائی هم از جناب آقای رجائی وهم از جناب آقای بنی صدر خوانده بودیم دیروز اول نامه ای از جناب آقای بنی صدر رئیس جمهوری به من رسید که متنش این است البته خدمتتان دادیم ولی حالا می خوانم .بسمه تعالی رئیس محترم مجلس شورای اسلامی نسبت به وزراء‌ وزیر که آقای محمد علی رجائی پیشنهاد کرده اند ،‌نظر مخالف ندارم وطبق اصل 133 قانون اساسی قابل معرفی به آن مجلس محترم هستند .1-    آموزش عالی وفرهنگ دکتر حسن عارفی .2-    ارشاد ملی ، عباس دوزدوزانی .3-    بهداری ، دکتر هادی منافی .4-    بهزیستی ، دکتر محمد علی فیاض بخش .5-    پست وتلگراف وتلفن ، محمود قندی .6-    دفاع ، سرهنگ جواد فکوری .7-    راه ، موسوی کلانتری .8-    شهرسازی و مسکن ، محمد شهاب کنابادی .9-    صنایع ، محمد رضا تعمت زاده .10-کشاورزی ، محمد سلامتی .11-کشور ، حجه الاسلام محمدرضا مهدوی کنی .12-مشاور وسرپرست شرکت ملی فولاد ایران ، محمود احمدزاده .13-نیرو ، حسن عباسپور .14-مشاور درامور اجرائی ، بهزاد نبوی .ابوالحسن بنی صدر – رئیس جمهوری این نامه جناب آقای بنی صدر بود بعدش بلافاصله نامه جناب آقای رجائی نخست وزیر با این متن به مجلس رسید .بسم الله الرحمن الرحیم ریاست محترم مجلس شورای اسلامی ، صورت اسامی ضمیمه رابعنوان اعضای همکاران دردولت به خدمت آقای رئیس جمهوری فرستاده ام که ایشان موافقت خود را با بعضی از آنها اعلام داشته اند ، با امید باینکه هرچه زودتر ایشان در موارد تحقیق به نتیجه برسد ونیز این جانب درموارد حذف شده اقدام نمایم تا بقیه اعضاء هیات دولت درآینده نزدیک به مجلس معرفی بوشد لذا این جانب برای معرفی و توضیح لازم برای نمایندگان محترم آمادگی خود را اعلام میدارم .نخست وزیر- محمدعلی رجائی که من به دنبال این نامه شان که رسید ایشان را دعوت کردم که تشریف بیاورند به مجلس ، اما نامه ای که ایشان به آقای بنی صدر نوشته بودند واسامی که داده بودند که از میان آنها آقای بنی صدر ، تعدادی را قبول کردند وتعدادی را قبول نکردند .بسم الله الرحمن الرحیم برادر دکتر ابوالحسن بنی صدر ریاست محترم جمهوری .بدینوسیله آخرین صورتی که درجلسات مختلف مطرح شده وبسیاری مورد توافق و بعضی هم هنوز در گرو اظهار نظرنهائی شما می باشند به خدمت تقدیم میدارد تا هر طور مصلحت می دانید اقدام فرمائید .1-    آموزش عالی وفرهنگ ، دکتر حسن عارفی .2-    ارشاد ملی ، عباس دوزدوزانی .3-    آموزش و پرورش ،‌علی اکبر پرورش .4-    اقتصاد و دارائی ، دکتر محسن نوربخش .5-    بهداری ، دکتر هادی منافی .6-    بهزیستی ، دکتر محمد علی فیاض بخش .

7-    بازرگانی ، که جناب آقای رجائی جایش را خالی گذاشته اند فعلا

کسی را ننوشتند .8- برنامه و بودجه ، سید اسماعیل داودی .9- پست و تلگراف ، دکتر محمود قندی .10- خارجه ، مهندس حسین موسوی .11- دفاع ، سرهنگ جواد فکوری .12-راه ، مهندس موسی کلانتری .13- شهرسازی ومسکن ، مهندس محمد شهاب گنابادی .14- صنایع ، مهندس محمد رضا نعمت زاده .15- کشاورزی ، محمد سلامتی .16-کار ، احمدتوکلی .17- کشور ، آیت الله محمد رضا مهدوی کنی .18- مشاور درامور اجرائی ، مهندس بهزاد نبوی .19- مشاور وسرپرست شرکت ملی فولاد ایران دکتر محمود احمدزاده هروی .20- نیرو، دکتر حسن عباس پور.21- نفت ، اصغر ابرهیمی .محمد علی رجائی – نخست وزیر من بلافاصله اینها که دیروز رسید طبق آئین نامه دادم تکثیر کردند که توزیع بشود قسمتی ازآن را دیروز عصر وقسمتی از آن را امروز صبح توزیع کردند وتابلو راهم امروز ساعت 8خودم اینجا جضور داشتم و گفتم اینجا نصب کردند بریا اینکه آقایان که وارد می شوند ومیخواهند اسم بنیسند حداقل یکشاعت قبل از وقت فرصت اسم نویسی داشته باشند که آقای اصفهانی توجه به تابلو نکردند درست است که ایشان اولین کسی بودند که اسمشان درآن لیست امضاء شده ،‌اما تابلو ( همهمه نمایندگان ) اجازه بدهید من توضیح بدهم ، آئین نامه این است وقتی که نخست وزیر کابینه اش را کتبا به مجلس معرفی کرد رئیس مجلس فورا دستور طبع وتوزیع آنرا میدهد که من اینکار را کردم ولی درائین نامه ای که خودتان نوشته اید راجع به وقتش بحث نکرده است ( آیت – چرا بحث کرده ) حالا ببینیم راجع به وقت بحث کرده یا نه من آئین نامه را می خوانم هیچ قیدی ندارد که چه مدتی قبل از جلسه علنی بلکه بایدرد اولین فرصت ممکن باید جلسه راتشکیل بدهیم ولی دو مطلب مطرح است یکی شکل قانون فرم قانون یک روح قانون ، هردو رامن درنظر داشتم فرم قانون را اگر می خواهید عمل کنید این است که ‹‹ فورا دستور طبق و توزیع داده بشود ›› که این کار را کردم و‹‹‌اولین فرصت جلسه تشکیل بشود ›› که این کار را هم کردم وفاصله تعیین نشده ( آیت – هیچکدام نشده ) اجازه بدهید ، چاپ بدهید می خواینم ببینیم شده یا نه ، اما اگر از نظر روح قانون می گوئید برنامه دولت و اسامی که اینجا هستند به جز یک نفر که آقای محمد سلامتی هست   5/6روز است دراختیار آقایان است ( یکی از نمایندگان – آقای احمد زاده هم نیست ) آقای احمد زاده هم نیست . بله میشود دو نفر ، پس روح قانون غیر از دونفر بقیه در خدمتتان بوده ( رضا اصفهانی – آقای فکوری هم نبوده است ) اگر شکل قانون را هم می گوئید حالا متن قانون رابرایتان میخوانم .دکتر حبیبی – تفسیر این خیلی واضح است .آیت – اصلا هیچ چیز رعایت نشده .دکتر حبیبی – دوتا معرفی نامه است ، یکی از طرف آقای رئیس جمهور ویکی زا طرف نخست وزیر هردو با هم مقدار زیادی اختلاف دارند، با معرفی قبلی هم اختلاف دارند .رئیس- اقای رئیس جمهوری که معرفی نمی کنند ، آقای رئیس جمهوری اجازه دادند که معرفی بشود ، آقای رجائی هم معرفی کردند ، دیگر بحثی نداریم ( همهمه نمایندگان ) حالا آن ماده آئین نامه را اجازه بدهید بخوانند وآقایان هم دقت بکنند ، بعد بحث شروع میشود .فواد کریمی – آقا ما اجازه نمیدهیم که خلاف قانون عمل بشود جلویش را می گیریم .منشی- اجازه بفرمائید این ماده مربوطه آئین نامه رابخوانم بعد برادرانی که برای اخطار ثبت نام کرده اند ودرحدود 15 نفر هستند یکی یکی اسمشان را می خوانم .رئیس- مادة 17 را بخوانید .آقایان به دقت گوش بدهید .منشی- مادة 179 آئین نامه داخلی مجلس ‹‹‌نخست وزیری که از مجلس رای تمایل گرفته است حداکثر درظرف 10 روز اسامی هیات وزیران وبرنامة دولت را کتبا تسلیم مجلس می نماید تا بلافاصله دستور طبع و توزیع آن از طرف رئیس مجلس داده شود . رئیس مجلس حداکثر دو جلسه علنی کامل را دراولین فرصت ممکن اختصاص به بحث وبررسی برنامة دولت و هیات وزیران و اخذ رای اعتماد خواهد داد ، نمایندگان مخالف و موافق با دولت قبلا ثبت نام ونوبت گیری خواهند کرد وهر نماینده می تواند حداکثر نیم ساعت صحبت کند ، سوالات نمایندگان درطول مدتی که برنامه دولت مطرح است از طریق هیات رئیسه کتبا به نخست وزیر تسلیم می شود ، نخست وزیر در شروع اولین جلسه مطالب وتوضیحاتش راکه لازم بداند به مجلس ارائه می نماید و درآخر هر یک از دوجلسه به جواب سوال ها وایرادها ودفاع خواهد پرداخت . رای اعتماد به دولت پس ازآخرین صحبت نخست وزیر با ورقه و علنی خواهد بود ، مناط اعتبار رای اعتماد اکثریت مطلق اراء نمایندگانی است که اعتبارنامه آنها به تصویب رسیده است ››.تبصره – مجلس می تواند رای اعتماد را به هیات وزیران و یا یک یک وزراء ابراز نماید .رئیس- حالا نوبت اخطارها و تذکرات است .منشی- آقای آیت .آیت – بسم الله الرحمن الرحیم . مادة 179 را که من می خواستم بخوانم ، خواندند و این اشکال دیگر برداشته شد من متاسفم که جناب آقای هاشمی تا آنجائی که می توانند می خواهند آئین نامه را رعایت نکنند ،‌ و دلیلش را هم من الان می گویم .رئیس- بعدا بگویید .آیت – خیر همین الان دارم می گویم ، عرض کنم این ائین نامه که نوشته شده فلسفه ای داشته ، فلسفه اش این بوده که درهر موردی نمایندگان بتوانند با دقت وتعمق نظر مخالف وموافقشان را بگویند ابلاغ هم معنیش مشخص است ، مجلس یک وقت اداری دارد که معمولا ما ساعت 9میائیم ، 2 بعدازظهر می رویم این وقت اداری معمولی جلسه علنی است حالا فرض بفرمائید دولتی ساعت 2 بعداز نیمه شب معرفی شده است . جنابعالی 2 بعدازنیمه شب هم بلافاصله طبع وتوزیع کنید وصبح که بنده باید ساعت 9بیایم 15 نفر اسم نوشته باشند این طور نیست ، مطابق این قسمت ‹‹‌نمایندگان مخالف وموافق با دولت قبلا ثبت نام …›› معنایش این است که هیات دولت بایددر جلسه علنی معرفی شود ( چون هیات دولت که به جلسه خصوصی معرفی نمیشود ) وهمه هیات دولت را بشناسند وبرنامه هیات دولت را بدانند بعد دراولین فرصت ممکن که حداقل می شود جلسه بعدی مثلا جلسه سه شنبه اعلام بشود که سه شنبه برنامه دولت مطرح میوشد ونمایندگان بیایند دراینجا به نوبت ثبت نام کنند وبیایند صحبت کنند . وگرنه این خلاصه خیلی بی رو دربایستی غیر زا غافلگیر گردن عمدی مجلس هیچ معنی دیگری ندارد که جنابعالی میفرمائید دیروز عصر ، برنامه آمده وتوزیع شده است ولی دیروز عصر که ما موظف نبودیم بیائیم اینجا امروز صبح برنامه بدست ما رسیده است . وزراء هم عوض شده اند .آقای سرهنگ فکوری نبوده الان هست . ازآقایانی هم که دراینجا هستند بپرسید ببینید که چند نفرشان را می شناسند ما موظفیم برویم بحقیق کنیم وبررسی کنیم چند نفر دیگر هم نبودند الان هستند . گذشته ازاینکه از 21 نفر هیات دولت فقط 14 نفر معرفی شده یعنی یک سوم معرفی نشده وروی آن اما واگر صدها مساله دیگر هست بهرحال این مطابق عادی ترین فکر اگر امروز مطرح بشود فقط غافلگیر کردن مجلس است زیر پا گذاشتن حقوق مجلس است که متاسفانه رئیس مجلس که باید حافظ حقوق مجلس باشد ما از اول تا حالا می بینیم شما همه کارها را غافلگیرانه انجام داده اید . حالا یا عمدا یا سهوا .رئیس- همه را نگوئید . لااقل بعضی ها رابگوئید .آیت – خیر ، همه اش . همه ار من یکی یکی می شمارم .رئیس- همینکه بشما اجازه دادم جزو کارهای من است آیا این خلاف آئین نامه است ؟آیت – من نگفتم خلاف آئین نامه . گفتم مجلس را غافلگیر کرده اید این غافلگیری بزرگتریم مساله ما هیات دولت است . برنامه هیات دولت است وبایدنمایندگان فرصت داشته باشند که بتوانند کارکنند وگرنه صبح ساعت 9که ما آمدیم اینجا دیدیم 15 نفر دراینجا اسم نوشتند . اصلا اطلاع هم نداشتیم آقای اصفهانی هم راست می گوید . او اصلا فکر نمی کرده که شما تابلو گذاشته اید ایشان که علم غیب نداشته است . بنابراین حداقل زا سه شنبه زودتر نمیشود که این مساله مطرح بشود . والسلام .منشی- آقای رمضانی خورشید دوست بفرمائید .رئیس- آقایان اگر درحد آقای آیت تذکر دارند ، تکرار نشود یا حلاصه بگویند ویااگر حرف جدیدی دارند بگویند .اقای خورشیددوست بفرمائید .خورشید دوست – بسم الله الرحمن الرحیم . دررابطه با دولت در انتخاب آقای رجائی ما دیدیم که درجلسه مخفی که داشتیم آقای رجائی با توجه به یک سری روابطی که ایجاد شده بود انتخاب شدند ودرجلسه غیر علین …رئیس- اگر بخواهید از تریبون سوء استفاده کنید من جلو صحبتتان را می گیرم این چه ربطی به حالا داشت ؟خورشید دوست – اجازه بفرمائید .رئیس- این یک مدتی بحث لازم دارد .معادیخواه – آقای هاشمی طبق آئین نامه باید اجازبدهید حداقل یک ربع صحبت کنم چون ایشان به همه نمایندگان توهین کردند.خورشید دوست – آقای هاشمی ایا می توانم حرف بزنم در رابطه با کابینه یا نه ؟رئیس- خروج از موضوع است ومن به شما تذکر دادم .توکلی – برادرها این اسامی که من نوشتم روی این حساب بود که فکر میکردم برادرهای ما تذکر آئین نامه ای یا اخطار قانونی دارند. توجه بفرمائید که نوبت گرفتن برای بحث راجع بدولت الان مورد ندارد . من اسامی که می خوانم اگر اشتباه کردم خودتان صحبتی نفرمائید . آقای محمد مجتهد شبستری معادیخواه – طبق آئین نامه من باید صحبت کتم .رئیس- خوب حالا شما آن را بگذارید برای بعد هیمن کار من جواب ایشان بود وروشن شد که روی هیج روابطی نبوده .محمد مجتهد شبستری – پیش از آنکه موضوع اصلی راعرض کنم یک تذکر آئین نامه ای بلافاصله مطرح شد با این برخوردیکه جنابعالی با آقای رمضانی کردید . مطابق آئین نامه اگر نماینده ای موقع صحبت کردن از موضوع خارج بشود رئیس می تواند یک بار تذکر بدهد که شا از موضوع خارج شدید اگر آن نماینده مراعات کرد باید به صحبتش ادامه بدهد .رئیس- مراعات نکرد . بنده مکرر گفتم .شبستری – جنابعالی مهلت ندادید  که ایشان موضوعش را چگونه می خواهد ادامه بدهد بلافاصلخ گفتنید بنشین که این یک تخلف بود .رئیس- تذکر دادم رعایت نکرد وتخلف کرد .شبستری – تخلف از طرف جنابعالی بود .رئیس- تذکر میدهم که مشا هم بنشینید . جنابعالی هم بنشینید . به جنابعالی هم تذکر دادم ادامه ندهید این بحث را .شبستری – شما نمی توانید جلو من را بگیرید آقای هاشمی .رئیس- چیز اضافی نمی توانید بگوئید .شبستری – ابدا من درباره تذکر آئین نامه ای که قبلا گفتند مطلب دارم .رئیس- شما یا باید همین بحث را دادمه بدهید یا دیکر بحث ندارد .شبستری – درباره موضوعی که آقایان قبلا گفتند من مطلب دارم .رئیس- شما راجع به این اگر بخواهید بحث کنید .شبستری – دو تذکر همراه هم بود .رئیس- من گفتم تذکر دادم وایشان گوش نداد.شبستری – حالا آن گذشت . من حقم بود بگویم .رئیس- شما بفرمائید بنشینید بعدی بیاید صحبت کند . بفرمائید بنشینید میکروفونتان بسته شد . آقایان دیگر سوءاستفاده از تریبون نکنند .آقایان بعدی را دعوت کنید .شبستری – روشی که شما عمل میکنید خلاف قانون است .رئیس- آقای صباغیان بفرمائید .صباغیان – بسم الله الرحمن الرحیم . فرض اینکه این نامه ها هم به هر ترتیب بخواهد دردستور قرار بگیرد طبق اصل 133 تعیین وزراء قانون می خواهد .هیات دولت نمی تواندوزارتخانه جدیدی درست کند ووزیر جدیدی معرفی کند وصورت لیست پیشنهادی آقای رجائی دو وزیر اضافه شده که احتباج به قانون دارد یکی وزیر صنایع ( برادران می گویند شاید سه نفرند ) من فکر کردم بهزیستی را شورای انقلاب تصویب کرده است . اگر بعنوان وزارتخانه تصویب نکرده باشد بهزیستی هم هست . وبعد هم وزیر مشاور درامور اجرائی . بنابراین اگر وزیر جدید باشد باید تصویب بشود .رئیس- تذکر بجائی است که البته قبلا آن را شورای انقلاب بعنوان وزارتخانه تصویب نکرده بود بعنوان یک موسسه بود وایشان را بعنوان وزیر مشارو آورده بود . اقای معین فر بفرمائید .معین فر- بسم الله الرحمن الرحیم . تذکر بنده همان تذکری است که آقای صباغیان دادند بافرق اینکه بنده می خواهم وریش یک مقدار بیشتری توضیح بدهم وهمان قسمت اخر اصل 133 قانون اساسی است که بنده می خوانم .‹‹ تعداد وزیران وحدود اختیارات هریک ازآنان را قانون معین میکند ›› درسابق قبل از جمهوری اسلامی رسم براین بود که هرنخست وزیری که گیری میکرد وتعدادی را میخواست بع عنوانه همکار بیاورد ووزارتخانه ای نداشت عنوان مشاور روی او میگذاشت ، منع قانونی هم نداشت قانون اساسی هم جلو آن را نمیگرفت ومعرفی میکرد . منجمله وزیر مشاور در امور اجرائی مدتی معاون نخست وزیر درامور اجرائی بود بعد برای خاطر اینکه شان اورا بالا ببرند به عنوان وزیر مشاور معرفی میکردند . این کار درسابق میشد و منع قانونی هم نداشت برطبق قانون اساسی ما تعداد وزراء وزارتخانه ها باید تصویب مجلس برسد . نظر ناینکه بعضی از وزارتخانه ها به تصویب رسیده است بحثی روی آن نیست . وزیر نیرو ، وزیر کار حتی باید تمام اینها را بطور کامل ذکر کنند . وقتی میگویند وزیر کار باید بگویند ‹‹‌ وزیر کار وامور اجتماعی ››‌بطور ساده هم نمیشود بگویند مثلا . ‹‹ وزیر صنایع ›› باید بگویند . ‹‹‌ وزیر صنایع ومعادن ››‌تکلیف معادن مملکت هم باید معلوم باشد . بعضی از وزارتخانه ها که قانون خاصی دارد ،‌هیچ اشکال ندارد که وزیر معین کنند . حتی وزیر مشاور. درقانون سازمانبرنامه داریم که رئیس سازمان برنامه وبودجه میتوانند معرفی کنند . بهیچ وجه وزیر مشاور دیگری را نمیتوانند معرفی کنند درحالیکه دراین لیستی که ما می بینیم دو نفر وزیر مشاور معرفی شده اند کی مشاور وسرپرست شرکت ملی فولاد که باید حذف بشود . اگر لازم است وزارتخانه ای تاسیس کنند بعدا قانونی را بیاورند ووزیرش را معین کنند . یا اگر بصورت وزیر مشاور هم هست باید قانون بیاورند وصرف معرفی در اینجا، قانون نخواهد شد . اتفاقا این سه نفریکه من بحث میکنم از کسانی هستند ه مورد احترام هستند ودوستشان دارم همانطوریکه مشاور وسرپرست شرکت ملی فولاد باید حذف شود مشاور درامور اجرائی باید حذف شود . اگر علاقه ای هست که از وجود برادرمان آقای بهزاد نبوی استفاده بشود، جناب نخست وزیر میتوانند ایشان را بعنوان معاون اجرائی نخست وزیر معرفی کنند و نیازی به تصویب مجلس هم ندارد چون معاون وزارتخانه است . دیگر چیزیکه باید حذف شود بهزیستی است در مورد بهزیستی بنده یادم هست درشورای انقلاب قانونی آوردند برای اینکه وزارتخانه خاصی برای این کار تاسیس کنند ومورد مخالفت شورای انقلاب قرار گرفت وشورای انقلاب حاضر نشد که تعداد وزارتخانه ها را زیاد کند باین جهت بود که بعنوان یک سازمان مستقلی قبولش کردند ولی نه بعنوان اینکه وزیر مشاور باشد . اگر درقانون آنجا نوشته شده بود که رئیس سازمان بهزیستی ضمنا وزیر مشاور هم هست همانطوریکه درقانون برنامه و بودجه نوشته شده برای سازمان برنامه وبودجه ما این کار را میتوانستیم بکنیم . ولی با وجود اینکه آقای دکتر فیاضی بخش مورد احترام بنده مست وخیلی از دوستان ایشان را میشناسند به عنوان وزیر نمیتواند معرفی بشود ،‌نه بعنوان وزیر بهزیستی میتوانند معرفی بشوند ونه بعنوان وزیر مشاور بنابراین سه تا از این وزرائی که دراین لیست هست ، بنظر بنده باید حذف بشود نکته دیگری که دارم این قایم موشک بازی است که میشود . اصل 133 قانون اساسی صراحت دارد . ‹‹ وزارء معرفی نخست وزیر وتصویب رئیس جمهور معرفی میشوند ›› دراینجا روشن نکرده که چه کسی اورا معرفی میکند چون خست اول است که داریم میگذاریم که ایا رئیس جمهور معرفی خواهد کرد ؟ یا نخست وزیر معرفی خواهد کرد ؟ حقا باید نخست وزیر معرفی کند . نخست وزیر باید بیاید لیستی را به مجلس بدهد بگوید آقا این لیست را بموجب نامه ای که از ریاست جمهور گرفتم مصوبه ایکه گرفتم وامضاء را هم میگیرد وقایم موشک بازی هم در نمی آوریم که بیست نفر زا بدهیم وبگوئیم هرکاری دلت میخواهد بکن . بعد از آن طرف باز رئیس جمهور باید اسم 14 نفر را بدهد. خیلی صریح وروشن آن قسمتی که مورد تصویب مقام ریاست جمهوری است باگرفتن امضاء از رئیس جمهور می آید به مجلس معرفی میکند وخیلی هم کارمان ساده تر خواهد بود وبرای آتیه هم مهم است وگرنه درآتیه هم همین مشکل را ما خواهیم داشت . نخست وزیر یک لیست میدهد . رئیس جمهور از یک طرف میگوید ازاین لیستی که نخست وزیر داده است این مقدارش مورد تایید من است وبقیه مورد تایید من نیست . برای اینکه درآتیه کارمان روشن شده باشد بنده پیشنهاد میکنم جناب نخست وزیر صریحا آن 14 نفررا همین امروز به مجلس معرفی کنند.رئیس- آقای دیالمه بفرمائید .دیالمه – بسم الله الرحمن الرحیم ، اولا آقای هاشمی طبق ماده 61 نطقهای پیش از دستور وبعد از دستور جزو حق نمایندگان است مطابق چه ماده ای از آئین نامه حذف شده است ) اگر منظور نظر از این مساله یک جلسه کامل است آن جلسه مربوط است از زمانیکه مجلس وارد دستور میشود یعنی مجلس وارد دستور شده بطور کامل باید دراختیار بحث درمورد کابینه قرار بگیرد ونه نطقهای پیش از دستور وبعد از دستور .رئیس- ما این مطلب را قبلا بحث کردیم اگر خواستید بعدا توضیح میدهم . شما حالاتذکر بعدی نان رابدهید . بعد صحبت میکنیم چون رسیدگی کردیم روی این مساله . میخواهید توضیح بدهم بعد شما تذکرتان را بفرمائید . دیالمه – شما توضیح بفرمائید تاما روشن بشویم .رئیس- اولا میدانید که جلسات معمولی بیش از 4ساعت نیست مگر با تشخیص رئیس و تصویب مجلس . بنابراین ما فقط 8ساعت وقت داریم که حداکثر راچع به نخست وزیر وبرنامه دولت صحبت کنیم ، آن جا نوشته ده نفر میتوانند صحبت کنند و5ساعت هم برای آنها وقت درنظرگرفتیم شما اگر دراین دوجلسه بخواهید نطقهای قبل از دستور را باآن دقت انجام بدهید اگر فرض کنیم که سرساعت 9هم جلسه تشکیل بشود وسرساعت یک هم تعطیل بشود فقط یک ساعت دیگر وقت برای ما باقی میماند یعین اگر نطقها هم جوری انجام بوشد که هیچ فاصله هم درآن نباشد به علاوه آنوقت نخست وزیر باید صحبت کند . بعد هم باید بعد از هر جلسه ای دفاع کند وبعد خود رای گیری این جلسه میتواند نسبت به تک تک وزرا باشد ورای علنی باشد این را میدانید که چه مقدار وقت میگیرد .دیالمه – آقای هاشمی هیچ کدام از اینها ملاک نمیشود . این آئین نامه باید ماده ای داشته باشد که .رئیس- من میخواهم توضیح آخری را بدهم ، پیدا است این کلمه ‹‹ کاملی ›› که درآن جا بکار برده اند نوشته اند ‹‹‌ دوجلسه کامل ››دیالمه – آقای هاشمی هیچ کدام از اینها ملاک نمیشو این آئین نامه باید ماده داشته باشد که .رئیس- من میخواهم توضیح آخری را بدهم ، پیدا است است این کلمه ‹‹ کاملی ›› که درآن جا بکار برده اند نوشته اند ‹‹ دو جلسه کامل ››دیالمه – اززمانی که وارد دستور میشود .رئیس- خیر ،‌دو جلسه کامل ، اولا …دیالمه – از زمانی که وارد دستور میوشد جلسه بحساب میاید . قبلش که پیش از دستور است وبعد از دستور .رئیس- شما بحث دو نفری نکنید تامن توضیح بدهم . گفته دوجلسه کامل دو جلسه کامل یعنی اگر دوتا سه ساعت میخواهید بگوئید منظور اگر این باشد که دوتا سه ساعت باشد که با هیچ کدام از این برنامه ها تطبیق نمیکند .دیالمه – از زمانی که وارد دستور میشود جلسه بحساب میاید.قبلش که پیش از دستور است وبعد از دستور .رئیس- شما بحث دو نفری نکنید تا من توضیح بدهم . گفته دو جلسه کامل دو جلسه کام یعنی اگر این باشد که دوتا سه ساعت باشد که با هیچ کدام از این برنامه تطبیع نمیکند .دیالمه – آقای هاشمی اگر وقت کم باشد شما میتوانید وقت را زیاد کنید ولی مادة آئین نامه را باید با مادة دیگری رد بکنیم شما نمیتوانید یک ماده آئین نامه را که ظهور دارد .رئیس- شما تذکری دیگری دارید یا نه .دیالمه – خوب این تذکر اول که قاعده باید نطقهای قبل از دستور وبعد از دستور باشد مساله هم در مورد نامه ای که نوشته شده خود شما دراصل 133 دیدید درآنجا ونمایندگان هم استحضار دارند که مساله اینطور است که وزراء به پیشنهاد نخست وزیر و تصویب رئیس جمهور معین وبرای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی میشوند . اگر مساله معرفی بوسیله نخست وزیر بوده است نامه ای که بدست ما آمده مال آقای رئیس جمهور است وربطی باقای نخست وزیر ندارد ( رئیس- هردو آنها هست ) نخیر اینکه اصلا رسمیتی ندارد ایشان نامه ای نوشته اند به رئیس جمهور ، ربطی بما ندارد ( رئیس – یک نامه هم به مجلس نوشته اند ) نامه باینجا نیست . نامه ای که نوشته اند نامه معرفی نامه نیست نامه ای که بعنوان معرفی نامه ظاهرا مطرح شده نامه ایست که آقای بنی صدر زیرش را امضا کرده است . پس این بوسیله آقای بنی صدر معرفی شده است ( فورا کریمی – توصیب هم نکرده است )‌وبعد هم ایشان جملاتشان را مشابه جملات قبلی نوشته اند ‹‹نسبت به وزرای زیرکه آقای محمد علی رجائی پیشنهاد کرده اند نظر مخالف ندارم ( یعنی معلوم هم نیست موافق باشند ) وطبق اصل 133 قانون اساسی قابل معرفی بان مجلس محترم هستند یعنی ایشان قاعدة مرجع معرفی را دیگری گرفته اند پس باید نامه ای که بعنوان معرفی می آمد از آقای رجائی می آمد نه از آقای بنی صدر.فواد کریمی – تصویب هم نکرده است . رئیس- آقای رجائی اینها را یادداشت کنند که بعد توضیح بدهند . رئیس- آقای دکتر سامی .دکتر سامی – بنام خدا عرض میکنم همانطوریکه اینروزها اینجا ملاحظه میکنید بعد از یک تذکری که داده شد رعایت یک ماده آئین نامه مرعی میشود وآن اینست که آقای هاشمی درانتهای هرجلسه صورت ودستور جلسه بعد را اعلام میکنند . درروز پنج شنبه به گواهی این صورت مشروح مذاکرات که خوشبختانه تایپ هم شد وامروز دراختیار آقایان هست پایان جلسه را آقای هاشمی اینطور اعلام کرده اند ‹‹‌خوب دستور جلسه هرچه داشتیم تمام شد. وقت جلسه بعدی روز یکشنبه ساعت 9صبح است . اولین دستورآن جلسه همین مادة واحده ای است که دو فوریتش تصویب شد اگر لیست کابینه را بانامه جدید آن روز شنبه پخش کردیم که انشاءالله بخض خواهیم  کرد بررسی کابینه هم خواهیم داشت ››‌دو مطلب را اعلام فرمودند . یکی آن ماده واحده است که وقتی که میخواهد از دستور خارج بشود باید طبق آئین نامه عمل بشود که حالا یک ترتیبی هم دادند . درحقیقت و بشکلی آنرا از دستور خارج کردند وگرنه نمبتوانست از دستورخارج بشود . دوم اینکه مساله دوم رامنوط باین کرده اند که حتما دستور بفرمایند که آن نامه تکثیر بشود ودراختیار قرار بگیرد که تذکرش را چون قبلا آقای دکتر آیت داده اند من تکرار نمیکنم .

اولا کسانیکه دیروز این نامه رادرمجلس ( غیراز هیات رئیسه که احیانا بوده اند دیروز بعد از ظهر باوجودیکه کسانی درمجلس بودند کسی این نامه را دریافت نکرده ودرجریان نبوده است . امروز صبح هم که من ساعت هشت و پنج دقیقه کم وتا ساعت هشت وسه دقیقه هم درهمان کنار تابلو اغعلانات ایستادم و دهها بار آن کاغذ را خواندم هیچ کاغذی که نشان دهنده اینکه امروز دراینجا برنامه دولت مطرح است وباید مخالف وموافق اسم بنویسند درآنجا نبود واینکه آقای هاشمی هم فرمودند ساعت هشت ، آن کاغذ هم ساعت هشت وربع زده شد ما هم قبلا بدلیل اینکه نمیدانستیم دستور جلسه چی هست ضرورت هم نداشته که اصلا یکساعت قبل از جلسه درمجلس باشیم این درصورتی است که قبلا دستور جلسه محققا اعلام شده بود ، درصورتیکه احتمالا اعلام شده وبعد درجلسه ظاهر میشدیم ودر ساعت هشت هم حتما بدید آنجا می بود وما موافق و مخالف اسم مینوشتیم . البته اینرا هم عرض بکنم که درماده مربوط به نوبت گیری ونام نویس درمورد برنامه دولت آئین نامه صراحت ندارد . استناد هیات رئیسه هم که شاید بنظر من هم درست است بماده 62 آئین نامه است که درمورد ترتیب نامنویسی موافق ومخالف درمورد موضوعات مختلفه است که آنوقت استناد میشود باینکه یکساعت قبل از تشکیل جلسه باید تابلوئی آنجا باشد وکاملا هم باید مشخص باشد . کاغذ را هم آنهایی که امضا کردند دیدند که تازه بعد که ما ساعت نه آنرا دیدیم درچه وضعی وچه جوری وکجا قرارداشت . اما آنچیزی که من میخواستم بگویم این نبود اصل 134 قانون اساسی را توجه بفرمائید . اصل 134 قانون اساسی میگوید ‹‹ ریاست هیات وزیران با نخست وزیر است که برکادر وزیران نظارت دارد ویا اتخاذ تدابیر لازم به هماهنگ ساختن تصمیمات دولت میپردازد ویا همکاری وزیران برنامه وخط مشی دولت را تعیین واجرا میکند ›› برنامه ای که اقای رچائی قبلا به مجلس دادند برنامه ایست که با کمک وزرائی که قبلا معرفی کردند تنظیم شده است ودلیلش هم اینست که یکی از آن برنامه ها اسم وزیر مربوطه را هم زیرش دارد معلوم میشود که به بقیه هم داده اند حالا اگر آنها اسمشان را نگذاشته اند ،

تازه رعایت این اصل قانون اساسی واجب بوده که وزرای مختلف درتنظیم این برنامه شرکت کنند ووقتی برنامه دولت درمجلس مطرح میشود این کل برنامه و با توجه به مجریانش که هرکدام درتنظیم برنامه هم شرکت داشته اند مطرح است امروز معلوم نیست که آیا برنامه آقای رجایی برنامه ایست که با همان وزرایی که عده ای ازآنها الان اسمشان نیست و معلوم نیست وزرای آینده چه کسانی خواهند بود آقای این برنامه ، برنامه پیش ساخته وقبلا آماده شده بدون توجه به آراء وزرای بعدی است وما باید باین برنامه رای بدهیم ووارد صحبت بشویم ویا بعد تغییر میکند که درصورتیکه تغییر بکند اصلا این برنامه نمیتواند فعلا مطرح باشد وقاعده هم باید همانطور که اقای دکتر دیالمه گفتند یک مادة آئین نامه مادة دیگر را باید رد کند . همینطور است دقیقا تفریف شده که یک جلسه کامل مجلس چهار ساعت است وجلسه مجلس نمیتواند بیش از چهار ساعت باشد . بنابراین دریک جلسه کامل چهار ساعته که بیشتر ازآن هم نمیتواند باشد دیگر نطق قبل از دستور نمتواند وجود داشته بادش وبلافاصله که اعلام شد باید نخست وزیر بیاید تذکراتش را بدهدوماوارد بحث بشویم . درصورتی که امروز خود همین نحوه اداره تا کنون نشان دهنده اینتست که این جلسه آن جلسه ایکه نخست وزیر می آید وبرنامه را مطرح میکند نیست . الان مدتی ازآن گذشته وما داریم مباحث دیگری را مطرح میکنیم واین جلسه شروعش آن جلسه کامل نیست که باید دو جلسه داشته باشیم اینست که من عرض میکنم . اصولا طرح برنامه با توجه به اصل 134 قانون اساسی باید با توجه به ترکیب کلی وزرا باشد ونمیتواند قبل از آنکه همه وزرا مشخص شده باشند و برنامه تنظیم شده باشد درمجلس مطرح بشود .رئیس- البته حرفهای آقای دکتر سامی مطالب فراوانی بود ، یک نکته که روشن باشد چون صریح گفتند درمورد تابلویی که اینحا نصب شد . من پیش از ساعت هشت به اقای شاهچراغی گفتم چون مسوول نصب تابلو هستند وایشان خودشان بگویند چه ساعتی آمدندنصب کردند.شاهچراغی – ساعت هشت و هفت دقیقه بود . البته کوتاهی شد .توکلی – من البته ساعت رانگاه نکردم . ولی ساعت هشت گذشته بود .رئیس- من پیش از ساعت هشت به اقای شاهچراغی گفتم سرساعت هشت آن تابلو حاضر باشد ودرمورد آن ایراد دیگری هم که فرمودید من آنروز درصورت جلسه قبل که خواندید گفتم روز شنبه پخش میکنم . البته من وعده اید دادمخ که پخش میکنم ولی گفتن آن قید قانونی دراندار د که روز قبل پخش بشود . یک وعده من داده ام که بآن عمل نشده است . حداکثر اینست ( دکتر آیت – برنامه درجلسه قابل طرح نیست ) حالا اگر قانون آنرا گفت بحث نداریم . ما بعد میرویم سراغ قانون اما من یک وعده ای داده ام که وقتی شنبه عصر رسید بمن ، من فوری دستور پخش آنرا دادم . ولی بدست آقایان نرسیده .منشی – اقای عبد خدایی .عبد خدایی – بسم الله الرحمن الرحیم . کمال معذرت من فکر میکنم یک مقدار صحبتها مثل قرطاس بازی های سابق میماند. توجه زیادی به محتوای قضیه نیست خوب است که وزرائی که معرفی کرده اند یک پیشنهاد دارم وآن اینکه خود وزیرانی که نامزد شده اند اینها هم بیایند درمجلس و برنامه کارشان را بیان بکنند وافرادی هم که شناخت دارنداجازهداشته باشند که معرفی بکنند وشهادت بدهند . همانطوریکه بینناوبین الله درمورد برادرمان آقای رجائی به راستی ما اعتقاد داشتیم به خوبی ایشان و رغای دادیم و این توهین به نماینده ومجلس است . یکی که درزمان طاغوت چهل سال گذشته و یک امضای اشتباهی و غلط نداده است ویک حرف غلط نزده این چطور میتواند درنظام حکومت جمهوری اسلامی راجع بیک نخست وزیری راستی روی حساب جو نظر بدهد . خیر هر یک ا زنمایندگان با تعهدی که درمقابل الله داشته اند دری آن تعهدشان نظر به آقای رجائی داده اند و بینش پیدا کرده اند ( نمایندگان – صحیح است – احسنت ) راجع بهر یک از وزراء خوب است که ما بتمام معنا بینش پیدا بکنیم . چون ما مسوول هستیم ووزراء ‌ تشریف بیاورند اینجا درعرض چند دقیقه ای صحبت بکنند وآنهایی هم که شناخت دارند راجع به هروزیری بیایند وشهادت بدهند .رئیس- آقای عبد خدایی شما اخطاری اگر دارید بفرمایید .عبد خدایی – من عرض دیگری ندارم .منشی – آقای حبیبی .دکتر حبیبی – بسم الله الرحمن الرحیم . عرض میشود که مطالب را تقریبا آقایان فرمودند ما اینجا سخ لیست داریم که یکی ازآنها توی تصویب از طرف رئیس جمهور است دولیست هم هست که آقای نخست وزیر مرحمت فرموده اند دردولیست آقای نخست وزیر وزرای دفاع و آموزش وپرورش و بازرگانی و ذوب آهن با لیست قبلی فرق دارد واز این لیست دفاع و ذوب آهن در معرفی و تصویب آقای رئیس جمهور هست . باتوجه باینکه سه تا مشاور را هم بایستی حذف کرد بنظر من اگر بنا باشد که سه شنبه بخواهد طرح بشود آقای نخست وزیر بایستی که یک لیست دوازده نفره را مرحمت بفرمایند که این لیست دوازده نفره مورد تصویب رئیس جمهور قرار گرفته و ما این لیست بازرگانی که نیست . برنامه بازرگانی بایستی حذف بشود و برخی برنامه های دوازده نفره روز سه شنبه بحثمان را شروع بکنیم والا همین ماجراروز سه شنبه خواهیم داشت که خدا نکند داشته باشیم .رئیس- اقای قره باغ .قره باغ – بسم الله الرحمن الرحیم . این بحثی که ما الان درمجلس میکنیم درواقع سربی صاحب تراشیدن است . برای اینکه اصلا معرفی نامه برای ما نیامده است . این دو نامه ایکه هست نامه اول البته اقای رئیس جمهور عده ای را تایید میکند . اما نامه ای باشد از طرف نخست وزیری به مجلس که اینها وزرای من هستند وبه نمایندگان ملت معرفی میکنم . چنین نامه ای دردست ما نیست . درنامه ایکه هست که روح نامه در سطر زیر است اینست که ‹‹‌لذا اینجانب برای معرفی و توضیح لازم برای نمایندگان محترم آمادگی خود را اعلام میدارم ››‌یعنی آماده هستم معرفی کنم . اما معرفی میکنم این نیست معرفی کردیم این نیست یعنی این بحثهای ما درواقع محمول بلا موضوع است . من تذکر فقط همین است که این کاغذ باین بزرگی که در یک سطر میتوانسته است معنا را برساند نرسانده اند واگر سندی باشد برای مجلس که فردا بگویند شما روی چه معرفی نامه این بحث را کردید . ما میگوییم این نامه ، کجای این نامه معرفی هست ؟رئیس- بسیار خوب آقای دکتر سحابی .دکتر سحابی – بسم الله الرحمن الرحیم . بسیار برای بنده تاسف انگیز است که در معرفی اولین دولت در جمهوری اسلامی اینقدر مسائل مبهم و گنگ و اینقدر ناراحتی برای اظهار نظر خصوصا از طرف مجلس شورای اسلامی باشد که چگونه وظیفه شان را انجام بدهند . مسبوق هستید که در موقع طرح برنامه دولت مجلس از دو نظر دربرنامه دولت بحث و فحص خواهد کرد . یکی از مطالبی که در برنامه گنجانده شده است ویکی هم خصوصا از نظر وزراء و سوابق و شخصیتهای وزراء که مجلس اطمینان داشته باشد براینکه این برنامه بوسیله این آقایان بمرحله اجرا و عمل درمی آید . ملاحظه بفرمائید پس موضوع وزراء وزراء معین شده درموقع طرح برنامه دولت بسیار اهمیت دارد ملاحظه بفرمائید که بااینکه تکرار نکنم آقای دکتر حبیبی و سایر آقایان اشاره فرمودند که اصلا معرفی معلوم نیست چگونه شده است . دو مرتبه آقای نخست وزیر وزرائی را معرفی کرده اند که تازه درهر دو نوبت به تصویب کامل رئیس جمهور نرسیده است . معذلک درهمین دو دفعه ای هم که معرفی کردند و در نوبت اول برنامه ای را که به مجلس تقدیم کرده اند که باید مورد بحث و فحص قرار بگیرد . بایک عده وزرائی بوده است که حالا این وزراء نیستند . چگونه میشود که این برنامه ایکه قبلا ایشان آنطور به مجلس داده اند با وزرائی که حالا تغییر داده اند واین مطرح نشده است واظهار نظر نکرده اند چه اصولی از آن برنامه با نظر وزرای جدید مطرح کردند وخلاصه اش را خواسته اند بگویند چه تفییراتی نسبت به آن پیدا شده که منباب پیشنهاد باشد ومجلس بتواند اظهار نظر کند . دوم ، برطبق ماده 133 قانون اساسی باید آن دولتی وآن وزرایی مورد معرفی باید باشند که به تصویب رئیس جمهور رسیده باشد . رئیس جمهور از 21 نفر وزراء معرفی شده دولت فقط 14 نفرشان را تصویب کرده است ، پس 7نفر دیگر مورد تصویب ایشان نیست . پس چگونه ما می توانیم اظهار نظر بکنیم نسبت به وزرایی که خود رئیس جمهور هم آنها را تصویب نکرده است پس بنابراین ،‌این بنظر بنده با این قسمت فقط بطور اجمال عرض می کنم باور بفرمائید جناب آقای هاشمی اگر بخواهید هر قسم تعبیری بفرمائید که این برنامه ایکه بوسیله این دولت می خواهد معرفی بشود قابل طرح در مجلس نیست مگر اینکه این اصلاحات و مخصوصا از نظر تعداد وزراء و معرفی وزراء مادامی که برای مجلس معین نشده قابل طرح نخواهد بود .رئیس- یازده نفر دیگر از آقایان اسم نوشته اند که همین بحث را ادامه بدهند اگر مطالب همین است که ما تکلیف جلسه را روشن کنیم . اگر چیزهای اضافی دارند آقایان بگویند والا همین بحثها یکمقدار دارد زیاد میشود . آقای رجائی هم باید توضیح بدهندویک مقدار وقت هم ایشان لازم دراند .منشی – براردان اجازه بفرمائید من اسامی را میخوانم هرکس مطلب تازه ای ندارد خودش صرفنظر کند .رئیس- آقایانی که حرف جدید ندارند خواهش میکنیم صرفنظر کنند . موسوی تبریزی – من تذکر تازه ای نسبت به فرمایشات دکتر سامی دارم .رئیس- اسم شما را هم نوشته اند .موسوی تبریزی – من درباره اصل 134 قانون اساسی صحبت دارم .رئیس- به ترتیب نوبتتان خواهد رسید .موسوی تبریزی – من اول دست بلند کردم .منشی – من غفلت کردم وننوشتم .رئیس- حالانوبتتان میرسد . نفر بعدی را بفرمائید . منشی – مجید انصاری . مجید انصاری – بسم الله الرحمن الرحیم . این مساله که وزرا، بشکل قانونی به مجلس معرفی نشده اند مشخص هست . اما این نکته را هیچکدام ازاقایان تذکر ندادند که جرا آقای بنی صدر رئیس جمهور نامه معرفی به مجلس مینویسند . ایشان میبایست تصویب نامه را به آقای رجائی بنویسند و ایشان وزراء را به مجلس معرفی کنند وتعدادی هم که آقای بنی صدر اسم برده اند چهارده نفر هستند که بقول اقایان اگر سه نفر مشاور حذف بشوند یازده نفر می شوند ووزرای اصلی کشور که وزیر کشور ووزیر آموزش و پرورش و بازرگانی وامور خارجه است یعنی آن ارکان اساسی دولت معرفی نشده اند ومردم باید بدانند که علت این تاخیر درمعرفی دولت چیست ومانع برسرراه معرفی کدام است ، خوب آقای رئیس جمهور زودتر تصمیمشان را بگیرند . ده روز قبل ایشان معرفی کرده اند وبیش از ده روز گذشته است ولی هنوز آقای بنی صدر میفرمایند من میخواهم تحقیق بکنم . پس بمردم بگویند که عامل تاخیر تحقیق آقای رئیس جمهور است وامروز باید مجلس ضرب الاجل تعیین بکند که این تحقیق تا چه وقت تمام میشود . ضرب الاجل تعیین کنند ،‌ایشان تحقیقشان تمام بشود ووزراء را معرفی بکنند .رئیس- اینها البته ربطی به این اخطار ندارد .منشی – آقای هادی .هادی – بسم الله الرحمن الرحیم ، این تذکری را که اقای حبیبی دادند ، من فکر میکنم همین الان باید عمل کرد والا ما پس فردا با همین مساله مواجه میشویم . جناب آقای رجانی نامه معرفی به مجلس را الان بنویسند وامضاء بکنند ویا دفترشان بنویسند وشماره بکند وایشان اینجا امضاء بکنند که قبل از تمام شدن مجلس امروز تکثیر بوشد ودر اختیار ما قرار بگیرد والا این اشکال واین آئین نامه دوباره پس فردا هم گریبانگیر ما خواهد بود . موضوع دیگر اینکه آن تذکر آقای سامی که برنامه دولت باید با همکاری آقای نخست وزیر واعضای کابینه آماده بوشد ودر اختیار مجلس قرار بگیرد . اگر این تذکر وارد است طبق ماده 134 قانون اساسی باید باز به این تذکر هم عمل بوشد . یعین باید برنامه دولت هم دراختیار مجلس قرار بگیرد واین دو نامه ای که به مجلس نوشته شده من باز تاکید میکنم که هیات وزراء به مجل معرفی نشده اند . آقای بنی صدر نوشته اند که طبق اصل 133 قابل معرفی هستند . اگر من گفتم که فلانی قابل معرفی است که اینکار را بکند به معنی معرفی نیست زیرا معرفی یک عمل انشائی است . باید معرفی بشوند باید معرفی بنماید باید بنویسد که من به مجلس معرفی میکنم یا آقای رجائی بنویسند که من به مجلس معرفی میکنم . اینکه فلانی قابل معرفی است من نمیفهمم که چگونه این جمله میتواند معرفی باشد . منشی – آقای سلامتیان .سلامتیان – بسم الله الرحمن الرحیم . با درنظر گرفتن مفاد اصل 133 قانون اساسی وزراء یک شرط قابل معرفی شدن دارند که تصویب رئیس جمهور است و یک شرط وزیر شدن دارند که رای اعتماد مجلس است . توی این سه لیستی که من اینجا می بینم ، دولیستی که آقای رجائی لطف فرمودند شرط قابل معرفی شدن وجود ندارد . درلیستی که آقای بنی صدر خطاب به رئیس محترم مجلس نوشته اند اطلاع به مجلس وجود دارد که مجلس محترم مطلع باشید از نظر من این چهارده وزیر قابلیت معرفی شدن را پیدا کرده اند ، چون به تصویب رسیده اند عملا بطور ضمنی جمله ایشان عبارت از این نکته است که نظر مخالفت ندارم . بنا براین بموجب اصل 133 قانون اساسی قابل معرفی اند . یعنی اینکه اصل 133 مصرح است که به تصویب رئیس جمهور رسیده است با توجه به این نکته دوتا لیست آقای رجائی قابل طرح درمجلس عملا نیست ودفعه اول هم بنظر من خلاف قانون اساسی طرح شده است والان هم قابل طرح نیست . لیست آقای بنی صدر اطلاعی است که بشما داده اند باز قابل طرح نیست . لیست آقای بنی صدر اطلاعی است که بشما داده اند باز قابل طرح نیست . من می آیم روی پیشنهاد اقای هادی واستدعا دارم دقت بفرمائید اگر میخواهید کار زود مشکلش درطریق قانون اساسی حل بشود جناب آقای رجائی معرفی نامه ای برمبنای این چهارده نفر با درنظر گرفتن ملاحظاتی که آقای معین فرگفتند وبحث دیگری است فورا این عده را به مجلس معرفی بکنند تا مجلس بتواند کار خودش را شروع بکند . خارج از این عملا مجلس بموجب قانون اساسی وماده 179 آئین نامه نمیتواند وارد بحث هیات دولت وبرنامه دلت بشود .منشی – آقای لواسانی .رئیس- اقای دکتر لواسانی بفرمائید .دکتر لواسانی – درمورد تذکری که آقای معین فرراجع به بهزیستی دادند باید بعرض برسانم که بعنوان سازمان و تحت نظر وزیر مشاور درشورای انقلاب تصویب شده است .رئیس- وزیر مشاور تصویب نشده است . سازمانی تصویب شده است .دکتر لواسانی – سازمان زیر نظر وزیر مشاور تصویب شده است .رئیس- تصویب شده است که سازمان مستقل باشد. منشی – آقای موحدی ساوجی .موحدی ساوجی – بسم الله الرحمن الرحیم ، بنظر من برداشت آقای صباغیان وآقای معین فر از اصل 133 درست نیست . واینکه دراین اصل جملاتی که هست اینست ‹‹ وزراء به پیشنهاد نخست وزیر و تصویب رئیس جمهور معین و برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی مشوند تعداد وزیران وحدود اختیارات هریک از آنان را قانون معین میکند ›› این کدام قانون است ؟‌اگر منظور قانونی است که مجلس تعیین کرده باشد که مجلس فعلا درباره تعداد وزیران وزارتخانه ها که چند تا باشد نه بحثی کرده ونه لایحه ای را تصویب کرده است واگر چنانچه آنچه که درگذشته مثلا انجام میشده است اگر آن باشد آن قانونی نیست که مجلس تصویب کرده باشد ودرباره آن مجلس فعلا ساکت است . بنابراین ایرادی که آقایان میگیرند بنظر من وارد نیست . دوم اینکه بازهم همانطوری که آقای هادی فرمودند من تعجب میکنم که چطور آقای رئیس جمهور با همه درایت وعلم وآگاهی وتشکیلاتی که دارند درعین حال اینجا میبنیم که مثل کوسه وریش پهن است یعنی هم تصویب کرده اند وهم نکرده اند یعنی از یک طرف فرموده اند من نظر مخالف ندارم از یک طرف میگویند طبق اصل 133 قانون اساسی قابل معرفی اند خوب اگر جنانجه مطابق اصل 133 هست شما باید صریحا تصویب کرده باشید ، نه اینکه نظر مخالف ندارم که بنظر من باید روشن بشود ( رئیس- تصویب ضمنی است ) این مسائل نباید مثل استخوان لای گوشت گذاشتن باشد بالاخره ما باید درمقابل مسائل و حقایق صریح باشیم .رئیس- آقای مهندس سحابی .مهندس سحابی – بسم الله الرحمن الرحیم . من اولا مطلب آقای موحدی را درمورد آن سه نفر وزیری که بنام مشاور معرفی شده اند تایید میکنم . برای اینکه هرسه درزمان دولت موقت و شورای انقلاب تصویب شده یعنی مصوبه شورای انقلاب درمورد سازمان بهزیستی این است که سرپرست سازمان بهزیستی سمت وزیر مشاور دارد . این مصوبه شورای انقلاب است وتا وقتی که مجلس ردش نکرده است رسمیت دارد ، وزیر مشاور درامور اجرائی هم درزمان دولت موقت جناب آقا یمهندس بازرگان یک چنین پستی ایجاد شد وشورای انقلاب هم تصویب کرد وباز این مصوبه شورای انقلاب تا وقتی که از طرف مجلس شورای اسلامی رد نشود با زرسمیت دارد . میماندوزیر مشاور و سرپرست صنایع پولاد ، صنایع پولاد هم اگر آقایانی که درشورای انقلاب تشریف داشتند یادشان باشد بدلیل اشکالات ومسائلی که درانجا وجود داشت صنایع پولاد ا زوزارت صنایع ومعادن متنزع شد و سرپرست آن از طرف شورای انقلاب تعیین شد نه از طرف وزرات صنایع و معادن و به او هم ماموریت داده شد که مقدمات تشکیل یک وزراتی را بنام وزرات صنایع سنگین یا بنام دیگری تهیه کند که نشد و کابینه عوض شد وفعلا آقای دکتر احمد زاده را به سمت وزیرمشاور آقای رجائی معرفی کرده اند اگر مجلس این سمت را برای دکتر احمد زاده تصویب کند یعنی آن وزارت مشاور را قبول کرده است . مصوبه و قانونش الان درضمن رای اعتماد بدولت دراینجا می گذرد چون چیزی نبوده که درگذشته باشد واحتیاج نیست که یک قانون جدا بیاورند بنام اینکه مثلا یک پست وزیر مشاور برای سرپرستی صنایع فولاد ایجاد کنید . همین که درجزء کابینه یک چنین سمتی تصویب بشود یعنی مصوبه قانونی است .معین فر- اگر توضیح بخواهید بنده می دهم .رئیس- آقایان زود تمام کنند . کفایت مذاکرات هم رسیده که ما باید به یک نقطه ای برسیم .منشی – اقای رشیدیان .رئیس- آقای رشیدیان بفرمائید .رشیدیان – بسم الله الرحمن الرحیم . مطالب گفته شد فقط بنده اگر اجازه بفرمائید با عرض معذرت خدمت آقای هاشمی یک تذکر کوچکی دارم وآن اینکه از ایشان خواهش می کنم که وقتی تذکر آئین نامه ای داده شد که یک مساله ای خلاف آئین نامه هست . ایشان محبت بفرمایند دست آخر به مجلس مراجعه نکنند که ببینیم نظر مجلس چیست ؟ زیرا که آئین نامه تکلیف را معین کرده واگر خلاف است دیگر نظر خواهی از مجلس نشود . یکی دو مورد دراین زمینه صورت گرفته وما جدا از ایشان می خواهیم که دیگر اینکار را نکنند .رئیس- مثلا چه موردی ؟رشیدیان – لزومی ندارد چون درمورد اعتبارنامه بوده است من دلم نیم خواهد که اسم بیاورم .رئیس- می خواهید اسم ببرید این آئین نامه مبهم است اینطور نیست ؟ اگر من تکلیفم قبلا روشن رشیدیان – این مساله ای است که گذشته است اگر درمورد قانون بود عرض می کردم ولی چون درمورد اشخاص هست نمی گویم .رئیس- ماامروز یکساعت درهیات رئیسه راجع به این موضوع بحث کردیم رشیدیان – آقای هاشمی دراینجا روشن شد که مساله خلاف آئین نامه ائین  نامه است واین اعتبارنامه باید برگردد .رئیس- ازنظر شما روشن شده است حالا باید ببینیم روشن شده است یا نشده است .رشیدیان – از نظر مجلس روشن شد که این خلاف آئین نامه است ولی شما ازمجلس نظر خواهی کردید واین بنظر بنده شاید یکنوع جهت دادن به مجلس بود .منشی – آقای هراتی .هراتی – بسم الله الرحمن الرحیم . درهر قسمتی از قانون اساسی و چه آئین نامه داخلی که ما نگاه می کنیم تحت معرفی هیات وزیران نامبرده شده است دراین صورتی که الان پهلوی ما هست چهارده نفر از اسامی وزراء هست که سه نفرش هم تازه قابل بحث است . بعد اگر بخواهند این سه نفر حذف بشوند نیمی از هیات وزیران میشوند . تازه اگر بخواهند باشند دو سوم هیات وزیران میشوند وما هیچ دلیل اصولی و منطقی و قانونی نداریم که این ماده قانون اساسی وآئین نامه داخلی را زیر پا بگذاریم وهیات وزیران معرفی نشود . درقسمت دوم هم این برنامه ایکه تحت عنوان اصول برنامه دولت ووزراء معرفی شده است از برنامه وزیر دفاع هیچ مطلبی ندارد ، درحالی که وزیر دفاع دراینجا معرفی شده است .رئیس- بسیار خوب .منشی – جناب آقای هاشمی سه نفر برای صحبت اسم نوشته اند .رئیس- بلی بگوئید آن سه نفی هم به ترتیب صحبت نمایند .منشی – آقای معصومی بفرمائید .معصومی – دراین اصل یکصدو سی سوم ، سه مساله مطرح شده است ، یکی کلمه پیشنهاد ، یکی کلمه تصویب یکی هم معرفی فاعل پیشنهاد و تصویب مشخص است ولی فاعل معرفی مشخص نیست . دراین نامه ریاست محترم جمهوری هم کلمه پیشنهاد مطرح شده است وهم بطور ضمنی تصویب پس بنابراین این معرفی می تواند مطابق قانون اساسی باشد ، چون قانون اساسی می فرماید که باید نخست وزیر وزراء را پیشنهاد کند و ریاست جمهوری تصویب کند . تصویب ایشان بطور ضمنی هست وپیشنهاد هم بطور صریح هست . بنابراین هیچ اشکالی ندارد که ما درمورد همین افرادی که الان بوسیله فاعلی که جناب آقای ریاست جمهوری هستند اگر چه درقانون ریاست جمهوری که نقل قول از امام کرده اند که امام فرموده اند اشکالی ندارد وهمین ها را معرفی کنید . من فکر می کنم که ما می توانیم روی اینها حرف بزنیم . با توجه به اینکه افرادی که هستند برنامه هایشان هم قابل بحث است وافرادی که نیستند وقتی که آمدند وبرنامه دادند بعد روی برنامه هایشان بحث می کنیم .رئیس- من فقط یک تذکر بدهم که من که از دفتر امام سوال کردم درمورد اینکه ایشان فرمودند چون روزنامه ها نوشته بودند به فرمان اام بناشد که این افراد تصویب شده معرفی بشوند . من دیروز تلفن کردم واز آقای صانعی خواهش کردم که خدمت امام بگویند که دستور فرمودید که اینطور بشود . ایشان گفتند که من دستوری نداده ام . نظرم را گفتم که آنهایی که تصویrhdآآقاییآقایب شده است معرفی بشوند وآن تکلیفی است که مربوط به مجلس است وآقایان با هم تصمیم بگیرید من دخالتی دراین کار ندارم ونظرم را گفتم .یکی از نمایندگان – معلوم میشود روزنامه ها امانت دار هستند منشی – آقای موسوی تبریزی .موسوی تبریزی – بسم الله الرحمن الرحیم . این قسمت اول را که اکثر اقایان تذکر دادند صحیح است وحق هم به جانب آنهاست . زیرا وزراء از طرف جناب آقای نخست وزیر به مجلس معرفی نشده است ، بلکه ایشان یک نامه به ریاست جمهوری نوشته اند ونامه دوم هم آقای رئیس جمهور به مجلس نوشته است که قابل معرفی است واما این تذکری را که آقای دکتر سامی راجع به اصل 134 دادند ، مربوط است به بعد از انکه مجلس به هیات وزیران رای اعتماد داد وکابینه معین شد چون دراصل یکصدو سوی سوم می گوید وزراء پیشنهاد نخست وزیر و به تصویب ریاست جمهوری به مجلس معرفی میوشند ورای اعتماد می کیرند . اگر رای اعتماد داد قهرا کابینه ودولت رسمیت می یابدواگر رای اعتماد نداد دولت رسمی نیست . پس این جمله را که دراصل 133 تصریح نکرده است مسلم و معلوم است که بعد زاآن که رای اعتماد داد کابینه رسمی میشود بعد از کابینه رسمی ودولت رسمی نخست وزیر چه کاری انجام می دهد وظیفه نخست وزیر ریاست بر هیات وزراء هست وبرنامه وزراء را با هماهنگی مخصوص ایجاد می کند . این مربوط است بع بعد از رای اعتماد دادن پس آن ایرادی را که ایشان می خواستند از این … ( دکترسامی – رای اعتماد درای به برنامه است ) رای اعتماد بخود وزیر است . ( همهمه نمایندگان ) آقایان توجه بفرمایند آن نظر شما بوده است وبگذارید منهم نظرم را بگویم . شما می گوئید وزراء به پیشنهاد نخست وزیر و تصویب ریاست جمهوری به مجلس معرفی میشوند . اینجا اسمی از برنامه دولت ندارد . برنامه همان قوانینی است که شما تصویب خواهید کرد .دکتر سامی – آئین نامه مصوب است .یکی از نمایندگان – درآئین نامه است .

موسوی تبریزی – توجه بفرمائید آقای دکتر ،‌ برنامه همان قوانینی است که شما مجلسیان تصویب خواهید کرد ووزراء از خودشان برنامه نمی توانند بیاورند ( بعضی از نمایندگان – می توانید ) من دارم قانون اساسی را می گویم . آن استدلالی که ایشان از قانون اساسی کردند من دارم آن را می گویم واین اصل 134 بعد از تصویب هیات وزراء هست بعد ازآنکه مجلس به هیات وزراء رای

اعتماد داد ، نخست وزیر وظیفه اش این است وآن هیچ ارتباطی به این بحث ما ندارد ولی این مطلب هست که اقای رجائی نخست وزیر وزرایش را به ما معرفی نکرده است فقط ایشان یک نامه ای به اقای رئیس جمهور نوشته اند وآقای رئیس جمهور هم نامه ای به مجلس نوشته اند ککه اینها قابل معرفی هستند اما ایشان معرفی نکرده اند .منشی – آقای دکتر هنجنی بفرمائید .یکی از نمایندگان – آقای هاشمی من پیشنهاد کفایت مذاکرات دارم .رئیس- دیگر آقا تمام شد . دونفر دیگر بیشتر باقی نمانده است .هنجنی – بسم الله الرحمن الرحیم . من تذکری درباره اصل 97 قانون اساسی دارم ، اما قبل از اینکه این تذکر را بدهم یک تذکر دیگری هست که بایستی هم برای نمایندگان محترم وهم برای برادر عزیزمان جناب آقای بنی صدر وهمجنین برادر دیگرمان آقای رجائی باشد . من فکر می کنم هم مجلس وهم نخست وزیر و هم ریاست جمهوری توجهی به اطراف واکناف کشور واینکه در بیرون مجلس وبیرون کاخ ریاست جمهوری یا نخست وزیری چه می گذرد نمی کنندوما شاید قریب یکماه است که درمساله معرفی هیات دولت و نظیراینها این دروآن در می زنیم . سرگوشی می کنیم ، این طرف و آن طرف می رویم . ما با هم تماس می گیریم وبعد از مدتها صورتی که به مجلس داده شده است متاسفانه بازهم آن صراحت اسلامی که لازم است درآن باشد نیست . آقای رئیس جمهور فرموده اند که ما با این تعداد نفرات مخالفت نداریم . مخالف نیستیم ، خوب ممکن است من افرادی را ببینم آنها را بشناسم ومورد اعتماد من هم نباشند چونه یقین به صحت عملشان ندارم وخلافشان را هم یقین ندارم می گویم مخالف نیستم ولی آیا این که من مخالف نیستم اسمش تصویب است ؟ بنظر من این تصویب نیست اما آنجه که من می خواهم تذکر بدهم ایناست که دراصل نود و هفتم قانون اساسی درمورد شورای نگهبان مطالبی را می گوید ، منجمله می گوید درلوایحی که فوریت آنها ضروری است حضور شورای نگهبان هم درمجلس ضروری است یعنی حتما باید باشند . من می خواهم بدانم آیاتزاحم بین وزارت و حضور حتمی در مجلس برای شورای نگهبان ایجاد نمیشود که عضوی از اعضای شورای نگهبان درعین اینکه درموقع خاص ضرورت حضور او در مجلس هست درهمان حال هم بایستی ایشان درپست وزارتشان باشند این تزاحم است واین صحیح نیست این بازی با قانون اساسی است ما می بینیم برادر عزیزمان آیت الله مهدوی کنی درعین اینکه عضو شورای نگهبان وتا آنجا که من خبر دارم دبیر شورا هم هستند با ز بعنوان وزیر کشور که یکی از حساس ترین وزارتخانه های کشور ما هست معرفی شده اند واین از نظر قانون به اعتقاد من تزاحم است وبازی با قانون اساسی است واین صحیح نیست .رئیس- خواهش می کنم ناطق بعدی مطالبشان را مختصر بگویند . منشی – آقای فواد کریمی .رئیس- آقای فواد کریمی بفرمائید . فواد کریمی – بسم الله الرحمن الرحیم . درماده 179 سه مطلب آمده است که باید به این سه مطلب توجه کرد . بعدا تضادهایی که این سه مطلب بااین نامه دارد مطرح می کنم یکی اینکه ذکر شده که نخست وزیر باید وزراء را معرفی بکند . آنهم بعد از ده روز دوم اینکه هیات وزراء بایدمعرفی بشود . بعدا دردنباله این ماده نوشته است که ‹‹‌ رای اعتماد می تواند یکی یکی باشد ›› اینجا این سه مطلب وجود دارد . یکی اینکه این ماده که یک مصوبه مجلس است هم رئیس جمهور باید رعایتش بکند وهم نخست وزیر وگرنه اگر آقایان رعایت نکنند ، خلاف عمل کرده اند اولا اقای رئیس جمهور واقای نخست وزیر طبق تصویب مجلس باید بعد از 10 روز بلافاصله اعلام می کردند ولی خلاف قانون مصوبه عمل کرده اند . دوم اینکه باید هیات وزیران را معرفی کنند که وزراء را معرفی کرده اند این دو خلاف قانون وسوم اینکه بایستی نخست وزیر هیات دولت را معرفی کند رئیس جمهور کرده است . ما باید به قوه مقننه مصوبه خودمان احترام بگذاریم ورئیس جمهور و نخست وزیر مجری قوانین ما باشند وگرنه اگر ما احترامی به قانون خودمان نگذاریم هیچکس احترامی به قانون ما نخواهد گذاشت .منشی – آنهائی که در وهله اول وقت گرفته بودند تمام شد ولی بعد دوباره پنج نفر دیگر وقت گرفته اند صحبت کنند .رئیس- نه دیگر وقت جدید نمی توانیم بدهیم جناب آقای رجائی اگر توضیحی دارید بفرمائید تا ما تصمیمی بگیریم ( یکی ازنمایندگان – مساله دولت مطرح نیست ) نه مساله دولت نیست . اما این بحث هائی که شد بهرحال یک توضیحی بدهند . حالا که نمی خواهیم خیلی خشک برخورد کنیم ( یکی از نمایندگان – احتیاج به توضیحی ندارند ) ما ممکن است معرفی ازایشان بگیریم جناب اقای رجائی بفرمائید .

رجائی – بسم الله الرحمن الرحیم. ربنا آتنا من لدنک رحمه و هیئی لنا من امرنا رشدا مطالبی که بحث شد در روی روند تشکیل دولت ، برخورد با رئیس جمهور قانون اساسی وآئین نامه داخلی مجلس بود . خوب ،‌برادران توضیح دادند مطلب اصولی که مرا خیلی به تردید انداخته بود راجع به سه وزیر بود که خیلی تعجب کردم ولی برادرمان آقای مهندس سحابی مساله را توضیح دادند . البته آقای مهندس معین فر بازاشکال دارند که مطالبی نیست . قبلا عرض کنم که من تمام بحث هائی که شد خوب گوش کردم . هم درحرفها نیش بود وهم نوش بود ولی باز این جمله را بگویم که بعنوان فرزند مجلس احساس کردم که دریک خانواده ای هستم و چه بسا من درهمینجا اساتیدی دارم که فکر کردم هنوز آن محفل درس هست و من نشسته ام وآنها دارند تردیس می کنند ومن دارم یاد می گیرم . از خداوند می خواهم که این محیز دربیرون هم همینطور تلقی بشود . بعضی جمله ها را که بعضی از نمایندگان محترم می گویند . این معلوم نیست که درخارج از مجلس هم همین طور برداشت بشود ومن این چند روزه دربیرون از مجلس بودم گاهگاه ضرورت داشت که مذاکرات مجلس را گوش کنم . واقعا از خودم پرسیدم که اگر یک رهگذری جمله بازی با قانون اساسی را از یکی از برادران بشنود . وبعد هم رد بشود کجا میشود این آدم را پیدا کرد وبعد هم گفت آقاجان این حرفی که این آقازاده بودند قابل دفاع بود میدش از آن صحبت کرد ومیشد توضیح داد که نه این تعبیر را میشود عوض کرد ویک تعبیر دیگر آورد . من نه بعنوان نخست وزیر ونه کسی که قبلا نماینده مجلس بودم ، بعنوان یک فردی از مردم ایران که به این مجلس منتهای علاقه وامید را دارم خواهش میکنم پیش از این که ما موفق بشویم خودمان را درجامعه توجیه کنیم که آقا اشکال ندارد درمجلس میشود یک صحبتهائی کرد که این صحبتها را بعدا می توانیم تصحیح کنیم وتا آنجا که مقدور هست کلماتی را که به حیثیت مجلس ، بقوت قانون اساسی و حیثیت اعضاء نمایندگان محترم احیانا یک لطمه ای میزند عنوان نکنیم دردنباله همین مساله بنده یک مطلبی را عرض کنم که قسمت عمده از بحث امروز روی این مطلب گذشت که آقای نخست وزیر باید بنویسد با اقای رئیس جمهور باید بنویسد . درحالیکه فاقل معرفی کننده در آنجا معلوم نیست . من فقط از شما می پرسم اگر فردا شما به یک وزارتخانه ای مراجعه کنید ویک کاری داشته باشید که مثلا مال دشت مغان باشد ، نامه ای به وزراتخانه آمده باشد به شما بگویند آقا طبق قانون باید این کلمه میشود ، میگردد بشود شما باید این نامه را به دشت مغان ببرید ، میشودش را میگردد کنید و برگردید تا ما اقدام کنیم بینکم و بین الله چه فایده دارد آیا آنجا هم با همین حالتی که اینجا برخورد میکنید چنین اجازه ای میدهید ؟ آیا شما همانهائی نبودید که اکثرا از این کیفیت کاغذ بازیها ادارات گله میکرید وانقلاب کردید که به چنین وضعی خاتمه بدهید ؟ قسمت عمده ای از بحث امروز را من دردو بخش دیدم . یکی اینکه باید این نامه از طرف ریاست جمهور نباشد واز طرف نخست وزیر باشد ونخست وزیر باید چنین بنویسد و چنان ننویسد . یک قسمتش این بود که من یقین دارم فردا که هیات دولت وارد کار میشود هریک از برادران و خواهران درهر اداره ای درمقابل یک چنین جمله ای قرار بگیرند آنچنان ناراحت میشوید که احساس می کنید درهیچ اتفاقی درجامعه نیفتاده است وهمچنان روند گذشته دارد طی میشود . من نیامده ام که تعیین تکلیف برای مجلس بکنم . تکرار می کنم من خودم را فرزند مجلس میدانم وبعنوان یکی از افراد این مملکت برداشتم را گفتم شما هم اگر درضمن بحثتان روی دولت دراین زمینه هم مرا باشدت هرچه تمامتر تنقید کنید هیچ نارحت ونگران نمی شوم . من امیدوارم که درآنیده ما یک خانواده بزرگ باشیم وانتقادمان از هم و بدگوئی مان خدای نکرده به هم وبی اطلاعی مان از قوانین دقیقا دررابطه با افراد یک خانواده باشد که اشتباه می کنند ولی هزگز سوء نیت ندارند ، کینه ای ندارند وما درحال تشکیل یک چنین خانواده ای هستیم که برادرانه کوچکهایمان فرزند

بزرگترها هستند وهم سن ها برادر و خواهر یکدیگرند ومشکلات را مطرح می کنیم . بخش دوم که قسمت عمده وقت مجلس را گرفته کیفیت انشاء نامه برادرمان رئیس جمهور است . من بعنوان نخست وزیر خدمتشان عرض کردم آنجه که من مربوط میشود به هیچوجه ذره ای حاضر نیستم که شما برخلاف میلتان حرکت کنید . من هرگز نیستم که شما درآینده بگوئید مخلص خاطر مثلا A چون جنین بود از ایشان هم دیروز خواهش کردم وعم قبلا خواهش کرده بودم که شما دریک مقام خاصی درکشور هستند که باید آنچه گفتنی است بگوئید ملاحظه میکنم . زیرا که اگر این حرفها بین دولت و رئیس جمهوری هیچ نبود ونباشد واگر تمام افراد کابینه و رئیس جمهور و مجلس که ان شاء الله چنین خواهد بود منسجم و یک دل و یک پارچه باشیم این معلوم نیست که تا چه حد با این مشکلات و عدم امکانات موفق هستیم ، وای براینکه تازه یک حرفهایی هم هنوز درسطح بالا بین خدمان وجود داشته باشد . من دیروز از ایشان خواهش کردم با کمال آزادی آنچه که به نظرتان میاید بنویسید والان هم از مجلس تقاضا می کنم که اگر مجلس تشخیص میدهد که مطلبی را نباید عنوان بکنیم . یهنی عنوان می کند . بعدا میگوید خوب حالا اگر این چنین مصلحتی هست که هیچی اگر این است این را عنوان نکنید . اگر نه واقعا تشخیص می دهید که الا ولله تا جنین نشود . چنین دولتی قانونی نیست تقاضا می کنم که تمام تلاشمان را بکار ببریم زیرا من بعنوان نخست وزیر اگر یک روز دیگر هم باشم هزگز به کسی شرعا حق و اجازه نخواهم داد که صحبتهائی نظیر آن برادرمان دررابطه با نخست وزیری بزنند من بعنوان یک فردی که ازشخصیت نخست وزیری درجمهوری اسلامی باید دفاع بکنم آنچنان دفاعی خواهم کرد که حق دفاع باشد زیرا که درآنجا مساله دراین نیست که یک چیزی گفتند و گذشت و تمام شد وعیب ندارد ، کوتاه بیائید . این حرفها نیست . این ها پایه های جمهوری اسلامی هستند واگر تردید داشته باشیم . این تردید باید مطرح بشود وقاطع و صمیمی وجدی حل بشود واگر مطلبی هست بنا به دلایلی این مطلب را خدمت برادرمان ریاست جمهوری هم عرض کردم شما پذیرفتنید . از جمله نخست وزیری شدن من . کدام یک از ماها معتقد هستیم که درجامعه از من صالحتر وجود ندارد چه کسی مدعی است که چنین چیزی بوده است . یک مجموعه شورو بررسی بوده ازما صدو نود و چندنفر ، یکصد و پنجاه سه نفرمان به این نتیجه رسیدیم که حالا این شخص را می فرستیم که شروع کند . من چه موقع ادعایی کردم که من برای کار صالحترین فردی هستم . اما مجلس یک اکثریتی گفت که آقا همه مان این آدم را می شناسیم نقاط ضعفش را هم می شناسیم این نخست وزیر بشود . حالا مجددا ما بیائیم و بحث کنیم که بلی ، دراصل مساله هم مطلب هست ، این صرفنظر از منطق باید کاری را درآینده انجام بدهم مصلحت جمهوری اسلامی نیست وچه بسا مسائلی را بدنبال داشته باشد من وارد مساله دولت و برنامه دولت نمیشوم برای اینکه احساس می کنم که مجلس به آنجا نرسیده است که اجازه چنین چیزی را به من بدهد . فقط آن مقدماتی را که توضیح دادند من هم چیزهائی که بنظرم می رسد عرض میکنم . مسلم این است که این اشکالی که همه ما داریم این است که مجلس برای اولین بار تشکیل میشود . قانون اساسی برا یاولین بار پیاده میشود ، آئین نامه داخلی ملس برای اولین بار  بطور آزمایشی پیاده میشود ، نخست وزیر برای اولین بار تعیین میشود وزراء هم به شکلی که بایستی در جمهوری اسلامی باشند اولین باز است وبرنامه هم اولین بار است ( یکی از نمایندگان – و رئیس جمهور هم همینطور اولین بار است ) خوب، اینها با اشکال روبرو میشودند طبق آئین نامه داخلی مجلس باید ظرف 10 روز دولت معرفی بشود . طبق قانون اساسی بای رئیس جمهور ، وزیر را تصویب بکند . خوب رئیس جمهور که مجبور نیست که همان روز اول تصویب بکند . رئیس جمهور می گوید من حق دارم . شما یکنفررا معرفی کرده ایند من باید اورا تصویب کنم بنابراین باید به من مهلت بدهید که من درباره او تحقیق کنم . رئیس جمهور تحقیق می کند روز آخر دهم ساعت یک بعدازظهر به این نتیجه می رسد که آری میشود که اظهار نظر کرد . خوب حالا نخست وزیر چطور این وزیر را بنشاند ودر حد مجلس بک برنامه ای بنویسد و به مجلس بیاورد بنابراین اینها اشکال است . اینها هیچ مساله ای نیست این قانونه را دولت خارجی برایمان نیاورده است ما همه خودمان نشسته ایم واین قانون را نوشته ایم . ممکن است یک چنین نقاط ضعفی داشته باشد این نقاط ضعف اصولی هم نیست . ما خودمان همچنانکه نشستیم واصل قانون رابعنوان آئین نامه داخلی نوشتیم . بازهم می بینیم یک اشکالی دارد . می گوئیم این آئین نامه بطور آزمایشی قرار بودکه دوماه باشد حالا سرپنجاه و هشت روز معلوم میشود که بایستی بعضی از مواردش تغییر پیدا کند دراختیار مجلس هم هست . می نشیند وواقعا می بیند که قابل پیاده شدن نیست . آئین نامه داخلی را باید آن موادی را که تغییر بدهد قبل زا اینکه به دو ماه برسد تغییر می دهد همچنانکه در بعضی مواردش این چنین کاری را کرده ایم .درباره برنامه دولت واقعا هم من این کار را کرده ام . دلیلش همین است که یکی از دوستان دیدند که امضاء یکی از وزراء پای آن برنامه ای که داده بود هست اما این برنامه نه وحی منزل است نه یک چیز منسجمی است که سالهای سال گروههای مهتلفی رویش کار کرده باشند و آورده باشند ونه چیزی است که بخواهیم بگوئیم الله و لله منحصرا همین باید کار دولت باشد من بارها دراین مدت به برادرمان رئیس جمهور گفتم که ما با داشتن مجلسی که دویست و بیست یا سی ، یا بیشتر ودرآنیده دویست وهفتاد نفر عضو دارد واینها هرکدام بهکمک حداقل شاید بطور متوسط بیش از ده هزار نفر نماینده دارند که مراقب باشند درنقاط مختلف کشور کار خلاف انجام نشود . خوب من که از طرف یک دولت خارجی اینجا نیامده ام ، درباره برنامه دولت میشود دوباره به مجلس دعوت بشوم که آقا آن قسمت برنامه را با اینکه ما تصویب کرده بودیم درست نیست عوض کنید . خوب عوض می کنیم یا این که نه همچنانکه همین خواهد بود برنامه هائی را مجلس تصویب می کند و به دولت ابلاع می کند دولت هم درحد توانائی خودش عمل می کند . من چون این مطلب را فکر می کنم باید مجلس رویش تصمیم بگیرد معتقد هستم که روی اعضاء کابینه بمناسبتی که همان اول عرض کردم چون این جریان مستقیما پخش میشود آقای رجائی مثلا بعنوان وزیر آموزش و پرورش معرفی میشود . یکی از برادران ویا خواهران خبری شنیده مثلا آقای رجائی سرجهارتا دانش آموز را بریده است نرسیده است که تحقیق بکند . خوب می آید اینجا و می گوید آقا من با رجائی مخالف هستم زیرا سرچهار نفر را بریده است . این جریان مستقیم پخش میشود مردم اینطور نیست که کارشان را اول کرده باشند و بنشینند واین مذاکرات را گوش بکنند یکی میشنود و می گذرد . بعدا من می آیم واثبات می کنم خیر ،‌چنین چیزی نبوده است . آن برادر و خواهر می آید و می گوید من عذر می خواهم خیال کردم اینطوری بوده است سه تا مساله اتفاق افتاده بدون اینکه ما موفق بشویم از حیثیت رجائی بعنوان قاتل درمقابل آن شخص اولی که شیده بود دفاع کند . این را من درباره خودم گفتم چون درگذشته درطرح اعتبارنامه ها برادران و خواهران شاهد بودند که نسبتهائی به آن نماینده میدادیم . بعدا که آن نماینده میامد واز خودش دفاع میکرد ما میدیدیم که اشتباه شده است . خوب عده زیادی نسبت را شنیده اند و دفاع را نشنیده اند . عده زیادی دفاع را شنیده اند ا زنسبت بی اطلاع هستند . بنابراین چونکه من وزرائی را انتخاب کرده ام صدردصد مطمئین هستم که نمایندگان محترم به صلاحیت آنان درحدی که من معرفی خواهم کرد ، رای خواهند داد پیشنهادم این است که قبل از اینکه بحث درروی یک یک وزراء درمجلس مطرح بشود ، یک جلسه غیر علنی داشته باشیم و برادران وخواهران هرمطلبی نسبت به همکاران من هرمطلبی ، ولو احتمال ، ولو حدس ، در حد اخلاق و ضوابط شرعی که داریم این را مطرح میکنند . جواب را میشنوند بعد درجلسه علنی اگر همچنان انتقاد وجود داشت ودفاع به اندازه کافی نشده بود آنوقت برای رد یک وزی ردرجلسه علنی مطرح می کنیم که مردم هم از آن نقطه ضعف مطلع باشند . چون این را باید نمایندگان محترم موافقت کنند به این جهت قبل از اینکه وارد بحث کابینه بشویم تقاضا می کنم رویش بیشتر فکر کنید و تصمیم بگیرید .دکتر سامی- آقای رجائی این نظر شما است .رجائی(نخست وزیر) – این تقاضای من هست نه نظر من که حتما نیست ، تقاضای من هست ومن تقاضا می کنم برای اینکه برادرمان آقا ی دکتر سامی اگر مطرح بشوند من یک چیزی درچهار سال پیش در مطب شان دیدم امروز اینجا نیایم و پشت میکروفون بگویم که بعد آقای دکتر سمامی بیاید و یگوید آقا، این که تو دیدید چنین نکته ای هم تویش داشته است وتو خبر داشتی و میخواستی بیائی ا زمن بپرسی . من چون مطمئن هستم که این امکان برای نمایندگان محترم نیست که دراین فاصله مثلا اگر قرا رباشد درروز سه شنبه مطرح کنیم بروند ویک یک وزراء را ببینند و بگویند که تو آقا ، تو همان نیستی که آن نقطه ضعفی را دارید یا ندارید ؟ واو ا زخودش دفاع بکند واینجا مطرح خواهد شد و طرح و دفاع دریک جلسه نیست من باین جهت خواهش می کنم که نه تنها نظر من هست ، بلکه خواهش من هست من عرض دیگری ندارم وخودم شخصا معتقد هستم که مجلس باید این که وارد کار دولت بشویم این را تصمیم بگیرد من اینجا خودم نشسته بودم درمجموع احساس کردم که اگر مجلس تصمیم نگیرد طرح دولت وبرنامه دولت عملی  نیست اگر چیزی من باید بنویسم که من اقدام کنم اگر چیری برادرمان رئیس چمهور باید بنوسیند که اطلاع بدهیم بنویسند . اگر لازم است که درجلسه دیگری باشد درباره مموع هیات وزراء بنظر من برداشت درست نیست برای اینکه هیات وزراء احتمال اینکه درکل باشد درجائی ندنیده ام و فکر می کنم که می شود بخصوص با توجه به مساله تصویب نخست وزیر چند نفر از وزراء نباشند . من خودم بهیچ وجه این وضع را جالب نمی بینم و جدا معتقدم که برادرمان رئیس جمهور هر چه زودتر در مورد آن چند نفر دیگر هم جواب بدهند بنده دیروز حدود ظهر خدمت ایشان بودم و می گفتند به یک تحقیق دیگر احتیاح دارم منتها فکر می کنم که این کار را میشود دراین فاصله انجام داد یعنی الان برنامه دولت دراین حد وبا این وزراء مطرح بشود درصورتیکه بنظرمن تمام برنامه قابل طرح است و بعد بقیه وزراء را ضمن اینکه ایشان اعلام میکنند من هم معرفی می کنم موفق باشید .رئیس- اظهارات جناب آقای نخست وزیر را هم شنیدیم البته آماده این اظهارات هم بودم یعنی صبح ما یک جلسه طولانی داشتیم وراجع به این مسائل بحث کردیم برای ما روشن بود که این بحث ها پیش می آید ویک مقدار از مسائل گفته شد و تقریبا ذهن همگی ما الان روشن است که باید چه بگنیم یک پیشنهاد مشخصی که آقای آیت دادند و بعضی از آقایان دیگر هم بعدا همان پیشنهاد رادادند و اظهارات آقایان هم بود این بود که آقای رجائی همین حالا ودر جلسه امروز مجلس یک معرفی نامه رسمی نسبت به این افرادی که مسلم شده اند بفرمایند والبته من خواهش می کنم که یک تلفنی هم به آقای رئیس جمهور هم دراین فاصله بشود اگر افرادی هستند که اضافه شده اند بفرمایند چون قرار بود کسانی که بعدا به نظر ایشان موافق می آید اضافه بکنند ، ایشان امروز معرفی نامه رسمی به مجلس بنویسند البته بازهم مشکل وزرای معرفی شده اگر این را بپذیریم که باید جداگانه باشد قسمتی از آنهم مربوطظ میشود به دیگران اگر آقایان بعدا مته به خشخاش نمی گذارند و بگویند اینها از هم جدا نبود وما متوجه نشدیم . برنامه های هر وزراتخانه ای لااقل دراین نوشته آقای رجائی که داده اند مشخص است آقایان برنامه هروزراتهانه ای را مینخوانند و دیگر لازم نیست که ایشان دوباره ببرند این برنامه را و تفکیک کنند وآن قسمت را برگردانند چون این کار خودش یک مقدار وقت میخواهد و فردا خواهید گفتم که دست ما نرسیده است چون امروزکه نمیرسد و به مجلس هم داده نشده است آقای آیت یکی از ریزه کاری هایشان این بودکه می گفتند بایستی به ملس داده بشود که البته اینهم یک اختمامل خیلی ظریف ادبی درآئین نامه است با توجه به اینها ، یک پیشنهاد مشخص که مشکل را حل بکند این است که ما امروز نامه را از جناب آقای رجائی می گیریم و بحث درباره برنامه دولت و هم وزرای دولت را که معرفی شده اند به روز سه شنبه موکول می کنیم .فواد کریمی – هیات وزیران باید معرفی بشود .رئیس- هیات وزیران ؟ یکی از ایرادات آقایان هم این بود که هیات وزیران با چهارده نفر صدق نمی کند ، البته با چهارده نفر که برای ما مطرح شد صدق می کرد اما اگر دوازه نفر باشند چون یکی ا زایرادات هم درمورد وزرای مشاور بود که بازهم توضیح داده شده است ومن دیگر توضیح نمی دهم ، شورای انقلاب درحدود دوسال یا یک سال و نیم است که دارد عمل می کند .معین فر- اگر اجازه بفرمائید بنده توضیح می دهم .رئیس- بله توضیح می خواهم از شما ، آخر ببینید درمورد وزیر مشاور در امور اجرائی یکسال و نیم است که آقای مهندس بازرگان این وزیر را معرفی کرده اند وشورای انقلاب هم قبول کرده است واو کار کرده است ولی شما این را بعنوان یک کار قبول شده ای نمی پذیرید ؟ این که آقای دکتر سحابی در مورد سازمان امداد گفتند صحیح است وهمین است که تصویب  شد که تحت نظر وزیر مشاور باشد . البته وزرات صنایع را که گفتند من درست درنظرم نیست وباید این را روشن کنیم یعنی حداقل خودمان باید بنشینیم و بحث کنیم وروشن کنیم که آیا چنین چیزی هم داریم یا نه ؟ درنوشته هائی که بمن داده اند یک بحث جدیدی مطرح شده است همین جا مجلس ضمن دادن رای اعتماد خود این پست های جدید را هم اگر بنا باشد تصویب می کند اینهم باز یک شبهه ای است و نمیشود روی آن بطور محرز ایستاد چون بعد از آن دوباره حرف و بحث خواهیم داشت حالا البته اگر شما توصیحی دارید دراین جهت بفرمائید تا ما از این نقطه بگذریم ببینیم هیات وزیران داریم یا نداریم آقای معین فر بفرمائید .معین فر- بسم الله الرحمن الرحیم . عرض میشود که اولا نکته مربوط به اینکه کل هیات وزراء باید معرفی بشوند ویا تعدادی از آنها . بنده یک جوابی خدمتتان عرض می کنم وآن این است که نخست وزیر چون می تواند مسوولیت یک یا برخی از وزراتخانه ها رابرطبق قانون اساسی برعهده بگیرد بنابراین برفرض اینکه بعضی از وزراتخانه ها را معرفی نکند باز بقیه را که معین کرده است صدق هیات وزیران می کند وبه هیچ وجه نیازی به اینکه تمام اعضای کابینه را معرفی کند وجود ندارد یعنی مسوولیت آن وزارتخانه هائی را که معین نکرده است خود نخست وزیر بعهده گرفته است .دکتر سامی – چنین چیزی درقانون اساسی نیست .رئیس- آقای دکتر سامی ماده 141 را نگاه بکنید .معین فر- وقتی که شما رای اعتماد دادید مفهوم آن این است که نخست وزیر مسوولیت را برعهده گرفته است وازاین بابت هیچ اشکال قانونی ندارد ونباید زیاد اصرار داشته باشیم چون ما می خواهیم مشکل را حل بکنیم و نمی خواهیم مشکل جدیدی را اضافه کنیم .اما در مورد مساله وزیر مشاور در امور اجرائی . بله عملا د ردولتهای سابق میشد و عملا هم در مورد شخص آقای فروهر یکبار انجام شد ولی مفهومش این نیست که قانونی برای اینکار گذشت اگر یکنفر را به عنوان وزیر مشاور در امور اجرائی در شورای انقلاب قبول کردیم مفهومش این نیست که یک قانونی را گذرانده ایم و گفته ایم که چنین پستی را می خواهیم باشد اگر می خواهیم باشد قانون اش باید بیاید و قانون باید به تصویب برسد بنابراین مادامی که نرسیده است به صرف اینکه در دولت موقت شده است یا در سابق قبل از اینکه ما قانون اساسی داشته باشیم شده است این مطلب قابل قبول نیست . قانون اساسی ما صراحت دارد تعداد و وظایف وزراء را صراحتا می گوید که قانون باید معین بکند اما این نکته که گفته شد که ما قانونی نداریم . چرا داریم ، قوانین گذشته ( آنهائی که قانون بودند ) مادامی که الغاء نشده است بقوت خودش باقی است قانون تاسیس وزرات مسکن و شهرسازی مادام که الغاء نشده است بجای خودش باقی است بنابراین وزیر مسکن و شهرسازی ما می توانیم داشته باشیم ولی چون قانونی و مجوزی نداریم برای اینکه وزیر مشاور در امور اجرائی داشته باشیم ولی چون قانونی و مجوزی نداریم برای اینکه وزیر مشاور درامور اجرائی داشته باشیم بنابراین اگر نیاز به این است یا طرح بدهیم یا قانون بعدا بیاوریم اما در مورد سرپرست فولاد ایران ، به هیچ وجه در شورای انقلاب تصویب نشد که بعنوان وزیر مشاور باشد وبه هیچ وجه آن کسی هم که معین شد عضو کابینه نبود درهیات دولت هم شرکت نمی کرد و قانونی هم از این بابت نگذشت . وضع خاصی که ذوب آهن داشت درآن برهه زمانی خاص تصمیم گرفته شد نه تصویب کرده باشیم بلکه تصمیم گرفته شد یکنفر را بصورت اخص برای آن کار معین بکنیم وبرای آن کار بگذاریم بدون اینکه عضو کابینه باشد یا وزیر مشاور باشد بنابراین اگر بازهم نیازی داریم که وزارتخانه جدیدی تاسیس کنیم یا وزیر مشاور خاصی باشد که اینکار را به عهده بگیرد این نیاز به قانون دارد . واما در مورد بهزیستی . من از آقای دکتر لواسانی خواهش کردم که اگ رقانون خدمت شان هست ببینند اگر واقعا درقانون نوشته شده است چون هم من شک دارم هم ایشان شک دارند هم آقای دکتر زرگر که وزیر بهداری بوده اندواقعا قانون را نگاه می کنیم اگر درقانون نوشته شده است که تحت نظر وزیر مشاور ، بنابراین می توانیم وزیر مشاور خاصی برای اینکار معین بکنیم و معرفی بکنیم اما اگر نوشته نشده باشد این هم مثل آنهای دیگر است متشکرم .رئیس- اجازه بدهید دیگر صحبت نباشد چون این توضیحات لازم بود پس ما تنها راه حلی که داشتیم این بود که آقای رجائی این کابینه شان را با این اسامی روشن شده و تصویب شده معرفی کنند مشکل جزئی که هنوز با این دقت مجلس واین زیزه کاریهائی که دراینا میشود احتمالا باز مطرح بشود از اینهم بگذریم تا بعد در جلسه سه شنبه بااین مشکل مواجه نباشیم وآن این است که اگر فرض کنمی که وزرای ایشان همان دوازده نفر بخواهند بمانند بعنی با این توضیحاتی که آقای معین فردادند ممکن است ما یکی از وزرای مشاور را داشته باشیم و بیشتر نداشته باشیم اگر روی دوازده وزیر بخواهند کابینه معرفی کنند وبقیه وزارتخانه ها ار همینطور به قانون اساسی واگذار کنیم که گفته است : ‹‹ برخی از وزارتخانه ها را آقای نخست وزیر می توانند داشته باشند ››‌به آن اکتفا بکنیم این ایراد بعد درمجلس گرفته نخواهد شد که این با هیات وزراء و کابینه صدق نمی کند ودوباره ما مواجه با یک بحث طولانی نخواهیم بود از این بگذریم واگر از این گذشتیم ایشان نامه را بنویسند . والا این مساله خواهد بود . منشی – بله آقا خواهد بود ضرب الاجل معین بفرمائید .رئیس- البته ما زیاد نمی توانیم بحث بکنیم یکی ، دو نفر از آقایان که روی این نکته بخصوص نظر روشن دارند که ما با فرض اینکه دوازده وزیر معرفی می کنیم خوب آقای رجائی هم ممکن است خودشان سرپرستی ، یکی ، دو وزارتخانه را برعهده می گیرند واین صراحت قانون اساسی است بقیه را هم می توانند بعدا سرپرست بطور موقت تعیین کنند تا وضع بعدی روشن بشود با توجه این مساله آقایان بحث بکنند .منشی – آقایانی که نوبت گرفته اند یکی یکی می خوانم آقای اصفهانی بفرمائید .اضفهانی – بسم الله الرحمن الرحیم . من فکر می کنم اگر افرادی که معرفی شده اند دوسوم کل وزراء باشند این دیگر صدق هیات وزیران را بکند واز این جهت دیگر اشکالی نیست ولی این مساله را باید حل کنیم که اگر دو جلسه تمام برای همین هیات وزیران وقت صرف بشود برای دیگرانی که جزو همین هیات هستند چه خواهیم کرد‌ ؟ آیا درآن جا قانونی داریم ؟ آئین نامه ای داریم ؟ چون ظاهرا دراین آئین نامه چیزی دیده نمیشود .رئیس- برای اینکه آقایان دیگر این را تکرار نکنید همان آئین نامه یک مطلب دارد که عبارت از این است ‹‹‌ با تشخیص رئیس مجلس و تصویب مجلس این دو جلسه می تواند بیشتر طولانی بشود اشکال آئین نامه ای ندارد وبرفرض هم که داشت آئین نامه را اصلاح می کنیم .منشی – آقای حبیبی بفرمائید .دکتر حبیبی – بسم الله الرحمن الرحیم – عرض میشود اگر ما اولا سه نفر وزیر مشاور را از بیست و یکنفر کم بکنیم میشود هیجده نفر ، واز این هیجده تا اگر یازده نفر باشند وکم و بیش می توانیم بگوئیم حدود دو سوم است ثانیا اصل یکصد و سی و ششم قانون اساسی تقریبا ناظر به این مورد است که م یگوید اگر نیمی از هیات وزراء تعبیر کرد مجددا باید رای اعتماد گرفت بنابراین اگر نصف وزراء هم باشند وواقعا صدق هیات دولت می کند ودیگر اینجا بنظر من مته به خشخاش گذاشتن معنائی ندارد یک خواهش هم از آقای نخست وزیر داشتم که اگر اجازه بفرمائید همین الان بگویم .رئیس- بله بفرمائید .حبیبی – عرض من این است که آقای نخست وزیر فرمودند که درمورد وزراء آن ماجرائی که درمورد وکلا اتفاق افتاد ، اتفاق نیفتد بخاطر این که آبرو و حیثیت و شرف و کرامت انسانی بیش ا زاین ارزش دارد من از ایشان خواهش می کنم که این را الان باخدای خودشان عهد بکنند که در مورد رادیو وتلویزیون و روزنامه ها سعی بفرمایند که این مساله رعایت بشود که دیگر این ماجرا که تا الان گرفتارش بودیم و حتما امروز ظهر هم باز در رادیو گرفتارش خواهیم بود اتفاق نیفتد .منشی – آقای دکتر دیالمه .دکتر دیالمه – پذیرفتن یک تعدادی از نفرات بعنوان هیات وزیران اشکالی را از نظر قانون اساسی پیش نمی آورد ولیکن مشکل دیگری دارد وهمان توجیهی است که جناب آقای رجائی درمورد یکی از مواد آئین نامه الان مطرح فرمودند ایشان در مورد معرفی کردن وزیران در مدت ده روز مساله رااینطور مطرح کردند که ما با مشکلات درتماس بودیم واولین بار است که میخواهیم اینکار را بکنیم وقاعده مساله را طوری وانمود کردند که چون اولین بار است میشود قانون را زیر پا گذاشت و میشود قانون را درطول مدت این ده روز در نظر نگرفت ولی شما ( همهمه نمایندگان ) عین متن را نوشته اند ودر مشروح مذاکرات می آید ایشان فرمودند که چرا در ظرف ده روز معرفی نشده است واولین بار بوده است که نخست وزیر انتخاب شده است اولین بار بوده است که ما میخواستیم وزیر انتخاب بکنیم واولین بار بوده است که رئیس جمهور میخواسته تصویب بکند وچون درآن ماده بوده است که به تصویب رئیس جمهور برسد این اشکال وجود داشته است که رئیس جمهور میگفتند که من بایستی دراینمورد نظر بدهم .رئیس- من خواهش کردم که مختصر بفرمائید.دیالمه – آقایان اعتراض کردند ومن توضیح دادم .موسوی تبریزی – استلالال خوبی کردند که قانون این طور است و دست وپا را بسته است .دیالمه – ایشان استدلال کرده اند که قانون دست و پا را بسته است قانون آمده است که دست وپا را ببندد ما همیشه میخواهیم از گیر قانون فرار کنیم . ما تمام تاکیدمان دراین است جناب آقای رجائی در مقایسه قوه مقننه با قوه مجریه مساله را مطرح کردند و قاعده تا درصحبت شان همان نیش ونوش هم بوده .رئیس- شما چیزهای دیگری را دارید میگوئید .دیالمه – آخر این مسائل برگشت میکند به اینجا .رئیس- الان من میگویم روی این موضوع بحث کنید .دیالمه – ما آمدیم واین دوازه نفر را پذیرفتیم ودر مورد بقیه افراد شش ماه طول شکید وایشان گفتند که آقای رئیس جمهور نظر نداده اند ما درمقابل این جه بکنیم ؟ اگر ما امروز هیات وزیران را به صورت کلی بپذیریم وآن را قبول نکنیم تا همه اینها مطرح بشوند ، یک بحثی است وما میتوانیم دراین مساله دریک حالت فاعلی باشیم اگر ازآن طرف باشد باز مجلس دریک حالت انفعالی قرار میگیرد که هیچ کاری نمیتواند بکند آنوقت هم ما حول وحوش این بحث بودیم که با صراحت مسائلی مطرح بشود الان باز شما میفرمائید که یک تلفنی هم بزنند واز آقایان هم بپرسند بامساله تلفن واینها درست نمیشود خواهش ما زا جناب آقای رحائی این است که تشریف ببرند پیش آقای رئیس جمهور و درآنجا کابینه را مشخص بکنند ایشان هم یک کلمه درزیرآن نبویسند که تصویب شد همین . نه جمله دوخطی میخواهد نه جمله سه خطی میخواهد نه چند پهلو میخواهد که اینجا درمورد آن بحث کنیم بعد هم بیاینداینجا ومطلب مطرح بشود.منشی – آقای صباغیان بفرمائید .صباغیان – بسم الله الرحمن الرحیم . مشکل من قسمت اول بودکه اشکال قانونی ندارد که برادرمان آقای دکتر حبیبی توضیح دادند ولی مساله دیگری را که میخواهم بگویم که هم به مسائل مملکت ارتباط دارد وهم به آبروی مجلس وآبروی رئیس جمهور وآبروی نخست وزیر من واقعا اعتقاد ندارم که یک کابینه یازده نفری یا دوازده نفری پیشنهاد بشود آخر این نصف اساس کابیه معرفی نشده است واگر خدای نکرده فردا یک مسائلی باشد وبه توافق نرسد عکس العمل این دربین مردم که چشم دوخته اند به ایندولت و نخست وزیر خوب نیست . ضمن اینکه عکس العمل خارجی آنهم عکس العمل بدی است من پیشنهاد میکنم که اگر یکی دو روز به تاخیر بیفتد ایرادی ندارد . یک موقع است که احساس میکنندکه اشکالات جزئی است وبرطرف میشود ولی اگر قرار باشد که اشکالات یک خرده از این جزئی بیشتر باشد واز عمق بیشتری برخورداردباشد وبه آن جائی برسد که آقای رجائی به آقای دکتر بنی صدربگویند اگر شما با اینها موافقت نکنید من هم نخست وزیری را نمیپذیرم ، اگربخواهد چنین مسائلی باشد واقعا دور از انصاف است که ما کابینه ای را بیاوریم و نسبت به برنامه دولتی بحث بکنیم که یازده و دوازده وزیر داشته باشد که مسائل اساسی بعضی از وزراء مثل وزیر خارجه ، وزیر بازرگانی … یا مساله ای که گفته شد درمورد وزرات کشور درست است که منع قانونی ندارد ولی روح قانون یک مقداری مشکل ایجاد میکند که خود شورای نگهبان که ماموریت نظارت بر انتخابات را داد و بقیه انتخابات را باید انجام بدهد یکی از تصمیم گیرندگان مجری این انتخابات باشد درست است دراصل 141 واصولی که مربوط به شورای نگهبان است مانعی دراین کار نیست ولی از نظر روح قانون ممکن است بریا آدم جای سوال باشد ومن پیشنهادم را مجددا تکرار میکنم وخواهش دارم که یک مقداری عقب بیفتد تا اینکه وزرای اصلی به این وزراء اضافه بشوند . متشکرم .منشی – آقای محلاتی بفرمائید .محلاتی – بسم الله الرحمن الرحیم ، بنده فکر نمیکردم که اینقدر وقت مجلس امروز صرف مقدمات طرح هیات دولت وبرنامه او بشود از نظرقانون اساسی که خیلی از آقایان تذکر دادند که معرفی کنند ذکر نشده است وخود حضرت عالی هم مکرر فرمودید که بهر نحوی این وزراء را باید مجلس بشناسد .رئیس- حالا روی آن بحث نکنید شما روی این قسمت اخیر بحث بفرمائید .محلاتی – واما روی این قسمت دوم ، یک اشکالات جزئی است . این آئین نامه ای که بدون بجربه تنظیم شده بود یک مشکلاتی با این آئین نامه داشتیم که همان اول وقت شما میتوانستید این مشکلات را رفع بفرمائید الان دولت برنامه اش را داده است ووزرائی را هم که یکی ، یکی مجلس باید بشناسد و برنامه شان را طرح کنند تاحد چهارده نفر معرفی شده اند وبقیه را هم آقای رئیس جمهور هنوز مخالفت نکرده اند ومشغول تحقیق هستند و تمام میشود ان شاءالله بنابراین هر ساعتی که ما از کارمان به وسیله این آئین نامه که حالا فلان ماده اش مثلا کم و زیاد است ، خوب ، اینها دست خود آقایان است و فوری میتوانند انجام بدهند ومن عقیده ام این است که مجلس از همین امروزکار خودش را شروع بکند ونسبت به یک یک وزراء که بیش ا زاین نه وقت مردم نه وقت دولت را بگیرد واین وضع پیش نیاید .منشی – آقای موسوی لاری .رئیس- درحد این پیشنهاد صحبت کنید که ما امروز نامه آقای رجائی را بگیریم و برای سه شنبه برنامه بگذاریم یا نه ؟موسوی لاری – بسم الله الرحمن الرحیم الله الرحمن الرحیم الله الرحمن الرحیم الله الرحمن الرحیم تذکری راجع به گفته های برادرمان آقای معین فر چون دررابطه با همین مساله است عرض میکنم ایشان فرمودند که چون آن پست هائی که دردولت موقت بوده است جنبه قانونی نداشته است الان نمیشود برای آن وزیری تعیین کرد دراین گفته ایشان یک تناقض بود که میگفتند چون آقای نخست وزیر برای تعدادی از وزارتخانه ها وزیر تعیین نمیکند و مجلس به همین برنامه راو میدهد پس خود آقای نخست وزیر مسوولیت آن وزارتخانه ها را قبول می کنند ، از آن طرف عمل شورای انقلاب را ایشان نمیتواند مستند قرار بدهد میگوید چون وزیر مشاور درآن زمان یک ماده قانونی نداشته است بنابراین قانونی نیست اما از این طرف عمل مجلس شورای اسلامی را مستند قرار میدهد ومیگوید ولو اینکه وزراء کامل نیستند اما آقای نخست وزیر مسوولیت آن وزارتخانه ها را به عهده گرفته است واین جنبه قانونی پیدا میکند این تناقص درگفتار آقای معین فر است .رئیس- شما چیزهایی اضافه ای میفرمائید .موسوی لاری – اجازه بدهید این اضافه نیست ودر رابطه باهمین مساله است اما دررابطه با اینکه اگر ده ، دوازده وزیر معرفی بشوند این هیات وزیران آن چیزی که ما واقعا میخواهیم هست یا نیست ؟ صحبت هائی شد ، معلوم است که ملت ما منتظر یک دولت قوی است که بتواند کارها را انجام بدهد من از خود آقایان نمایندگان میپرسم اگر ما به دولتی رای بدهیم که چشم انتظار آمدن پنج وزیریا ده وزیر دیگر است و منتظر است که آنها هم بیایند و بتوانند با هم کارهای مملکت را انجام بدهند این نخست وزیری که نمیداند آن وزراء تعیین و تصویب خواهند شد یا نه ؟ آیا میتواند انقلابی عمل بکند یا نه ؟ و مساله دیگر آنهائی که تا حالا صحبت از هماهنگ بودن مجلس با خودشان ودرخط بودن دولت میکنند دولت باید درخط آنها باشد وومجلس هم هماهنگ با آنها باشد .رئیس- آقای موسوی این مربوط به صحبت ما نیست .موسوی – این در رابطه با همین موضوع است آیا دولتی که هشت وزیر یا ده وزیرش کم است با این وضعی که تا حالا پیش آمده است این دولت مطمئن است که درآینده برایش مشکلاتی ایجاد نمیشود ؟ باید روی این مسائل دقت بشود و بنظر من با این شکل هیات وزیرانی که ما میخواهیم نیست واین دولتی نیست که بتوان به آن رای اعتماد داد .منشی – آقای امام کاشانی .امامی کاشانی – بسم الله الرحمن الرحیم . من میخواهم عرض کنم که اگر آقای نخست وزیر بخواهند که همین تعداد را به مجلس معرفی کنند دوطرف قضیه از نظر قانون اساسی لنگ است برای اینکه درماده 141 دارد ‹‹ که نخست وزیر در مورد ضرورت ›› این چه ضرورتی است ؟ و همچنین تصدی برخی از وزارتخانه ها یعنی واقعا تصدی هفت ، یا هشت وزارتخانه است اصلا میشود گفت که تصدی اینجا صدق پیدا میکند ؟ لذا با اصل 141 مخالف است .مطلب دیگر که مهمتر از این است که جناب آقای هاشمی میفرمودید که ازاین اشکال جزئی بگذرید من عقیده ام این است که اشکال مهمتر این است که بیان جناب آقای رئیس جمهور دقیقا عدم تصویب است برای اینکه معنای ‹‹‌ تصویب‌ ››‌یعنی ‹‹ قبول ››‌ حتی اگر ایشان بنویسند مررد تایید است بازهم خلاف قانون اساسی است . من این را اعلام خطر میکنم به مجلس محترم که اگر این معرفی آقای نخست وزیر تایید بشود ودراینجا رای تمایل داده بشود چند روز دیگر این ندا بلند خواهد شد که مجلس قانون اساسی را زیر پا گذاشت .نمایندگان – احسنت – صحیح است .منشی – آقای آیت .آیت – بسم الله الرحمن الرحیم . درمورد این وزرای معرفی شده بنظر من این کابینه است مطابق اصلی که داریم چون بیش از نصف است چند تا وزیر هست که بعنوان مشاور هستند وقبل از انقلاب هم قانونی داشتیم که اگر لغو نشده باشد که چند نفر وزیر مشاور میتواند ایشان داشته باشد واین احتیاج به تصویب جدید نیست برای بقیه وزارتخانه ها هم سرپرست تعیین میشود چون الان مملکت وضع حساسی دارد همین الان که بدون دولت هستیم لااقل یک نیمه دولت خواهیم داشت بعد که بقیه معرفی شدند آن بقیه را مجددا رای اعتماد می گیرند وبحث بشود واز نظر من اشکالی ندارد و می توانیم این را مطرح کنیم .رئیس- آقای حائری زاده .حائری زاده – بسم الله الرحمن الرحیم . عرض کنم که اگر مساله اصل 136را که آقای دکتر حبیبی هم تاکید کردند در نظر بگیریم جون این تعداد وزراء بیشتر از نصف میشود درآخر اصل 136 قید می کند که اگر تک تک وزراء‌ عوض شدند یا تصویب شد بعد به نصف که رسید یک تایید مجدد برای هیات دولتی که تکمیل شد لازم خواهد بود که این قابل حل است ولی اگر به اصل 141 توجه کنیم که سه تا عامل تصویب نهائی برای هیات دولت داریم یک رئیس جمهور است ، یکی نخست وزیر و یکی هم مجلس ، واین که هیچکدام از اینها مسلما نخواهند توانست که صددرصد تصریحا بگویند که خیر مورد قبول قطعی ما است و درضمن با این گفته آقای رئیس جمهور مساله حل است که ایشان تایید ضمنی کرده اند وبا اینکه جمله آخر را آقای امام کاشانی میفرمایند اینجا صراحت آخر رادارد درعین حال گفتند نظر مخالف ندارم یعنی نخواسته اند بگویند که صددرصد مورد قبول مااست ، خوب ما هیچوقت نمی توانیم مساله هیات دولتی را که به سه عامل رئیس جمهور و نخست وزیر و مجلس وابسته است این را قابل قبول صددرصد هر سه عامل بکنیم این نخواهد شد ولی جمله آخر، کاررا برای ما حل کرده است یعنی قانون اساسی اینجا عمل شده است .یکی از نمایندگان – حل نکرده است .حائری زاده – جمله آخر حل کرده است یعنی تصویب رئیس جمهور هست نظرمن این است و شما نظر خود رابعدا اعلام می کنید اجازه بدهید من نظر خودم را بگویم این نظر شخص من است وممکن است که غلط باشد . هرکس نظر خودش را می گوید این دولت الان به عنوان هیات دولت تلقی میشود چون بیشتر از نصف است واگر صلاح باشد من پیشنهاد می کنم که د ریک جلسه غیر علنی غیر رسمی فقط این مساله شکافته بشود که بقیه وزرائی که مانده اند وهنوز تصویب نشده است آیا درحدی خواهد بود که این بحث ها نسبت به وزرای بعدی کاری خواهد کردکه درنهایت احتمالا دولت رسمی زائیده از مجلس شورای اسلامی را به سقوط خواهد کشاند ما تایید نکنیم  و بگذاریم تا تمام هیات دولت مشخص بشود بعد تایید کنیم . خدمت آقای رفسنجانی هم یادداشت داده ام پیشنهاد کردم که علاوه براین جلسات علنی دو جلسه غیرعلنی غیررسمی داشته باشیم که کاملا این مسائل شکافته بشود که نصف این هیات وزیران را متزلزل نگذاریم ، این شکافته بشود وبعد هم دیگر برای ما مساله ای نیست اگر قصوری هم درماده 179 آئین نامه داخلی باشد میشود که تمام پیشنهادات را جمع کنیم و کمیسیون تدوین آئین نامه یک خلاصه ای بدهد که این مسائل بعدی را برای تک تک وزیران حل کنیم .منشی –آقای بجنوردی .بجنوردی – بسم الله الرحمن الرحیم . روح قانون اساسی وقتی میگوید رئیس جمهور باید هیات وزراء و تک تک وزراء را تصویب بکند ناظر به این مساله است که میخواهد دربین قوای مجریه یک پارچگی و هماهنگی وجود داشته باشد وبنظر من کسانی که قانون اساسی را تدوین کرده اند و به رفراندوم گذاشته اند توجه باین واقعیت داشته اند هیات بررسی صلاحیت نخست وزیر بما گفتند که برادرمان آقای رجائی میتوانند با ریاست جمهوری و مجلس هماهنگی بکنند . برای اینکه ثابت بشودکه میتوانند با ریاست جمهوری هماهنگی بکنند ایشان میباید فرمولی را پیدا بکند که برسروزراء با رئیس جمهور بتوافق برسند وخود ایشانهم اجازه بدهند که این عدم هماهنگی و عدم توافق حتی به آنجا بکشد که رادیو رسما علیه رئیس جمهور ادعا نامه صادر بکند وما بخواهیم برسرامور اجتماعی وفشارها …رئیس- شما چرا بحثهای دیگری را پیش میکشید .بجنوردی – بخواهیم چیزی را تحمیل بکنیم .رئیس- شما یک چیزهای دیگری را باید بگوئید یک چیز دیگری میگوئید .  بجنوردی – من معتقدم اگر دولت موفقی داشته باشیم و بتوانیم کمک موثری به برادرمان آقای رجائی بکنیم روی این نکته باید تکیه بکنیم که به ایشان کمک بکنیم که هماهنگی بیشتری بتوانند بکنند ویک کابینه کاملی را معرفی بکنند بنابراین این دوازده نفر وزیری که بنا است امروز معرفی بشوند من قابل معرفی نمیدانم . منشی – اقای الویری بفرمائید . رئیس- آقای الویری ، ضمنا این تذکر را بدهم که آقای بجنوردی از تریبون سوء استفاده کردند .الویری – بالمجموع صحبتهائی که برادران کردند من تقریبا همه اش را در یک جهت میبینم وآن اینکه اولا به مجلس درست معرفی نشده یعنی هم در تصویبش حرف است وهم در معرفیش به مجلس حرف است وهم درفاصله زمانی که میبایستی توزیع بشود ومورد بررسی قرار بگیرد وهم در برنامه ای که بوسیله افراد دیگر این برنامه تنظیم شده بعد حالا سه چهار تا وزیر عوض شده اند مساله دیگر اینکه حیاتی ترین ومهمترین وزارتخانه ها همینطور مسکوت مانده است من دقیقا احساس میکنم که یک توطئه ای مرتبا در جریان بوده که خط امام را از ابتدای انقلاب تا حالا درکنار قرار داده واین توطئه الان 25-30 روز است که اجازه نداده آن وزیران واقعی که بیایند مملکت را اداره بکنند بخاطر خط فکریشان همینطور کنار افتاده اند . (عده ای از نمایندگان – احسنت ).رئیس- شما دارید بحث های خارجی را میکنید .الویری – من استدعایم این است که به یک نحوی این عقب انداختن زمان را متوقف بکنیم وراه حلی بایستی پیدا بشود یعنی یک ضرب الاجل بایستی تعیین بشود تا درآن فاصله بدون هیچگونه ائتلاف نامیمون که بازیک دولت جبهه ای وبدون خط و بدون جهت مشخص وبدون آن جهت انقلاب که خط امام هست باز دوباره همان بلاها بسرمان بیاید بدون هیچگونه ائتلاف نامقدسی یک دولت خط امامی را روی کار بیاوریم وبه اعتقاد من این مجلس به هیچ وجه حتی اگر آقای رجائی بلرزد اگر اقای رجائی بخواهد کوتاه بیاید این مجلس هرگز کابینه غیر خط امام را تصویب نخواهد کرد .بجنوردی – این باعث تضعیف میشود .کیاوش – آقای بجنوردی دیگران تضعیف میکنند نه ایشان ( همهمه نمانیدگان – زنگ رئیس ) .رئیس- شما دخالت نکنید . آقای گلزاده غفوری بفرمائید .گلزاده غفوری – بسم الله الرحمن الرحیم . بدنیست قبلا یک مزاحی بشود دوستمان گفتند که درتاریخچه مجلس ثبت بشود اولین گفتاری بعداز صدو چند روز بقول ایشان …رئیس- صدا خوب نمی آید آقای گلزاده غفوری گلزاده غفوری – این بیانگر دو مطلب است مسائلی هست حتما مسوولیت نمایندگی اظهارنظر دراین مسائل را ایجاب میکند حالا ببینیم موانع عرضه نکردن ومسائل اصولی درجای خودش . دررابطه با این بحثی که الان پیش می آید چون آخرین حلقه تشکیل مدار کامل ارگانهای سیاسی و قضائی و اجرائی مملکت است بنام اسلام وهر نماینده ای سوگند یاد کرده است که پاسدار حریم اسلام و دفاع از قانون اساسی ودست آورده های انقلاب اصیل اسلامی باشد الان ما مواجه با یک مساله ای هستیم که خیلی دربارة صورت مساله بحث میشود وبحث ما هوی و واقعی مساله که دراعماق اذهان وجود دارد این مورد غفلت است وهمانطوریکه اخیرا بعضی از دوستان گفتند امروز فردا دارد والان که ما اینجا نشسته ایم صده مشکل داخلی و خارجی داریم ما باید توجه کنیم که واقعا مسوولیت نمایندگی دراین مقطع زمانی چه اقتضائی میکند واین مساله مکتبی بودن هم که مطرح است این سوال در ذهن پیش می آید آخر این همه نوسانات که همه هم خیر خواهند . هیچکس شک ندارد دراین که خدای نکرده کسی بدخواه باشد ولذا ما در محیط برادری باید تفاهم بکنیم تاخیر را ندارند خدا میداند بیشتر ازاین هم حالا هرکسی هم نظری دارد دلش میخواهد وضع بعتر بشود واگر هم هشداری برای آینده دارد این هشندارش را میدهد برای ما اینکه دریک وضعی واقع نشویم که باعث خجلت و شرمندگی بازهم نهیب ها وازهمه مهمتر خشم خدا ومردم باشد بنابراین ضمن تذکر اینکه ما دیگر تاخیر را نباید روا بداریم اما مساله این است که ‹‹‌ لا تطلب سرعه العمل واطلب تجویدا ››‌ ماباید این مساله را برای خودمان روشن کنیم ومردم هم باید این مساله برایشان روشن بشود این چه اختلافی است واین چه اختلاف نظری است والا همه اینها مکتبی هستند همه اینها درحدود 17/18 ماه بالاخره شورای انقلاب بوده ومسائل دیگر بوده این مساله را باید حالا ما غیر از مساله شکلیش که حالا اصل 133 چه میگوید و اصل 134 چه میگوید ویک اصل دیگری هم هست که 78 است چون درمجلس خبرگان که درخدمت دوستان بودیم انتظار ما این بود که این نظام جدید، نظام اسلامی یک نظام دگرگون است ودراین اصل 133 نظر دوستان این بودکه وقتی نوشته شده تعداد وزیران وحدود اختیارات ما دلمان میخواست قبلا یک قانونی آورده بشود که ما ببینیم نظام اسلامی ما چه تعداد وزیری لازم دارد وازهمه مهمتر حدود اختیارات آنها است . واین رای اعتمادی هم که بعدا داده خواهد شد باید با توجه به آگاهی به حدود اختیارات آنها باشد . بنابراین سوال اول از برادرمان آقای رجائی این است که ایشان قوانینی را که تا بحال چون من تقربیا 15-20 روز پیش که به اداره قوانین اینجا مراجعه کردم که قانون تعداد وزیران وحدود اختیارات چیست همه جارا گشتند وگفتند ، چنین قانون دسته کرده ای نداریم . سوال این است که اگر بخواهیم براساس قانون قبلی یعنی رژیم سابق یا براساس دولت موقت یا مصوبات شورای انقلاب ، این قوانین را موکول کنیم به رای اعتمادی که بعدا داده میشود روشن بشود که تعداد وزیران وحدود اختیارات ازنظر قانونی چیست یا ما بیائیم مثل همه با توجه به مشکلاتی که داریم مسامحه کنیم . دراین جریان ولی اولین برنامه را این بگذاریم که با توجه به نظام اسلامی ما چه نهادهائی وزارتی واجرائی لازم داریم وچه حدود اختیاراتی اینها باید داشته باشند . این سوال اول که سوال بشود از اداره قوانین وبعد در اینجا مشخص بشود نکته دوم این است که ما یک فصل ششم درقانون اساسی داریم که مربوط به وظائف قوة مقننه است ویک فصل نهم داریم که مربوط به وظایف قوه مجریه است . این اصل 133 و 134 مربوط به قوه مجریه است . دران قوه مقننه اصل 87 داریم . این است دررابطه با سوالی که آقای هاشمی کردند که درجلسه دیگر اگر بخواهیم صورت مساله راحفظ بکنیم وقانون اساسی راهم ماهیت مساله راکه آن توافق واقعی چون رئیس جمهور مسوولیت هیات وزیران وقوه اجرائیه را دارد . این به باری به هرجهت نمیتواند برگزار بشود مشکلات دیگری هم پیش میاورد .رئیس- مسؤولیت ندارد رئیس قوه مجریه است .گلزاده غفوری – بنابراین اصل 87 را من یکبار میخوانم واین را دردید دوستان میگذارم . اگر برداشتشان این است که باغ طرح بعضی ا زوزراء این اصل منافاتی ندارد ، خوب هرچه زودتر چون مردم هم انتظار دارند وواقعا باید زودتر رسیدگی کردوچنانجه هرچه هست هرچه زودتر بازه مجرای قانونی یعنی صورت مساله راحل بکنیم وزودتر بماهیت مساله بپردازیم واین مدار متصل بشود وان شاءالله قوه اجرائیه ما با حمایت بیدریفی که همه مدم دارند باین مشکلات داخلی وخارجی با کمال قدرت روبرو بشود . واما اصل هشتاد وهفتم که مربوط به قوه مقننه است یعنی درفصل ششم قانون اساسی است اصل 87 – هیات وزیران پس از تشکیل ››‌ معلوم میوشد که اول اینها باید تشکیل بدهند یعنی شکل پیدا بکند آنهم با توجه به آن تعداد وزیران وحدود اختیارات چون اگر آنها نباشد هرکاری باشد مبهم است ‹‹ هیات وزیران پس از تشکیل ومعرفی و پیش از هراقدام دیگر باید ازمجلس رای اعتماد بگیرد ››‌ توجه بفرمائید این با بودن چند نفرآنهم با تغییری که دراسامیشان داده شده بود برنامه هاشان مشخص نبود با قید وتکرار این مطلب که ما باید هرچه زودتر تکلیف این مساله را روشن کنیم اما با توجه باینکه عمق داشته باشد وبه قول دوستان استخوان لای زخم نباشد ، واقعا اگر مطلبی هست با مردم درمیان گذاشته بشود .رئیس- شما درمورد همین مساله صحبت کنید آقای گلزاده غفوری .گلزاده غفوری – بنابراین باید دید که این صدق میکند یا نه ؟ ( هیات وزیران پس از تشکیل ومعرفی و پیش از هراقدام دیگر باید از مجلس رااعتماد بگیرد ›› باید دید هیات وزیران شامل …یکی از نمایندگان – باید با دوسوم آراء باشد .گلزاده غفوری – آن دو سوم که میگویند وقتی است که هیات وزیران تعدادشان مشخص است ، رسمیت جلسه با دو سوم است نه اینکه از اول تشکیل نشود . بنابراین باید روی این مساله فکر کرد ورویش رای قطعی نمیدهم وبه دید دوستان و برادران گرامی میگذارم بنابراین با توجه به احتیاج مملکت به این کار ورعایت مسائل صوری درقانون و بیشتر از همه مسائل ماهوی و البته بحثهائی که درباره برنامه هست درجای خودش اجرا خواهد شد ، من فقط خواستم این تذکر اصل هشتادو هفتم وظیفه قوه مقننه را داده باشم .منشی – اقای موسوی خراسانی .رئیس- آقایان ببینید مختصر صحبت کنید جون سه نفر دیگر وقت گرفته اند ، دیگر کسی وقت نگیرد .بعضی از نمایندگان –رای به کفایت بگیرید .رئیس- کفایت مذاکرات بیشتر از این سه نفر وقت میگیرد آ قای موسوی خراسانی بفرمائید .موسوی خراسانی – بسم الله الرحمن الرحیم . من میخواهم همان پیشنهادی را بکنم که برادر عزیزمان آقای هاشمی رفسنجانی فرمودند که جناب آقای رجائی نخست وزیرما وملت ایران نامه ای بنویسند درمعرفی این 14 نفر و احیانا چند نفر دیگری که مورد تصویب جناب رئیس جمهور قرار گرفته است بخاطر اینکه آقایانی که میفرمایند این نامه جناب اقای بنی صدر تصویب نیست بنظر من تصویب هست چون فرموده اند ‹‹‌ نظر مخالف ندارم وطبق اصل 133 قانون اساسی قابل معرفی به آن مجلس محترم هستند ›› آن موقعی قابل معرفی هستند که تصویب شده باشد چنانچه تصویب نشده باشد مطابق قانون اساسی قابل معرفی نخواهند بود . مطابق قانون اساسی بنابراین …امامی کاشانی – کلمه تایید را معین بفرمائید .موسوی خراسانی – حالا اجازه بدهید من صحبتم را بکنم . هرکسی نظر خودش را ارائه میدهد .رئیس- بله ، بفرمائید ادامه بدهید آقای موسوی .موسوی خراسانی – بنابراین چنانچه جناب آقای رجائی درنامه دیگر این آقایان را معرفی کنند وما درروز سه شنبه مورد بررسی قرار بدهیم اولا موافقت با نظر امام کرده ایم که فرمودند نظر ایشان این است . ثانیا مردم را یک مقدار از نگرانی ومعطلی نجات داده ایم که میگویند چطور میشود هرروز این کابینه به مجلس معرفی میشود ومجلس تصویب نمیکند ویا اصلا رای اعتماد نمیدهد . این کاریک مقداری مردم را از نگرانی و معطلی نجات می دهد. ثالثا کار جناب آقای رجائی یک مقدار آسان شده است . میدانید که این تعداد از وزراء مورد تصویب واقع شده اند ورای اعتماد هم گرفته شده است ومشغول کار میشوند و نگرانیشان هم یک مقدار کمتر میشود وکارشان هم کمتر میشود وبعلاوه عرض کنم که میفرمایند برنامه کار وزراء مشخص نیست . برنامه کار وزراء را مجلس مشخص میکند وآنها مجری برنامه وقانونی هستند که درعین حال مجلس برای آنها مشخص میکند . بنابراین اگر چند نفر از این وزراء هم هنوزمعرفی نشده اند که برنامه شان مشخص بشود فکر نمیکنم به مساله خیلی لطمه بزند . بنابراین پیشنهاد میکنم که جناب آقای نخست وزیر معرفی بفرمایند وآقای رئیس جمهور هم این چند نفررا تصویب فرموده اند تا ان شاءالله روز سه شنبه وارد بررسی بشویم .منشی – اقای متکی بفرمائید .متکی – من قبل از شروع سخن به کسانی که به رادیو حمله میکنند و …رئیس- الان آن بحث مطرح نیست آقای متکی .متکی – کسانی که در روز 24 ساعت برا یتهیه برنامه های رادیو تلاش میکنند وتایید ی که از طرف مردم میشود این جور حمله کردن به آنها قهرا بایستی از طرف رادیو باشند وازخودشان دفاع بکنند.( رئیس- بله ) درمورد نامه ای که نوشته شد تایید برسخنان جناب آقای کاشانی مساله تصویب درآن نیست وآن نکته ای که همینجا بیرون آمده شد بوسیله برادرمان آقای حائری زاده که صددرصد نیست این را به اصطلاح بلندگویش را شما در بیرون قوی تر بکنید ، چگونه ازآن استفاده خواهند کرد . یعنی از همینجا شروع شدو مساله ای است که فردا از آن استفاده خواهند کرد . نکته سوم ریشه قضیه است وآن ترکیب کابینه ای است که میخواهد تشکیل بشود . بااشاره به صحبتهائی که برادرمان آقا الویری کردند کسانی از کابینه حذف شدند و کسانی الان نیستند که ما بیشترین حملات دشمن انقلاب اسلامی را درقبال آنها می بینیم وروش ما همواره درانقلاب این بوده است که آنچه را که دشمن تاکید داشته است برآن راه برویم سرباز زدیم و …رئیس- شما دارید خارج از بحث صحبت میکنید .متکی – مخالفتها بصورت ریشه ای است واین ریشه را ما بایستی درباره اش تاکید داشته باشیم که درست انجام بشود .منشی – آخرین نفرآقای معادیخواه هستند .رئیس- آقای معادیخواه شما روی این موضوع نظر بدهید واز بحث خارج نشوید بحث این است که ببینیم این نامه ار آقای رجائی بنویسند یانه ؟ معادیخواه – جامعه وانقلاب ما تحمل یک وضع بلاتکلیف را بیش از این ندارد ، هرچه زودتر باید یک دولتی با مجلس همکاری کند . برای خاطر اینکه وقتی ما دولت نداشته باشیم درواقع مجلس هم نداریم . مجلس هم علاف است . بنابراین زیاد مته به خشخاش گذاشتن وایدآل فکر کردن چیزی است که از همان موفقیت نسبی ما هم جلوگیری میکند . بعضی از مطالبی که گفته میشود درمقام صحبت . خوب ، خیلی خوب است که ما حتی تمام وزارتخانه هامان قوانین نهائی شان معلوم ومشخص باشد . آن چیزی است که ثمره آخر مجلس اول هم نیست بلکه چند دوره مجلس در جمهوری اسلامی باید کار بکند تامعلوم بشود هر وزارتخانه ای چه هست وچه باید بکند وحدود اختیاراتش چیست والا مجرد برای اینها جدای از عمل وکارشان نشستن وقانون تنظیم کردن …رئیس- شما جواب دیگران را ندهید .معادیخواه – بنابراین درآن حدی که هیات وزیران صدق میکند چیزی درحد دو سوم اگر ما داشته باشیم باید انقلاب و جامعه را از این نگرانی که وجود دارد دربیاوریم . این کابینه دراین حد معرفی بشود وبقیه اش هم حول قوه الهی وبا توکل برخدا ان شاء الله درست خواهد شد .

رئیس- آقایانی که بیرون هستند بگوئید کسی بیرون نباشد وتشریف بیاورند داخل که میخواهیم برای برنامه بعدمان نظرخواهی کنیم . البته حرف زیاد است وخیلی از آقایان هم محبت کرده اند حرفهایشانرا نوشته اند و بجای اینکه صحبت بکنند مطالبی را نوشته اند که مطالب خوبی هم توی نوشته ها است که منجمله اینکه جناب آقای رجائی توی این نامه نوشته اند . من آماده معرفی این افرادی که آقای بنی صدر اسمشان را بردند وبا این لیست اینجا آمده اینکه ایشان نوشته اند وگفته اند آماده ام معرفی کنم . بنابراین ایشان امروز را برای معرفی انتخاب کرده اند و ما از همین پیشنهاد خودشان استقبال کنیم وحضور ایشانرا درجلسه با گرفتن یک عبارتی هم که اینجافرستاده اند با این

عبارت معرفی حساب بکنیم ودنبال برنامه برویم . اگر آمار آمده است من نظر خواهی بکنم . آقایان بیرون نباشند کسانیکه بیرون هستند بگوئید تشریف بیاورند داخل که میخواهیم نظر بگیریم ببینید آقایان اگر این نظر را گرفتند طبعا یک عده ای مخالفند یعنی اگر همه رای ندادید آنهائی که مخالفند دیگر در جلسه آینده آقایان مخالفین دنبال نظر خودشان یک بحث جدیدی برای ما با زنکنند ،‌ تابع نظر اکثریت مجلس باشند . الان 184 نفر درمجلس حاضرند . بعدازاین افرادی را معرفی میکنند. حداقل بیش از نصف است وطبق ماده ای هم از قانون اساسی که آقای حبیبی اشاره کردند از نصف که کمتر شد ممکن است صدق کابینه نکند ، بعددیگر طبق آن استدلال صدق کابینه میکند .عباسی – درصورتیکه نصف تمام بوده باشد میتوانید به رای بگذارید .رئیس- بحث نکنید ، کافی است آن مقدار بحثی که شده است .عباسی – ازاول نصفه نمیشود .رئیس- شما ماشاءالله صدایتان آنقدر بلند نیست که بدون بلندگو بگوش ما برسد . حالا چیزی هم نفرمائید . این نظر که افراد معرفی شده بوسیله آقای رجائی ، حداقل نباید از نصف کمتر باشد یعنی بالاتر ا زنصف که 21 نفر خواهد بود . تازه بین آنها هم چون چند نفرشان وزیر مشاورند حتما از نصف بالاتر است . آقای رجائی این تعدادی که دارند به اضافه آن مشاورانی که ما تحقیق میکنیم که معلوم بشودکه میتوانند به عنوان مشاور معرفی کنند به مجلس معرفی کنند وبا برنامه ای هم که از قبل خدمت آقایان هست درجلسه روز سه شنبه مان دردستور قرار بدهیم . میخواهیم برای این رای بگیریم کسانی که با این نظر موافقند که ایشان این چنین که من توضیح دادم کابینه شان را به مجلس معرفی کنند براساس همین نامه آقای رئیس جمهور که قبلا خوانده شد .دکتر هادی –اقای رجائی چه موقعی معرفی کنند ؟رئیس- همین امروز .دکتر هادی – یعنی نامه اش توزیع بشود قبل از …رئیس- نامه شان راکه امروز میدهند تا پس فردا توزیع میشود . حالا که شما هستید معرفی هم معلوم است ونامه هم توزیع میشود. دیگر نمیتوانید بگوئید بدست ما نرسیده است ، روز سه شنبه هم یک ساعت قبل ازجلسه ما تابلو را اینجا میگذاریم آقایان میایند اسمشان را مینویسند .رئیس- آقایانی که با این اقدام موافقند قیام بکنند . ( اکثریت برخاستند ) به نظرمن که اکثریت قوی هست اگر میخواهید بشمارید هم بشمارید ، روشن است که اکثریت حاصل است . بنابراین تصویب شد . پس جناب آقای رجائی از شما خواهش میکنم نامه ای مبنی بر معرفی همه اینهائی که محرز است بنویسید وبه مجلس لطف کنید . البته من پیشنهاد میکنم یک تماسی هم با آقای رئیس جمهور گرفته بشود . اگر کسی قرار است اضافه بشود اضافه کنید . چون اگر کسی را مافردا اضافه کردیم اقایان ایراد نگیرند .محلاتی – احتیاج به تصویب وتکثیر دارد .رئیس- بلی ، احتیاج به تصویب دارد . تکثیر میکنیم ومیدهیم آقایان میتوانید تشریف داشته وبعدآن ورقه تکثیر شده را بگیرید . البته احتیاج هم به تکثیر نداردزیرا همه اسامی نزد شما است . روی یک چیزی  نایستید که دوباره فردا با ما بحث بکنید وهرکس هم که مایل است وزقه را بگیرد امروز عصر بماند ورقه را بگیرد دیگر این بحثی ندارد اما تشریف داشته باشید .4- طرح آئین نامه انتخابات وارجاع آن به کمیسیون امورداخلی رئیس- مطلب دیگری را که میخواستم مطرح کنم این است .آقایان توجه بکنید میدانید که انتخابات بقیه نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام نشده است . آقای مهندس بازرگان خواهش میکنم چند لحظه ای تشریف داشته باشید این مطلب وقت نمیگیرد .مهندس بازرگان – من کارفوری دارم .رئیس- با توجه به عذر شما باز من خواهش میکنم که تشریف داشته باشید ، این مساله برای ما بصورت یک ضرورت غیر قابل اجتناب درآمده است . ما باید هیائتهائی به نقاط مختلف بفرستیم . مثلامیخواهیم یک هیات به کردستان بفرستیم . بعضی ازآقایان هم مسوولیتهای فوری دیگری را بعهده میگیرند وبا این تعداد نماینده ای که مجلس دارد دائما اکثریت نیست وضرورت دارد که خیلی زود انتخابات بقیه نقاط کشور انجام بشود . شورای نگهبان آئین نامه ای در 14 ویا 17 ماده تهیه کرده است . درست نمیدانم وبرای تصویب به مجلس فرستاده است چون بعضی از مواد این مقض مواد قانونی قبل درانتخابات ونظارت برآن است به تصویب احتیاج دارد ما اگر بخواهیم آن ائین نامه را دراین مجلس بیاوریم ومدتی رویش بحث کنیم طولانی میوشد وما اینقدر فرصت نداریم . پیشنهاد خود آقای مهدوی ووزارت کشورهم این بوده است واز طرف شورای نگهبان هم نامه ای برای من رسیده است که طبق قانون اسای که بما حق داده است این را به کمیسیون امور داخله محول کنیم که خودشان بررسی وتصویب کنند . البته من این متن را تگثیر وخدمت آقایان میدهم اگرمجلس موافقت کند ما این آئین نامه راکه بطور موقت اجرا میشود برای تصویب  به کمیسیون امور داخله وامور قضائی بدهیم .دکتر آیت – من تذکری دارم میخواهم عرض کنم . تذکربنده این است که این مطلب دردستور جلسه نبوده است .رئیس- البته این موضوع دردستور جلسه نبوده است بعد آقایان اعتراض نکنند که این دردستور جلسه نبوده است وچرا مطرح کردید ؟ من بع عنوان یک کارفوری مطرح کردم اگر میخواهید بحث کنید آقای مهندس بازرگان میتواند بطور موقت تشریف ببرند . این جزو دستور نبوده است که ما بخواهیم بحث بکنیم . ما میخواهیم از آقایان نظری بخواهیم . اگر توضیح مفیدی دارید بفرمایید . آقای معین فربفرمائید والبته ما را توی خنس نیندازید .معین فر- بسم الله الرحمن الرحیم . من بهیچوجه قصد توی خنس انداختن ندارم وسابقه سوئی هم ازاین بابت ندارم .رئیس- چرا دارید درسازمان برنامه وبودجه که بودید این سابقه را دارید .معین فر- خیر باید دید با چه عینکی می بینید . اگر آدم عینک تیره بزند همه چیز را تار می بیند . عرض میشود اینکه بعض اختیارات به کمیسیونها داده بشود وقوانینی را بصورت موقت تصویب بکنند البته درقانون اساسی پیش بینی شده است . بحثی درآن نیست ولی برای اینکه رویه ای نشود وبعدا هر مطلبی که اینجا مطرح میشود گفته بشود ، این در کمیسیون طرح بشود ووقتی درکمیسیون طرح شد به عنوان قانون موقت اجرایش بکنیم خود این مطلب که اختیاری زا به کمیسیون خاصی برای قانون معینی بخواهیم بدهیم محتاج به یک قانون است .رئیس- طبق قانون اساسی است .معین فر- شما طبق قانون اساسی این اختیار را میتوانید بدهید ولی چگونه میتوانید بدهید ؟ باید طبق یک قانون باشد .رئیس- طبق قانون ندارد …معین فر- شما اگر بنایتان این باشد که بین صحبت من حرف بزنید من دیگر نمیتوانم حرف بزنم . شما میتوانید مادة واحده ای را بگذرانید که فلان قانون را اختیار میدهیم به کمیسیون که ظرف مدت معین بیاید وبررسی بکند وبصورت موقت اجرا بکند . این اختیار را میتوانید بدهید ولی این حق راندارید که با یک قیام وقعود وبدون حضور شورای نگهبان این اختیار را به یک کمیسیون بدهید .رئیس- بفرمائید . خواهش میکنم ، من میدانستم که میخواهید توی خنس بیندازید وبیخود هم اجازه دادم صحبت کنید . اولا این باید رویه بشود برای اینکه از این ببعد از 28 کمیسیون برای شما هرروز طرح ولایحه میاید وشما درشورای انقلاب میدیدید که چه جور بود چقدرماطرح و لایحه داشتیم . شما فکر میکنید که ما دراین مجلس با سه جلسه درهفته میتوانیم همه کارها را انجام دهیم ؟دکتر آیت – اخطاری دارم که راجع بحرف زدن خود شما است .رئیس- خیلی خوب داشته باشید شما که از اول اصلا با وجود حود من هم مخالف بودید ( فواد کریمی – مجلس باید یک حساب و کتابی داشته باشد ) آقایان وضع کشور را که دارید می بینید ما میخواهیم درآینده انتخابات کنیم میگویند یک ماده واحده میخواهد با اینکه قانون اساسی به مجلس حق داده است که این را به کمیسیون منتقل کند .دکتر آیت – قانون میخواهد آقای هاشمی .رئیس- آن قانون نمیخواهد ، خیر، ننوشته قانون ، نوشته با تصویب مجلس .دکتر آیت – اجازه بدهید من این را برای شما میخوانم . بنده یک اخطار دیگری هم دارم . رئیس- نه اجازه نمیدهم ، اخطارتان را قبول ندارم بفرمائید بنشینید .دکتر آیت – اقای هاشمی اخطار دارم .رئیس- چه اخطاری دارید ؟ این اخطارها را مکرر کرده اید و وقت مجلس را گرفته اید .دکتر ایت – همه نمایندگان اخطار میکنند .رئیس- آن نمایندگان هم همین جور اخطار میکنند ووقت مجلس را میگیرند .دکتر سامی – آقای هاشمی اگر ایشان از روی مادة آئین نامه اخطار دارند به چه دلیل اجاره نمیدهید .رئیس- ماده اش را بگویید چه ماده ای است ؟دکتر آیت – ازمادة 54 به بعد است .رئیس- حدود 179 ماده در آئین نامه هست واز ماده 54 ببعد یعنی تا ماده 179 آئین نامه ؟دکتر آیت – آقای هاشمی شما رئیس مجلس هستید وبعنوان رئیس مجلس میتوانید مجلس را اداره کنید ولی شما هم مثل یک نماینده اید ونماینده باید وقت بگیرد .رئیس- حالا آقای دکتر سامی شما بفرمائید بنشینید تامن به ایشان وقت بدهم .دکتر ایت – گفتم ، نماینده باید وقت بگیرد .رئیس- من برای نظم مجلس که می بینم آقایان همه مایلید حرف بزنید ، خوب معلوم است که نمیگذارم هرکسی وسط حرف دیگری حرف بزند یا دراینجا حرفهای اضافی زده بشود (صحیح است ).دکترایت – نماینده باید مطابق آئین نامه وقت بگیرد .رئیس- بفرمائید بنشینید من اخطارمیکنم که بنشینید برای اینکه تخلف کردید . شما میگوئید از ماده 54 تا آخر کجای این ماده چنین چیزی هست ؟ دراین مواد ذکر شده که رئیس مجلس برای حفظ نظم مجلس وقتیکه حرفهای نامربوط به مطلب زده میشود میتواند جلو آن حرفها را بگیرد وحرف شما نامربوط است (همهمه نمایندگان )دکتر آیت – کجای حرف من نامربوط است .دکتر دیالمه – این مساله جهت دارد .رئیس- بخوانید ببینیم چه مخالفتی با اینمورد دارد . اگر نبود توبیخ میشوید .دکتر آیت – من موضوع را عرض میکنم .شما هرچند بار خواستید مرا توبیخ کنید .رئیس- خیلی خوب قرائت کنید .دکترآیت – تشکیل جلسات ورعایت ترتیب مذاکرات واجرای آئین نامه وحفظ نظم جلسه طبق آن آئین نامه بعهده رئیس مجلس است ( رئیس- منهم همین را میگویم چه ربطی دارد ) حالا توضیح میدهم . شما فقط در مورد حفظ نظم میتوانید صحبت کنید نمیتوانید یک مساله ای که مطرح میشود بعنوان موافق ومخالف صحبت کنید .رئیس- ادارة جلسات با من است .دکتر آیت – اداره‌جلسات عیرازاین است . حفظ نظم وترتیب مذاکرات مواد دیگر هست . نماینده بعنوان موافق ومخالف باید نوبت بگیرد . اینطور نیست که رئیس مجلس درهرموردی خودش بعنوان موافق ومخالف صحبت کند ( رئیس- این را درآئین نامه جدید بیاورید ) صحبت آقای معین فر هم اصولی بود تا مادة واخده به مجلس نیاید وتصویب نشود ( رئیس- گفتم بنشینید آقا صحبتتان کافی است ) این نمیتواند قانونی باشد .رئیس- آقای ایت بنشینید .این را درآئین نامه جدید بیاورید وحدود رئیس مجلس را معین کنید . رئیس مجلس برای حفظ نظم که آقای آیت این اندازه وقت مجلس را نگیرد حق دارد جلوگیری کند ومن برداشتم ازاین آئین نامه این است . آقایان این مورد را اگرخواستید درآئین نامه جدید با صراحت بیاورید وجلو آنرا بگیرید . با اینکه من این مقدار دخالت میکنم شما مجلس را به این صورت درمیاورید . من نمیتوانم حق همة افراد کشور را تضییع کنم بخاطر سخنرانی یک اقایی که وقت خواست دراینحا بلند شود وآئین نامه را دستش بگیرد واخطار کند .دکتر آیت – هرنماینده ای میتواند درهر موردی که تشخیص داد ، خلافی میشود تذکر دهد.رئیس- دیگر شما هم اجازه نمیدهم . این مساله روشن است . آقایان ببینید نظرتان را بدهید . آئین نامه نظارت شورای نگهبان برانتخابات مطرح است . این یکی از دوراه است . من خودم هم طرفدار راه خاصی نیستم یا تاخیر را بپدیرم ووقت مناسبش میاوریم درجلسه و بحث میکنیم وتثویب میکنیم . این یک راه است ومن بعنوان مسوول مجلس نمیخواهم تحمیل بکنم که کی از آن دوطرف باشد تاخیر را می پدیریم ودروقت مناسبی بحث میکنیم . یک مقدار تاخیر درانتخابات است . با این دومی را قبول کنیم که بدهیم به کمیسیون امورداخله موقتا تصویب بشود واجرا بشود ، بعد درمجلس مطرح میشود و تصویب میشود . کسانیکه ( همهمه نمایندگان ) .دکتر آیت – خلاف است . قابل طرح نیست .رئیس- قابل طرح است . بنظر شما نیست .دکتر آیت – مخالف با قانون اساسی است .رئیس- بنشین آقا ( آیت – من نمی نشینم ) بنشین .آیت – هرجه هم اخطار کیند نمی نشینم .رئیس- اخطار کردم بنشین ، اخطار کنید نمی نشینم .آیت – هرچه هم اخطار کنید نمی نشینم .رئیس- اخطار کردم بنشین ،‌ اخطار کردم بنشین .آیت – نمی نشینم ، هرچقدر هم اخطار کنید نمی نشینم . این خلاف قانون اساسی است که عمل میکنید .رئیس- من هرچقدر به اقای آیت اخطار میکنم بنشینید گوش به حرف نمیکنند.فواد کریمی – راست میگوید . خلاف قانون اساسی است . جوابش را بدهید .رئیس- بنشینید . کجا خلاف قانون اساسی است ؟ فواد کریمی – خلاف قانون اساسی است ( یکی از نمایند کان – آقایان نظم را رعایت کنند ).رئیس- کجای آن خلاف قانون اساسی است .( دکتر آیت دراینموقع از جلسه خارج شد ) ایشان ازمجلس اخراج هستند . بجای اینکه من ایشان رااز جلسه اخراج کنم خودشان رفتند ( همهمه نمایندگان ).سید علی خامنه ای – آقای هاشمی ، اگر آقای آیت وبعضی از آقایان دگیر که اینقدر وقت مجلس را تضییع میکنند در خارح از مجلس نشسته بودند آیا نمی گفتند درمجلس توطئه ای وجود دارد . برای اینکه کارها به سامان نرسد .رئیس- خود آیت همین را میگفت ( همهمه نمایندگان )یکی از نمایندگان – آقای کریمی چرا شلوغ میکنی ؟رئیس- اقایانی که موافقند که این آئین نامه را برای بررسی وتصویب به کمیسیون امور داخلی ارجاع بکنیم قیام بکنند .( عده ای برخاستند ).یکی از نمایندگان – توضیح بدهید . ( یکی از نمایندگان – این خلاف قانون است ).رئیس- آقای توکلی اصل 85 قانون اساسی را بخوانید .توکلی – اصل 85 قانون اساسی ، سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست ، مجلس نمیتواند اختیار قانون گذاری را به شخص یا هیاتی واگذار کندولی درموارد ضروری میتواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتادو دوم ( که ناظر به اینست که با قانون اساسی بخواند ) به کمیسیونها ی داخلی خود تفویض کند . دراینصورت این قوانین درمدتی که مجلس تعیین مینماید بصورت آزمایشی اجراء میشود وتصویب نهائی آن با مجلس خواهد بود .رئیس- کجای قانون جنین موردی را ذکر کرده ؟توکلی – من خودم نسبت به این مورد تذکر آئین نامه ای دارم . اجازه میفرمائید .( رئیس- بفرمائید .) تذکر من اینست که این مطلب در دستور نیست وچون عقیده دارم باید رویش بحث بشود . نباید الان رویش درگیری بشود .رئیس- اینکه من گفتم بعنوان یک مساله فوری از مجلس اجازه خواستم که درجلسه مطرح بکنم وقبلا هم تذکر دادم که در دستور نیست .یکی از نمایندگان – رئیس مجلس میتواند یک مطلبی را بیاورد درمجلس مطرح کند ؟رئیس- بله وقتی یک مساله ای را فوریتش را و ضرورتش را رئیس مجلس تشخیص میدهد وبه مجلس هم القاء میکند ومیگوید که ضرورت دارد خلافی نشده شما آقایانی هستند که امروز من سه ربع ساعت تاخیر درتشکیل جلسه داشتم . این برای کشور چه مجلسی شد .آمدید آئین نامه ای را با یک قیام وقعود تصویب کردید واین مشکلات را برا ی ما بوجود آوردید . سریک مساله اینجوری که رئیس مجلس آیا باید قبلا درتابلو بنویسد یا ننویسد انتخابات کشور را ملغی کیند وهررزو نیم ساعت ما اینحا تاخیر داشته باشیم اسمنان را از بلندگو میخوانیم . هیچ ابائی ندارید . همین امروز من از جلسه قبل آقایانی که تاخیر داشتید هفتاد نفر اسم دارم که بخوانم . آنوقت شما اقایان سراین مسائل اینجوری دارید وقت مجلس را میگیرید . اگر اینجور باشد من اداره مجلس را بعهده نمی گیرم . این که نشد اینکه روح قانون است که رئیس مجلس میتواندنظم مجلس را برقرار کند وکاری به این ضرورت وبا این فوریت که ما جهل نفر نمانیده الان کم داریم واز شهرستانها مرتب دارند بما فشار می آورند یک آئین نامه 17 ماده ای دراین مجلس میدانید که چقدر طول میکشد تا تصویب بشود شما وضع مجلس را که دیده اید چقدر ما باید معطل بمانیم . آنوقت این مساله پشت سرهم شما بایستید وطبق آئین نامه بمن اخطار کنید . این چه اخطاری است ؟ ( همهمه نمایندگان ) ( یکی از نمایندگان – آقایان روزهای اول میگفتند چرا انقلابی عمل نمیکنیم ) یکی از ایراداتی که ما به وزارت خانه ها داشتیم ذیحساب بود . ما پدر ذیحسابیها را درآوردیم که چرا تصویب نکردند چهاد سازندگی بدون مجوز عمل بکند . ذیحسابی خیلی از ما گرفتارتر از قانون است وما آنرا ضد انقلاب معرفی کردیم شما بخاطر یک لفظ آئین نامه وکارهای به این ضروری اینقدر معطل میکنید ، آنوقت میگوئید انقلابی هم هستیم . اقای آقا محمدی بفرمائید . آقا محمدی – بسم الله الرحمن الرحیم . البته وسط صحبت من حتما صحبتی نخواهد بود تا صحبت من تمام شود . البته این اشکال وارد است که مجلس به تاخیر می افتد ولی اشکال به هیات رئیسه هم وارد است که همین برنامه نخست وزیر رااین معرفی نامه …رئیس- حالا بحث ما اینجا چیز دیگری است . بحث نخست وزیر نیست .آقا محمدی – اجازه بدهید . شما اینها را فرمودید . اگر مطرح نمی کردید من هم حرف نمیزدم ( رئیس- میگویم بحث نخست وزیر نیست ) من یک نماینده شما هم یک نماینده . اجازه بدهید حرفم را بزنم ( رئیس- نماینده ای هستید اما اگر شما را به عنوان رئیس انتخاب کردند تشریف میاورید اینجا و هرچه خواستید میگوئید ؟ ) عرض میکنم . بنابراین شماحق براین بود که این مسائل را پیش بینی میفرمودید ، پیشنهادات هم که خدمت شما می آید منظم بفرمائید . نظرات افراد هم که آنجا هست منعکس کیند ( مجلس خبرگان را ما دیده بودیم ) دقیقا نظر گرفتن این مشکل از اینجاست الان این ایراد نیست که میتوانیم به کمیسیون ها واگذار کنیم یا نه ، ولی اینکه چند روزه می خواهیم واگذار کنیم ؟ آیا این احتیاج به این دارد که تعیین بکنیم یا با قیام وقعود ؟ ( رئیس- نه لازم ندارد وقت تعیین نکرده است ) چه کسی تعیین میکند ؟ مگر موقتع نیست ؟ موقت چند وقته است ؟ موقتش دوماهه است ؟ ده ماهه است ؟ کی تعیین میکند ( رئیس- وقتش تعیین نشده هر وقت مجلس فرصت کرد به آن هم میرسد ) قانون اساسی دارد ( رئیس – چرا ) برای مدت موقت چه کسی تعیین میکند . آیا پیشنهاد ما باید بیاید آنجا . آیا باید ماده ای باشد یا نه ؟رئیس – موقتش راهم تعیین میکنیم .آقا محمدی – پس قانونی باید بگذرد .رئیس – خیلی خوب بفرمائید بنشینید . اقای شبستری بفرمائید .شبستری – بنده فکر میکنم که اگر دقت بشود که درآن جاهائی که آئین نامه صریح است یا ظاهر است کاملا به آن عمل بشود . آقای هاشمی بسیاری از این اختلافات پیش نمی آید . دراینمورد شما میخواهید یک اختیاراتی را به کمیسیون واگذار کنید قانون اساسی بطور کلی گفته است که مجلس میتواند اینکار را بکند ولی مجلس باید از طریق یک قانون انیکار را انجام بدهد . یعنی شما یک ماده واحده ای را پیشنهاد بکنیدیا15 نفر از آقایان پیشنهاد بکنند که این مساله ضروری است . ما میخواهیم اختیارات وضع قانون دراینمورد را به کمیسیون محول کنیم یا یک طرح دو فوریتی بیاید اگر از این طریقها عمل بشود هیچ ابهامی درکار باقی نمی ماند ولی اگر قرار باشد که هیات رئیسه هر مساله ای را صلاح دید بلافاصله با یک قیام وقعود مطرح کند اینجاست که این اختلافات و ابهامات پیش می آید کسی مخالفت با این ندارد که بعلت فوریت برود درکمیسیون ولی ازراهش عمل بکنید راهش اینست که یک ماده بیاورید . آقایان آن ماده را تصویب بکنند ، سند داشته باشد ، مدرک داشته باشد ، قانون گذاری سند ومدرک میخواهد . قیام وقعود کافی نیست . اگر به اینها عمل بشود بسیاری از اختلافات از بین میرود .رئیس- من خواهش میکنم به حرف قبلی برنگردید ، کجای این قانون است که ماده اضافی میخواهد نوشته با تصویب مجلس تصویب مادة قانون نمیخواهد وقتیکه ایستادیم گفتیم به کمیسیون برود این تصویب است .توکلی – این هم نوشته درمدتی که مجلس تعیین میکند چه مدتی تعیین کرده ؟رئیس- آقای دکتر سامی بفرمائید .دکتر سامی – عرض کنم هرمطلبی که بخواهد به کمیسیون ارجاع بشود به هر کمیسیون منجمله این چیزی که آقای هاشمی گفتند وعملی هم هست وقانون اساسی هم اجازه میدهد آن چیزی که به کمیسیون میخواهد برود یا طرح است یا لایحه جز این نمیتواند باشد . قبلا درآئین نامه دقیقا اینکه میفرمایند کجا نوتشه خودشان توجه دارند . من هم الان عرض میکنم درفصل هشتم میگوید که تمام چیزهائی که به کمیسیون میرود یعنی لوایح وطرحها ، سه قسم بیشتر نمیتواندباشند . عادی یک فوریتی دوفوریتی این چیزی که آقای هاشمی میگویند با ضرورتی که مطرح میکند باید یک طرح دوفوریتی باشد یعنی خود تغییر قانون انتخابات وعمان چیزی را که شورای نگهبان تهیه کرده الان اقای هاشمی با قید دو فوریت باید می آوردند دراینجا مطرح میفرمودند وبلافاصله هم طبق روال برود به کمیسیونی که شما میگوئید اینکه میفرمائید کجا نوشته درآئین نامه مشخص شده که شما مطلب دیگری را نمیتوانید به کمیسیون ارجاع بفرمائید یا طرح است یا لایحه . طرحها هم سه جور است . اگر عادی باشد که طول میکشد . اگر یک فوریتی باشد خارج از نوبت درکمیسیون رسیدگی میشود . اگر دوفوریتی باشد الان راجع به فوریتش صحیت میکردیم . بعد هم درجلسه بعد راجع به اصل قضیه وتمام میشد میرفت دنبال کارش ، اینکه میفرمائید کجا که خوب مشخص است دیگر .رئیس- نخیر شما همینطور که فرمودید اینطور نبود که یک طرح آمده . این طرح را به دوشکل میتوانیم درمجلس عمل کنیم . یا دوفوریتی است یا بدون فوریت است که باید برود به کمیسیون و برگردد ، شکل دومش اینکه ما اصلا اجازه بدهیم این طرح درکمیسیون رسیدگی بشود . این مانع قانونیش چه است ؟ خود اینکه ما اجازه دادیم قانون است ، اینکه بیاید نوشته شود ماده قانون بیاورد چه مانعی دارد . شما مانع این را پیدا کنید .قره باغ – آقای هاشمی این مخالف آئین نامه داخلی هم هست . توکلی – آقای هاشمی میفرمائید . طرح ، این طرح کدام است ، ما نمیدانیم اصلا چی هست .رئیس- من گفتم طرح 17 ماده ای است .حالا شما رفتید جای دیگر بحث میکنید .قره باغ – آقای هاشمی ! مخالف ماده 121 آئین نامه داخلی است .رئیس- نه مربوط است به تصویب یک قانونی برای اجرای انتخابات . دیگر بحث ندارد .قره باغ – آقای هاشمی ماده 121 میگوید ‹‹ بطور کلی میگوید درتمام موارد با قیام وقعود رای گرفته میشود ( رئیس- بله همینطور است ) مگر در مواردی که آئین نامه داخلی طریق خاص دیگری را پیش بینی کند ››.

رئیس- این چه ربطی دارد ؟ آقای دیالمه شما چه میخواهید بگوئید ( دیالمه – توضیحی داشتم ).

قره باغ –رای بگیرید .رئیس – آقای عباسی بفرمائید . محمد رضا عباسی فرد – از این اصل هشتادو پنجمی که آقایان خواندند این استفاده نمیشود که باید بصورت طرحی یا لایحه ای حتماٌ باشد . مسائلی که به کمیسیونها میرود مثلاٌکمیسیون اصل 90 شکایات به آنجا میرود  و هیچ بحثی هم ندارد و ضرورتی ندارد که طرح باشد یا لایحه یک شکایت خیلی ساده و یک کمیسیونی هم هست کمیسیون اصل 90 یکی از اساسی ترین کمیسیونها ست . بنابر این اشکالی بنظر نمی آید در این جهت که مجلس بتواند تصویب این را بطور موقت به کمیسیون امور داخله ارجاع بدهد . فقط از یک جهت در این مورد بخصوص با اشکال مواجه میشویم (رئیس –که چی ؟)این هست که برای تصویب نهائی باید بالاخره به مجلس بیاید و جنبه آزمایشی داشته باشد (رئیس –همینطور است ) چون یک انتخاب هست واین انجام میشود وتمام میشود در این دوره یک انتخاباتی است و انجام میشود وتمام میشود چه موقع برای تصویب نهائی میتواند به مجلس بیاید ؟رئیس –این روشن است انتخابات دائماٌدرگیر است . ممکن است تا آخر دوره مادها انتخابات داشته باشیم. عباسی فرد –موارد دیگر بله مثلاٌ اگر نماینده ای استعفاداد یافوت شد .رئیس –این مورد مانعی ندارد .عباسی فرد –اما این بعنوان آزمایش با وضع انتخابات و حساسیت مساله انتخابات و موضوع انتخابات اگر شما هم از این جهت صرفنظر کنید ودر مجلس مطرح بشود ولی با فوریت و با حضور شورای نگهبان ظاهراٌ اساسی تر باشد . رئیس – خیلی خوب . اینهم نظری است آقایان اگر همین مطالب را میخواهید بگوئید تکرار نکنید . عرض کردم من واقعاٌ خودم اصرار ندارم که اینطرف یا آنطرف قضیه باشد اما تکلیف را روشن کنید . اگر مجلس نظر داد خودمان عمل میکنیم عیبی ندارد یک هفته دو هفته معطل میشویم مثل بقیه معطل میشویم وروی این موضوع معطل میمانیم . اگر مجلس نظر داد کمیسیون امور داخله عمل میکند تا بحال حرفهائی که شما زده اید من برای اینکار ایراد قانونی ندیدم .سید محمد میلانی – ایا شق سومی وجود ندارد ؟ (رئیس – شق سوم آن چه هست ؟)بهمان شکل که ما انتخاب شدیم یعنی بدون شورای نگهبان همان که مصوبه شورای انقلاب است .رئیس – خیر وچون وقتی شورای نگهبان باشد باید نظارت کند آئین نامه لازم دارد و حتی بودجه لازم دارد . آقایان وقت زیاد گرفته اند . من این را از  مجلس نظر میگیرم و مسؤولیت را هم از عهده خود برمیدارم . اگر آقایان تشخیص تان این باشد بهتر وما دیگر بحثی نداریم . (دکتر دیا لمه – یک راه حل دارد )بگزارید دیگر بحث نکنیم . همه مثل شما کتاب دستشان است . تنها شما نیستید  . (سلامتیان –من دو کلمه تذکر داشتم )اگر اجازه بدهم تا بعداز ظهر هم این حرفها تمام نمیشود . (سلامتیان – تذکری راجع به قانون اساسی است که باید بدهم )دیگران هم دارند بینید چند تا کتاب بالاست  .آقای هادی کتاب دستشان است . آقای دیالمه هم همینطور . سلامتیان –هر نماینده ای میتواند اگر مواردی پیش آمد که خلاف قانون اساسی یا آئین نامه  باشد تذکر بدهد . رئیس – همه میخواهند تذکر بدهند (سلامتیان –دو کلمه است ،اجازه بدهید )(دکتر دیالمه ـمن راه حی دارم ) آقایان بنشینید بنوبت صحبت کنید و جلسه را هم ادامه میدهیم .توکلی (منشی )-آقای حبیبی .حبیبی  بسم الله الرحمن الرحیم . عرض میشود که ما توقع نداشتیم او کار آقای هاشمی اینجور عصبانی بشوند بعد بگویند ما قرآن سر نیزه کردیم . (رئیس – من نگفتم ، گفتم کتاب ) بله کتاب دستمان گرفتیم عرض میشود این اصل هشتاد و پنجم را ببینید اول جلسه یک بار مساله اصل 85 عملاٌ طرح شد یعنی در مورد تعطیلی مساله طرح شد حالا یک بار هم طرح شد پس اجازه بفرمائید حالا که طرح شد مطلب را حل بکنیم در اصل 85 سه نکته است میگوید ولی در موارد ضروری 1- ضرورت 2- میتواند اختیار وضع بعضی قوانین - ‹‹ اختیار وضع ›› …..‹‹در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین مینماید ›› بنابر این سه نکته را مجلس باید تکلیفش را روشن کند .1-   آیا این قانونی را که ما میخوانیم توسط کمیسیون به تصویب برسانیم آیا ضرورت دارد که به این ترتیب عمل بشود ، این معنی ضرورت است که مجلس باید اظهار رای بکند .2-   آیا اختیار میدهیم یعنی پس از اینکه این ضرورت تعیین شد که این ضرورت دارد ما این اختیار را میدهیم یانه پس مجلس باید اظهار رای کند . مساله سوم مدت را تعیین بکنیم .بگوئیم که در این مدت معلوم این قانون بصورت آزمایشی تصویب شد . اگر التفات بفرمائید با توجه باینکه قوانینی که اینطور ضرورت دارد و اهمیت دارد بایستی که ما این نکات را تعیین بکنیم . حالا یک بار روشن بکنیم آیا می توانیم این اختیار را در مورد اجرای این اصل قانون اساسی بعهده هیات رئیسه بگذاریم . اگر نه از مجلس بخواهیم بایستی به یک صورتی و یک رویه ای ایجاد بشود . این رویه از روی قاعده میتواند بصورت یک ماده واحده باشد که مجلس شورای اسلامی به کمیسیون داخلی یا کمیسیون خارجه اجازه میدهد این قانون را که ضرورتش را مجلس تشخیص میدهد که باید زود و فوری بگذرد تصویبش را بعهده فلان کمیسیون بگذارد مثلا برای مدت 3ماه بصورت آزمایشی اجرا میشود . اگر این مطلب به این ترتیب حل شد آنوقت نکته بعدی این است که آیا در مورد قانون انتخابات بهتر است که مجلس به آن برسد یا نه یعنی ضرورت دارد که به کمیسیون برود یا اینکه اهمیتش بیشتر است که در خود مجلس طرح بشود . والسلام .رئیس- آقای معادیخواه حرفتان را تند بگوئید . معادیخواه – یک مساله ای که باید تکلیفش روشن بشود این است این آئین نامه ای که ما همینطور چشم بسته برای راه افتادن کار مملکت در یک جلسه به همه موارد آن رای دادیم به اعتماد اینکه آقایان در کمیسیون آئین نامه نشسته بودند ، و اینکه آقایان مدام از روح قانون حرف میزنند ، اگر روح این تصویب را ما در نظر بگیریم که چرا این آئین نامه را تصویب کردیم برای این بود که کارها راه بیفتد نه بخاطر آئین نامه ناقصی که پر از تناقص هست و هر روز وقت مملکت را از این طور بگیرد اگر شخص بنده که رای دادم میدانستم که در مجلس افرادی هستند که اینجور سوء استفاده میکنند و مرتب وقت جلسه را میگیرند ، معلوم است که در مورد مسائل روشن به این نحو وقت مردم را نباید گرفت و اساسا کسی که دلش برای این انقلاب بطپد نمیتواند قانع بشود و حاضر بشود چهار ساعت تمام نمایندگان مردم اینجا بنشینند و هیچ ثمره ای هم گرفته نشود ( یکی از نمایندگان – احسنت ) بنابراین تکلیف این معنا را روشن کنید . آیا ما که به این آئین نامه اینطور چشم بسته ایم و رای دادیم برای این بود که این بازی ها سرش در بیاید ( یکی از نمایندگان – خیر ) بنابراین من یکبار پیشنهاد میکنم برای آخرین بار این تجربه کافی باشد یک بار روی این مساله صحبت بشود که آیا بنابراین هست یا خیر و در مواردی که آقایان میخواهند کار مجلس را با استفاده از آئین نامه به بن بست بکشانند هم این افراد شناخته بشوند و هم جلو این کار گرفته بشود ( کیاوش – احسنت )‌.منشی – آقای محمودی بفرمائید .محمودی – بسم الله الرحمن الرحیم ، بیشتر حرفهائی که من خواستم بگویم جناب آقای دکتر جبیبی فرمودند فقط نکته ای که برای من مبهم است میخواستم بصورت سوال مطرح کنم این است که در قسمت اول اصل هشتاد و پنجم گفته است : ‹‹ سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست مجلسس نمیتواند اختیار قانونگذاری را به شخص و یا هیاتی واگذار نماید ›› حالا فلسفه اینکه مجلس ، در موقع ضروری بتواند سمت قانونگذاری یا قانون یا طرحی را به دیگری واگذار کند برای چه بوده است . آیا ضرورت اینکه ما این قانون را به یک کمیسیون بفرستیم یا به یک هیاتی ارجاع کنیم چیست ؟ به چه دلیل ما خودمان نمیتوانیم این را ببیاوریم و مطرح کنیم و به تصویب برسانیم . چه چیز باعث شده است . چرا این اختیار خودمان را در اختیار آن هیات میگذاریم ؟ به چه دلیل ؟ این ضرورت باید روشن بشود . وقتیکه این مورد روشن بشود دیگر مانعی در پیش نیست .رئیس- همه این حرفها تکراری است . آقایان مطلب اضافی نمیگویند اگر آقای دیالمه مطلب اضافی دارند بفرمایند .دکتر دیالمه – صحبت من در مورد اصل این مساله نیست به دلیل اینکه این مساله قاعده طبق ماده 59 قابل طرح نیست و من فکر میکنم یکی از زمینه های جو متشنج و ناراحتی جنابعالی هم همین باشد به این دلیل که طبق آئین نامه دستور جلسات قابل تغییر نیست مگر در موردی که از طرف دولت با 15نفر از نمایندگان کتبا تقاضاتغیر بشودکه این تغییر هم شامل اضافه و هم شامل کم می شود و در این صورت به شرط تصویب مجلس دستور جلسه بعد تغییر خواهد کرد انهم بعد  ، نه دستور جلسه فعلی ولی چیزی در این مجلس مطرح شده است که اصلا در دستور جلسه نبوده است . حالا که مطرح شده چون هم هئیت رئیسه به ان حضور ذهنی نداشته اند و هم نمایندگان به ان حضور ذهنی نداشته اند نتیجه مجلس متشنج می شود و این تذکر ائین نامه ای را به نوعی جناب اقای توکلی هم دادند ولی شما به ان توجه نفرمودید.رئیس – خیلی خوب این مطلب که تکرار بود و ناشد  حرف تکراری نزنید همه اقایان در ذهنشان هست و میتوانند یک بار بلند شوند واین را بخوانند ( یکی از نمایندگان – اقای هاشمی وقت را نمیشناسد ) همین بحث است الان تذکر شما را یک نفر دیگر  میخواهد بدهد . گفتم به عنوان یک مسئله ضرورت این لازم بوده اگر این جوری بشود من از فردا مرخصی ها را لغو میکنم . من نمیتوانم در مقام مسوول ریاست مجلس به هم مخورد . اقایان وقتی که مرخصی میخواهند میایند بالای سر من در اینجا میستند و ورقه را به دست من میدهند و می گویند بنویس .هر روز می گویم چرا اول وقت در مجلس حاضر نمیشوید  حالا اسامی را که خواندم اقایان جواب بدهند ( یکی از نمایندگان – اقا مر خصی که حقشان است ) من میگویم بگذاریم نمایندگان در مجلس حاضر شوند و به حد نصاب برسند تا بتوانیم کار بکنیم ،ایا این کار یک امر ضروری نیست ؟ شما دیروز هم روی همین ائین نامه بحث میکردید که تعطیلی هم ضروری نیست اگر بخواهیم از فردا جلسه داشته باشیم باید با امضا 50نفر تشکیل جلسه دهیم چرا این جور برخورد می کنید ( یکی از نمایندگان – اول بفرمائید که این قابل طرح است یا نیست ) من نمیتوانم این جور نظر بخواهم ، اقایانی که تا به حال فهمیدند و بحث هم روشن است دیگر نظری ندهند تا مسئله تمام شود .علی اکبر ناطق نوری – طرح را مطرح کنید.محلاتی – طرح را مطرح کنید و رای بگیرید.بجنوردی – رای بگیرید .رئیس – طرح 15 نفر هم امده من به عنوان یک مسئله ضروری مطرح کردم و اقایان پذیرفتند .یکی از نمایندگان – من میخواهم یک نکته جدید را بگویم .رئیس – به نوبت اسامی را بخوانید تا نکته جدید را هم بگویند.توکلی –0 اقای عسکر اولادی .رئیس – اقای عسکر اولادی بفرماید.عسکر اولادی – بنده فکر میکنم چون در قانون اساسی و ائین نامه پیش بینی نشده که از طریق شورای نگهبان چیزی به مجلس ارائه نشود و ائین نامه از طریق شورای نگهبان  مطرح شده است اعتراضی که به عدم مراعات ائین نامه است اعتراضات واردی است گر چه ما ضرورت را هیچکدام انکار نداریم ( رئیس – از وزارت کشور امده است ) علی ای حال چون وزیر کشور در اینجا نیست و دولت این را در اینجا مطرح نکرده است  باید به یک طریق قانونی در اینجا مطرح شود ( با طرح مطرح می شود ) دو طریق داریم یا باید هئیت دولت وجود داشته باشد که هئیت دولت هنوز وجود ندارد یا باید حداقل با امضا 10 نفر از نمایندگان مطرح شود . با این خصوصئات شاید اغتراضات اقایان از این نظراست  که در اینده دچار اشکال نشویم  و این مسئله که بعضی از نمایندگان به ائین نامه و به تدوین  کنندگان بتازند مشکلی را حل نمیکند  یعنی اسباب این می شود که دیگر وقت صرف نشود وقت فوق العادهای صرف شده است جمهوری اسلامی ما یک چیز از مایشی است ائین نامه اش هم ازمایشی است این فرصت را در شرایط دیگری برادران و خواهران این فرصت را بگذارند اگر قدر دانی نمیشود بجای ان هم ایرادی در هر کجا است روی ائین نامه خراب کردن مشکلی را حل نمی کند متشکرم.توکلی – اقای صدر حاج سید جوادی صدر حاج سید جوادی – بسم الله الرحمن الرحیم . جناب اقای هاشمی بحث در اینجا است که اگر شما بخواهید همین الان رای بگیرید نسبت به این موضوعی که شما فرمودیدفوریت دارد بنظر من اول باید تکلیف اصل 85 رااز نظر انتهای اصلی که گفته است که مجلس میتواند به  کمسیونها توفیض بکند اول تکلیف این را معلوم بفرمایید که ایا هر یک از مواقعی که فوریتش پیش اید ماده واحده یااینکهنه ؟ حالا باید بیشتر مطالعه کرد این تفسیر قانون اساسی است که به عهده شورای نگهبان است یا ما می توانیم این را تصوئب بکنیم کهدرهر یک از موارد ضروری با یک ماده واحده باید به این صورت عمل کرد .و دیگر ان مطلبی که میفرماید  برای ضرورت انتخابات ان را مطرح بفرماید و رای بگیرید این دو مطلب است و باید انهارا از هم جدا کرد .رئیس –0 خیلی خوب پس اول میخواهید به ضرورت انتخابات رای بگییرید ؟ اقایانی که ضرورت انتخابات را یک ضرورت فوری تلقی میکنند قیام بکنند ( اکثر بر خاستند) تصویب شد من از این به بعد میدانم که مجلس نباید  به ادارات انتفاد بکند انتقادات ما به ادرات همیشه گرفتاری ایحاد میکند جواب خواهدداد هیج جا به ما نگفته است که ماده واحد بنویسیم مجلس که با یک قیام که یک رای است میگوید به کمسیون بروید  بنا براین آقایانی که موافقند این آئین نامه ارسالی از شورای نگهبان که خودشان مفسر قانون اساسی هستند و از طریق وزارت کشور فرستاده اند و بصورت طرح به مجلس میآید و برای اجرای همین انتخابات بتاخیر افتاده است این را به کمیسیون امور داخله برای بررسی و تصویب موقت بفرستیم ، آقایانی که موافقند قیام بکنند ( اکثر برخاستند ) تصویب شد . یکی از نمایندگان – مدتش چقدر است ؟رئیس- فقط همین انتخابات را گفته اند نه گفته که زمان مشخص بشود ما انتخابات معین را انجام میدهیم . الان 40 نفر نماینده باید انتخاب بشوند اگر میخواهید وقت هم تعیین کنید ، بحثی نیست ( عده ای از نمایندگان – وقت تعیین کنید ) ما برای اجرای انتخابت با اینکه یکی دو ماه بیشتر وقت نمی خواهیم ممکن است بعضی جاها مثل کردستان و بعضی جاهای دیگر زمان لازم داشته باشند فعلا 6ماه برای اعتبار آن در نظر میگیریم . توکلی – چیزی که هنوز طرحش معلوم نیست چیست ؟ و اینکه شما میفرمائید ‹‹ این طرح ›› اشاره شما به چیست ؟رئیس- شما با اجازه چه کسی حرف میزنید ؟ شما که اینقدر طرفدار اجرای آئین نامه هستید چرا بحث میکنید ؟توکلی – آقای هاشمی حقی دارد ضایع میشود . رئیس-‌اگر تخلف هم میکنم صرفا برای این است و توقع دارم از این ببعد در این انقلاب ، گرفتار این الفاظ نشویم من میدانم این به روح قانون صدمه نمی زند ، به روح انقلاب صدمه نمی زند یک تعلقاتی ما به الفاظ پیدا میکنیم و این گرفتاریها را پیش میآوریم آقایانی که موافقند مصوب کمیسیون امور داخله برای 6ماه معتبر باشد و بعد مجلس ، رسیدگی بکند قیام بکنند ( اکثر برخاستند ) تصویب شد . ( عده از نمایندگان – چه چیز معتبر باشد ؟ ) همین آئین نامه انتخابات و نظارت شورای نگهبان که قبلا گفتم من خودم اینجا اعتراف کنم و بعد از جلسه آقایان نیائید بمن اعتراض کنید ، من اعتراف می کنم با الفاظ این آئین نامه و با این مطالبی که مطرح است امروز بخاطر اینکه مساله مهم مجلس و مساله مهم کشور را حل بکنم ممکن است در بعضی از موارد تخلف شده باشد و این تخلفات جزئی را گاهی ضروری می بینم البته تا قبل از تصویب آئین نامه نهائی مجلس در قشمت هائی که ابهاماتی دارد گاهی این تخلف های جزئی بشود . در بحث هائی که کردیم روشن شد که نه خلاف قانون اساسی بود و نه خلاف مشخص آئین نامه است منتها مخالف نظر بعضی از آقایان در برداشتی که از آئین نامه دارند می باشد . 5- پایان جلسه رئیس- اما در مورد جلسه بعد بر اساس این نوشته ای که آقای رجائی میدهند و تکثیر میشود و خدمتتان خواهیم داد اگر آقایان موافق باشند جلسه روز سه شنبه را ساعت 8صبح تشکیل بدهیم ( عده ای از نمایندگان – موافقیم ) برای اینکه ما چهار ساعت لااقل میخواهیم بحث کنیم شاید هم نظر دادید که بیشتر بحث کنیم ، بنابراین روز سه شنبه ساعت 8صبح جلسه علنی مجلس است و بحث هم بررسی برنامه و اعضای هیات وزراء است . اسامی غائبین را قرائت کنید . این آقایانیکه اسامی شان خوانده میشود توبیخ میشوند و مسوول تاخیر جلسه گذشته هستند . منشی – با توجه به دو نکته ٍاساسی غائبین را میخوانم یکی بر اساس لیستی است که بما داده اند مساله دوم آقایانی که به مرخصی رفته اند و بعدا بدنبال اجازه بوده اند اینها هم غائب محسوب میشوند . اسامی غائبین روز پنجشنبه 13/6/59 آقایان عبدالکریم شرعی از داراب – دکتر چمران از تهران – دکتر کاظم سامی از تهران – بهاء الدین علم الهدائی از اردبیل – علی محمد بشارتی از جهرم که غیبت غیر موجه داشته اند . تاخیر های غیر موجه ،تاخیرهائی است که بیشترازپانزده دقیقه است وازجلسه بعدقراراست جناب آقای  هاشمی دراینموردتوضیح بدهندکه از راس ساعت نه یا راس  ساعتهشت حساب خواهدشد.تاخیرکنندگان غیرموجه : آقایان  ملکوتی ازسراب هفده دقیقه-نجفی ازشهرضا هفده دقیقه-عرفانی از طوالش هفده دقیقه-امید  نجف آبادی ازاصفهان هفده دقیقه-غضنفر پور ازلنجان هفده دقیقه-متکی ازکردکوی بیستدقیقه-معصومی ازامام  رود بیست دقیقه-کاظم دانش ازاندیمشک بیست دقیقه-میراکبر غفاری ازارومیه بیست دقیقه-کروبی از الیگودرز بیست وپنج دقیقه-انصاری راد ازنیشابور بیست وپنج دقیقه-حجازی ازتهران بیست وپنج دقیقه-غفاری از  تهران بیست وپنج دقیقه-خانم اعظم  طالقانی ازتهران بیست وپنج دقیقه-عسکراولادی از تهران پنجاه و پنج دقیقه – شاهرخی از خرم آباد بیست و پنج دقیقه – کرمی از دشت آزادگان شصت و پنج دقیقه – استکی از شهرکرد دو ساعت و چهل دقیقه – انواری از رزن سه ساعت .رئیس- آقای انواری اجازه گرفته بودند . جلسه را ختم میکنیم . ( مقارن ساعت یک بعدازظهر جلسه پایان یافت ) رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی رفسنجانی