جلسه یکصد و پنجاه و چهارم               10خرداد ماه 1360 هجری شمسی
26رجب 1401 هجری قمری
بسمه تعالی
مجلس شورای اسلامی
صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی روز یکشنبه دهم خرداد ماه 1360
جلسه ساعت هفت و سی و پنج دقیقه به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد

فهرست مندرجات صفحه
1- اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید ……………………………… 2
2- بیانات قبل از دستور آقایان چراغزاده دزفولی، عباس حیدری ………………………… 2
3- تذکرات نمایندگان به مسؤولین مملکت بوسیله آقای رئیس …………………………… 7
4- ادامه بحث پیرامون لایحه چهاردوازدهم هزینه‌های کشور در سال 1360 ………………. 7
5- اعلام وصول طرح قانونی الحاقی به قانون تشکیل دادگاههای مدنی خاص و ارسال آن به کمیسیون مربوط ……………………………………………………………… 
10
6- پایان جلسه و تاریخ تشکیل و دستور جلسه آینده ………………………………… 85

اعضای شورای نگهبان در جلسه حضور داشتند.

ادره کل تندنویسی و تحریر صورت مذاکرات مجلس
1- اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید.
رئیس - بسم الله الرحمن الرحیم. با حضور 182 نفر جلسه رسمی است و دستور جلسه ادامه بحث درباره چهاردوازدهم بودجه است. تلاوت کلام‌الله مجید را شروع کنید.
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«و عباد الرحمن الذین یمشون علی الارض هونا و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاماً. والذین یبیتون لربهم سجدا و قیاماً. و الذین یقولون ربنا اصرف عنا عذاب جهنم ان غذابها کان غراماً. انها سائت مستقرا و مقاما. والذین اذا انفقوا م یسرفوا و لم نقتروا و کان بین ذلک قواماً. و الذین لایدعون مع الله الها آخر و لایقتلون النفس التی حرم الله الا بالحق و لایزنون و من یفعل ذلک یلق اثاماُ. یضاعف له الغذاب یوم القیامه و یخلذ فیه مهانا. الا من تاب و آمن و عمل عملا صالحا فاولئک یبدل الله سیئاتهم حسنات و کان الله غفورا رحیماً. و من تاب و عمل صالحا فانه یتوب الی الله متابا».
(صدق الله العلی العظیم - حضار صلوات فرستادند)
«از آیه 64 الی 72 سوره الفرقان»
2- بیانات قبل از دستور آقایان چراغزاده دزفولی و عباس حیدری.
رئیس - سخنرانان قبل از دستور را دعوت کنید.
منشی - نوبت آقای احمدی فروشانی است که مریض هستند. آقای چراغزاده دزفولی بفرمائید.
چراغزاده دزفولی - بسم الله الرحمن الرحیم. دژخیمان استعمار و استثمار و سردمداران امپریالیزم برای مقابله با قیامها، بساط مکر و فریب خود را پهن کرده و انواع برنامه ها را برای نابودی نیروهای مردمی بکار می‌گیرند که این برنامه‌ها گاه بصورت فشارهای اقتصادی و گاه بصورت فشارهای سیاسی و زمانی بصورت فشارهای نظامی و هنگامی هم در قالب برنامه‌ای گسترده شامل ترکیبی از همه اینها اعمال میشود و ملت ما در معرض تهاجم تمامی این برنامه‌ها قرار گرفت، اما در هر مرحله قدرت ایمان زیان حاصل از این برنامه‌ها و نقشه‌ها را بخود آنها برگرداند. آخرین تدبیر دشمن است زمانی که احساس کند یارای مقابله با سیل خروشان ملت را ندارد دست به ایجاد کانالهای
انحرافی میزند تا انقلاب را با کمک عوامل داخلیش به انحراف بکشاند و شیوه‌ای اتخاذ کند تا این انحراف را ترقی جلوه دهد و در تمامی این حرکتها اصل بر این است تا رهبر را از انقلاب و انقلاب را از رهبری بگیرد و اگر نتواند حداقل محتوای کلام امام و رهنمودهای امام را بی‌اعتبار سازد، امام در پیام نوروزی سال گذشته فرمودند امسال سال امنیت است و اما ما همه دیدیم که انفجارها و بمب‌گذاریها این امنیتی را که امام اعلام کرده بود بخطر انداخت و در همین زمان هم دشمن جنگ شومی را بر ما تحمیل کرد، ولی امام باز با تشریح اوضاع و بیان کردن وضعیت جنگ نیروهای پرتوان این ملت را به حرکت درآورد و درسی دیگر بنام جنگ به آنها داد و عنقریب است که ما باید پیروزی نهائی خودمانرا به جهانیان اعلام بکنیم و باید بگویم که اصول این پیروزی ضامن صدور عملی انقلاب ما خواهد بود. اما شرط این است که ژستهای سیاسی را نگیریم. در مقابل این روند پیروزی که به پیش میرود سنگ نیندازیم،‌ خواسته یا ناخواسته، من نمی‌فهمم عنوان این جمله در برابر جنگ زدگان که اگر بگذارند جنگ را تمام بکنیم تا شما زودتر به خانه‌هایتان برگردید چه مفهومی دارد ایا این شیوه که یک دشمن کاذب را در ذهن مردم بوجود می‌آورد جز برتری طلبی و خود را محور امت قراردادن مفهوم دیگری میتواند داشته باشد؟‌ امام فرمودند باید داشتگاه اسلامی بشود تا ما از سلطه فرهنگهای بیگانه خارج بشویم، ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شد و آن دانشگاه کذائی که امید امپریالیزم برای برگشت دوباره بود تعطیل شد. اما ما دیدیم علاوه بر تبلیغات خارجی عناصری در داخل و گاه از مسوولین زبان به نطق گشودند که دانشگاه را نمیشود تا ابد بست، دانشگاه مرکز علم است، ما هم به این معتقدیم چه کسی گفته است که دانشگاه تا ابد تعطیل خواهد ماند؟ و اگر بهتر بگویم شما دید انقلابی ندارید و اگر دید انقلابی میداشتید می‌فهمیدید که دانشگاه در این مملکت تعطیل نشده و نخواهد شد. دانشجوی پرشور و پرتلاش انقلابی همان جوانی است که قلم سلاح به دست گرفته و با استفاده از جوهر خون خودش در شن‌های داغ جبهه‌ها بزرگترین افتخایات را در تاریخ مبارزات این ملت ثبت میکند. دانشجوی پرشور و انقلابی آن کسی است که در کنار برادران روستائی به سازندگی مشغول است. اینها با این کارشان اعلام می‌کنند که دانشگاه در وجب وجب خاک این مملکت وجود دارد و هست و تنها منحصر به آن محیط مخصوص نیست. دانشجویان این ملت نه آنها هستند که در گوشه و کنار خیابانها غائله به پا می‌کنند و باز امام در پیام نوروزی امسال فرمودند، امسال، سال قانون است. اما
همگی شاهد بودیم باز برای مقابله با این کلام امام تلاشها شد، تا جائی که به قوه قانوگذاری این جمهوری شدیدترین حمله‌ها را کردند که شاید بخیال خود بتوانندآنرا را از صحنه بیرون کنند. اما قاطعیت این مجلس و سیل همیشه خروشان این دریا یعنی امام با سخنان اخیرش آنها را از میدان به کنار زد و بسیاری مسائل دیگر که امام مطرح کرده بود و ما دیدیم به عنوانی و به شکلی در جامعه با آن مبارزه میشود و فاجعه آنجا است که برای بی‌اعتبار کردن سخن امام بخود امام تکیه شود. و این انتخاب رذیلانه‌ترین روش نفاق در دنیا است و من از این جا اعلام می‌کنم اگر راست می‌گوئید و در خط امام و انقلاب حرکت می‌کنید چرا مردم را خارج از صحنه تصور میکنید؟ و مرتب آنها را دعوت می‌کنید به اینکه در صحنه حاضر باشند. هدف از عنوان این جمله چیست؟ که نباید گمان کرد که نسل امروز تماشاچی بیچاره‌ای است که کنار نشسته و یا این جمله چه معنا دارد که ایران گورستان نیست و یا این جمله چه منظوری را میرساند که مگر اینجا سرزمین گوسفندان است؟ آیا آنهائی که با امپریالیزم مبارزه کردند مردگان گورستان بودند؟ آنهائی که آمریکا را در این کشور به زانو در آوردند تماشاچی و بیچاره‌ای هستند که کنار افتاده‌اند؟‌و آیا اینها که اکنون در مقابل تجاوز دشمن مردانه می‌جنگند و خون میدهند اینها گوسفندند؟ و باید گفت مردم باید به هوش باشند (من این جمله را میگویم) مردم به هوش باشند تا روانشناسی در خدمت فریب نیاید. مردم و این ملت همیشه در صحنه بوده‌اند وفقط یک تفاوت بین آن چه که شما به صحنه دعوت می‌کنید و آن چه که حضور مردم در صحنه هست وجود دارد و آن محور ولایت است. مردم در صحنه حاضرند اما حول محور ولایت و استقامتشان فقط برای ولایت است و در نهایت برای خداوند، نه برای هیچ شخص دیگری. (احسنت).
رئیس - شما دو دقیقه دیگر وقت دارید.
چراغزاده دزفولی - و باز این جمله را من از زبان مردم میگویم که مردم حضور خود را در صحنه حول هر محوری غیر از محور ولایت دعوت رسمی از امریکا برای سلطه و چپاول دوباره می‌بینند (احسنت - احسنت) شما که در دفاع از آزادی قلم میزنید، تحلیل مینویسید و در سوک آزادی خود را عزادار جلوه میدهید چرا باتوجه به تمامی حملات و تهدیداتی که به انقلاب میشود یک بار هم نشد یک قطره اشک برای اسقلال این کشور از چشم مبارکتان بریزید؟ و فقط هر جا که به کلمه استقلال رسیدید به گفتن لفظ یا نوشتن کلمه اکتفا کردید، اما به آزادی که رسیدید قلم زدید و زبان به نطق
گشودید، و در خصوص آزادی من این قضاوت را به تاریخ می سپارم تا در آیند بگویند و بدانند که یک عده‌ای با تیغ زبان و نیش قلمها به قوه قضائیه این جمهوری حمله کردند. به قوه قانوگذاری این جمهوری حمله کردند. به دولت این جمهوری حمله کردند، شخصیتهای بزرگ را با تمام سوابق درخشان و مبارزاتی شان زیر سوال قرار دادند و هزاران کار دیگر کردند و باز فریاد برآوردند که آزادی نیست. (احسنت) چون وقت تنگ است من لازم میدانم در اینجا از برادران و خواهران آواره جنگی وظیفه خود را نسبت به این برادران و خواهران دارند انجام میدهند و عذرخواهی بکنم از آن برادران و خواهران جنگ‌زده که آنطور که شایسته و بایسته هست از آنها پذیرائی نشده است و در این کوتاه مدت باز من هشداری اول بخودم و بعد بهمه مسوولین میدهم که دقت کنید در مقابل این سوال آیندگان قرار نگیریم که زمانی بگویند اگر شما بیشتر  از این خود گذشتیگ نشان میدادید به سر انقلاب چنین و چنان نمی‌آمد. اگر آیندگان ما، ما را یا ارواح ما را در مقابل این سوالها قرار بدهند فقط آنها قادر به جواب خواهند بود که سرهایشان از بدن جدا شده و دست‌ها و پاهایشان در جبهه‌ها از بدن قطع شده و خانه‌شان بر سرشان خراب شده است. اما من و تو چه جواب داریم بگوئیم؟ بیائیم و بفهمیم و درک کنیم و همگام باشیم با ملتی که تصمیم گرفته است فریاد در گلوی همه انسانهای محروم را همچون رعد و نفسهای در سینه تمامی انسانهای محروم در تاریخ را چون یک طوفان و آه دل تمامی محرومان را چون یک شعله بجان آمریکا بیندازد و بفهمیم این معنا را که ما باید در خدمت مردم و خدمتگزار مردم باشیم، همچنانکه اماممان فرمود من خدمتگزار مردم هستم. ما نیز بخود نباید جرات بدهیم که ذره‌ای از این پای فراتر نهیم. و السلام علیکم و رحمه الله (احسنت - احسنت).
رئیس - برای آقای حیدری چهار دقیقه وقت مانده است.
عباس حیدری - بسم الله الرحمن الرحیم. در این وقت کم قرض‌الحسنه، من فقط چند تذکر دارم.
1- همانطور که انقلاب اسلامی ما ایران را در دنیا شناساند باید واقعا بگویم که سمینار هیات دولت و استانداران باعث شد که بوشهر در اذهان ایران مطرح بشود. و بدانند که بوشهر محروم هم جزئی از جغرافیای ایران است. من از هایت دولت و آقایان استانداران که برای اولین بار در تاریخ ایران و بعد از دو سال و چهارماه بعد از پیروزی
انقلاب به سراغ این استان فرموش شده رفتند تشکر میکنم و از صدا و سیما گلایه میکنم، گلایه من که باعث رنجش این دوستانم شده این است که چه دلیلی دارد که این مسافرتهائی که بازتاب وسیعی در میان مردم دارد همیشه بصورت مظلومانه و غریبانه جلوه کرده است؟ حداقل جا داشت که صدا و سیما در آن دل شب جمعه که هیات دولت و استانداران عبد از فراغت از کار مردم دست به دعای کمیل گذاشتند و به درگاه خدا ناله کردند و از خدا استغاثه میکردند که خدایا آیا ما شایسته اینکار هستیم؟ ما را خدمتگزار قرار بده و این خدمتگزارانشان را اقلاً باید مردم بدانند که همیشه «حبل من الله و حبل من الناس» به فکر خدمت این مردم هستند و چرا اقلا این خبر به اطلاع کابینه 36میلیونی آقای رجائی نرسد، مثل خبرهای جزئی دیگر. اقلا جا داشت یک اشاره‌ای بشود.
2- تذکر دوم در مورد بودجه است. البته خوب، بودجه چهاردوازدهم الحمدالله دارد بخیر میگذرد و در حال تصویب است ولی نمایندگان عزیز شهرستانی هر کدام از شما کوهی از مشکلات بر دوشتان هست و وقتی هم که به سراغ موکلین خودتان میروید وعده‌ها میدهید. طبق تماسی که با مجریان گرفتید،‌الان در اینجا خدا سرنوشت بودجه 60 را بخیر بگذارند. در اینجا بودجه شده بازیچه دست سیاست، بجای اینکه ما بحث بودجه را پیش‌بکشیم، بحث کابینه پیش کشیده میشود. بجای اینکه در مورد بودجه صحبت بشود تصفیه حسابها در اینجا انجام میشود و بازیهای سیاسی انجام میگیرد. این بحثهای سیاسی، این تصفیه حسابها، این مخالفتها با دولت یک زمانی در معرفی دولت مخالف و موافق دولت صحبت میکرد، الان این مخالفتها که راه آب و برق و بیمارستان برای استانهای محروم و برای مردم محروم نمیشود.
تذکر دیگر اینکه الان وضعیت بوشهر طوری است که جمعیت 400هزار نفری و صد هزار هم جنگ‌زده آنجا هستند. از این جمعیت بیش از 300هزار نفر روستائی و شهری بوسیله تانکر آب رسانی آب آشامیدنی‌شان تامین میشود.
یکی از نمایندگان - تانکر هم ندارند، بگوئید تانکر تهیه کنند.
حیدری - میخواهم توجه مسؤولین محترم را به این موضوع جلب کنم که الان درحالی که امسال در آنجا بارندگی کم بوده آب انبارهای آنجا اصلاً آب ندارد و فقط بوسیله تانکر است که میتوانند آب رسانی را انجام بدهند. خواهش من این است که تعدادی تانکر به آنجا بفرستند که اقلاً این روستائیان که تا 5سال دیگر 6سال دیگر
بخواهد آب رسانی انجام بگیرد و به یک آبی برسند که منشاء حیاتی آنجا هست و اساسی ترین مشکلات آنجا هست، اقلاً بتوانند از آب آشامیدنی بوسیله تانکر استفاده کنند. از جناب آقای چراغزاده تشکر میکنم.
3- تذکرات نمایندگان به مسوولین امور توسط آقای رئیس.
رئیس - متشکر، دیگر سخنرانی نداریم. آقیان دو سه تذکر داده‌اند که من عرض کنم. آقای دکتر پاک نژاد،‌آقای خاتمی و آقای وافی از استان یزد به وزیر نیرو تذکر میدهند که به دلیل خشکی و کم آبی استان در مورد تامین آب و برق اقدام جدی لازم است توجه خاصی به یزد بکنند و در مورد تامین سوخت برای نیروگاهی که برای استان نقش حیاتی دارد غافل نباشند که مبادا کمبودی پیش بیاید. آقای الویری به شهردار تهران تذکر میدهند که ترمینان شرق به دلیل اینکه آماده نیست و گاراژ دماوند را بسته‌اند مردم را به زحمت انداخته‌اند، فکری بکنند که ترمینال کامل باشد یا فکر دیگری بکنند. آقای عمادالدین کریمی هم از مدیر عامل آب شمال میخواهند که با کشاورزان منطقه علم ده و نوشهر برای برنامه حفر چاههای عمیق، چاههائی که باید کشاورزی را نجات بدهد سریعا همکاری بکنند.
یکی از نمایندگان - آقای هاشمی یک تذکر هم من دیروز داده بودم خدمتتان.
4- ادامه بحث پیرامون لایحه اجازه انجام هزینه‌های کشور در چهارماهه اول سال 1360
رئیس - پیدا میکنم و بعد میخوانم. برنامه را باید شروع بکنیم. صحبت نمایندگان مخالف وموافق تمام شد. دو سه نفری هم که حضور نداشتند وقتشان گذشت. چند نفر از آقایان به عنوان اینکه حرفشان عوض شده یا به آنها نسبت ناصحیحی داده شده در همان جلسات وقت خواستند که من خواهش میکنم به اختصار بگویند، لازم نیست تمام یک ربع را بگیرند فقط همان نکته‌ای که به آنها مربوط میشده تذکرشانرا بدهند تا نمایندگان دولت حرفشان را بزنند.
1- آقای امامی کاشانی در مورد اظهاراتی که آقای معین فر کردند.
2- آقای مهندس سحابی در مورد اظهاری که آقای ناطق نوری کردند.
3- آقای سلامتیان در مورد اظهاری که یکنفر از آقایان دیروز کردند.
4- آقای معادیخواه هم تقاضائی کرده‌اند. آقای امامی اول هستند بفرمائید.
هادی - آقای هاشمی، آقای امامی طبق چه ماده‌ای می‌خواهند صحبت کنند؟
صباغیان - اسمی از آقای امامی کاشانی نبرده‌اند.
رئیس - طبق ماده 66 راجع به مدرسه شهید مطهری ایشان چیزی گفته‌اند. بودجه تبلیغات در اختیاردفتر عالی تبلیغات است و مربوط به ایشان است. اگر یادتان باشد آقای صلوای هم وقتی که آقای معادیخواه گفتند که آن آقای قبل از من (راجع به نهضت سوادآموزی) عین همین مساله ایشان بود که ایشان هم صحبت کردند.
صباغیان - اگر اینطور باشد در جواب تمام کسانی که از اول مجلس تا حالا نام دولت موقت را برده‌اند، وزراء دولت موقت حق صحبت کردن دارند.
رئیس - من از این پیشنهاد شما استقبال میکنم. اگر آقایان دیگر هم این را مراعات بکنند، خوب است. آقای امامی شما میتوانید اظهاراتتان را بدهید به نماینده دولت چون مربوط به دولت هم میشود، تا آقایان جواب بدهند. این اصل خوبی است یعنی اگر این کار را بکنیم من هم از محظور در می‌آیم. موقعی که نماینده دولت میخواهند دفاع بکنند مطالب شما را هم میخوانند.
آقا محمدی - آقای هاشمی، این را در مورد همه آقایان رعایت بفرمائید.
رئیس - آقای مهندس سحابی هم که نیستند.
سید علی خامنه‌ای - بمجرد اینکه یک نظری داده شد نمی‌توان تصمیم گرفت و نظر ما هم حجت نیست.
رئیس - بله، نظر من هم حجت نیست، و من بنظر خودم هم عمل نمیکردم. وقتی که دیدم مجلس دارد میگوید این را پذیرفتم (همهمه نمایندگان) اما من که خودم قبول میکنم، برای این است که می‌بینم در موقعیت مدیریت مجلس می‌فهمم در اظهارات آقایان مثلاً یک چیزی به دولت موقت گفته میشود خوب، به آقایانی که از دولت موقت اینجا هستند برمیخورد، این یک چیز کلی است که دائما در این جلسه پیش می‌آید. ما انی حق را چه بکنیم؟ مثلاً آقای آیت یا دیگری به وزارت نفت سابق چیزی گفته‌اند،‌ آقای معین‌فر میگویند میخواهند صحبت کنند.
سیدعلی خامنه‌ای - آقای نزیه هم بیاید دفاع کند.
رئیس - خیر، آنهائی که اینجا هستند.
محمد شبستری - آقا این ماده را بخوانید تا حل بشود.
رئیس - البته در اینکه شما آقایان اعتراضتان یکطرفه هست، بحثی نیست، یعنی در موقعیکه آقای سلامتیان بحث میکرد، شما هیچ اصلا به ذهنتان نرسید که اعتراض کنید.
ماده این است.
«اگر در ضمن مذاکره صریحا یا تلویحا نسبت سوئی به یکی از نمایندگان داده شود، یا عقیده و اظهار او را برخلاف جلوه دهند، (عقیده‌اش را حتی) و نماینده مذکور برای رد آن نسبت یا رفع اشتباه در همان جلسه اجازه نطق بخواهد، بدون رعایت نوبت تا پانزده دقیقه اجازه نطق داده میشود».
این اصل ماده است. شبهه‌ای که ما داریم که روشن نشده است اینست که آیا این نسبت باید به مربوط به شغل نمایندگی باشد یا اگر به مسوولیت‌هائی که قبلا هم داشته، یا در غیر سمت نمایندگی دارد، نسبتی بدهند شامل این هم میشود؟ حالا این شبهه پیش میآید، یعنی شما آقایانی که این طرف قضیه را گرفته‌اید، اگر چیزی به دولت موقت نسبت دادند، آقایانی که وزیر بودند در دولت موقت و الان اینجا هستند به همه آنها اجازه میدهید یک ربع دفاع کنند؟
سلامتیان - هر کس راجع به گز اصفهان هم صحبت کرد، من باید بیایم دفاع کنم.
رئیس - گز سلامتیان، چون گز اصفهان که همه‌اش مال شما نیست. واقعاً دو طرف قضیه را در نظر بگیرید، اگرهر چیزی به دولت موقت بگوئید بعنوان مسوولیت مشترک آقایان وزراء آن دولت، به اعضای شورای انقلاب، اگر چیزی گفته بشود باید همه آنها حق دفاع داشته باشند، این نمیشود، اگر ما به آن راه بخواهیم پیش برویم، اگر هم تازه آئین نامه، احتمالا شامل این بشود، این مشکل برای ما می‌ماند، لذا من خواهش می‌کنم، این ابهام آئین‌نامه را در جهت صلاحیت مجلس بپذیریم که اگر هم چنین حقی هست صرف نظر کنیم بخاطر اینکه اینجور پیش نیاید.
گلزاده غقوری - این موضوع بالاخره باید روشن بشود، یا توسط ایشان، یا نماینده دولت.
رئیس - دولت میتواند بگوید. خوب، آقای مهندس سحابی که نیستند. آقای سلامتیان بفرمائید.
سلامتیان - من یک کلمه دارم، میگویم.
رئیس - یک کلمه خود را بگوئید، منتها یک چیزی نگوئید که بعدش احتیاج به دفاع داشته باشد.
سلامتیان - بسم‌الله الرحمن الرحیم. من دیروز چندین بار ضمن صحبت برادرانی که موافق چهاردوازدهم دولت نام نویسی کرده بودند، شنیدم که به بنده استناد
دادند که گفته است، من با چهاردوازدهم مخالف نیستم، بلکه با دولت رجائی مخالفم، حال اینکه صورت مذاکرات مجلس کاملاً گواه بر این است که من گفته‌ام.من فقط با چهاردوازدهم مخالف نیستم، بلکه به دولت آقای رجائی هم رای مخالف دادم. البته یکی از روزنامه‌های دیروز صبح را دیدم و دیدم این جعل در تیتر آن مطرح شده است. (روزنامه جمهوری اسلامی) و به قصد کلمه «فقط» را انداخته. متوجه شدم آن برادران نماینده هم تقصیری ندارند، گول تیتر این روزنامه‌ را خورده‌اند، اما بهرحال اینرا باید تصحیح میکردند.
موحدی ساوجی - آقای هاشمی، کدام نماینده‌ای این حرف را دیروز زده بوده؟ رئیس - آقای هراتی.
هراتی - نه، من چنین چیزی نگفتم.
رئیس - خوب، آقای هرتی شما اگر اینرا نگفتید پس چه گفتید؟
هراتی - بسم‌الله الرحمن الرحیم. مطلبی که بنده دیروز عرض کردم که صورت مذاکراتش هم بعدا در اختیار برادرها و خواهرها قرار خواهد رفت این بود که من عرض کردم، مخالفت ما با دولت سبب نشود که یک عینک گنده بدبینی و تیره‌ای به چشم بزنیم و همه محسنات و خدمات و مزایای این دولت انقلابی و مکتبی را فراموش کنیم.
5- اعلام وصول طرح قانونی الحاقی به قانون تشکیل دادگاههای مدتی خاص و ارسال آن به کمیسیون
رئیس - بسیار خوب، یک طرح قانونی رسیده است که وصول آن اعلام میشود.
منشی - یک طرح قانونی با حدود 18 امضاء رسیده طرح قانونی الحاقی به قانون تشکیل دادگاه‌های مدنی خاص که به کمیسیون قضائی فرستاده میشود.
رئیس - ما دیروز هم مدتی منتظر اعضای شورای نگهبان ماندیم برای ادامه کارمان، امروز هم منتظریم.
یکی از نمایندگان - دیروز صحبتشان این بود که اینها در جزئیات نیست و ما باید موقع بحث در جزئیات در جلسه حاضر باشیم.
رئیس - خیلی خوب اگر نظر خودشان این است ما حرفی نداریم چون این تفسیر قانون اساسی است و با نظر خودشان عیبی ندارد. جناب آقای رجائی الان دیگر نوبت به کمیسیون و شما میرسد که مطالبی اگر داشته باشید در کلیات مطرح بفرمائید آقای
عطاری اگر شما مطلبی دارید قبل از دولت بفرمائید.
یکی از نمایندگان - شورای نگهبان نیستند.
رئیس - همین حالا میرسند.
موحدی ساوجی - آقای هاشمی بنده حالا که شورای نگهبان نیستند یک تذکر آئین نامه دارم.
رئیس - تذکر آئین نامه‌ای؟ بفرمائید.
موجدی ساوجی - بسم الله الرحن الرحیم، ماده 140آئین نامه «برطبق اصل 88 قانون اساسی دولت مکلف است حداکثر ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ سوال در مجلس حضور یافته و پاسخ دهد و الا از طرف رئیس مجلس باز خواست میشود. مگر در مواردی که مجلس جواب تاخیر را تشخیص دهد». الان حدود سه ماه است بنده چند سوال کرده‌ام اینرا باید شما پاسخ بدهید که آیا باز خواست کرده‌اید یا نکرده‌اید؟
رئیس - خیلی خوب، آقای موحدی من یکبار دیگر این تذکر را دادم به آقایان گفتم، درست این است که شما تذکر قانون اساسی بدهید بجای آئین نامه‌ای قانون اساسی میگوید دولت باید بیاید اما شما دارید می‌بینید، ما در همین برنامه این جلسه هم، هفته قبل سوال گذاشتیم، یک فوریتی آوردید، بعد دو فوریتی آوردید بعد بودجه چهاردوازدهم را آوردید، برنامه‌های دیگر را فسخ کردیم و همین جور دارید می‌بینید دائم سوال در برنامه میگذاریم با این شکلی که مجلس عمل میکند و دائماً یک فوریتی و دو فوریتی و این چیزها مطرح است و وزراء میآیند اینجا می‌نشینند برای جواب سوال و نوبتشان نمیرسد، این محظور را من مکرر گفته‌ام آقایان این قدر یک فوریتی نیاورید این قدر تقاضای یک فوریتی نکنید وقتی که میگویند رای ندهید،‌ دو فرویتی قبلو نکیند، لایحه بودجه را اینجوری نکنید تا ما بتوانیم طبق روال کار کنیم ماالان سه هفته است یک مطلب را در دستور گذاشته‌ایم، هر روز میرسد یک فوریتی یا دو فوریتی، یک چیزی میآید جلوی آنرا میگیرد و ما آنرا عقب میاندازیم دیگر با این وضعی که دارید می‌بینید روی این مساله اینجور تاکید نکنید یا اینکه ما یک برنامه بگذاریم، یک هفته، دو هفته، پشت سر هم فقط سوال و جواب باشد و تجربه من هم این است هر وزیری که میآید اینجا و سوال و جواب میشود آقایانی که اینجا نشسته‌اند می بینند، برنامه بدی نشد موج سوالها بنا میکند به آمدن، یعنی در هر موردی که ما یک سوال را پاسخ میدهیم، هفت، هشت سوال جدید برایمان پیش میآید.
صباغیان - ولی پاسخت به بعضی از سوالها خیلی مهم است.
رئیس - البته مهم است ولی میگویم برنامه مجلس جوری است که ما دائم عقب میافتیم صحبت سر این نیست والا حقی است که قانون اساسی بر گردن ما گذاشته هر سوالی میشود باید جواب بدهند و در مدت معینی هم بیایند، ولی برنامه این است. آقای عطاری بفرمائید.
عطاری - بسم الله الرحمن الرحیم. اگر شما مقایسه کنید می‌بینید که در زندگی یک کارمند، برنامه‌ریزی امکان پذیرتر هست تا زندگی یک کشاورز یا یک کارگر ساده ساختمانی. برای کارمند یک حقوق ثابتی وجود دارد و یک درآمدی که میشود آنرا حدوداً گفت که چه مقدار خواهد شد،‌ اما آن کارگر ساده با آن کشاورز نه از مقدار دقیق درآمد خودش اطلاع دارد یا حتی مقدار احتمالی آن نه از نزولات جوی خبر دارد در ابتدای سال که چقدر خواهد آمد، نه از مصیبت‌ها و آفاتی که بر مزرعه او نازل خواهد شدو این باعث میشود که او نتواند از حالا برای مثلاً سال بعد خودش حرفی بزند. هر دو پیش‌بینی میکنند برای زندگی خودشان و آینده خودشان، اما پیش‌بینی یکی دقیق‌تر هست،‌ پیش‌بینی یکی ضعیف‌تر هست، یکی با احتمال بیشتری به آینده خودش نگاه میکند و نظر میاندازد، اما یکی با احتمال کمتری به این علت هست که ما حالا به لایحه انجام هزینه‌های چهارماهه اولی سال رسیده‌ایم و چرا از آغاز سال مثلا چهاردوازدهم بودجه سال قبل را تصویب نکردیم. یک جریان ثابتی یک اطلاعات کافی در اختیار ما نبوده که به مناسبت و به موجب آن اطلاعات بتوانیم برنامه ریزی کامل و صحیحی داشته باشیم، وقتی یک چنین زندگی داریم وقتی یک چینی مسائلی برای ما مطرح هست بهتر همین است که صبر کنیم اطلاعات دقیق‌تر بشود و برای یک مرحله بعد با آن اطلاعات دقیق‌تری که بدست آوردیم برنامه ریزی کنیم تا کل بودجه عرضه و ارائه بشود. و لذا شما می بینید در این لایحه‌ای که خدمت شما تقدیم شده ما توانسته‌ایم اطلاعات بشتری داشته باشیم این اطلاعات در فروردین ماه در اختیار ما نبود، ما درآمد نفت‌مان را نمیتوانستیم پیش‌بینی کنیم که در خرداد و تیر چه قدار هست،‌ کما اینکه الان کاملا نمیتوانیم بگوئیم درآمد ما از طریق نفت مثلا برای شهریور ماه چه مقدار خواهد بود. اما در عین حال ما الان فضای روشنتری را در اختیار داریم که در این فضای روشنتر بهتر میتوانیم تصمیم بگیریم اما این به این معنا نیست که باز میتوانیم متیقن به قضیه برخورد کنیم و نتیجه‌گیری کنیم.
از ابتدا در عین حال نمیتوانستیم مشکلات را پیش‌بینی کنیم و لذا شما می‌بینید که دولت مواجه شد با اشکالاتی که به دلیل اینکه آن اشکالات در یک مرحله موقت و مقدماتی از بین برود تفاهم شد که این لایحه انجام هزینه‌های چهارماهه مورد بررسی قرار بگیرد. حالا ما در این محیط روشنتر میتوانیم اینها را از بین ببریم و احیاناً تغییراتی بدهیم در آنچیزی که اگر قبلا می‌خواستیم تصویبش کنیم، این مقدار از صحت و دقت را نداشت بهر تقدیر در تقدیم این لایحه به مجلس در کمیسیون همانطور که عرض کردم قبلاً‌غرض ما و اساسا چیزی که مطمح نظر ما بود یکی تسهیل کار دولت بود و یکی واقع بینی بود و این چیزی هست که کمتر برادران هنگام بحث موافقت یا مخالفت در مورد گزارش کمیسیون به آن اشاره کردند، با تاسف این دو ماهه وضعیت اینطور بوده که خدمتتان عرض میکنم. من ضمن عرض وضعیت، یک مقدار به مطالبی که موافقین و مخالفین فرمودند میپردازم و سعی میکنم در مورد آنها حرفی داشته باشم.
رئیس - سعی کنید مختصر بفرمائید که امروز ان‌شاءالله تمام شود.
عطاری - چشم. درآمد ما در این دو ماه از نفت چینی نیست که نسبت به سال گذشته افزایش داشته باشد این را عنایت بفرمائید،‌ درآمد اردیبهشت ماه صحیح است که نسبت به درآمد فروردین ماه از جهت نفت افزایش داشته اما مجموعا دو ماه اول سال نسبت به سال گذشته ما درآمدمان کاهش پیدا کرده از جهت نفت نه افزایش، به مقدار 75میلیارد ریال اگر هم قرار باشد ما بخواهیم نفت را بفروشیم، دفت بفرمائید صرفنظر از این که آیای این حقیقتاً ماهیت درآمد دارد یا ندارد اما ما چاره‌ای نداریم از اینکه آنرا در ستون درآمدها وارد کنیم، مگر اینکه یک روش جدید بودجه نویسی ارائه بشود که مثلا آنرا در هزینه‌ها بنویسیم یا مثلا یک جور درآمدهای صوری یا یک شیوه جدید برنامه‌نویسی و بودجه نویسی که البته ما فعلاً با آن مجهز نیستیم و با آن آشنا نیستیم اشاره‌ای شد در مورد اینکه نفت در دو سال گذشته فروشش خیلی زیاد شده درآمدش خیلی زیاد شده من اشاره میکنم این مساله را که فروش نفت و درآمد واقعی ما از این ممر در دو سال گذشته کاهش پیدا کرده در سال 58 به میزان 18درصد و در سال گذشته خیلی بیشتر  از 18درصد، درحدود 50درصد و اینها البته همه بر مقدار بدهی ما به بانک مرکزی تاثیر مستقیم داشته، چینین نیست که اینها بی‌تاثیر بوده باشد یا مثلاً تاثیر کمی گذاشته باشد. اینها همه قابل توجهند. دریافتی ما بابت مالیات در دو ماه گذشته چهل و دو و نیم میلیارد بوده، یک و یک دهم میلیارد ریال
افزایش نشان میدهد به دو ماه مشابه در سال گذشته. اینجا توصیه شد در مورد مالیات که دولت بفکر آن باشد که مالیات بیشتری را بگیرد و بعد من حس کردم که دارد تصور این میشود که مثلا بیایند از طبقات مظلوم و بیچاره و محروم این کشور باز هم بیشتر  مالیات بگیرند، شاید مثلا چنین شکل از مساله‌ای هم ارائه شده که هر بار حرف مالیا زده شد، اسمش این بود که از طبقات مرفه گرفته بشود اما در عمل و در واقع از بیچاره‌ها گرفته شد و این بار همچنان بر دوش آنها افتاد،‌در هر حال توصیه کمیسیون هرگز و هرگز این نبوده، براستی توصیه کمیسیون این هست از آنهائی که در سال گذشته درآمد زیادی پیدا کرده‌اند یا اگر قرار شد کمیسیون اقتصادی و امور دارائی چیز دیگری را فکر کرد و برخورد کرد ورسید از آن منابع اخذ مالیات بشود نه از منابع دیگری یک مطلب دیگری گفته شد در مورد مالیات که حس من این بود که میگویند دریافی که ما از مالیات داریم شکل خطی هست یعنی اگر مثلا حالا کم شده، مرتبا این کاستی خودش را ادامه خواهد داد. حقیقتا اینجور نیست. مالیاتها عمدتا در یک ماههای بخصوصی افزایش پیدا میکند، دریافتش توسط. دولت و چنین نیست که این دریافت شکل خطی داشته باشد، و اینرا برادران اگر براستی با ارقام آشنائی ندارند خوب است به آن استناد نکنند. در فصل تابستان، مقدار مالیات و گرفتن مالیات توسط دولت متفاوت است تا فصل زمستان و دو ماه اول اردیبهشت و فروردین در مورد سایر منابع درآمد ما هشت و نیم میلیارد ریال افزایش داریم در این بخش مقدار دریافتی خزانه از این جهت به هجده و هفت دهم میلیارد ریال رسیده و توصیه برادران در این زمینه براستی باید مورد توجه دولت قرار بگیرد تولید صنعتی،‌بالا بردن تولید ملی بایست بهر تقدیر در راس برنامه‌های دولت قرار بگیرد و به آن توجه کنند البته در سال گذشته، بانکهای تخصصی کشور مقادیر زیاید کمک کردند برای را افتادن چنین کارخانجاتی. چنین واحدهای صنعتی، تولیدی و این براستی قابل توجه است. حدود صد و یازده درصد ما در سال گذشته بیشتر  پرداخت کردیم از منبع وام بانکهای تخصصی به بخش خصوصی و دولتی برای اینکه بتوانند این قسمت را سرعت به کارش بدهند و حاصل بیشتری داشته باشد. این بما در عین حال نوید میدهد که امسال هم این رشد همچنان پا برجا بماند این پیش بینی شده، کمیسیون باتوجه به این مسال بوده که تایید کرده یکی از تبصره‌ها را و امیدوار هستیم که این ادامه پیدا کند و سرانجام رشد تولید صنعتی،‌تولید خالص ملی افزایش پیدا کند. توصیه‌ای که برادران
داشتند بسیار جالب هست، فعال کردن کارخانجات ملی شده، کارخانجات دولتی اهم مسائلی هست که بایست مورد نظر دولت قرار بگیرد، اگر ما از این جهت بتوانیم به خود کفائی برسیم، اگر از این جهت ، کارخانجات ما، کارخانجات ملی شده ما بتوانند به خود کفائی برسند، بار سنگینی را از روی دوش بودجه دولت برداشته اند و به این دلیل بایست در این زمینه سرمایه گذاری کنند، مایه بگذارند و کار کنند. در بخش پرداخت ها، جمع پرداختی ما در دوماهه گذشته سیصد و چهل و هشت ممیز یک دهم میلیارد ریال بوده، با افزایشی معادل نود و پنج ممیز یکدهم میلیارد ریال بوده، با افزایشی معادل نود وپنج ممیز یکدهم میلیارد ریال نسبت به سال گذشته. عمده این تفاوت در فروردین ماه است و ضرورت دارد من یک مساله ای را که برادران مطلقا به آن توجه نداشتند اینجا عرض کنم، قانون بودجه سال 59 در آخر اردیبهشت ماه به تصویب رسید، در آن قانون تبصره ای بود که قبلا هم اینجا از آن صحبت شد، آن تبصره این بود که «اگر مانده ای از اعتبارات سال گدشته در نزد دستگاهها و ردیفها وجود دارد، این دستگاهها و ردیفها ملزم هستند به انتقال آن به خزانه در اسرع وقت» پس دستگاهها و ردیفها درماه فروردین و و در ماه اردیبهشت اعتباراتی و مبالغی پول در اختیار داشتند که این مقدار در واقع به بودجه سال 59 مربوط نمیشد، بلکه به بودجه سال 58 مربوط میشد و در اختیار دولت بود، در اختیار دستگاهها و ردیفهای مختلف بود معمولا عملکرد دستگاههای ما اینجور بوده، حتی امسال هم در بخشی از دستگاهها این جریان صورت پیدا کرده که اگر قرار است پرداختی هائی دارند رد فروردین ماه که برای آن مجوز ندارند،  مثلا بودجه تصویب نشده اینها میایند واین پرداختی ها را از محل مانده سال قبل میپردازند، این کار البته غیر قانونی هست اما بشکل اضطراری و اجباری دستگاهها وردیفها، چاره ای از انجام آن و این شکل پرداخت ظاهرا ندارند در فروردین ماه سال گذشته قسمتی از پرداختها از این محل صورت گرفته یعنی از محل باقیمانده اعتبارات سال 58، این هست که شما میبینید این رقم امسال چنین افزایش عجیبی نشان میدهد و نسبت به سال پیش، معنی این قضیه این نیست که دستگاههای دولتی متورم شد، هشتاد و پننج و هفت دهم درصد پرداختی اضافه شد یعنی هشتاد و پنج و هفت دهم درصد این دستگاه متورم تر و بادکرده تر شد نه چنین معنی را نمیدهد اگر شما میخواهید این را نتیجه گیری کنید، باید لطف کنید، بیائید ارقام را دانه ، دانه در بخش مثلا
استخدام پرسنل، خرید خدمات، چیزهائی از این قبیل پیدا کنید و روی آن این تحلیل را بکنید، این تحلیل نمیتواند روی این رقم هشتاد و پنج و هفت دهم درصد اضافه صورت بگیرد، این نادرست است. قسمتی از این گرفتاری که ما امسال داشتیم در مورد پرداخت به علت هزینه های جنگی بود والبته مجوز خاصی که در این مورد صادر شده و باری این خرید هست، جدا از پرداخت نسبت به پرداخت جاری است. پرداخت بابت سال قبل هم ما امسال داشتیم. که این پرداخت نسبت به پرداخت بابت سال قبل سال 59 افزایش نشان میدهد ، حدود چهار و چهار دهم میلیارد ریال . خوب، برادران در این بخش مسائل را توضیح فرمودند که من ضرورتاً به آنها میپردازم یکی در مورد اینکه چرا رقم پرداختی پول ما به آمریکا در این بودجه نیامده. اولاً ضرورتی ندارد که در لایحه انجام هزینه های چهار ماهه اول سال 60 این رقمهاغ بیاید، اما ایرادی ندارد و اشکال ندارد و خوب است که این رقم رد بودجه سال 60 منظور بشود و کاملاً قید بشود اما مساله اختصاصی به پرداخت وام ما به آمریکا یا بدهی های ما به آمریکا ندارد، رقمهای دیگری از بدهی هم هست که در بودجه سال60 و در این لایحه‌ای که الان موردبحث هست طرح نشده، ما بدهی هایمان به بانک مرکزی که متجاوز از دو هزار و هفتصد میلیارد ریال هست در اینجا ذکر نشده، آنهم خوب است از نقطه نظر بودجه نویسی، اینجا طرح بشود، و در بودجه سال 60 طرح بشود و ذکر بشود و این مارا به فکر بیندازد که برای پرداخت این و تأدیه این فکر کنیم و چاره ای بیندیشیم، اما یک مساله دیگری که گمان میکنم اشتباه کردند که طرحش کردند اینجا بود که اگر قرار باشد ما آن مبلغ پرداختی ، آمریکا را اینجا ذکر کنیم به معنی این هست که مجلس اینرا تصویب کرده و پذیرفته این نحوه پرداخت را واین مبلغ پرداخت را. آیا شما که اینرا طرح میکنید واقعاً با این قضیه موافق هستید؟ یا نه میگوئید اول آن مورد بحث قرار بگیرد مورد بررسی قرار بگیرد، وقتی که ثابت شده برای ما اینکار را ایجام بدهیم، آن مبلغی که پرداخت شده به امریکا از محل سپرده های بانک مرکزی بوده واز محل ذخایر ارزی بانک مرکزی بوده دولت در اینجا از پول خزانه خودش چیزی را پرداخت نکرده آیا میتوانسته اینکار را بکند با نکند،‌این چیزی است . که آن بهر حال از طریق بانک مرکزی پرداخت شده و اگر هم قرار باشد در این بودجه بیاید نه بعنوان پرداخت وامها و بدهی های به آمریکا که بعنوان تبدیل وام خارجی به وام داخلی بایست اینجا منظور
بشود یعنی حداکثر قضیه این است که شما می‌پذیرید این مقدار پرداخت را و صحیح میدانید آنرا و تصویبش میکنید، بعد از این تصویب در واقع جریان مساله این چنین شده که وام خارجی‌ ما معادل شده با بدهی ما به بانک مرکزی و بایست ما آنرا در عداد وامهای داخلی خودمان محسوب کنیم و برای تأدیه آن به بانک مرکزی فکر کنیم و مطالعه‌ای کنیم در زمینه پرداختها، بعضی از برادران که بحث میکردند، مثلا میگفتند این وزارتخانه ضرورتی ندارد، این پرداخت‌هایش اضافه است، بیخود است، چیزهائی از این قبیل. اینها بهرحال به اعتقاد من جای بحث آن اینجا نیست، بایست به شکل جداگانه‌ای در مورد آن بحث کرد، حرفهائی هم که در مورد اعتبارات جیرفت زدند از این قبیل بود. در مورد پرداختها که گفتند افزایش پیدا کرده و بشکل خطی هم افزایش پیدا میکند (یعنی برداشت من این است این کلمه افزایش خطی را نگفتند) باز هم اینطور نیست، پرداختها در یک زمانی اوج دارد در یک زمانی حضیض دارد پرداخت خزانه فی‌المثل در اصفند ماه فوق‌العاده زیاد است به دلیل اینکه رقم پاداشها، عیدی، چیزهائی از این قبیل میآید داخل آن اما هیچ چنین نیست که در همه جای سال و در همه ماهها این افزایش سرعت داشته باشد و رشد پیدا میکند، این خطی نیست اگر میخواهیم چنین استدلالی کنیم بایست مثلاً بودجه ده سال گذشته را بیاوریم، نشان بدهیم و نشان بدهیم که این افزایش، افزایش خطی بوده، در غیر اینصورت ما ظاهراً مجاز به استناد به چنین مساله‌ای در اینجا نیستیم. حقیقت مساله این است که ما در دو ماه گذشته ما معادل صد و دوازده ممیز چهاردهم میلیارد ریال کسری واقعی داشته‌ایم، این کسری واقعی تأمین شده از دو منبع، یکی استفاده از تنخواه‌ گردان به میزان پنجاه و سه میلیارد ریال و یکی استفاده از برگشتی‌های از سال قبل به میزان پنجاه و نه ممیز چهاردهم میلیارد ریال وقتی که ما یک مبلغی از سال قبل برایمان برمیگردد، اینهم واقعاً ماهیت درآمد را ندارد، اما وقتی که ما میخواهیم توی ستونهای بودجه آنرا بنویسیم چاره‌ای نداریم جز اینکه اینرا در ستون درآمد لحاظ کنیم. در مورد استفاده از تنخواه گردان قبلاً اجازه داده شده بود. مبلغ صد و پنجاه میلیارد ریال استفاده از تنخواه گردان منظور شده بوده و در واقع دولت از تمام مبلغ تنخواه گردان استفاده نکرده، یعنی در واقع توانسته یک مقدار خودش را از اینکه متکی باشد به وام ؟؟؟؟ تنخواه گردان نجات بدهد، در حد نود میلیارد ریال. کسر بودجه
از ماه گذشته به این ماه به این معنا، یعنی کسر بودجه حقیقی دو برابر شده است، ولی البته هر دو از منابع تامین کسری تامین شده است. در مورد کلیات انجام هزینه چهارماهه اول سال یک چیزهائی را لازم است عرض کنم هزینه یک تعریف بخصوصی در قانون محاسبات عمومی دارد. به این تعریف عنایت بفرمائید. ما داریم اجازه انجام آن هزینه را میدهیم، نه هر چیز دیگری را، یعنی داریم اجازه میدهیم که دولت در قبال تعهداتی، کارهائی، چیزهائی از این قبیل پرداخت کند. معنی اجازه انجام هزینه این نیست که بایست دولت این مقدار را هزینه کند و معنی‌اش این نیست که هر چه را هم که خرج کند، هزینه تلقی میشود. هیچکدام اینها نیست هزینه معنای بخصوصی دارد، در قبال انجام تعهد هست و ما هم فقط اجازه انجام آنرا داریم میدهیم، نه چیز دیگر را در چهارماه اول سال پیش بینی هشتصد میلیارد ریال هزینه نشده است، یعنی در واقع اجازه‌ای که مجلس میخواهد بدهد، اگر بدهد، هشتصد میلیارد ریال نیست که به آن استناد شد، نهصد و پنجاه میلیارد ریال است، یعنی صد و پنجاه میلیارد ریال بیش از دقت و ریز بینی که بعضی از برادران در مورد مبلغ داشتند و من متاسفم که این مقدار ریزبینی نداشتند که صدو پنجاه میلیارد ریال را یک مرتبه فراموش کردند. آن صدو پنجاه میلیارد ریال اجازه مصارف مربوط به جنگ هست و مسائل جنگی. توضیح فرمودند که تنها از طریق کار هست که میشود کسری بودجه را تامین کرد. این غیر قابل انکار هست که اگر ما نخواهیم کار کنیم، اگر ما نخواهیم واقعا به زهد بیاندیشیم، به تمام معنی زهد، بیشترین کار را انجام بدهیم، کمترین مصرف را داشته باشیم، بیشترین دقت را در نحوه مصرف داشته باشیم، هرگز و هرگز ما به خودکفایی نخواهیم رسید، این کاملاً درست است، اما کار ایجاب میکند وسیله را، ایجاب میکند ابزار را، بدون ابزار شما نخواهید توانست کاری هم انجام بدهید اگر قرار باشد ما همت خودمان را مصروف این کنیم که بیائیم و درآمدهای خودمان را به ابزار کار، زمینه‌های کار بدل کنیم، آنوقت هست که کار ما کاری درست و صحیح بوده است، اما اگر قرار باشد صرفا درآمدها بدل بشود به خرج به مصرف، خوب آنموقع هست که ایراد بجا است. ما باید تلاش کنیم که از طریق نفت به صنایع مادر، دسترسی پیدا کنیم، نه از طریق نفت برای پر کردن شکم و مستقیماً، یعنی از طریق دلار آن و پرکردن شکم خودمان بواسطه خرید جنسهای مصرفی، گمان میکنم که هم کمیسیون برنامه و بودجه و هم دولت اینقدر از این موضوع بدیهی غاف نبوده‌اند و
هر دو به این مساله توجه دارند و در مورد آن هم کار میکنند. مطلبی طرح شد ه اعتبار سری بهرحال در این بودجه، تبصره8 آن، مطرح شده است و ما نبایست خودفریبی کنیم. من گمان میکنم اینجا یک مقدار کمی تحریف صورت گرفت درمورد آنچه که بنده عرض کردم ببینید شما خودتان قبول دارید که یک قانونی در این کشور وجود دارد که هم به تعبیری زبان بسته است و هم مظلوم است به تعبیر دیگر اسم این قانون را شما میدانید چیست؟ قانون محاسبات عمومی است. همین قانون زبان بسته مظلوم به تعبیر شما تعریف هزینه سری را مشخص کرده است. همین قانون میگوید که چه جور هزینه‌ای را بایست گفت هزینه سری. بنده عرض کردم با تعریفی که قانون محاسبات عمومی از هزینه سری ارائه میدهد، موضوع تبصره 8 هزینه سری نیست، به واسطه اینکه تصویب هیات وزیران را در خودش دارد. اگر تصویب هیات وزیران را نداشت، مشمول آن تعریف میشد، اما حالا که دارد دیگر مشمول آن تعریف نیست. ممکن است شما بفرمائید که بله، اسمش را عوض کردید، بفرمائید شما اینجا خودتان یکی از ظالمین و ظلم کنندگان به حق قانون محاسبات عمومی شدید و البته این کار را خوب است که ما یک شکل دیگرش را ارائه بدهیم، یعنی مثلا اگر هم با این پنجاه میلیارد مخالفت داریم بگوئیم آقا مخالفیم والا اینکه اصلاً نیازی نیست به اینگونه اعتباری که دولت به آن نیاز دارد، با سرعت نیاز دارد که از آن خرج کند و اگر قرار باشد ما بخواهیم بند بر پایش بگذاریم کار مردم میماند که آنوقت چنین کاری درست و حسابی نیست یک وقایعی پیش میآید در این وقایع شما نمیتوانید بگوئید که دولت بیاید چهار ماه معطل بماند، از مجلس اجازه بگیرد. شما چاره‌ای ندارید جز اینکه این را پیش بینی کنید. این را من خدمتتان عرض کنم در مورد رقمش که پنجاه میلیون تومان باشد، من گمان میکنم که در کمیسیون یک مقدار بی‌دقتی شد. عرض هم میکنم چرا؟ عمده فشاری که برادران داشتند در مورد این بود که  آیا اینطور اعتبارات را بایست اجازه بدهیم هزینه بشود یا نه؟ عمدتاً بحث در مورد آن بود، نه در مورد مبلغش. برادرانی که قبلا در کارهای اجرائی کار کرده بودند و در کمیسیون حاضر بودند، اصرار داشتند که نمیشود بطور کل گفت، دولت نبایست یک چنین اعتباری در دست داشته باشد. اصرار از آنهائی بود که کار اجرائی کرده بودند یعنی در کار اجرائی سوخته بودند می‌گفتند دولت به این اعتبار نیاز دارد، منتهی مراتب این اعتبار نباید سری بشود به این معنی که سند نداشته باشد، به این معنی که همینطوری
دیمی مورد استفاده قرار بگیرد. یک مرجعی بایست باشد که این را تصویب کند و در موردش حرف بزند. ما که نمیخواهیم واقعاً دولت را در منگنه قرار بدهیم، دولت الان دارد کار مردم را انجام میدهد، کاری نداریم به اینکه درست و دقیقا و آنچنانکه مردم میخواهند انجام میدهد یا نه ولی بهرحال دارد کار مردم را  انجام میدهد و کار او ملازمه دارد با کار مردم و پیچ انداختن در قسمتهای زیادی از کار دولت باعث وقفه حاصل شدن در کار مردم خواهد شد. سیل میآید، زلزله میآید، مساله ایجاد میشود در این کشور. خوب بایست بتوانند به سرعت از محل این اعتبارات خرج کنند، ولی نه بی‌حساب و کتاب، تصویب کنند، سند برایش داشته باشند تا قابل آن باشد که محاسبه بشود. بی‌حساب و کتاب نباشد و من هیچ نمی‌فهمم کجای این ایراد دارد، که بعدا تشر میزنند. خیال میکنند که بنده این را تصویب کردم. بنده مخبر کمیسیون هستم. در مورد بدهیهای به بانک مرکزی این را از همین حالا باید به فکرش باشیم ما واقعاً بایست بدهیهای خودمان را به این بانک بپردازیم. بایست فکر این باشیم که چگونه میتوانیم اینها را بپردازیم صرف انتقال یک رقم به بودجه هم شاید کفایت کند ما بایست به فکر تامین این مقدار باشیم. به این مساله بایست واقعاً فکر کرد. اما اینکه در بودجه حاضر این طرح نشده است، زیاد ایرادی ندارد. من این را بعنوان نظر خودم نمیگویم، بلکه بعنوان نظر کارشناسی میگویم که پرسیدم و اینجا دارم عرض میکنم. اما در بودجه سال 60هم بایست برای پرداخت قسمتی از آن فکر کرد و هم اساسا بایست به محل تامین آن اندیشید. در مورد بودجه سال 60 که خیلی اینجا در موردش صحبت شد، چند مطلب ضروری است که بگویم. کمیسیون هنوز تصمیمی در مورد مقدار صادرات نفت نگرفته است که این همه آقایان در موردش بحث میکنند و نظر میدهند. توصیه دولت هنوز در کمیسیون مورد بحث قرار نگرفته است. وقتی که کمیسیون به نتیجه‌ای رسید، گزارشش اینجا آمد، لطف کنید در مورد آن، تمام اصلاحات و راهنمائی‌هائی را که دارید ارائه بفرمائید. اما خیلی منطقی و معقول هست که قبل از آن هم سری به کمیسیون بزنید. من با کمال تاسف اینجا خدمت شما عرض میکنم که در کمیسیون بودجه مجلسهای زمان طاغوت تعداد شرکت‌کنندگان در کمیسیون به مراتب و به مراتب بیشتر  از تعداد افرادی هست که الان موقع بررسی لایحه بودجه در کمیسیون شرکت‌ میکنند. این زیاد چیز خوبی نیست (رئیس - در موضوع صحبت بفرمائید) ببخشید. بهرحال کمیسیون و منافع مردم را رعایت میکند و براساس
منافع مردم است که تصمیم میگیرد و نه براساس هرچه که به او توصیه بشود یا چیز دیگری از این قبیل. دو نکته مثبت در گفتار موافقین و مخالفین وجود داشت که باز هم بایست به این دو نکته اشاره کنیم. یکی برنامه‌ریزی بود و یکی تولید ملی وقتی که ما از برنامه‌ریزی صحبت میکنیم، یعنی ما قائل هستیم به اقتصاد برنامه، در مقابل اقتصاد بازار. شما مثلاً فرض کنید بعنوان یک مغازه‌دار امروز صبح که وارد مغازه‌تان میشوید، نمیدانیدتا شب چقدر فروش خواهید داشت سیاستهایتان هم لزوماً از همان اول صبح نمیدانید، یک مساله‌ای پیش‌میآید در مقابل آن موضع‌گیری میکند. اقتصاد با برنامه اینطوری نیست. اقتصاد با برنامه میآید و در تمام سطح کشور و فعالیتهای عمومی کشور تصمیم گیری و فکر و بررسی میکند. در بخشی از این تصمیم گیریهایش با منافع بخش خصوصی تصادم و تعارض پیدا میکند، اما چون حاکمیت ملی را پشت‌سر خودش دارد، میتواند تصمیم بگیرد و میتواند قانون بگذراند و به استناد آن قانون کار خودش را پیش ببرد. برنامه‌ریزی صرف این هم نیست که ما در یک اداره‌ای بیائیم بگوئیم امسال می‌خواهیم این کار را انجام بدهیم. فقط هم تدوین برنامه‌ نیست، خیلی بیشتر  از این است، از جمع‌آوری اطلاعات شروع میشود، چیزی که واقعا ما الان نداریم و واقعاً نسبت به آن فقیر هستیم، ادامه پیدا می‌کند با ایجاد هماهنگی‌ در واحدها، با تدوین برای واحدها، تاثیر برنامه‌های واحدها در همدیگر، تست کردن و آزمودن مقدماتی این برنامه‌ها و سرانجام در تهیه برنامه کل کشور که آن خودش یک قسمتی خواهد بود، یک جزئی خواهد بود از یک برنامه چند ساله که ضمن آن هدفها، سیاستها، اولویتها مشخص شدند. ما میدانیم که از کجا میخواهیم به کجا برویم. ما میدانیم که اگر در این منطقه فلان قطب صنعتی را درست کنیم چه آینده ای خواهد داشت، چه ایراداتی خواهد داشت، در بخشهای دیگر تولید چه تاثیری خواهد گذاشت، این مجموعه به ما امکان آن را میدهد که بفهمیم، بدانیم، باور کنیم که اگر یک جریان طبیعی با احتساب احتمال خطرات جنبی، جانبی ضمنی باشد ما به جا خواهیم رسید، مثلا در ده سال آینده. ما باز هم خوب است که این را توصیه کنیم به دولت و به تمام آنهایی که در این زمینه دلسوزی دارند و میخواهند کمک کنند.
رئیس - آقای عطاری، شما هم الان در حدود همین چهار دوازدهم صحبت کنید، چون مخبر کمیسیون هستید و برای این آمدید.
عطاری - آخرین مطلبی که در مورد این لایحه بایست عرض کنم، این است که اسم این لایحه، سه بار ، چهار بار هم گفته‌ام، چهاردوازدهم نیست، بلکه لایحه اجازه‌ انجام هزینه‌های چهارماهه اول سال 60 است. فرق این چهاردوازدهم با این اسمی که اینجا گذاشتیم این است که وقتی چهاردوازدهم شد، همه‌اش متناسب با سال 59 و چهاردوازدهم مال59 بایست تنظیم بشود، اما وقتی گفتیم لایحه انجام هزینه، یعنی در بخشی جاهایش می‌تواند آنطور باشد یا نباشد و در این ماده واحده‌ای که خدمت شما ارائه شده‌است، دقیقاً همین مساله است. در مورد پرداختهای جاری چهاردوازدهم سال قبل رعایت شده است، اما در مورد پرداختهای بخش عمرانی این چنین چیزی رعایت نشده است و سقف هم برایش در نظر گرفتیم، این تفاوتی هست که از اسم پیش می‌آید. والسلام.
رئیس - متشکر، جناب آقای رجائی بفرمائید.
رجائی - بسم الله الرحمن الرحیم. «و جاهد فی الله حق جهاده و لا تاخذک لومه لائم».
به نمایندگی از طرف اعضای کابینه خودم از همه نمایندگان محترم تشکر میکنم که با دقتی در خور، لایحه بودجه را دنبال می‌کنند و علاوه بر دقتهایی که در کمیسیون می‌شود، در مجلس مجددا آن مسائل مطرح میشود و روی آن صحبت می‌کنید. ینکار حسنش برای دولت این است که در یک چنین سطحی درآمد و هزینه داشتن برای کسانی که به خدا و قیامت معتقد هستند و مساله « فی‌حلالها حساب و فی حرامها عقاب» را قبول دارند، این بسیار بسیار امید میدهد و بارش را سبک میکند و به این علت تمام اعضای کابینه من یعنی آن وزیری که منتظر هست شما اجازه بدهید خرج کند و یا آن عضو جهاد سازندگی که در روستاهای زابل چشم براه است شما اجازه بدهید تا چند ریالی خرج مردم محروم آنجا بکند. اینها باتوجه به این مساله خیلی خوشحالند که پول یا تصویبی این چنین دقیق از مجلس شورای اسلامی در اختیارشان گذاشته شده است و خرج کنند. راحت آن مفهوم «یا ایتها النفس المطمئنه» را به ذهنشان بیاورند و دیگر دغدغه خاطر نداشته باشند و شب بخوابند. اما من بنابر همان تعبیری که از کابینه خودم دارم میدانم، اجازه بدهید که از طرف آنها شکایتی هم بکنم. همه ما با علم به اینکه در ایران وضع جغرافیایی طبیعی طوری است که در همین سه، چهارماه اول سال
هست که میشود حداکثر کار و تلاش را کرد، تمام دقتهایمان را گذاشتیم که ناخودآگاه همین فرصت را هم از دست بدهیم، بعد احتمالا اول پائیز که شد، اجازه خرج به دولت بدهیم براساس آنچه که میخواهد، نه براساس آنچه که در گذشته بوده است. من مطمئن هستم که بنابر همان مقدمه که عرض کردم، این گفته من را شما دلیل بر این نمی‌گیرید که بگویم چشم بسته این بودجه را تصویب کنید و بدهید که وقت میگذرد و امیدوارم که در بودجه سال 60 همه برادرانی که وعده کردند حرف بزنند، خلافکار از آب در بیایند و حرف نزنند. من در این چند ساعت که در مجلس بودم گوش میکردم، واقا هر لحظه غصه‌ام بیشتر  میشد که اگر بار اجازه خرج محدود چهارماهه اینقدر بحث می‌کنیم و بعد می‌گوئیم که حالا حرفهای اصلی را باشد در بودجه 60 خواهیم زد، آیا واقعا این بودجه امسال از مجلس خواهد گذشت یا نمیگذرد و آیا نمیشود که ما از مجلس تقاضا کنیم یک فرصت دیگری غیر از بودجه پیش‌بینی کنند که برادران حرفهایشان را در آنا بزنند؟ من در مجلس نیستم و از آئین نامه مجلس اطلاعی ندارم، ظاهرا بودجه یکی از آن جاهایی است که میشود هر حرفی را زد. مثلا میشود از بودجه شروع کرد و به اجازه فلان ملک فلان حزب رسید و یا به دستبوسی فلان نخست وزیر رید و یا به مرگ فلان رجل سیاسی منحرف یا مستقیم رسید. تقصیر ما چیست؟ ما چگونه جواب بدهیم در مقابل این چشمهای منتظر و این دستهای دراز و این دلهای نگران مردمی که در سرتاسر کشور هستند. شما که از نزدیک بیشتر                                                                                   از من شاهد هستید. شما که هر روز ما را هر جا که می‌بینید چند کاغذ درباره پل و جاده و کارخانه و استخدام و برگشت به خدمت و خروج از خدمت دارید، چطور است که اینقدر وسیع و گسترده و بی در و پیکر درباره حیاتی‌ترین مساله کشور بحث می‌کنید، آن هم بحثی از آن قبیل که خوشبختانه خود شما در پاسخ همدیگر بیان کردید که مساله تا چقدر ربط دارد. من بعنوان یک فرد در این انقلاب اظهار میکنم که بهیچوجه دولت جمهوری اسلامی ایران با این انتقادها سقوط نخواهد کرد اگرچه رجایی تغیر کند، زیرا که دولت رجایی نیست. دولت انقلاب است و انقلاب است که تغییر نمی‌کند تا این مجلس هست، (نمایندگان - احسنت، احسنت) بنابراین اگر فردا رجایی شخصاً ناتوان بود در اجرای فرمان امام و مجلس تغییر کرد، بهیچوجه سقوط اسلام و انقلاب نیست. رجایی را از نخست‌وزیری بر می‌داریم، مدیر یک مدرسه می‌کنیم، نشد معلم یک کلاس می‌کنیم، اما در خدمت انقلاب خواهد بود و انقلاب راه خودش را ادامه خواهد داد (عده‌ای از نمایندگان - احسنت) ما در این بودجه دو نوع مخالف دیدیم. یک نوع مخالفینی که دوران خفقان و فشار و ستم رژیم را به راحتی در خارج از کشور گذراندند،

در حالیکه مردم ما در اینجا زیر بار انواع فشارها روزی چند مرتبه به لب مرگ می‌رفتند و برمی‌گشتند، نیمه شبها دست بچه‌هایشان را می‌گرفتند به هیاتها می‌بردند که دینشان را حفظ کنند، آنها در کشورهای خارج نشسته بودند و علم انبار می‌کردند و چون انقلاب شد با پیوندی بس مختصر آمدند و بنابرآن ضرب‌المثل مشهور «موشی به داخل آش انداختند و انا الشریک گفتند» این چه مسأله‌ای است. بله، رسالت مخالفت با دولت را در هر چیزی که دولت مطرح کرده است ولو انقلاب را بارها و بارها چرخ حرکتش را کند کنند، آن رسالت را حتما به هر قیمت شده به عهده گرفتد و ساعتها بودجه را معطل، تازه این اجازه انجام چهارماهه اول سال است که برای دو ماهش قبلاً خیلی بیشتر  از این صحبت کردند و برای همه‌اش هم خدا به داد ما برسد که چقدر صحبت خواهند کرد. برای این عده اگر چرخ حرکت انقلاب کند بشود هیچ دلهره ندارند، همانطور که گفتند اگر مملکت در این وضع بماند باز برخواهند گشت. اما آنهایی که برنمیگردند و میمانند و زیر انواع فشارها حاضرند تا آخرین نفس حرکت کنند، آنها حسابشان جدا است.
حجتی‌کرمانی - آقای هاشمی، آقای رجایی مثل آن بچه‌ای می‌مانند که به پدرش توهین می‌کند. آخر مجلس باید تحقیق بکند.
استکی - از آنموقع که آقای رجائی بسم‌الله گفت اینجا نوچ، نوچ شروع شد.
رئیس - آقای حجتی دیگر اجازه بی‌نظمی به شما نمیدهم و در این مجلس حرفهای امام را یادتان باشد.
حجتی - ایشان مجلس را دارند تضعیف می‌کنند.
رئیس - اخطار میکنم که بی‌نظمی نکنید. (همهمه نمایندگان).
کروبی - آقای حجتی اگر پدر هستید اینقدر بچه را لوس بار نیاورید.
شجونی - شما بچه لوس هستید که مجلس را معطل می‌کنید.
رئیس - آقای شجونی چرا شما جواب میدهید؟ شما که مقلد و در خط امام هستید مگر امام نفرمودند، چرا شما بی‌نظمی می‌کنید. اگر ایشان مایل نیستند مراعات بکنند شما بکنید. بفرمائید آقای رجائی.
حجتی - من خودم جزو موافقین شما هستم آقای رجائی.
رئیس - حرف نزنید، شما چه حقی دارید که هر وقت مایل بودید حرف بزنید. اگر این بار آقای حجتی حرف زد ایشان را از جلسه بیرون ببرید (حجتی - من خودم میروم بیرون)
بفرمائید.
رجائی - وقتی صحبت از جنگ می‌شود به حق و بجا، می‌گویند که هرگاه وسیله باشد ما پیروز خواهیم شد. پس بخرید تا بجنگیم، چشم وقتی صحبت از تأمین منابع این خرید میشود. می‌گویند که نه، این برای نسلهای آینده است. خوب، تکلیف انقلاب در اینجا چیست؟ من در تامین منابع درآمد عرض خواهم کرد که پیشنهاد چگونه است. فکر میکنم که باید مجدداً به همین فرمایش امام علی علیه‌السلام به فرزند عزیزش برگردیم که «و جاهد فی‌الله حق جهاده ولا تاخذک لومه لائم» دسته دیگر از مخالفین برادران، عزیزانی که علم دارند به اشکالات و مخالفت می‌کنند. عزیزانی که بیست سال بلکه متجاوز از بیست سال هست متشکل و غیر متشکل، فعالیت‌ سیاسی مذهبی دارند و برنامه ندارند. روز اولی که من به مجلس آمدم، گفتند که با برنامه تو مخالفیم. این اصلا برنامه نیست که تو داری. ما حرف نمیزنیم به شرط اینکه بعداً بیائی با هم بنشینیم و برنامه‌ بریزیم، همین جا در کنار این ساختمان. من هم موافقت کردم، وقتی آمدم اینجا، آمدند با برنامه‌ها هم مخالفت کردند، خوب، برادر عزیز چه کسی مخالف برنامه‌ است؟ آیا شد که یکبار شما مطرح کنید دولت بگوید برنامه نمیخواهیم، دیمی عمل می‌کنیم. حرفهائی که ما می‌خواستیم مردم نفهمند هست بله، ولی بودجه سری نیست. آن حرفها این است که برادر عزیز شما که در آموزش و پرورش متخصص بودی، وقتی من وزیر بودم از شما دعوت کردم و خواهش کردم که آقا شما که آموزش و پرورش میدانی، سالهای سال در این رابطه مو سفید کرده‌ای بیا قوه اجرائی صد در صد در اختیار تو، چکار کنیم در رابطه با تربیت اسلامی برای آموزش و پرورش کشور؟ گفتید خیلی خوب است. ماشین بفرستید در منزل من می‌آیم ماشین را فرستادیم، آمدی دو جلسه نشستی بعد هم رفتی هند. من از شما گله می‌کنم.
گلزاده غفوری - می‌شود خواهش کرد که شما آن نوارها را یکوقت بگذارید و دوباره گوش کنید؟
رجائی - بله، ولی مساله را حل نمیکند. شما دو جلسه در نوار صحبت کردید، اگر یک ذره کسی مخالفت کرد که آقا اینها بدرد نمی‌خورد، آقای اینها برای مملکت برنامه نمیشود، اگر من بعنوان کسی که افتخار میکنم به اینکه الفبای اعتقادات را از امثال شما گرفته‌ام، کوچکترین اعتراضی کرده بودم، بیائید اینجا بگوئید دولت منفعل است. خیر، دولت فعال است، ولی برادران به موقع نه تنها فعال نبودند، بلکه منفعل بودند، بلکه شما هیچ روز برای من که بعنوان شاگرد کوچک شما افتخار کردم، نگفتید که رجائی هند رفتنم از
برنامه آموزش و پرورش کشور که به ده میلیون نسل نو مملکت مربوط میشد ترجیح داشت، تو خبر نداری، بیا من تو را آگاهت کنم. شما این را نگفتید. چیزی که از مردم ما پنهان است، این است که شما یکسال در پاریس در آن اتاق محقر زندگی کردید من هم این را می‌دانستم. آمدم و گفتم برادر عزیز شما که رفتی در آنجا حقوق خواندی، شما که در مجلس خبرگان بودی، بیا، من بعنوان قوه اجرائی صددرصد در اختیار تو، بیا این قانون اساسی را بصورت یک کتاب بگو، من چاپ کنم  بدهم باین بچه‌ها بخوانند، برادر عزیزی را فرستادم نوار هم فرستادم یک جلسه بنظرم بیشتر  عمل نشد یا حتی آن یک جلسه هم نشد (گلزاده غفوری - یک کتاب نوشته شد) اما آن پیشنهاد من عمل نشد و نگفتید چرا عمل نشد. (یکی از نمایندگان - جریان شخصی نشود) خوب، این دسته برادران باید بدانند که دولتی بعنوان شخص وجود ندارد هر پیشنهادی، هر راهنمائی، من هر در سخنرانی 28 صفر عرض کردم و هم در جاهای مختلف عرض کردم، کدامیک از شما یک بار شده یک پیشنهادی بدهید. یک راهنمایی بکنید. من گوش نکنم و یا خدای نکرده عمل نکنم. منی وجود ندارد. مگر نه این است که من پیش شما نشسته بودم گفتید بیائید مگر نگفتم من به تنهائی قبلا تمهید نخست‌وزیری نکرده‌ام من معتقدم اگر هماهنگی باشد این انقلاب کار خودش را، خودش میتواند انجام بدهد. احتیاج به متخصص خارج دیده ندارد. شما قبول کردید من هم در خدمت شما هستم هنوز به آن حرف معتقدم. بله، دولت جمهوری اسلامی ایران به برنامه احتیاج دارد. اما این برنامه آن نیست که از پاریس یا آمریکا یا از شوروی یا چین تقلید شده باشد. من بعنوان یک سرباز کوچک انقلاب، معتقدم که اسلام و مسلمانانی که در رابطه با اسلام انقلاب کردند میتوانند خودشان برنامه داشته باشند. نباید عجله کرد. باید ما بخودمان بپردازیم. از خودمان جواب این سوال را بخواهیم به حل المساله مراجعه نکنیم. حل المساله ما را چه بسا منحرف میکند. باید مسلمانها به خودشان، به زندگیشان، به مبانی اعتقادی‌شان مراجعه کنند و از آنجا برنامه بیرون بکشند. این برنامه قطعاً متناسب با جمهوری اسلامی ایران خواهد بود و قطعاً بهتر از آن چیزی خواهد بود که ما از کشورهای دیگر بگیریم ولو اینکه یک کمی دیر بشود، ولو اینکه یک کمی ضعیف باشد. مسلمان ماندن در شرایطی که در دنیا آن تبلور کذائی را ندارد به مراتب بهتر از آن است که غیر مسلمان بمانیم و با یکی از کشورهای بزرگ دنیا از نظر برنامه برابری کنیم. این کار عملی است. باعتقاد من نباید خودمان را ببازیم. باعتقاد من نباید سست بشویم. باید هرچه بیشتر  به زندگی ائمه، به متونی که قبلا به آن مراجعه میکردیم و این همه مساله و این همه احکام بیرون آوردیم. مراجعه بکنیم. مراجعه بکنیم. حتما اسلام هم برنامه دارد، حتما. اینکه ما
میگوئیم، مجبوریم به ادامه برنامه پنجم، باین معنا نیست که ما آن فلسفه را قبول داریم. باین معنا است که ما یک کارخانه ایران ناسیونال با 12هزار کارگر داریم، این را امروز نمی‌شود بست. قرارداد هم نبستیم. شروع به خرید کردیم. هر وقت شما آمدید یک راه حل بهتری پیشنهاد کردید میتوانیم به فاصله 6ماه خرید را قطع کنیم. چیزی را که دیگران دو سال با همان وضع ادامه دادند ما در بسیاری از موادش تغییر دادیم و داریم کارخانه ایران ناسیونال را ادامه میدهیم نه بعنوان اینکه ما ماشین سواری در ایران زیاد کنیم،‌نه، تمام کارخانه‌هایی که ماشین‌ سواری ایجاد میکردند آنها را تبعید کردیم یک ژیان در آن نوع ارزان قیمتش را نگهداشتیم و این پیکان که خود شماها تشخیص دادید لازم است و هرکدام تان یکدانه‌اش را خریده‌اید. پس ما حتما به برنامه معتقدیم و حتما هم قبول داریم. آنچیزی که از دست ما میآید اینهایی است که پیشنهاد می‌کنیم و آن چیزی که از دست شما برمیآید، چیزی است که ما را راهنمایی کنید. من فقط خودم به همه اعضای کابینه‌ام سفارش اکید می‌کنم، از شما هم تقاضا میکنم. تا‌ آنجایی که مقدور هست، دولت و دستگاههای موظف را وادار کنید که بروند و از متون اسلامی از آنچه که ما را در انقلاب راهنمایی کرد. برنامه هم از آنجا بیرون بکشند. یک کمی طول می‌کشد ولی بهتر از آن زودی است که متناسب با جامعه ما نباشد. ما به حساب و کتبا هم معتقدیم. هیچکس نیست که بگوید آقا، پول را بده و دنبال حساب و کتابش نیا، اما اولا عرض کنم آنچه که شما از حضرت علی نقل کردید و مو ببدن همه آنهایی که معتقدند، راست شد. دل همه آنهایی که معتقدند و در دستگاه اجرایی هستند، لرزید ، چنین چیزی وجود ندارد، اگر میخواهید ما آنجور خرج کنیم که ینفر آمد کار شخصی داشت برق را خاموش کنیم. هیهات، آن جهنمی که چاه ویل در آن است و آن شخصی که باید در آن چاه بیفتد. اگر این انتظار را شما دارید، آن من هستم. اما برادرانی که در کمیسیون بودجه بودند. خود برادرامان مهندس سحابی که صمیمانه تشکر میکنم از راهنمائیهایشان، گفتند آقا در اسلام به قوه اجرایی پول میدهند میگویند برو خرج کن، بعد یکنفر را میفرستادند که نظارت کند، ما التماس می‌کنیم. میگوئیم این کار را بکنید. میگوئیم که به قوه اجرائی آزادی عمل بدهید و بعد نظارت کنید. بازرسی کل کشور باید تشکیل بشود، تشکیل بدهید. مجلس باید نظارت کند، نظارت بکند. هر نوع نظارتی را باصطلاح ما معلم‌های ریاضی به توان صد قبول داریم. اما دست بستن را شما هم قبول ندارید. ما میگوئیم این قوانینی که الان وجود دارد این قوانین برای جلوگیری از دزدی است. برای کسانی که برایشان ایمان مطرح نبوده است. الان
شما میروید هرجا می‌بینید که پاسدار ایستاده و بقیه پشت سرش نماز میخوانند. شما مگر بیش از آن هستید که این مردم به آنها اعتماد می‌کنند. اینقدر اعتماد کنید. در رابطه با مسوولیتی که دارید، نظارت کنید. ما این را میگوئیم. ما هرگز نمیگوئیم حساب و کتاب نباشد. ما هر کار کردیم شما هیچی نگوئید. نه، به تعبیر دیگر برادرمان حجتی ما چنین بچه لوس مجلسی ان‌شاءالله که نیستیم اما دست مان بسته است. شما ببینید. مقایسه کنید کار جهاد سازندگی را با دستگاههای دولتی. چطور می‌شود آدم ادعا کند که تمام افرادی که در دستگاههای دولتی هستند نمیخواهند کار کنند. اما آدم میرود و می‌بیند که اینها با همین قوانین گرفتارند خوب، حالا ما حرفمان این است. میگوئیم آقا این استاندار، این وزیر آموزش و پرورش که شما سرنوشت ده میلیون آدم را بهش داده‌اید. اجازه ده میلیون تومان پول خرج کردن را بهش بدهید. اجازه بدهید برای اینکه این ده میلیون آدم را در امور تربیتی اداره‌اش کند. ده میلیون تومان هم خرج امور تربیتی کند و در این ده میلیون تومان دستش را باز بگذارید. مگر نه این است که شما میشناسید و باو رای دادید که سرکلاس برود و هر معلمی را که صلاح دید بگذارد؟ مگر نه این است که اجازه دادید برود در شورای عالی آموزش و پرورش از نوشته‌هایت دفاع کند؟ مگر خدای نکرده سرنوشت ده میلیون آدم ارزشش کمتر از ده میلیون تومان است؟ هرگز، من که شاگرد اکثر شما در تعلیمات مذهبی هستم چنین فکری را ندارم پس اجازه بدهید بعضی از خود شما برادران مدیرکل آموزش و پرورش من بودید. یادتان رفته است که آنجا چه گرفتاری داشتید؟ یادتان رفته است که آنجا برای یک استنسیل تبلیغ اسلامی گرفتار بودید و می‌آمدید و پول میخواستید و من خجالت میکشیدم؟ خوب، اجازه بدهید. ما این را میگوئیم اصرار داریم. ما معتقدیم «و من یعمل مثقال ذره» این را قبول داریم. پس التماس می‌کنیم که نظارت کنید اما دست و پایمان را نبندید. در مورد حساب و کتاب نه تنها معتقدیم بلکه مصریم اما در مورد ضوابط، این درست نیست. من در دولت جناب آقای مهندس بازرگان بودم آنجا دعوای متعارف هیات دولت، یکی دعوا با سرپرست سازمان برنامه و بودجه بود. سرپرست سازمان برنامه و بودجه معتقد بود که آقا مملکت نظام لازم دارد. مگر انقلاب یعنی بی‌نظمی. هیچکس در مقابل این حرف میایستد؟ راست هم میگفت آنوقت چکار کرده بود؟ آمده بود اجازه هزینه درآمدهای اختصاصی را از دستگاه اجرائی گرفته بود و گفته بود که این را به خزانه دولت بریزید بعد اگر خرج داشتید طرح بیاورید ما تصویب کنیم (وزیر دادگستری وقت در مجلس هست) معتقد بود که این وزیر دادگستری صلاحیت اینکه، (حالا این تعبیر اگر درست نباشد بهرحال آنموقع برداشت مان این بود) تمبرهائی را که
میفروشد پولش را در آنجا خودش خرج کند، ندارد. بطوریکه من در جلسه نبودم. گفتند که بعضی از وزراء به گریه افتاده بودند چونکه انقلاب شده بود. کارهای جدید پیش آمده بود. کارهای جدید که در بودجه مطرح نشده بود حالا آن صنار پولی هم که در اختیار بود جلو آن را هم گرفته بودند و میبایستی برای هزینه‌هایی که پیش میآید بیایند التماس کنند که آقای یک فکری بکنید. تنها جائی که اجازه داشت از این پولها نمیدانم تبصره 32 … بدون قانون استفاده کند نفت بود الان هم هست. من آن را هم قبول دارم. یعنی من معتقدم اگر نفت هم دستش باز نبود شما لوله نفت‌تان را که ضد انقلاب منفجر میکرد باید صبر کنید در بودجه سال آینده پیش‌بینی کنید و بعد بروید آنجا و عمل کنید. این بمبارانی که امسال شد. میبایستی صبر کنیم در بودجه پیش‌بینی کنیم تا سال اینده. خوب، موارد اضطراری هم پیش‌بینی شده است. انقلاب شده است. در این انقلاب اگر قرار است که ما خودمان را نجات بدهیم، باید آن شیوه‌های انقلابی را حفظ کنیم اما تکرار میکنم مخلصانه، صمیمانه، این هرگز باین معنا نیست که ماهر کار دلمان میخواهد بکنیم، بکنیم و شما هیچ چیز نگوئید. هرگز. فقط برادر عزیزی که میآیی و میگویی که در شهر ما یک چهار راهی هست که روزی یک نفر تلفات میدهد بیائید دو میلیون تومان بدهید که در آنجا جاده بسازند این وجود ندارد. باید من این را برای سال بعد پیش‌بینی کنم. برادر عزیزی که میگویی جاده ناامن است و باید اینجا پاسگاه درست کنید. این را الان که میگوئی باید من برای سال بعد پیش بینی کنم. ما میگوئیم برای اینجور مسائل یک مقدار پول بگذارید، یک مقدار دست را باز بگذارید. بگذارید خرج کنیم. این خرج با نظارت شما،‌خوشبختانه الان کمترین شهرستانی هست که نماینده نداشته باشد. شما خودتان هم نظارت کنید. نماینده حتی بفرستید. این حق شما است. ما هم در مقابل این حرف تسلیم هستیم. در مورد تامین منابع هزینه، مساله مالیات را مطرح کردند. دولت هم مخالف مالیات نیست. دولت هم معتقد است باید سیستم مالیاتی تغییر کند. و در این مورد به کمک شما بیش از سایر موارد احتیاج دارد برای اینکه آنهایی که نمیخواهند مالیات بدهند. اتفاقاً از طریق خود شماها ممکن است که وارد بشوند. آنجا شما باید دفاع کنید و بگوئید که در حکومت اسلامی اگر تو بهره بیشتری بردی، باید خدمت بیشتری هم بکنی اما مالیات الان که جواب بودجه امسال را نمیدهد من فکر می‌کنم این برادران کلمه عوارض را بجای مالیات اشتباه کردند. میبایستی میگفتند از مردم عوارض بگیر یعنی مثلا هرکس خانه‌ای دارد یا نمیدانم مغازه‌ای دارد، فروشی دارد. من بگویم شب به شب یا ماه به ماه باید این مبلغ را بدهی تا بتوانیم امسال خرج کنیم. والا قانونی که الان برای مالیات
وضع میکنیم از اول سال آینده قابل وصول است. من که نمیتوانم برای سال گذشته مردم مالیات وضع کنم. شاید هم من عقلم نمیرسد. همانطور که اکثر آن برادران میگویند. وارد نیستم. متخصص نیستم اما تا آنجائی که من الان از دارائی هم سوال کردم تنها جائی که امسال پولش به ما وصلت میدهد حقوق کارمندان است. اگر اجازه میدهید فردا یک لایحه بیاوریم و بگوئیم از حقوق کارمندان مثلا 20درصد، 30درصد، 50درصدر برای مالیات بگیریم تا بتوانیم تامین منابع بکنیم. (یکی از نمایندگان - کارمندان بدبخت هستند) البته بدبخت نیستند. آنها خیلی هم آماده هستند. حرفی ندارند اما حیای رجائی کجا رفته است. اینها که هر روز فشار تورم را تحمل می‌کنند از همانی هم که ما ازشان می‌گیریم ناتوانند. خود برادران میدانند که 80درصد بلکه متجاوز از 80درصد حقوق بگیران دولت حقوقشان کمتر از پنج‌هزار تومان است. اگر این عدد را اشتباه نکنم. از اینها باز هم اگر بخواهید مالیات بدهند، حرفی ندارند. اما نه تنها آن راه چاره نیست بلکه از انصاف هم بدور است. در مورد جزئیات و مواد بودجه برادران من صحبت می‌کنند من تقاضا می‌کنم. خواهش می کنم این اجازه هزینه چهارماهه را بخصوص در ضوابط هزینه بدستگاههای اجرائی کمک کنید. دستگاههای اجرائی نخست‌وزیر و وزیر نیست. آن رئیس اداره‌ای هم که در مغان نشسته‌ است آن هم درگیر است. تازه آنچه ما انتظار داشتیم در این چهاردوازدهم اصلا نیامده است. ما یک سری تبصره‌هایی را پیشنهاد کردیم که آن تبصره‌ها در اینجا نیست. ما میخواهیم که استانداران اجازه داشته باشند دست کم 20درصد از طرحهای عمرانی را بدون رعایت محاسبات عمل بکنند. خود آنها هم فریادشان در اینجا بلند است. و توی این چهار ماه اول هیچ منعکس نیست. یعنی موقع فعال مملکت هیچ منعکس نیست. میماند شاید اگر تصویب شد مثلا در زمستان، اجازه بدهیم در طالقانی که اصل رفت و آمد ممکن نیست بخشدار اجازه داشته باشد 20 درصد در آنجا مثلا خارج از مقررات محاسبات عمومی خرج بکند. تقاضا این است که برادران کمیسیون بودجه میگفتند که این دو دوازدهم و چهار دوازدهم هیچ ارتباطی به دولت ندارد. از اول باید چهار دوازدهم میآمد. کمیسیون بودجه میگفت دو دوازدهم میآمد. کمیسیون بودجه میگفت. من در کمیسیون بودجه با برادرم مهندس سحابی صحبت کردم و پیشنهادی داشتم که شما بیائید این بودجه را اینطور که ما پیشنهاد می‌کنیم تصویب کنید. بعد بنشینید روی آن بحث بکنید هر جای آن را که دیدید مخالف هستید مجددا طی یک متممی،‌ اصلاحیه‌ای، اصلاح کنید. بگذارید این وقت فعال از دست نرود. خوب، نپذیرفتند. خیلی هم این پیشنهاد را بچه‌گانه و ناشیانه تلقی کردند. من هم
گله ندارم اما اینکه دو دوازدهم به مجلس بیاوریم یا چهار دوازدهم به مجلس بیاوریم این دقیقاً توصیه آقای مهندس سحابی است که عضو برجسته و متخصص و مخلصی در کمیسیون بودجه است و من به راهنمایی ایشان این کار را کردم. حقش این بود که ایشان دیروز هم میگفتند که آقا، این ربطی به دولت ندارد. این من که در کمیسیون بودجه هستم دلم میخواهد این بودجه صنار به صنار، شاهی به شاهیش دقت بشود. بنابراین زمان میگیرد. من هم خودم این عقیده را دارم که مجلس اولین بار است که بودجه را تصویب می‌کند. بهر حال لازم هم هست. حق هم دارد که جزئیاتش را برسد ولی این تضاد را حل کند که هر چه بیشتر  ما دنبال این جزئیات میرویم. اگر یک جایی ده هزار تومان جلو یک خرجی را می‌گیریم، کشور را در آن مدت معطل کردیم. یک فکری بکنید. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.
خلخالی - آقای رجایی راجعه به وصول مالیات در بازار و بخش خصوصی هم توضیحاتی بدهید.
رجایی - عرض کنم که درباره بازار عقاید مختلف بود و بنظر من مساله اصلا مخلوط شد. بسیار فرق است بین برادران ما در بازار که نسبت به انقلاب متعهدند و آنها از 22 بهمن ببعد که سهل است، بلکه ماهها قبل از 22 بهمن اصلا به مغازه‌شان مراجعه نکرده‌اند. از صبح تا شب در انواع ارگانها دارند تلاش می‌کنند و من آنها را می‌شناسم. آنها نه تنها اینکه سودی نبرده‌اند بلکه از سرمایه‌شان هم داده‌اند. خداوند به آنها هم اجر بدهد و همچنان هم حاضرند بدهند. هر چه هم ما در اینجا بگوئیم به آنها بر نمیخورد و بموقع هم از خودشان دفاع میکنند همانطور که بعضی هایشان در سازمان اقتصاد اسلامی هستند  با من هم صحبت کردند. اما واقعیت این است که بسیاری دیگر در بازار هستند که سودهای سرشاری برده‌اند و حتما باید یک فکری بر ایشان کرد من گمان نمی‌کنم هیچکس در مجلس باشد که موافق این باشد که یک کسی در چنین شرایطی مثلا 17 هزار تن آهن وارد کند و فقط 157میلیون تومان در یک سال در یک معامله سود ببرد. در حالیکه مردیم در مملکت ما هستند که دو هزار تومان درآمدشان بعلت تورم تبدیل به کمتر از هزارتومان و کمتر از پانصد تومان شد، فکر نمی‌کنم کسی از اینها دفاع کند و حتما باید یک فکری برای اینها کرد و یا اینکه خودشان یک فکری برای خودشالن بکنند. تعبیر من این است اینها اگر میخواهند به صف مسلمین و انقلابیون بیایند باید از آن یوسف عزیزشان دست بردارند و آنچه را که در سالهای سال وقتی که دیگران ستم میدیدند و رنج میکشیدند و بخصوص در این دو ساله از انواع تجاوزها و تعدی‌های اینها رنج بردند، در این رابطه جمع کردند و بصورت یک عزیزی برای خودشان
درآورده‌اند این را در راه خدا و در راه انقلاب بدهند تا مردم از آنها راضی بشوند والا دولت جمهوری اسلامی ایران به کمک مجلس انقلابی قادر هست که راه‌حلهای دیگری برای این نوع مسایل مملکت پیدا کند. نه برای مسایلی که مجلس و شورای نگهبان برای آن راه حل صریح دارد و مورد تایید امام هم هست. (احسنت، احسنت)
رئیس - از آقایان کسی دیگری اگر میخواهند صحبت کنند، بفرمایند.
گلزارده غفوری - سوالاتی نوشته شده بود که نماینده دولت جواب بدهد.
رئیس - سوال در اختیار خودشان است اگر خواستند جواب میدهند.
عده‌ای از نمایندگان - رای بگیرید.
رئیس - آقایان باید صحبتهای شان را بکنند تا رای بگیریم. اگر مایلند صحبت کنند میتوانند، آقای مهندس خیر بفرمایید.
مهندس خیر - بسم الله الرحمن الرحیم. بعد از عرض سلام سوالات زیادی مطرح شده است که حضور نمایندگان محترم باید عرض بشود. منتها واقعا بعلت اینکه همه‌ این سوالها را میشود بصورت کتبی و بفرمی که خود حضرات بتوانند مطالعه بفرمایند ما از اطاله کلام و گرفتن وقت مجلس،‌ مخصوصاً که بیشتر  نمایندگان محترم آماده رای‌گیری هستند و حق هم همین است که در شرایطی که بودحه دو دوازدهم یا چهار دوازدهم در حقیقت اجازه ادامه روند زندگی سال 59 ما که این امت بزرگ هم در پشت جبهه کار کردند هم جنگیدند و هم توانستند دخل و خرج خودشان را تنظیم کنند. به هر شکلی بود و خود مجلس روی بودجه هست، این تنظیم روند زندگی و کار و ادامه جنگ به وجه بهتری باشد. بنابراین بنده از مطالبی که میخواستم عرض کنم، بخاطر صرفه‌جویی در وقت مجلس صرفنظر میکنم و ان‌شاءالله بصورت کتبی مختصری بتوانیم تنظیم و تقدیم بکنیم که مورد استفاده احتمالا قرار بگیرد و السلام علیکم و رحمه الله.
گلزاده غفوری - پس اینرا زودتر محبت بفرمائید که رفع شبهه میکند.
رئیس - آقای غفوری چرا بی‌نظمی میفرمایید (غفوری - سوال کرده‌ام و جوابش را میخواهم) خصوصی بگویید، اگر دویست نفر مثل شما داد بزنند (غفوری - دانستن این سوالات ضرورت دارد و کمک میکند) و دستشان را بالا بگیرند و حرف بزنند،‌صحنه مجلس چی میشود؟ آقای آشنا مطلبی دارید، بفرمائید در رابطه با بودجه و مسایلی که گفته شد هر چه میل دارید، میتوانید بگویید.
آشنا (نماینده دولت) - بسم الله الرحمن الرحیم. اللهم اظهر به دینک و سنه نبیک حتی لایستخفی بشیی من الحق مخافه احد من الخلق. اللهم انا نرغب البک فی دوله کریمه تعزبها الاسلام و اهله و تذل بها النفاق و اهله. اللهم ما عرفتنا من الحق فحملناه و ما قصرنا عنه فبلغناه . اللهم المم به شعثنا و اشعب به صدعنا و ارتق به فنقنا. همانطور که اساتید استحضار دارند این قسمتی از دعایی است که بنام دعای افتتاح معروف است و در شبهای ماه مبارک رمضان خوانده میشود و بعد ارتباطش را با عرایضی که میخواهم بکنم عرض خواهم کرد. اجازه بدهید یک آیه شریفه هم بطور کوتاه قرائت بشود و بطور مختصر وارد مطلب بشویم و لا تلبسواالحق بالباطل و تکتمواالحق و انتم تعلمون. (گلزاده غفوری - درباره بودجه بفرمائید) ارتباطش را عرض میکنم، بدون تردید همانطور که جناب آقای رجایی توضیح دادند بهیچ وجه این بحث مطرح نیست که اشکالاتی وجود ندارد،‌نارسایی‌هایی وجود ندارد. دردهای فراوانی وجود ندارد و هیچکس چنین ادعایی را ندارد و اگر این ادعا را داشته باشد مطلبی را به حقیقت نگفته است و باز این بحث مطرح نیست که راجع به دردها صحبت نکنیم و مشکلات را بازگو نکنیم چون اگر گفته نشود و بازگو نشود در جهت حلش هم اقدام نخواهد شد. آنچه که مهم است نحوه مطرح کردن مطالب است و ریشه یابی مطلب است و استفاده سیاسی نکردن از واقعیاتی که وجود دارد. اگر ما مشکلات را مطرح بکنیم و توجه نکنیم یا بدانیم و یادآوری نکنیم که این مشکلاتی است که ریشه‌های پنجاه و چند ساله رژیم فاسد گذشته و بعضیها بد و هزار و پانصد سال گذشته برمیگردد مسلما نتیجه‌گیری صحیح و قضاوت صحیح نمیتوانیم بکنیم و راه صحیح نمیتوانیم برای حل مشکلات پیدا بکنیم. بحث در این زمینه زیاد است ولی برای جلوگیری از تضییع وقت مجلس فقط من با رعایت جانب اختصار بعضی از مطالبی را که مطرح شد. و پاسخ داده شده توضیح بسیار مختصری عرض میکنم. یکی از مسائلی که در بیانات اغلب نمایندگان محترم خیلی مطرح بود این مطلب بود که چرا اصولا دو دوازدهم تقدیم شده، چرا از ابتدا چهار دوازدهم نبوده و آیا اصولا این چهار دوازدهم یا دو دوازدهم با قانون اساسی مغایرت دارد یا ندارد؟ دلیلش را جناب آقای رجایی فرمودند من مختصرا این را به فرمایش ایشان اضافه میکنم که همانطور که توضیح دادند بودجه الان در کمیسیون بودجه هست تا زمانی که بودجه تصویب نشده قطعا نیاز به اجازه انجام هزینه‌ها خواهد بود والا مفهوم مخالفش این است که مملکت چرخش متوقف باشد و هیچ هزینه‌ای حتی مخارج جنگی هم پرداخت نشود که مسلما هیچکدام
از آقایان نمایندگان چنین توصیه‌ای را ندارد. اینکه لایحه هم در کمیسیون بررسی بشود اگر فقط خیلی وقت نگذرد که به برنامه‌ها لطمه بزند، خوب، بسیار مفید است. برای این که اولین باری است که مجلس شورای اسلامی دارد بودجه را رسیدگی میکند. و این رسیدگی با اینکه یک مقدار زمانی میبرد ولی میتواند یک پایه‌ای بطور نسبی برای بودجه سنوات بعد قرار بگیرد. چون اولین برخورد مجلس با بودجه هست. این تعمق به حق هست و هیچ گله و شکایتی از این بابت نباید باشد. و نتایجش ثمر خواهد داشت برای پایه گذاری بودجه‌های آتیه فقط مشروط بر اینکه همانطور که توضیح دادم این رسیدگی اینقدر بطور نکشد که اجرای برنامه‌های اساسی را در فصل مساعد که نیمه اول سال است مواجه با تاخیر بکنیم پس چرا دو دوازدهم و چرا چهار دوازدهم؟ دلیلش روشن است به علت عدم تصویب بودجه تا زمانیکه بودجه تصویب نشده است چاره‌ای جز این نخواهد بود، آیا دو دوازدهم با قانون اساسی مغایرت دارد یا نه؟ این را در جلسه قبل هم که دو دوازدهم مطرح بود توضیح دادم طبق یک اصل حقوقی همانطوری که استحضار دارید دخالت در یک شیی ملازمه با دخالت در لوازم آن شیء را هم دارد اگر قانون اساسی گفته است که لایحه بودجه کل کشور را بایستی مجلس شواری اسلامی رسیدگی و تصویب بکند قطعا مفهومش این است که اجزاء آنهم باید ریدگی بشود، جزئی از آن هم اگر به مجلس بیاید باید رسیدگی بشود. والا مفهوم مخالفش میشود این که اصولا دو دوازدهم احتیاجی به تصویب مجلس ندارد که باز هم مسلما چنین نیتی را هیچکدام از برادران ندارند (گلزاده غفوری - مفهوم صحیح نیست. بودجه سالانه کل کشور) بودجه سالانه، قانون اساسی گفته است که باید به تصویب مجلس برسد و این لایحه هم سه چهارم آن لایحه بودجه کل کشور است.
گلزاده غفوری - اصل قانون اساسی را ایشان نباید تفسیر کنند.
رئیس - پس شما هم نباید بفرمائید.
آشنا - مطلب دیگری که مطرح بود این بود که چرا هزینه‌های دو ماهه امسال بیشتر  از سال گذشته است؟
رئیس - آقای حجتی، آقای رجائی اگر لزومی ندارد که آقایان در مجلس باشند خوب تشریف ببرند بیرون والا بهتر این است که گوش بدهند.
آشنا - مطلب دیگری که عنوان شده بود مساله افزایش هزینه‌های دو ماهه نسبت به دوماهه مشابه سال قبل بود. بنده اعتقاد دارم که این مطلب هم بدون یک تجزیه
و تحلیل واقعی بیان شده است. مخارج جاری مملکت در این دو ماهه 209 میلیارد ریال بوده است یعنی همان ارقامی که برادران خواندند. اگر شما این رقم را که مال دو ماه بوده است ضربدر شش بفرماید برای سال رقم 1254 میلیارد میشود. در حالیکه هزینه‌های انجام شده سال گذشته را استحضار دارید که زیر 1600 میلیارد بود یعنی /1590 میلیارد لایحه‌ای که دولت برای امسال تقدیم کرده است مقایسه نمیکنم که هزینه‌های جاری /2400میلیارد است برای این که آن هنوز تصویب نشده است ولی با هزینه های انجام شده سال گذشته که مقایسه میکنیم اگر همین روند ادامه پیدا بکند جمع‌ آن برای یکسال 1254 خواهد بود که البته بیشتر  از این خواهد شد برای اینکه چون بودجه تصویب نشده هزینه‌ها پائین تر است و بعد در اواخر سال هم از این‌ها بیشتر  ولی روند آن به هیچوجه نگرانی آور نیست و به نسبت سال گذشته کمتر هم هست و این تحلیل که 80درصد اضافه شده مقایسه صحیحی نیست برای اینکه هزینه‌ها، همانطور که برادرمان آقای عطاری مخبر کمیسیون بودجه توضیح دادند همیشه در یک ماه هزینه‌هائی هست که ثاب است و همه ماهه یکسال است ولی هزینه‌هائی داریم که متغیر است. خرید‌هائی است که ممکن است به جای اینکه در نیمه دوم انجام بشود در نیمه اول انجام بشود بجای این که در آن ماه انجام بشود در این ما انجام میشود و این معیار افزایش هزینه‌ها نیست بلکه در اواخر کار معلوم خواهد شد که در یک سال دولت در مجموع هزینه‌های جاری صرفه‌جوئی کرده است یا اینکه بیشتر  از سال گذشته خرج کرده اس حتی اگر مجموع هزینه‌ها که با احتساب هزینه‌های جنگی در دو ماهه اول سال 348 میلیارد ریال بوده ضربدر شش بکنیم برای یکسال به رقم 2088 میلیارد میرسیم یعنی باز بسیار پائین تر از سال گذشته، سال گذشته نزدیک دو هزار و صد و خرده‌ای میلیارد بود  یعنی جمع هزینه‌های جاری و عمرانی 1090 میلیارد جاری و 570 الی 580 میلیارد هزینه‌ های عمرانی پس در مجموع هم به هیچوجه نسبت به سال گذشته افزایش نشان نمیدهد مطلب دیگری که خیلی مطرح بود این بود که چرا نفت در بودجه زیاد منظور شده است و چرا مالیات کم و چرا درآمدهای غیر نفتی نسبت معقولی با هزینه‌های جاری ندارد؟ تمام این مطالب درست است همان که در ابتدای عرایضم اشاره کردم ولی باز این مطلب مطرح است که آیا واقعا خودما که این مطلب را مطرح میکنیم اعتقاد داریم و میتوانیم ثابت بکنیم که اینکاری است که میشود در چند ماه حل کرد؟ آیا این مشکلی است که یک شبه میشود حل کرد؟ آیا این ریشه‌های چندین ساله ندارد؟ آیا مملکتی که تک محصول بوده است و در موقع صحبتم در لایحه دو دوازدهم
اولی گوشه‌ای از آثار شومی که باقیمانده در رابطه با بودجه اقتصاد مطرح کردم و نمیخواهم با مطرح کردن مجددش وقت برادران را بگیرم و خودتان بهتر مسحضر هستید وقتی مملکتی در طول بیست سال، بیست و پنج سال اخیر حداقل متکی به درآمد نفت بوده است و اقتصادش نابود شده بوده است و تعمدا اینکار برنامه‌ریزی شده است و توضیح دادم که کشاورزی و دامپروری آن هم منهدم شده است که از آن راه هم نتواند روی پای خودش بایستد و آیا مملکی که اقتصاد نداشته باشد میشود یک شبه مالیاتها را ده برابر کرد؟ آیا علی علیه السلام نفرمودند که «از ملک خراب مالیات و خارج نمیتوان ستاند» اول باید مملکت را آباد کرد. اول باید اقتصاد را ساخت و فعال کرد، اول باید چرخ تولید را بیفتد و وابستگی‌ها قطع بشود. رونق اقتصادی ایجاد بشود به تبع او مالیاتها بالا برود.
رمضانی خورشید دوست - شما چرا بخش تجاری را توجیه میکنید، وضع بخش تجاری خیلی هم خوب است.
رئیس - شما هم بی‌نظمی را یاد گرفته‌اید؟
آشنا - یک بخش تجارت داستان جداگانه‌ای است.
رمضانی خورشید دوست - توضیحات ناشیانه است.
رئیس - آقای رمضانی چرا بی‌نظمی میکنید.
آشنا - بعد توجیه میشود که آیا اگر ما نفت را بفروشیم و یا عنداللزوم به مقدار بیشتر  بفروشیم ناخودآگاه تابع برنامه‌های امپریالیسم نشده‌ایم؟ آیا خواست آنها را اجابت نمیکنیم؟ پاسخ این است که اگر عکس این عمل را هم بکنیم طور دیگری میشود تعبیر کرد. آیا با این حربه‌ها دشمن قصد ندارد که جلوی انجام کارها و پیشرفت و تداوم انقلاب را بگیرد؟ اگر صحبت از اخذ وام از بانک مرکزی میشود عنوان میشود که ادامه این رویه اقتصاد مملکت را نابود میکند. اگر صحبت از افزایش درآمد نفت میشود، گفته میشود که این ثروت ملی است و مال نسلهای آینده است پس دولت چه بکند ایا دقیقاً از تکیه بر افزایش مالیاتها با تاکید زیاد آیا این یک هدف سیاسی دنبال نمیشد که یک نارضایتی عمومی را بهمراه داشته باشد؟ مالیتها باید افزایش پیدا بکند شاید در یک بخش، بخش تجارت که در این دو سال فعال بوده است، باید همانطوری که جناب آقای رجائی فرمودند باید رفت و قانون را اصلاح کرد باید دستگاه مالیاتی را تقویت کرد، باید زمینه روانی مساعد ایجاد کرد. باید جهات شرعی قضیه را حل کرد ابهاماتی که از این نظر در اذهان
وجود دارد رفع کرد تمام اینها به جای خود ولی وقتی تکیه بشود که وام گرفته نشود درآمد نفت هم بالا نرود پس سه هزار میلیارد هزینه‌های مملکت همه‌اش از مالیات تأمین بشود یعنی رقمی معادل ده برابر مالیاتی که سال قبل وصول شده است آیا یکباره ده برابر کردن مالیاتها در هیچ کجای دنیا سابقه دارد؟ آیا نتیجه‌ای جز خراب کردن مملکت و ایجاد نارضایتی عمومی نتیجه دیگری خواهد داشت؟ (سلامتیان - خرج را کم کنید) سؤال دیگری مطرح بود که اگر درآمدها بر همین روال دو ماهه اول ادامه پیدا بکند تکلیف پرداخت 800میلیارد و 150میلیارد هزینه‌های جنگی جمعا 950 میلیارد چه خواهد شد؟ مطلب صحیحی است ولی پاسخ آن این است بطوری که ملاحظه فرموده‌اید در این لایحه چهاردوازدهم، در متن ماده واحده اشاره شده است که به دولت اجازه داده میشود تا این مبلغ در حدود درآمدهای وصولی یعنی اگر دآمد وصول نشود یا کمتر وصول شود طبعاً به همان نسبت هزینه‌ها کمتر پرداخت خواهد شد شما به موجب این قانون که به جای خودش راچع به مطلب منابع تامین اعتبار دوبار است که سوال میشود این بار پاسخ مجدد خواهم داد در اینجا عرض میکنم که این لایحه به هیچوجه مفهوم اخذ وام ندارد در متن ماده واحده ملاحظه بفرمائید تصریح شده است که در حدود درآمدهای وصولی بنابراین، این 800میلیارد فقط یک اجازه است و به معنای آن این نیست که حتماً خرج بشود تا این حد دولت مجاز است که اگر درآمد داشت مخارج مملکت را انجام بدهد. توضیح دادند که دولت پنجاه میلیارد از تنخواه‌گردان را در دوماهه اول خورده است درست با همین عبارت اصلاً به معنای تنخواه گردان توجه نشده است تنخواه‌گردان معنی وام ندارد تنخواه‌گردان یک نقدینگی است که به موجب قانون بانک مرکزی در اختیار دولت قرار میدهد برای اینکه همیشه آهنگ وصول درآمدهای با پرداخت هزینه‌ها متوازن نیست و خیلی طبیعی است و هیچ تعهدی وجود ندارد که به همان نسبتی که نیاز به پرداخت‌ها پیش میآید درآمدها هم به همان ترتیب وصول بشود ممکن است تقدم و تاخر ایجاد بشود، تنخواه‌گردان فقط یک اعتبار در حساب جاری است که بطور موقت هرگاه درآمدها کمتر بود بانک مرکزی چکهای دولت را از آن محل پرداخت میکند و این بتدریج تا آخر سال واریز میشود و این تنخواه گردان در نوسان است و به هیچوجه معنی آن این نیست که ما مثلا در دو ماهه 50میلیارد خرج کرده‌ایم حالا در سال چقدر از تنخواه گردان استفاده خواهیم کرد چون عرض کردم یک اعتبار در حساب جاری است این تنخواه گردان دائماً
در نوسان است الان آمارهای مختلفی به همراه بنده است که این نشان میدهد که بین 30میلیارد تا 80الی 90میلیارد در این دو ماهه در نوسان بوده است برحسب آهنگ وصول درآمدها…
گلزاده غفوری - میشود بفرمائید که سودش صدی چند است.
آشنا - آنرا هم عض میکنم.
رئیس - آقا، این بار بی‌نظمی را شما به شما اخطار میکنم شما هر چه میخواهید بدانید بنویسید و به ایشان بدهید اگر خواستند جواب میدهند (گلزاده غفوری - من هفت سوال کرده‌ام) شما چرا اینطور میکنید مگر آئین نامه را نمیدانید؟ با من هم دعوا میکنید (گلزاده غفوری - نه، دعوا نمیکنم شما وسیله رساندن سؤال هستید) آقای غفوری شما خیلی بی‌نظم هستید یا قصد داریدو میخواهید مجلس شلوغ بشود مکرر من تذکر میدهم ولیکن دوباره ایشان عین کارهای خودشان را انجام میدهند. این چه رویه‌ای است که شما در مجلس انتخاب کرده‌اید؟ میخواهید چکار به سر این مجلس بیاورید؟ شما که اینطور داد زدید از آنطرف هم به سر شما داد میزنند بعد بیرون هم امام ما را ملامت میکنند که این مجلس چرا اینطوری است؟ نظام را مراعات کنید؟ بفرمائید ادامه بدهید.
آشنا - در مورد هزینه‌های سری اشاره شد به جای خودش در موقعی که تبصره مطرح خواهد بود ان‌شاءالله خدمت برادران توضیح خواهیم داد و فقط در دو کلمه عرض میکنم که تبصره‌ای که به شماره هشت در همین لایحه تقدیمی وجود دارد که در کمیسیون الاح شده است دقیقا در این جهت بوده است که اتفاقاً سری نباشد برای این که با بحثی که در کمیسیون شد برادرن که با دقت و وسواس بسیار به این امر رسیدگی میکردند قبول کردند که دولت مشکلات و گرفتاریهائی آنهم در زمان جنگ دارد که باید حق داشته باشد دولتی که یک مملکت را اداره میکند 50میلیون تومان دستش باز باشد برای مصارف بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر که پیش میآید ولی چون نگرانی از هزینه سری وجود دارد دیگر بصورت سری نیست. فرق آن با هزینه سری این است که اسناد هزینه سری را کسی نمی‌بیند و طبق ماده 49 که توضیح دادند گواهی مصرف آن مقام مجاز کافی است که این مبلغ کلش به هزینه منظور بشود بدون اینکه هیچکس خبردار بشود که به چه هزینه‌ای رسیده است مگر اینکه مجلس بخواهد، گزارش بخواهد و در مجلس گزارش داده بشود ولی بصورتی که در متن لایحه است مطلقا جنبه سری ندارد،
اسنادش علنی خواهد بود و همه خواهند دید فقط از شمول مقررات دست و پاگیر مستثنی است راجع به مسأله تامین اعتبار هم در دو، دوازدهم قبلی و هم در اینجا تکیه میشود و این تصور را در ذهن نمایندگان محترم القاء میکند که دولت قصد وام گرفتن دارد و بطور غیر مستقیم در لایحه منظور کرده است در حالیکه مطلقا چنین چیزی نیست توضیح میدهم گفته شده در آمدها و منابع تأمین اعتبار، درآمدها که روشن است درآمدهای مالیاتی، درآمدهای غیر مالیاتی که یک مقدار آن اصل و بهره وامهای خارجی است که در سالهای گذشته دولت داده است و سایر درآمدها که نمیخواهم با توضیح جزئیاتش وقت مجلس را بگیرم ولی منابع تامین اعتبار در این لاحیه دو معنا دارد یکی مساله وجوه برگشت شده از پرداختهای سال گذشته خزانه است این را ما از نظر حسابداری معنای درآمد را برای آن قائل نیستیم برای اینکه در حقیقت یک صرفه‌جوئی سال گذشته است که برگشت میشود و در دوماهه اول طبق آمادی که هست و خدمتتان ارائه میدهم 60میلیارد ریال از این بابت عاید خزانه شده است. این یکی از منابع تامین اعتبار است که در قانون بودجه هم منظور شده است و ماهیت درآمد ندارد، عامل دوم منابع تأمین اعتبار تنخواه گردان خزانه است که عرض کردم که یک اعتبار در حساب جاری است که به موجب قانونی که خود مجلس تصویب میکند و در تبصره‌ها هست هرگاه که درآمد کافی نبود بطور موقت از این استفاده میش.ود که توضیح دادم و تکرار نمیکنم و تاآخر سال واریز میشود پس مسأله تأمین اعتبار در این لایحه این دو مفهوم را دارد و اگر کلمه‌اش را هم برگردانید و به این دو موضوع فقط اشاره بفرمائید چیزی را عوض نخواهد کرد. فقط رعایت امانت شده است و رقمی را که ماهیت درآمد ندارد دولت با صداقت این را عنوان منبع تامین اعتبار به آن داده است. والا میتوانست به راحتی این را هم جزو اقلام درآمد قلمداد بکند درحالیکه ماهیت درآمد ندارد، مطرح شد که چرا از اوراق قرضه برای کسر بودجه استفاده نمیشود؟ جواب این درآن شعر مختصر هست که میگوید.
کرم داران عالم را درم نیست                                   درم داران عالم را کرم نیست
توده‌های میلیونی مستضعف این جامع که پشتیبان انقلاب و اسلام و دولت هستند مسلماً هزار میلیارد در اختیار ندارند که اوراق قرضه بخرند در حالیکه شایق هستند و استقبال هم خواهند کرد و آن درم داران هم که ماهیتشان روشن است و نیازی به توضیح ندارد.
سؤال دیگری مطرح بود که چرا قانون دو، دوازدهم در اینجا حذف شده است در آنهم منظور روشن است اصولاً قوت اجرائی این لایحه برای دو ماهه اول بوده است. در کمیسیون هم بحث شده است به رعایت جامعیت حال که ما بودجه یکساله هنوز تصویب نشده است برای یک چهارماه هم دو جزء مختلف، دو لایحه مختلف نداشته باشیم در مجموع یک لایحه داشته باشیم که معلوم بشود که براساس این لایحه دولت چه مبلغ درآمد وصول کرده است و چه مبلغ خرج کرده است. چند تا سؤال مطرح شده بود که آن تعداد از سؤالاتی که مربوط به من است اگر اجازه بفرمائید چون بعضی از پاسخ‌ها آماده است جواب بدهم.
رئیس - بلی، شما حق جواب دارید و هر چه میخواهید بگوئید آزاد هستید.
آشنا - چند سؤال است که با اجازه شما جواب یکی، دو تا از این سؤالات را چون خیلی لازم است خیلی مختصر عرض میکنم. راجع به هزینه هائی که برای مخارج جنگی در این دو ماهه شد است سؤال شده بود و اجزاء آن من آخرین رقم را تا امروز حضورتان آورده‌ام که 51میلیارد ریال صرف مخارج جنگی شده است که اجزاء آنهم مشخص است اگر ریاست اجازه بدهند عرض میکنم والا جداگانه خدمتتان تقدیم میکنم.
رئیس - شما از من نپرسید هر طوری که خودتان میخواهید شما در جواب دادن آزاد هستید.
گلزاده غفوری - من خواهش میکنم برای من بفرستید.
آشنا - چند، میدهم حضورتان، عرض کنم که راجع به بهره تنخواه‌گردان خزانه سؤال شده است همانطوری که در جلسه قبل عرض کردم دولت حاضر به هیچوجه پولی بابت بهره به بانک مرکزی از بابت تنخواه‌گردان نپرداخته است طبق سوابقی که بنده پیدا کرده‌ام و نامه‌ای که حضورتان آورده‌ام در سال59 بانک مرکزی ایران نامه‌ای نوشته است که مبلغ 9میلیارد ریال (که خرده‌اش را نمیخوانم) بابت بهره تنخواه‌گردان سالهای گذشته از اوراق قرضه که در اختیارش بوده است برداشت کرده و برای سال59 مطالبه کار مزدی به مبلغ 4درصد کرده است که ما مطلقا با چنین مطلبی موافق نیستیم. آن مبلغ که مال گذشته بوده و قبل از این دولت بوده است و ارتباطی به این دولت ندارد مساله 4 درصد کارمزد سال59 را هم ما موافق نیستیم و اگر آقایان نمایندگان محترم هم موافق نیستند که 4درصد به بانک مرکزی که بانک کارگذار دولت است به عنوان کارمزد (یا شاید بهره را در لباس کارمزد) بپردازد میتوانید
پیشنهاد بفرمائید تبصره‌ای را که در همین لایحه منظور بشود که این مبلغ هم پرداخت نشود ما از آن استقبال خواهیم کرد البته اگر مجلس چنین اجازه‌ای را تصویب بکند. سوال دیگر این بود که از وامهائی که در سالهای گذشته رژیم سابق به دولتهای خارجی داده است چه مبلغ وصول شده است در سال 58 بابت اصل و بهره 118 میلیارد وصول شده است در سال59، 3/48 جمعا وصول شده است و در سال60 تا این تاریخ 3/12 میلیارد ریال این ارقامی است که وصول شده است.
سوال شده بود که چرا در تبصره 5 هزینه‌ها به تفکیک نیست به تفکیک هزینه‌های مربوط به جنگ در لایحه بودجه‌ای که خدمتتان داده شده است در قسمت هفتم هست برای این دو، الی سه ماهه کمیسیون لازم ندیدند که اجزایش هم مشخص بشود تا کل آن در مجلس تصویب میشود و تکلیف اجزاء آن روشن میشود ولی مخارجی که به تفکیکی که در قسمت هفتم لایحه بودجه است انجام شده هست که هرکدام از آقایان نمایندگان صلاح بدانند خدمتشان میدهم ولی شاید خواندن آنها پشت میکروفون صلاح نباشد.
سوال شده بود که اسکناس در گردش چه مبلغ است؟ جلسه قبل عرض کرده بودم که در نیمه اول سال57 چیزی بیشتر  از 400میلیارد ریال بوده است فقط در نیمه دوم سال 57 در اوج انقلاب ملت مسلمان ایران یکباره به 900میلیارد ریال افزایش پیدا کرده است و در حال حاضر بعد از انقضای دو سال از آن تاریخ1360 میلیارد ریال است و علت اصلی این مطلب که شاید الان موجب تضییع وقت مجلس بشود به اعتقاد ما عدم توفیق سیستم بانکی در جلب سپرده‌های مردم است اگر عرض بکنم که از این 360 میلیارد چه مبلغ آنرا بانک توفیق پیدا نکرده است که جذب بکند در بانک به حسابهای سپرده و غیره یک رقم وحشتناکی است که اجازه بدهید در اینجا عرض نکنم و جداگانه حضورتان عرض کنم ولی حجم اسکناس در گردش این است و علتش هم دقیقا این است. در رابطه سازمان برنامه و بودجه هم سؤالات دیگری بود که جناب خیر در فرصت مناسب جوابش را خدمتتان عرض خواهند کرد من بیشتر از این به خودم اجازه نمیدهم که وقت مجلس را بگیرم و به سهم خودم از برادران کمیسیون بودجه و همه نمایندگان محترم که با حوصله و دقت و وسواس هم به صحبتها گوش فرا دادند هم راهنمائی کردند تشکر میکنم و اطمینان میدهیم که هیچ هدفی جز خدمت به مملکت و خدمت به اسلام تعقیب نمیشود و فقط تقاضا این است که بحثها و انتقادات سازنده باشد و این مطلب مطرح نباشد که ما طرح داریم ولی ارائه نمیکنیم توجیه این را بنده به عهده خود نمایندگان
محترم واگذار میکنم که کسی طرح داشته باشد و معتقد باشد که مملکت به تعبیر خودشان بر آتش هست، نابسامانی دارد ما راه‌حلش را هم میدانیم ولی ارائه نمیکنیم راه‌حلها را هم که خدمتتان تجزیه و تحلیل کردم فقط در همان یک مطلب راه‌ تأمین کسر بودجه و راههای مختلف را عرض کردم و قضاوت آنرا به عهده خود نمایندگان محول میکنم. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.
رئیس - اگر کسی از آقایان صحبتی دارند بفرمایند. آقای خیر میخواستند به سوالاتی پاسخ بدهند بفرمائید.
خیر (وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه) - برادر آشنا خیلی از سؤالات را جواب دادند من از آقای رئیس خواهش کردم که چند سوال دیگری که احتمالا ممکن است الا مفید باشد عرض کنم که ما سوالات بیشتری را که احتمالاً خود حضرات داشته باشند در خدمتشان باشیم مطلبی که آقای آشنا در جواب‌هایشان نفرمودند که یکی اوراق قرضه بود که جناب آقای غفوری سؤال کرده بودند بنده اینجا میخوانم البته یک سابقه‌ای این اوراق قرضه دارد که اگر از سال42 بخواهیم تا در اینجا بنده از 48 آن رامیتوانم به ترتیب…. (رئیس - سعی کنید مختصر بفرمائید) ما میتوانیم از 57 بگوئیم اگرچه از 48 آن هم اینجا هست در سال57 ما 260میلیارد اوراق قرضه داشتیم (یعنی سال انقلاب) در سال8 درحقیقت منهای 60میلیارد شده است (یعنی 60میلیارد هم باز پرداخت داشتیم) یعنی نتوانستیم به عنوان استفاده از منابع اوراق قرضه داشته باشیم منتها در سال59 که سال جنگ بوده است دوباره حدود 269 شده است (یعنی حدود سال انقلاب) یعنی وضعیت ما مثل این است که از نظر اوراق قرضه در سال پیروزی انقلاب و جنگ تحمیلی تقریبا یکسان بوده و این از نظر طبیعی هم قابل تصور هست. البته ریز ارقام به دو ساله و سه ساله و پنجساله و هفت ساله همه اینجا هستند، باز هم من جدول آنرا خدمتتان تقدیم میکنم و اما مطلب دیگری که سوال فرمودند در مورد شرکتهای دولتی است شرکتهای دولتی را هم بنده مختصرا عرض میکنم که ما 165 شرکت دولتی (بطور کلی) داریم که حدود 450 میلیارد ریال جمع اعتباراتی است که اینها در حال بررسی است که ببینیم هرکدامشان از گذشته چه سرنوشتی داشته‌اند این 450میلیارد ریال در حقیقت قسمتی از آن میراث شومی است که از قبل از این انقلاب برای ما مانده است و گروههائی در حال بررسی هستند که اینها را تکلیفشان را روشن بکنند و ان‌شاءالله بعضی از این
شرکتها که مفید نیستند و اصولا باید (حتی) منحل بشوند یا در یکدیگر ادغام بشوند و یا وظایفشان در موسسات و شرکتهای دیگری که به علت دولتی کردن تجارت خارجی که ان‌شاءالله لایحه قانونی آن از مجلس خواهد گذشت اکثر این شرکتها تجدید نظر خواهد شد و به یک صورت دیگری که ضرورت در آن لایحه قانونی ایجاب میکند درخواهد آمد. پس ما 165 شرکت داریم و 450 میلیارد ریال حساب نامشخص این شرکتها که درحال بررسی هستیم (رئیس - آقای خیر سعی کنید مطلبی را که مربوط به بودجه است بفرمائید) درمورد تبصره دو هم سوالی بوده است که حالا اگر اجازه بدهید عرض میکنم (رئیس - بفرمائید) در این مورد هم باید بگویم ما حدود 14 شرکت داریم (که یعنی از همین شرکتی است) که 150میلیارد ریال این شرکتها را در برمیگیرد و بیشتر  شرکتهائی است که با ارزاق عمومی، سازمان غله، سازمان قند و شکر شرکتهائی که بذر و کود و نهادهای انقلابی و نهادهای کشاورزی را تامین میکنند و اکثر واردات در حجم وسیعی دارند و اصولا میتوان گفت که از سال 50 ما این حساب 150 میلیارد ریال را داریم که ان‌شاءالله آنرا هم یک گروهی دارند بررسی میکنند با کمک وزارت امور اقتصادی و دارائی و بانک مرکزی حسابش هم روشن خواهد شد ببینیم در گذشته چه بسر این شرکتها آمده است بنده بیشتر  از این وقت نمیگیرم از لحاظ اطلاعات دیگری که طی جداولی در سازمان برنامه و بودجه هست و هر وقت حضرات بفرمایند در اختیارشان قرار خواهد گرفت و ما در خدمت‌شان هستیم. و السلام علیکم و رحمه الله.
رئیس - متشکر، از آقایان دیگر کسی حرفی ندارد؟ (عده‌ای از نمایندگان - رای بگیرید) اگر آقای اسلامی میخواهند میتوانند صحبت کنند. یعنی فقط نماینده دولت میتواند ایشان میتوانند بعنوان دفاع از مصرف بودجه صحبت کنند آقای اسلامی اگر حرفی دارید بفرمائید.
اسلامی - (معاون پارلمانی نخست وزیر) - با اجازه سروران نامه‌ای است که آقای امامی در مسیر سوالی که راجع به مدرسه شهید مطهری شده بود پاسخ‌اش را مرقوم فرمودند. اعتراضاتی که در مورد مدرسه شهید مطهری داشتند کلا در سه کلمه خلاصه میشود.
1- بودجه .
2- مصرف آن.
3- دانشکده سابق الهیات که در اختیار و مالکیت مدرسه شهید مطهری است.
اما اول ایشان گفتند بودجه 330 میلیون  تومان است مدرسه چه کرده است ؟
پاسخ . مبلغ 154 میلیون تومان مصرف تبلیغات اسلامی بوده است یعنی اصل بودجه 330 نبوده است بلکه 154 میلیون بوده است از این330 میلیون سی میلیون مربوط به مدرسه عالی قضائی قم بوده است پنجاه و شش میلیون آن به حساب واریز نشده است مبلغ نود میلیون تومان هم به حساب مدرسه واریز شده بود و در اثر دقت در مصرف باقی مانده است که به خزانه دولت برگشته است . بنابراین 30 و56 و90 میشود 176 از 330 که کم بشود میشود همان 154 که خدمتتان عرض کردم . و اما سوال دوم در مورد مصرف آن مبلغ 154 میلیون را مدرسه شهید مطهری چه کرده است ؟
پاسخ . شما که اعتراض دارید میدانید مدرسه شهید مطهری چقدر تبلیغات اسلامی داشته است و اصولا میدانید تبلیغات اسلامی در عصری که جمهوری اسلامی گرفتار توطئه ها است تا چه حد ضرورت دارد ؟ مدرسه شهید مطهری تبلیغات اسلامی را در همه کشور و خارج از کشور را در حد مقدور انجام داده است . متجاوز از پنج هزار کتابخانه تاسیس کرده است و متجاوز از یک میلیون و دویست هزار کتاب اهدائی داشته است و تشکیل کلاسها و سخنرانیها و غیره فقط مدرسه 600 فیلم تهیه کرده است و در کشور نمایش داده است و اما در قم بیش از اینها کتاب و کتابخانه اهدا و یا تاسیس نموده است و فعالیتها تقریبا دو برابر مدرسه شهید مطهری بوده است و نیز اسلاید متجاوز از یک میلیون نوار و نیز دستگاهها تکثیر و تایپ برای انجمنهای اسلامی مدارس در سطح وسیع آیا میدانید حوزه علمیه قم دو هزار طلبه به جبهه اعزام کرده است که همه کارهای اندیشه شناسی اسلامی و تبلیغی دارند و هم میرزمند که در هفته پیش خبر شهادت نود و نهمین فرد اعزامی رسید . آیا میداند اداره سیاسی  ایدئولوژیک ارتش شهربانی در بعضی مواردی که تبلیغات ضروری است و کد ندارد باید از این بودجه تامین شود ؟ آیا میدانید انجمنهای اسلامی مدارس در سطح کشور و دانشجویان اسلامی که غالبا قدرت مالی آنها کم است و نمیتوانند به تبلیغات اسلامی کمک نمایند و فقط از همین بودجه کلاسها و سایر اموز فرهنگی آنها تامین میشود ؟ آیا میدانید بودجه گروههای مخالف نظام جمهوری اسلامی لایتناها است ؟ آیا میدانید چقدر جمهوری اسلامی  گرفتار توطئه ها است و امروز ما موظفیم با نشریه ها و کمکها و راههای مختلف آنها را خنثی نمائیم ؟ آقای معین فر 154 میلیون تومان که در سال 59 هزینه تبلیغات اسلامی گردیده است گویا در مقایسه یک هفتم هزینه زباله برداری
شهر تهران است، شنیده‌ام هزینه زباله تهران متجاوز از یک میلیارد تومان است. بیائید شرح صدر داشته باشیم و حقیقتها و واقعیت‌ها را بنگیریم.
اما سوم، در مورد آن مساله جا و مکان دانشکده الهیات، خلاف دیگری که ایشان در گفتارشان مرتکب شده‌اند این بود که مدرسه شهید مطهری ساختمانی دارد که به مال الاجاره ماهانه 6هزار تومان به حزب جمهوری داده است با اینکه ساختمان از دولت است و زمین از مدرسه.
پاسخ، اولاً اجاره ماهانه 24هزارتومان است که سند اجاره را هم ایشان لطف کردند (صباغیان - تاریخ اجاره‌اش چه وقت است؟) تاریخ اجاره 13/12/57 است.
رئیس - یعنی چند روز بعد از پیروزی انقلاب.
اسلامی (معاون نخست وزیر) - در اینجا تاریخش هست، ثانیاً ساختمان را، مدرسه اواخر سال1320 از دولت خریداری نموده است و تاکنون طبق اسناد موجود چند مرتبه ساختمان و عرصه را به دانشگاه اجاره داده است و این اسناد موجود است در خاتمه اینکه همانطوری که نهادهای انقلاب اینک لازم است. آیا این نهاد انقلابی هم لازم است یا خیر؟ مادامی که نظام جمهوری اسلامی در توطئه‌ها محصور است این نهاد ضرورت دارد و بعض مخارجی در تبلیغات اسلامی نیاز است که از بودجه سری هم سری‌تر است. ممکن است مجلس محترم چند نفر را به جهت بررسی لزوم اینگونه تبلیغات تعیین نمایند با معذرت و احترام. امامی کاشانی.
رئیس - تابلو 183 نفر را نشان میدهد راجع به اصل اجازه خرج چهاردوازدهم که مطرح است رای میگیریم تا وارد جزئیات آن بشویم. آقایانی که با اصل این لایحه که پیرامونش با استقصاء بحث شد موافق هستند قیام بفرمایند (166 نفر ایستادند) با اکثریت قوی تصویب شد حالا برای اینکه وارد جزئیات بشویم تنفس کوتاهی میدهیم برای اینکه امروز تمام بشود خواهش میکنم آقایان زودتر برگردند.
(در ساعت 10/10 دقیقه جلسه بعنوان تنفس تعطیل شد ومجددا در ساعت 52/10 دقیقه مجدداً به ریاست آقای هاشمی رفسنجانی تشکیل شد)
رئیس - (زنگ رئیس) بسم الله الرحمن الرحیم. جلسه برای ادامه مذاکرات رسمی است از کلیات گذشتیم حالا ماده واحده مطرح است. ماده واحده قرائت میشود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده واحده - به دولت اجازه داده میشود از محل درآمدها و سایر منابع تامین
اعتبار در چهارماهه فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر سال 1360 هزینه‌های جاری و عمرانی (سرمایه‌گذاری ثابت) وزارتخانه‌ها و موسسات و شرکتهای دولتی و موسسات انتفاعی وابسته به دولت و سایر ردیفها و کمکها را در حدود وصول منابع مذکور حداکثر تا مبلغ 800میلیارد ریال با رعایت مفاد تبصره‌های زیر و ضوابط اجرای قانون بودجه سال1359 مصوب 30/2/1359 و اصلاحات بعدی آن و سایر مقررات مربوط پرداخت نماید.
رئیس - آقای شاهچراغی، پیشنهادها را بگوئید.
شاهچراغی (منشی) - پیشنهاد آقای فواد کریمی این است. به متن ماده واحده اضافه شود «در موارد ضروری براساس موازین شرعی».
رئیس - آقای فواد کریمی.
فواد کریمی - بسم الله الرحمن الرحیم. پیشنهادی را که من در اینجا مطرح کردم شبیه پیشنهادی است در قانون اجازه انجام هزینه‌های کشور در دو ماهه اول سال60 در همین مجلس مطرح شد و مجلس تصویب کرد. در رابطه با مسائلی که در مورد بودجه‌های زاید در مجلس مطرح شده است. نمونه آن بودجه‌های زاید همانطوری که در صحبتهای مخالفین مطرح شد، بودجه‌هائی است که صرف هتلها و جهانگردی که در صحبتهای مخالفین مطرح شد، بودجه‌هائی است که صرف هتلها و جهانگردی و چایخانه سنتی و مواردی است که عنوانش عمرانی یا جاری است ولی غیر ضروری است و اسراف‌آمیز است. شکی نیست در این مواردی که ما میدانیم با چه مشکلات بودجه روبرو هستیم صرف کردن بودجه مملکت برای ساختن مثلا چائی خانه سنتی یا هتلهای پر زرق و برق و یا جهانگردی و موارد دیگری که در قانون بودجه سال59 هست و مورد اعتراض مخالفین بود. این موارد اسراف است و از نظر شرعی حرام است و قانون اساسی هم منع اسراف را مطرح کرده است و همچنین مواردی است که یا مستقیما غیر شرعی است یا بالاخره ممکن است به موارد غیر شرعی منتهی بشود مثل مثلا اعتبار رقص باله در اعتبار فرهنگ و هنر، یا مثلاً اعتباراتی است که در بعضی از تالارها استفاده مکنند و پولش را به هنرپیشه‌هائی میدهند که برنامه‌های ضد اسلامی را با پول بیت‌المال بر روی صحنه میآورند. این موارد، مواردی است که در دفعه پیش پیشنهاد شد که اضافه بشود در مودر موارد ضروری، همان پیشنهادی که دفعه پیش مطرح شد، من شبیه آنرا در اینجا مطرح کرده‌ام یعنی اینجا که گفته شده است «به دولت اجازه داده میشود از محل درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار در چهارماهه
فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر سال1360 » همانطوری که در دو دوازدهم اضافه کردیم «در موارد ضروری بر اساس موازین شرعی» اضافه بشود که جلو اینگونه ریخت و پاش‌هائی که در این هتل‌ها میکنند. ساختمانهائی که اصلاً به درد هیچ چیز نمیخورد و موارد غیر شرعی مثل رقص باله و غیره که در بودجه سال59 هست، گرفته بشود ولیکن اساس بطور کلی از نظر آئین نامه داخلی وقت بحث در مورد بودجه محدود نیست چه پیشنهاد باشد چه غیر پیشنهاد.
رئیس - پیشنهادها محدود است. خیال میکنید ما برای هر پیشنهادی اجازه میدهیم دو ساعت صحبت بکنند؟
فواد کریمی - خیر،‌از این جهت که توضیح داده بشود و مطلب روشن بشود.
رئیس - خیر، در پیشنهاد اینطور نیست. حالا این قانون میخواهد معلوم است که خلاف شرع نمیتوانند بکنند.
فواد کریمی - خیر، مواردش ذکر شده.
رئیس - اگر هم در اینجا نگوئید خلاف شرع است که نمیتوانند بکنند.
فواد کریمی - برای رقص باله اعتبار داده شده است. اگر صحیح نکنیم مصرف میکنند.
منشی - آقای مجید انصاری مخالف.
رئیس - آقای انصاری.
مجید انصاری - بسم الله الرحمن الرحیم، آقای کریمی یک سری مسائلی را مطرح میکنند بدون اینکه موارد را ذکر بکنند یا روی آن ردیفها تکیه بکنند یا مورد را شناخته باشند،‌ مساله‌ای از این تریبون پخش میشود و مردم هم فکر مکنند واقعا برای رقص باله و امثال اینها اعتبار گذاشته اند. من توضیح مختصری عرض میکنم. گاهی عنوان یک طرح همان عنوانی است که قبلاً تصویب شده است. فرض کنید 10هتل میخواستند بسازند نام ساختن هتلهای سه ستاره یا دو ستاره یا یک ستاره و هتلهای زیبا به عنوان آن طرح بوده است و دولت الان آن ساختمانها را ممکن است به آموزش و پرورش واگذار کرده است به یک وزارتخانه دیگر واگذار کرده است، اما در ردیفهای بودجه همان نام هتل‌های سه ستاره مذکور شده است و آقایان فکر میکنند دولت میخواهد هتل سه‌ستاره بسازد. در حالیکه هتلی ساخته شده به عنوان هتل، اما دولت این را واگذار کرده است به یک سازمان دیگری، یا تصمیم دارد واگذار بکند و راجع به رقص و امثال اینها
تماماً در کمیسیون حذف شده است.
فواد کریمی - نشده است.
رئیس - آقای فواد کریمی، شما که حرف میزدید ایشان بشما هیچ نق زد؟ نمیگذارید که ایشان حرفش را بزند که.
فواد کریمی - تذکر میدهم که هست.
رئیس - بی‌نظمی نکن.
مجید انصاری - کاش آقای کریمی به عنوان رئیس کمیسیون اقتصاد و دارائی که کمیسیون برای شرکت در کمیسیون بودجه تعطیل شده بود شرکت میکردند و میدیدند که این موارد چیست؟ و بطور کلی اینطور که ایشان توضیح دادند این موارد نیست تا ما بیائیم قید ضروری شرعی بگذاریم،‌دولت خودش این اندازه توجه دارد. مگر دولت میخواهد کار غیر شرعی بکند؟ شما اگر قید شرعی را نگذاشتید مثلاً میخواهد برود رقاص‌خانه باز بکند؟ یا اینکه ضروری ، خود دولت بیش از ما در همین بودجه دو ماهه نشان داده است که در بودجه‌های جاری چه مقدار صرفه‌جوئی بعمل آمده است این قید و بندهائی که هیچ چیزی را اصلاح نمیکند و قانون را هم بی‌مفهوم و گنگ میکند به نظر من نگذاریم و این مواردی را هم که ایشان گفتند مطلقا در ردیفهای بودجه به این عنوان نیست ممکن است نامش باشد اما صرف آن کار نخواهد شد.
الویری (منشی) - آقای رجائیان موافق هستید؟ (رجائیان - خیر.) آقای ملکوتی بفرمائید.
ملکوتی - پیشنهاد برادرمان آقای کریمی، در این رابطه معنی اش این نیست که خدای نکرده به هیات دولت بدبین هستند، و ممکن است خدای نکرده اینها یک عمل خلاف شرعی بکنند یا از بودجه در جاهای غیر مشروع استفاده بکنند. اضافه کردن یک قید مخصوصاً در جائی که این قید می‌بینیم منبعش قانون اساسی باشد در جهت کنترل کردن افراد رده پائین دولت مفید میتواند واقع بشود. مضافاً بر اینکه پایه این لایح بودجه مصوب 1359 است و هرگز ما نمی‌توانیم ادعا کنیم که در آن مصوبه عملاً و حتی در خود مصوبه ضوابط شرعی، صد درصد مراعات شده است. لذا برای مراعات کردن این مطلب اضافه کردن این قید ضروری بنظر نمی رسد.
رئیس - میخواهیم رای بگیریم ولی تعداد عدد حاضر در جلسه برای رأی گیری کافی نیست و مجلس منتظر کسانی است که بعد از تنفس به جلسه نیامده‌اند. بنابراین
وقتی که آمدند اسمشان را اعلام می‌کنیم.
این آقایانی که اسمشان را میخوانم وقت مجلس را ضایع کردند.
آقایان: متکی، رفیعیان، علیزاده، یونس محمدی.
یکی از نمایندگان - کاری نکنید که دیگر بداخل نیایند.
رئیس - اگر نیایند ما اسمشان را اعلام می‌کنیم که با لج و لجبازی نیامدند. آقایان مجلس را مسخره کرده‌اند، من گفتم مدت تنفس یک ربع است. هر روز به من میگویند تو میگوئی یک ربع تنفس ولی نیمساعت بعد هم مجلس شروع نمیشود. خوب، برای این است که آقایان تشریف نمی‌آورند. یعنی اکثریت نزدیک به تمام می‌آیند ولی چند نفر از آقایان این وضع را به سرما می‌آورند.
یکی از نمایندگان - پیشنهاد بعدی را مطرح کنید تا عده نمایندگان کامل شود.
رئیس - آقای شاهچراغی، پیشنهاد بعدی را بخوانید.
شاهچراغی (منشی) - پیشنهاد بعدی از آقای غفوری است که میخوانم.
«در ماده واحده مبلغ 800میلیارد ریال برای 4ماه به مبلغ 600میلیارد ریال تقلیل یابد یا دو برابر پرداخت‌های دو ماهه اول سال59» در اینجا دو پیشنهاد دادند و این پیشنهاد اولشان است. پیشنهاد بعدی هم این است.
«این جمله که در آخر ماده واحده آمده است حذف شود. با رعایت مفاد ضوابط اجرای قانون بودجه سال1359 مصوب 30/2/1359 و اصلاحات بعدی آن و سایر مقررات مربوطه». آقای غفوری بفرمائید.
رئیس - آقای رهامی هم نبودند ولی آمدند.
گلزاده غفوری - بسم الله الرحمن الرحیم. من در 13 مورد مطالبی داشتم. این 13مورد را نوشتم ولی بخاطر صرفه‌جوئی در وقت و بخاطر اینکه حوصله را مناسب نمی‌بینم، اگر صلاح باشد فقط پیشنهادات من خوانده بشود ولی هر کدامش که پیشنهاد مشترک بود و دوستان دیگر هم آن پیشنهاد را داده بودند مطرح شود ولی 13 مورد هم خوانده بشود. مخصوصا در مورد تبصره 8 اصرار دارم که اگر هیچکس پیشنهادی نداشت، من آن پیشنهاد خودم را در مورد تبصره 8 پس نمی‌گیرم. اما بقیه را چون مساله این است که به کمیسیون برنامه و بودجه واگذار بشود. من پیشنهاد کرده‌ام که کمیسیون دارائی و اقتصاد و کمیسیون مربوطه هم ضمیمه بشود. هفت، هشت موردش مسائلی است که یک قدری به اصطلاح مصونیت از خطا را بیشتر رعایت می‌کند ولی فکر میکنم دوستان به آن توجه کنند و
پیشنهادات مشابه داده بشود. بنابراین من از این 13 مورد فعلاً صرف نظر میکنم، جز تبصره 8 که اگر پیشنهادات مشترک و مشابهی بود آنوقت دفاع میکنم. خیلی متشکر.
رئیس - متشکرم، آقای غفوری فعلاً صرفنظر کردند. پیشنهاد بعدی را بخوانید.
شاهچراغی (منشی)- پیشنهاد بعدی در ماده واحده از آقای عابدین‌زاده است که میخوانم.
«در ماده واحده سطر آخر ضوابط اجرای قانون بودجه سال1359 مصوب 30/2/1359 و اصلاحات بعدی آن حذف گردد و بجای آن ضوابطی که از طرف هیات دولت تهیه و تصویب خواهد شد پرداخت نماید».
رئیس - آقای عابدین زاده بفرمائید.
عابدین‌زاده - بسم الله الرحمن الرحیم. پیشنهادی که بنده تقدیم کرده‌ام این بود که با توجه به اصل ماده واحده نوشته است که ضوابط این لایحه باید مطابق مصوبه بودجه سال59 و اصلاحات آن باشد. آن ضوابط باتوجه به اینکه ضرورتهای آن ضوابط امروز تغییر کرده است و باید ضرورت‌های تازه‌ای هیات دولت مطابق با نیازهای امروز تعیین کندو به تصویب مجلس برسد، این یک دلیل. دلیل دوم اینکه مصوبات بودجه سال 59 اکثرا ادامه آن وابستگی بود و دولت باید سعی کند در مصوبات جدید تا آنجائی که میتواند آن مقدار وابستگی را کم کند. پیشنهاد من این بود که در سطر آخر مادة واحده «ضوابط اجرای قانون بودجه سال59 مصوب 30/2/1359 و اصلاحات بعدی آن» حذف و به جای آن این جمله نوشته شود «ضوابطی که از طرف هایت دولت تهیه و تصویب خواهد شد پرداخت نماید».
رئیس - مخالف چه کسی است؟ (معادیخواه - مخالفم) بفرمائید.
الویری (منشی) - آقای معادیخواه.
رئیس - آقای زرهانی هم که نبودند تشریف آوردند.
معادیخواه - بسم الله الرحمن الرحیم. من تعجب می‌کنم ضوابط هزینه کردن بودجه را مگر هیات دولت میتواند تصویب بکند. بنابراین جای چنین پیشنهادی نیست. بهرحال این بودجه چهاردوازدهم یا چهار ماهه اول سال60 این استصحاب حالت سابقه بودجه است که به عنوان ضرورت بر ما تحمیل شده است، طبعا آن ضوابط را هم ما مجبوریم بپذیریم مگر یک مواردی که بطور مشخص بگوئیم این ضابطه را با یک پیشنهادی تغییر بدهیم و امثال اینها. اما بخواهیم بطور کلی بگوئیم همه این ضوابط
را برداریم و ضوابطی را هیات دولت تصویب بکند. اگر بنا باشد به مجلس بیاورد باز دو مرتبه وقتی از مجلس گرفته بشود که اساس نقض غرض میشود در پیشنهاد بودجه، اگر بخواهد خودش تصویب بکند که غیر ممکن است. بنابراین برای من دادن این پیشنهاد یک مقداری تعجب‌آور است.
الویری (منشی) - آقای توکلی.
توکلی - بسم الله الرحمن الرحیم. اگر آقای معادیخواه به اصل یکصد وسی و هشتم در قانون اساسی توجه میفرمودند و حضور ذهن داشتند که این ضوابط مورد اشاره چیست فکر میکنم تعجب نمیکردند. ضوابطی که در اینجا به آن اشاره شده است شورای انقلاب در هیات دولت بودند خودش آمد برای قانون بودجه سال59 ضوابط اجرائی تعیین کرد. عینا هم به همین نحو روی آن نوشته است. «ضوابط اجرائی بودجه سال59» که ناظر بر این بود که کارمندان دولت چگونه آن قانون را اجرا بکنند که صرفه چوئی بیشتری ممکن باشد. طبق اصل یکصد و سی و هشتم «تدوین آئین نامه‌های اجرائی قوانین به عهده هیات وزرای مربوطه است» آنموقع در قانون بودجه سال59 وقتی آن ضوابط را دیدید خیلی خوب است در آن قانون قید کردند که مجریان موظفند آن ضوابط را اجرا بکنند. اگر چنین قیدی هم نمی‌آمد باز مجریان موظف بودند مصوبه هیات دولت را برای اجرای قانون بودجه 59 رعایت بکنند. بنابراین اصلاً قانونیت به معنای اینکه قوه مقننه باید چنین چیزی را بگوید، ندارد. وظیفه هیات دولت است. روی این حساب دولت میتواند برای اجرای … یعنی ماده واحده به این شکل در می‌آید با رعایت مفاد تبصره‌های زیر و سایر مقررات مربوط پرداخت نماید. یعنی دولت موظف میشود که قانونی را که شما تصویب میکنید رعایت بکند، چگونه اجرا بکند، چه ضابطه‌ای را بگذارد که اجرا بکند تا صرفه‌جوئی ممکن بشود؟ خودش میداند طبق «اصل یکصد و سی و هشتم» وظیفه او است و میتواند این کار را بکند. بنابراین فکر میکنم اگر آقای عابدین‌زاده هم موافقت بکنند اصلا این عبارت حذف بشود و چیزی هم جای آن نیاید و لزومی هم ندارد و قید زائدی است.
رئیس - آقای آشنا، نماینده دولت صحبت کنند.
آشنا (معاون وزارت اقتصاد و دارائی) - بسم الله الرحمن الرحیم. بیشتر  توضیحی که من باید میدادم جناب توکلی خوشبختانه در توضیح خودشان فرمودند. اصولاً ضوابط اجرای بودجه را اگر ما بررسی بکنیم که یک نسخه‌اش هم در اینجا هست،
فرض بفرمائید راجع به بازنشسته کردن کارکنان دولت، یا مسأله اضافه‌کار یا مساله استخدام، تمام آنها از مسؤولیتهای دولت است. اضافه‌کار را بموجب قانون استخدام کشوری اجازه داده شده که دولت ضوابطش را تصویب بکند و این اختیار قانونی دولت هست. یا استخدام، البته در حدود اعتباری که در بودجه، مجلس شورای اسلامی تصویب میکند از اختیارات دولت است. والا در هر مورد استخدام نیاز به کسب مجوز قانونی ندارد. اگر اعتبارش در بودجه وجود داشته، دولت طبق ضوابط و مقررات موجود میتواند این عمل را انجام بدهد یا اجرت کارکنان پیمانی را پرداختن باز به قانون استخدام کشوری مراجعه بفرمائید اصولا آئین نامه مربوط به نحوه استخدام کارمند پیمانی ونحوه پرداخت اجرت و فوق‌العاده‌اش را باز قانون استخدام کشوری جزو اختیارات هیات وزیران گذاشته است و همینطور تمام مواردی که در این ضوابط اجرائی بودجه ملاحظه میفرمائید. دقیقاً بموجب مقررات موجود از اختیارات هیات وزیران است. شبهه ای که ایجاد شده بود همانطوری که توضیح دادند چون شورای انقلاب در اواخر کارهم در نقش دولت و هم در نقش قوه مقننه انجام وظیفه میکرد ضوابطی را که برای سال 59 تصویب شده بود و در لباس هیات دولت این کار را کرده بود این توهم را بوجود آورده است که این قانون است و تغییرش نیاز به قانون دارد در حالی که مطلقا چنین چیزی نیست و چون بموجب مقررات موجود از اختیارات هیات وزیران است و از طرفی این ضوابط در اوائل سال 59 نوشته شده است و متناسب با اوضاع و احوال آن زمان بوده است طبعی است و اصلح آن است که این اختیار قانونی در اختیار دولت باشد، بدون اینکه مجلس اختیار جدیدی داده باشد. یا دولت اگر آن جمله حذف شود اختیاری پیدا نخواهد کرد که برخلاف قوانین موجود تصمیم بگیرد. ولی این فرصت را باو می‌دهد که براساس نیازها  گرفتاریها و مشکلات موجود، ضوابطی را که قانون به آن اجازه داده است برای حسن اجرای قوانین یا صرفه‌جوئی یا رعایت سایر مصالح مملکت به تصویب برساند. بنابراین، حذف این، هیچ اختیاری را برای دولت ایجاد نمی‌کند. خلاصه‌اش را تکرار می‌کنم، اختیار قانونی دولت که وجود دارد بقوت خودش باقی است، فقط این فرصت را بدولت می‌دهد که این ضوابط را متناسب با نیازها و مشکلات روز کند.
رئیس - بسیارخوب . اسامی آقایانی که تازه وارد شدند را اعلام می‌کنیم. آقایان. تبریزی، محمد منتظری و حقانی در جلسه نبودند که آمدند. آقای حقانی کسالت داشتند و با اجازه بیرون رفته بودند ولی آقایان دیگر اجازه نداشته‌اند.
تبریزی - من مراجعه داشتم.
رئیس - مراجعه، عذری برای ما نیست. آقای عطاری بفرمائید.
احمد عطاری (مخبر کمیسیون بودجه) - مسائلی که در این دو ماه دولت با آنها مواجه خواهد شد، مسائل روز و جدید و حرفهائی از این قبیل نیست. خوب است همه آقایان بآن عنایت بفرمایند. این ضوابط اجرائی هم ظاهراً نقصی ندارد که حالا ما بخواهیم حذف کنیم. در این 50روزی هم که از این دو ماه باقی مانده است نوشتن ضوابط جدید و پرداختن به ضوابط جدید جز اینکه باری بر دوش دولت باشدو یک مقدار کارها را کند بکند و پرداختها را به تعویق بیندازد هیچ نتیجه‌ای ندارد. لزومی ندارد که این کار را انجام بدهیم. یعنی اگر باشد هیچ ایرادی ندارد و بلکه بهتر است برای چرخش کارهای کشور.
رئیس - خوب، 180 نفر در جلسه حاضرند. آقای دکتر میلانی هم نبودند و تازه وارد شدند.
دکتر میلانی - شما که بلندگوی ملت دستتان هست یک قدری با دلیل صحبت کنید، بنده اینجا بودم.
رئیس - آقای دکرت میلانی می‌گویند در مجلس بودند، ولی در جای خودشان نبودند، از ایشان معذرت می‌خواهیم. آقایان هر کدام سعی بفرمایند در جای خودشان بنشینند. آقای کریمی پیشنهادتان را مشخص کنید تا به رأی گذاشته شود.
فواد کریمی - همانطوریکه گفتم مجلس یکبار به دو دوازدهم رای داده است که هزینه‌های ضروری … این کلمه «ضروری» را اضافه کنید که جلوی اسرافهائی که در اعتبارات و در قانون بودجه سال 59 هست گرفته بشود. این جا نوشته شده است. بدولت اجازه داده می‌شود از محل درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار در چهارماهه. فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر سال 1360 هزینه‌های جاری و عمرانی بشود.
«هزینه‌های ضروری جاری و عمرانی» که جلو این اسراف و تبذیرها گرفته بشود.
رئیس - بسیار خوب، 182 نفر در جلسه حاضرند. نمایندگانی که با پیشنهاد مشخص شده آقای فواد کریمی موافق هستند قیام بفرمایند. (41 نفر ایستادند) تصویب نشد. پیشنهاد آقای عابدین‌زاده مشخص شود برای رای‌گیری. آقای عابدین‌زاده پیشنهادتان را مشخص کنید.
عابدین زاده - بنده همان پیشنهادم را اصلاح می‌کنم. همان قسمت حذف را
چیزی که جانشین آن بشود لزوم ندارد یعنی این جمله حذف بشود. «ضوابط اجرای قانون بودجه سال1359 مصوب 30/2/1359 و اصلاحات بعدی آن» و جمله باین صورت درآید. «با رعایت مفاد تبصره‌های زیر و سایر مقررات مربوط، پرداخت نماید».
یکی از نمایندگان - پیشنهاد حذف مربوط به بعد است.
رئیس - ایشان می‌فرمایند پیشنهاد حذف مربوط به است. خیر، پیشنهاد حذف بخشی از ماده اینطور نیست. پیشنهاد یک تبصره یا ماده مستقل..182 نفر در جلسه حضور دارند. نمایندگانی که با پیشنهاد قرائت شده آقای عابدین‌زاده موافقند قیام فرمایند. (37نفر ایستاده‌اند) تصویب نشد. پیشنهاد بعدی مطرح شود.
منشی - در ماده واحده پیشنهاد بعدی مربوط به آقای فدائی است که می‌گویند. هشتصد میلیارد ریال، نهصد میلیارد ریال بشود همانطوریکه خود دولت پیشنهاد داده بود.
رئیس - آقای فدائی بفرمائید توضیح بدهید.
آیت - نمی‌تواند مطرح شود.
رئیس - چرا؟
آیت - پیشنهاد خرج است.
رئیس - دولت خود پیشنهاد داده کمیسیون کم کرده است. آنچه شما می‌گوئید مربوط به جائی است که دولت خودش پیشنهاد نداده باشد. اینجا خود دولت پیشنهاد داده است. پیشنهادی را که شما حذف کردید آن ها باز می‌خواهند سرجای اولش برگردانند. آقای فدائی بفرمائید.
آیت - خلاف قانون اساسی است.
فدائی - بسم الله الرحمن الرحیم. اگر به سابقه همین لایحه توجه بفرمائید، سابقه لایحه آنست که دولت پیشنهاد نهصد میلیارد داده است. البته در چند جلسه‌ای که من توفیق پیدا کردم در کمیسیون بودجه شرکت کردم میدیدم که اعضای دولت می‌آمدند آنجا و واقعا تا سرحد درخواست و خواهش و تمنای اینکه ما که اینقدر دلمان می‌خواهد کار کنیم و فعالیتهایمان را شروع کنیم هر چه دست ما بیشتر  در این قسمت باز باشد بهتر است. البته ناگفته نماند که همانطوریکه همه برادران و خواهران خواستشان این است که دیناری بی‌جهت خرج نشود ولی در عین حال خواستار این هم هستند که هرچه بیشتر  دست دولت باز باشد برای اینکه بتواند هزینه کند و متاسفانه در  کمیسیون
صحبتی که می‌شد که از نهصد میلیارد به هشتصد ملیارد آوردند. با مقایسه نسبت به سال1359 بود که در فروردین و اردیبهشت سال 1359 چقدر بوده است. حالا ما این اضافه را می‌دهیم و اینطور باشد. در صورتی که انقلاب ما ایجاب می‌کند که این دولت انقلابی ما هم دستش باز باشد بخصوص بعضی از وزراء از جمله برادر عزیزمان آقای کلانتری در آن جا بودند که من می‌دیدم واقعا ایشان در حالت تقاضا،‌می‌گفتند که شما این نهصد میلیارد را کم نکنید. روی این اصل تقاضای من این است که برادران و خواهران موافقت فرمایند که همان پیشنهاد دولت که نهصد میلیارد است تصویب بفرمایند.
رئیس - بسیار خوب، پیش از اینکه مخالف و موافق صحبت کنند، چون آقای آیت مطلبی گفتند که لازم است توضیح داده شود. ایشان طبق اصل 75 قانون اساسی می‌گویند که هر طرح یا پیشنهادی که نمایندگان بخواهند بدهند در صورتی قابل طرح است که منبع بودجه‌اش تامین شود، اگر پیشنهاد خرج داشته باشد . من توضیحی که در مقابل حرف ایشان دارم این بود که این چیزی است که دولت به مجلس آورده و منبعش را هم لابد داشته است . یعنی با منبعش آورده و کمیسیون آن را حذف کرده است. این آقائی که پیشنهاد می‌دهد همان منبعی است که دولت برایش در نظر گرفته است و آورده …
آیت - از طرف کمیسیون را حذف کنید.
رئیس - شما ممکن در کمیسیون نصف بودجه را بزنید ولی اینجا که آمد ممکن است ما تمام آنچه را که دولت خواسته است بدهیم. اگر خواستیم چیز اضافه بدهیم.
آیت با همان منبعی که دولت در نظر گرفته.
رئیس - ایشان پیشنهاد می‌کند با همان منبعی که دولت در نظر گرفته است که همین خودش منبع تامین آن است. تمام آنچه را که دولت آورده است منبع دارد و منبعش هم مشخص است. این مشمول آن نیست. حالا دیگر آن بحث را نکیند.
خلخالی - دولت قبول کرده است؟
رئیس - خیر، دولت قبول نکرده است. قبول کرده است هم ما می‌خواهیم قبول نکنیم. دولت کجا بوده که قبول کند؟
خلخالی - نماینده داشت.
رئیس - نماینده دولت این جا هست. اگر قبول کرد پیشنهاد رد می‌شود.
منشی - آقای مهاجرانی بعنوان مخالف بفرمائید.
مهاجرانی - بسم الله الرحمن الرحیم. پیشنهاد نهصد میلیارد ریالی که آقای فدائی مطرح کردند و قبلاً هم در لایحه پیشنهادی دولت متذکر شدند بنظر من از دو جهت دقت لازم در آن نشده است.
1- جذب با تناسب ظرفیت اقتصادی که ما داریم.
2- تأمین درآمد. سابقه فروردین و اردیبهشت ماه نشان می‌دهد که ما نه آنچنان درآمدی داریم که بشود این نهصد میلیارد ریال را تامین کرد و نه آن چنان کارآئی اقتصادی داریم که بشود این پول را جذب کرد. اگر ما بیائیم هزینه جاری را که طبق تبصره یک متناسب با سال 59 درنظر گرفتیم که خوب ثابت و مشخص است. مگر آن استثنائیکه توضیح داده است. هزینه عمرانی و سرمایه‌گذاری ثابت را حتی اگر ما سه برابر کنیم که مخبر کمیسیون توضیح دادد مجموع سه برابر شدن هزینه عمرانی امسال نسبت به سال پیش، باضافه سرمایه‌گذاری هزینه جاری بیشتر  از هشتصد میلیارد ریال نمیشود و حتی این رقم بیشتر هم هست.
رئیس - موافق صحبت کند.
منشی - آقای قره‌باغ بعنوان موافق بفرمائید.
قره‌باغ - بسم الله الرحمن الرحیم. من به سه دلیل موافقم که این هشتصد میلیارد ریال به نهصد میلیارد ریال افزایش یابد. اولاً برادران عزیز و گرامی میدانند که چهارماهه اول سال فصل کار است. و الان دو ماه گذشته است و در ماه سوم و چهارم قرار داریم و این ماهها واقعاً وقت کار است. هرچه دست دولت باز باشد و اعتبارات بیشتر  در اختیارش باشد بیشتر  می‌تواند ارکند مخصوصا در امور عمرانی. دوم اینکه مشکلاتی که الان د.ولت با آن‌ها روبرو است مخصوصا جنگ، خوب مسلما مخارج زیاد لازم دارد. این ایجاب می‌کند که باید اعتبارات بیشتر  در اختیارش قرار بگیرد. و سوم این است که این نهاد انقلابی یعنی جهاد سازندگی واقعاً این جوانها کارهای زیادی را قدرت دارند انجام دهند. اگر اعتبار در اختیار آن‌ها قرار گیرد. و در بسیاری از استانها مدت کار تا اول آبان است. یعنی بعد از آبان نمی‌شود کار کرد، مثل استان آذربایجان غربی و کردستان و بعضی از استانهای دیگر. ما علاوه بر این به دولت اعتماد داریم اگر بنا شد اعتبارات بیشتر  در اختیار دولت گذاشته شود و لازم نباشد که به مصرف
برساند یا جائی پیدا نکند که به مصرف برساند قهرا بدریا که نخواهد ریخت، باز در دست این دولت است که دست ملت است. و اما اینکه فرمودند منبع درآمد ندارد و نمی‌تواند این مبلغ را تامین کند، خوب شاید اطلاعات دولت که خودش پیشنهاد کرده است از اطلاعات برادران ما کمتر نباشد. بهمین ادله‌ای که گفتم موافقم و بلکه ضرورت ایجاب می‌کند که انی 10میلیارد تومان هم اضافه شود.
رئیس - آقای عطاری بفرمائید.
احمد عطاری (مخبر کمیسیون بودجه) - اجازه بدهید که من یکبار دیگر ارقامی را که با آن‌ها سروکار داریم در اینجا عرض کنم. عمده فشار برادران در مورد پرداختهای بخش عمرانی است. در ماه فروردین 2/28 میلیارد ریال بیشتر خرج نشده است. در ماه اردیبهشت 4/32 میلیارد ریال خرج شده است. تفاوت 2/4 میلیارد ریال. اینها را خوب عنایت بفرمائید. کمیسیون گفته بگذارید و فرض کنید این 6/70 میلیارد ریال هر دو در یکماه خرج شده است نه در دو ماه. اگر بخواهیم ماه فروردین و اردیبهشت را مقایسه کنیم میتوان حدس زد که مقدار خرج کردن در آن بخش مثلا در ماه خرداد برسد به 40 و در ماه اردیبهشت به 50برسد، اما کمیسیون این را ملاک مقایسه نگرفت. کمیسیون درازاء این 6/70 میلیارد ریال که در دو ماه اول سال خرج شده است سه برابر پیشنهاد کرد و بلکه بیشتر از سه برابر. یعنی ابتداء 210 پیشنهاد کرده و بعد 6/21 هم باین اضافه کرده است. حالا چگونگی آن را عرض خواهم کرد.
آیت - 280 بوده بعد سیصد شده است.
احمد عطاری - حالا خدمتتان عرض می‌کنم. خرجی که در بخش‌ جاری در دو ماه گذشته داشتیم 238 میلیارد ریال بوده است. ما خرجمان در آن بخش در دو ماه آینده منطقا بیشتر  از این نخواهد بود و بلکه باید کمتر باشد بدلیل سیاست صرفه‌جوئی. پس بنابراین دو 238 بیشتر  نخواهیم داشت. فرض کنید آن بشود 500. اگر بشود 500، آن 6/21 که گفتم اضافه می‌شود و به 210 اضافه نخواهد شد و تفاوت دیگری اینجا پیش نمی‌آید. مسأله دیگری که قابل توجه است این است که منبع درآمدها چه و در کجا خواهد بود؟ دولت چه اطلاعی دارد در مورد منابع دیگر درآمد؟ و از کجا می‌خواهند بیاورند؟ درآمد ما در این دو ماهه 7/235 میلیارد ریال بوده است. آن مقداریکه ما بابت برگشتی سال گذشته داشتیم هیچ معلوم نیست ادامه پیدا کند، بواسطه تبصره‌ای که در دو دوازدهم تصویب کردیم که پایان وقتی که آن‌ها می‌خواستند بیایند و پول را بدهند آخر فروردین تلقی
کرده بودیم. حالا این نهصد میلیارد را که پیشنهاد میدهند دولت چگونه می‌خواهد آن را تأمین کند؟ فرض کنید 500 میلیارد ریال درآمد داشته باشد یعنی در دو ماهه آینده بیشتر   از دو ماهه گذشته درآمد داشته باشد.
رئیس - وقت شما تمام است.
احمد عطاری - بهر حال، منبع تأمین ندارد و ارقام در کمیسیون دقیق و حساب شده بوده است.
رئیس - متشکر. آقای کلانتری بفرمائید.
یکی از نمایندگان - در مساله بودجه محدودیت در وقت نیست.
رئیس - محدودیت در وقت وجود دارد. پیشنهادها محدودیت در وقت دارند.
کلانتری (وزیر راه و ترابری) - بسم الله الرحمن الرحیم. البته من خواهش کرده بودم که برای همه تبصره‌ها مطالبی خدمتتان عرض کنم ولی در این مورد بالخصوص اشکالات مختلفی در اول سال ما داشتیم. اینکه اشاره به جذب اعتبار می‌شود. فرض کنید دولت صد عدد مشکل دارد در جذب اعتبارات. تقریباً پنجاه عدد از آن از همین مسائل است. چند محدودیت در این تبصره ها هست. چند محدودیت از طرف سازمان برنامه است. یک سری از قوانین است و خوب پنجاه به آنطرف هم مسائل مختلف تحریم و ضد انقلاب و آشفتگی و جنگ و غیره … میباشد. این است که کلاً عرض می‌کنم هرچه شما از این پنجاه موردیکه مربوط باین طرف قضیه که دست خودمان است کم کنید ما فرصت بیشتری خواهیم داشت که با نیروی بیشتری با آن پنجاه تا که بما بهرحال از طرف ضد انقلاب و اجبارهای دیگر تحمیل می‌شود روی آن‌ها بیشتر  وقت خواهیم گذاشت. در اول سال تا حدود پانزدهم اردیبهشت ما دیناری نتوانستیم خرج کنیم بدلیل چند جمله‌ای که در آن دو دوازدهم بود. بارها رفتیم به سازمان برنامه و وزارت دارائی و جاهای دیگر تا این را بیائیم تفهیم کنیم به برادرانی که پول را می‌پردازند. تقریبا تمام جرات شروع کار را از مجریان گرفتیم. فقط هزینه‌هائی پرداخت شد که صد در صد راهی نبود. یعنی اگر قرار بود طرح جدیدی شروع شود به هیچ وجه دست به آن نزدند و حتی من بارها عرض کردم بسیاری از پولها مربوط به اسفند بود که پرداخت می‌شد که بعضی از وقت‌ها بما خلافهائی تحمیل می‌شود که از این محدودیتهائی است که ما خودمان برای خودمان می‌گذاریم. و ان‌شاءالله که لااقل این بار از روی دوش ما بردارید و ما هم این همه فریاد می‌کنیم که پول بیشتری بدهید. خوب صد در صد برادران و خواهران
می‌دانند که ما حرص این را داریم که بیشتر کار کنیم. وقتی که ما 180 میلیون تومان بودجه جاری داریم، هیچ راهی نیست یعنی تقریبا از این پول به عموم ملت هیچ چیزی نمی‌رسد. هرچه که بودجه عمرانی است بیشترش برای بقیه مردم است. و همیشه در دما این است که اینجا محدودیت بیشتر  است برای بودجه جاری ما هم موافقیم حتی بارها بخشنامه کردیم مثلا در دستشوئی‌های وزارتخانه ها لامپ 15 وات نصب کنند که برق کمتری مصرف شود یا آشغال‌های کاغذ را گفتیم که دور نریزند که جمع کنیم یکجا که شاید در سال 2 میلیون تومان هم نشود ولی بدهیم به کارخانه مقوا سازی. این صرفه‌جوئیها را می‌کنیم. اما در مقابل یک مسائلی را ایجاب می‌کنیم که مثلا طبق مقررات در روز الان 2میلیون دلار در بندر عباس پول انتظار نوبت به کشتی‌ها می‌پردازیم ولی بنده در بوشهر از ترمینال کامیونداران بازدید می‌کردم آنجا 120هزارتومان پول می‌خواست که به وزارت نیرو بدهیم، برق بکشیم که مگس از سر و روی راننده‌ها بالا می‌رفت و من خجالت کشیدم که بعنوان وزیر جمهوری اسلامی چنین حقی نداشتم همان جا 120هزار تومان بدهیم که ترمینال را درست کنند و این همه بوسیله رادیو التماس نکنیم به رانندگان که آقا به بندر بوشهر یا بندر عباس تشریف بیاورید. از آن طرف هم میدانید عواملی هستند که مرتب تحریک می‌کنند و این ناراحتیها که واقعا هست و راحت می‌شود رفع کرد، رفع نمی شود. این سقف اعتباری هم همینطور است. واقعا ممکن است ما نتوانیم جذب کنیم. ممکن است هزار گرفتاری پیش بیاید و ما نتوانیم کاری انجام بدهیم. ولی شما این محدودیت را که می‌گذارید یک مقدار زیادی از سرعت که ما انتظار داریم از ما می‌گیرید. اول سال بیشتر  قراردادها اگر منعقد بشود خرج بردار است. پیش پرداخت و خرید دارد و خیلی از مسائل است که اول سال بیشتر  می شود جذب کرد. شما می‌دانید در بسیاری از نقاط کشور ما از شهریور باین طرف تقریبا دیگر نمی شود کار کرد. سرنوشت ساز همین سه چهارماه است. هرچه ما در اینجا محدود شویم در آینده هم نخواهیم توانست پولی را جذب کنیم و اصرار ما هم همانطوریکه عرض کردم روی این است که واقعا می‌خواهیم بیشتر  کار کنیم . هرچه دست و بال ما با هر یک از ماده یا تبصره‌ای که اینجا گذاشته‌ بشود بسته بشود … (رئیس - وقت شما تمام است) نخواهیم توانست کار انجام بدهیم. من استدعا می‌کنم که مسائل خیلی خلاصه سوزناکی دارم که بعد ده دقیقه وقت بدهند عرض کنم و حتما مجلس می‌تواند مسائل ما را حل کند. ان‌شاءالله در سال جدید بتوانیم بیشتر  خدمت برادران رو سفید باشیم.
رئیس - بسیار خوب، موقعی که کلیات مطرح بود شما را دعوت کردیم و همه چیز می‌توانستید بگوئید، خودتان نخواستید بیائید.
کلانتری (وزیر راه و ترابری) - مسائل من در رابطه با کلیات نیست. یادداشت، داده بودم.
رئیس - من پس از تنفس که برگشته بودم یادداشت شما را دیدم. حالا من تذکر می‌دهم که مواظب باشید پیشنهادهائی که می‌آید و مطرح میشود حرفهائی که تناسب با پیشنهاد دارد، به تناسب پیشنهاد بیائید مسائلتان را اینجا بگوئید از حالا مواظب باشدی. الان یک مقدار از حرفهایتان را اینجا گفتید بعد هم پیشنهاد می‌آید به تناسب پیشنهاد بیائید حرفهایتان را بگوئید درغیر اینصورت ما در جزئیات نمی‌توانیم به شما وقت بدهیم /184 نفر در جلسه حضور دارند. پیشنهاد آقای فدائی برای رای گیری مشخص بشود پیشنهاد به اینصورت مشخص میشود که این سقف از هشتصد میلیون ریال به نهصد میلیون ریال اضافه شود نمایندگانیکه با این پیشنهاد موافق هستند،‌قیام کنند. (81 نفر ایستاده‌اند) تصویب نشد.
منشی - ماده واحده پیشنهاد دیگری ندارد وارد تبصره‌ها می شویم:
تبصره1 - الف: وزارت امور اقتصادی و دارائی مجاز است هزینه‌های جاری موضوع این قانون را تا میزان چهار دوازدهم پرداختی خزانه در سال1359 به هر دستگاه و ردیف پرداخت نماید. در موارد ضروری و اجتناب ناپذیر، پرداخت بیش از چهار دوازدهم مقرر در این تبصره با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی مجاز خواهد بود. مشروط بر‌ آنکه در هر حال پرداختی خزانه در چهارماهه اول سال 1360 بابت اعتبارات جاری جمعا از چهار دوازدهم اعتبارات مصوب سال قبل تجاوز ننماید.
ب - نحوه عمل در مورد پرداخت هزینه‌های جاری چهار ماهه اول سال 1360 دستگاهها و یا ردیفهائیکه تمام و یا قسمتی از آن ها در سال 1359 بعد از تصویب قانون بودجه سال مذکور در هم ادغام و یا تفکیک شده‌اند با رعایت مفاد این ماده واحده توسط وزارت امور اقتصادی و دارائی و سازمان برنامه و بودجه تعیین خواهد شد.
پیشنهاد اول از آقایان: توکلی،‌ هراتی، انصاری و الویری بود.
معین‌فر - مگر به اصل ماده واحده رای نمی‌گیرید؟
رئیس - نمی‌توانیم، همه را باهم رای می‌گیریم. ماده واحده یک رای است.
منشی - به بند الف تبصره 1 عبارت زیر افزوده شود:
«در این تبصره با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و بر اساس اصل 85 قانون اساسی برای چهار ماهه اول سال 1360 مجاز و بقیه …» آقای توکلی بفرمائید.
توکلی (منشی) - بسم الله الرحمن الرحیم. این پیشنهاد باین دلیل شد که مستند تصمیم کمیسیون در خود قانون معلوم باشد ضمنا مدتش هم معلوم باشد. شما میدانید که طبق اصل 85 قانون اساسی تصویب چیزی را شما نمی‌توانید احاله کنید به جائی غیر از مجلس مگر به کمیسیونهای داخلی و برای مدت معین بطور آزمایشی. بنابراین باید اینجا مدت معینی باشد که برای چهارماهه این سال ما این اجازه را به کمیسیون برنامه و بودجه می‌دهیم که این سقف را کم و زیاد کند.
منشی - آقای موحدی ساوجی بعنوان مخالف بفرمائید.
موحدی ساوجی - بسم الله الرحمن الرحیم. من خودم اینجا پیشنهاد برای حذف این داده‌ام اگر چنانچه پیشنهاد آقای توکلی الان تصویب شود، بعد من پیشنهاد حذفم را خواهم داد. اما مساله ایکه اینجا مطرح است، این است که ما مثل اینکه سعی می‌کنیم برای اینکه دقت بیشتری بخرج بدهیم و خیلی محکم کاری کنیم، بجای محکم‌کاری سنگ جلو راه امور اجرائی می‌اندازیم. اگر چنانچه شما دولت را و مسؤولین اجرائی را برای انجام کارهای مملکت و تدبیر امور مملکت صحیح و معتبر می‌دانید دیگر اینکه بیاید حتما هزینه‌های ضروری که بیش از چهار دوازدهم باشد، حتما بتصویب کمیسیون برنامه و بودجه هم برسد، این چه ضرورتی دارد؟
روی این جهت من می‌خواهم عرض کنم این پیشنهاد نظیر همان پیشنهادهائی است که در لایحه حذف فرمان همایونی بود که بعضی از برادران اگر یادتان باشد، می‌گفتند که همه استانداران مملکت باید بیایند در کمیسیون امور داخلی و تأیید صلاحیت بشود،‌ما چرا مسؤولیتها را مخلوط میکنیم؟ در همینجا اگر شما هزینه‌های ضروری بیش از این سقفی را که در این تبصره آمده است، این هزینه‌های ضروری را اگر لازم دانسته اید پس چرا اجازه‌اش را به خود دولت نمی‌دهید؟ و اگر لازم نمی‌دانید دیگر باز کار کمیسیون را زیاد می‌کنید. کمیسیون برنامه و بودجه الان دارد به بودجه کل کشور و یک ساله رسیدگی می‌کند. باز برای هر موردی بخواهند بیایند به شما مراجعه کنند، این بنظر من درست نیست.
رئیس - موافق صحبت کند.
منشی - آقای متکی شما موافق هستید؟ (متکی - موافق هستم) موافق چی؟
متکی - موافق حذف هستم.
منشی - صحبت از حذف نیست. نوبت خودم الویری است بعنوان موافق.
معادیخواه - اخطار قانون اساسی دارم.
رئیس - آقای معادیخواه اخطار قانون اساسی دارند. بفرمائید.
معادیخواه - بسم الله الرحمن الرحیم. این اصل 85 قانون اساسی را اگر درست به آن دقت بکنیم. با این مساله‌ای که در اینجا مطرح شده بطور کلی جور نیست. اصل 85 قانون اساسی جلوگیری میکند از اینکه مجلس اختیار تصویب یک قانون را به یک کمیسیونی واگذار کند یعنی یک کمیسیونی بجای مجلس قانونگذاری بکند، مگر اینکه مجلس به آن برای مدت محدودی حد بدهد. اما قانون را ما الان داریم در مورد بودجه می‌گذرانیم یعنی مجلس شورای اسلامی دارد تصویب می‌کند بخاطر اینکه یک سلسله موارد ضروری اجتناب‌ناپذیر پیش می‌آید، دولت حق داشته باشد این مقدار خرج بکند. این را مجلس دارد تصویب میکند. منتها همین مجلسی که دارد این را تصویب میکند یک ناظر بر این معنا می‌گذارد،‌ یک حق تصویب به یک جای دیگری می‌دهد. این اصلاً ربطی ندارد.
رئیس - چه مخالفتی با قانون اساسی پیدا میکند؟
معادیخواه - خیر این مساله‌ای که …
رئیس - شما میخواهید بگوئید که قوانین اساسی به ما اجازه آن کار را داده بود، این که اخطار نبود، بفرمائید بنشینید.
الویری - بسم الله الرحمن الرحیم. من بعنوان موافق این پیشنهاد ….
محمد شبستری - آقای هاشمی اخطار قانون اساسی دارم که ظاهرا وارد است.
رئیس - شما بر این پیشنهاد اخطار دارید؟
محمد شبستری - این نمی‌تواند مطرح بشود.
رئیس - بفرمائید چرا نمی‌شود.
محمد شبستری - بسم الله الرحمن الرحیم. مسائلی که میتواند در کمیسیون تصویب بشود، آن چیزهائی است که بشود درباره آنها گفت «بصورت آزمایشی اجراء می‌شود». آن چیزی که ما در اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی داریم این است که «در اینصورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌نماید بصورت آزمایشی اجراء میشود و تصویب نهائی آنها با مجلس خواهد بود». چیزی که اصلاً این ماهیت را نداشته باشد، نمیشود
بصورت قانون در کمیسیون تصویب بشود، از طرفی هم اجازه خرج را ظاهراً کمیسیون نمی‌تواند بدهد، بدلیل یک اصل دیگری که در قانون اساسی هست. و آن اصل دیگر این است:
«اصل پنجاه و دوم - بودجه سالانه کل کشور به ترتیبی که در قانون مقرر می‌شود از طرف دولت تهیه و برای رسیدگی و تصویب به مجلس شورای اسلامی تسلیم می‌گردد.» ظاهر این اصل این است که بودجه را مجلس باید تصویب بکند اگر این را با آن اصل کمیسیون بودجه به هیچ وجه نمی‌تواند کار مجلس را در اینمورد انجام بدهد.
رئیس - همه چیز را مجلس باید تعیین و تصویب بکند وقتی میخواهد تصویب بکند، می‌گوئید یک جای دیگر را تصویب کند.
محمد شبستری - خیر، چیزی که وظیفه خود مجلس است، نمی‌تواند بر عهده کمیسیون بگذارد.
رئیس - میگویم هر قانونی را مجلس باید تصویب بکند منتها اصل دیگری گفته، شما میتوانید بگوئید فلان کمیسیون تصویب می‌کند.
محمد شبستری - آقای هاشمی آن اصل گفته چیزی که ماهیت آزمایشی دارد می‌توانید بدهید، این ماهیت آزمایشی ندارد، بله آن حرف اولی بله، این حرف دومی را میخواهم بگویم، حرف اول یک مساله‌ای است. حتماً هم نگفته ماهیت آزمایشی داشته باشد.
محمد شبستری - قطعاً این ظاهر نص….
رئیس - یک ظهوری شما میخواهید از این نتیجه بگیرید که باید یک چنین ماهیتی داشته باشد.
محمد شبستری - آن بصورت آزمایشی است ….
رئیس - بله حالا آن اقایانی که پیشنهاد دادند ببینید، آقای الویری توضیح بدهد.
الویری - بسم الله الرحمن الرحیم. من هم پیشنهاد داده بودم و هم بعنوان موافق وقت گرفته بودم توجه کنید اصل 85 قانون اساسی همانطوری که اشاره کردند برای تصویب موقت هست و چیزهائی که بطور کلی خودش موقت هست میشود از اصل 85 قانون اساسی طبق همان روالی که تعیین کرده استفاده کرد، اصلا ما نمونه داریم، اگر یادتان باشد، قانون برای انتخابات میان دوره‌ای نظارت شورای نگهبان را واگذار کردند به کمیسیون امور داخلی و کمیسیون امور داخلی برای مدت 6ماه تصویب کرد که بعد دوباره 6 ماه تمدید
کردیم، پس بنابراین اگر آن مخالف قانون اساسی بود، آزمایشی هم که نبود یعنی برای یک بار انجام میشد،‌برای یک مدت محدود و مشخص، این را شورای نگهبان جلویش را می‌گرفت، پس بنابراین چون برای مدت 4ماه هست چنین اشکالی پیش نمی‌آید، من فقط میخوانم این قسمت را توجه کنید. سطر سوم تبصره یک، «در موارد ضروری و اجتناب ناپذیر پرداخت بیش از چهار دوازدهم مقرر در این تبصره با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی مجاز خواهد بود مشروط برآنکه (یعنی شرطی در آخرش گذاشته) در هر حال پرداخت خزانه در چهارماهه اول سال 1360 بابت اعتبارات جاری جمعا از چهار دوازدهم اعتبارات مصوب سال قبل تجاوز ننماید.» پس یک سقف کلی برایش گذاشته ولی در عین حال گفته در موارد ضروری اگر بیشتر  خواست مصرف بکند، بایستی به تصویب کمیسیون برنامه و بودجه برسد یعنی این را می‌توانست ارجاع بدهد دوباره به مجلس و مقدار زیادی وقت گرفته بشود به این صورت به کمیسیون ارجاع داده اما باتوجه به اینکه ارجاع دادن و تصویب کردن یک چیزی به کمیسیون فی‌الواقع باید مجلس این کار را بکند و برمبنای اصل 85 قانون اساسی باشد فقط اینجا ما خواستیم تصریح بکنیم، یعنی شاید اگر هم نباشد اشکالی به آن صورت بوجود نیاورد منتها با اضافه شدن این جمله براساس اصل 85 قانون اساسی برای چهارماهه اول سال 1360 وقتی این جمله اضافه بشود تصریح بیشتری دارد و دقیقاً معلوم هست که از کدام اصل قانون اساسی استفاده شده است بنابراین من با این پیشنهاد موافق هستم.
رئیس - خیلی خوب آقای عطاری شما میخواهید صحبتی بکنید؟ نماینده دولت شما حرفی دارید؟ آقای آشنا بفرمائید.
آشنا (نماینده دولت) - بسم الله الرحمن الرحیم. عرض کنم این مطلب به اعتقاد ما مطلقا با قانون اساسی مغایرت ندارد با این توضیحی که عرض میکنم، یک مقدارش را جناب الویری فرمودند ببینید دو تا سقف اعتباری در این لایحه پیش‌بینی شده که اگر تصویب بشود دو تا محدودیت وجود دارد، یکی اینکه مساله 800میلیارد است که در حقیقت این اعتباری است که مجلس تصویب میکند برای دولت بنابراین حتی در رابطه با اصل 53 که گفته هر پرداختی باید از محل اعتبار مصوب انجام بشود این اعتبار مصوب را شکلش را که قانون اسایس مشخص نکرده یا جزئیاتش را که شرح نداده که چه باشد، منظور این بوده است که اعتباری را مجلس تصویب کرده باشد بعد دولت شروع به پرداخت بکند، بنابراین همینقدر که مجلی بصورت کلی هم اگر تصویب کرد، 800میلیارد ریال
برای یک هزینه‌هائی و بعد ضوابطش را هم در تبصره‌ها داد و بقیه‌اش هم راجع است به سایر قوانین موجود مملکتی این هم اعتبار است تبصره‌هائی که در این جا هست که وضع را روشن کرده و بعد فرض بفرمائیددر آنجا که گفته شده و «سایر مقررات مربوط» فرض بفرمائید هزینه‌های استخدامی مقررات دارد به هر کارمندی هر دیناری که میخواهند بپردازند مقررات استخدامی مشخص کرده که چه پولی را باید بهش پرداخت. سقف دوم این هست که علیرغم این اجازه همینطور که توضیح دادم گفته شده که در هر حال پرداخت‌های خزانه از چهار دوازدهم اعتبار مصوب سال گذشته تجاوز نکند، پس این یک سقف اعتباری دیگر است،‌اما هدف از این چه بوده است؟ ضمن اینکه در اینجا اجازه داده شده است که در حدود چهار دوازدهم سال گذشته حداکثر هزینه بشود برای هر دستگاه و هر ردیف دو مطلب پیش می‌آید مطلب اول این است که در ضمن اجرا ممکن است یک نیازهای بسیار ضروری و فوری و اجتناب ناپذیری پیش بیاید. فرض بفرمائید وزارت بهداری در رابطه با فعالیتهایی که برای جنگ می‌کند، نه آن هزینه‌های مستقیم جنگ، نیاز داشته باشد که یک مقدار زیادی دارو تدارک بکند که از محل اعتبارات جاریش می‌خرد، در ابتدای سال تدارک بکند برای باقیمانده سال. این دارو را از خارج بتدریج و به مقادیر کم میدانید خریدنش مشکل است و ممکن است تاخیر بشود و وزارت بهداری نتواند وظیفه حیاتیش را بخصوص در این شرایط حساس انجام بدهد. پس یک چنین ضرورتهایی امکان دارد که پیش بیاید. وقتی پیش آمد وزارت بهداری ناچار است که در این چهار ماهه بیش از چهار دوازدهم سال گذشته‌اش هزینه بکند، حالا ببینید این پیشنهاد چقدر منطقی است. از یکطرف یک چنین نیازی ممکن است پیش بیاید، از طرف دیگر کمیسیون محترم بودجه مجلس مشغول رسیدگی بودجه است. امکان دارد که در بعضی از موارد هزینه‌ها را تعدیل کرده باشد، بودجه پیشنهادی دولت را کاهش داده باشد. هدف این نبوده است که در رابطه با اصل 85 یک اختیاری به کمیسیون بودجه داده بشود برای تصویب یا برای قانونگذاری، اصلاً هدف این نیست، برای اینکه عرض کردم با تعیین کردن دو سقف اعتباری نیتی و هدفی که در اصل 85 منظور بوده برآورده میشود، برای اینکه اعتبار تصویب شده است. هدف این بوده است که اگر یک دستگاهی خواست بیش از چهار دوازدهم بپردازد، چون این ممکن است برای هزینه‌هایش تا آخر سال مبنا قرار بگیرد و از طرف کمیسیون محترم بودجه بعضی از اقلام را ممکن اس در پیشنهاد دولت تعدیل کرده باشد با اطلاع کمیسیون باشد که اگر این اعتبار را کاهش
داده است، هشدار بدهید که دولت شما تصور نکنید اگر بودجه وزارت بهداری سه میلیارد است همه سه میلیارد تصویب خواهد شد یا اگر اعتبار خرید دارو، فرض بفرمائید یک میلیارد بوده است، مثلا ما ایرنا به هشتصد میلیون تقلیلش دادیم. به این موضوع در آهنگ خرجتان توجه بکنید. بنابراین چون سقف اعتباری در این مشخص هست و مطلقا منظور، دادن اختیار قانونگذاری به کمیسیون بودجه نبوده است،‌مطلقا به اعتقاد ما اشکالی در رابطه با قانون اساسی ندارد و به مصلحت هم است، از این نظر که عرض کردم، کمیسیون بودجه میتواند آن پیشنهاد را ضمن اینکه مشکلی را مثل مشکلی که مثال زدم و حیاتی هست، حل میشود و در هر حال بیش از چهار دوازدهم اعتبار مصوب سال گذشته هم پرداخت نمیشود کمیسیون بودجه از اقدامی که کرده است آن پرداخت را با آن اقدام در رابطه با اصلاح لایحه پیشنهادی دولت هماهنگ بکند که برای آتیه هم مشکلی پیش نیاید.
رئیس - پیشنهاد برای رای‌گیری مشخص بشود.
منشی - پیشنهاد این است که، در همان صفحه اول یعنی در سطر آخر قبل از «مجاز خواهد بود» یک جمله‌ای اضافه میشود. باینصورت «پرداخت بیش از چهار دوازدهم مقرر در این تبصره با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی بر اساس اصل 85 قانون اساسی برای چهارماهه اول سال 1360 مجاز خواهد بود.» بقیه‌اش هم درست مشابه آن چیزی که هست.
رئیس - 181 نفر در جلسه حاضرند. کسانیکه با این پیشنهاد مشخص شده آقای توکلی موافق هستند قیام بفرمایند (43 نفر ایستاده‌اند)، تصویب نشد.
منشی - پیشنهاد بعدی از آقای غفوری است.
خلخالی - آقای هاشمی من اخطار قانونی دارم.
رئیس - شما نبودید اینجا، اخطارهای قانونی شد.
خلخالی - آقای هاشمی روزنامه میزان در سرمقاله‌اش توهین به رهبری کرده است. اخطار قانونی دارم.
رئیس - این اخطار قانونی نیست. شما چطور بعد از پنجاه سال عمر که از خدا گرفتید، یکسال هم در مجلس، هستید هنوز یک اخطار قانونی را یاد نگرفتید. از آقای بیت اوشانا که پهلویتان نشسته بپرسید.
خلخالی - در سرمقاله‌اش «از شاهنشاهی تا اسلام» نگاه بکنید، ببینید چه نوشته
است.
رئیس - میخواهید مجلس را شلوغ کنید شما چه اصراری دارید که مجلس را شلوغ بکنید، آقای خلخالی؟ این چه ارتباطی با کار مجلس دارد؟ چرا رحم نمی‌کنید به مجلس؟ چرا آبروی مجلس را می‌برید؟
خلخالی - آبروی مجلس را نبردم، بگو جایش اینجا نیست.
رئیس - این چه ربطی به بحث امروز مجلس دارد؟ این چه اخطار قانونی است که شما می‌کنید؟ این چه برخوردی است که آقایان دارید؟ دیگر بحث نکنید. اخطار قانونی عینی مجلس دارد کاری انجام میدهید، و این کاری که دارد انجام میدهد، برخلاف قانون اساسی است، تذکر میدهند این چه وضعی است که آقایان عمل می‌کنند هر حرفی مایلند بزنند، کتاب برمی‌دارند می‌گویند قانون اساسی است. الان ساعت 12 است و ما هنوز ناچاریم یکساعت و ده دقیقه دیگر کار بکنیم.
یکی از نمایندگان - چرا آقا؟ هفت و نیم کار شروع شد.
رئیس - برای اینکه بعد از تنفس دیر تشریف آوردید. حداقل یکساعت و ده دقیقه دیگر باید ادامه بدهیم (همهمه نمایندگان) اجازه بدهید دو نظر است رای می‌گیریم، دیگر بحث نمی‌کنیم. یک نظر این است که همینطور تا یکساعت و ده دقیقه دیگر ادامه بدهیم، یک پیشنهاد دیگر این است که دو ساعت تنفس بدهیم و بعد از تنفس بیائیم و بیشتر     کار بکنیم. (همهمه نمایندگان) اول رای می‌گیریم برای ادامه دادن از حالا تا یکساعت و ده دقیقه دیگر. کسانیکه با این امتداد مجلس موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
سید محمد خامنه‌ای - تا یکساعت و نیم میخواهید نمایندگان را نگهدارید با وصف این که میدانید نمیتوانید، با یکنفر نصاب بهم میخورد و این کار عملی نیست.
رئیس - خوب ساعت 2 هم نمیآیند. (محمد خامنه‌ای - شما دائما میخواهید رای بگیرید) ادامه بحث است. آقای محمد خامنه‌ای با رای مجلس بازی میکند (محمد خامنه‌ای - من معده‌ام ناراحت است نمیتوانم) میگویند من نمیتوانم بمانم.
سلامتیان - آقای هاشمی این تغییر آئین نامه است‌ دو سوم رای میخواهد.
رئیس - تغییر آئین نامه نیست که دو سوم رای بخواهد. آقایان به رای مجلس بی‌اعتنایی نکنید، این یعنی شکستن اعتبار مجلس. (عده‌ای از نمایندگان - رای آورد پیشنهاد بعدی مطرح بشود.
منشی - پیشنهاد بعدی از آقای غفوری است. «بند الف بعد از این جمله در موارد ضروری ….»
رئیس - آقای غفوری پیشنهادشان را پس گرفتند، خودشان میگویند فقط یک مورد باقیمانده است.
منشی - پس پیشنهاد حذف عبارت پرداخت پیش از چهار دوازدهم مقرر در این تبصره …
از طرف آقای حمیدی و آقای موحدی ساوجی پیشنهاد شده است.
رئیس - آقایان خواهش میکنم با مطرح کردن این پیشنهادهای بی‌اهمیت وقت مجلس را تلف نکنید.
موحدی ساوجی - این پیشنهاد من نیست عوضی خواندند.
منشی - این پیشنهاد آقای حمیدی بود پیشنهاد آقای موحدی هم مشابه این است آقای موحدی ساوجی بفرمائید.
موحدی ساوجی - عرض میشود که پیشنهاد بنده این بود که این جمله «باتصویب کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی» حذف بشود و دلیلم هم این است. الان دولت در مقام اجرا، همانطور که بارها آمده و در اینجا شرح داده است، قوانین و مقرراتی در سازمان برنامه و بودجه هست که دست و پاگیر است، نه اینکه میخواهند بگویند آقا، اصلا برنامه بودجه نباشد یا این سازمان نباشد. هیچوقت کسی این حرفها را نزده است. بلکه آن سری قوانین دست و پا گیر را خواستند رفع کنند و ما گاهی میخواهیم که ابرویش را دست کنیم، چشمش را هم میزنیم کور میکنیم. در اینجا ما بخواهیم برای چنین مساله‌ای، که نماینده دولت هم فرمودند گفتند ما صرفا خواستیم این جمله اینجا باشد به این منظور که سازمان برنامه و بودجه مطلع باشد که اگر خواست در بودجه کل امسال در آینده نظری بدهد، ببیند که نیازهای مهمی که دارد به هر وزارتخانه اطلاع داده بشود. بنابراین، این تصویب کمیسیون برنامه و بودجه هم خلاف قانون اساسی هست و هم غیر ضروری و دست و پاگیر والسلام.
منشی - آقای یونس محمدی مخالف. (یونس محمدی - پس گرفتم) آقای رجائیان مخالف هستند.
رجائیان - بسم الله الرحمن الرحیم. در خود ماده واحده مخبر کمیسیون توضیح دادند و همه برادرها توجه کردند که مبلغ هشتصد میلیارد ریال یک مبلغ خیلی بالایی
هست، خیلی احتمالش کم هست که واقعاً دولت بیشتر  از این مبلغ احتیاجی داشته باشد باتوجه به این، چون در اینجا میگوید که «در موارد ضروری و اجتناب ناپذیر پرداخت بیش از چهار دوازدهم مقرر در این تبصره با تصویب …»
بنابراین احتمالش خیلی کم هست و باتوجه به اینکه اگر بیش از این لازم بود کمیسیون نظری بدهد ایرادی نخواهد بود بهتر هست.
رئیس - موافق صحبت کند.
منشی - آقای حمیدی موافق.
حمیدی - بسم الله الرحمن الرحیم. بنده پیشنهاد حذف این قسمت آخر را داده بودم و عمده توجه به این قسمت تصویب کمیسیون بود و حالا اگر این جهت هم حذف بشود تا حدودی نظر بنده تامین است گو اینکه بنده از آن اول راجع به پرداخت بیش از چهار دوازدهم پیشنهاد حذف داده بودم. علتش هم این است که همینطوری که بعضی از آقایان هم توجه دادند این اصل 85 قانون اساسی، این مساله را نمیرساند که اینطور چیزها را هم ما به کمیسیون ارجاع بکنیم. بدلیل اینکه در اصل 52 تصویب مساله بودجه را بعهده مجلس گذاشته است. حالا ما میخواهیم از این عموم خارج بشویم با اصل هشتاد و پنجم، ولی اگر به روح اصل هشتاد و پنجم توجه کنیم، مربوط به قانونهایی است که امکان دوام دارد ولی ما موقتا برای آزمایش در یک مدت معین مثل شش ماه میگوئیم کمیسیون تصویب کند و نکته جالب این است که در آخر اصل دارد «تصویب نهایی با مجلس است» بنابراین من اصل را میخوانم آقایان توجه بفرمایند.
«سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. مجلس نمیتواند اختیار قانونگذاری را به شخص یا هیاتی واگذار کند، ولی در موارد ضروری (اولا موارد ضروری باتوجه باینکه مجلس الان اینقدر کار دارد. طرح دارد، لوایح دارد، مسائل مهم هست، یک طرح و لایحه را ضرورت دارد به کمیسیون بدهد.) در موارد ضروری میتواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیونهای داخلی خود تفویض کند. در اینصورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین مینماید (مدت میخواهد چه مدت؟) بصورت آزمایشی اجرا میشود و تصویب نهایی آنها با مجلس خواهد بود.» اصلاً روح این اصل هشتاد و پنجم شامل اینطور موارد نمیشود، بنابراین حذف این جهت را بنده موافقم تا قسمت بعد. ضمناً توجه کنید. تصویب کمیسیون برنامه و بودجه، صحیح نیست وجه معنا دارد ارجاع بدهیم به کمیسیون برنامه بودجه؟ بنده با این مخالفم
ایشان میفرمایند که این جهت حذف بشود، بنده هم میگویم این جهت حذف بشود.
سیدعلی خامنه‌ای - جنابعالی راجع به پیشنهاد صحبتی نکردید.
رئیس - بلی، دیگر بحث نکنید. همان مقدار که بلد بودند صحبت کردند. آقای خامنه‌ای شما میخواستید زودتر موافقت بگیرید که حرف بزنید.
سید علی خامنه‌ای - اعلام موافقت کردم مطلبی که گفتند مربوط به این پیشنهاد نیست، پیشنهاد اینست که چون ضروری است به کمیسیون نرود.
رئیس - آقای حائری زاده یک تذکر دادند که وارد نیست بعد ممکن است در ذهن بعضی از آقایان هم باشد، ایشان نوشتند که «این رای گیری که برای ادامه مجلس کردید چون در حقیقت تغییر آئین نامه است، دو سوم رای لازم دارد.» توجه نکردند که تغییر آئین نامه نیست در خود آئین نامه میگوید که تمدید وقت میتوانیم بکنیم. این هیچ تغییر نیست. ما ماده آئین نامه را به هم نزدیم. نوشته است باید موقع نماز جلسه ختم شود، مگر اینکه تمدید وقت بشود. آقای عطاری بفرمائید.
عطاری - آن قسمتی که مربوط به قانون اسای میشود راستش من الان چیزی در موردش نمیدانم اما اگر قرار باشد این قسمت حذف بشود و معنی‌اش این باشد که خود دولت میتواند این کار را انجام بدهد در اینصورت نیازی به تصویب کمیسیون برنامه و بودجه نیست، من در این قسمتش میتوانم توضیحی داشته باشم. ببینید پرداخت جاری در سال گذشته 1610 میلیارد ریال بوده است که اگر بر 12 بخش بشود، میشود هر ماه 5/117. برای دو ماه اول با این ترتیب میتوانستند 235 میلیارد ریال خرج کنند که 209 میلیارد ریال خرج کردند، البته این شاید زیاد مساله‌ای نباشد چون ماه اسفند را ما معمولاً باید دو ماه حساب کنیم. البته این شاید زیاد مساله‌ای نباشد چون ماه اسفند را ما معمولاً باید دو ماه حساب کنیم، یعنی اگر میبینید کم خرج شده، خیال نکنید صرفه جویی شده است. بهرحال میتوانستند 235 میلیارد ریال خرج کنند . و 209 میلیارد ریال خرج کردند، یعنی حدود 26میلیارد کمتر. برای چهارماه با این ترتیب 470 میلیارد ریال میتوانند خرج کنند که تفاوت 470 از 209میلیارد، 261 میلیارد برای دو ماه آینده خرداد و تیرماه خواهد بود، یعنی 52 میلیارد بیشتر  از دو ماه گذشته، این خیلی رقم بالائی است. حالا اگر شما قرار باشد تصویب کمیسیون را هم حذف کنید، دست خود دولت باشد تا سقفی که تعیین شده است، یعنی تا 500میلیارد خرج کند به این ترتیب 82 میلیارد اجازه بیشتر خرج کردن در بخش جاری نه در بخش عمرانی، پیدا میکند یعنی حدود 39 درصد در بخش جاری بیشتر  میتواند خرج کند. حالا اگر یک واحد، یک
دستگاه، یک ردیف بود شاید قابل توجیه بود، بحث این است که برای تمام ردیفها، برای برای تمامی دستگاهها 39 درصد بیشتر خرج کردن، خیلی عجایب است. خوب حالا چه عیبی دارد به کمیسیون بیاید. کمیسیون که قصدش واقعاً وقفه ایجاد کردن در کار دولت نیست. کاری را که دولت میخواهد انجام بدهد او انجام میدهد. اگر ضرورت دارد بلافاصله کمیسیون تشکیل جلسه میدهد و تصویب میکند، البته اگر منافاتی با قانون اساسی نداشته باشد که آن بعهده آقایان شورای نگهبان است.
رئیس - نماینده دولت هم میخواهد صحبت کند؟
نقوی - آقای هاشمی. قرار شد و قبلا هم فرمودید، یکنفر صحبت کند. یعنی یا نماینده دولت یا مخبر کمیسیون
رئیس - حالا شما هم یکبار آئین نامه را مطالعه کنید.
نقوی - شما خودتان فرمودید.
رئیس - گفتم سعی کنید با هم مشورت کنید و الا آئین نامه جلویش را نمیگیرد.
آشنا (نماینده دولت) -  بسم الله الرحمن الرحیم. دو مطلب مطرح است که من برای جلوگیری از تضییع وقت مجلس محترم فقط فهرست وار عرض میکنم. یک مطلب در رابطه با تضاد این موضوع با قانون اساسی مطرح است که یکبار توضیح دادم مختصرا تکرار میکنم که مطلقا از تصویب کمیسیون بودجه که در این تبصره ذکر شده است، دادن اجازه قانونگذاری به کمیسیون مطرح نبوده است. عرض کردم سقف اعتباری در این در دوجا تعیین شده است، بجای یکجا، یک هشتصد میلیارد یک چهار دوازدهم سال گذشته فقط هدف این بوده است که در رابطه با کاری که کمیسیون بودجه روی بودجه 60میکند هماهنگی ایجاد بشود و برای رفع نگرانی، اگر واقعاً از نظر تضاد با قانون اساسی نگرانی رفع نشده باشد اگر مجلس اجازه بدهید میشود این کلمه «تصویب» را به «تایید کمیسیون بودجه» تبدیل کرد که مطلقا جنبه قانونگذاری نداشته باشد برای اینکه این هدف نبوده و لازم هم نبوده است. برای اینکه عرض کردم سقف اعتباری که در رابطه با اصل 85 و  52 است در اینجا رعایت شده است (هادی - اگر حذف کنید ضرری دارد) حالا راجع به حذفش هم عرض میکنم. مطلب دوم این بود که یکی از برادران فرمودند که هشتصد میلیارد زیاد است و اگر اجازه بدهیم که بیش از چهار دوازدهم خرج بشود اظهار نگرانی میکردند که لازم نیست و باید حذف بشود. این را الان باز توضیح عرض کردم. محدودیت بهیچ وجه از بین نمیرود. دو تا محدودیت وجود دارد این معنایش این نیست که بیش از
هشتصد میلیارد دولت حق داشته باشد خرج کند و باز آن شرط آخر تبصره را ملاحظه بفرمایید که بیش از چهار دوازدهم هم نمیتواند. فقط با این یک نیازهای واقعا اجتناب ناپذیر مثل خرید دارو یا وسایل مورد نیازی که باید در اوایل سال تدارک بشود برای تمام سال، یک چنین نیازهایی برآورده میشود ولی مطلب سوم این است که آیا اصولاً این قید و بند باشد یا نباشد؟ یعنی کمیسیون بودجه این تایید را که در حقیقت منظور تایید بوده و نه تصویب که اگر فرض بفرمایید «به تأیید» «تبدیل» بشود خیلی مناسب تر خواهد بود و در رابطه با اصل 85 شبهه‌ای را باقی نمیگذارد باشد یا نباشد؟ این واقعا با مجلس است. از نظر هماهنگی ما هیچ ایرادی نمی‌بینیم که وجود داشته باشد بآن دلیلی که عرض کردم ولی اگر مجلس مصلحت بداند و این اجازه را هم بدولت بدهد که این نباشد و خودش ولی اگر مجلس مصلحت بداند و این اجازه را هم بدولت بدهد که این نباشد و خودش انجام بدهد هیچ اجازه بزرگی نداده است. برای اینکه همانطور که عرض کردم محدودیت‌های سقف اعتباری وجود دارد یعنی در هر حال از چهار دوازدهم سال گذشته نمیتواند تجاوز بکند بنابراین تصمیم‌گیری راجع باین موضوع با مجلس است. اگر تایید کمیسیون را لازم میدانند اجازه بفرمایند و الا حذفش میفرمایند.
رئیس - متشکرم - 181 نفر در جلسه حاضر هستند. پیشنهاد برای رای‌گیری مشخص بشود.
منشی - «با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی» حذف گردد.
رئیس - کسانیکه با این پیشنهاد قرائت شده و بحث شده موافق هستند قیام بفرمایند. (همهمه نمایندگان - آقا ما متوجه نشدیم) خوب آقایانی که خودشان حضور فکری ندارند دیگر نمیدانیم چکار کنیم پیشنهاد را همانطور که هست مشخص کنید.
منشی - از تبصره 1 جمله «با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی» حذف گردد.
رئیس - کسانیکه با این پیشنهاد موافق هستند قیام فرمایند. (64نفر برخاستند) تصویب نشد.
منشی - آقای فواد کریمی در همین جا پیشنهاد دارند که «با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه» حذف گردد و بجای آن «کمیسیون متشکل از نخست وزیر و وزیر مربوطه وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه» قرارگیرد.
رئیس - آقای کریمی میخواهید بحث کنید؟
کریمی - حذف بشود دیگر
رئیس - حذف که رای نیاورد دیگر حالا شما چه میخواهید.
کریمی - دلیل داریم شاید قانع شد مجلس
رئیس - نمیشود دیگر (فواد کریمی - چرا نمیشود؟ اگر میوشد مطرح کنید) بفرمائید
فواد کریمی - بسم الله الرحمن الرحیم. آقایان نمایندگان با اینکه آخر وقت است و آن تمرکز فکری که در اول وقت هست در آخر وقت نیست خواهش میکنم یک کمی عنایت کنند مساله بسیار مهم است عنایت بفرمائید. در تبصره 1 گفته شده در موارد ضروری و اجتناب ناپذیر اگر در حوزه انتخابیه خود شما یکدفعه یک سیل آمد زلزله‌ای آمد مشکلی آمد بلافاصله شما میآئید اینجا سراسیمه در نطق قبل از دستور میفرمائید که وضع اضطراری آمده توی منطقه ما بداد ما برسید زلزله آمده مردم تلف شدند اگر این مورد را شما بگذارید به تصویب کمیسیون و ندهید دست خود دولت نتیجتاً این میشود تا وقتی که کمیسیون بخواهد جلسه تشکیل بدهد به آن رسیدگی کند و بحث کند باضافه اینکه کار اصلی کمیسیون برنامه و بودجه رسیدگی به لایحه بودجه سال 60 است دقت بفرمائید مسأله ضروری است اگر ضروری است دیگر مسائل ضروری را نباید توی دست انداز کمیسیون انداخت باید نزدیکترین راه کوتاهترین راه آسانترین راه را انتخاب کرد راهی که زود بتوانیم بدرد مردم برسیم وگرنه اگر آقایان فکری برای این نکنند و کمیسیون را حذف نکنند و بجای آن چیزی که مناسب باشد نگذارند خود شما و حوزه انتخابیه شما فردا در گیر همین مشکل خواهد شد پیشنهاد مشخص من اینست که بجای اینکه بگوئیم «به کمیسیون مجلس بدهیم» به یک کمیسیون متشکل از آقای نخست وزیر و وزیر مربوط به دستگاه و وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه این سه نفر در امور ضروری بیآیند زود تصمیم بگیرند زود به داد مردم برسند وگرنه اگر شما این را تصویب نکنید و بیاندازید توی دست‌انداز کمیسیون آنوقت مردم تلف میشوند از بین میروند مساله قید ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و قید ضروری و اجتناب ناپذیر با رفتن به کمیسیون آنهم کمیسیونی که کارش خیلی زیاد است تعارض دارد این پیشنهاد مشخص من است اینست که خواهش میکنم برای بداد مردم رسیدن این را تصویب کنید.
رئیس - خوب، حرف آقای کریمی تمام شد آقای آیت میگویند قابل طرح نیست چرا؟
آیت - ما گفتیم وقتی اعم مطرح شد ودیگر اخص نمیماند اعم آن رد شد دیگر اخص نمیتواند باشد.
رئیس - که این ضد آن است (آیت - در آنمورد خوب یادتان هست) اول گفتم
تصویب شد اجازه بدهید حرف آقای آیت را من خوب توضیح بدهم من گفتم اگر تصویب شد اگر چیزی تصویب شد چیزی که ضد آن هست دیگر قابل طرح نیست اولاً چیزی تصویب نشده آن که بحث تصویب بود و آن اعم و اخص به این شکل نبود تعبیر من این بود اگر یادتان باشد «تصویب شد» آقای خامنه‌ای بعدا شما ایشان را نصیحت کنید.
منشی - آقای موسوی خراسانی مخالف هستید؟ بفرمائید.
موسوی خراسانی - بسم الله الرحمن الرحیم. پیشنهادی را که برادرمان جناب آقای کریمی فرمودند کرعلی ما فر ایشان با این پیشنهاد میخواهند که کار دولت را سبکتر کنند به این معنا که در موارد ضروری بتوانند کارها را خیلی زودتر انجام بدهند در صورتی که با پیشنهادی که ایشان فرمودند که باصطلاح نخست وزیر و وزیر مشاور و وزیر مربوط و رئیس سازمان برنامه و بودجه همه اینها در آن کمیسیون بایستی شرکت داشته باشند کار اینها بیشتر از کار کمیسیون نخواهد بود یا زودتر از کار کمیسیون انجام نخواهد شد کمیسیون هم در موارد ضروری می‌نشیند زودتر تصمیم میگیرند، بنابراین پیشنهاد جناب آقای کریمی درد را دوا نمیکند.
رئیس - موافق
منشی - آقای متکی بفرمائید.
متکی - من وقتم را به آقای خامنه‌ای میدهم.
منشی - آقای خامنه‌ای بفرمائید.
سیدعلی خامنه‌ای - اولاً وقتی که اطمینان به مجریان هست هر دقیقه و ساعت کشاندن مجری به مجلس چه کمیسیون چه خود مجلس کار لغو و بیهوده‌ای است ثانیاً فرض مساله این است که در موارد ضروری و اجتناب ناپذیر و کسی نیست در میان ما که نداند آمدن یک مطلبی از این قبیل به هر کمیسیونی مبالغی صرف وقت خواهد شد و این با مفهوم اجتناب ناپذیر بودن و ضروری بودن نمیسازد آقای موسوی میفرمایند که خوب، یک کمیسیون در خود دستگاه دولت تشکیل خواهد شد آنها برادر صاحب درند و آه صاحب درد باشد اثر دستشان توی کار است میخواهند انجام بدهند و دور هم هستند هیات وزراء غالباً باهم جلسه دارند چهار نفرشان میروند یک گوشه‌ای می‌نشینند کسی که صاحب درد هست مطرح میکند تصویب میکند اما تا بخواهند بلند شوند بیآیند مجلس کمیسیون تشکیل بشود،‌نشود روزش روز معین باشد، نباشد با آن عدم محدودیتی که کمیسیون برای خودش قائل است بعد هم بیفتد توی بحثهای مفصل و دورو دراز محققاً با ضروری بودن نمی‌سازد لذا بنده با این پیشنهادی که آقای کریمی گفتند موافقم و این اختیار را به دولت بدهید.
نمیخواهد بیآید توی مجلس توی کمیسیون بلکه برود در کمیسیونی که از افراد خود دولت متشکل میشود.
رئیس - متشکر، 183 نفر حاضرند مشخص کنید برای رای‌گیری.
عطاری - اجازه بفرمائید توضیح بدهم.
رئیس - بفرمائید.
عطاری (مخبر کمیسیون) - به علت وقت‌گیری بنده واقعاً متاسفم اما چون مصوبه کمیسیون باتوجه تهیه شده از این جهت هست که مزاحمت ایجاد میکنم یک مقدار فشار عاطفی پشت سر این پیشنهاد هست و یکمقدار فشار عاطفی قویتر بواسطه مدافع پیشنهاد آقای کریمی اینکار را مشکل میکند (سیدعلی خامنه‌ای - جوسازی نکنید) عرض کنم خدمتتان که اولاً کمیسیون دست‌انداز نیست علیرغم آنچه که در جوسازی برادر قبلیمان مطرح شده کمیسیون واقعاً دست‌انداز ندارد مفهوم پیشنهاد ایشان اینست که شما بیآئید 82 میلیارد ریال را در این چهارماه بلکه در این دوماه اجازه بدهید بدولت که هر جور صلاح و مصلحت میداند در بخش جاری خرج کند. در بخش جاری نه در بخش عمرانی آنچه را که پیشنهاد کردند بعنوان سیل و زلزله و اینها جای دیگر برایش پیشنهاد هست یعنی دولت یکمقدار اعتبار دارد که خیلی سهل و ساده میتواند از محل آن اعتبار به استانداریها بخش کند به فرمانداریها بخش کند یا هر جای دیگری که دلش میخواهد بخش کند بحث در مورد این 82میلیارد ریال است آیا مجلس محترم میخواهد نظارت خودش را برنامه‌ریزی خودش را آنچه را که اقتضای بودجه و بودجه‌نویسی هست بر روی این 82میلیارد از روی دوش خودش بردارد اگر چنین هست رای مثبت شما آنرا تایید میکند درغیر این صورت که خوب حذفش میکنیم موارد استثنائی هم که میشمارند. واقعا استثنا است یعنی اگر هم به کمیسیون بیاید در کمیسیون هم به همان سرعتی که در هیات دولت به آن پرداخته میشود فی‌المثل یا در کمیسیون پیشنهادی به آن رسیدگی میشود چنین نیست که کمیسیون با بغض با تنگ نظری و مثلاً مخالفت با این برخورد کند، کمیسیون برنامه و بودجه گمان نمیکنم که یک چنین حساسیتی نسبت به کارهای ضروری کشور داشته باشد و السلام.
رئیس - متشکر، نماینده دولت هم حرفی دارند؟ آقای کلانتری یا دیگری یا آقای آشنا اگر صحبتی دارید بفرمائید.
آشنا - بسم الله الرحمن الرحیم. عرض کنم که باز هم ناچارم یک توضیح مختصر تکراری بدهم ببینید قربان دو محدودیت در این لایحه وجود دارد ما به عنوان دستگاه
دولت با بودن این قید مخالف نیستیم و من دوالی سه بار هم توضیح داده‌ام عرض کردم هدف در رابطه با هماهنگی بوده است نه تصویب، ولی این پیشنهادی که برادران میفرمایند به این لحاظ است که وقتی دو محدودیت اعتباری، یکی /800 میلیارد در مجموع و یکی چهار دوازدهم سال گذشته وجود دارد میفرمایند دلیلی ندارد که ما با وجود این دو محدودیت برای یک مورد اضطراری مثل مواردی که مثال زدم ممکن است که کم باشد ولی اهمیت زیادی داشته باشد ما وقت کمیسیون را بگیریم و این یک استدلالی است که آقایان میفرمایند و این به معنای ریخت و پاش و پرداخت اضافی نیست برای اینکه محدودیت چهاردوازدهم سال گذشته به جای خودش باقی است و اگر دولت بیاید و به یک دستگاه فرض کنید بجای چهاردوازدهم، هشت دوازدهم را بدهد در هزینه دستگاههای دیگر دچار اشکال میشود یعنی حتی حقوق یک دستگاه دیگر را هم نمیتواند بپردازد این اعتبارات جاری است و اعتبارات عمرانی نیست.
قسمت عمده اعتبارات جاری اختصاص دارد به حقوق و مزایا بنابراین دولت نمیتواند وقتی شما در هر حال آن محدودیت را گذاشتید. یک مبلغ بسیار گزافی را فرض کنید هشت دوازدهم یا ده دوازدهم به یک دستگاهی بپردازد چون قطعا این باعث خواهد شد که چون محدودیت به سقف اعتباری پارسال است که اطلاع دارید که امسال در لایحه بودجه /60 اعتبارات جاری به مقدار زیادی نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده است اگر چنین کاری را بکند مسلما در پرداخت‌های دستگاه‌های دیگر مواجه با اشکال میشود بنابراین، این اجازه منحصرا برای یک موارد بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر است و پیشنهادی که برادران برای حذف این میدهند ضمن این که ما با بودنش هم مخالف نیستیم همان‌ طوری که استدلال کردم هیچ اشکالی ایجاد نمیکند یک مقدار فقط تسهیل ایجاد میکند و وقت کمیسیون را بدون جهت برای یک مورد یا دو مورد که خیلی ضروری و اجتناب ناپذیر است و در هر حال هم دولت خودش عملا در این محدودیت هست و نمیتواند که زیاد در اینمورد انعطاف ایجاد بکند گرفته نمیشود.
رئیس - متشکر، پیشنهاد برای رای‌گیری قرائت بشود.
منشی - «باتصویب کمیسیون برنامه و بودجه» حذف گردد و بجای آن «کمیسیونی متشکل از نخست وزیر و وزیر مربوطه و وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه قرار گیرد.»
رئیس - وزیر مشاور در واقع همان رئیس سازمان برنامه و بودجه‌ است؟
منشی - بلی،
یکی از نمایندگان - وزیر مشاور چند نفر هستند.
یکی از نمایندگان - این مخالف لایحه است.
رئیس - مخالف لایحه نیست پیشنهاد میکنند که حذف بشود و بجای آن این جمله بیاید. /186نفر در جلسه حاضرند کسانیکه با این پیشنهاد آقای فواد کریمی که بحث شد موافق هستند قیام بفرمایند (68نفر ایستاده‌اند) تصویب نشد.
یکی از نمایندگان - آقای هاشمی اگر با این استدلال باشد ممکن است بیست نفر دیگر هم پیشنهاد حذف کمیسیون را بدهند. اینکه صحیح نیست.
منشی - پیشنهادی است از آقای رهامی. «در بند (الف) تبصره (1) قسمت اخیر. پرداخت بیش از چهاردوازدهم مقرر در این تبصره با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه دستگاه اجرائی مربوط مجاز خواهد بود مشروط برآنکه در هر حال پرداخت خزانه در چهارماهه اول سال1360 بابت اعتبارات جاری جمعا از چهار دوازدهم اعتبارات مصوب سال قبل تجاوز ننماید.
رئیس - این تامین شده است و قابل طرح هم نیست.
منشی - خود آقای رهامی شاید نظر خاصی در اینمورد داشته باشند بهتر است که توضیح بدهند.
رهامی - بسم الله الرحمن الرحیم. ما فقط در اینجا بجای وزارتخانه و هیات دولت کمیسیون برنامه و بودجه استان یا دستگاه اجرائی مربوطه … شما میتوانید که هر استان یا وزارتخانه یک کمیسیون دارند بنام کمیسیون برنامه و بودجه یا کمیته برنامه و بودجه این کار بسیار خوب و مناسبی است مسوولین اجرائی آنجا هستند. استاندار هر استان رئیس این کمیسیون است در مورد وزارتخانه‌ها. وزیر مربوطه رئیس این کمیسیون است (رئیس - این که در پیشنهاد شما نیست) چرا پیشنهاد من همین است من پیشنهاد کردم به جای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس کمیسیون برنامه و بودجه دستگاه اجرائی مربوط قرار بگیرد (رئیس - این نیست.)
منشی - خیر، در پیشنهاد شما این نیست البته آقای یونس محمدی همین پیشنهاد را داده‌اند.
رهامی - چرا پیشنهاد من را هم بخوانید.
منشی - بله درست است. «پرداخت بیش از چهاردوازدهم مقرر در این تبصره
باتصویب کمیسیون برنامه و بودجه دستگاه اجرائی مربوطه…
رهامی - «دستگاه اجرائی مربوطه» یعنی اگر استان است کمیسیون برنامه و بودجه استان، اگر وزارتخانه است،‌کمیسیون برناه و بودجه وزارتخانه مربوطه «این تاثیر میکند و رئیس هر کمیسیون را هم شما میدانید که یا استاندار است یا وزیر مربوطه است من فکر میکنم این حل همه قضایا است و مساله دولت و مساله مجلس و کمیسیونها اصلاً حل میشود و اکثر آقایان هم با این موافق هستند.
منشی - آقای زرهانی به عنوان مخالف بفرمائید.
زرهانی - بسم الله الرحمن الرحیم. بیت‌المال مسلمین امانتی است که مردم به مجلس با رعایت یک سری صوابدیدها و مصلحت‌ها در اختیار دولت قرار بدهد اگر قرار باشد هیچ ضابطه‌ای عایت نشود و حد فاصل چهار دوازدهم بودجه 59 و 60 بدون رعایت ضوابط بودجه‌نویسی در اختیار ماموران اجرائی و دستگاههای اجرائی استان قرار بگیرد داده بشود. ما اول این را قبول نکردیم که در اختیار دلت قرار بدهیم. حالا میخواهیم یک گام پائین‌تر در اختیار مسؤولین اجرائی استانها قرار بدهیم این مخالفت دارد اگر یک مقام صلاحیت داشته باشد برای موافقت و تائید همانطوری که آقای آشنا گفتند همان کمیسیون بودجه و برنامه است منتهای بجای این که تصویب بنویسیم تایید و موافقت بنویسیم که اشکال قانونی نداشته باشد.
منشی - آقای یونس محمدی موافق بفرمائید.
یونس محمدی - بسم الله الرحمن الرحیم، باتوجه به اینکه در استان‌ها کارهای ضروری پیش می‌آید مخصوصاً استان خوزستان که در حال جنگ است و هر‌ آن ممکن است یک مشکل ، و یا استان ایلام یا کرمانشاهان یا کردستان و این مشکلات را اگر هر آن بخواهند به تهران بیایند باتوجه به این که همه ما مخالف عدم تمرکز هستیم که همه چیز در تهران متمرکز باشدو همه بخواهند برای کوچکترین چیزها و جزئی‌ترین مشکلات بخواهند راه بیفتند و از استانها بتهران بیایند مشکلات ایجاد میشود و این مساله در سمیناری که در بوشهر بوده است و در استانداریها بوده‌اند مطرح شده و این پیشنهاد یکی از دوستانی است که در استانداری خوزستان است و قابل قبول هم بوده است و آنجا هم قبول شده است. یکی اینکه کمیسیون برنامه و بودجه کارهای بسیار زیادی دارد رسیدگی به بودجه‌ها است و فرصت رسیدگی به این کارها را ندارد و این است که کارهای ضروری و فوری ممکن است که باعث ضرر و زیان برای مملکت بشود بنابراین بهتر
است این را بگذاریم به عهده کمیسیونهای برنامه و بودجه که در استانداری‌ها است آنها تصویب و تایید کنند و این مساله اجرا بشود و دست و پاگیر هم نباشد.
رئیس - این پودجه جاری است و بودجه عمرانی نیست.
عطاری - علاوه بر فرمایشات آقای زرهانی بهتر است که این را اضافه کنم که هر دستگاه و ردیف کمیسیون برناه و بودجه ندارد، استان، سازمان برنامه و بودجه دارد تهارن سازمان برنامه و بودجه دار اما هر دستگاه و ردیف، سازمان برنامه و بودجه یا کمیسیون برنامه و بودجه ندارد براساس اطلاع غلط نمیتوان تبصره اضافه کرد و یا چیزی کم و زیاد کرد.
رئیس - آقای آشنا شما مطلبی ندارید (آشنا - خیر) بسیار خوب پیشنهاد بعدی را مطرح کنید چون الان دو الی سه نفر برای رای‌گیری کم هستند.
منتظری - آقای هاشمی بهترین پیشنهادات رد میشود و این خلاف اصل مشورت است (رئیس - چه بکنیم) خلاف شرع است چون واقعا مشورت برای این است که به یک جائی برسیم.
منشی - در تبصره (1) دو پیشنهاد کوچک دیگر هم هست آقای متکی پیشنهاد کرده‌اند که به جای «کمیسیون» «تصویب هیات دولت» گنجانده شود. آقای منوچهر متکی بفرمائید.
منوچهر متکی - بسم الله الرحمن الرحیم. برادران توجه کنند که ضمن اعتراض این که این پیشنهادهای مختلف در این رابطه تکراری است به اعتقاد من گویای این مسأله است که توجه بیشتری است به مشکلاتی که در قسمت اجرائی ادارات و وزارتخانه‌ها ما با آن روبرو هستیم. الان دو ماه از این بودجه میخواهند مسؤولین اجرائی استفاده بکنند درست این دو ماه اوجه فعالیت کمیسیون برنامه و بودجه است در مجلس جهت رسیدگی به بودجه سال/60 برای هر موردی که احتمال بودجود آمدنش در این رابطه هست بودجه اضافی خواستن ارجاع به کمیسیون مربوطه بشود و با دو فوریت و یا با بک فوریت بیاید در کمیسیون مربوطه،‌ ضرر دیگری خواهد داشت و آن این است که بررسی بودجه سال /60 معلوم نیست که دیگر چه موقع به نتیجه برسد و لذا برادران و خواهران در این رابطه عنایتی بفرمایند در قسمت عمرانی هم همینطور است. به جای تصویب کمیسیون برنامه و بودجه. هیات دولت را خواهیم گذاشت باتوجه به اینکه دوماه هم بیشتر  نیست  دوماه دیگر هم مانده است و آن مواردی هم که پیش می‌آید دیگر کمیسیون
مجدداً مشغول به کار دیگری جداگانه نخواهد شد. بسیار متشکرم.
منشی - آقای شهرکی به عنوان مخالف بفرمائید.
شهرکی - بسم الله الرحمن الرحیم. اولاً برادران توجه نکردند که این بودجه جاری است و بودجه عمرانی نیست بودجه جاری را هرچقدر که ما محدودترش بکنیم و برایش محدودیت قابل بشویم بهتر اس. ما یکدفعه میگوئیم چون کارهای عمرانی میخواهیم در حالیکه چنین چیزی نیست این بودجه جاری است و این تبصره متوجه بودجه جاری در این لایحه است. اصلاً مساله بودجه عمرانی مطرح نیست و باتوجه به اینکه در همین لایحه شما می‌بینید که بودجه جاری /500میلیارد هست و بودجه عمرانی /300میلیارد ما دیگر بیشتر  از این نباید بیائیم دستشان را باز بگذاریم و بگوئیم که چه بکنند و چه بکنند….
این مسأله ای نیست این بودجه جاری است و بعد الان برادرمان نماینده دستگاه اجرائی الان فرمودند که هیچ ایرادی ندارد اگر یک چنین چیزی باشد چون ممکن است یک مورد استثنائی مثل خرید یک پارتی دارو پیش بیاید که آنرا هم در مرکز میشود و در مرکز هم خیلی بهتر میتوانند تصمیم بگیرند تا اینکه بروند و در یک استان تصمیم بگیرند و اصلاً استان یک چنین تصمیم گیری نمیکند خرید دارو را وزارت بهداری میکند و اصلاً یک چنین چیزی مطرح نیست و هیات دولت و نماینده دستگاه اجرائی خودشان میگویند که ما نیازی نداریم اگر باشند بهتر است از نظر هماهنگی شما کاسه داغ‌تر از آش شده‌اید که نمیشود چنین چیزی.
منشی - آقای توکلی به عنوان موافق بفرمائید.
توکلی - بسم الله الرحمن الرحیم. خواهش میکنم توجه بفرمائید آن پیشنهادی که من اول داده بودم اگر تصویب میشد مشکلی نبود چون شما وقت تعیین نکردید معنی آن این است که اگر بر فرض این باقی بماند یک مورد ضروری اجتناب ناپذیر در یک ردیف خاصی یک دستگاه اجرائی پول آن ردیف تمام شده است میخواهد بیاید و اجازه بگیرد و ده میلیون تومان دیگر بیشتر  برای آن ردیف خرج بکند این را باید بیاورند در کمیسیون برنامه و بودجه و برفرض هم که آنها خیلی سریع تصویب بکنند، شما مدت تعیین نکرده‌اید و پیشنهاد اول را تصویب نکرده‌اید طبق اصل 85 دوباره مصوبه کمیسیون برنامه و بودجه باید به مجلس بیاید و برای آن مدت تعیین بشود شما حساب کنید که آن وقت آن کار ضروری اجتناب‌ناپذیر چه بلائی به سرش میآید شما دو تا سقف اینجا
گذاشته‌اید یکی 800میلیارد که به هیچوجه نمیشود بیشتر  باشد، یکی هم از چهار دوازدهم مصوب سال 59، باتوجه به این دو سقف شما میگوئید این دولت ممکن است 84میلیارد ریال زیادی خرج بکند؟ دولتی که این اجازه را بهش نداده بودید، نتوانسته مصوبه دو دوازدهم قبلی شما را همه را در بودجه جاری خرج بکند، الان میآید از این چیزی که جواز دارید می‌دهید نه اینکه دستور میدهید خرج بکند. از این جواز سوء استفاده بکند؟ بنظر من واجب است که این تصویب بشود چون من میدانم که این گیر خواهد کرد اگر شورای نگهبان هم ایرادی نگیرد، در عمل مشکلات زیادی برای ما ایجاد خواهد کرد، هیأت دولت جای کمیسیون برنامه و بودجه باشد.
یکی از نمایندگان - چرا نماینده دولت دفاع نمیکند.
رئیس - نماینده دولت دفاعش را کرده بنده خدا دیگر چقدر دفاع بکند، آقای کلانتری این دفعه بیایند شاید یک معجزه‌ای بکنید.
وزیر راه (کلانتری) - بسم الله الرحمن الرحیم. البته آن دفعه که از این مسجد معجزه‌ای برنخاست (رئیس - این دفعه دیگر رحم کنید که اینهمه پیشنهاد به سرما نریزند) من فقط یک مطلبی را عرض میکنم، برادرها که اینقدر مسائل فوری و فوتی و چیزهای مختلف ما داریم، واقعاً استدعا میکنیم که کمک بکنید. اگر قرار باشد برای کی چنین مسائلی که همه‌تان می‌فرمائید اعتماد دارید بدولت ولی در عمل من نمیدانم که چطور نتیجه عکس است. یک اختیاری که به هیأت دولت که مسؤولیت مشترک دارند میتواند دقیقاً سؤال و جواب بکنید که چرا چنین کار خلاف را کردید، نمی‌دهید چنین اختیاری که از اینجا بردارد و بگذارد این طرف. که ما خودمان هم عجیب وسواس داریم روی این مسائل بخصوص در مورد بودجه جاری بهیچوجه نمی‌گذاریم دیناری این طرف و آنطرف بشود و دائم هم همه شماها، همه ما از کاغذ بازی می‌نالیم. خوب این یک مقدار زیادی کاغذ بازی است، که شما یک اختیاری را می‌خواهید از ما بگیرید که در مقابل (من عذر میخواهم یک موقع آدم کیسه بیت المال را آنقدر ممکن است سفت بگیرد که همه کیسه را بیایند بزنند و ببریند، خوب برای نسل آینده میخواهیم حفظ کنیم. همه این صحبتها اینجا میشود ولی اینقدر هم سفت نکنیم که اصلاً از همین نسل هم بگیرند بعد برای نسل آینده آمریکا مثلاً خدای نکرده همه چیز را حفظ بکنیم) در کل خواهش میکنم این دید یک مقدار عوض بشود که به دولتی که مورد اعتماد برادران هستند واقعاً اختیار بدهید. بنظر من شما این اختیاراتی را که دارید محدود
میکنید، اصلاً همه چیز را بعداً باید از ما بگیرید. این همه قوانین طاغوت، اینهمه تکیه میشود به موافقت نامه، تخصیص، چه و چه و اینها …. آقای مهندس معین فر وقتی در سازمان برنامه بودند اختیاراتی را که رئیس سازمان برنامه و بودجه زمان شاه به وزیر راه داده بود،‌آمد از وزیر راه دولت انقلابشان حذف کرد.
معین‌فر - آقای رئیس ماده 66 و امروز.
رئیس - آن مربوط به امروز نبوده.
معین‌فر - بله، بله، ماده 66 و امروز.
رئیس - مربوط به کارهای قبل شما است.
معین‌فر - خیر ماده 66 و همین امروز.
رئیس - همین بود که آقای شبستری و آقای صباغیان رویش مخالفت کردند (همهمه نمایندگان.)
معین‌فر - ایشان اسم آوردند.
رئیس - عین این را آقای شبستری و آقای صباغیان فرمودند. آقای شبستری چه جوری است به آقای صباغیان هم بفرمائید بگویند.
کلانتری - من فقط میخواهم این را عرض بکنم. برادران این کنترلی که میخواهید بشود که واقعاً بیت‌المال هدر نرود، خدا شاهد است اینها نیست. شما فرض بفرمائید یک قراردادی بسته میشود با این موافقتنامه‌ها خدای ناکرده اگر مسؤولین اجرائی خلاف کار باشند، چهار تا امضا ردیف کردند، با اینها مساله‌ای نیست /500 میلیون تومان هم این طرف آن طرف میشود. ولی سر پرداخت یکدفعه ده هزار تومان می‌بینیم که با این مسائل، همان مثالی که واقعاً عرض کردم. در ترمینال بوشهر ما /120 هزار تومان نتوانستیم بدهیم در مقابل طبق مقررات این همه پول داریم میدهیم به کشتیهای خارجی. این است که در کل عرض میکنم اینطور برخورد بکنیم با مسائل خیلی خیلی سخت‌تر از دولت زمان شاه‌آنوقت این دولت میتواند کار بکند. انتظار هم واقعاً نداشته باشید که ما کارهای انقلابی بکنیم. آقای معین‌فر باز آنروز اشاره کردند به آن جاده‌ای که ما ساختیم. من اینجا یک جمله عرض بکنم. ما انتظار داریم ما را تشویق بکنید که چنین کارهائی کردیم بدون اینکه از هیچ جای دنیا کمک گرفته باشیم مطالعه‌اش را، اجرایش را، همه‌اش را برای اولین بار در ایران بزرگترین کار منطقه را وزارتخانه خودش کرده است. این را ما از بس گرفتاریم و وقت نداریم که بیائیم به
برادران توضیح بدهیم که ما چکار می‌کنیم، برادران دیگر می‌آیند به اینجا و حمله میکنند روی این مسائل به خدا درست صد در صد مساله را برعکس جلوه داده‌اند. شما فرض بفرمائید که ما این دو سال بعد از انقلاب را می‌نشستیم،‌می‌گفتیم آقا اول بیائید قوانین را درست بکنید، بعد برای شما ما می‌خواهیم راه بسازیم، خوب ست تحمل میکرد که دو سال ما هیچ کاری نکنیم؟ این همه بیکاری ما که نمی‌توانیم به مردم بیکار بگوئیم که هیچ پول نگیرید. شما پول ندهید، کار راه نیندازید، بالاخره باید وام بیکاری بدهید و هزار تا بیچارگی دیگر دارد.
رئیس - پنج دقیقه وقت دارید.
کلانتری - من به هر حال کلاً عرض میکنم دید واقعاً منصفانه این است که اعتماد بیشتری به مجری خودتان که همیشه هم میتوانید باز خواستش کنید. در همه تبصره‌ها این مساله صادق است، اگر بخواهید اینقدر ما وقت بگیریم که …
سلامتیان - وقتی بخواهیم باز خواست کنیم میگویند در خط آمریکائی
کلانتری - موافقت نامه تنظیم میشود برای اینکه این جاده‌ها را در سیستان و بلوچستان و مثلاً قسمتهای اشغال شده ما بسازیم. اگر قرار باشد اینها (ان‌شاءالله که پس خواهیم گرفت این زمینها را) بخواهیم این را عوض بکنیم (یکی از نمایندگان بودجه عمرانی نیست؟) خیر، دو دقیقه اجازه بدهید کلاً عرض میکنم. کلا من می‌بینم که جو اینطوری هست که با دادن هرگونه اختیاری به دولت، عملاً مخالفت میشود درحالیکه اکثریت آقایان تائید میکنند. این بنظر من برخورد صحیحی نیست.
معین‌فر - بودجه عمرانی نیست.
رئیس - حالا من توضیح میدهم اجازه بدهید رأی بگیرم پیشنهاد مشخص بشود برای رای‌گیری.
رهامی - پیشنهاد دارم.
رئیس - چه پیشنهادی؟
منشی - پیشنهاد آقای رهامی این است که «کمیته‌های برنامه‌ریزی استان …
رئیس - درباره این پیشنهادی که بحث شد رأی بگیریم یا پیشنهاد اولی را آقای رهامی پیشنهادتان را بفرمائید.
رهامی - تبصره1 - «بند الف» بصورت زیر اصلاح میشود.
«وزارت امور اقتصادی و دارائی مجاز است هزینه‌های جاری موضوع این قانون را تا
میزان چهاردوازدهم پرداختی خزانه در سال1359 به هر دستگاه و ردیف پرداخت نماید. در موارد ضروری و اجتناب ناپذیر، پرداخت بیش از چهاردوازدهم مقرر در این تبصره با تصویب کمیسیون برنامه و بودجه دستگاه اجرائی مربوطه (یعنی اگر استان است، در استان و اگر در وزارتخانه است، در وزارتخانه) مجاز خواهد بود مشروط برآنکه در هر حال پرداختی خزانه در چهار ماهه اول سال1360 بابت اعتبارات جاری جمعا از چهار دوازدهم اعتبارات مصوبه سال قبل تجاوز ننماید. «این کمیسیون هم که برادر عطاری فرمودند نیست خود برادر خیر هم فرمودند هم استان همچون چیزی را دارد و هم وزارتخانه‌ها همچنین کمیسیونی به نام برنامه و بودجه دارند.» متشکرم.
رئیس - 184 نفر درجلسه حاضرند، کسانیکه با این پیشنهاد موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. یک پیشنهاد دیگر هم داریم و در حال رای‌گیری خواهش می‌کنم بیرون تشریف نبرید. (زنگ رئیس) آن آخرین پیشنهاد را بخوانید تا رای بگیریم.
منشی - بجای «تصویب کمیسیون»، «تصویب هیات وزیران».
رئیس - این پیشنهاد را آقای متکی خودشان مشخص کنند.
آقای متکی بفرمائید.
متکی - بسم الله الرحمن الرحیم. باتوجه به اینکه دستگاههای اجرائی کمیسیون برنامه و بودجه در هر دستگاه اجرائی نیست، و در اینجا هیات دولت این را تصویب بکند، بجای «کمیسیون برنامه و بودجه مجلس» باتوجه به آن مشکلات «تصویب هیات دولت» گنجانده شده الی آخر تبصره … این پیشنهاد هیأت دولت بوده.
رئیس - 185نفر در جلسه حاضرند آقایانی که با پیشنهاد آقای متکی که بحث شد موافق هستند قیام بفرمایند (93نفر برخاستند، تصویب شد) برای اینکه یک پیشنهاد تصویب شده باشد، با این یکساعتی که اینقدر زحمت کشیدیم …
آیت - اینجا جو سازی شد.
رئیس - آقای آیت میگویند جوسازی شد (زنگ رئیس) اجازه بدهید یک مساله‌ای که آقای معین‌فر مطرح کردند برای همیشه از آن راحت بشویم. آقایان یادتان هست آقای امامی را ما آوردیم برای صحبت پشت این تریبون آقای شبستری، آقای صباغیان گفتند، نه این مربوط به سمت نمایندگی شان نیست و نمیشود، من هم این را پذیرفتم …
معین فر - ممکن است یک نفر بیاید اینجا بگوید فلانی آدم کشته.
رئیس - آقای معین‌فر مساله واقعا این نیست که الان شما حرف بزنید یا نه؟ من برای یک جریانی که در مجلس هست (معین‌فر - نه قربان یک دروغی گفته من باید جواب بدهم.) این درست مثل این است که یک کسی بیاید اینجا و بگوید که دولت موقت چه کرد، که بگوید دولت موقت چه کرد، تمام وزرائی که در این مجلس هستند باید حق دفاع داشته باشند.
معین فر - آخر ایشان اسم آوردند.
رئیس - آخر چه فرق میکند، در آن اصل نوشته که تلویحا یا تصریحا یا چیز دیگر شما با آئین نامه اینجور با سمت گیری برخورد نکنید یعنی در یک روز. من البته با آقای معین‌فر در مورد دیگری که خواستند مخالفت یا موافقت بکنند،‌حرفشان را جای دیگری بزنند. اما اینجا برای روشی که در صبح پیشنهاد کردند و قبول کردم که در یک جلسه نقض نکنم، این کار را نمی‌کنم (همهمه نمایندگان) یک عده از آقایان که تعدادشان 10 - 30 نفر هست امضا کرده‌اند پیشنهاد کرده‌اند امروز عصر 5ساعت جلسه داشته باشیم. از ساعت 4 تا 9 بعد از ظهر برای اینکه این تمام بشود (نمایندگان - موافقیم) آقای الویری توضیح بدهند. (زنگ رئیس).
الویری - بسم الله الرحمن الرحیم. نمایندگان محترم میدانند که فردا تعطیل است و اگر ما بتوانیم یک روز هم زودتر این لایحه را تصویب بکنیم، در واقع خدمتی کرده‌ایم به مردم و کار دولت را تسریع کرده‌ایم. بنابراین، این پیشنهاد داده شده تعداد زیادی از برادران هم امضاء کرده‌اند. این است که اگر ما بتوانیم یک جلسه فوق‌العاده داشته باشیم و امروز این را تمام بکنیم مسلما امام امت از ما راضی خواهند بود.
6- پایان جلسه و تاریخ تشکیل و دستور جلسه آینده
رئیس - آقایانی که با جلسه 4ساعتی تا 5ساعیت امروز عصر موافق هستند، قیام بکنند (اکثر برخاستند) تصویب شد چون وقت تمام شده بنابراین جلسه بعدیمان ساعت 4بعد از ظهر است. آقایان تشریف بیاورند. (زنگ رئیس) ختم جلسه.
(جلسه در ساعت سیزده پایان یافت.)
رئیس مجلس شورای اسلامی - اکبر هاشمی رفسنجانی