ماجرای ماموریت مخفی هاشمی به یاسر در عراق

سید عمار حکیم در سال 1971 در شهر نجف واقع در 150 کیلومتری جنوب بغداد متولد شد. پدر بزرگ وی آیت‌الله العظمی سید محسن حکیم مرجع و رهبر برجسته شیعیان در قرن بیستم و عموی او آیت‌الله العظمی سید محمد باقر حکیم استپس از درگذشت سید عبدالعزیز حکیم رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق، بحث‌ها بر سر جانشینی او در مجلس اعلای اسلامی عراق بالا گرفت ، این در حالی بود که مرحوم حکیم هنگامی که دوران بیماری‌اش آغاز شد، در یک جلسه درون تشکلی  در عراق، عمار پسر ارشدش را به عنوان جانشین خود انتخاب کرد. او چندی پیش از ریاست این مجلس استعفا داد. رئیس مجلس اعلای اسلامی معتقد است، انقلاب اسلامی از توده مردم و جامعه آغاز به کار کرد و بعد به سوی حکومت رفت و این امر موجب صمود و ایستادگی این انقلاب در مقابل تمامی مشکلات و سختی‌ها شد زیرا زیربنای این انقلاب توده مردم بودند.
جناب عمار حکیم! همانطور که اطلاع دارید آیت الله هاشمی رفسنجانی سال گذشته از میان ما رفتند. روابط ایشان با علمای شیعه و بزرگان عراق به خصوص آیت الله العظمی سیستانی و شهید آیت الله حکیم بسیار نزدیک بود. به عنوان یک روحانی عراقی شخصیت آیت الله هاشمی را چگونه می بینید؟
در ابتدا یاد اندیشمند توانا و فرهیخته گرانسنگ و عالم جلیل القدر حضرت آیت الله آقای حاج شیخ اکبر هاشمی رفسنجانی (رض) را گرامی می داریم . حقیقتا جای ایشان دربین ما بسیار خالی است . ایشان همواره منشاء اثرات بسیار مفیدی بودند . انشاء الله با اولیای صالحینش محشور شود. ارتباط مرحوم جناب آقای هاشمی رفسنجانی (رض) با عراق و ملت عراق ارتباط تاریخی و سابقه داری است. بدین نحو که ایشان با بسیاری از علمای عراق و نیز نخبگان دینی و سیاسی و اجتماعی ارتباط داشتند و این ارتباط بعضا از قبل از انقلاب اسلامی شکل گرفته است و طبیعتا پس از انقلاب و حضور معارضه عراقی در جمهوری اسلامی ایران شکل گسترده تری به خود گرفت. شاید کمتر گروه سیاسی یا اجتماعی مهم عراقی بود که با ایشان ارتباط نداشت و این ارتباط با توجه به نگرش عمیق و دیدگاه راهبردی ایشان مورد اهتمام ویژه همه گروه های عراقی قرار می گرفت. جالب اینکه این ارتباط فقط مختص شیعیان نبود بلکه شامل برادران کرد و عرب سنی نیز می شد. 

نگاه گروه های سیاسی عراق به خصوص مخالفان رژیم بعث به ایشان چگونه است؟
بنده شخصا از سران این گروه ها نسبت به استفاده ای که هریک از آنها از دیدارهایی که با ایشان انجام می شد، شنیده ام و ایشان را فردی ژرف نگر و استراتژیست می دانستند که کاملا به تحولات منطقه اشراف دارد . سؤالات فنی که در دیدارهای ایشان با سایر رهبران عراقی انجام می شد زبانزد تمامی این عزیزان بود. البته خانواده آقای حکیم به طور ویژه با ایشان و خانواده محترمشان از سالیان دور ارتباط داشته اند که برخی از آن به داماد مرجع عالیقدر تشیع آیه الله العظمی سید محسن حکیم(قده)، مرحوم آقای سید ابراهیم طباطبایی یزدی که از نوادگان مرجع بزرگ جهان تشیع آقای سید کاظم یزدی (قده) بود و نسبت خویشاوندی با خانواده ایشان داشتند بر می گردد و برخی دیگر نیز به ارتباط پیاپی است که در طول این 35 سال گذشته در فضای صمیمی و گرم ایجاد شد که ارتباط بسیار دوستانه و محبت آمیز و مستحکم بوده است. 

به نظرتان نقش شخصیت های ارشد جمهوری اسلامی در حمایت از گروه های سیاسی عراق تا چه اندازه برای افکار عمومی مردم به خصوص شیعه عراق روشن بود؟
بدون تردید همواره مقام معظم رهبری (دام ظله) و مرحوم جناب آقای هاشمی (رض) از مهمترین مدافعان و حامیان معارضه عراقی در ایران بودند . مرحوم آقای هاشمی (رض) با توجه به جایگاه و سطح تاثیرگذاری خود در طول این سالیان همواره مواضع مثبت و پشتیبانی کننده نسبت به عراقیان مقیم ایران داشتند. در طول این مدت دیدگاه های مختلفی در سطوح مختلف اجتماعی یا سیاسی مطرح می شد که ایشان از اشد مدافعین حمایت از این طبقه به شمار می رفت. همچنان که مواضع استوار و قوی ایشان در حمایت از نهادهای مردمی معارضه عراقی هیچ گاه فراموش شدنی نیست. خطبه های پرشور نماز جمعه ایشان و نیز مواضع روشنگر و قاطع و سخنرانی های انقلابی در حمایت از ملت عراق و نمایندگان معارض آن همواره در یاد و خاطره ملت عراق باقی خواهد ماند. 
در جریان انتفاضه مردم عراق در سال 1990 آیت الله هاشمی نقش موثری داشتند. درباره خاطرات آن سال ها بگویید.
دراواخر سال 1369 شاهد انتفاضه شکوهمند ملت عراق بودیم. در این انتفاضه سراسری که شامل 15 استان عراق شد از بصره آغاز و به سرعت سراسر خاک عراق را فراگرفت. اینجانب با مرحوم ابوی به شهر خرمشهر رفتیم و در آنجا برای هدایت مناطق جنوبی عراق مستقر شدیم. چند بار شخصا به داخل خاک عراق و به شهر بصره جهت سرکشی رفتم. با توجه به اینکه متاسفانه نظام بین الملل که شاهد قدرت گرفتن جریان مردمی– اسلامی عراق به رهبری شهید آیت الله سیدمحمد باقر حکیم (رض) بود موضع خیانت باری گرفت و علیرغم قطعنامه های شورای امنیت که براساس فصل هفتم منشور ملل متحد نیز به تصویب رسیده بود، اجازه سرکوب و قلع وقمع انتفاضه را پس از گرفتن تمامی امتیازات لازم در خیمه صفوان، داد. با آغاز حرکت وحشیانه سرکوب انتفاضه سیل عظیم مردمی به سمت جمهوری اسلامی ایران گسیل شد. در اینجا موضع مرحوم حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی (رض) تاریخی و کلیدی بود. ایشان شخصا آقازاده محترم خود (آقا یاسرعزیز) را به صورت محرمانه به منطقه فرستادند و گزارش میدانی دقیقی از ایشان منتقل شد و سپس خود شخصا با مرحوم آقای سید عبد العزیز (ره) تماس گرفتند و با بسیج تمامی امکانات کشور در آن زمان کمک شایان توجهی در مدیریت امر داشتند که ما حصل آن پس از 13 سال تقویت نیروهای معارض عراقی و به ویژه نیروی سپاه بدر و بستر سازی برای سرنگونی رژیم منحوس بعثی شد. 
خانواده حکیم درباره تصمیم های استراتژیک سیاسی مشورتی با آیت الله هاشمی رفسنجانی انجام می دادند؟
بله. با توجه به شناخت عمیق حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی از اوضاع عراق چه قبل یا در اثنا و یا بعد از سرنگونی صدام همواره با ایشان در این زمینه ها مشورت می شد که در برخی از اوقات اینجانب شخصا خدمت ایشان می رسیدم و از ایشان استفاده می کردم. در این گفتگوها که همانگونه که اشاره شد بعضا به وسیله شهید حکیم یا مرحوم آقای والد انجام می شد از تجربیات ایشان بهره های بسیاری برده شد. ارتباط این دو بزرگوار با مرحوم جناب آقای رفسنجانی ارتباطی صمیمی و پیشینه داری است که همواره مورد احترام ویژه آنان بود. این احترام نه فقط در سطح آداب اجتماعی بلکه در سطح فکری و سیاسی نیز بود. لذا همواره از نقطه نظرات ایشان استفاده می شد.
دیدارهای خودتان با ایشان چگونه بود؟
در حقیقت همواره در دیدارهای اینجانب با ایشان نسبت بر چند چیز تاکید می کردند. محوریت مرجعیت دینی در امور عامه عراق، ضرورت فرا شمولی در بیان دیدگاه های سیاسی و اجتماعی به شکلی که شامل تمامی هسته های تشکیل دهنده بافت اجتماعی– سیاسی عراق شود، تمرکز بر فرآیند امنیت سازی در شهرها، محوریت قانون اساسی در حل مشکلات، خدمات رسانی و مدرنیزه سازی صنایع سبک و سنگین عراق، استفاده درست از منابع نفتی، ایجاد رابطه بهینه با سایر کشورهای منطقه و جهان، اهتمام به وضع وحدت تحالف ملی (در زمان خود به نام ائتلاف ملی عراق شناخته می شد) و ایجاد بهترین روابط راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و عراق و حل مشکلات سابق همگی از محورهای مورد اهتمام ایشان بود.
 به نظرتان فقدان آیت الله هاشمی چه تاثیری بر جریان های سیاسی منطقه و به خصوص عراق دارد؟
بدون تردید جای مرحوم بزرگوار جناب آقای هاشمی رفسنجانی (رض) بسیار خالی است. ایشان از پشتوانه های مهم انقلاب اسلامی و ملت های آزاده منطقه و جهان بودند. بدون تردید ادامه راه ایشان در تحقق خط مشی و گفتمانی که مورد نظر ایشان بود، متبلور می شود. الحمد لله امروز ملت های منطقه با تمسک به آرمانهای اسلامی و ملی خود توانستند به پیروزیهای بزرگی دست یابند. قطعا پایبندی به این ارزشها و تحقق اهداف عالیه اسلام عزیز و حل مشکلات منطقه به دورازدخالت های بیگانگان و ایجاد روابط مستحکم و نهادمند فیما بین کشورهای مسلمان و ایجاد رفاه و توسعه برای جوامع اسلامی مهمترین شاخصه های ادامه راه این بزرگوار خواهد بود.